|
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığından:
ULAŞTIRMA VE
ALTYAPI BAKANLIĞI PİYASA GÖZETİMİ
VE DENETİMİ YÖNETMELİĞİ
BİRİNCİ BÖLÜM
Başlangıç Hükümleri
Amaç
MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin amacı, ürünlerin piyasaya arzı,
dağıtımı veya hizmete sunulması aşamasında ya da ürünler piyasada iken bu
ürünlerin gözetimi ve denetimine ilişkin usul ve esasların belirlenmesi ile
alınacak önlemlerin, piyasa gözetimi ve denetimi konularında Bakanlığın
görev, yetki ve sorumlulukları ile iktisadi işletmecilerin
yükümlülüklerinin belirlenmesidir.
Kapsam
MADDE 2- (1) Bu Yönetmelik, Bakanlığın sorumluluğunda
bulunan ürünlerin piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerine ilişkin usul
ve esasları, alınacak önlemler ile yükümlülükleri kapsar.
Dayanak
MADDE 3- (1) Bu Yönetmelik, 5/3/2020 tarihli ve 7223 sayılı
Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanununa, 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı
Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 482 nci maddesine,
26/9/2011 tarihli ve 655 sayılı Ulaştırma ve Altyapı Alanına İlişkin Bazı
Düzenlemeler Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye ve 9/7/2021 tarihli ve
4269 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulan Ürünlerin Piyasa Gözetimi
ve Denetimine Dair Çerçeve Yönetmelik hükümlerine dayanılarak
hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4- (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Bakanlık: Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığını,
b) Bölge liman başkanlığı: Bakanlık bölge liman
başkanlıklarını,
c) Dağıtıcı: Ürünü tedarik zincirinde yer alarak
piyasada bulunduran, imalatçı veya ithalatçı dışındaki gerçek veya tüzel
kişiyi,
ç) Denetim Görevlisi: Bakanlık tarafından piyasa
gözetim ve denetimi için görevlendirilen; bölge liman başkanı/liman başkanı
ve bölge liman başkan yardımcısı, denizcilik sörvey mühendisi ile
denizcilikle ilgili fakültelerden mezun olan denizcilik uzmanı, denizcilik
uzman yardımcısı, uzman ve mühendis kadrolarında görev yapan Bakanlık
personelini,
d) Duyusal inceleme: Ürünün herhangi bir test veya
muayene işlemine tabi tutulmadan önce, denetim personelinin duyuları
ve/veya basit ve yaygın olarak kullanımda olan ölçme veya kontrol araçları
kullanılarak yapılacak fiziksel incelemeyi,
e) Düzeltici önlem: Bir uygunsuzluğu ortadan
kaldırmak amacıyla, Bakanlığın talebi doğrultusunda veya kendiliğinden
iktisadi işletmecinin gerçekleştirdiği faaliyeti,
f) Elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı:
Elektronik ticaret pazar yerinde elektronik ticaret hizmet sağlayıcıların
mal veya hizmetlerinin teminine yönelik sözleşme yapılmasına ya da sipariş
verilmesine imkân sağlayan aracı hizmet sağlayıcıyı,
g) Geri çağırma: Nihai kullanıcının elinde bulunan
ürünün iktisadi işletmeciye geri getirilmesini amaçlayan her türlü önlemi,
ğ) Gönüllü önlem: Bir yetkili kuruluşun talebi
olmadan gerçekleştirilen düzeltici önlemi,
h) İdare: Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Tersaneler
ve Kıyı Yapıları Genel Müdürlüğünü,
ı) İktisadi işletmeci: İmalatçı, yetkili temsilci,
ithalatçı, dağıtıcı veya ilgili teknik düzenleme kapsamında ürünlerin
imalatına, piyasada bulundurulmasına veya hizmete sunulmasına ilişkin
sorumluluğu olan diğer gerçek veya tüzel kişileri,
i) İmalatçı: Ürünü imal ederek veya ürünün
tasarımını veya imalatını yaptırarak kendi isim veya ticari markası ile
piyasaya arz eden gerçek veya tüzel kişiyi,
j) İthalatçı: Ürünü ithal ederek piyasaya arz eden
gerçek veya tüzel kişiyi,
k) Kanun: 5/3/2020 tarihli ve 7223 sayılı Ürün
Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanununu,
l) Liman başkanlığı: Bakanlık bölge liman
başkanlıklarına bağlı liman başkanlıklarını,
m) Nihai kullanıcı: Bir ürünü ticaret, iş, zanaat
ve mesleki faaliyetler dışında tüketici olarak ya da sanayi veya mesleki
faaliyeti için elinde bulunduran, Türkiye’de yerleşik veya ikamet eden
gerçek ya da tüzel kişiyi,
n) Numune alma etiketi: Test veya muayene için
alınan numunelere iliştirilen veya yapıştırılan numuneye ait bilgileri,
tarafların isim, unvan ve imzalarını taşıyan belgeyi,
o) Onaylanmış kuruluş: Bir teknik düzenleme
kapsamında uygunluk değerlendirme faaliyetinde bulunmak üzere Türkiye veya
bir AB üyesi ülkenin yetkili kuruluşu tarafından bu Yönetmelik ve ilgili
teknik mevzuatta belirlenen esaslar doğrultusunda görevlendirilen ve
isimleri Avrupa Komisyonuna bildirilen uygunluk değerlendirme kuruluşunu,
ö) Şahit numune: Test, muayene veya belgelendirme
kuruluşuna gönderilmek üzere alınan numunenin zayi olması veya test
sonuçlarına yönelik herhangi bir itiraz olması durumunda başvurulmak üzere
alınan numuneyi,
p) Teknik düzenleme: İdari hükümler de dâhil olmak
üzere, ürünün niteliğini, işleme veya üretim yöntemlerini veya bunlarla
ilgili terminoloji, sembol, ambalajlama, işaretleme, etiketleme veya
uygunluk değerlendirme işlemlerini tek tek ya da birkaçını ele alarak
belirleyen uyulması zorunlu mevzuatı,
r) Uygunluk değerlendirme kuruluşu: Kalibrasyon,
test, belgelendirme ve muayene dahil olmak üzere, uygunluk değerlendirme
faaliyeti gerçekleştiren kuruluşu,
s) Uygunluk değerlendirmesi: Ürün, süreç, hizmet,
sistem, kişi veya kuruluşa ilişkin belirli şartların yerine getirilip getirilmediğini
gösteren süreci,
ş) Uygunsuzluk: Ürünün ilgili teknik düzenlemeye
veya genel ürün güvenliği mevzuatına uygun olmama halini,
t) Ürün: 23/10/2005 tarihli ve 25975 sayılı Resmî
Gazete'de yayımlanan Gemi Teçhizatı Yönetmeliği kapsamındaki teçhizat ile
5/5/2017 tarihli ve 30057 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Gezi Tekneleri
ve Kişisel Deniz Taşıtları Yönetmeliğinde belirtilen ürün ve bileşenlerini,
u) Yetkili temsilci: İmalatçının Kanun ve ilgili
diğer mevzuat kapsamındaki bazı yükümlülüklerini onun adına yerine getirmek
üzere imalatçı tarafından yazılı şekilde görevlendirilen Türkiye’de
yerleşik gerçek veya tüzel kişiyi,
ifade eder.
(2) Birinci fıkrada yer almamakla beraber bu
Yönetmelikte bulunan tanımlar açısından; Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler
Kanunu, Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Çerçeve Yönetmelik,
Gemi Teçhizatı Yönetmeliği ile Gezi Tekneleri ve Kişisel Deniz Taşıtları
Yönetmeliğinde belirtilen tanımlar geçerlidir.
İKİNCİ BÖLÜM
Piyasa Gözetimi ve Denetimine İlişkin Usul ve
Esaslar
Genel
esaslar
MADDE 5- (1) Teknik düzenlemelerin insan sağlığı ve
güvenliği ile ilgili hükümlerine uygun ürün, aksi ispatlanana kadar güvenli
kabul edilir. Teknik düzenlemenin bulunmadığı veya insan sağlığı ve
güvenliğine ilişkin hükümler içermediği durumlarda, bir ürünün güvenli olup
olmadığının değerlendirilmesi 11/3/2021 tarihli ve 31420 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Genel Ürün Güvenliği Yönetmeliğine göre yapılır.
(2) İdare, Bakanlığın sorumlu olduğu ürünlere
ilişkin piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerini denetim görevlileri
aracılığıyla yürütür, denetim sonuçlarına göre gerekli önlemleri alır ve
Kanunda belirtilen yükümlülükler kapsamında ilgili iktisadi işletmeciye
idari yaptırım uygular. İdare, alınacak önlem ve uygulanacak idari
yaptırımlar konusunda orantılılık ilkesine uygun hareket eder; alınacak
tedbirlerin, önlenmesi amaçlanan tehlikenin boyutu, niteliği ve gerçekleşme
olasılığı ile orantılı olmasını sağlar.
(3) İdare, Bakanlığın sorumlu olduğu ürünlerin
piyasa gözetimi ve denetimini, denetim planının yanı sıra resen, ihbar veya
şikâyet üzerine yapar. Piyasa gözetimi ve denetimi sırasında düzenlenecek
tutanağın şekil ve içeriği İdarece belirlenir.
(4) Ürünün uygunsuzluğu konusunda yapılan her türlü
ihbar, şikâyet, ürün sebebiyle meydana gelen kazalar ve ürün hakkında elde
edilen diğer bilgiler piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerinde
kullanılır.
(5) Satış veya kiralama amacıyla yazılı basın,
radyo, televizyon, internet ve benzeri iletişim araçlarında reklam ve
ilanları yer alan ürünler piyasaya arz edilmiş kabul edilir.
(6) Denetim, ürünlerin bedelli veya bedelsiz olarak
piyasaya arz edildiği, piyasada bulundurulduğu veya hizmete sunulduğu fuar,
depo, nakil aracı, iş yeri ve üretim tesisi de dâhil olmak üzere gerekli
görülen her yerde yapılır. Denetim esnasında ilgili iktisadi işletmeciden
denetime ilişkin gerek duyulan bilgi, belge ve kayıtlar istenebilir.
(7) Dağıtıcının iş yerinde gerçekleştirilen
denetimde; imalatçı, yetkili temsilci, ithalatçı veya tedarik zincirinde yer
alan bir önceki iktisadi işletmecinin unvanı ve adresine ilişkin tespitler
ihtiyaç halinde yapılabilir.
(8) İdare, denetimlerin etkin bir şekilde
gerçekleşmesini sağlayacak önlemleri alır ve bu doğrultuda gerekli
talimatlandırmaları yapar. İdare denetim planı hazırlayabilir ve uygulanmak
üzere ilgili bölge liman başkanlıkları/liman başkanlıklarına iletebilir.
(9) Piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetleri, ürüne
ait bilgi ve belgelerin ilgili mevzuat çerçevesinde incelenmesi, duyusal
inceleme yapılması, gerektiğinde numune alınması, yerinde muayene veya test
yapılması ya da iktisadi işletmecinin ilgili mevzuat ve teknik düzenlemeler
hakkında bilgilendirilmesi suretiyle gerçekleştirilebilir. Bu faaliyetlerin
yürütülmesine ilişkin usul ve esasları belirlemeye Bakanlık yetkilidir.
(10) Denetim sonunda üründe bir uygunsuzluk tespit
edilmemesi, iktisadi işletmecinin ürüne yönelik Kanun kapsamındaki
sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.
Denetime
ilişkin esaslar
MADDE 6- (1) Teknik düzenleme hükümleri saklı kalmak kaydıyla,
piyasa gözetimi ve denetimi aşağıdaki esaslar çerçevesinde yapılır:
a) Denetimler, ürünlere ve bu ürünlerin muhtemel
kullanıcılarına ilişkin risk esaslı bir yaklaşımla İdare tarafından
belirlenen denetim planı uyarınca ilgili bölge liman başkanlıkları/liman
başkanlıkları tarafından yürütülür.
b) Denetime başlamadan önce, ürüne ilişkin daha
önce denetim veya test yapılıp yapılmadığı gibi hususların ön incelemesi
tamamlanır.
(2) Denetimlere ihtiyaç halinde birden fazla sayıda
denetim görevlisi katılabilir.
(3) Denetimler, durumun gereklerine göre aşağıdaki
hususlardan bir veya birkaçını kapsayacak şekilde yapılır:
a) Teknik düzenlemenin öngördüğü işaretler veya
belgeler üzerinden inceleme.
b) İlgili teknik düzenlemenin bulunmadığı veya
insan sağlığı ve güvenliğine ilişkin hükümler içermediği durumlarda, genel
ürün güvenliği mevzuatında belirtilen düzenlemeler çerçevesinde ürünün
uygun olduğunu gösteren bilgi ve belgeler üzerinden inceleme.
c) Duyusal inceleme.
ç) Test veya muayene.
(4) Denetim görevlisi yaptığı incelemeleri ve
tespitleri denetim tutanağının ilgili bölümlerine eksiksiz olarak kaydeder.
Tutanak taraflarca imzalanır ve tutanağın bir nüshası ilgili iktisadi
işletmeciye bırakılır. Denetim görevlisi dışındaki kişilerin tutanağa imza
atma hususunda imtina etmesi durumunda bu durum denetim görevlisi
tarafından tutanağa şerh düşülür.
Numune
alma
MADDE 7- (1) Denetim görevlisi, gerekli gördüğü takdirde,
her türlü test veya muayeneyi yaptırmak üzere denetlenen ürünlerden numune alır.
Ürünün yapısına ve özelliğine göre, iktisadi işletmeciden bedeli ödenmeden
üç takım numune alınır. Ancak, şahit numune alınmasının fiilen mümkün
olmadığı hallerde, sadece test ve muayenenin gerektirdiği ölçüde ve sayıda
numune alınabilir.
(2) Numune alınması halinde, denetim esnasında
şekli İdarece belirlenen ilgili tutanak doldurulur. Numuneler özelliklerine
göre, mühürleri bozulmadan açılamayacak şekilde, denetim görevlisi
tarafından iktisadi işletmeci ile birlikte hazırlanır ve üzerlerine tarafların
isim, unvan ve imzaları ile numuneye ilişkin bilgileri taşıyan numune alma
etiketi konulur.
(3) Alınan numunelerin bir takımı, şahit numune
olarak tutanağın bir nüshası ile birlikte yediemin sıfatıyla iktisadi
işletmeciye teslim edilir. Diğer şahit numune ilgili bölge liman
başkanlığı/liman başkanlığında muhafaza edilir. Alınan numunelerin başka
yere taşınması veya korunması güç yahut sakıncalı ise durum tutanağa
yazılarak numuneler saklanmak üzere yediemin sıfatıyla iktisadi işletmeciye
bırakılır. Test veya muayene yapılması için alınan numunenin bir takımı da
İdarece belirlenen test, muayene veya belgelendirme kuruluşuna gönderilir.
Test, muayene veya belgelendirme kuruluşu tetkikleri en kısa zamanda yapar,
sonucunu bir raporla tespit eder ve bu raporu birer nüsha halinde İdare ile
ilgili bölge liman başkanlığına/liman başkanlığına sunar. Bu raporlar
ayrıca elektronik posta yoluyla İdare ile ilgili bölge liman
başkanlığına/liman başkanlığına iletilir.
(4) Numune almanın mümkün olmadığı ya da
taşınamayan ürünler için test veya muayene işlemleri, denetmenin
gözetiminde, ürünün bulunduğu yerde, iktisadi işletmecinin katılımı ile
İdarece belirlenen test, muayene veya belgelendirme kuruluşuna yaptırılır.
İktisadi işletmecinin bulunmaması, test veya muayene işlemlerinin
gerçekleştirilmesine engel teşkil etmez.
(5) Uzaktan iletişim araçları yoluyla piyasaya arz
edilen ürünlere ilişkin numune alma işlemlerinde ilgili mevzuat hükümleri
saklıdır.
Test veya
muayene sonrasında yapılacak işlemler
MADDE 8- (1) Yapılan inceleme ve değerlendirme sonucunda
ürünün uygun olduğunun tespit edilmesi durumunda;
a) Test veya muayene giderleri ve bunlara ilişkin
diğer giderler Bakanlıkça karşılanır.
b) Test ve muayene sonrasında numunelerin
özelliğini kaybetmemesi halinde, test veya muayene sonucu İdare tarafından
iktisadi işletmeciye yazılı olarak bildirilir. Bildirim yazısında
numunelerin geri alınması gerektiği belirtilir. Bu numuneler, İdarenin
kararı ile yeniden piyasaya arz edilebilir. Test veya muayene kuruluşunda
muhafaza edilen numunelerin bildirim tarihinden itibaren bir ay içinde geri
alınmaması durumunda, bu numuneler; çevre, şehircilik ve iklim değişikliği
il müdürlüklerine imha edilmesi amacıyla gönderilir. Bu kapsamda imha
işlemine ilişkin yapılan tüm giderler iktisadi işletmeci tarafından
karşılanır.
c) Test ve muayene sonucunda numunelerin özelliğini
kaybetmesi halinde, ilgili bölge liman başkanlığı/liman başkanlığı
tarafından tutanak düzenlenerek bu husus İdareye iletilir. İktisadi
işletmeci tarafından numune bedelinin talep edilmesi durumunda ise bu bedel
Bakanlık tarafından iktisadi işletmeciye ödenir. İdare tarafından verilecek
karar ile; niteliğine göre uygun koşullarda test veya muayene kuruluşunda
muhafaza edilen numune çevre, şehircilik ve iklim değişikliği il müdürlüklerine
imha edilmesi amacıyla gönderilir. Numune imha edilmesi sonrasında ilgili
mevzuat hükümleri doğrultusunda teslim edilmesi gereken tesislere intikâl
ettirilir. Bu kapsamdaki imha işlemine ilişkin yapılan tüm giderler,
Bakanlık tarafından karşılanır.
ç) Bölge liman başkanlığı/liman başkanlığında
muhafaza edilen şahit numunelerin olması durumunda, bunlara (b) ve (c)
bentlerindeki usule göre işlem yapılır.
(2) Yapılan inceleme ve değerlendirme sonucunda
ürünün uygunsuz olduğunun tespit edilmesi durumunda;
a) Test veya muayene giderleri ve bunlara ilişkin
diğer giderler iktisadi işletmeci tarafından karşılanır. Bakanlıkça yapılan
masraflar, ilgili iktisadi işletmeciye genel hükümlere göre rücu edilir.
b) Test veya muayenesi yaptırılan numune, niteliğine
göre uygun koşullarda ve uygun bir süreyle test veya muayene kuruluşunda
muhafaza edilir. Bu numunenin geri alınması gerektiği iktisadi işletmeciye
İdare tarafından yazılı olarak bildirilir. İktisadi işletmecinin geri
aldığı uygunsuz numune, uygun hale getirilmeden piyasaya arz edilemez ve
piyasada bulundurulamaz. Tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde iktisadi
işletmeci tarafından geri alınmayan numune, ilgili bölge liman
başkanlığı/liman başkanlığı tarafından tutanak düzenlenerek çevre,
şehircilik ve iklim değişikliği il müdürlüklerine imha edilmesi amacıyla
gönderilir. Numune, imha edilmesi sonrasında ilgili mevzuat hükümleri
doğrultusunda teslim edilmesi gereken tesislere intikâl ettirilir.
Bakanlıkça yapılan masraflar, ilgili iktisadi işletmeciye genel hükümlere
göre rücu edilir.
c) Uygulanan idari yaptırım kararının
kesinleşmesinden sonra varsa şahit numunelere (b) bendindeki usule göre
işlem yapılır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İdarenin Görevleri, İktisadi İşletmecilerin
Yükümlülükleri ve Risk Değerlendirmesi
İdarenin
görevleri
MADDE 9- (1) İdarenin piyasa gözetimi ve denetimine ilişkin
görev, yetki ve yükümlülükleri şunlardır:
a) Bakanlığın görev ve sorumluluk alanında bulunan
ürünlere ilişkin piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerini tarafsız,
bağımsız, şeffaf, etkin ve hızlı bir şekilde yürütmek.
b) İlgili bölge liman başkanlıkları/liman
başkanlıkları tarafından yürütülecek piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerine
ilişkin denetim planı hazırlamak.
c) İlgili bölge liman başkanlığı/liman başkanlığına
ulaşan ihbar ve şikâyetleri değerlendirerek, piyasa gözetimi ve denetimi
yapmak üzere ilgili bölge liman başkanlığı veya liman başkanlığını koordine
etmek.
ç) Piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerinde
denetim görevlisi tarafından kullanılacak denetim ve numune alma
tutanaklarını oluşturmak.
d) Denetim görevlilerinin piyasa gözetimi ve
denetimi kapsamında yetkilendirilmesi öncesinde bu personele gerekli
eğitimleri vermek veya verdirmek.
e) Denetim yapılan bölgelerde elde edilen ürün veya
sektör bazlı işletme verilerinin İdareye iletilmesini ve bu verilerin
periyodik olarak güncellenmesini sağlamak.
f) Ürünün risk değerlendirmesini yapmak ve Kanunda
öngörülen idari yaptırımlar kapsamında kararları uygulamak ve
uygulattırmak.
g) Ürünün ciddi risk taşıdığına dair belirtilerin
bulunması halinde piyasaya arzın geçici durdurulması kararı almak ve
takibini yapmak.
ğ) Uygunsuz ürünlere ilişkin uygulanan önlemlerin
yerine getirilip getirilmediğinin takibini yapmak.
h) Düzeltici faaliyeti uygun şekilde
gerçekleştirilen ürünlerin piyasaya yeniden arzı konusunda karar almak.
ı) Ürün güvenliği kapsamında ilgililerin şikâyet,
talep veya önerilerini iletebilmelerine imkan sağlamak.
i) Ürün güvenliğine ilişkin iktisadi işletmecilere
veya tüketicilere yönelik bilgilendirme yapmak, eğitim ve benzeri
toplantılar düzenlemek.
j) Piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerinin
etkin olarak gerçekleştirilmesini sağlamak amacıyla İdareye iletilen
ihtiyaçların, sorunların ve çözüm önerilerinin takibini yapmak.
İmalatçının
yükümlülükleri
MADDE 10-
(1) İmalatçı;
a) Piyasaya ancak teknik düzenlemesine veya genel
ürün güvenliği mevzuatına uygun ürünleri arz eder.
b) Mevzuatın gerektirdiği hallerde teknik dosyayı
tanzim eder, uygunluk değerlendirme işlemini yapar veya onaylanmış kuruluşa
yaptırır, uygunluk beyanını veya uygunluğu gösteren diğer belgeleri
düzenler ve uygunluk işaretini ürüne koyar.
c) Uygunluk değerlendirmesine ilişkin teknik
dosyayı ve belgeleri teknik düzenlemede belirtilen süre, süre belirtilmediği
hallerde ürünün piyasaya arz edildiği tarihten itibaren en az on yıl
boyunca muhafaza eder.
ç) Ürünün ilgili kurallara uygunluğunun seri üretim
boyunca da sürdürülmesi için gerekli önlemleri alır, ürünün tasarımı veya
niteliğindeki değişiklikler ile uygun olduğunu beyan ettiği kurallardaki
değişiklikleri takip eder ve gereğini yapar.
d) Taşıdıkları muhtemel risklerle orantılı olarak,
piyasaya arz edilen veya piyasada bulundurulan ürünlerinden numune alarak
test eder, inceleme yapar. Şikayetlerin, uygun olmayan ve geri çağrılan
ürünlerin kaydını tutar ve yaptığı izleme faaliyeti hakkında dağıtıcıları
bilgilendirir.
e) Ürünün mevzuatın gerektirdiği model, parti ve
seri numarası veya ayırt edilmesini sağlayacak diğer bilgileri kolayca
görülebilir ve okunabilir şekilde taşımasını temin eder. Ürünün boyut veya
doğasının buna elverişli olmadığı durumlarda ise bu bilgilerin ürünün
ambalajında veya ürüne eşlik eden bir belgede yer almasını sağlar.
f) Mevzuatın gerektirdiği hallerde ismini, kayıtlı
ticari unvanını veya markasını ve kendisine ulaşılabilecek açık adresini
ürünün üzerinde, bunun mümkün olmadığı durumlarda ürünün ambalajında veya
ürüne eşlik eden bir belgede belirtir.
g) Ürünün taşıyabileceği risklere karşı gereken
tedbirleri alır ve bunlardan sakınabilmeleri için nihai kullanıcılara
gerekli bilgileri sağlar.
ğ) Ürün veya ambalajının üzerinde veya ürüne eşlik
eden belgelerde yer alan (g) bendinde belirtilen bilgilerin ve montaj,
kullanım ve bakım talimatları ile güvenlik kurallarının Türkçe olmasını
sağlar.
h) Piyasaya arz etmiş olduğu bir ürünün uygun
olmadığını öğrendiği veya bilmesinin gerektiği hallerde ürünü uygun duruma
getirmek ve gerektiğinde ürünün piyasaya arzını durdurmak, ürünü piyasadan
çekmek veya geri çağırmak için gerekli düzeltici önlemleri ivedilikle alır.
Ürünün risk taşıdığı durumlarda özellikle sağlık ve güvenlik bakımından
risk teşkil eden hususlar ile alınan düzeltici önlemler ve sonuçları
hakkında ayrıntılı bir şekilde ve ivedilikle İdareyi bilgilendirir.
ı) Piyasaya arz ettiği ürünlerin taşıdığı risklerin
ortadan kaldırılması amacıyla yapılan faaliyetlerde, Bakanlığın
talimatlarını yerine getirir ve ürünlerin uygunluğunu gösteren gerekli tüm
bilgi ve belgeleri İdareye Türkçe veya İdarenin kabul edeceği diğer bir
dilde sağlar.
(2) Numunenin imalatçı dışındaki gerçek veya tüzel
kişiden alınması durumunda numune bedeli, imalatçı tarafından numunenin
alındığı gerçek veya tüzel kişiye ödenir.
Yetkili
temsilcinin yükümlülükleri
MADDE 11-
(1) İmalatçı, devrettiği yetki ve
görevlerin mahiyetini, koşullarını ve sınırlarını yazılı olarak ve açık bir
biçimde belirlemek suretiyle yetkili temsilci atayabilir. Yetkili temsilci,
aşağıda belirtilen görevleri yapmak üzere imalatçı tarafından
görevlendirilir:
a) İlgili teknik düzenlemelerin gerektirdiği
hallerde, AB uygunluk beyanının veya performans beyanının ve teknik
dosyanın hazırlanmış olduğunu teyit etmek, ilgili teknik düzenlemede
belirtilen süre, süre belirtilmediği hallerde ürünün piyasaya arz edildiği
tarihten itibaren en az on yıl boyunca İdareye sunulmak üzere AB uygunluk
beyanını veya performans beyanını muhafaza etmek ve İdarenin talebi halinde
teknik dosyayı temin etmek.
b) İdarenin talebi doğrultusunda, ürünün
uygunluğunu gösteren gerekli tüm bilgi ve belgeleri İdareye Türkçe veya
İdarenin kabul edeceği diğer bir dilde sağlamak.
c) Ürünün risk taşıdığını bilmesi gerektiği
hallerde, İdareyi bilgilendirmek.
ç) İlgili teknik düzenlemelerde veya genel ürün
güvenliği mevzuatında belirtilen gerekliliklere uygunsuzluk durumunda;
1) Uygunsuzluğun ortadan kaldırılması amacıyla
İdarenin gerekli düzeltici önlemin derhal alınması talebine istinaden,
İdare ile işbirliği yapmak.
2) Ürünün risk taşıdığını öğrendiği veya bilmesinin
gerektiği hallerde, uygunsuzluğun ortadan kaldırılması mümkün değil ise
İdarenin talebine istinaden veya kendiliğinden ürünün taşıdığı riskin
ortadan kaldırılması amacıyla İdare ile işbirliği yapmak.
(2) Yetkili temsilci, görevlendirme belgesinde
belirtilen görevleri yerine getirmekle yükümlüdür.
(3) Yetkili temsilci, talebi halinde İdareye
görevlendirme belgesinin bir kopyasını Türkçe veya İdarenin kabul edeceği
bir dilde sağlar.
(4) Yetkili temsilcinin ilgili teknik
düzenlemelerde belirtilen diğer yükümlülükleri saklıdır.
İthalatçının
yükümlülükleri
MADDE 12-
(1) İthalatçı;
a) Piyasaya ancak teknik düzenlemesine veya genel
ürün güvenliği mevzuatına uygun ürünleri arz eder.
b) Ürünü piyasaya arz etmeden önce ürünün, uygunluk
işareti veya işaretlerini taşıdığını, ürüne gerekli belgelerin eşlik
ettiğini ve imalatçının 10 uncu maddenin birinci fıkrasının (b), (e) ve (f)
bentlerinde düzenlenen yükümlülükleri yerine getirdiğini teyit eder.
c) Ürünün uygun olmadığını bildiği veya bilmesinin
gerektiği durumlarda, uygun hale getirilmeden ürünü piyasaya arz edemez ve
ürünün risk taşıdığı her durumda imalatçıyı ve İdareyi bilgilendirir.
ç) Mevzuatın gerektirdiği hallerde ismini, kayıtlı
ticari unvanını veya markasını ve kendisine ulaşılabilecek açık adresini
ürünün üzerinde, bunun mümkün olmadığı durumlarda ürünün ambalajında veya
ürüne eşlik eden bir belgede belirtir. Bu yükümlülüğü, imalatçı tarafından
belirtilen zorunlu veya ürün güvenliğine ilişkin bilgilerin görünürlüğünü
engellemeden yerine getirir.
d) Ürünün taşıyabileceği risklere karşı gereken
tedbirleri alır ve bunlardan sakınabilmeleri için nihai kullanıcılara
gerekli bilgileri sağlar.
e) Ürün veya ambalajının üzerinde veya ürüne eşlik
eden belgelerde yer alan (d) bendinde belirtilen bilgilerin ve montaj,
kullanım ve bakım talimatları ile güvenlik kurallarının Türkçe olmasını
sağlar.
f) Ürün kendi sorumluluğu altındayken, depolama ve
nakliye şartlarının ürünün teknik düzenlemesine veya genel ürün güvenliği
mevzuatına uygunluğuna halel gelmemesini sağlar.
g) Taşıdıkları muhtemel risklerle orantılı olarak piyasaya
arz edilen veya piyasada bulundurulan ürünlerinden numune alarak test eder,
inceleme yapar, şikayetlerin, uygun olmayan ve geri çağrılan ürünlerin
kaydını tutar ve yaptığı izleme faaliyetleri hakkında imalatçı ve
dağıtıcıları bilgilendirir.
ğ) Piyasaya arz etmiş olduğu bir ürünün uygun
olmadığını öğrendiği veya bilmesinin gerektiği hallerde ürünü uygun duruma
getirmek ve gerektiğinde ürünün piyasaya arzını durdurmak, ürünü piyasadan
çekmek veya geri çağırmak için gerekli düzeltici önlemleri ivedilikle alır.
Ürünün risk taşıdığı durumlarda özellikle sağlık ve güvenlik bakımından
risk teşkil eden hususlar ile alınan düzeltici önlemler ve sonuçları
hakkında ayrıntılı bir şekilde ve ivedilikle İdareyi bilgilendirir.
h) Mevzuatın gerektirdiği ve ürünün uygunluğunu
gösteren belgelerin bir örneğini teknik düzenlemede belirtilen süre, süre
belirtilmemiş ise ürünün ithal edildiği tarihten itibaren en az on yıl
boyunca İdarenin talebi halinde Türkçe veya İdarenin kabul edeceği diğer
bir dilde sağlar.
ı) Piyasaya arz ettiği ürünlerin taşıdığı risklerin
ortadan kaldırılması amacıyla yapılan faaliyetlerde İdarenin talimatlarını
yerine getirir.
(2) Numunenin ithalatçı dışındaki gerçek veya tüzel
kişiden alınması durumunda numune bedeli ithalatçı tarafından numunenin
alındığı gerçek veya tüzel kişiye ödenir.
Dağıtıcının
yükümlülükleri
MADDE 13-
(1) Dağıtıcı;
a) Ürünü piyasada bulundurmadan önce ürünün,
uygunluk işareti veya işaretlerini taşıdığını, uygunluğu gösteren belgelere
sahip olduğunu, talimatların ve güvenlik kurallarının ürüne Türkçe olarak
eşlik ettiğini ve imalatçının 10 uncu maddenin birinci fıkrasının (e) ve
(f) bentlerinde, ürün ithal ise ayrıca ithalatçının 12 nci maddenin birinci
fıkrasının (ç) bendinde düzenlenen yükümlülükleri yerine getirdiğini
doğrular, ürünün veya ambalajının üzerine koyacağı etiket, fiyat, uyarı ve
benzeri bilgilerin imalatçının veya ithalatçının koyduğu zorunlu veya ürün
güvenliğine ilişkin bilgilerin görünürlüğünü engellemesini önler.
b) Ürünün uygun olmadığını bildiği veya bilmesinin
gerektiği durumlarda, uygun hale getirilmeden ürünü piyasada bulunduramaz
ve ürünün risk taşıdığı her durumda imalatçı veya ithalatçıyı ve İdareyi
ivedilikle bilgilendirir.
c) Ürün kendi sorumluluğu altındayken, depolama ve
nakliye koşullarının ürünün teknik düzenlemesine veya genel ürün güvenliği
mevzuatına uygunluğuna halel gelmemesini sağlar.
ç) Piyasada bulundurduğu ürünün uygun olmadığını
öğrendiği veya bilmesinin gerektiği hallerde, ürünü uygun duruma getirmek,
piyasadan çekmek veya geri çağırmak için gerekli düzeltici önlemlerin
imalatçı veya ithalatçı tarafından alındığını teyit eder ve ürünün risk
taşıdığı durumlarda imalatçı veya ithalatçıyı ve özellikle sağlık ve
güvenlik bakımından risk teşkil eden hususlar ile alınan düzeltici önlemler
ve sonuçları hakkında İdareyi ivedilikle bilgilendirir.
d) Piyasada bulundurduğu ürünlerin taşıdığı
risklerin ortadan kaldırılması amacıyla yapılan faaliyetlerde ilgili
iktisadi işletmeci ile iş birliği yapar, ürünlerin uygunluğunu gösteren tüm
bilgi ve belgeleri İdareye sunar ve İdarenin talimatlarını ivedilikle
yerine getirir.
Risk
değerlendirmesi
MADDE 14-
(1) Denetlenen ürünlerin taşıdığı
riskin değerlendirilmesi ile bu ürünlerin uygun olup olmadığı ve uygunsuzluk
halinde uygulanacak idari yaptırımlar İdare tarafından belirlenir.
(2) Risk değerlendirmesi yapılırken ilgili teknik
mevzuat veya Genel Ürün Güvenliği Yönetmeliğinin risk değerlendirmesine
ilişkin hükümleri dikkate alınır. Bununla birlikte İdarece yayımlanmış
talimatlar veya söz konusu mevzuatın Avrupa Birliği uygulamalarına ilişkin
güncel karar, rehber veya raporlar da göz önünde bulundurulur.
(3) İdare, yapılacak risk değerlendirmesi
neticesinde uygunsuz olduğunu belirlediği ürüne ilişkin gerekli idari
yaptırım sürecini yürütür.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Uygunsuzluğa İlişkin İdari Yaptırımlar ile Diğer
Önlemler
İdari
yaptırımların uygulanması
MADDE 15-
(1) İdare; test, muayene veya
inceleme sonucunda ürünün risk taşıdığı veya ilgili teknik düzenlemelere veya
Genel Ürün Güvenliği Yönetmeliğine aykırılık teşkil ettiği kanaatiyle,
ürünün ciddi risk taşıdığı durumlar hariç olmak üzere, savunma
yapılabilmesi için ilgili bölge liman başkanlığı/liman başkanlığı
vasıtasıyla ilgili iktisadi işletmeciye on iş günü süre verir.
(2) İktisadi işletmecinin savunması ilgili bölge
liman başkanlığı/liman başkanlığı tarafından alınarak İdareye iletilir.
İktisadi işletmecinin savunması dikkate alınarak İdare tarafından ürünün
uygunluğu değerlendirilir. İdare tarafından ürünün uygunsuzluğuna karar
verilmesi halinde belirlenen idari yaptırımlar ilgili bölge liman
başkanlığı/liman başkanlığı aracılığıyla uygulanır. İlgili bölge liman
başkanlığı/liman başkanlığı, İdare tarafından alınan kararı, dayandırdığı
gerekçeleri, varsa çözüm önerilerini, yasal itiraz yollarını ve süre
sınırlarını da belirterek iktisadi işletmeciye tebliğ eder.
(3) Tebligatta düzeltici önlem planını sunabilmesi
için iktisadi işletmeciye ilgili bölge liman başkanlığı/liman başkanlığı
tarafından on beş iş günü süre verilir. İktisadi işletmeci tarafından
ilgili bölge liman başkanlığı/liman başkanlığına sunulan düzeltici önlem
planı İdareye iletilir. Düzeltici önlem planına ilişkin olarak;
a) Plan gerektiğinde değişiklik yapılarak İdare
tarafından onaylanır ve uygunsuzluğun ortadan kaldırılması için iktisadi
işletmeciye tebliğ edildiği tarihten itibaren geçerli olmak üzere
uygunsuzluğun niteliği, ürünün özelliği ve piyasadaki yaygınlığı
değerlendirilerek altı ayı geçmemek üzere süre verilir.
b) Verilen süre sonunda uygunsuzluğun mücbir
sebeplerin varlığı nedeniyle giderilemediğinin kanıtlanması halinde İdarece
altı ayı geçmemek üzere ek süre verilebilir.
c) Sürelerin takibi ile planının gereklerinin
yerine getirilip getirilmediğinin kontrolü ilgili bölge liman başkanlığı/liman
başkanlığı tarafından yapılır. Uygun hale getirildiği kanıtlanan ürünler
ilgili bölge liman başkanlığı/liman başkanlığı tarafından tutanakla kayıt
altına alınır ve İdarenin onayı ile tekrar piyasaya arz edilebilir.
(4) İdare tarafından belirlenen ve iktisadi
işletmeci tarafından yerine getirilecek düzeltici önlemler;
a) İlgili teknik düzenlemede belirtilen şekilde
uygunsuzluğu ortadan kaldırmak da dahil olmak üzere, ürünün uygun hale
getirilmesini veya ürünün bir risk oluşturmamasını sağlamak,
b) Ürünün piyasada bulunmasını önlemek,
c) Ürünü derhal piyasadan çekmek veya geri çağırmak
ve 18 inci maddede belirtilen şekilde kamuoyunu riske karşı uyarmak,
ç) Ürünün imhasına ilişkin tabi olduğu ilgili
mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla, ürünü imha etmek veya kullanılamaz
hale getirmek,
d) Ürünün taşıyabileceği risklere ilişkin ürüne
uygun, açık, kolayca anlaşılabilir Türkçe uyarılar eklemek,
e) Ürünün piyasada bulunabilmesi için önkoşul
koymak,
f) Ürüne ilişkin Türkçe uyarıların yayımlanması da
dâhil olmak üzere, risk altındaki tüketicileri 18 inci maddenin birinci
fıkrasında belirtilen şekilde, derhal ve uygun bir biçimde uyarmak,
faaliyetlerini içerebilir.
(5) Ancak dördüncü fıkranın (d), (e) ve (f)
bentlerinde belirtilen düzeltici önlemler, ürünün yalnızca belirli koşullarda
veya yalnızca belirli tüketicilere yönelik bir risk taşıyacağı durumlarda
alınır.
(6) Ürüne ilişkin uygunsuzluğun sadece uygunluk
işaretinin veya teknik düzenlemenin gerektirdiği teknik dosyanın, etiket ve
talimatların bulunmamasından, eksik veya yetersiz olmasından veya yanlış
kullanılmasından kaynaklandığının tespit edildiği durumlarda, uygunsuzluğun
giderilmesi birinci ve ikinci fıkralardaki usullere göre İdare tarafından,
ilgili bölge liman başkanlığı/liman başkanlığı aracılığı ile ilgili
iktisadi işletmeciye tebliğ edilir ve üçüncü fıkra hükümlerine göre
düzeltici önlem planı sunması talep edilir. Verilen süre içinde düzeltici
önlem planının sunulmaması veya düzeltici önlem planının sunulmasını
takiben İdarece verilen süre sonunda uygunsuzluğun giderilmediğinin tespit
edilmesi durumunda, uygunsuzluğun devam ettiği kabul edilir. Bu durumda,
dördüncü fıkrada belirlenen ve İdare tarafından uygun ve gerekli görülen
önlemleri içeren karar, iktisadi işletmeciye tebliğ edilmek üzere İdarece
ilgili bölge liman başkanlığı/liman başkanlığına gönderilir. Alınan
önlemler kapsamında uygunsuzluğun giderilmesine ilişkin süreç üçüncü fıkra
hükümleri kapsamında yürütülür.
(7) Ürünün ciddi risk taşıdığının tespit edilmesi
ve ciddi riski ortadan kaldıracak başka bir yöntemin bulunmaması halinde,
İdare, ilgili bölge liman başkanlığı/liman başkanlığı aracılığıyla Kanunun
16 ncı maddesinin altıncı fıkrasının (d) bendi ile Kanunun 17 nci
maddesinin birinci fıkrası kapsamında ciddi risk taşıyan ürünlerin
piyasadan çekilmesini, geri çağrılmasını veya piyasada bulunmasının
yasaklanmasını sağlar.
(8) İnsan sağlığı veya güvenliğinin korunmasına
ilişkin acil müdahale gereken ciddi riskin bulunduğu durumlarda ilgili
bölge liman başkanlığı/liman başkanlığı tarafından İdareye bildirim
yapılarak ve iktisadi işletmecinin savunması talep edilmeksizin idari
yaptırıma ilişkin karar alınabilir. Alınan karar, iktisadi işletmecinin
sonradan sunacağı savunma ile diğer bilgi ve belgeler kapsamında İdarece
tekrar değerlendirilebilir.
(9) Ürüne ilişkin imha veya kullanılamaz hale
getirme kararı alınması durumunda ürün, ilgili bölge liman başkanlığı/liman
başkanlığı tarafından şekli İdarece belirlenen tutanak düzenlenerek çevre,
şehircilik ve iklim değişikliği il müdürlüklerine imha edilmesi amacıyla
gönderilir. Bu kapsamda imha işlemine ilişkin yapılan tüm giderler iktisadi
işletmeci tarafından karşılanır.
İdari
yaptırımların uygulanmasına ilişkin diğer hükümler
MADDE 16-
(1) İktisadi işletmecinin gerekli önlemleri
almaması, zamanında almaması veya aldığı önlemlerin eksik veya yetersiz
olması veya iktisadi işletmecinin tespit edilememesi halinde İdare
tarafından;
a) Ürünün piyasaya arzının durdurulması, piyasada
bulundurulmasının önlenmesi, piyasadan çekilmesi, geri çağrılması, reklam
ve teşhirinin durdurulması,
b) Dağıtıcıların önlemlerden haberdar olmaları ve
önlemlere uymalarını sağlamak amacı ile gerekli tedbirlerin alınması,
c) Ürünün taşıdığı riskler hakkında tüketicilerin
uyarılması,
ç) Ürünlerin uygun koşullarda imhası veya
kullanılamaz hale getirilmesi,
önlemlerinden uygun ve gerekli olanları orantılılık
ilkesine riayet ederek alır. Alınan önlemler uygulanmak üzere ilgili bölge
liman başkanlığı/liman başkanlığına iktisadi işletmeciye tebliğ edilmek üzere
iletilir.
(2) Önlemleri, belirlenen şekil ve sürede yerine
getirmeyen ilgili iktisadi işletmeci, önlemlerin İdare tarafından yerine
getirilmesi amacıyla yapılacak masrafları karşılar. Masraflar genel
hükümlere göre rücu edilir.
(3) İktisadi işletmeciye yönelik Kanunda yer alan
idari para cezaları, etkili, orantılı ve caydırıcı olacak şekilde İdare
tarafından ilgili bölge liman başkanlığı/liman başkanlığına uygulatılır.
Ürünün
piyasaya arzının ve piyasada bulundurulmasının geçici olarak durdurulması
MADDE 17-
(1) Bölge liman başkanlığı/liman
başkanlığı, bir ürünün ciddi risk taşıdığına dair belirtilerin bulunması
halinde, ürünün kontrolü yapılıncaya kadar piyasaya arzının ve piyasada
bulundurulmasının geçici olarak durdurulması kararının alınması için İdareye
gerekli bildirimi yapar. İdare, ilgili bölge liman başkanlığı/liman başkanlığı
tarafından gönderilen belge, bilgi, tutanak, rapor ve benzeri evrakı
inceleyerek, ürünün piyasaya arzının ve piyasada bulundurulmasının geçici
olarak durdurulması kararını alabilir. Bu durumda, İdare alınan kararı
iktisadi işletmeciye derhal tebliğ etmek üzere ilgili bölge liman
başkanlığı/liman başkanlığına iletir. Üründen kaynaklanabilecek muhtemel
risklerin önlenmesi amacıyla iktisadi işletmeci, dağıtıcıları durumdan haberdar
eder ve risk altındaki grupları bilgilendirir.
(2) İlgili bölge liman başkanlığı/liman başkanlığı,
birinci fıkrada belirtilen kararı iktisadi işletmeciye tebliğ etmesini
müteakip ivedi olarak kontrollere başlar.
(3) İktisadi işletmeci İdarenin talebi üzerine;
a) İlgili teknik düzenleme kapsamında, ürünün
uygunluk değerlendirmesinin yapılması amacıyla bir uygunluk değerlendirme
kuruluşuna başvurulduğu durumlarda, bu kuruluşlara sunulan belgelerin
kopyalarını,
b) Üretim yerlerinin ve depolarının adreslerini,
c) Tasarım, üretim ve dağıtıma ilişkin detaylı
bilgileri,
ç) İdarece gerekli görülecek diğer bilgi ve
belgeleri,
ilgili bölge liman başkanlığı/liman başkanlığı
aracılığı ile İdareye iletir.
(4) Ürünün piyasaya arzının ve piyasada
bulundurulmasının geçici durdurulmasına ilişkin süre dört günden fazla
olamaz. Ancak, ürünün test edilmesi, gerekli değerlendirme ve
kontrollerinin yapılması veya üçüncü fıkrada belirtilen bilgilerin
sunulması için teknik gerekçelerle daha fazla süreye ihtiyaç duyulması halinde
bu süre İdarece uzatılabilir.
(5) Kontrol sonucunda güvenli olduğu anlaşılan
ürünler hakkındaki geçici durdurma kararı kendiliğinden kalkar. Güvenli
olmayan ürünler hakkında alınan ürünün piyasaya arzının ve piyasada
bulundurulmasının geçici durdurulması kararı idari yaptırım kararı
alınıncaya kadar geçerlidir.
Risk
taşıyan ürünlere ilişkin duyuru
MADDE 18-
(1) İktisadi işletmeci risk
taşıyan ürünlerle ilgili olarak İdarenin kararı üzerine veya kendiliğinden
gerekli önlemleri alır, bu riskler ve önlemler hakkındaki bilgileri etkili
şekilde duyurur. Yapılan duyuru veya duyuru şekli İdare tarafından uygun
bulunmaz veya yetersiz görülürse duyurunun;
a) Risk altındaki kişilerin doğrudan
bilgilendirilmesi,
b) İktisadi işletmecinin internet sitesinin bulunması
durumunda en az bir yıl süreyle internet sitesinin ana sayfasında
kolaylıkla görülebilecek şekilde duyurulması,
c) Risk altındaki kişiler dikkate alınarak, ulusal
veya yerel düzeyde yayın yapan bir televizyon kanalında 07.00-22.00
saatleri arasında 30 saniyeden az olmamak üzere yazılı ve sesli şekilde
yayımlanması,
ç) Risk altındaki kişiler dikkate alınarak, ulusal
veya yerel düzeyde dağıtımı yapılan bir gazetede, sayfanın dörtte birinde,
Basın İlan Kurumu aracılığıyla bir gün ilan edilmesi,
yöntemlerinden biri veya birkaçı ile yapılması
sağlanır.
(2) Duyuru, asgari olarak aşağıdaki bilgileri
içerir:
a) Ürünü tanıtacak marka, model, tür, seri numarası
ve ürünü net şekilde tanıtan diğer ayırt edici özellikler.
b) Sorumlu iktisadi işletmecinin isim, adres ve
diğer iletişim bilgileri.
c) Ürünün görseli.
ç) Uygunsuzluğun ve riskin açık ve anlaşılır
tarifi.
d) Alınan önlem.
e) Riskten sakınılması veya riskin giderilmesi için
önerilen yöntemler.
(3) İdare, üründe tespit edilen riske göre
duyurunun şekli, zamanı, süresi ve duyurunun yapılacağı televizyon ve
gazetelere ilişkin ek hususlar belirleyebilir.
(4) İdare, duyurunun gerekli şartları taşımadığını
değerlendirirse duyurunun daha uygun bir şekilde ve yöntemlerle tekrar
edilmesini talep edebilir.
(5) İdare, risk taşıyan ürünlere ait bilgileri
resmi internet adresinde yayımlar.
(6) Dağıtıcılar, ürüne ilişkin riskler ve önlemler
hakkında kendilerine iletilen bilgileri, varsa tedarik zincirindeki bir
sonraki dağıtıcıya iletmek ve duyuruyu kolaylıkla görülebilecek veya
ulaşılabilecek yerlere koymak zorundadır.
Ürünün
geri çağrılması
MADDE 19-
(1) Alınan diğer önlemlerin riskin
ortadan kaldırılmasında yetersiz kalması durumunda iktisadi işletmeci,
kendiliğinden veya İdarenin talebi üzerine ürünü geri çağırır.
(2) İktisadi işletmeci geri çağırma önlemini, 18
inci maddenin ikinci fıkrasında belirtilen bilgilere ek olarak ürünün iade
alınacağı veya onarılacağı adres ve irtibat noktaları ile sunulan teklif ve
seçenekleri içerecek şekilde duyurur.
(3) İktisadi işletmeci ürünü iade eden
kullanıcılara aşağıdaki seçeneklerden en az birini sunar:
a) Ürünün geri çağrılmasına yol açan sorunun
giderilmesi.
b) Ürünün iade tarihindeki perakende satış
değerinin ödenmesi.
c) Ürünün, teknik düzenlemesine uygun, güvenli ve
eş değer bir ürünle değiştirilmesi.
(4) Ürünün geri çağrılmasıyla ilgili tüm masraflar
ürünü geri çağıran iktisadi işletmeci tarafından üstlenilir. İktisadi
işletmeci, nihai kullanıcıya ek bir maliyet yüklemeden nihai kullanıcının
ürünü zamanında ve kolaylıkla teslim edebilmesi için gerekli koşulları
sağlamak zorundadır.
Gönüllü
önlem
MADDE 20-
(1) İktisadi işletmeci piyasaya
arz ettiği veya piyasada bulundurduğu bir ürünün uygun olmadığını İdarenin
denetiminden önce tespit etmesi halinde, bu ürüne yönelik gönüllü önlem
faaliyetinde bulunabilir.
(2) Gönüllü önlem faaliyeti, uygunsuzluğun
giderilmesi ve riskin ortadan kaldırılması için ürünün piyasaya arzının
durdurulması, piyasada bulundurulmasının önlenmesi, piyasadan çekilmesi,
geri çağrılması, dağıtıcıların bu önlemden haberdar olmaları, ürünün
taşıdığı riskler hakkında tüketicilerin uyarılması da dâhil olmak üzere
gerekli tedbirlerin tamamını kapsar.
(3) Gönüllü önlem faaliyetinde bulunacak iktisadi
işletmeci bu faaliyete dair tüm bilgi ve belgelerle faaliyeti tamamlamak
için ihtiyaç duyduğu süreyi de belirterek İdareye iletilmek üzere ilgili
bölge liman başkanlığı/liman başkanlığına başvurur.
(4) Başvuruyu inceleyen İdare, gönüllü önlem
faaliyetlerinin gerçekleştirilebilmesi için iktisadi işletmecinin talebi,
ürünün taşıdığı risk ve piyasa yaygınlığı gibi hususları değerlendirerek
altı ayı geçmemek üzere süre verir. Mücbir sebeplerin varlığının
kanıtlandığı durumlarda altı ayı geçmemek üzere ek süre verilebilir.
(5) İdare gönüllü önlem faaliyeti başlatılmasına
karar verilen ürün hakkında ilgili bölge liman başkanlıkları/liman
başkanlıklarını bilgilendirir.
(6) Gönüllü önlem faaliyeti kapsamında uygunsuzluğu
giderilen ürünler, İdarenin değerlendirilmesi için ilgili bölge liman
başkanlığı/liman başkanlığına sunulmadan piyasaya arz edilemez veya
piyasada bulundurulamaz. İdare gerekli gördüğü takdirde, gönüllü önleme
tabi tutulan ürünün test veya muayene işlemlerini yapabilme yeterliliğine
sahip tarafsız bir kuruluş tarafından test veya muayenesini isteyebilir.
(7) İdare, gönüllü önlem faaliyetine konu ürünlere
ilişkin bilgileri resmi internet adresinde yayımlar. İdarece oluşturulan
güvensiz ürünlerin duyurulmasına ilişkin bilgi sisteminde yayımlar.
(8) Gönüllü önlem faaliyeti kapsamında
yükümlülüklerini yerine getirdiği ve uygunsuzluğu tamamen giderdiği
değerlendirilen iktisadi işletmeci için Kanunda düzenlenen idari
yaptırımlar uygulanmaz.
İmalatçının
yükümlülüklerinin diğer iktisadi işletmecilere uygulandığı durumlar
MADDE 21-
(1) İthalatçı veya dağıtıcı, ürünü
kendi isim veya ticari markası altında piyasaya arz etmesi, piyasada
bulundurması; ürünü teknik düzenlemesine veya Genel Ürün Güvenliği
Yönetmeliğine uygunluğunu etkileyecek şekilde değiştirmesi halinde imalatçı
olarak kabul edilir.
(2) Ürünün imalatçısı, yetkili temsilcisi veya
ithalatçısının tespit edilemediği durumlarda, yapılan bildirimin kendisine
tebliğ edildiği tarihten itibaren on iş günü içinde imalatçı, yetkili temsilci
veya ithalatçısının isim ve irtibat bilgilerini, bu bilgilere sahip değil
ise tedarik zincirinde yer alan bir önceki iktisadi işletmecinin isim ve
irtibat bilgilerini bildirmeyen dağıtıcı, imalatçı olarak kabul edilir.
İzlenebilirlik
MADDE 22-
(1) İktisadi işletmeci, tedarik
zincirinde yer alan bir önceki ve varsa bir sonraki iktisadi işletmecinin
ismi, ticaret unvanı veya markası ve irtibat bilgileri ile ürünün takibini
kolaylaştıracak diğer bilgilerin kaydını düzenli bir şekilde tutar, ürünü
piyasaya arz ettiği veya piyasada bulundurmaya başladığı tarihten itibaren
en az on yıl boyunca muhafaza eder ve talep edilmesi halinde İdareye sunar.
(2) Birinci fıkrada belirtilen yükümlülükler,
elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcıları ile radyo ve televizyon gibi
medya hizmet sağlayıcıları için de geçerlidir.
(3) İzlenebilirliğinin sağlanabilmesi amacıyla
imalatçı veya ithalatçı, ürünlerin üzerinde, ürünün boyut ve doğasının buna
elverişli olmadığı durumlarda ürünün ambalajında, parselinde, kolisinde veya
ürüne eşlik eden bir belgede seri, model, parti numarası, lot veya ürünün
ayırt edilmesini sağlayacak bilgilere yer verir.
(4) Düzeltici önlem alınması gereken durumlarda
kullanılmak üzere iktisadi işletmeci; parti, seri veya lot bazında ürünün
dağıtımını yaptığı diğer iktisadi işletmecilere ve dağıtımı yapılan ürün
miktarına ilişkin bilgilerin kaydını tutar ve İdarenin talebi halinde bu
kayıtları sunar.
İş
birliği
MADDE 23-
(1) İktisadi işletmeci, piyasaya
arz ettiği veya piyasada bulundurduğu ürünlerin taşıdığı risklerin
azaltılması veya ortadan kaldırılması amacıyla yürüttüğü faaliyetlerde
İdareyle iş birliği yapar.
(2) Elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı,
kendi hizmeti aracılığıyla elektronik ortamda piyasaya arz edilen veya
piyasada bulundurulan bir ürünün taşıdığı risklerin ortadan kaldırılması
veya bu mümkün değil ise azaltılması amacıyla yürütülen bir işlemin
kolaylaştırılması için İdareyle iş birliği yapar.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Bilgilerin
gizliliği
MADDE 24-
(1) Piyasa gözetimi ve denetimi
faaliyeti sırasında İdare, bölge liman başkanlığı veya liman başkanlığıyla
yapılan yazışmalar, ihbar ve şikâyetler ile denetimlerde temin edilen
kişisel veriler ile ticari sır niteliğindeki veya fikri ve sınai mülkiyet
hakkına ilişkin bilgiler gizli tutulur. Ancak, mevzuatın ve insan sağlığı
ve güvenliğinin gerektirdiği hallerde yapılan duyurular bu kapsamda
sayılmaz.
Yürürlükten
kaldırılan yönetmelik
MADDE 25-
(1) 16/2/2005 tarihli ve 25729 sayılı
Resmî Gazete’de yayımlanan Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Tarafından
Gerçekleştirilecek Piyasa Gözetimi ve Denetimine İlişkin Usul ve Esaslar
Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.
(2) Birinci fıkra ile yürürlükten kaldırılan
yönetmeliğe yapılan atıflar, bu Yönetmeliğe yapılmış kabul edilir.
Yürürlük
MADDE 26-
(1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde
yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 27-
(1) Bu Yönetmelik hükümlerini
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı yürütür.
|