|
Sağlık Bakanlığından:
EVDE SAĞLIK
HİZMETİ SUNUMU HAKKINDA YÖNETMELİK
BİRİNCİ BÖLÜM
Başlangıç
Hükümleri
Amaç
MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin amacı, yaşamını sürdürdüğü
mekânda sağlık hizmetine ihtiyacı olduğu tespit edilen bireylere hizmet
standartlarına uygun şekilde mahallinde yapılması mümkün olan tıbbi
hizmetlerin sunulmasına dair usul ve esasları belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2- (1) Bu Yönetmelik, evde sağlık hizmeti sunan kamu
kurum ve kuruluşları ile evde sağlık hizmeti sunumuna ilişkin faaliyetleri
kapsar.
Dayanak
MADDE 3- (1) Bu Yönetmelik, 7/5/1987 tarihli ve 3359 sayılı
Sağlık Hizmetleri Temel Kanununun 9 uncu maddesinin (c) bendi ile 1 sayılı
Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 352 nci
ve 508 inci maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
ve kısaltmalar
MADDE 4- (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Bakanlık: Sağlık Bakanlığını,
b) Ekip: Evde sağlık hizmeti sunumunda görevli,
tercihen eğitimini almış sağlık personeli ile diğer personelden oluşan ve
müdürlüğün uygun gördüğü kamu sağlık tesislerinde konumlandırılan ekibi,
c) Evde sağlık hastası: Tanısı konmuş hastalıklar
sebebiyle cihaza, yatağa veya eve bağımlı olan ve/veya yaşlılığından dolayı
sağlık hizmetine ulaşımda zorluk yaşayan, yaşadığı mekânda evde sağlık
hizmeti alma talebinde bulunan ve bu talebi uygun görülen bireyi,
ç) Evde sağlık hizmeti (ESH): Tanısı konulmuş
hastalıklar sebebiyle yatağa, cihaza veya eve bağımlı bireylere yaşamını
sürdürdüğü mekânda yapılması mümkün olan tıbbi hizmeti,
d) Evde sağlık hizmeti aracı: Evde sağlık hizmeti
sunumunda görev alan personelin görevinin gerektirdiği durumlarda hastanın
bulunduğu mekâna ulaşımını sağlamak için kullanılan taşıtı ve/veya hastanın
evden kamu sağlık tesisine, kamu sağlık tesisinden eve naklinde kullanılan
taşıtı,
e) Evde sağlık hizmet birimi: Evde sağlık hizmeti
sunmak üzere kamu sağlık tesisi bünyesinde kurulan birimi,
f) Evde Sağlık İletişim Merkezi (ESHİM): Evde
sağlık hizmeti talebinde bulunan bireylerin beyan ettikleri bilgiler
doğrultusunda başvuru kaydını oluşturan Sağlık Bakanlığı Evde Sağlık
Hizmeti İletişim Merkezini,
g) Evde sağlık koordinasyon merkezi (ESKOM): Evde
sağlık hizmetinin il genelinde koordinasyondan sorumlu olan ve il
merkezinde müdürlüğe bağlı olarak kurulan merkezi,
ğ) Evde sağlık koordinasyon merkezi koordinatörü:
İlde evde sağlık hizmet sunumunun yürütülmesini ve koordine edilmesini
sağlamak amacıyla müdürlük tarafından ESKOM’un sorumlu hekimi olarak
görevlendirilen hekim veya uzman hekimi,
h) Evde sağlık yönetim sistemi (ESYS): Evde sağlık
hizmeti sunumu bilgilerini içeren yazılımı ve buna dair sistemi,
ı) Genel müdürlük: Kamu Hastaneleri Genel
Müdürlüğünü,
i) İl değerlendirme komisyonu (İDK): İl genelinde
yürütülen evde sağlık hizmetini değerlendirmek ve koordinasyonu amacıyla
valilik bünyesinde ilgili tarafların katılımı ile oluşturulan komisyonu,
j) Kamu sağlık tesisi: Bakanlığa bağlı hizmet sunan
sağlık tesisleri ve evde sağlık hizmeti sunan Devlet üniversitelerinin
ilgili birimleri ile Bakanlıkça izin verilen diğer kamu kurum ve
kuruluşlarının sağlık tesislerini,
k) Merkez Komisyonu (MK): Evde sağlık hizmetinin
ülke düzeyinde değerlendirilmesi ve geliştirilmesi için Bakanlık bünyesinde
oluşturulan, Bakanlık ve üniversite temsilcileri ile evde bakım ve sosyal
destek hizmeti ile ilişkili olan bakanlıkların temsilcilerinden oluşturulan
komisyonu,
l) Müdürlük: İl sağlık müdürlüğünü,
m) Sağlıklı yaş alma merkezleri (YAŞAM): Yaşlı
bireylerde uygulanmak üzere sağlık hizmetlerine erişiminin
kolaylaştırılması, evinde ve yerinde tıbbi bakım ihtiyaçlarının
belirlenmesi ile desteklenmesi, tıbbi izlem yapılması, gerektiğinde uzaktan
sağlık hizmeti ile muayene ve danışmanlık hizmeti verilmesi, hastaneden
eve, evden hastaneye naklinin organize edilerek hastane içindeki tıbbi
bakımı için gerekli hizmet koordinasyonunun sağlanması amacıyla Bakanlığa
bağlı sağlık tesisleri bünyesinde kurulan birimleri,
n) Sorumlu hekim: Kamu sağlık tesisinde bulunan
evde sağlık biriminin sorumlusu olarak başhekim tarafından görevlendirilen
hekimi ya da uzman hekimi,
o) Sorumlu idareci: Kamu sağlık tesisi bünyesinde
bulunan evde sağlık birimlerinden sorumlu olan başhekimi veya görevlendireceği
başhekim yardımcısını,
ö) Uzaktan sağlık hizmeti: Bu Yönetmelik
hükümlerine göre faaliyet izni almış olan sağlık tesislerinde, sağlık
meslek mensubunun sağlık hizmeti talep eden kişiye uzaktan sağlık bilgi
sistemi üzerinden sunduğu sağlık hizmetini,
p) Yürütme komisyonu (YK): Sağlık tesisleri
tarafından sunulan evde sağlık hizmetinin yürütülmesi, değerlendirilmesi ve
koordinasyonu amacıyla müdürlük bünyesinde oluşturulan komisyonu,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Evde Sağlık Hizmetinin Yapılanması ve Yönetimi ile
Komisyonların
Oluşturulması
Evde
sağlık hizmetinin yapılanması
MADDE 5- (1) Evde sağlık hizmetinin ilgili mevzuata ve
hizmet gereklerine uygun şekilde yürütülmesinden ve koordinasyonundan
müdürlük sorumludur.
(2) Müdürlük; ESKOM’un oluşturulması, koordinatörün
belirlenmesi, birimlerin personel, araç ve malzeme ihtiyacının
karşılanmasından ve uygun çalışma ortamının sağlanmasından sorumludur.
(3) İlde ESH sunan birimler yönetim ve iletişim
yönünden ESKOM ile irtibatlandırılır.
Evde
Sağlık İletişim Merkezi (ESHİM)
MADDE 6- (1) ESHİM; 444 38 33 numaralı hattan veya Bakanlık
tarafından belirlenecek iletişim hattı ile hizmet sunar. Hasta başvurusu
ESYS’de kayıt altına alınır ve ESKOM’a iletilir.
(2) Evde sağlık hizmeti talebinde bulunan bireyler
ESHİM’e saat 24.00’a kadar başvuru yapabilir.
Evde
sağlık hizmeti koordinasyon merkezi (ESKOM)
MADDE 7- (1) ESKOM müdürlüğe bağlı olarak hizmet sunar.
ESKOM’un yerleşkesi ve sayısı il ihtiyacına göre müdürlükçe belirlenir.
ESKOM’da, Genel Müdürlükçe belirlenen nitelikleri taşıyan personel
müdürlükçe görevlendirilir ve iletişim alt yapısı kurulur.
(2) İl genelinde hizmetin kesintisiz olarak
sunulabilmesi, ekip anlayışı içinde yürütülebilmesi ve kısa zamanda
ulaşılabilir olması için birimler arasındaki iletişim ve koordinasyon ESKOM
tarafından sağlanır ve koordinatör sorumluluğunda hizmet sunulur.
(3) ESKOM, bu Yönetmelik ve ESYS kullanıcı
kılavuzlarında belirtilen çalışma standartlarına göre faaliyetlerini
yürütür.
Evde
sağlık hizmeti birimleri
MADDE 8- (1) Evde sağlık hizmeti, evde sağlık hizmeti
birimleri tarafından sunulur.
(2) Evde sağlık hizmet birimleri; H Tipi Evde
Sağlık Hizmet Birimleri (ESH-H) ve D Tipi Evde Sağlık Hizmet Birimleri
(ESH-D) olarak yapılandırılır. ESH-H; ikinci ve üçüncü basamak sağlık
tesisleri bünyesinde kurulan evde sağlık hizmet birimleridir. ESH-D; ağız
ve diş sağlığı merkezleri veya ağız diş hastanelerinde kurulan ikinci ve
üçüncü basamak sağlık tesisi birimleridir.
(3) ESH-H; bir veya birden fazla sayıda ekipten
oluşur. Ekip; hekim veya uzman hekim, hemşire, ebe, toplum sağlığı
teknisyeni, sağlık memuru, evde hasta bakım teknikeri, yaşlı bakım
teknikeri, psikolog, sosyal çalışmacı, fizyoterapist, eczacı, diyetisyen,
şoför ve evde sağlık hizmetinin gerektirdiği diğer meslek mensuplarından
oluşturulabilir. Hizmetin gerekliliği ve hastanın tedavi planına göre
sorumlu hekim tarafından ekipte yer alacak sağlık personeli belirlenir ve
ekip oluşturulur. Hastanın ilk izleminde ekipte hekim bulunur, sonraki
izlemlerde ise tıbbi hizmet ihtiyacına göre sorumlu hekim tarafından ilgili
sağlık personeli görevlendirilir.
(4) Birimlerde; palyatif bakım, yara bakımı, yanık
bakımı, trakeostomi, klinik beslenme (nutrisyon), fizik tedavi ve
rehabilitasyon, akılcı ilaç kullanımı gibi tıbbi gereksinim alanlarında
hizmet sunacak şekilde ekipler planlanabilir. Ekiplere, sorumlu idareci
tarafından hastanın tıbbi ihtiyaçlarına göre konu ile ilgili branş
hekimleri görevlendirilebilir.
(5) ESH-D birimlerinin ekibi, ESH kapsamındaki
hastalara ağız ve diş sağlığı hizmeti sunmak üzere; bir diş hekimi, bir
sağlık memuru ile ihtiyaç halinde bir ağız ve diş sağlığı teknikeri ya da
diş protez teknikeri ile şoförden oluşur. İhtiyaç halinde; aynı birimde
birden fazla ekip kurulabilir veya ekipteki personel sayısı artırılabilir.
Bu ekipler, ESKOM koordinasyonunda mesai saatleri içerisinde hizmet sunar.
(6) Ekipte yer alan sağlık personeli, evde sağlık
aracına sürücü olarak yetkilendirilebilir.
(7) Bakanlığın uygun gördüğü durumlarda, Sağlık
Hizmetleri Genel Müdürlüğünden alınan izin doğrultusunda üniversiteler,
birinci basamak sağlık kuruluşları ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarının
sağlık tesisleri de evde sağlık hizmet sunumuna dâhil edilebilir.
Birim
açılması ve tescili
MADDE 9- (1) ESH sunacak olan birimin açılış izni sorumlu
idarecinin teklifi ve müdürlük onayı ile verilir.
(2) Açılış iznini alan birim ESH sunumu için
bulundurulması gereken araç, tıbbi cihaz ve ilaç asgari standartlarını
sağlar. Ek-1’de yer alan Evde Sağlık Hizmet Ekiplerinde Bulundurulması
Gereken Araç, Malzeme, Tıbbi Cihaz ve İlaçların Asgari Standardına uygun
şekilde bulundurulmalıdır. İlgili sağlık tesisi müdürlüğe başvurur.
Müdürlük bu başvuru üzerine, birimin bulunduğu sağlık tesisinde inceleme ve
değerlendirme yapmak için en az birisi hekim olan ve üç kişiden oluşan
yerinde değerlendirme komisyonu kurar. Komisyon sağlık tesisinin içinde,
birimin bulunduğu yerde inceleme yapar. Ek-2’de yer alan Evde Sağlık
Hizmeti Birimi Tescil Talep Formuna göre işlem tesis eder. İnceleme
neticesinde uygunluğu tespit edilen birim, müdürlük tarafından tescil
edilir ve ESYS’ye kaydı yapılır.
(3) Birimin bağlı bulunduğu sağlık tesisinin hizmet
verdiği binanın değişmesi gibi hallerde müdürlüğe talepte bulunulur. Birimin
gerekli şartları taşıması durumunda birimin tescili müdürlükçe yenilenir.
Araç,
malzeme, tıbbi cihaz ve ilaç standardı
MADDE 10-
(1) Birimlerin, tescili için
gerekli olan araç, malzeme, tıbbi cihaz ve ilaç bulundurması zorunludur. Bu
kapsamdaki ihtiyaçlar birimlerin bağlı bulunduğu sağlık tesisince, ESKOM’un
ihtiyaçları ise müdürlük veya ilgili sağlık tesisince karşılanır.
(2) Genel müdürlük, hizmet sunum etkinliğinin
arttırılması amacıyla tablet bilgisayar, dizüstü bilgisayar ve GSM hatlı
iletişim cihazları ve benzeri cihazların kullanımına yönelik standartları
belirler.
Ulaşım
araçlarının tahsisi
MADDE 11-
(1) Birimlerin, hizmet sunumunu
yerine getirebilmesi için müdürlükçe araç tahsisi yapılır. Mevcut araçların
yetersiz kalması durumunda Bakanlıkça ilgili komisyonlarda gerekli
değerlendirmeler yapılır ve tedbirlerin alınması sağlanır.
(2) Evde sağlık hizmet sunumu esnasında, ekip
hastanın acil sağlık hizmetine gereksinimi olduğunu tespit etmesi halinde;
hastanın 112 acil hizmetinden yararlanmasını sağlar. Bu durumda, ambulans
ekibi gelene kadar 112 komuta kontrol merkezinin yönlendirmeleri
doğrultusunda hareket edilir ve 112 ekiplerine hastayı teslim tutanağı ile
teslim ettikten sonra ziyaret sonlandırılır.
(3) ESH’da kullanılan araçlar üzerinde Bakanlık
logosu, ESH logosu, ESHİM’e ait iletişim numarası bulunur ve araçlar
hizmete özgü giydirilir. Araçlarda, adres bulmayı kolaylaştırmak için uydu
konumlandırma cihazı bulundurulabilir.
Personel
görevlendirilmesi
MADDE 12-
(1) Birimler tarafından, ekipte
görev yapan personel bilgileri ESKOM’a bildirilir. Ekip, ESH ve YAŞAM’da
görev alır. Ancak zorunlu hallerde personel başka bir birimde
görevlendirebilir.
(2) İhtiyaç halinde, birimlerin kayıt ve arşiv gibi
genel idari hizmetlerini yürütmek, iletişim ve koordinasyon sağlamak
amacıyla tıbbi sekreter ya da uygun nitelikte personel görevlendirilebilir.
Koordinatörün
görev, yetki ve sorumlukları
MADDE 13-
(1) Koordinatör, ESH’nin
organizasyonu, yönetimi ve temsilinden, kaynakların etkin ve verimli
kullanımından müdürlüğe karşı birinci derecede sorumludur, gerektiği
durumlarda tıbbi danışmanlık da sağlar ve görev yeri ESKOM’dur. Müdürlük
içerisinde kamu hastaneleri hizmetleri başkanlığı veya kamu hastaneleri
hizmetlerini yürüten ilgili başkanlığa bağlı olarak görev ifa eder.
(2) Koordinatör, tercihen klinik bilimlerde
ihtisası bulunan uzman hekim veya hekimler arasından en az iki yıllık süre
ile müdürlükçe görevlendirilir.
Sorumlu
hekimin görev, yetki ve sorumlulukları
MADDE 14-
(1) Sorumlu hekim, sağlık tesisi sorumlu
idarecisi ile birlikte birim ekiplerini oluşturur, sevk ve idaresini
sağlar, evde sağlık hizmetinin etkin ve verimli bir şekilde yürütülmesini
temin eder.
Diğer
ekip personelinin görev, yetki ve sorumlulukları
MADDE 15-
(1) Hekim dışındaki diğer ekip
personeli görevini, evde sağlık hizmetini ilgili mesleki mevzuatı
çerçevesinde, ESH kapsamında almış oldukları sertifikalı ve diğer hizmet
içi eğitimler ile sorumlu hekim tarafından belirlenen iş planı ve
programları çerçevesinde yerine getirmekle yükümlüdür.
Yürütme
komisyonu
MADDE 16-
(1) Yürütme komisyonu, evde sağlık
hizmetinin etkinliği, verimliliği ve sürekliliğinin sağlanması amacıyla
müdürlük bünyesinde kurulur. Hizmet sunum kalitesinin artırılmasına yönelik
öneri ve değerlendirmelerde bulunur. İyi uygulama örneklerinin
geliştirilmesine yönelik çalışmalar yapar. Hizmet sunumu sırasında ortaya
çıkan problemleri ve noksanlıkları tespit eder ve çözüme kavuşturulmasını
sağlar. Hizmet sunulan birey ve yakınlarının hizmetle ilgili şikâyetlerini
değerlendirir. Hizmet kapsamında uygun görülmeyen talepleri ve itirazları
inceler ve karara bağlar. Bunlara dair toplantı kayıtlarının tutulmasını
sağlar.
(2) Yürütme komisyonunun başkanı il sağlık
müdürüdür. İl sağlık müdürünün toplantıya katılamayacağı durumlarda, kamu
hastaneleri hizmetleri başkanı veya kamu hastaneleri hizmetlerini yürüten
ilgili başkan toplantıya başkanlık eder. Yürütme komisyonu başkan ile
birlikte asgari beş üye, azami dokuz üyeden oluşur. Başkan, koordinatör ile
birlikte kamu hastaneleri hizmetleri, halk sağlığı hizmetleri, sağlık ve
acil sağlık hizmetleri başkan veya başkan yardımcılarından ilgisine ve
toplantı gündemine göre komisyon üyelerini belirler. Gerekli olan
durumlarda danışılmak üzere ilgili branşta uzman hekimler komisyona davet edilebilir.
(3) Komisyon, düzenli olarak ayda en az bir defa
toplanır. Ayrıca; komisyon, başkanın davetiyle veya üyelerden birinin
başkanlığa yapacağı başvuru ve başkanın uygun görmesiyle toplanabilir.
(4) Komisyon, asgari beş üye ile toplanır ve
katılanların oy çokluğu ile karar alır. Oylarda eşitlik olması halinde
başkanın oyu yönünde karar alınmış sayılır. Komisyon gündeme alınan
konuları karara bağlar. Oylamalarda karara katılmayan üyeler karşı oy
gerekçelerini kararda belirtirler. Komisyon tarafından alınan kararlar
uygulanmak üzere ESKOM’a iletilir ve evde sağlık birimleri tarafından bu
kararlar uygulanır.
(5) Komisyonun sekretarya hizmetleri kamu
hastaneleri hizmet başkanlığı bünyesinde yürütülür. Komisyonun yıllık
faaliyet raporu ESKOM tarafından hazırlanır ve komisyon başkanına sunulur.
İl
değerlendirme komisyonu
MADDE 17-
(1) İldeki evde sağlık hizmetinin
etkinliğinin artırılması ve ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından sunulan
sosyal bakım ve destek hizmetlerinin evde sağlık hizmeti ile iş birliği içinde
yürütülmesinin sağlanması amacıyla valilik bünyesinde il değerlendirme
komisyonu oluşturulur. Komisyon vali veya görevlendireceği vali yardımcısının
başkanlığında yılda en az iki defa toplanır. Komisyon; vali veya vali
yardımcısı, belediye başkanı veya yardımcısı, aile ve sosyal hizmetler il
müdürü, il sağlık müdürü, sosyal güvenlik kurumu il müdüründen oluşur.
Komisyon başkanı gerekli gördüğünde diğer ilgili dış kurum ve kuruluşlardan
da komisyona temsilci davet eder.
(2) Komisyon, ildeki evde sağlık ve evde bakım ile
sosyal destek hizmetlerinin iş birliği ve uyum içerisinde yürütülmesini
sağlamak üzere il düzeyinde kararlar alır. Bu hizmetler ile ilgili olarak
Bakanlık, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve diğer ilgili kurum ve
kuruluşlara hizmetlerin yürütülmesi ile ilgili görüş ve önerilerde
bulunurlar.
(3) Komisyonun sekretarya hizmeti müdürlük
tarafından yürütülür.
Merkez
komisyonu
MADDE 18-
(1) Bu Yönetmelik kapsamında
verilen hizmetlerin ülke düzeyinde koordinasyonunu ve hizmet sunumu sırasında
ortaya çıkabilecek problemlerin tespiti ve çözümü ile hizmetlerin
geliştirilmesi amacıyla Bakanlık bünyesinde Merkez Komisyonu oluşturulur.
(2) Komisyon, Bakanlığın daveti üzerine; Bakanlık
ve evde bakım ile sosyal destek hizmetine ilişkin görev ifa eden diğer
Bakanlıkların temsilcilerinin katılımıyla yılda en az bir defa toplanır.
Bakanlıkça gerekli görülmesi ya da temsilcilerin talebi üzerine ilgili
diğer kurum ve kuruluşlardan da temsilci davet edilebilir.
(3) Toplantıda bu Yönetmelik kapsamında verilen
hizmetlerin ülke düzeyinde değerlendirmesi yapılır ve ESH’nin
geliştirilmesine yönelik illerin iyi uygulama örnekleri ve projeleri
değerlendirilir, iyi uygulamaların ülke genelinde yaygınlaştırılması teşvik
edilir.
(4) Komisyonun sekretarya hizmeti Genel Müdürlük
tarafından yürütülür.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Evde Sağlık
Hizmeti Sunumunun Usul ve Esasları
Evde
sağlık hastasının belirlenmesi
MADDE 19-
(1) Tanısı konmuş hastalıklar
sebebiyle cihaza, yatağa veya eve bağımlı olan ve/veya yaşlılığından dolayı
sağlık hizmetine ulaşımda zorluk yaşayan, yaşadığı mekânda evde sağlık
hizmeti alma talebinde bulunan ve bu talebi uygun görülen birey evde sağlık
hastasıdır.
(2) Evde sağlık hizmet kapsamına;
a) 80 yaş ve üzeri hizmet talep eden tüm yaşlılar,
b) Sağlık kurulu raporu ile belgelenmiş kronik
hastalığı bulunan ve günlük yaşam aktiviteleri skoru yönünden tam bağımlı
veya ileri derecede bağımlı olarak nitelendirilen 65 yaş ve üzeri hastalar,
c) Hastalığı sebebiyle cihaza ve/veya eve bağımlı
hastalar,
ç) Palyatif bakım hizmeti almış ve tıbbi bakımının
evde yapılması uygun görülen hastalar,
d) Hastaneden taburcu olurken hekimi tarafından
evde sağlık hizmeti sunulması uygun görülen ve tedavi planı yapılan sürekli
tıbbi bakım hizmeti alması uygun görülen hastalar,
e) Sağlık tesisinden taburculuk sonrası otuz güne
kadar (gerektiğinde hekim tarafından otuz güne kadar sürelerle
uzatılabilen) tıbbi bakıma ihtiyacı olan ve hastaneden taburcu olurken
hekimi tarafından süreli tıbbi bakım hizmeti alması gereken bireyler,
alınabilir.
(3) Diyabet, kalp yetmezliği, inme, kronik
obstruktif akciğer hastalığı (KOAH), alzheimer/demans, nörodejeneratif
hastalıklar, terminal dönem kanser, multimorbiditeye sahip kronik hastalar,
kalça/diz/omuz fraktürü sonrası tedavi ve takip yapılan hastalar ve
amputasyon sebebiyle tıbbi bakım alması gereken hastalar öncelikli olarak
evde sağlık hizmeti kapsamında değerlendirmeye alınır.
Evde
sağlık hizmetinin sınıflandırması
MADDE 20-
(1) Evde sağlık hastasına
sunulacak tıbbi bakım hizmeti aşağıdaki şekilde sürekli veya süreli olarak
sınıflandırılır:
a) Sürekli ESH; evde sağlık hastası, evde sağlık
ekipleri tarafından ilk ziyareti akabinde ömür boyu ya da hizmeti kendi
isteği ile sonlandırana kadar hizmet alabilir. Bu kapsamda; 80 yaş ve üzeri
hizmet talep eden tüm yaşlılar, sağlık kurulu raporu ile belgelenmiş kronik
hastalığı bulunan ve günlük yaşam aktiviteleri skoru yönünden tam bağımlı
veya ileri derecede bağımlı olarak nitelendirilen 65 yaş ve üzeri hastalar,
hastalığı sebebiyle cihaza ve/veya eve bağımlı hastalar, palyatif bakım
hizmeti almış ve tıbbi bakımının evde yapılması uygun görülen hastalar,
hastaneden taburcu olurken hekimi tarafından evde sağlık hizmeti sunulması
uygun görülen ve tedavi planı yapılan sürekli tıbbi bakım hizmeti alması
uygun görülen hastalar yer alır.
b) Süreli ESH; evde sağlık ekipleri tarafından ilk
ziyaret edildiği andan itibaren süreli ya da bu süre içerisinde hizmeti
kendi isteği ile sonlandırana kadar hizmet alabilir. Bu kapsamda; sağlık
tesisinden taburculuk sonrası otuz güne kadar (gerektiğinde hekim
tarafından otuz güne kadar sürelerle uzatılabilen) tıbbi bakıma ihtiyacı
olan ve hastaneden taburcu olurken hekimi tarafından süreli tıbbi bakım
hizmeti alması gereken hastalar yer alır.
Başvurunun
yapılması ve değerlendirilmesi
MADDE 21-
(1) Hasta ya da hasta yakınları
tarafından evde sağlık hizmetine evde sağlık iletişim merkezi aranarak
ve/veya Bakanlığın belirlediği bilişim araçları vasıtasıyla başvuru
yapılabilir. Ayrıca hekim, aile hekimi, bakım ve sosyal destek hizmetlerinde
görevli olanlar tarafından da ESYS yazılımı ile entegre yazılımlar
vasıtasıyla evde sağlık talepleri yapılabilir.
(2) ESKOM’a yapılan başvurular ön değerlendirmeye
tabi tutulur. Tıbbi öyküsünden evde sağlık hastası olduğu ön kanaatine
varılan hastanın başvuru kaydı, hastanın ikamet ettiği yerin yakınlığı,
sağlık hizmeti ihtiyacının düzeyi ve hasta yoğunluğu da dikkate alınarak,
ESKOM tarafından uygun görülen birime yönlendirilir. ESKOM’da başvurunun
değerlendirilmesi ve cevaplandırılması, ESYS üzerinde kayıt altına
alınması, yönlendirilmesi ve benzeri iş ve işlemler hekim tarafından veya
hekimin koordinasyonunda diğer sağlık personeli tarafından
gerçekleştirilir.
(3) Birime ESYS üzerinden gelen bildirim
değerlendirilerek ESH sunmak üzere ekip görevlendirilir ve bu ekip hastanın
ilk ziyaretini gerçekleştirir. İlk ziyaret hekim eşliğinde yapılır. Hasta
değerlendirilir, yapılan tıbbi değerlendirme neticesinde hastanın evde
sağlık hastası olup olmadığına karar verilir. Ek-3’te yer alan Evde Sağlık
Hizmeti Değerlendirme Formu düzenlenir.
(4) Başvurusu olumsuz değerlendirilen hastaya veya
yakınlarına ekip tarafından hastalarının evde sağlık hastası olmadığına ve
diğer yollarla sağlık hizmeti almaları gerektiği yönünde bilgilendirme yapılır.
ESH kapsamında olmayan evde bakım ve sosyal destek hizmet talepleri bulunan
hastalar, konu ile ilgili birim, kurum ya da kuruluşlara yönlendirilir.
Evde sağlık kapsamına alınan hastalar için ziyaret planı oluşturulur.
Planlama vakanın durumuna göre günlük, haftalık veya aylık olarak
yapılabilir. Söz konusu ziyaret planının bir örneği evde sağlık ekipleri
tarafından kayıt altına alınır, arşivlenir ve bir örneği de hasta veya
hasta yakınına fiziki olarak verilir veya elektronik yolla paylaşılır.
(5) Hizmetin kapsamı, süresi ve benzeri hususlarda
birimde tereddüde düşülmesi halinde konu, ESKOM’a bildirilir. ESKOM
tarafından çözüm yolları oluşturulur. Çözüme kavuşturulamayan konular
yürütme komisyonu marifetiyle karara bağlanır. Kararların hasta hakları ve
çalışan güvenliği açısından uygun nitelikte olmasına dikkat edilir.
(6) Sağlık tesisinde yatışı bulunan hastalar için;
taburculuk iş ve işlemleri esnasında, ESH sunumu kapsamına alınması uygun
görülen bireyler müdavi hekimi tarafından belirlenir ve hastane bilgi
yönetim sistemi üzerinde kayıt altına alınır. Hasta veya hastanın yakınları
evde sağlık hizmeti ve kapsamı ile ilgili olarak bilgilendirilir.
Hizmet
sunumu
MADDE 22-
(1) Birimler ESH ile ilgili iş ve
işlemleri, bu Yönetmelik ve Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslara uygun
olarak yerine getirir.
(2) ESH mesai saatlerinde sunulur. Ancak müdürlük
ilin durumu, talep yoğunluğu, hastaların tıbbi durumları göz önünde
bulundurarak belirlediği birimlere hafta içi, hafta sonu, resmî tatil
günlerinde mesai kaydırma yöntemiyle hizmet sunumunu sağlar. Sağlık hizmet
gerekleri doğrultusunda evde sağlık birimlerinin çalışma saatleri ile
ilgili olarak Bakanlıkça düzenleme yapılabilir.
(3) ESH ilin hizmet ihtiyacını karşılayacak
niteliklere sahip ve sayıca yeterli ekipler tarafından gerçekleştirilir.
Birim sorumlu hekimi tarafından çalışma planı hazırlanır ve uygulanır.
(4) Gerektiği durumlarda ilgili branştan
konsültasyon hizmeti sağlanır. Konsültasyon hizmetinin evde sunulabileceği
durumlarda; ilgili branş hekim sayısı ve konsültan hekim çalışma saatleri
de dikkate alınarak ekibe dâhil edilebilir.
(5) Evde sağlık hastasının kullandığı ilaç ve
farmakolojik ürünler ile bitkisel preparatlar da dâhil olmak üzere, ilaç
tedavisini bütüncül olarak akılcı ilaç kullanımı ilkeleri doğrultusunda
gözden geçirmek, etkileşim, geçimsizlik gibi konularda hasta ve hasta
yakınını bilgilendirmek ve danışmanlık hizmeti vermek üzere evde sağlık
ekibine eczacı dâhil edilebilir.
(6) ESH sunulan hastanın genel durum
değerlendirmesinde istismar ve benzeri durumlarda fizik muayene bulguları
tespit edilmesi halinde, adli takibe konu olabilecek alanlarda, bu durum
tutanak altına alınarak ilgili mevzuat hükümleri doğrultusunda ilgili kamu
kurum ve kuruluşlarına gerekli bildirimler yapılır.
(7) ESKOM tarafından yapılan görüşmelerin kayıt
altına alınması ve veri güvenliğinin sağlanması zorunludur.
(8) Birimler hizmet için gerekli bütün araç,
malzeme ve taşıtları kullanıma hazır halde bulundurur ve taşıtlar için
gerekli bakım, onarım ihtiyacını, birimin sağlık tesisi sorumlu idarecisine
ve ESKOM’a bildirir.
(9) Hastanın ve ailesinin, hizmet sunum sürecinde
üstlenebilecekleri görevler ile hastalık ve bakım süreçleri hakkında, evde
kullanması gereken tıbbi cihaz ve ekipmanlar konusunda, eğitim ve danışmanlık
gibi hizmetlerin verilmesi sağlanır.
(10) İlacın reçete edilmesindeki özel düzenlemeler
saklı kalmak kaydıyla ESH sunulan kişilere rapor gerektiren işlemlerde;
a) Evde sağlık hastalarının sağlık kurulu hizmeti
alabilmesi amacıyla ilgili sağlık tesisinden randevusu alınır. Ekip
tarafından hasta yerinde ziyaret edilerek ve/veya uzaktan sağlık hizmet
sunumu vasıtasıyla hizmet sunulabilir. Ancak hastanın sağlık kurulu raporu
işlemleri için sağlık tesisine naklini gerektiren bir durum olması halinde
nakil hizmetini koordine eder.
b) ESH kapsamında cihaza bağımlı veya engelliler
ile ilgili mevzuat hükümleri kapsamında, yatağa tam bağımlı olup günlük
yaşam aktivitelerini başkalarının yardımı olmaksızın yerine getiremeyeceği
tespit edilen bireylerin uzun süreli kullanımı belgelendirilen raporlu
ilaçları evde sağlık ekibinde görevli hekim tarafından reçete edilebilir.
Ev ziyaretini gerçekleştiren hekimin, 24/3/2013 tarihli ve 28597 sayılı
Resmî Gazete’de yayımlanan Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliğinin
ilgili hükümlerine göre raporda bulunan ilacı yazmaya yetkisinin
bulunmaması halinde ise ilgili branş hekiminden konsültasyon ister ve
süreci koordine ederek takip eder. Branş hekimleri evde sağlık hastasını
yerinde ziyaret ederek ve/veya uzaktan sağlık hizmet sunumu vasıtasıyla
ihtiyaç duyulan ilaçları reçete edebilir.
(11) Hizmet sunumu esnasında yabancı dil kullanımı,
işaret dili, çevirmenlik ihtiyacı olması durumunda bu ihtiyaçlar müdürlük
vasıtasıyla sağlanır.
(12) Ev ziyareti sırasında bakıma ihtiyacı olduğu
tespit edilen kimsesiz, ihtiyaç sahibi veya ihmal ya da istismar riski
altında olduğu değerlendirilen bireyler hakkında aile ve sosyal hizmetler
il müdürlüğüne bildirimde bulunulur.
(13) Evde sağlık hastasının, il içerisinde evden
hastaneye, hastaneden eve nakli koordine edilir.
(14) Hastanın genel durumunda sonradan meydana
gelen acil hallerde acil sağlık hizmetlerine dair mevzuata göre işlem tesis
edilir.
(15) İlgili mevzuat hükümleri gereği ESH sunulması
uygun görülen kişilere bilgilendirilme yapılması ve onam alınması
zorunludur. Bu kapsamda Ek-4’te yer alan Evde Sağlık Hizmeti İçin
Bilgilendirme ve Onam Formu düzenlenir. Kişinin tıbbi durumunun onay
vermeye elverişli olmaması halinde kanuni temsilcisine bilgilendirilme
yapılır ve onam alınır. Kanuni temsilciye ulaşılamaması veya durumun
aciliyeti sebebiyle imkân bulunmaması halinde, gecikmesinde sakınca
bulunuyorsa ve telafisi güç veya imkânsız zararların doğabilecek olması
durumunda hastanın tedavisine ilişkin olarak ekip tarafından kendiliğinden
tedbirler alınabilir. Bu durumda onam alınması gerekmez.
(16) Hizmetin verilmesi sırasında tıbbi deontoloji
ve mesleki etik ilkeleri ile hasta hakları mevzuatına uygun olarak hareket
edilmesi zorunludur.
(17) ESH’nin sunumu sırasında mümkünse hastanın
yanında yakınlarından birisinin bulunması sağlanır.
(18) ESH kapsamında hastanın mevcut durumu ve
tedavi planı doğrultusunda evde yapılması mümkün olan girişimsel tıbbi
hizmetler sunulur. Bunlar arasında; enjeksiyon ve sonda gibi tıbbi ve küçük
cerrahi girişimsel işlemler bulunur. Bu işlemler yapılmadan önce hasta
ve/veya ilgisine göre velisi, vasisi, hastanın yakınları bilgilendirilir ve
onamı alınarak kayıt altında tutulur.
(19) Hekimin uygun görmesi ve/veya hastanın talep
etmesi halinde ESH ilgili mevzuatı hükümlerine uygun olarak uzaktan sağlık
hizmetini sunabilir.
(20) ESH sunan ekipler ihtiyaç bulunması halinde
ilgili mülki idari amirin talimatı ile kolluk kuvvetlerinden yardım ve
refakat talep edebilir.
(21) Evde sağlık hizmet birimleri; verilen sağlık
hizmeti sonucunda oluşan atıkların mevzuatına uygun olarak koordine
edilmesini sağlar.
Evde
sağlık hizmet ünitesi
MADDE 23-
(1) Hastanın sağlık tesisindeki
muayene, tetkik ve tedavisinin uzun sürmesi ya da sonraki günlere uzaması
halinde, mağduriyete mahal verilmemesi için ilgili sağlık tesisi bünyesinde
sorumlu idarecinin kararı doğrultusunda, kısa süreli tedavilerin
yapılabileceği veya uygun bir kliniğe geçiş öncesinde hastanın
yatırılabileceği en az üç yatak kapasiteli ve amaca uygun olarak donatılmış
evde sağlık hizmet ünitesi oluşturulur.
(2) Sağlık tesisi bünyesinde palyatif bakım merkezi
olması halinde öncelikle palyatif bakım merkezinin yatak kapasitesinin en
az üç yatağı uygun koşullar oluşturularak evde sağlık hizmet ünitesi olarak
kullanılır.
Kıyafet
MADDE 24-
(1) Evde sağlık hizmet biriminde
çalışan personel, görevli olduğu süre dâhilinde Bakanlık tarafından
belirlenen hizmete ve mesleğe özgü uygun standart kıyafeti giymek ve adını,
soyadını, unvanını ve mesleğini belirten tanıtıcı yaka kartı takmak
zorundadır.
Eğitim
MADDE 25-
(1) Evde sağlık hizmetinde görevli
personele yönelik hizmet içi eğitimler ve ilgili mevzuatı kapsamında
sertifikalı eğitimler Genel Müdürlük tarafından planlanır ve bu planlar
doğrultusunda müdürlüklerce eğitimler verilir.
Evde
sağlık hizmetinin sonlandırılması
MADDE 26-
(1) Evde sağlık hizmeti;
a) Hastanın vefat etmesi,
b) Hastanın hekim tarafından ESH’ye ihtiyacının
kalmadığının tespiti,
hallerinde sonlandırılır.
(2) Birinci fıkrada belirtilen sebeplerle hizmetin
sonlandırılması haricinde ekiplerin hizmet sonlandırma için tereddüt ettiği
hallerde öncelikle hazırlayacağı tutanak ile durumu, ESKOM aracılığı ile
yürütme komisyonuna iletir. Konu, komisyon marifeti ile karara bağlanır.
Komisyon kararını tutanağın komisyona ulaşmasını takip eden günden
başlayarak üç iş günü içerisinde alır. Komisyon kararının beklendiği süre
zarfında değerlendirmede olan hastanın, ESH sunulmasını gerektiren iş ve
işlemler, koordinatörün kararı doğrultusunda yürütülür.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Kayıt Bildirim,
Arşiv, Denetim ve Sorumluluk
Kayıt
bildirim ve arşiv
MADDE 27-
(1) Hastalara ait veriler
24/3/2016 tarihli ve 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu ile bu
Kanuna dayanılarak yürürlüğe konulan mevzuata uygun olarak kayıt altına
alınır.
(2) ESH sunan birimler hastalara ait olan
Bakanlıkça hazırlanan elektronik ve diğer kayıt formlarını eksiksiz ve
doğru olarak kullanmakla yükümlüdür.
(3) ESH ile ilgili kayıtlar ve çağrı merkezi ses
kayıtları, 6698 sayılı Kanuna ve bu Kanuna dayanılarak yürürlüğe konulan
mevzuata uygun olarak saklanır.
(4) Arşivleme, 18/10/2019 tarihli ve 30922 sayılı
Resmî Gazete’de yayımlanan Devlet Arşiv Hizmetleri Hakkında Yönetmeliğe
uygun olarak yürütülür.
Denetim
ve sorumluluk
MADDE 28-
(1) Evde sağlık hizmet
birimlerinin açılış işlemlerini yürütmeye yetkili müdürlük tarafından, değerlendirme
yapmak amacıyla en az birisi hekim olmak üzere yetkilendirilen üç sağlık
personelinin yer aldığı ekip kurularak yılda en az iki kez rutin denetim
yapılır. Gerektiğinde Bakanlık tarafından görevlendirilen personel tarafından
denetim yapılabilir.
(2) Denetim sırasında kamu sağlık kurum ve
kuruluşlarının yönetici ve görevli memurları ile çalışanları; denetim için
yetkilendirilen personelin görevlendirildikleri konularda, bilgi işlem
sistemleri, raporlama araçları, internet, intranet ve benzeri ağlar ile
veri tabanlarına erişimini sağlamak, elektronik, manyetik ve benzeri her
türlü elektronik bilgi iletişim bilgileri ve kayıtları denetim için yetkilendirilen
personele göstermek ve incelemesine yardımda bulunmak zorundadır.
(3) Üç nüsha hazırlanan denetim raporunun bir
örneği Genel Müdürlüğe gönderilir bir örneği denetim yapılan birimde veya
sağlık tesisinde bırakılır bir örneği ise müdürlükçe saklanır.
(4) Denetim sırasında tespit edilen aksaklık ve
uyumsuzluklar denetim defterine yazılır ve giderilmesi için ilgili birime
veya sağlık tesisine azami bir ay süre verilir. Bu süre sonunda tespit
edilen aksaklık ve uyumsuzluklarının giderilip giderilmediği yönünde
müdürlükçe rutin denetimler dışında ayrıca bir denetim daha yapılır ve
sonuçlar eş zamanlı olarak Genel Müdürlüğe de bildirilir. Tespit edilen
aksaklık ve uyumsuzlukların düzeltilmesinden denetlenen ilgili birim veya
sağlık tesisi ile müdürlük birlikte sorumludur. Uyumsuzluk ve aksaklıkların
giderilmemesi durumunda birim veya sağlık tesisi yazı ile uyarılarak on beş
gün ek süre verilir. Verilen süre içinde, birim veya sağlık tesisi tespit
edilen uyumsuzluk ve aksaklıkları düzeltmek zorundadır.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son
Hükümler
Yürürlükten
kaldırılan yönetmelik
MADDE 29-
(1) 27/2/2015 tarihli ve 29280
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşları
Tarafından Evde Sağlık Hizmetlerinin Sunulmasına Dair Yönetmelik
yürürlükten kaldırılmıştır.
Geçiş
hükmü
GEÇİCİ
MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin
yayımı tarihinden önce tescili yapılmış olan birimlerin tescili başka bir
işlem yapılmaksızın devam eder. Ancak bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden
önce tescilsiz olarak faaliyette bulunan birimlerin tescil işlemleri altı
ay içerisinde tamamlanır.
Yürürlük
MADDE 30-
(1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde
yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 31-
(1) Bu Yönetmelik hükümlerini
Sağlık Bakanı yürütür.
Ekleri için tıklayınız
|