|
Ticaret Bakanlığından:
TÜRKİYE
CUMHURİYETİ İLE BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ ARASINDA
KAPSAMLI EKONOMİK ORTAKLIK ANLAŞMASI ÇERÇEVESİNDEKİ
TİCARETTE EŞYANIN TERCİHLİ MENŞEİNİN TESPİTİ
HAKKINDA YÖNETMELİK
BİRİNCİ BÖLÜM
Başlangıç
Hükümleri
Amaç
MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin amacı; Türkiye Cumhuriyeti ile
Birleşik Arap Emirlikleri arasında 3/3/2023 tarihinde imzalanan, 30/3/2023
tarihli ve 7449 sayılı Kanunla onaylanması uygun bulunan ve 27/4/2023
tarihli ve 7180 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile onaylanan Türkiye
Cumhuriyeti ile Birleşik Arap Emirlikleri Arasında Kapsamlı Ekonomik
Ortaklık Anlaşmasının 7 nci Faslında düzenlenen “Menşeli Eşya” Kavramının
Tanımı ve İdari İşbirliği Yöntemlerinin uygulanmasına ilişkin usul ve
esasları düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2- (1) Bu Yönetmelik, Türkiye Cumhuriyeti ile Birleşik
Arap Emirlikleri arasında 3/3/2023 tarihinde imzalanan, 30/3/2023 tarihli
ve 7449 sayılı Kanunla onaylanması uygun bulunan ve 27/4/2023 tarihli ve
7180 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile onaylanan Türkiye Cumhuriyeti ile
Birleşik Arap Emirlikleri Arasında Kapsamlı Ekonomik Ortaklık Anlaşmasının
7 nci Faslında düzenlenen “Menşeli Eşya” Kavramının Tanımı ve İdari
İşbirliği Yöntemlerinin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları kapsar.
Dayanak
MADDE 3- (1) Bu Yönetmelik, 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı
Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 448 inci maddesi ile bu
Yönetmeliğin 1 inci maddesinde belirtilen Fasıla dayanılarak
hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4- (1) Bu Yönetmelikte yer alan;
a) Anlaşma: Türkiye Cumhuriyeti ile Birleşik Arap
Emirlikleri arasında imzalanan ve 2 nci maddede belirtilen Kapsamlı
Ekonomik Ortaklık Anlaşmasını,
b) Armonize Sistem: 10/11/1988 tarihli ve 3501
sayılı Kanunla katılmamız uygun bulunan Uyumu Sağlanmış (Armonize) Mal
Tanımı ve Kodlama Sistemi Hakkında Uluslararası Sözleşmede belirtilen
şekilde ve Sözleşmenin ekinde yer alan pozisyonları, alt pozisyonları ve
bunlara ait sayısal kodları, Bölüm, Fasıl ve Alt Pozisyon Notlarını ve
Armonize Sistemin yorumu ile ilgili Genel Kuralları kapsayan Nomanklatürü,
c) Aynı veya birbiri yerine geçebilen eşya: Aynı
türde ve ticari kalitede olan, aynı teknik ve fiziksel özelliklere sahip
birbirinden ayırt edilemeyen girdiyi veya ürünü,
ç) BAE: Birleşik Arap Emirlikleri’ni,
d) Bakanlık: Ticaret Bakanlığını,
e) Elektronik sistem: Menşe ispat ve dolaşım
belgelerinin düzenlenmesine yönelik başvurunun yapılması, belgelerin
düzenlenmesi, kontrol edilmesi, onaylanması ve vize işlemlerinin
gerçekleştirilmesini sağlamak üzere Bakanlık ya da Bakanlıkça uygun görülen
kişi ve kuruluşlarca elektronik ortamda verilen hizmet ve bu hizmete dair
altyapıyı,
f) Eşya: Girdileri ve ürünleri içerecek şekilde
ticari maddeyi,
g) Fabrika çıkış fiyatı: Ürün için Taraf ülkelerden
birinde, nihai işçilik veya işlemin gerçekleştirilmesini üstlenen
imalatçıya fabrika çıkışı itibarıyla ödenen, kullanılan bütün girdilerin
kıymetinin dahil edilmiş olduğu, elde edilmiş ürünün ihracında geri ödenmiş
veya ödenecek yurt içi vergilerin tenziliyle bulunan fiyatı,
ğ) Fasıllar, pozisyonlar ve alt pozisyonlar:
Armonize Sistem olarak belirtilen, Armonize Mal Tanımı ve Kodlama Sistemini
oluşturan Nomanklatürde kullanılan fasıllar (iki haneli kodlar),
pozisyonlar (dört haneli kodlar) ve alt pozisyonları (altı haneli kodlar),
h) Girdi: Ürünün imalatında kullanılan her türlü
bileşen, hammadde, parça veya aksamı,
ı) Girdilerin kıymeti: Kullanılan menşeli olmayan
girdilerin ithalat esnasındaki gümrük kıymetini ya da bunun bilinmemesi
veya tespit edilememesi halinde ihracatçı Taraf ülkede girdiler için
ödendiği doğrulanabilir ilk fiyatı,
i) Gümrük idareleri: Türkiye için Ticaret
Bakanlığını, BAE için Kimlik, Vatandaşlık, Gümrük ve Liman Güvenliği
Federal İdaresi ya da gelecekte bildirilecek diğer herhangi bir kuruluşu,
j) Gümrük kıymeti: Gümrük Tarifeleri ve Ticaret
Genel Anlaşmasının (GATT) VII nci maddesinin Uygulanmasına Dair Anlaşma
(DTÖ Gümrük Kıymeti Anlaşması) uyarınca tespit edilen kıymeti,
k) İmalat: Montaj veya özel işlemler de dahil olmak
üzere her türlü işçilik veya işlemi,
l) Katma değer: Fabrika çıkış fiyatından, eşyaya
dahil edilen diğer Taraf ülke menşeli her bir girdinin gümrük kıymetinin ya
da söz konusu gümrük kıymetinin bilinmemesi veya tespit edilememesi halinde
ihracatçı Taraf ülkede bu girdiler için ödendiği doğrulanabilir ilk fiyatın
çıkarılmasıyla bulunan değeri,
m) Menşe Beyanı: Menşeli ürünlerin Anlaşma
hükümlerinden yararlanabilmesini sağlamak üzere Bakanlıkça onaylanmış
ihracatçı tarafından usulüne uygun olarak düzenlenen, örneği EK-IV’te yer
alan formu,
n) Menşe ispat belgesi: TR-UAE Menşe İspat
Belgesini ve Menşe Beyanını,
o) Menşeli girdilerin kıymeti: (ı) bendindeki
tanıma uygun olarak, gerekli değişiklikler yapılarak uygulanan, bu tür
girdinin gümrük kıymetini,
ö) Menşeli olmayan eşya: Bu Yönetmelik kapsamında
menşeli olarak nitelendirilemeyen her türlü eşyayı,
p) Menşeli olmayan girdi: Menşe ülkesi, Taraflardan
biri olmayan veya menşei belirlenemeyen her türlü girdiyi veya bu
Yönetmelik kapsamında menşeli olarak nitelendirilemeyen her türlü girdiyi,
r) Menşeli eşya veya Menşeli girdi: Bu Yönetmelik
kapsamında menşeli olarak nitelendirilebilen her türlü eşyayı veya girdiyi,
s) Sevkiyat: Bir ihracatçıdan bir alıcıya aynı anda
gönderilen ya da ihracatçıdan alıcıya sevkinde tek bir sevk evrakı
kapsamında yer alan veya böyle bir evrakın olmaması halinde tek bir fatura
kapsamına giren ürünleri,
ş) Sınıflandırma: Bir eşyanın veya girdinin
Armonize Sistemin belirli bir fasıl, pozisyon ya da alt-pozisyonu altında
sınıflandırılmasını,
t) Su ürünleri yetiştiriciliği: Üretimi artırmaya
yönelik düzenli stoklama, besleme ya da yırtıcılardan koruma gibi büyütme
ve yetiştirme süreçlerine müdahale etmek suretiyle; yumurtalar, larva,
yavru balık ve balık larvası gibi kaynaklardan balıklar, yumuşakçalar,
kabuklular, suda yaşayan diğer omurgasızlar ve su bitkileri dahil olmak
üzere, suda yaşayan organizmaların yetiştirilmesini,
u) Taraf ülkeler: Türkiye Cumhuriyeti ile BAE’yi,
ü) TR-UAE Menşe İspat Belgesi: Menşeli ürünlerin
Anlaşma hükümlerinden yararlanabilmesini sağlamak üzere Bakanlıkça
yetkilendirilen kişi veya kuruluşlarca usulüne uygun olarak düzenlenip gümrük
idarelerince vize edilen, örneği EK-III’te yer alan formu,
v) TR-UAE Menşe İspat Belgesi başvuru formu:
İhracatçı veya yetkili kanuni temsilcisi tarafından TR-UAE Menşe İspat
Belgesi talep edilmek üzere doldurulması gereken, örneği EK-III’te yer alan
formu,
y) Ülkeler: Türkiye için, kara ülkesine, iç
sularına, karasularına ve bunların üzerindeki hava sahasına, aynı zamanda,
canlı veya cansız doğal kaynakların araştırılması, işletilmesi ve korunması
amacıyla Türkiye’nin uluslararası hukuka uygun olarak üzerinde egemen hak
veya yetkilere sahip olduğu deniz alanlarını, BAE için kara ülkesine, iç
sularına, deniz yatağı ve yeraltı dahil karasularına ve bu topraklar ve
sular üzerindeki hava sahası ile BAE’nin kendi yasalarında tanımlandığı
şekilde ve uluslararası hukuka uygun olarak egemenlik, egemenlik hakları
veya yargı yetkisine sahip olduğu bitişik bölge, kıta sahanlığı ve münhasır
ekonomik bölgeyi,
z) Ürün: Bilahare başka bir imalat işleminde
kullanılması söz konusu olsa bile imal edilmiş ürünü,
aa) Yetkili idareler: Türkiye için Ticaret
Bakanlığını, BAE için Ekonomi Bakanlığı ya da bildirilen diğer kuruluşu,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Menşeli Ürünler
Kavramının Tanımı ve Koşulları
Menşeli
ürünler
MADDE 5- (1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında, aşağıda
belirtilen ürünler, bu Yönetmeliğin diğer tüm gerekliliklerini karşılaması
koşuluyla Taraf ülkelerden biri menşeli kabul edilirler:
a) 7 nci maddede belirtildiği şekilde, tamamen o
Taraf ülkede elde edilen eşya.
b) 8 inci maddede belirtildiği şekilde, o Taraf
ülkede yeterli işçilik veya işleme tâbi tutulmuş olmaları kaydıyla, tamamen
söz konusu Taraf ülkede elde edilmemiş girdiler ihtiva ederek o Taraf
ülkede üretilen eşya.
İkili
menşe kümülasyonu
MADDE 6- (1) 5 inci madde hükümlerine halel getirmeksizin,
Anlaşma kapsamında tercihli rejimden yararlanmaya ehil bir nihai ürünün
içerisine dahil edilen diğer Taraf ülke menşeli girdiler, nihai ürünün elde
edildiği Taraf ülke menşeli kabul edilir. Nihai ürünün elde edildiği
ihracatçı Taraf ülkede gerçekleştirilen işçilik veya işlemlerin 10 uncu
maddede belirtilenlerin ötesine geçmiş olması şartıyla söz konusu
girdilerin yeterli işçilik veya işlemden geçmiş olmaları gerekmez.
(2) Bir Taraf ülkede yapılan bir imalat işleminde,
sadece diğer Taraf ülke menşeli girdiler kümülasyona tâbi tutulabilir. Söz
konusu işlemde, menşeli olmayan girdilerin de kullanılması halinde
bunların, EK-II veya EK-II (a)’da yer alan listede belirtilen şartlar
uyarınca yeterli derecede işçilik veya işlem görmesi gerekir.
Tamamen
elde edilmiş eşya
MADDE 7- (1) Aşağıdakilerin tamamen Taraf ülkelerden birinde
elde edilmiş oldukları kabul edilir:
a) Taraf ülkenin kendi topraklarından veya deniz
yataklarından çıkartılan madencilik ürünleri.
b) Taraf ülkede hasat edilen sebze ürünleri.
c) Taraf ülkede doğmuş ve yetiştirilmiş canlı
hayvanlar.
ç) Taraf ülkede canlı hayvanlardan elde edilmiş
ürünler.
d) Taraf ülkede avcılık, balıkçılık veya su
ürünleri yetiştiriciliğinden elde edilmiş ürünler.
e) Taraflardan biri karasuları dışında kendi
gemileri ile denizden elde edilen deniz balıkçılığı ürünleri ve diğer
ürünler.
f) Münhasıran (e) bendinde belirtilen ürünlerden
kendi fabrika gemilerinin bordasında üretilen ürünler.
g) Taraf ülkede toplanan, yalnızca yeniden
kaplamaya veya atık olarak kullanılmaya uygun kullanılmış lastikler dahil,
yalnızca hammaddelerin geri kazanılmasına uygun kullanılmış maddeler.
ğ) Taraf ülkede yapılan imalat işlemleri sonucu
ortaya çıkan atık veya hurdalar.
h) Taraf ülkenin kendi karasuları dışında, deniz
toprağı veya deniz toprağının altıyla ilgili münhasır işletme haklarına
sahip olması kaydıyla, deniz toprağı veya deniz toprağı altından çıkarılan
ürünler.
ı) Münhasıran (a) ila (h) bentlerinde tanımlanan
ürünlerden imal edilen eşya.
(2) Birinci fıkranın (e) ve (f) bentlerindeki
“kendi gemileri” ve “kendi fabrika gemileri” terimleri yalnızca;
a) Taraf ülkelerden birinde kayıtlı veya tescilli
olan,
b) Taraf ülkelerden birinin bayrağı altında
seyreden,
c) En az %50’si Taraf ülkelerden birinin
vatandaşlarına ait olan veya yönetici(leri), Yönetim Kurulu Başkanı veya
Denetim Kurulu Başkanı ve bu kurulların üyelerinin çoğunluğu Taraf ülke
vatandaşları olan genel merkezi Taraf ülkelerden birinde bulunan şirketlere
ait olan, ek olarak, ortaklık veya limited şirket hallerinde, sermayesinin
en az %50’si Taraf ülkelerden birindeki kamu kurumlarına veya
vatandaşlarına ait olan,
gemiler ve fabrika gemileri için kullanılır.
Yeterli
işçilik veya işlem görmüş eşya
MADDE 8- (1) 5 inci maddenin birinci fıkrasının (b) bendine
göre, tamamen elde edilmemiş ürünler, EK-II veya EK-II (a)’da yer alan
listede belirtilen şartlar yerine getirildiği takdirde yeterli derecede
işçilik veya işlem görmüş olarak kabul edilirler.
(2) Anlaşmanın kapsadığı tüm ürünler için
imalatlarında kullanılan menşeli olmayan girdiler üzerinde yapılması
gereken işçilik veya işlemler, EK-II veya EK-II (a)’da yer alan listede
belirtilir ve yalnızca bu tür girdilerle ilgili olarak uygulanır.
(3) EK-II veya EK-II (a)’da yer alan listedeki
şartları yerine getirerek menşe statüsü kazanmış bir ürün başka bir ürünün
imalatında kullanılırsa, onun bileşiminde yer aldığı ürüne tatbiki mümkün
şartlar, kendisine uygulanmaz ve bunların imalatında kullanılmış olabilecek
menşeli olmayan girdiler dikkate alınmaz.
Tolerans
MADDE 9- (1) 8 inci maddenin birinci fıkrasında belirtilen
duruma rağmen EK-II veya EK-II (a)’da belirtilen şartlar uyarınca bir
ürünün imalatında kullanılmaması gereken menşeli olmayan girdiler, ancak;
a) Toplam kıymetlerinin, ürünün fabrika çıkış
fiyatının %10’unu geçmemesi,
b) Menşeli olmayan girdilerin azami kıymeti olarak
EK-II veya EK-II (a)’daki listede belirtilmiş herhangi bir yüzdenin, bu
fıkranın uygulanması sonucu aşılmaması,
c) Ürünlerin, menşeli eşya statüsü kazanabilmesi
için bu Yönetmelikte belirtilen tüm diğer gereksinimlerin karşılanması,
şartıyla kullanılabilir.
Yetersiz
işçilik veya işlem
MADDE 10-
(1) 8 inci maddede belirtilen
koşulların sağlanıp sağlanmadığına bakılmaksızın, bu maddenin ikinci fıkra
hükümleri saklı kalmak kaydıyla aşağıdaki işlemler menşeli ürün statüsü
verilmesi için yetersiz işçilik veya işlem olarak kabul edilir:
a) Nakliyat ve depolama süresince ürünlerin iyi
şartlarda muhafazasını sağlamaya yönelik koruyucu işlemler.
b) Ambalaj ayırma ve birleştirme.
c) Yıkama, temizleme, toz giderme, oksit, yağ, boya
veya diğer tabakalardan arındırma.
ç) Dokumaya elverişli girdileri ütüleme veya
presleme.
d) Basit boyama ve cilalama işlemleri.
e) Tahıl ve pirinci kabuklarından ayırma, kısmi
veya tam ağartma, parlatma ve perdahlama.
f) Şeker renklendirme veya şeker topaklarını
biçimlendirme işlemleri.
g) Meyvelerin, kuruyemişlerin ve sebzelerin
kabuklarını soyma, zarlarını ayıklama, çekirdeklerini çıkarma.
ğ) Keskinleştirme, basit bileme veya basit kesme.
h) Eleme, kalburdan geçirme, ayırma, tasnifleme,
kalibrasyon, eşleştirme (maddelerden setler oluşturma dâhil).
ı) Basit şişeleme, tenekeye veya beherlere koyma,
torbalama, sandıklama, kutulama, karton veya tahta üzerine yerleştirme ve
tüm diğer basit paketleme işlemleri.
i) Ürün veya paketleri üzerine marka, etiket, logo
ve diğer benzeri ayırt edici işaretleri yapıştırma veya basma işlemleri.
j) Farklı türde olmalarına bakılmaksızın ürünlerin
basit karıştırılma işlemleri.
k) Şekerin herhangi bir girdi ile basit
karıştırılması işlemi.
l) Ürüne basitçe su ilave edilmesi veya ürünlerin
seyreltilmesi veya suyunun alınması veya denatürasyonu.
m) Tamamlanmış bir ürün oluşturmak üzere parçaların
basit montajı veya ürünlerin demonte edilmesi.
n) Hayvan kesimi.
o) (a) ilâ (n) bentlerinde belirtilen işlemlerin
iki veya daha fazlasının bir arada yapılması.
(2) Belirli bir ürüne uygulanan işçilik veya
işlemin birinci fıkra hükümleri çerçevesinde yetersiz kabul edilip
edilmeyeceğine karar verilirken, ihracatçı Taraf ülkede gerçekleştirilen
işlemlerin tümü birlikte dikkate alınır.
(3) Birinci fıkranın amacına uygun olarak, yerine
getirilmesi için özel beceriler, makineler, özellikle bunun için üretilmiş
veya kurulmuş ekipman veya aparatlara gerek duyulmayan işlemler basit veya
basit karıştırma olarak kabul edilir. Ancak moleküller arası bağı bozarak
ve yeni moleküller arası bağ oluşturarak veya moleküldeki atomların uzamsal
düzenlerini değiştirerek yeni bir yapıdaki molekül oluşturan, biyokimyasal
işlemleri de içeren, kimyasal reaksiyonlar basit karıştırma olarak mütalaa
edilmez.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Nitelendirme Birimi, Aksesuarlar, Yedek Parçalar,
Aksam,
Setler, Ambalaj
Malzemeleri, Konteynerler ve Etkisiz Unsurlar
Nitelendirme
birimi
MADDE 11-
(1) Bu Yönetmelik hükümlerinin
uygulanmasında nitelendirme birimi, Armonize Sistem Nomanklatürü
kullanılmak suretiyle sınıflandırma yapılırken temel birim olarak kabul
edilen belirli bir üründür. Buna göre;
a) Muhtelif girdilerin montajı veya gruplandırılmasından
oluşan bir ürün, Armonize Sistemde tek bir pozisyonda sınıflandırıldığında,
bu ürünün tümü nitelendirme birimini oluşturur.
b) Bir sevkiyat, Armonize Sistemde aynı pozisyon
içinde sınıflandırılan bir sayıda aynı üründen oluşuyorsa, her bir ürün bu Yönetmelik
hükümlerinin uygulanışı sırasında münferiden değerlendirilmelidir.
Aksesuarlar,
yedek parçalar ve aksam
MADDE 12-
(1) Bir teçhizatın, makinenin,
aletin veya aracın parçası beraberinde teslim edilen, normal bir teçhizatın
parçası olan ve eşyaya alışılagelmiş olan ve onun fiyatına dahil edilmiş
bulunan veya ayrıca fatura edilmemiş olan aksesuarlar, yedek parçalar ve
aksam, söz konusu teçhizat, makine, alet veya araç içinde mütalaa edilir ve
ürünün menşeini tespitte dikkate alınmaz.
(2) Bir ürünün EK-II veya EK-II (a) uyarınca, azami
bir menşeli olmayan girdi kıymetine tabi olduğu hallerde, menşeli olmayan
girdilerin kıymetinin hesaplanmasının hedeflendiği durumlar dışında,
birinci fıkrada belirtilen aksesuarlar, yedek parçalar ve aksamlar ürünün
menşeinin belirlenmesinde dikkate alınmaz.
Setler
MADDE 13-
(1) Armonize Sistemin 3 sayılı
Genel Yorum Kuralında tanımlandığı şekilde setler, kendisini meydana
getiren ürünlerin tamamı menşeli olduğunda menşeli olarak kabul edilir.
Ancak, bir set menşeli ve menşeli olmayan ürünlerden oluştuğunda, menşeli
olmayan ürünlerin kıymeti, setin fabrika çıkış fiyatının %15'ini aşmıyorsa,
set bir bütün olarak menşeli olarak kabul edilir.
Perakende
satış için ambalaj malzemeleri ve konteynerler
MADDE 14-
(1) Perakende satış için ürünün
birlikte paketlendiği ambalaj malzemeleri ve konteynerlerin o ürünle
birlikte Armonize Sistemin 5 Sayılı Genel Yorum Kuralına göre
sınıflandırıldığı hallerde söz konusu ürünün üretiminde kullanılan menşeli
olmayan tüm girdilerin EK-II veya EK-II (a) uyarınca tarife pozisyonu
değişikliğine uğrayıp uğramadığının belirlenmesinde bu ambalaj malzemeleri
ve konteynerler dikkate alınmaz.
(2) Ürünün, EK-II veya EK-II (a) uyarınca azami bir
menşeli olmayan girdi kıymetine tabi olduğu hallerde menşeli olmayan
girdilerin kıymetinin hesaplanması hariç olmak üzere, perakende satış için
paketlenen ürünün içinde bulunduğu ambalaj malzemeleri ve konteynerler, o
ürün ile birlikte sınıflandırılmakta ise ürünün menşeinin belirlenmesinde
dikkate alınmaz.
Taşıma
için ambalaj malzemeleri ve konteynerler
MADDE 15-
(1) Bir ürünün taşınması sırasında
ürünü korumaya yönelik kullanılan ambalaj malzemeleri ve konteynerler, o
ürünün menşeli olup olmadığının belirlenmesinde dikkate alınmaz.
Etkisiz
unsurlar
MADDE 16-
(1) Bir ürünün menşeli olup
olmadığının belirlenmesi amacıyla, imalatında kullanılabilecek;
a) Enerji ve yakıt,
b) Tesis ve teçhizat,
c) Makine ve aletler,
ç) Ürünün nihai bileşimine dahil edilmeyen ve dahil
edilmesi amaçlanmayan, bir eşyanın incelenmesinde, test edilmesinde veya
üretiminde kullanılan her türlü diğer malzemenin,
menşei dikkate alınmaz.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Ülkesel
Gereklilikler
Ülkesellik
ilkesi
MADDE 17-
(1) İkinci ve üçüncü bölümde yer
alan menşe statüsü kazanılmasına ilişkin koşullar, Taraf ülkelerden birinde
kesintisiz olarak yerine getirilir.
(2) Taraf ülkelerden birinden Taraf olmayan bir
ülkeye ihraç edilmiş olan menşeli eşyanın geri gelmesi halinde; geri gelen
eşyanın ihraç edilen eşya ile aynı olduğu, söz konusu ülkede bulunma veya
ihraç edilme süresi içerisinde iyi koşullarda muhafaza edilmeleri için
gerekli olanların ötesinde herhangi bir işleme tâbi tutulmadığı hususları
gümrük idarelerini tatmin edecek şekilde ispat edilemediği takdirde söz
konusu eşyanın menşeli olmadığı kabul edilir.
Hariçte
işleme
MADDE 18-
(1) 17 nci madde hükümlerine halel
getirmeksizin, ikinci ve üçüncü bölümde yer alan menşe statüsü
kazanılmasına ilişkin koşullar, Taraf ülkelerin birinden Taraf olmayan bir
ülkeye ihraç edilen ve ardından yeniden Taraf ülkeye ithal edilen
girdilerin tabi olduğu işçilik veya işlemlerin aşağıdaki şartları sağlaması
durumunda yerine getirilmiş sayılır:
a) Girdilerin tamamen ihracatçı Taraf ülkede elde
edilmiş olması veya ihraç edilmeden önce 10 uncu maddede belirtilen işçilik
ve işlemlerin ötesinde bir işçilik veya işlemden geçmiş olmaları.
b) Yeniden ithal edilen ürünün, ihraç edilen
girdilerin işçilik veya işleme tabi tutulması sonucu elde edilmesi ve bu
madde hükümleri uyarınca Taraf olmayan ülkede toplam eklenen kıymetin,
menşeli olduğu beyan edilen nihai ürünün fabrika çıkış fiyatının %10’unu
geçmemesi hususlarında gerekli belgelerin ithalatçı Taraf ülkenin gümrük
idaresine sağlanması.
c) 9 uncu maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde
düzenlenen kıymet kuralının bu ürünlere uygulanmaması.
ç) Söz konusu ürün için düzenlenecek menşe ispat
belgelerinde bu madde ile ilgili bilgilerin ibraz edilmesi.
(2) Birinci fıkra hükümlerinin uygulanması
bakımından toplam eklenen kıymet, Taraf olmayan ülkede ürünün üretimine
dahil edilen tüm girdilerin kıymetini de içerecek şekilde, o ülkede ortaya
çıkan tüm maliyetleri içerir.
(3) Bu madde hükümlerine tabi olarak Taraf olmayan
ülkede gerçekleştirilen her türlü işçilik veya işlem hariçte işleme ve
diğer tüm ilgili mevzuat kapsamında yürütülür.
Doğrudan
nakliyat
MADDE 19-
(1) Anlaşma hükümlerinde sağlanan
tercihli muamele sadece bu Yönetmeliğin gerekliliklerini yerine getiren ve
Türkiye veya BAE’ye ithal edileceği beyan edilen ürünlere, bu ürünlerin
ihracatçı Taraf ülkeden ihraç edilenlerle aynı olması kaydıyla uygulanır.
(2) Birinci fıkra hükmüne halel getirmeksizin, bu
ürünlerin Taraf ülkeye ithal edilmesinden önce bir veya daha fazla Taraf
olmayan ülkeden transit geçmesi veya geçici depolanması hallerinde, o
ülkelerde, değiştirilmemiş, herhangi bir şekilde dönüştürülmemiş veya iyi
koşullarda muhafaza edilmelerine yönelik işlemler dışında bir işlemden geçmemiş,
sevkiyatın boşaltılması, yeniden yüklenmesi, etiketlenmesi, bölünmesi
dışında herhangi bir işleme tabi tutulmamış olmaları gerekir. Bu ürünlerin
transit ülkelerde kaldıkları süre boyunca gümrük gözetimi altında olmaları
gerekir.
(3) İthalatçı Taraf ülkenin gümrük idaresi, birinci
ve ikinci fıkralarda yer alan koşullara uygunluk konusunda şüphe oluşması
halinde beyan sahibinden, ihracatçı Taraf ülkeden ithalatçı Taraf ülkeye
geçişi belgeleyen tek bir sevk belgesi, eşyanın kesin tanımının ve eşyanın
boşaltılma ve yeniden yüklenme tarihlerinin, mümkün olduğu takdirde
gemilerin veya kullanılan diğer taşıma yollarının isimlerinin, eşyanın
transit ülkesinde depolandığı şartları gösteren ayrıntıların yer aldığı ve
transit ülkelerin gümrük idareleri tarafından düzenlenecek resmi belgeler,
konşimento gibi sözleşmeye dayanan taşımacılık belgelerini ya da ambalaj
işaret veya numaralarına dayanan gerçek veya somut kanıtları ya da eşyanın
kendisiyle ilgili her tür kanıt dâhil olmak üzere bu hükümlerin yerine
getirildiğine dair herhangi bir usulde verilebilecek ve bu hükme uyulduğunu
gösteren tüm kanıtları temin etmesini talep edebilir.
Sergiler
MADDE 20-
(1) Üçüncü bir ülkeye sergilenmek
üzere gönderilen ve sergiden sonra Türkiye’ye veya BAE’ye ithal edilmek
üzere satılan menşeli eşya, gümrük idarelerinin;
a) Bir ihracatçının bu ürünleri bir Taraf ülkeden
serginin düzenlendiği ülkeye naklettiği ve orada sergilediği,
b) Ürünlerin bu ihracatçı tarafından diğer Taraf
ülkedeki bir kişiye satıldığı veya o kişinin tasarrufuna verildiği,
c) Ürünlerin sergi süresi içinde veya sergiden
hemen sonra, sergilenmek üzere gönderildikleri durumda sevk edildiği,
ç) Ürünlerin sergilenmek üzere gönderildikleri
andan itibaren, bu sergide teşhir edilmek dışında başka bir amaçla
kullanılmadığı,
hususlarında tatmin edilmesi kaydıyla ithalatta
Anlaşma hükümlerinden yararlanırlar.
(2) Beşinci bölüm hükümleri uyarınca, bu ürünler
için menşe ispat belgesi düzenlenmeli ve bu ürünler normal usulde ithalatçı
Taraf ülke gümrük idaresine ibraz edilmelidir. Serginin adı ve adresi bu
belgede gösterilmelidir. Gerektiğinde, ürünlerin sergilendikleri koşullara
dair ek kanıtlayıcı belgeler istenebilir.
(3) Birinci fıkra, özel amaçla yabancı ürün satmak
üzere kurulmuş işyeri veya mağazalarda düzenlenmemiş olan ve ürünlerin
gümrük denetimi altında kaldığı her türlü ticaret, sanayi, tarım ve el
sanatları sergilerine, fuarlarına veya benzeri umumi gösterilere uygulanır.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Eşyanın
Menşeinin İspatı
Menşe
ispat belgeleri
MADDE 21-
(1) BAE menşeli ürünler,
Türkiye’ye ithal edilmeleri esnasında aşağıdaki belgelerden birinin ibrazı
üzerine Anlaşmadan yararlanırlar:
a) Bir örneği EK-III’te yer alan TR-UAE Menşe İspat
Belgesi.
b) Metni EK-IV’te yer alan Menşe Beyanı.
c) 24 üncü maddede düzenlenen elektronik veri
değişim sistemiyle düzenlenecek elektronik TR-UAE Menşe İspat Belgesi.
(2) Birinci fıkra hükümlerine rağmen bu Yönetmelik
çerçevesinde menşeli ürünler, 31 inci maddede belirtilen durumlarda,
birinci fıkrada belirtilen belgelerden herhangi birisinin ibraz edilmesine
gerek bulunmaksızın Anlaşmadan yararlanır.
TR-UAE
Menşe İspat Belgesinin düzenlenmesi ve vize işlemleri
MADDE 22-
(1) TR-UAE Menşe İspat Belgeleri,
EK-III’te belirlenen form ve niteliklere uygun olarak ve seri numaraları
verilerek Bakanlık veya Bakanlıkça yetkilendirilen kuruluşlarca bastırılır
ve ihtiyaca göre dağıtılır.
(2) TR-UAE Menşe İspat Belgeleri, yalnızca ihracatçı
veya ihracatçının gümrük beyannamesini imzalamakla yetkili kanuni
temsilcisi tarafından örneği EK-III’te yer alan TR-UAE Menşe İspat Belgesi
ile başvuru formunun bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak belgenin arka
sayfasında yazılı kurallar ve Anlaşma hükümleri doğrultusunda doldurulması
suretiyle yazılı başvurusu üzerine düzenlenir. Yetkili olmayan kişiler
tarafından yapılan başvurular, gümrük idaresi ya da Bakanlıkça yetki
verilen kuruluşlarca kabul edilmez.
(3) Anlaşma ve bu Yönetmelik hükümlerine uygun
olarak; TR-UAE Menşe İspat Belgesi ve başvuru formunun doldurulması,
onaylanması ve vize edilmesi işlemlerinin elektronik sistem üzerinden
gerçekleştirilmesi esastır. Elektronik ortamdaki veriler BAE, Bakanlık
birimleri ve Bakanlıkça uygun görülen kişi ve kuruluşlarla paylaşılabilir
ve veri değişimine konu edilebilir.
(4) TR-UAE Menşe İspat Belgesi düzenlenmesi için
başvuruda bulunan ihracatçı, belgeyi düzenleyecek gümrük idaresinin ya da
Bakanlıkça yetkilendirilen kuruluşun talep edebileceği, söz konusu ürünün
menşe statüsü ile bu Yönetmeliğin diğer hükümlerinin yerine getirilmiş
olduğunu tevsik eden ilgili bilgi ve belgeleri vermekle yükümlüdür.
(5) Türkiye’de düzenlenmesi talep edilen TR-UAE
Menşe İspat Belgesi başvuru formu Türkçe veya İngilizce dilinde; TR-UAE
Menşe İspat Belgesi ise yalnızca İngilizce dilinde ve gümrük mevzuatına
uygun olarak hazırlanır.
(6) TR-UAE Menşe İspat Belgesi ve başvuru formunun
doldurulmasında el yazısı kullanılması halinde;
a) Formlar, açık ve okunaklı şekilde matbaa
harfleriyle ve mürekkeple doldurulur. Bu durumda, form üzerinde silinti ve
değişikliklere izin verilmez.
b) Ürünlerin tanımı, bu amaçla ayrılmış kutu içine
boş satır bırakılmaksızın yapılmalıdır. Eğer kutunun tamamı dolmaz ise
tanımın son satırının altına bir yatay çizgi çekilerek boş alan, çapraz bir
çizgi ile kapatılmalıdır.
(7) Belge kapsamına giren her bir eşyaya sıra
numarası verilir ve sıra aralarında boşluk bırakılmaz. Belgenin elle
hazırlandığı durumlarda; son kaydın hemen altına sonradan bir ilave
yapılmasını önlemek üzere yatay bir çizgi çekilerek kullanılmayan yerler
çapraz bir çizgiyle iptal edilir.
(8) Belgede kayıtlı eşya, tanınmalarına olanak
verecek şekilde en az alt pozisyonu belirtilerek ve ticari deyimleri ile
hiçbir tereddüde yer vermeyecek açıklıkta cins, nevi, nitelik ve miktar
olarak ayrıntılı bir biçimde beyan edilir.
(9) İhracatçılar veya yetkili kanuni temsilcileri,
TR-UAE Menşe İspat Belgesi başvuru formlarının arka yüzünde yer alan
İhracatçı Beyanını doldurarak yer ve tarih belirtip imzalar.
(10) Elektronik sistem üzerinde TR-UAE Menşe İspat
Belgesi düzenlenmesi için beyanda bulunulan eşyanın menşeinin tespitini
teminen, eşyanın imalatında kullanılan menşeli olmayan girdilere uygulanan
işçilik veya işlemin EK-II veya EK-II (a)’da yer alan listede belirtilen
şartları sağladığını ispatlayan ve eşyanın imalatında kullanılan Türkiye
veya BAE menşeli girdiler ve bu girdiler üzerinde gerçekleştirilen işçilik
veya işlemleri gösteren tüm bilgi ve belgeler ile birlikte, ihracata ait
diğer belgeler gümrük idaresi tarafından ya da Bakanlıkça yetki verilen
kuruluşlarca kontrol edilmesi için elektronik sisteme yüklenir. İlgili
mevzuat uyarınca elektronik olarak düzenlenen ya da beyanda kullanılmak
amacıyla elektronik ortama aktarılmış bu belgelerin ve talep edilmesi
halinde asıl nüshalarının, Bakanlık veya Bakanlıkça yetkilendirilmiş
kuruluşların doğrudan erişimine hazır halde tutulması zorunludur. TR-UAE
Menşe İspat Belgesinin elle doldurulduğu durumlarda da söz konusu belge ve
bilgiler, gümrük idaresi ya da Bakanlıkça yetkilendirilmiş kuruluşlara
normal usulde ibraz edilir ve saklanır. Bu türde belge ve bilgiler
27/10/1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanununda öngörülen belge saklama
sürelerine tâbidir.
(11) Gümrük idareleri ve Bakanlıkça yetkilendirilen
kuruluşlar, TR-UAE Menşe İspat Belgesinin kurallara uygun olarak doldurulup
doldurulmadığını kontrol edip belgede kayıtlı eşyanın bu Yönetmelik
hükümleri gereğince menşeli olduğu veya sayıldığı hususunda, ihracata ait
diğer evrakı da inceleyerek kesin bir kanıya vardıktan sonra gerekli
işlemleri tamamlarlar.
(12) Gümrük idareleri, on birinci fıkrada belirtilen
kontrolleri yaparken;
a) TR-UAE Menşe İspat Belgelerinin bu Yönetmelik
hükümlerine uygun olup olmadığını incelemek,
b) İhraç konusu eşyanın cins, tür, nitelik ve
miktar itibarıyla TR-UAE Menşe İspat Belgesindeki kayıtlara uygun olup
olmadığını tespit etmek,
c) İhraç konusu eşyanın menşeli olup olmadığını
belirlemek,
ç) Eşyaya ait ihraç belgeleri yanında gümrük
mevzuatı uyarınca nakliyeciler tarafından verilen belgeleri incelemek,
d) İhraç konusu eşyayı 7/10/2009 tarihli ve 27369
mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Gümrük Yönetmeliğindeki esaslara
göre muayene etmek,
suretiyle işlem ifa eder.
(13) İhraç belgeleri ve menşe ispat belgelerinden
üçüncü ülkelere gönderileceği anlaşılan eşya için TR-UAE Menşe İspat
Belgesi onaylanamaz ve vize edilemez.
(14) On birinci ve on ikinci fıkralarda belirtilen
değerlendirme ve incelemelerin olumlu sonuç vermesinin ardından gümrük
idarelerince vize edilmesi uygun görülen TR-UAE Menşe İspat Belgelerinin
(11) numaralı “Endorsement” (Onay) alanına gümrük beyannamesinin numarası, beyanı
değerlendirerek belgeyi vize eden gümrük idaresinin adı, gümrük mührü veya kaşesi
ve vize tarihi tatbik edilir. İlgili gümrük beyannamesinin numarasına
ilişkin bilgi, yalnızca ihracatçı Taraf ülkenin mevzuatı gerektiriyorsa
yazılır. Bu alanın doğru, okunaklı ve noksansız doldurulması şarttır.
Hatalı veya noksan yapılan vize işlemi belgeyi geçersiz kılar ve sonradan
kontrol sebeplerinden birini teşkil eder.
(15) TR-UAE Menşe İspat Belgesi, Anlaşma ile
sağlanan tercihli ticarette yazılı delil olarak ancak gümrük idaresinin
vizesi ile hüküm ifade edeceğinden, belge düzenleme işlemi vize ile
tamamlanmış olur. Bu bakımdan belgenin vize tarihi, düzenlenme tarihi
anlamına gelir ve TR-UAE Menşe İspat Belgesinin (11) numaralı alanına
yazılır.
(16) Düzenlenen menşe ispat belgesi, fiili
ihracatın gerçekleştiği veya kesinleştiği anda ihracatçıya verilmek üzere
hazır bulundurulur.
(17) İhracatçı veya onun sorumluluğu altında gümrük
beyannamesini imzalamaya yetkili kanuni temsilcisince, menşe ispat
belgesinin (12) numaralı “Declaration by the Exporter” (İhracatçı Beyanı)
alanı doldurulur ve imzalanır. İmzalanan belgenin bir kopyası ihracatçı
tarafından mer’i mevzuatta öngörülen belge saklama süreleri saklı kalmak
kaydıyla en az beş yıl saklanır.
(18) Elektronik sistem üzerinden düzenlenen TR-UAE
Menşe İspat Belgelerinde, (12) numaralı alan haricindeki tüm kısımlardaki
bilgiler elektronik ortamda oluşturulur. Vize işleminin tamamlanmasından
sonra, ihracatçılar veya onun sorumluluğu altında gümrük beyannamesini
imzalamaya yetkili kanuni temsilcilerince, elektronik sistem üzerinde yer
alan bilgilerin, bu maddede belirtilen şekil şartlarını taşıyan ve bu
maddede belirtilen şekilde temin edilen TR-UAE Menşe İspat Belgesi üzerine
yazıcı vasıtasıyla dökümü alınır ve belgenin (12) numaralı alanı on yedinci
fıkrada belirtildiği şekilde doldurulur ve imzalanır. Elektronik sistemde
oluşturulduktan sonra dökümü alınan belge üzerinde herhangi bir ekleme,
düzeltme veya silinti yapılamaz.
(19) TR-UAE Menşe İspat Belgesi yetkili idarenin
onaylı imza ve resmi mührünü içermelidir. Söz konusu imza ve resmi mühür 23
üncü madde kapsamında elektronik olarak tatbik edilebilir.
TR-UAE
Menşe İspat Belgesinin elektronik sistem üzerinden düzenlenmesi
MADDE 23-
(1) Bu bölümde belirlenen koşullar
karşılandığı takdirde, TR-UAE Menşe İspat Belgeleri elektronik sistem
üzerinden düzenlenebilir.
(2) Yedinci Bölüm hükümlerine uygun olarak; Taraf
ülkelerin gümrük idareleri, elektronik sistemlerin teknik özellikleri ve
sonradan kontrol yöntemlerini birbirlerine iletirler.
(3) 22 nci madde hükümlerine halel getirmeksizin,
elektronik sistem üzerinden düzenlenen TR-UAE Menşe İspat Belgeleri;
a) İhracatçı ülke tarafından önceden gönderilmiş
olan örnekler üzerinden ithalatçı ülke gümrük idarelerinin elektronik
gümrük mühürlerinin gerçekliğini doğrulayabileceği, orijinal mührün dijital
imajı şeklinde ya da herhangi bir şekilde olabilecek (11) numaralı alan
üzerinde bulunan bir elektronik gümrük mührü,
b) Elektronik gümrük mührünün gerçekliğini,
ithalatçı ülke gümrük idaresince doğrulanabileceği QR kod veya güvenli bir
internet sitesi,
c) Teşhis edilmelerini mümkün kılacak bir seri
numarası,
içermelidir.
(4) Elektronik sistem üzerinden düzenlenen TR-UAE
Menşe İspat Belgelerinin (11) ve (12) numaralı alanlarında elektronik imza
kullanılabilir.
(5) Bu madde hükümlerinin uygulanması, bir Taraf
ülkede elle doldurulan ve vize edilen, TR-UAE Menşe İspat Belgelerinin
Tarafların gümrük idareleri tarafından reddedilmesine yol açmaz.
Elektronik
veri değişim sistemi
MADDE 24-
(1) Taraf ülkeler, 21 inci
maddenin birinci fıkrasının (c) bendinin uygulanması amacıyla 23 üncü madde
hükümlerine uygun olarak elektronik ortamda düzenlenen TR-UAE Menşe İspat
Belgelerinin etkin ve verimli bir şekilde elektronik ortamda ibraz edilmesi
için elektronik veri değişim sistemi geliştirebilir.
Sonradan
düzenlenen TR-UAE Menşe İspat Belgesi
MADDE 25-
(1) Bir TR-UAE Menşe İspat
Belgesi, 26 ncı maddeye rağmen istisnai olarak;
a) Hatalar, istenmeyerek yapılan ihmaller veya özel
durumlar nedeniyle ihracat esnasında düzenlenmemiş ise,
b) Gümrük idareleri veya Bakanlıkça yetkilendirilen
kuruluşların bir TR-UAE Menşe İspat Belgesinin düzenlenmiş, ancak teknik
nedenlerle ithalatta kabul edilmemiş olduğuna kanaat getirmeleri
sağlanırsa,
ait olduğu eşyanın ihracatından sonra
düzenlenebilir.
(2) Birinci fıkranın uygulanması açısından, bizzat
ihracatçı veya onun sorumluluğu altında gümrük beyannamesini imzalamaya
yetkili kanuni temsilcisi; eşyanın cinsi, nevi, niteliği ve miktarını,
ambalaj şeklini, marka ve numaralarını, işaretlerini, ihracat gümrük
idaresinin adını, gümrük beyannamesinin tarih ve sayısını belirterek yazılı
talepte bulunur. Bu kişiler, söz konusu eşya için ihracat sırasında menşe
ispat belgesi verilmediğini veya menşe ispat belgesinin BAE yetkili
makamlarınca teknik nedenlerle kabul edilmediğini sebepleri ile birlikte
yazılı olarak beyan eder ve 22 nci madde hükümlerine uygun olarak
hazırladığı TR-UAE Menşe İspat Belgesini talep yazısına ekler.
(3) Bu maddede belirtilen şartları yerine getiren
ihracatçının veya onun sorumluluğu altında gümrük beyannamesini imzalamaya
yetkili kanuni temsilcisinin talebi, ilgili gümrük idareleri veya
Bakanlıkça yetkilendirilen kuruluşlar tarafından incelenir. Söz konusu
ihraç eşyasına ait gümrük beyannamesi ve ekleri diğer evrak ile varsa bu
işleme dair dosyaların incelenmesi ve kontrolü sonucunda, ihracatçının
beyanına tamamen uygun olduğu anlaşıldığı takdirde TR-UAE Menşe İspat
Belgesi onaylanır ve vize edilir.
(4) Bu şekilde düzenlenen TR-UAE Menşe İspat
Belgesinin (6) numaralı “Remarks” (Gözlemler) alanına belgenin sonradan
verildiğini belirtmek üzere İngilizce “ISSUED RETROSPECTIVELY” meşruhatının
düşülmesi zorunludur.
İkinci
nüsha TR-UAE Menşe İspat Belgesinin düzenlenmesi
MADDE 26-
(1) Bir TR-UAE Menşe İspat
Belgesinin çalınması, kaybolması veya hasar görmesi halinde ihracatçı veya
onun sorumluluğu altında gümrük beyannamesini imzalamaya yetkili kanuni
temsilcisi, ilk belgeyi düzenleyen gümrük idaresine veya Bakanlıkça
yetkilendirilen kuruluşa elindeki ihracat belgelerine dayanarak ikinci bir
nüsha tanzim edilmesi talebiyle müracaat edebilir.
(2) Gümrük idaresi veya Bakanlıkça yetkilendirilen
kuruluşlar, ihraç işlemi yapılmış olan eşyaya ait asıl menşe ispat
belgesine ilişkin bilgilerle birinci fıkrada belirtilen beyanı
karşılaştırıp ikinci nüsha belge düzenlenmesi talebine ilişkin yapılan
beyanın doğruluğunu saptadıktan sonra, başvuru onaylanır ve gümrük
idaresince vize işlemi gerçekleştirilir.
(3) Bu şekilde düzenlenen ikinci nüsha TR-UAE Menşe
İspat Belgesinin (6) numaralı “Remarks” (Gözlemler) alanına İngilizce
“DUPLICATE” meşruhatı düşülür ve ilk belgenin seri numarası yazılır.
(4) İkinci nüsha belge, ilk menşe ispat belgesinin
vize tarihinden itibaren hüküm ifade eder. Gümrük idareleri, ikinci nüsha
menşe ispat belgelerini vize ederken (11) numaralı alana ilk menşe ispat
belgesinin vize tarihini yazar.
Menşe
Beyanının hazırlanma koşulları
MADDE 27-
(1) Bir Taraf ülke menşeli
ürünler; diğer Taraf ülkeye ithalatlarında, 36 ncı madde çerçevesinde bir
onaylanmış ihracatçı tarafından söz konusu ürünleri teşhis edilmelerini
mümkün kılmaya yeterli ayrıntıda tanımlayan bir fatura, teslimat notu veya
başka herhangi bir ticari belge üzerinde İngilizce olarak hazırlanan ve
metninin bir örneği EK-IV’te yer alan bir Menşe Beyanının ibrazı ile bu
Anlaşmanın tercihli tarife uygulamasından faydalanırlar.
(2) Bir Menşe Beyanı, ancak söz konusu ürünlerin
Türkiye veya BAE menşeli olduğu ve bu Yönetmeliğin diğer gerekliliklerini
yerine getirdiği hallerde hazırlanabilir.
(3) Menşe Beyanında bulunan ihracatçı, ihracatçı
Taraf ülkenin gümrük idaresinin talebi üzerine, Menşe Beyanının bir
kopyasını ve iç mevzuat uyarınca, tedarikçilerin veya üreticilerin
beyanları dahil, ilgili ürünlerin menşe statüsü ile bu Yönetmeliğin diğer
koşullarının yerine getirilmiş olduğunu tevsik eden tüm ilgili belgeleri
her an ibraz etmeye hazırlıklı olur.
(4) Birinci fıkra hükümlerine rağmen bu Yönetmelik
çerçevesinde menşeli ürünler, 31 inci maddede belirtilen durumlarda,
birinci fıkrada belirtilen Menşe Beyanının ibraz edilmesine gerek
bulunmaksızın Anlaşmadan yararlanır.
(5) Menşe Beyanı; ihracatçı tarafından İngilizce
olarak, EK-IV'te verilen metnin fatura, teslimat notu veya başka bir ticari
belge üzerine daktilo edilmesi, ıstampa ile damgalanması veya basılmasıyla
ve ihracatçı Taraf ülkenin mevzuatı uyarınca hazırlanır. Menşe beyanında el
yazısı kullanılırsa, beyan okunaklı şekilde matbaa harfleriyle ve
mürekkeple yazılır. Türkiye’den yapılan ihracat işlemlerinde, Menşe
Beyanının sonradan kontrole tabi tutulması halinde süreci kolaylaştırmak
amacıyla, Menşe Beyanı metninin sonuna ihracatın gerçekleştirildiği gümrük
idaresinin adı “Customs Office of Export - …” şeklinde ilave edilir.
(6) Menşe beyanları, onaylanmış ihracatçının kendi
el yazısı ile atacağı orijinal imzasını taşır. Ancak 36 ncı maddedeki tanım
kapsamında onaylanmış ihracatçıdan, kendi adıyla hazırlanmış herhangi bir
beyanın kendi el yazısıyla imzalanmış addedilerek tüm sorumluluğunu üzerine
aldığına dair yazılı bir taahhütnameyi ihracatçı Taraf ülkenin gümrük
idaresine vermiş olması koşuluyla bu tür beyanları imzalama şartı aranmaz.
(7) Bir Menşe Beyanı, ihracatçı tarafından ait
olduğu ürünlerin ihracatı sırasında veya ait olduğu ürünlerin ithalatından
itibaren bir yıl içerisinde ithalatçı Taraf ülkeye ibrazı koşuluyla
ihracattan sonra hazırlanabilir.
Menşe
ispat belgelerinin geçerliliği
MADDE 28-
(1) Bir menşe ispat belgesi,
ihracatçı Taraf ülkede düzenlenme tarihinden itibaren bir yıl süreyle
geçerli olur ve bu süre zarfında ithalatçı Taraf ülkenin gümrük idarelerine
ibraz edilmelidir.
(2) Birinci fıkrada belirtilen son ibraz tarihinden
sonra ithalatçı Taraf ülkenin yetkili idarelerine ibraz edilen menşe ispat
belgeleri, bu belgelerin belirlenen son tarihe kadar ibraz edilememesinin
istisnai durumlardan kaynaklanması halinde, tercihli muamele uygulanmak
üzere kabul edilebilir.
(3) Diğer geç ibraz hallerinde; ithalatçı Taraf
ülkenin yetkili idareleri, ürünlerin belirtilen son tarihten önce ibraz
edilmiş olması kaydıyla menşe ispat belgelerini kabul edebilir.
(4) Menşe ispat belgelerinin ibraz süresinden sonra
tercihli muameleden yararlanması için bu sürenin bitiminden önce eşyanın
gümrüğe gelmiş ve yine bu süreden önce ithalatçı veya onun sorumluluğu
altında gümrük beyannamesini imzalamaya yetkili kanuni temsilcisi
tarafından yazılı olarak ilgili gümrük idaresine başvurulmuş olması gerekir.
Menşe
ispat belgelerinin ibrazı
MADDE 29-
(1) Menşe ispat belgeleri, gümrük
mevzuatı ve ilgili mevzuat gereğince gümrük idarelerine ibraz edilir.
İngilizce dilinde hazırlanmış olan menşe ispat belgelerinin tercümesi talep
edilmez; yalnızca, belgeler üzerinde İngilizce haricindeki bir yabancı dilde
yazılmış ifadeler bulunması halinde, bunların tercümesi talep edilebilir.
Ayrıca ilgili gümrük idaresi beyannameye ek olarak ithalatçıdan eşyanın
Anlaşmanın koşullarına uygunluğunu gösteren yazılı bilgi ve belgeleri talep
edebilir.
(2) Eşyanın tercihli rejimden yararlanmasını
teminen ibrazı gereken menşe ispat belgesinin, bu belgeyle ilgili eşyanın
fiili ithalinden evvel veya fiili ithali sırasında ibraz edilememesi ve
ilgili ithalatçı tarafından eşyanın bekletilmeden ithalinin istenmesi
durumunda, tercihli rejim uygulanmaz ve indirimsiz vergi nispetleri
üzerinden tahakkuk yapılarak vergiler kesin olarak tahsil edilir. Ancak bu
kabil eşyanın fiili ithalini müteakip süreleri içerisinde, usulüne uygun
menşe ispat belgesi işlemi yapan gümrük idaresine ibraz edildiği takdirde;
ibraz edilen menşe ispat belgesinin ithal edilen eşyaya ait olduğunun
gümrük beyannamesi ve ekleri belgelerle karşılaştırılarak anlaşılması ve
belgenin geçerlilik süresinin aşılmamış olduğunun tespiti kaydıyla tercihli
vergi oranına göre hesaplanan vergi tutarları ile tercihsiz vergi oranına
göre hesaplanan vergi tutarları arasındaki fark mükelleflerine geri
verilir.
Teknik
nedenlerle menşe ispat belgesinin reddi
MADDE 30-
(1) Menşe ispat belgeleri, bu
Yönetmelikte öngörülen şekilde düzenlenmemiş ise teknik nedenlerle
reddedilebilir. Aşağıda belirtilen;
a) TR-UAE Menşe İspat Belgesinin ebat olarak
EK-III’te yer alan örnekten önemli derecede farklı olması, seri numarası
bulunmaması, İngilizce dilinde basılmaması gibi öngörülen form dışında bir
form kullanılarak düzenlenmesi,
b) TR-UAE Menşe İspat Belgesinin (2) numaralı alan
gibi doldurulması zorunlu olan alanlardan birinin doldurulmaması,
c) TR-UAE Menşe İspat Belgesinin (11) numaralı
alanında mühür ya da kaşe bulunmaması veya belgenin yetkili olmayan bir
makam tarafından vize edilmiş olması,
ç) TR-UAE Menşe İspat Belgesi vize edilirken
kullanılan mühür ya da kaşenin 40 ıncı madde hükümleri uyarınca örneği
gönderilmemiş olan yeni bir mühür ya da kaşe olması,
d) TR-UAE Menşe İspat Belgesinin (2) ve (7)
numaralı alanlarına Taraf ülkeler dışında bir ülkenin yazılması,
e) İthal edilen eşyaya ilişkin Menşe Beyanının
okunaksız veya görünürde kusurlu olması,
gibi teknik nedenlerle kabul edilmeyen menşe ispat
belgeleri sonradan düzenlenebilir.
(2) Teknik nedenlerle reddedilen menşe ispat
belgesi üzerine İngilizce “CERTIFICATE REJECTED BY THE CUSTOMS” meşruhatı
düşülür ve hangi nedenlerle kabul edilmediği de belirtilerek sonradan
düzenlenen yeni bir TR-UAE Menşe İspat Belgesi alması için veya düzeltilmiş
bir Menşe Beyanının ibraz edilmesi için ithalatçıya iade edilir. Ancak
gümrük idareleri gümrük işlemlerinin tamamlanmasından sonra kontrol
amacıyla veya hile yapıldığından şüphe edilmesi halinde reddedilen menşe
ispat belgesinin bir kopyasını saklayabilir.
(3) Türkiye’ye yönelik ithalatlarda ibraz edilen
menşe ispat belgelerinin teknik nedenlerle reddedilmesi durumunda, eşyaya
Anlaşma kapsamında tercihli rejim uygulanmaz ve kanuni vergi nispetleri
üzerinden tahakkuk yapılarak vergiler tahsil edilir. Bu durumda, Gümrük
Kanununun 234 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uygulanmaz.
Menşe
ispat belgesinden muafiyet
MADDE 31-
(1) BAE’den Türkiye’ye gerçek
kişilerden gerçek kişilere küçük paketler halinde gönderilen veya seyahat
eden yolcunun şahsi eşyasını oluşturan ürünler; ticari amaçlarla ithal
edilmemişlerse ve bu Yönetmeliğin gerekliliklerini yerine getirdiği beyan
edilmişse ve böyle bir beyanın doğruluğuna ilişkin bir şüphe doğmamışsa, menşe
ispat belgesinin ibrazına gerek olmaksızın menşeli kabul edilirler.
(2) BAE’den Türkiye’ye arızî olarak yapılan ve
yalnızca alıcıların veya yolcuların veya bunların ailesinin kişisel kullanımına
yönelik ürünlerden oluşan ithalat, ürünlerin cinsinden ve miktarından
ticari amaç güdülmediği aşikârsa ticari amaçlı ithalat olarak kabul
edilmez.
(3) Bu ürünlerin toplam kıymetinin, küçük paketler
kapsamında Türkiye’ye ithalatta küçük paketler için 500 Avro’yu, yolcunun
zati eşyasını oluşturan ürünler için ise 1.200 Avro’yu, BAE’ye ithalatta
ise küçük paketler için 80 ABD Doları’nı; yolcunun zati eşyasını oluşturan
ürünler için ise 800 ABD Doları’nı geçmemesi gerekir.
(4) Üçüncü fıkranın uygulanması bakımından,
ürünlerin Avro ya da ABD Doları’ndan başka bir para birimi üzerinden
faturalandırıldığı durumlarda, Avro ya da ABD Doları olarak ifade edilen
tutara eşit olup Türkiye veya BAE’nin ulusal para birimleri cinsinden ifade
edilen tutarlar, ithalatçı Taraf ülkede uygulanan geçerli kur oranı uyarınca
belirlenir.
Destekleyici
belgeler
MADDE 32-
(1) 22 nci ve 27 nci maddelerde
belirtilen, bir TR-UAE Menşe İspat Belgesi veya Menşe Beyanı kapsamındaki
ürünlerin Taraf ülke menşeli olduğunu ve bu Yönetmeliğin diğer koşullarını
yerine getirdiğini tevsik etmek amacıyla kullanılacak belgeler, TR-UAE Menşe
İspat Belgesi veya Menşe Beyanına ilaveten;
a) İhracatçı veya tedarikçi tarafından, söz konusu
eşyanın elde edilmesi için gerçekleştirilen işlemleri belgeleyici
nitelikte, örneğin hesaplarında veya iç muhasebesinde yer alan doğrudan
deliller,
b) Taraf ülkede düzenlenmiş veya hazırlanmış,
imalatta kullanılan girdilerin menşe statüsünü tevsik eden belgeler,
c) Taraf ülkede düzenlenmiş veya hazırlanmış,
Türkiye’de girdiler üzerinde yapılan işçilik veya işlemi tevsik eden
belgeler,
ç) 18 inci maddenin uygulanması durumunda, bu
Yönetmeliğin gerekliliklerinin sağlandığını kanıtlayan, Türkiye veya BAE
toprakları dışında gerçekleştirilen işçilik veya işleme ilişkin uygun
deliller,
olabilir.
Menşe
ispat belgeleri ile destekleyici belgelerin muhafaza edilmesi
MADDE 33-
(1) Yürürlükteki kanunlarda
öngörülen süreler saklı kalmak üzere;
a) TR-UAE Menşe İspat Belgesi düzenlenmesi için
başvuruda bulunan ihracatçı, 22 nci maddenin dördüncü fıkrasında belirtilen
belgeleri,
b) Menşe Beyanında bulunan ihracatçı, bu beyanın
bir nüshasını ve 27 nci maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen belgeleri,
c) TR-UAE Menşe İspat Belgesi düzenleyen gümrük
idaresi veya Bakanlıkça yetkilendirilen kişi veya kuruluşlar, 22 nci
maddede belirtilen başvuru formunu ve başvuru sırasında firma tarafından
kendilerine sunulan diğer tüm vesaiki,
ç) İthalatçı ülkenin gümrük idareleri, kendilerine
ibraz edilen menşe ispat belgelerini,
en az beş yıl muhafaza etmek mecburiyetindedir.
(2) Birinci fıkrada belirtilen kayıtlar; elektronik
veya yazılı ortam dahil olmak üzere, hızlı erişime imkan veren herhangi bir
ortamda muhafaza edilebilir.
Menşe
ispat belgelerindeki farklılıklar ve biçimsel hatalar
MADDE 34-
(1) Menşe ispat belgelerindeki
ibareler ile ürünlerin ithalat işlemlerini yerine getirmek amacıyla gümrük
idarelerine ibraz edilen belgelerdeki ibareler arasında küçük
farklılıkların bulunması, belgenin gümrüğe sunulan ürünlere tekabül
ettiğinin kesin olarak ortaya konması kaydıyla söz konusu menşe ispat
belgelerinin geçerliliğini kendiliğinden ortadan kaldırmaz.
(2) Menşe ispat belgeleri üzerindeki ibarelerin
doğruluğu üzerinde şüphe yaratması söz konusu olmayan daktilo hatası gibi
bariz maddi hatalar, bu belgelerin reddedilmesini gerektirmez.
TR-UAE
Menşe İspat Belgesinde hatalı beyan
MADDE 35-
(1) TR-UAE Menşe İspat Belgesi
üzerinde silme işlemine veya üzerine başka bir nüshanın düzenlenmesine izin
verilmez. Bütün değişiklikler için hatalı olanın yerine yeni bir TR-UAE
Menşe İspat Belgesi düzenlenir. Düzeltilen TR-UAE Menşe İspat Belgesindeki
seri numarası yeni düzenlenen TR-UAE Menşe İspat Belgesinde uygun alanda
gösterilmelidir.
ALTINCI BÖLÜM
Basitleştirilmiş
İşlemler
Onaylanmış
ihracatçı yetkisinin verilmesi
MADDE 36-
(1) Taraflar arasındaki ticarette
aşağıdaki hükümler çerçevesinde basitleştirilmiş işlem uygulanması
mümkündür:
a) Bakanlık;
1) Sık sık TR-UAE Menşe İspat Belgesi
düzenlenmesini gerektiren sevkiyat yapan,
2) Eşyanın menşe statüsünün ve bu Yönetmelik hükümlerinin
yerine getirildiğinin saptanması için gerekli her türlü teminatı gümrük
idarelerine veren,
3) Vergi ve gümrük mevzuatı ile ilgili ciddi ve
mükerrer suç işlememiş olan,
4) Gümrük makamlarının faaliyetlerini denetlemesine
imkan verecek kayıtlara sahip olan,
gerçek ve tüzel kişilere, eşyanın kıymetine
bakılmaksızın örneği EK-IV’te yer alan Menşe Beyanını hazırlayabilmesi
konusunda onaylanmış ihracatçı yetkisi verebilir.
(2) Bakanlık, onaylanmış ihracatçıya, Menşe
Beyanında beyan edilmek üzere bir yetki numarası verir.
(3) Bakanlık, basitleştirilmiş işlem uygulamasını
teminen yetki belgesi verilmesi ve yetkinin onaylanmış ihracatçı tarafından
kullanımının izlenmesine ilişkin usulleri belirler.
(4) Taraf ülkeler, onaylanmış ihracatçı listesini
birbirleriyle paylaşır veya yayımlar ve düzenli aralıklarla günceller.
Onaylanmış
ihracatçı yetkisinin iptali
MADDE 37-
(1) Onaylanmış ihracatçıların bu
Yönetmelikteki hükümlere aykırı hareket etmeleri ya da verilen yetkide
öngörülen koşullara uymamaları veya bu koşulların ortadan kalkması halinde,
cezai hükümler saklı kalmak üzere verilen yetki Bakanlıkça geçici olarak geri
alınabilir veya iptal edilebilir.
Muhasebesel
ayrım
MADDE 38-
(1) Aynı ve birbirleri yerine
geçebilen menşeli ve menşeli olmayan girdiler veya eşyalar, menşeli ve
menşeli olmayan statüsünü sürdürmek için depolama esnasında fiziki olarak
ayrılabilir.
(2) Birinci fıkraya halel getirmeksizin, menşeli ve
menşeli olmayan aynı ve birbirleri yerine geçebilen girdiler veya eşyalar,
bir muhasebesel ayrım yöntemi kullanılmışsa, depolama esnasında fiziki
olarak birbirinden ayrılmadan bir ürünün imalatında kullanılabilir.
(3) İkinci fıkrada atıfta bulunulan muhasebesel
ayrım yöntemi, Taraf ülkede genel kabul gören muhasebe ilkeleri
çerçevesinde bir stok yönetim yöntemi ile uyumlu bir şekilde uygulanır.
(4) Bir Taraf ülke, üçüncü fıkrada belirtilen bir
stok yönetim yöntemini uygulamayı seçerse, Taraf ülkenin gümrük idaresi, o
mali yıl boyunca söz konusu aynı veya birbiri yerine geçebilen girdiler
veya eşyalar için seçilen yöntemin uygulanmaya devam etmesini sağlar.
(5) Muhasebesel ayrım yöntemi, herhangi bir
zamanda, girdiler veya ürünlerin fiziki olarak birbirinden ayrılmış olması
halinde olduğundan daha fazla girdi veya ürünlerin menşe statüsü
kazanmamasını sağlayan herhangi bir yöntemdir.
(6) Bir Taraf ülke, kendi kanun ve
yönetmeliklerinde belirlenen koşullar altında, bir muhasebesel ayrım yönteminin
kullanılmasının o Taraf ülkenin gümrük idarelerinin önceden iznine tabi
olmasını isteyebilir. O Taraf ülkenin gümrük idareleri; bu tür yetkilerin
kullanımını izler ve yetki sahibinin muhasebesel ayrım yöntemini uygunsuz
bir şekilde kullanması veya bu Yönetmelik altında yer alan diğer koşulları
karşılamaması halinde, yetkiyi geri alabilir.
Parçalar
halinde ithalat
MADDE 39-
(1) İthalatçının talebi üzerine ve
Bakanlıkça belirlenen şartlara tâbi olarak, Armonize Sistemin 2(a) sayılı
Genel Yorum Kuralı anlamındaki birleştirilmemiş veya monte edilmemiş halde
olan ürünlerin, parçalar halinde ithal edilmesi halinde, bu tür ürünler için
tek bir menşe ispat belgesi, ilk parçanın ithalatı esnasında gümrük
idaresine verilir.
YEDİNCİ BÖLÜM
Gümrük
İdareleri Arasında Karşılıklı İdari İş Birliği
Mühür ve
adreslerin iletilmesi
MADDE 40-
(1) Taraf ülkelerin yetkili
idareleri, menşe ispat belgesinin doğrulanmasından sorumlu yetkili
idarelerin adresleriyle birlikte, TR-UAE Menşe İspat Belgesinin
düzenlenmesinde Tarafların gümrük idarelerinde kullanılan resmi mühür
örneklerini ve QR kodların ve elektronik sertifikaların tevsikine yönelik
güvenli internet adresini birbirlerine iletirler.
(2) İsim, adres veya mühürlerdeki herhangi bir
değişiklik aynı şekilde diğer Taraf ülkeye derhal bildirilir.
Karşılıklı
yardım
MADDE 41-
(1) Bu Yönetmeliğin doğru bir
şekilde uygulanmasını teminen, Taraflar, yetkili gümrük idareleri
aracılığıyla, menşe ispat belgelerinin gerçekliğinin ve belgede yer alan
bilgilerin doğruluğunun kontrolü hususunda birbirlerine yardımcı olurlar.
Sonradan
kontrol talebi
MADDE 42-
(1) İthalatçı Taraf ülkenin gümrük
idareleri, menşe ispat belgelerinin gerçekliği veya eşyanın gerçek menşeine
ilişkin bilgilerin doğruluğu hakkında makul bir şüphenin doğduğu herhangi
bir zamanda veya sondaj usulü ile yapacağı kontrol sonucunda menşe ispat
belgesini veya bir kopyasını, gerektiğinde araştırmanın gerekçelerini de
belirterek, sonradan kontrol talebi ile ihracatçı ülke gümrük idaresine
geri gönderir.
(2) Birinci fıkra hükümlerinin uygulanmasında;
ithalatçı Taraf ülkenin yetkili veya gümrük idareleri, menşe ispat
belgesinin ve eğer ibraz edilmişse faturayı yahut bu belgelerin birer
kopyasını, gerektiğinde sonradan kontrol talebinin gerekçelerini de
belirterek ihracatçı Taraf ülkenin yetkili veya gümrük idarelerine sonradan
kontrol talebiyle geri gönderir. Menşe ispat belgesinde yer alan bilgilerin
doğru olmadığı kanaatini uyandıran elde edilmiş tüm belge ve bilgi sonradan
kontrol talebini desteklemek üzere gönderilir.
Sonradan
kontrol işlemleri
MADDE 43-
(1) Menşe ispat belgelerinin
kontrol talebi, belgenin ihracatçı Taraf ülkenin yetkili makamlarına
gönderilmesi suretiyle yapılır.
(2) TR-UAE Menşe İspat Belgelerinin kontrol talebi;
menşe ispat belgesinde yer alan (13) numaralı alanın, kontrol talebinde bulunan
ithalatçı gümrük idaresinin adı ve açık posta adresi, yazı makinesi veya
mürekkepli kalemle ve matbaa harfleri ile yazılarak doldurulması suretiyle
yapılır.
(3) Kontrol talebinde bulunulan yer ve tarih
belirtilip imzalanır ve mühür ile işlemi gerçekleştiren görevliye ait kaşe
uygulanmak suretiyle onaylanır.
Sonradan
kontrol talebinin incelenmesi
MADDE 44-
(1) Sonradan kontrol işlemi,
ihracatçı Taraf ülkenin yetkili idareleri tarafından yerine getirilir. Bu
amaçla; ihracatçı Taraf ülkenin yetkili idareleri, her türlü delili talep
etme ve ihracatçının hesap kayıtlarını denetleme veya gerekli gördükleri
diğer kontrolleri yapabilme yetkisine sahiptir.
(2) İhracatçı Taraf ülkenin yetkili idareleri,
TR-UAE Menşe İspat Belgelerinin kontrol sonucunu (13) numaralı alanı
aşağıdaki şekilde doldurmak suretiyle belirtir:
a) 1 inci veya 2 nci maddelerden uygun olanın önüne
(x) işareti konur.
b) Kontrolü yapan gümrük idaresinin adı ve kontrol
tarihi yazılır.
c) İmzalanır ve okunabilir mühür ile işlemi
gerçekleştiren görevliye ait kaşe uygulanmak suretiyle onaylanır.
Sonradan
kontrol sonuçları
MADDE 45-
(1) Sonradan kontrol talebinde
bulunan ithalatçı ülke gümrük idaresi, kontrol sonucundan en kısa zamanda
haberdar edilir.
(2) Kontrol sonuçlarında, belgelerin gerçek olup
olmadığı, söz konusu ürünlerin taraf ülkelerden biri menşeli olarak kabul
edilip edilemeyeceği ve bu Yönetmeliğin diğer hükümlerine uygun olup
olmadığı hususları açıkça belirtilir.
(3) Kontrol talebinin gönderildiği tarihin
üzerinden altı aylık bir sürenin geçmesinin ardından, kontrol talebine
ilişkin olarak ihracatçı Taraf ülkenin gümrük idaresinden henüz bir yanıt
alınmamışsa ithalatçı Taraf ülkenin gümrük idaresi, ihracatçı Taraf ülkenin
gümrük idaresine bir hatırlatma yazısı gönderir.
(4) İhracatçı Taraf ülke gümrük idaresinden,
kontrol talebinin sonucuna ilişkin olarak talebin gönderildiği tarihten
itibaren on ay içerisinde bir yanıt alınamaz veya alınan yanıt, kontrolü
talep edilen belgelerin gerçekliğinin veya ilgili ürünlerin gerçek
menşeinin tespitine imkân verecek ölçüde yeterli bilgi içermezse; talepte
bulunan gümrük idaresi, istisnai durumlar haricinde, tercihli muamele
tanınmasını reddedebilir.
(5) İthalatçı ülke gümrük idaresine ibraz edilen
menşe ispat belgelerinin sonradan kontrol işlemine tâbi tutulması halinde,
söz konusu belge kapsamı eşyanın kanuni vergisi ile tercihli vergisi
arasındaki fark kadar nakit veya teminat mektubu alınarak, eşyanın gümrük
işlemleri tamamlanır. İthalatçı Taraf ülkenin gümrük idaresi eşyayı,
ithalat yasağına veya kısıtlamasına tâbi tutulmaması ve bir sahtecilik
şüphesi bulunmaması kaydıyla gerekli görülen her türlü idari tedbire tâbi
olmak üzere ithalatçıya teslim edebilir. Sonradan kontrol amacıyla
gönderilen menşe ispat belgelerinin, ihracatçı ülke yetkili makamınca
doğruluğunun teyidi yapılarak geri gönderilmesinden sonra teminata bağlanan
gümrük vergileri iade edilir.
Kontrol
ziyareti
MADDE 46-
(1) İthalatçı Taraf ülkenin gümrük
idaresi 45 inci maddenin birinci fıkrasında belirtilen sonradan kontrol
sonucundan tatmin olmazsa, haklı nedenle ve istisnai durumlar için
ihracatçı Taraf ülkeye kontrol ziyareti talep edebilir.
(2) Birinci fıkra uyarınca, kontrol ziyareti
gerçekleştirilmeden önce;
a) İthalatçı Taraf ülkenin gümrük idaresi, kontrol
ziyaretini gerçekleştirme niyetini üretim tesisleri ziyaret edilecek
imalatçı veya ihracatçıya, kontrol ziyaretinin gerçekleşeceği ülkedeki
Tarafın yetkili idarelerine ve kontrol ziyaretine konu eşyanın
ithalatçısına aynı anda yazılı olarak bildirir.
b) (a) bendinde belirtilen yazılı bildirimde;
bildirimi düzenleyen yetkili idarelerin adı, üretim tesisleri ziyaret
edilecek imalatçı ve ihracatçının adı, kontrol ziyareti için önerilen
tarih, kontrole tabi eşyaya da atıfta bulunacak şekilde önerilen kontrol
ziyaretinin kapsamı ve kontrol ziyaretini gerçekleştirecek yetkililerin ad
ve unvanlarına yer verilir.
c) İthalatçı Taraf ülkenin yetkili idareleri,
tesisi ziyaret edilecek imalat veya ihracatçının yazılı onayını alır.
ç) (a) bendi kapsamında, bildirimin alındığı
tarihten itibaren 30 gün içinde imalatçı veya ihracatçıdan yazılı onay
alınmadığında, ithalatçı Taraf ülkenin gümrük idaresi, kontrol ziyaretine
tabi tutulan menşe ispat belgesi kapsamı eşyanın tercihli tarife
uygulamasını reddedebilir.
d) Bildirimi alan yetkili idareler, önerilen
kontrol ziyaretini erteleyebilir ve bildirimin alındığı tarihten itibaren
15 gün içinde ithalatçı Taraf ülkenin yetkili idarelerine bu niyetini
bildirir. Ertelemeye bağlı olmaksızın herhangi bir kontrol ziyareti, bu
bildirimin alındığı tarihten itibaren 60 gün içinde veya Türkiye veya
BAE’nin mutabık kalacağı daha uzun bir süre içinde gerçekleştirilir.
(3) Kontrol ziyaretini gerçekleştiren ithalatçı
Taraf ülkenin yetkili idaresi, gümrük idaresi ile eşgüdüm şekilde, tercihli
muamele talep edilen eşyası kontrole tabi olan imalatçı veya ihracatçıya ve
ilgili yetkili idareye söz konusu kontrole tabi eşyanın menşeli eşya olarak
nitelendirilip nitelendirilmediğine dair yazılı bir karar temin eder.
(4) Eşyanın menşeli eşya olarak nitelendirildiğine
dair üçüncü fıkrada atıfta bulunulan yazılı kararın çıkması üzerine,
ithalatçı Taraf ülkenin gümrük idaresi tarafından teminata bağlanan gümrük vergileri
iade edilir.
(5) Eşyanın menşeli eşya olarak
nitelendirilemeyeceğine dair üçüncü fıkrada atıfta bulunulan yazılı kararın
çıkması üzerine, imalatçı veya ihracatçısına eşyanın tercihli tarife
muamelesine uygunluğuna ilişkin tahriri yorumların veya ek bilgilerin
sunulduğu yazılı kararın alındığı tarihten itibaren 30 gün mühlet verilir.
Nihai yazılı karar, yorumların veya ek bilgilerin alındığı tarihten
itibaren 30 gün içinde imalatçı veya ihracatçıya iletilir.
(6) Üçüncü fıkra kapsamında söz konusu doğrulamaya
tabi eşyanın menşeli olup olmadığına ilişkin ziyareti ve kararı içeren
kontrol ziyaret süreci, ilk kontrol ziyaretinin gerçekleştirildiği birinci
günden itibaren azami altı ay içinde ifa edilir ve sürecin sonuçları yine
bu süre zarfında yetkili idareye iletilir. Kontrol sürecinin
yürütülmesinde, 42 nci maddenin ikinci fıkrası uygulanır.
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son
Hükümler
Üçüncü
ülkede düzenlenmiş faturalar
MADDE 47-
(1) İthalatçı Taraf ülke gümrük
idaresi, satış faturasının üçüncü bir ülkede yerleşik bir şirket veya söz
konusu şirketin hesabına çalışan bir ihracatçı tarafından düzenlendiği
durumlarda da, eşyanın bu Yönetmeliğin gerekliliklerini yerine getirmesi
koşuluyla menşe ispat belgesini kabul eder.
(2) Eşyanın ihracatçısı veya yetkili kanuni
temsilcisi, TR-UAE Menşe İspat Belgesinin (4) numaralı alanını EK-III’te
belirtilen ayrıntıda doldurur.
(3) Üçüncü ülkelerde düzenlenmiş faturaların menşe
ispat belgesinin düzenlendiği tarihte mevcut olmadığı istisnai durumlarda,
menşe ispat belgesini düzenleyen ihracatçı tarafından fatura numarası ve
fatura tarihi EK-III’te belirtilen ayrıntıda TR-UAE Menşe İspat Belgesinin
ilgili kutusuna doldurulur. İthalatçı Taraf ülkenin gümrük idaresi,
ithalatçıdan, ihracatçı Taraftan ithalatçı Tarafa yapılan işlemi teyit eden
faturaları ve diğer ilgili belgeleri sunmasını isteyebilir.
Yaptırımlar
MADDE 48-
(1) Bu Yönetmelik hükümlerine
aykırı fiiller hakkında Gümrük Kanunu, 21/3/2007 tarihli ve 5607 sayılı
Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu ile yürürlükteki ilgili diğer mevzuat
hükümleri uygulanır.
Transit
haldeki veya antrepodaki eşyaya ilişkin geçici hükümler
MADDE 49-
(1) Bu Yönetmelik hükümlerine
uygun olan ve Anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihte Türkiye’de veya BAE’de
transit halinde olan, antrepolarda veya serbest bölgelerde geçici depolanan
eşyaya, ithalatçı Tarafın gümrük idaresine söz konusu tarihten itibaren altı
ay içinde, eşyanın 19 uncu madde hükümleri çerçevesinde doğrudan
nakledilmiş olduğunu gösteren belgelerle beraber sonradan düzenlenmiş bir
menşe ispat belgesinin sunulması kaydıyla Anlaşmanın hükümleri tatbik
edilebilir.
Serbest
bölgeler
MADDE 50-
(1) Taraf ülkeler, nakliyeleri
esnasında kendi ülkesi içinde bulunan bir serbest bölgeyi kullanan ve bir
menşe ispat belgesi kapsamında ticarete konu olan eşyanın başka eşyayla
değiştirilmemesinin veya hasara uğramasını önleyici normal işlemler
dışındaki herhangi bir işleme tâbi tutulmamasının temini konusundaki her
türlü tedbiri alır.
(2) Türkiye’de veya BAE’de bulunan serbest bölgede
üretilen eşya, tatbik edilmiş olan işçilik veya işlemin bu Yönetmelik
hükümlerine uygun olması ve eşyanın bu Yönetmeliğin diğer gerekliliklerini
yerine getirmesi koşuluyla menşeli olarak değerlendirilir ve ihracatçının
talebi üzerine TR-UAE Menşe İspat Belgesi ilgili gümrük idaresi veya
Bakanlıkça yetkilendirilen kuruluşlar tarafından, Menşe Beyanı ise
ihracatçı tarafından düzenlenir.
Diğer
hususlar
MADDE 51-
(1) Bu Yönetmelikte yer almayan
hususlar hakkında Gümrük Kanunu ile Gümrük Yönetmeliğinin ilgili hükümleri
uygulanır.
Yürürlük
MADDE 52-
(1) Bu Yönetmelik 1/9/2023
tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 53-
(1) Bu Yönetmelik hükümlerini
Ticaret Bakanı yürütür.
Ekleri için tıklayınız
|