|
Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve
Denetleme Kurumundan:
BİREYSEL
EMEKLİLİK SİSTEMİNDE KISMEN
ÖDEME HAKKINDA
YÖNETMELİK
BİRİNCİ BÖLÜM
Başlangıç
Hükümleri
Amaç
MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin amacı, bireysel emeklilik
sisteminde kısmen ödeme hakkının kullanımına ilişkin temel esaslar ile
tarafların hak ve yükümlülüklerinin düzenlenmesidir.
Kapsam
MADDE 2- (1) Bu Yönetmelik,
bireysel emeklilik sistemindeki katılımcıların kısmen ödeme hakkını kullanmak
üzere yapacakları başvuruyu, başvurunun değerlendirilmesini, kısmen ödeme
alınabilecek halleri, kısmen ödeme ile ödenecek Devlet katkısının
hesaplanmasını ve ödenmesini, uygulanacak yaptırımları, emeklilik gözetim
merkezi ve emeklilik şirketlerinin kısmen ödeme sürecindeki görev ve
sorumluluklarını ve kısmen ödemeyle ilgili diğer hususları kapsar.
Dayanak
MADDE 3- (1) Bu Yönetmelik, 28/3/2001
tarihli ve 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi
Kanununun 6 ncı maddesine dayanılarak
hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4- (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Bakanlık: Kurumun ilişkili olduğu Bakanlığı,
b) Birikim: Devlet katkısı hesabındaki tutarlar
hariç, katılımcının bireysel emeklilik hesabında bulunan toplam tutarı,
c) Devlet katkısı: 31/12/2022
tarihli ve 32060 beşinci mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan
Bireysel Emeklilik Sisteminde Devlet Katkısı Hakkında Yönetmelikte
tanımlanan Devlet katkısını,
ç) Devlet katkısı hesabı: Bireysel Emeklilik
Sisteminde Devlet Katkısı Hakkında Yönetmelikte tanımlanan Devlet katkısı
hesabını,
d) Elektronik iletişim aracı: Bireysel Emeklilik
Sistemi Hakkında Yönetmelikte tanımlanan elektronik iletişim aracını,
e) Emeklilik gözetim merkezi: 4632 sayılı Kanuna
göre Kurum tarafından emeklilik gözetim merkezi olarak görevlendirilen
tüzel kişiyi,
f) Fon: Emeklilik yatırım fonunu,
g) Kanun: 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf
ve Yatırım Sistemi Kanununu,
ğ) Katılımcı: Emeklilik sözleşmesine göre ad ve
hesabına şirket nezdinde bireysel emeklilik hesabı açılan gerçek kişiyi,
h) Katkı payı: Emeklilik sözleşmesine göre şirkete
ödenen, giriş aidatı hariç, tasarrufa yönelik tutarı,
ı) Kurul: Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme
ve Denetleme Kurulunu,
i) Kurum: Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme
ve Denetleme Kurumunu,
j) Sözleşme: 4632 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi kapsamında
yapılan emeklilik sözleşmesini,
k) Şirket: 4632 sayılı Kanuna göre kurulmuş
emeklilik şirketini,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Kısmen Ödeme
Başvurusu ve Halleri
Kısmen
ödeme başvurusu
MADDE 5- (1) Kısmen ödeme
hakkını en az beş yıl kullanmamış bir katılımcı, bu süre içinde, başvuru
tarihi itibarıyla geçerli olan aylık brüt asgari ücret tutarının en az beş
katı kadar katkı payı ödediği sözleşmesinden, bu Yönetmelikte belirlenen
hal ve koşullarda birikiminin yüzde ellisine kadar olan tutarın kısmen
ödenmesi için şirkete başvurabilir.
(2) Katılımcı, kısmen ödeme alma hakkını, kısmen
ödeme tarihinden itibaren üç yıl içinde; emeklilik, vefat veya maluliyet
halleri hariç, kısmen ödemeye konu sözleşmesini sistemden çıkış işlemi ile
sonlandırmayacağına dair taahhüt vermek şartıyla kullanabilir. 7 nci madde kapsamında yapılacak başvurularda ise bu süre
dört yıl olarak uygulanır.
(3) Şirket, kısmen ödeme hakkını kullanmak isteyen
katılımcının başvurusunu yapabilmesini teminen
kısmen ödeme talep formunu, şirketin internet sitesinde katılımcı adına
oluşturulan güvenli sayfadan alabilmesi için gerekli altyapıyı hazırlar.
Katılımcı, eksiksiz olarak doldurduğu kısmen ödeme talep formunu;
imzalayarak posta yoluyla veya onaylayarak elektronik iletişim araçlarıyla
şirkete ulaştırır. Şirket, kısmen ödeme talep formundaki bilgilerin bu Yönetmeliğe
uygunluğunu emeklilik gözetim merkezi tarafından sağlanan altyapı üzerinden
kontrol eder. Başvurunun bu Yönetmelikte öngörülen şartları sağlamaması
durumunda, katılımcı, başvuru formunun şirkete ulaştığı tarihten itibaren
üç iş günü içinde gerekçesiyle bilgilendirilir. Başvurunun kabul edilmesi
durumunda ise başvuru formunun şirkete ulaştığı tarihten itibaren on iş
günü içinde kısmen ödemeye konu tutar, şirket tarafından katılımcının
belirttiği hesaba ödenir. Katılımcının eğitim amacıyla kısmen ödeme hakkını
kullanması halinde ise bu tutar, 7 nci madde
kapsamında, katılımcının yıllık gelir sigortası yaptıracağı sigorta veya
emeklilik şirketine ödenir.
(4) Katılımcının kısmen ödeme ile talep ettiği
tutar için satılması gerekli fon paylarına ilişkin son satım talimatının
verildiği tarih, kısmen ödeme tarihi olarak kabul edilir.
(5) İşveren grup emeklilik sözleşmeleri, Kanunun ek
2 nci ve geçici 2 nci
maddeleri kapsamında kurulan sözleşmelere istinaden düzenlenen sertifikalar
ile üzerinde haciz veya rehin bulunan veya yürürlükte bulunan bir alacağın
devri sözleşmesine konu olan sözleşmeler için kısmen ödeme başvurusunda
bulunulamaz.
(6) İkinci fıkra kapsamında taahhüdü devam eden
sözleşmeler veya bu sözleşmelerden kaynaklı alacaklar 9/11/2012
tarihli ve 28462 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bireysel Emeklilik
Sistemi Hakkında Yönetmeliğin 26/C maddesi kapsamında devredilemez.
Evlilik
veya konut alımı halinde kısmen ödeme
MADDE 6- (1) En az beş yıl yürürlükte olan bir sözleşmesi
bulunan katılımcı, konut alımı veya evlenme hallerinde bu sözleşmesinden
kısmen ödeme başvurusunda bulunabilir. Bu fıkrada sayılan hallerin her
birinden, katılımcı bazında bir defaya mahsus olmak üzere kısmen ödeme
hakkı kullanılabilir.
(2) Konut alımı için kısmen ödeme hakkından
faydalanan katılımcı, başvuru tarihinden iki ay öncesine kadar veya kısmen
ödeme tarihinden itibaren iki ay içinde aldığı konutun, kendi adına en az
yüzde elli sahiplik payını gösteren kat mülkiyeti veya kat irtifakı
kurulmuş tapu belgesinin bir nüshasını şirkete ibraz eder.
(3) Evlilik için kısmen ödeme hakkından faydalanan
katılımcı, başvuru tarihinden önceki iki ay içinde veya kısmen ödeme
tarihinden itibaren iki ay içinde evlendiğini gösteren e-Devlet üzerinden
alınmış nüfus kayıt örneğinin bir nüshasını şirkete ibraz eder.
(4) İkinci ve üçüncü fıkralarda
sayılan belgelerin kısmen ödeme başvurusu esnasında ibraz edilmemesi durumunda,
kısmen ödeme tutarının Devlet katkısı hesabındaki tutarın Kanunun ek 1 inci
maddesinde belirtilen Devlet katkısı hesaplamasına esas teşkil eden oranına
bölümünü aşan kısmı, ikinci ve üçüncü fıkralarda sayılan belgelerin kısmen
ödeme tarihinden itibaren iki ay içinde ibraz edilmesi durumunda Devlet
katkısı ödemesiyle birlikte ödenir.
Eğitim
halinde kısmen ödeme
MADDE 7- (1) En az beş yıl yürürlükte olan bir sözleşmesi
bulunan katılımcı, başvuru tarihinde yirmi bir yaşını aşmamış olmak
koşuluyla Türkiye’de faaliyet gösteren üniversitelerin herhangi bir örgün
eğitim lisans programına kayıtlı olması halinde bu sözleşmesinden kısmen
ödeme başvurusunda bulunabilir. Bu madde kapsamında kısmen ödeme hakkı,
katılımcı bazında bir defaya mahsus kullanılabilir.
(2) Eğitim için kısmen ödeme hakkından faydalanacak
katılımcı, e-Devlet üzerinden alınmış öğrenci belgesinin bir nüshasını şirkete
ibraz eder.
(3) Katılımcı, kısmen ödeme hakkından aylık, üç
aylık veya yıllık ödemeli ve dört yıl süreli yıllık gelir sigortası ürünü
almak suretiyle faydalanabilir. Sigorta veya emeklilik şirketlerince
katılımcının beklentisine, yaşına, alacağı kısmen ödeme tutarına ve benzeri
özelliklerine yönelik olarak hazırlanan yıllık gelir sigortası teklifleri,
emeklilik gözetim merkezi aracılığıyla katılımcının tercihine sunulur.
(4) Katılımcının kısmen ödemeye konu birikimi,
kısmen ödeme başvurusunun kabul edilmesinden itibaren en geç on iş günü
içinde yıllık gelir sigortası poliçesi primi olarak katılımcının tercih
ettiği sigorta veya emeklilik şirketine tek seferde ödenir.
Doğal
afet halinde kısmen ödeme
MADDE 8- (1) Genel hayata etkili afet ilan edilen
bölgelerde, afetten zarar gören katılımcılar, doğal afetin meydana geldiği
tarihi müteakip altı ay içinde kısmen ödeme başvurusunda bulunabilir. Bu
madde kapsamında katılımcı bazında bir defaya mahsus ve doğal afetin
meydana geldiği tarihten önceki en son hesaplanan birikim tutarının yüzde
ellisi ile sınırlı olmak üzere kısmen ödeme hakkı kullanılabilir.
(2) Bu madde kapsamında kısmen ödeme hakkından
faydalanacak katılımcı, Kurum tarafından duyurulan belgenin bir nüshasını
şirkete ibraz eder.
(3) Bu madde uyarınca yapılan başvurularda, 5 inci
maddenin birinci fıkrasında belirtilen süre ve birikim sınırı şartları
aranmaz.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Devlet Katkısı
ve Yaptırımlar
Devlet
katkısı
MADDE 9- (1) Kısmen ödeme alan katılımcının, Devlet katkısı
ödemesi yapılacağı tarihte ilgili sözleşmenin Devlet katkısı hesabında
bulunan tutarla sınırlı olmak üzere hesabından;
a) 6 ncı madde
kapsamındaki hallerde kısmen ödemeye konu tutarın yüzde yirmisi,
b) 7 nci ve 8 inci
maddeler kapsamındaki hallerde kısmen ödemeye konu tutarın yüzde yirmi
beşi,
oranına karşılık gelen miktardaki fon payının satım
talimatı verilir ve fon paylarının nakde dönüştüğü gün elde edilen nakit
tutar Devlet katkısı hesabından çıkarılarak katılımcıya kısmen ödeme tutarı
ile birlikte ödenir.
(2) Devlet katkısı;
a) Belge ibrazının başvuru sonrasında yapıldığı
hallerde,
b) Eğitim halinde, katılımcının yıllık gelir
sigortası sözleşmesinin sonlanmasını müteakip sözleşmenin yersiz kısmen ödemeye
konu olmadığının belgelenmesi halinde,
belge ibraz tarihinden itibaren on iş günü içinde
ödenir.
(3) Kısmen ödeme hakkı kapsamında katılımcıya fazla
veya yersiz ödenen Devlet katkısı için Bireysel Emeklilik Sisteminde Devlet
Katkısı Hakkında Yönetmeliğin haksız Devlet katkısına dair 12 nci maddesi hükümleri kıyasen uygulanır.
Yersiz
kısmen ödeme
MADDE 10- (1) Katılımcı;
a) 6 ncı maddede yer alan
hâllerden birisi gerekçe gösterilerek gerçekleştirilen kısmen ödemeden
sonra, aynı maddede belirtilen sürelerin sonunda, söz konusu hâllerin
oluşmaması veya gerekli belgelerin ibraz edilmemesi,
b) 7 nci madde kapsamında
gerçekleştirilen kısmen ödeme ile kurulan yıllık gelir sigortası
sözleşmesinden ikraz kullanmadığına, sözleşmesini sonlandırmadığına veya
sözleşmesinin dört yıllık süresini değiştirmediğine dair yıllık gelir
sigortasının sona erdiği tarihi müteakip iki ay içinde belge ibraz
etmemesi,
durumlarında kısmen ödeme hakkını kullanmış sayılır ve
katılımcıya ödenen kısmen ödeme tutarı yersiz kısmen ödeme statüsünde kabul
edilir.
(2) Şirket, katılımcıya ödenen
kısmen ödeme tutarının yersiz kısmen ödeme statüsünde kabul edildiği tarihi
müteakip bir ay içinde; katılımcının Devlet katkısı hesabındaki tutarla
sınırlı olmak kaydıyla, yersiz kısmen ödeme statüsündeki tutarın Kanunun ek
1 inci maddesinde tanımlı Devlet katkısı hesaplamasına esas teşkil eden
oranındaki tutarına karşılık gelen miktardaki fon payının satım talimatını
verir ve fon paylarının nakde dönüştüğü gün elde edilen nakit tutarı,
Devlet katkısı hesabından çıkararak Bakanlık hesabına öder. Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin diğer hususlarda,
Bireysel Emeklilik Sisteminde Devlet Katkısı Hakkında Yönetmeliğin hak
kazanılmayan Devlet katkısına dair 11 inci maddesi hükümleri uygulanır.
Sistemde
kalma taahhüdünün yerine getirilmemesi
MADDE 11- (1) Şirket, 5 inci maddenin ikinci fıkrasında yer
alan taahhüdünü yerine getirmeyen katılımcıya kısmen ödeme hakkı kapsamında
ödenen Devlet katkısı tutarını, 21/7/1953 tarihli
ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci
maddesinde belirtilen gecikme zammı oranına göre hesaplanan faiziyle birlikte
6183 sayılı Kanun hükümlerine göre katılımcıya ödenecek tutardan indirerek
bağlı bulunduğu vergi dairesine öder. Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin
diğer hususlarda, Bireysel Emeklilik Sisteminde Devlet Katkısı Hakkında
Yönetmeliğin haksız Devlet katkısına dair 12 nci
maddesi hükümleri kıyasen uygulanır.
(2) Şirket, 7 nci madde
kapsamında kısmen ödeme hakkını kullanan ve 5 inci maddenin ikinci
fıkrasında yer alan taahhüdünü yerine getirmeyen katılımcıya ödenen kısmen
ödeme tutarının Kanunun ek 1 inci maddesinde tanımlı Devlet katkısı
hesaplamasına esas teşkil eden oranına karşılık gelen kısmı, katılımcıya
ödenecek tutardan indirerek Bakanlık hesabına öder. Bu fıkranın
uygulanmasına ilişkin diğer hususlarda, Bireysel Emeklilik Sisteminde
Devlet Katkısı Hakkında Yönetmeliğin hak kazanılmayan Devlet katkısına dair
11 inci maddesi hükümleri uygulanır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son
Hükümler
Emeklilik
gözetim merkezinin görev ve sorumlulukları
MADDE 12- (1) Emeklilik gözetim merkezi, şirketlerce kısmen
ödemeye konu kontrollerin yapılabilmesi amacıyla, katılımcı bazında;
a) Kısmen ödeme hakkının kullanılma gerekçesi ve
tarihini,
b) Kısmen ödemeye konu birikim ve Devlet katkısı
tutarlarını,
c) Bir önceki kısmen ödeme tarihinden itibaren
yatırılan katkı payı tutarını,
ç) Sözleşme üzerinde taahhüt bulunma durumunu,
takip eder ve şirketlerin bu bilgileri sorgulayabileceği
bir altyapı sağlar. Bu bilgilere Kurumun uygun göreceği diğer bilgiler
eklenebilir.
(2) Emeklilik gözetim merkezi, 6 ncı, 7 nci ve 8 inci
maddelerdeki kısmen ödeme gerekçeleri ile yıllık gelir sigortası
sözleşmesinin yersiz kısmen ödemeye konu olmadığının şirketlerce
kontrolünün sağlanabilmesi amacıyla Kurumun uygun görüşü ile diğer kurumlarla
protokol yapmaya ve sigorta veya emeklilik şirketlerine sorgulama altyapısı
sağlamaya yetkilidir.
(3) Yıllık gelir sigortasını tercih eden
katılımcılar için katılımcının beklentisine, yaşına, alacağı kısmen ödeme
tutarına ve benzeri özelliklerine göre sigorta veya emeklilik şirketleri
tarafından hazırlanan dört yıl süreli yıllık gelir sigortası teklifleri,
emeklilik gözetim merkezi aracılığıyla katılımcıların tercihine sunulur.
Yürürlük
MADDE 13- (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinden altı ay sonra
yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 14- (1) Bu
Yönetmelik hükümlerini Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve
Denetleme Kurumu Başkanı yürütür.
|