|
Ticaret Bakanlığından:
DIŞ TİCARETTE TEKNİK DÜZENLEMELER YÖNETMELİĞİ
BİRİNCİ BÖLÜM
Başlangıç Hükümleri
Amaç
MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin amacı, dış ticarete konu
ürünlerin güvenli ve ilgili teknik düzenlemelere uygun olmasını sağlamak;
bu çerçevede ilgili teknik mevzuatın dış ticarete uyarlanması, uygulanması,
ithalatta ve ihracatta denetim yapılması veya yaptırılması, denetim yapacak
kuruluşların tespiti ile teknik düzenlemesine uygun veya güvenli olmayan
ürünlerin ithalat ve ihracatının önlenmesine ilişkin yapılacak işlemlere
dair usul ve esasları belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2- (1) Bu Yönetmelik, dış ticarete konu ürünlerin
tabi olacağı teknik düzenlemeleri, ithalat ve ihracat denetimlerini,
denetim yapacak kuruluşların görev ve sorumluluklarını, ithalatçı ve
ihracatçının sorumluluklarını, alınacak önlemleri ve uygulanacak müeyyideleri
kapsar.
Dayanak
MADDE 3- (1) Bu Yönetmelik, 5/3/2020 tarihli ve 7223 sayılı
Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu ile 14/9/2022 tarihli ve 6038
sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulan Teknik Düzenlemeler
Rejimi Kararına dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4- (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Bakanlık: Ticaret Bakanlığını,
b) Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi
(TAREKS): Ürün güvenliği ve teknik düzenlemeler mevzuatı uyarınca yürütülen
denetim, uygunluk ve izin işlemlerinin elektronik ortamda ve risk esaslı
olarak yapılması amacıyla kurulan internet tabanlı uygulamayı,
c) Genel Müdürlük: Ürün Güvenliği ve Denetimi Genel
Müdürlüğünü,
ç) Gönüllü önlem: Bir yetkili kuruluşun talebi
olmadan firma tarafından gerçekleştirilen düzeltici önlemi,
d) Standart: Tanınmış bir standardizasyon kuruluşu
tarafından tekrar eden veya devamlı kullanım için kabul edilen, uyum
zorunluluğu olmayan aşağıdaki teknik gerekliliklerden birini;
1) Uluslararası bir standardizasyon kuruluşu
tarafından kabul edilen uluslararası standartları,
2) Bir Avrupa standardizasyon kuruluşu tarafından
kabul edilen Avrupa standartlarını,
3) AB uyum mevzuatının uygulanabilmesi için Avrupa
Komisyonunun talebi üzerine kabul edilen Avrupa standartlarını,
4) Ulusal standardizasyon kuruluşu tarafından kabul
edilen ulusal standartları,
e) Teknik düzenleme: İdari hükümler de dâhil olmak
üzere, ürünün niteliğini, işleme veya üretim yöntemlerini veya bunlarla
ilgili terminoloji, sembol, ambalajlama, işaretleme, etiketleme veya
uygunluk değerlendirme işlemlerini tek tek veya birkaçını ele alarak
belirleyen uyulması zorunlu mevzuatı,
f) Ticari kalite: Bir ürünün veya hizmetin belli
bir ihtiyacı karşılayabilme yeteneğini belirleyen standartları veya
özellikleri zorunlu uygulamaya koyan teknik düzenlemelerde öngörülen asgari
vasıfların tümünü,
g) Uygunluk değerlendirmesi: Ürün, süreç, hizmet,
sistem, kişi veya kuruluşa ilişkin belirli şartların yerine getirilip
getirilmediğini gösteren süreci,
ğ) Uygunsuzluk: Ürünün ilgili teknik düzenlemeye
veya genel ürün güvenliği mevzuatına uygun olmama halini,
h) Yetkili kuruluş: Ürünlere ilişkin teknik
düzenlemeleri hazırlayan, yürüten veya ürünleri denetleyen kamu kuruluşunu,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
İhracata Konu Tarım ve Gıda Ürünleri
İhracata
konu tarım ve gıda ürünleri
MADDE 5- (1) İhracata konu tarım ve gıda ürünlerinden
gerekli görülenlerin mevzuata uygunluk ve ticari kalite denetimleri
Bakanlığın bölge müdürlükleri ürün güvenliği denetimleri müdürlüklerinde
görevli ticaret denetmenleri tarafından Bakanlıkça belirlenecek usul ve
esaslara göre yürütülür.
(2) İhracatçı veya temsilcisi, mevzuata uygunluk ve
ticari kalite denetimine tabi ürünlerin ihracatında, ilgili ürün güvenliği
denetimleri müdürlükleri veya servislerine başvurur.
(3) Denetim, en geç yirmi dört saat içinde depo,
antrepo veya işleme yerinden denetlemeye en elverişli olanında, ihracatçı
veya temsilcisi de hazır bulunmak suretiyle ilgili mevzuatta belirtilen
kriterlere göre yapılır.
(4) Denetimle görevlendirilenler, denetleyecekleri
ürünlerden dört takımı geçmemek üzere ilgili mevzuatında belirtildiği kadar
veya Bakanlıkça belirlenecek miktarlarda numune alabilir.
(5) Denetlenmiş ürünler gerekirse yeniden
denetlenebilir.
Denetim
sonucunda yapılacak işlemler
MADDE 6- (1) Ürün, fiziki muayene ve gerekli görülen
durumlarda laboratuvar analizleri sonucunda mevzuatına uygun bulunduğu
takdirde, ticaret denetmenlerince gerek görülmesi halinde, ambalajların
üzerine denetlendiğini gösteren işaret konulur ve ambalajların sonradan
açılmasını önlemek için gerekli tedbir alınır.
(2) Denetim sonucunda mevzuatına uygun bulunan ürün
için ihracatçısına veya temsilcisine, gümrük idarelerine ibraz edilmek
üzere, ürünün ilgili mevzuata uygunluğunu belirten uygunluk belgesi
verilir. Uygunluk belgesi elektronik ortamda ya da kâğıt ortamında
düzenlenebilir.
(3) Uygunluk belgesi ile ürün arasındaki bağlantıyı
sağlamak için, ambalajlar üzerindeki parti numarası ve diğer resmî
işaretler belgelere yazılır.
Numunelerin
saklanması
MADDE 7- (1) Denetim sonunda ürün mevzuatına uygun
bulunduğu takdirde, alınan numuneler, ürünün çeşidine göre, Bakanlıkça
tespit olunacak sürece veya alıcı ile satıcı arasında anlaşmazlık
çıktığında bunun giderilmesine kadar saklanır. Bu sürenin sonundan itibaren
on beş gün içinde, ihracatçı veya temsilcisi numuneleri geri alabilir.
İzin ve
istisnalar
MADDE 8- (1) Bakanlık, ihracatta yapılan ticari kalite
denetimlerinde ithalatçının talebinin tevsiki halinde, standardın bazı
maddelerinin uygulanmasına istisna getirebilir.
Komisyon
kurulması
MADDE 9- (1) Bakanlık; ihracatta mevzuata uygunluk ve
ticari kalite denetimine tabi ürünlerden ihtiyaç duyulanların
yetiştirildikleri bölge ve çeşidin özelliklerine göre ulaşım durumu da göz
önüne alınarak, vardığı yerdeki pazar isteklerini karşılayacak olgunlukta
ihraç edilebilmelerini sağlamak için gerekli görülen yerlerde kesim,
toplama ve ihraç tarihlerini belirlemek üzere Bakanlıkça tespit edilecek
ilgililerden oluşan bir komisyon kurmaya yetkilidir. İhracatçı firmalar
komisyon kararlarına uymakla yükümlüdür.
İhraç
edilemeyecek ürünler
MADDE 10- (1) İhracatta mevzuata uygunluk ve ticari kalite
denetimine tabi ürünler, söz konusu ürünlerin mevzuatına uygunluğunu
gösteren belgelerin elektronik ortamda ya da kağıt ortamında bulunmaması,
ilgili belgelerin süresinin geçmiş olması, ambalajlarının üzerinde gereken
parti numarası ve diğer resmî işaretleme bilgilerinin bulunmaması ile 9
uncu maddede belirtilen komisyon kararlarına riayet edilmemesi durumlarında
ihraç edilemez.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İhraç Edilen Ürünler
Avrupa
Birliği üyesi ülkelere ihraç edilen ürünler
MADDE 11- (1) Avrupa Birliği üyesi ülkelere ihraç edilen
ürünler, 7223 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin ikinci fıkrası kapsamında
piyasaya arz edilmiş sayılır.
(2) Birinci fıkrada belirtilen ürünlerin denetimi,
re’sen veya ilgili yetkili kuruluşun bilgilendirilmesi üzerine, iç piyasada
piyasa gözetimi ve denetimi yoluyla 7223 sayılı Kanun, 9/7/2021 tarihli ve
4269 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulan Ürünlerin Piyasa
Gözetimi ve Denetimine Dair Çerçeve Yönetmelik ve ilgili teknik düzenlemeler
veya genel ürün güvenliği mevzuatında belirtilen usul ve esaslar
çerçevesinde yapılır.
(3) Yetkili kuruluşlar, ikinci fıkrada belirtilen
denetim sonuçları hakkında Bakanlığı acilen bilgilendirir.
(4) Avrupa Birliği piyasasına ihraç edilen bir
ürünün, bir üye ülke yetkili kuruluşu tarafından uygunsuz olduğunun tespit
edilmesi halinde; ikinci fıkra kapsamında yetkili kuruluş tarafından
yürütülen piyasa gözetimi ve denetimi sonuçları esas alınır. Ancak yetkili
kuruluş tarafından herhangi bir sebeple bu ürünlere ilişkin bir tespit
yapılamaması halinde ilgili Avrupa Birliği üyesi ülkenin yetkili
kuruluşunun ürüne ilişkin tespiti esas alınır.
(5) Bakanlık, yetkili kuruluşça 7223 sayılı Kanun
çerçevesinde uygulanan idari para cezaları ve alınan önleme ilave olarak,
Teknik Düzenlemeler Rejimi Kararının 13 üncü maddesinin birinci fıkrası
çerçevesinde gerekli görülen müeyyideleri uygular ve uygulanan müeyyidelere
yönelik yetkili kuruluşu bilgilendirir.
(6) Avrupa Birliği piyasasına ihraç edilen bir
ürünün, bir üye ülke yetkili kuruluşu tarafından ikinci fıkrada belirtilen
mevzuat kapsamına girmeyen bir uygunsuzluğunun tespiti halinde, Bakanlık,
yapılacak inceleme neticesinde Teknik Düzenlemeler Rejimi Kararının 13 üncü
maddesinin birinci fıkrası çerçevesinde gerekli görülen müeyyideleri
uygular.
Avrupa
Birliği üyesi ülkeler dışındaki ülkelere ihraç edilen ürünler
MADDE 12- (1) Avrupa Birliği üyesi ülkeler dışındaki
ülkelere ihraç edilen ürünlerin güvenli olması, tağşişe konu olmaması ve
ürüne ilişkin işaretleme, etiketleme veya belgelendirmenin alıcıyı
yanıltmayacak şekilde yapılması zorunludur.
(2) İhraç edilen ürünlerin birinci fıkraya aykırı
olduğu yönünde Bakanlığa ulaşan iddialar hakkında;
a) Ürünün piyasa gözetimi ve denetiminden sorumlu
yetkili kuruluş ile ürünün ihraç edildiği ülkeden sorumlu ticaret
müşavirliği/ataşeliği başta olmak üzere, ilgili kurum ve kuruluşlardan
bilgi, belge ve görüş talep edilir.
b) İhracatçının yazılı savunması talep edilir.
c) Mümkün olması ve gerek görülmesi halinde yetkili
kuruluş tarafından numune alınabilir. Numune alınması halinde, Ürünlerin
Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Çerçeve Yönetmelikte ve ilgili teknik
düzenlemede yer alan numune alımına ilişkin hükümler uygulanır.
(3) İkinci fıkradaki iddiaların ve edinilen bilgi,
belge ve görüşlerin değerlendirilmesi amacıyla komisyon kurulur.
Komisyon
kurulması ve karar alınması
MADDE 13- (1) 12 nci maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen
komisyon, Ürün Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürü veya görevlendireceği
genel müdür yardımcısının başkanlığında, Genel Müdürlük, Bakanlık İhracat
Genel Müdürlüğü ve Bakanlık Gümrükler Genel Müdürlüğünden birer temsilci
olmak üzere başkan dahil dört üyeden oluşur. Gerek görülmesi halinde ilgili
yetkili kuruluş temsilcileri de komisyona üye olarak davet edilir.
(2) Komisyon üyelerinin en az daire başkanı
düzeyinde olması esastır. İhtiyaç halinde komisyon toplantılarına konusunda
uzman kişiler davet edilebilir.
(3) Komisyon, birinci fıkrada yer alan üye tam
sayısıyla toplanır. İlk toplantıda üye tam sayısının sağlanamaması halinde
toplantı ertelenir. İkinci toplantıda salt çoğunluk aranır.
(4) Komisyon, 12 nci maddenin ikinci fıkrasındaki
iddiaları ve bu iddiaların araştırılmasına yönelik edinilmiş olan bilgi,
belge ve görüşleri değerlendirerek bir komisyon raporu hazırlar. Raporda
ihraç edilen ürünün 12 nci maddenin birinci fıkrasına aykırı olup
olmadığına ilişkin tespitler ile ilgili firmaya 7223 sayılı Kanunun 20 nci
maddesinin dördüncü fıkrasında ve Teknik Düzenlemeler Rejimi Kararının 13
üncü maddesinde belirtilen müeyyidelerin uygulanıp uygulanmamasına ve
uygulanacak müeyyidenin ağırlığına yönelik 17 nci madde çerçevesinde
alınacak karara yer verilir. Karar oy çokluğuyla alınır.
(5) Komisyon raporu doğrultusunda alınan müeyyide
kararları bakan yardımcılığı onayı ile uygulamaya konulur.
(6) Komisyonun sekretarya hizmetleri Genel Müdürlük
tarafından yürütülür.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
İthalatta Ürün Güvenliği ve Ticari Kalite
Denetimleri
İthalatta
Bakanlık tarafından yürütülen ürün güvenliği denetimleri
MADDE 14- (1) İthalatta Bakanlık tarafından yürütülen ürün
güvenliği denetimleri, Bakanlığın bölge müdürlükleri ürün güvenliği
denetimleri müdürlüklerinde görevli ticaret denetmenleri tarafından
Bakanlıkça belirlenecek usul ve esaslara göre yürütülür.
(2) Bakanlık gerekli görmesi halinde, denetimleri
kendi adına yapmak üzere ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde bir başka
kuruluşu görevlendirebilir. Görevlendirmenin kapsamı ile bu kuruluşun
denetimlerdeki görev, yetki ve sorumlulukları Bakanlıkça belirlenir.
(3) Bakanlık birinci ve ikinci fıkralarda
belirtilen denetimleri, kurduğu elektronik sistem üzerinden yürütür ve
takip eder.
(4) İthalat denetimi işlemlerine; ithalatçı veya
temsilcisinin Bakanlığa müracaat etmesi üzerine başlanır.
(5) Denetimlerde gerekli görülmesi halinde, test
edilmek üzere, denetim birimi tarafından numune alınabilir. Numune alımına
ilişkin usul ve esaslar Bakanlık tarafından belirlenir.
(6) Denetim neticesinde ithalatı uygun bulunan
ürünler için ithalatçı veya temsilcisine elektronik sistem üzerinden TAREKS
referans numarası verilir.
(7) Altıncı fıkrada belirtilen TAREKS referans
numarasının bulunmaması halinde, söz konusu ürünün ithalatına ilgili gümrük
idaresince izin verilmez.
İthalatta
diğer yetkili kuruluşlar tarafından yürütülen ürün güvenliği denetimleri
MADDE 15- (1) İthalatta diğer yetkili kuruluşlar tarafından
yürütülen ürün güvenliği denetimlerine dair usul ve esaslar Bakanlıkça
belirlenir.
(2) Yetkili kuruluşlar, birinci fıkrada belirtilen
usul ve esasların uygulanması için Bakanlığın görüşleri doğrultusunda düzenleme
yapabilir.
(3) Yetkili kuruluşlar birinci fıkrada belirtilen
denetimlerin sonuçlarını Bakanlıkça belirlenen süreye ve formata uygun
olarak Bakanlığa bildirir.
İthalatta
ticari kalite denetimleri
MADDE 16- (1) İthalata konu tarım ve gıda ürünlerinden
gerekli görülenlerin ticari kalite denetimleri Bakanlığın bölge
müdürlükleri ürün güvenliği denetimleri müdürlüklerinde görevli ticaret
denetmenleri tarafından Bakanlıkça belirlenecek usul ve esaslara göre yapılır.
(2) Birinci fıkra kapsamında yürütülen ticari
kalite denetimleri sonucunda uygun bulunmayan ürünlerin ithalatına izin
verilmez.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Uygulanacak Müeyyideler
Uygulanacak
müeyyideler
MADDE 17- (1) Bu Yönetmelik hükümlerine aykırı hareket
edenler, sahte belge kullananlar ve belgelerde tahrifat yapanlar hakkında,
7223 sayılı Kanunun 20 nci maddesi ile Teknik Düzenlemeler Rejimi Kararının
13 üncü maddesinde belirtilen müeyyideler uygulanır.
(2) 7223 sayılı Kanunun 20 nci maddesindeki idari
para cezalarının bu Yönetmeliğe aykırı hareket edilmesi halinde
uygulanmasında;
a) Ürüne ilişkin yetkili kuruluş tarafından
yapılacak risk değerlendirmesi sonucu ve ihlalin ağırlığı,
b) İhlalin mükerrerliği,
c) Firmanın mali durumu,
ç) Firmanın gönüllü önlem uygulayıp uygulamadığı,
d) Ticari faaliyetin büyüklüğü,
hususları göz önünde bulundurulur.
(3) 7223 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin dördüncü
fıkrasındaki idari para cezasının uygulanmasında; uygunsuzluğa konu ürünün
gerçekleşen FOB bedelinin Türk Lirası karşılığı hesaplanırken, ürünün
ihracatının gerçekleştiği tarihteki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz
satış kuru esas alınır.
(4) İdari para cezalarının etkili, orantılı ve
caydırıcı olacak şekilde uygulanması esastır.
ALTINCI BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Yürürlükten
kaldırılan yönetmelik
MADDE 18- (1) 31/12/2003 tarihli ve 25333 üçüncü mükerrer
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Dış Ticarette Teknik Düzenlemeler ve
Standardizasyon Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.
(2) Birinci fıkra ile yürürlükten kaldırılan Dış
Ticarette Teknik Düzenlemeler ve Standardizasyon Yönetmeliğine yapılan
atıflar bu Yönetmeliğe yapılmış sayılır.
Yürürlük
MADDE 19- (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe
girer.
Yürütme
MADDE 20- (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Ticaret Bakanı
yürütür.
|