|
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile Hazine ve
Maliye Bakanlığından:
EVDE BAKIM YARDIMI YÖNETMELİĞİ
BİRİNCİ BÖLÜM
Başlangıç Hükümleri
Amaç
MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin amacı; 24/5/1983
tarihli ve 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanununun ek 7 nci
maddesi kapsamında bakıma ihtiyacı olan engellilerin evde bakımı için
yapılacak yardımın başvuru şekline, değerlendirilmesine, ödenmesine ve
diğer hususlara ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2- (1) Bu Yönetmelik,
her ne ad altında olursa olsun her türlü gelirler toplamı esas alınmak
suretiyle, hane içinde kişi başına düşen ortalama aylık gelir tutarı,
asgarî ücretin aylık net tutarının 2/3’ünden daha az olan bakıma ihtiyacı
olan engellileri ve bu engellilerin evde bakımı amacıyla yapılacak yardımı
kapsar.
Dayanak
MADDE 3- (1) Bu Yönetmelik, 24/5/1983
tarihli ve 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanununun ek 7 nci
maddesine, 1 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı
Kararnamesinin 65 inci ve 71 inci maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4- (1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında;
a) Açık rıza formu: Genel çerçevesi Bakanlıkça
hazırlanan, evde bakım yardımına ilişkin bilgilendirme ve kişisel verilerin
sorgulanması ve işlenmesine ilişkin onayın yer aldığı formu,
b) Akraba: Üveyler dahil
olmak üzere engelli bireyin eşi, çocukları ile çocuklarının eşleri, ana ve
babası ile bunların ana ve babası, torunları ile torunlarının eşleri, torun
çocukları, kardeşleri ile kardeşlerinin eşleri, kardeşlerinin çocukları ile
kardeş çocuklarının eşleri, kardeş torunları, eşinin ana ve babası, eşinin
kardeşleri, eşinin kardeşlerinin eşleri ile çocukları, amcaları ve
amcalarının eşleri, amca çocukları ile bunların eşleri, halaları ile
halalarının eşleri, hala çocukları ile bunların eşleri, dayıları ve
dayılarının eşleri, dayı çocukları ile bunların eşleri, teyzeleri ve
teyzelerinin eşleri, teyze çocukları ile bunların eşlerinden her birini,
c) Bakanlık: Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığını,
ç) Bakanlık bilgi sistemi: Bakanlığın hizmetlerine
ilişkin iş ve işlemlerin yürütüldüğü, hizmetlere ilişkin bilgilerin güncel
ve anlık olarak izlenebildiği, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının veri
tabanlarıyla entegre bir biçimde kayıtlı
bilgilerin doğrulandığı Bakanlık bilgi sistemini,
d) Bakım raporu: Genel çerçevesi Bakanlıkça belirlenen,
heyet tarafından, hanede kişi başına düşen ortalama aylık gelir tutarının,
engelli birey ve ailesinin sağlık, psiko-sosyal
ve ekonomik durumu ile gerekli görülen bakım hizmetlerinin tespit edildiği
raporu,
e) Bakım veren: Bakıma ihtiyacı olan engelli
bireyin bakımını sağlayan 18 yaşını doldurmuş akrabası veya vasisini,
f) Bakım ve rehabilitasyon
merkezi: Bedensel, zihinsel ve ruhsal engellilikleri nedeniyle normal
yaşamın gereklerine uymama durumunda olan kişilerin, fonksiyon kayıplarını
gidermek ve toplum içinde kendi kendilerine yeterli olmalarını sağlayan
beceriler kazandırmak veya bu becerileri kazanamayanlara devamlı bakmak
üzere kurulan yatılı, resmî sosyal hizmet kuruluşlarını,
g) Bakıma ihtiyacı olan engelli:
Engellilik sınıflandırmasına göre tam bağımlı, çocuklar için, “Çok ileri
düzeyde ÖGV”, “Belirgin ÖGV” ve “Özel koşul gereksinimi var (ÖKGV) ibareli
raporu bulunanlardan günlük hayatın alışılmış, tekrar eden gereklerini
önemli ölçüde yerine getirememesi nedeniyle hayatını başkasının yardımı ve
bakımı olmadan devam ettiremeyecek durumda olan ve evde bakım heyetince
bakıma ihtiyacı olduğu tespit edilmiş bireyi,
ğ) Bireysel bakım planı: Genel çerçevesi Bakanlıkça
belirlenen, bakıma ihtiyacı olan engelli bireyin evde bakımına ilişkin
fiziksel, psiko-sosyal ve benzeri alanlarda
yaşadığı sorunlar ve bu sorunların sebepleri ile engelli bireyin hangi
alanlarda bakıma ihtiyacı olduğunun tespit edildiği ve belirlenen
ihtiyaçlar doğrultusunda yapılması gereken faaliyetleri içeren planı,
h) Genel Müdürlük: Engelli ve Yaşlı Hizmetleri
Genel Müdürlüğünü,
ı) Gündüz hizmet merkezi: Bakanlığa bağlı engelli
ve yaşlı bireylere gündüz hizmet sunan resmî kuruluşları,
i) Hane: İl dışında öğrenim gören çocuklar dâhil
olmak üzere, aralarında akrabalık bağı olsun veya olmasın adres kayıt
sistemine göre aynı konut veya konut bölümüne kayıtlı olan kişi veya
kişilerden birlikte yaşayanların oluşturduğu birimi,
j) Heyet: Bakıma ihtiyacı olan engelli birey
hakkında, bakım hizmetlerinin hangi türünden yararlanacağına karar veren,
hizmetin sunumuna ilişkin gözlem, inceleme ve kontrol yaparak bunların
sonucuna göre bakım raporu, bireysel bakım planı ve kontrol ve rehberlik
raporunu hazırlamakla görevli bakım hizmetleri değerlendirme heyetini,
k) İl müdürlüğü: Aile ve Sosyal Hizmetler il
müdürlüğünü,
l) Kontrol ve rehberlik raporu: Genel çerçevesi
Bakanlıkça belirlenen, heyet tarafından kontrol ve rehberlik sırasında
bakım hizmetinin bireysel bakım planı doğrultusunda yapılıp yapılmadığının
değerlendirildiği raporu,
m) Sağlık raporu: 20/2/2019
tarihli ve 30692 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Erişkinler İçin
Engellilik Değerlendirmesi Hakkında Yönetmelik ile Çocuklar İçin Özel
Gereksinim Değerlendirmesi Hakkında Yönetmelik (ÇÖZGER) hükümlerine göre
sağlık kurulları tarafından hazırlanan ve anılan yönetmeliklerce geçerli
kabul edilen sağlık kurulu raporlarını,
n) Sosyal çalışma görevlisi: Aile ve tüketici
bilimleri, çocuk gelişimi, öğretmenlik, psikoloji, psikolojik danışmanlık
ve rehberlik, sosyal hizmet ve sosyoloji alanlarında eğitim veren
kurumlardan mezun meslek mensuplarını,
o) Sosyal hizmet merkezi: Bakanlığa bağlı sosyal
hizmet merkezlerini,
ö) Taahhüt formu: Genel çerçevesi Bakanlıkça
hazırlanan, hizmetin sunumu sırasında uyulması gereken kuralların yazılı
olduğu, bakım veren tarafından imzalanan formu,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Genel Esaslar ve Yardımın Hesaplanması
Genel
esaslar ve yardımın hesaplanması
MADDE 5- (1) Evde bakım yardımı, (10.000) gösterge rakamı
ile memur aylık katsayısının çarpımı sonucu bulunacak tutar kadar, aylık
olarak bakım verene ödenir. Engelli bireyin, evde bakım yardımından
yararlandırılması için;
a) Hanede ikamet eden tüm bireylerin her ne ad
altında olursa olsun her türlü gelir toplamı esas alınmak suretiyle, hane
içinde kişi başına düşen ortalama aylık gelir tutarının, asgari ücretin
aylık net tutarının 2/3’ünden daha az olması,
b) Engelli bireyin 4 üncü maddenin birinci
fıkrasının (m) bendinde belirtilen sağlık raporuna sahip olması,
c) Günlük hayatın alışılmış, tekrar eden
gereklerini önemli ölçüde yerine getirememesi nedeniyle hayatını başkasının
yardımı ve bakımı olmadan devam ettiremeyeceğinin bakım raporuyla tespit
edilmesi,
gerekir.
(2) Hanede birden fazla bakıma ihtiyacı olan
engelli birey bulunması hâlinde, hane içinde kişi başına düşen ortalama
aylık gelir tutarının hesaplanmasında birinci bakıma ihtiyacı olan engelli
bireyden sonraki her bakıma ihtiyacı olan engelli birey iki kişi sayılır.
(3) Evde bakım yardımı ile desteklenmesi uygun
görülen kişiler, Bakanlık bilgi sisteminden alınan onay tarihinden itibaren
yardıma hak kazanır.
(4) Evde bakıma ihtiyacı olan engelli bireyin il
içinde veya il dışında refakatli veya refakatsiz olarak tedavi görmesi
durumunda engelli bireyin evde bakım yardımı devam ettirilir. Ancak engelli
bireyin takibinin yapılmadığı, bakım verenin sorumluluklarını yerine
getirmediği hususunda bir bildirim veya tespit olması durumunda heyet tarafından
durum değerlendirilerek hizmetin devamına veya sonlandırılmasına karar
verilir.
(5) Bakıma ihtiyacı olan engelli bireyin bakım
veren ile birlikte geçici olarak il dışına çıkması halinde durum bir
dilekçe ile il müdürlüğü ya da sosyal hizmet merkezi müdürlüğüne bildirilir.
İl dışında bulunma süresinin dilekçe tarihinden itibaren 6 ayı geçmesi
durumunda, geçici olarak bulunduğu ilin il müdürlüğünden, engelli bireyin
durumunun değerlendirilmesi istenir. Değerlendirme sonucu hazırlanan
kontrol ve rehberlik raporu ve ailenin talebi doğrultusunda işlem yapılır.
(6) Bakıma ihtiyacı olan engelli bireyin bakım
veren ile birlikte geçici olarak yurtdışına çıkması halinde durum bir
dilekçe ile il müdürlüğü ya da sosyal hizmet merkezi müdürlüğüne
bildirilir. Yurt dışında bulunma süresinin dilekçe tarihinden itibaren 6
ayı geçmesi durumunda yardım sonlandırılır.
(7) Evde bakım yardımından yararlanmaktayken özel
bakım merkezi veya resmî bakım ve rehabilitasyon
merkezlerine yerleşmek üzere başvuruda bulunan kişinin yardımı sonlandırılmaz,
başvurusu alınarak ilgili mevzuat kapsamında gerekli işlemler yapılır. Özel
bakım merkezi veya resmî bakım ve rehabilitasyon
merkezlerinde kalıyorken evde bakım yardımından yararlanma talebinde
bulunan kişilerin başvurusu alınarak işlemler başlatılır, evde bakım
yardımından yararlanmasının uygun görüldüğü tarih itibarıyla kuruluş ile
ilişiği kesilir.
(8) Bakım verenin, çeşitli nedenlerle engelli
bireyin bakımını geçici olarak gerçekleştiremeyecek olması halinde durum
bir dilekçe ile il müdürlüğü veya sosyal hizmet merkezi müdürlüğüne
bildirilir. Talebin heyet tarafından hazırlanacak kontrol ve denetim raporu
ile uygun görülmesi ve kararın il müdürlüğünce onaylanması halinde aynı
hanede ikamet eden ve akraba tanımında yer alan bir başka akrabası tek seferde
veya farklı zamanlarda 30 gün süre ile bakımı gerçekleştirir. Bu süre
zarfında evde bakım yardımı devam eder.
(9) Bakıma ihtiyacı olan engelli birey, bakım
hizmeti veren kişinin talebi üzerine tek seferde veya farklı zamanlarda
kullanılmak üzere yılda 30 günü geçmemesi koşuluyla bakım ve rehabilitasyon merkezi tarafından hazırlanacak sosyal
inceleme raporu ile uygun görülmesi halinde geçici misafir olarak kabul
edilir ve evde bakım yardımı devam eder.
(10) Evde bakım yardımından yararlanan bakıma ihtiyacı
olan engelli bireyler, hazırlanacak sosyal inceleme raporu ile uygun
görülen süreyle sınırlı olmak kaydıyla gündüz hizmet merkezlerinden ayda en
fazla 72 saate kadar hizmet alabilir. Bu sürede hizmetten yararlanan
engelli bireylerin evde bakım yardımı devam eder.
(11) Evde bakım yardımından yararlanıyorken engelli
birey ile birlikte geçici olarak kadın konukevine yerleşen bakım verenin
evde bakım yardımı devam eder.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Başvuru, İstenecek Belgeler, Başvuruların
Değerlendirilmesi
Başvuru
MADDE 6- (1) Evde bakım yardımı başvurusu, engelli bireyin
nüfus kayıt sisteminde kayıtlı olduğu yerleşim yerinde bulunan il
müdürlüğüne veya sosyal hizmet merkezi müdürlüğüne yapılır. Başvurular,
e-Devlet kapısı üzerinden de alınabilir.
(2) Başvurular, engelli bireyin kendisi, bakım
vermeyi talep eden kişi, akrabası veya vasisi tarafından şahsen ve yazılı
olarak yapılır.
(3) Başvurunun, Sağlık Bakanlığı elektronik veri
tabanında kayıtlı son sağlık raporu ile yapılması esastır. Ancak daha önce
alınan ve Sağlık Bakanlığı elektronik veri tabanında teyidi yapılamayan
sağlık raporlarının aslı veya hastane başhekimliği tarafından onaylı sureti
ile yapılan başvurular da kabul edilir. Bu raporlar il müdürlüğü veya
sosyal hizmet merkezi müdürlüğüne sunulduktan sonra ilgili hastanelerden
teyit alınır ve Sağlık Bakanlığı elektronik veri tabanına kaydı sağlanır.
Sağlık Bakanlığı elektronik veri tabanında yer alan ve teyidi yapılan
sağlık raporlarının ilgili personel tarafından kontrolü yapılır ve imza,
kaşe, tarih düşülerek engelli bireyin dosyasında muhafaza edilir.
İstenecek
belgeler
MADDE 7- (1) Evde bakım yardımı başvurusunda, başvuru
tarihinden itibaren 30 gün içinde aşağıdaki belgelerin teslimi istenir:
a) Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları için T.C.
Kimlik Numarası.
b) Yabancı uyruklular için oturma izni ve yabancı
kimlik numarası.
c) Sağlık Raporu.
ç) Hanede yaşayan kişilerin gelir ve varlıklarına
ilişkin yazılı beyanları, varsa beyanın içeriğine ilişkin belgeler.
d) Hanede yaşayan 18 yaşını
tamamlamış olup akıl hastalığı veya akıl zayıflığı sebebiyle işlerini
görememesi veya korunması ve bakımı için kendisine sürekli yardım gerekmesi
veya başkalarının güvenliğini tehlikeye sokması nedenleriyle kısıtlanması
gerekli evde bakım yardımından yararlanacak engelli birey için ilgili
mahkemelerden alınacak vesayet altına alınması ve vasi atanması kararı veya
tevzi formu.
e) Açık Rıza Formu.
f) Gerekli hallerde engelli birey veya hanede
yaşayan kişiler hakkındaki boşanmaya dair mahkeme kararı veya boşanma
aşamasını gösteren belge.
g) Gerekli hallerde hanede öğrenimine devam eden
birey olması durumunda öğrenim durumunu gösterir belge veya sureti.
ğ) Hane, gelir ve sağlık durumunun tespiti amacıyla
ihtiyaç duyulan diğer belge ve evraklar.
Başvuruların
değerlendirilmesi
MADDE 8- (1) Başvuru, dosyada bulunan belgeler ile hane
ziyareti ve gerekli hallerde çevre araştırmasından elde edilen bilgilere
dayalı olarak değerlendirilir.
(2) Heyet, engelli bireyi ve ailesini,
ikametgâhında veya fiilen yaşadıkları yerde ziyaret ederek kişilerin beyanı,
dosyada bulunan belgeler ve Bakanlık bilgi sisteminden elde edilen
bilgilere göre bakım raporu hazırlar.
(3) Bakım raporunun hazırlanması sürecinde, hanede
yaşadığı tespit edilen bireylere düşen gelir ile engelli bireyin ve
ailesinin fiziksel, zihinsel, duygusal, psiko-sosyal
özellikleri ve özgeçmişleri, engelli bireyi ve engelini kabullenme durumu
tespit edilerek sahip oldukları haklar, yararlanabileceği özel eğitim,
mesleki rehabilitasyon, tıbbi tedavi ve
rehabilitasyon, sosyal yardımlar, koruyucu aile, evlat edindirme gibi
hizmetler hakkında değerlendirme yapılır, varsa kanaat ve teklif
belirtilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Heyetin Oluşturulması ve İşleyişi
Heyetin
oluşturulması ve işleyişi
MADDE 9- (1) Heyet, il müdürlüğü ve sosyal hizmet merkezi
müdürlüğünde aşağıdaki şekilde oluşturulur:
a) Heyet, il müdürlüğü onayıyla sosyal çalışma
görevlileri, tabip, fizyoterapist, hemşire, sağlık
memuru unvanına sahip lisans mezunu üç kişiden oluşturulur.
b) Heyetin birinci fıkranın (a) bendindeki meslek
personelinden oluşturulamaması halinde, il müdürlüğü bünyesinde tercihen
engellilik alanında çalışan en az lisans mezunu personel ile ihtiyaç
duyulması halinde il müdür yardımcıları, şube müdürleri, sosyal hizmet
merkezi müdürleri ve müdür yardımcıları da heyette görevlendirilebilir.
(2) İl müdürlüğünce ihtiyaç duyulması hâlinde
birden fazla heyet oluşturulur.
(3) Heyet, il müdürlüğünde, il müdürünün
görevlendireceği il müdür yardımcısının veya şube müdürünün, sosyal hizmet
merkezlerinde ise müdürün sorumluluğunda çalışır.
(4) Heyet, engelli bireyin sağlık durumuna ilişkin
olarak son sağlık raporu ve hanede yapılan değerlendirme doğrultusunda
hazırlanan bakım raporuna göre karar verir.
(5) Bakım raporu ve bireysel bakım planının
hazırlanmasında; engelli birey, bakım veren ve ailesinin görüş ve talepleri
dikkate alınır.
(6) Heyet, bakıma ihtiyacı olan engelli bireylere
verilen bakım hizmetlerini takip eder, rehberlik eder ve kontrol
hizmetlerini yürütür.
(7) Hizmetin başlaması ve sonlandırılmasına ilişkin
değerlendirmelerde heyet, üye tam sayısına göre oy çokluğuyla karar alır.
Karara karşı olanlar karşı oyunu gerekçeli olarak yazarlar.
(8) Bakım verene, bakım hizmetinin verilmesinde
uygulanacak usul ve esaslara ilişkin olarak yılda en az bir kez ve ayrıca
ihtiyaç duyulduğu zamanlarda; heyette yer alan en az bir personel
tarafından rehberlik hizmeti sunulur. Buna ilişkin kontrol ve rehberlik
raporu hazırlanır.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Bakım Hizmetlerinin Verilmesi, Bakım Hizmetlerinin
Kapsamı
Bakım
hizmetlerinin verilmesi
MADDE 10- (1) Evde bakım hizmeti, bakım raporu
doğrultusunda, bakım ihtiyacı olan engelli bireyin yaşadığı ikamette
verilir.
(2) Bakıma ihtiyacı olan engelli birey ile bakım
verenin aynı adreste ikamet etmesi esastır. Ancak, bakıma
ihtiyacı olan engelli bireye 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b)
bendinde yer alan özelliklere sahip bakım verecek kişinin bulunmaması,
bakıma ihtiyacı olan engelli birey, akraba veya vasisinin özel veya resmî
merkezlerde bakım hizmeti almayı reddetmesi; heyetin bakım hizmetinin verilmesinde
sorun veya yetersizlik olmayacağına kanaat getirmesi koşuluyla, bakım
hizmeti, gün içinde kolaylıkla gidilip gelinebilecek bir mesafede ikamet
eden akraba veya vasi tarafından da verilebilir. Yapılan
değerlendirmelerde engelli bireyin yatağa bağımlılığı, yaşı, yalnız başına
kalmasında sakınca olup olmadığı ve benzeri hususlar göz önünde
bulundurulur. Bu durumda, bakıma ihtiyacı olan engelli bireyin tüm bakım
ihtiyacının giderilmesi esastır.
(3) Bir bakım veren; bakıma ihtiyacı olan engelli
bireylerin kardeş olması halinde herhangi bir sayı sınırlaması olmaksızın,
bakıma ihtiyacı olan engelli bireylerin kardeş olmaması durumlarında ise en
fazla iki engelli bireye bakım hizmeti verebilir. Bakıma ihtiyacı olan ve
kardeş olmayan ikiden fazla her engelli birey için akraba tanımında yer
alan başka bir kişi bakım verir.
Bakım
hizmetlerinin kapsamı
MADDE 11- (1) Bakım hizmetleri, bakıma ihtiyacı olan engelli
bireyin bakımına yönelik olarak aşağıda yer alan kişisel bakım hizmetlerini
ve psiko-sosyal destek hizmetlerini kapsar:
a) Kişisel bakım hizmetleri; engelli bireyin;
1) Banyo yaptırılması,
2) Tuvalet ihtiyacını gidermede yardım edilmesi ve
gerektiğinde temizliğinin yapılması,
3) Tırnaklarının kesilmesi,
4) Saçlarının taranması,
5) Dişlerinin temizlenmesi,
6) Yeme-içme ihtiyacının giderilmesi,
7) El, yüz ve ayak temizliğinin yapılması,
8) Sakal tıraşının yapılması,
9) İstenmeyen tüylerin temizlenmesi,
10) Elbiselerinin giydirilmesi ve çıkarılması,
11) Burun ve kulak temizliğinin yapılması,
12) Yatağının temizlenmesi ve düzeltilmesi,
13) Odasının temizlenmesi,
14) Çamaşırlarının yıkanması.
b) Psiko-sosyal destek
hizmetleri;
1) Bakıma ihtiyacı olan engelli bireyin ve
ailesinin, engelli bireyi ve engel durumunu kabullenmesine, bilgilendirilmesine
yönelik kişisel veya grup çalışması yöntemiyle verilecek hizmetleri,
2) Bakıma ihtiyacı olan engelli bireyin engelini,
mevcut durumunu ve yerleştirildiği ortamı kabullenmesine, bilgilenmesine ve
gelişim alanlarında desteklenmesine yönelik kişisel ve grup çalışması
yöntemiyle verilecek hizmetleri,
3) Engelli birey ve ailesinin sosyal hakları ve
mevcut kaynakların kullanılmasına yönelik kişisel ve grup çalışması
yöntemiyle verilecek hizmetleri,
4) Engelli bireyin bağımsız yaşama, sosyal hayata
uyumuna ve katılımına yönelik sosyal, kültürel, sanatsal ve sportif
etkinlikler ile düzenlenecek bu tür etkinliklere katılabilmesi için refakat
hizmetlerini,
5) Engelli bireyin terk edilme, reddedilme, engel
durumunu kabullenememe, ümitsizlik, intihar düşüncesi, yalnızlık,
sevgisizlik ve benzeri olumsuz duygulardan kurtarılmasına ve depresyon,
stres ve benzeri durumların yaşanmasının engellenmesine yönelik kişisel
veya grup çalışması yöntemiyle verilecek psiko-sosyal
destek hizmetleri ile bu amaçla ilgili kurum ve kuruluşlara yönlendirme
yapılması hizmetlerini,
içerir.
ALTINCI BÖLÜM
Başvurusu Kabul Edilen ve Reddedilenler İçin
Yapılacak İşlemler
Başvurusu
kabul edilenler için yapılacak işlemler
MADDE 12- (1) Başvurusu kabul edilenler için aşağıdaki
işlemler yapılır:
a) 7 nci maddede
belirtilen tüm belgeler, bakım raporu ve bireysel bakım planını içeren
dosya oluşturulur.
b) Evde bakım yardımı verilmesi uygun görüldüğü
takdirde Bakanlık bilgi sistemi üzerinden il müdürlüğü onayı alınır.
c) Bakım veren tarafından taahhüt formu imzalanır.
Başvurusu
reddedilenler için yapılacak işlemler
MADDE 13- (1) Başvurunun reddedilmesi halinde;
a) Heyet tarafından, talebin olumsuz olarak
değerlendirildiği, 30 gün içinde muhatabına yazılı olarak bildirilir,
karara, tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde itiraz edilebilir.
b) İtiraz, başvuruyu değerlendiren il müdürlüğü
veya sosyal hizmet merkezi müdürlüğü tarafından karara bağlanır. Bu
durumda, yeniden bakım raporu hazırlanması için daha önceki değerlendirmeyi
yapan heyette görevlendirilmemiş personelden oluşan ikinci bir heyet
görevlendirilerek işlem yapılır. İtirazlarda, ikinci heyetin verdiği karar
nihai karardır. İkinci heyet tarafından alınan nihai karara esas belge ve
koşullarda bir değişiklik olmaksızın yapılan yeni başvurular
değerlendirmeye alınmaz.
YEDİNCİ BÖLÜM
Gelir Durumunun Tespiti, Yardımının Durdurulması ve
Sonlandırılması
Gelir
durumunun tespiti
MADDE 14- (1) Evde bakım yardımından yararlanacak kişilerin
geliri aşağıda yer alan hususlara göre tespit edilir:
a) Hanede ikamet eden tüm bireylerin elde ettiği;
1) Tespit veya beyan edilen aylık net maaş, ücret,
nafaka, yevmiyenin aylık tutarları ile her ne ad altında
olursa olsun elde edilen diğer gelirlerin yıllık tutarının aylık
ortalaması,
2) Hanenin ikamet ettiği konut haricinde diğer
konutları için takdir edilen veya beyan edilen rayiç bedelinin 240’ta biri
ve takdir edilen veya beyan edilen aylık kira getirisinin toplamı,
3) İkamet edilen konut haricindeki konut için kira
geliri elde edilmiyorsa veya kira geliri beyan edilmiyorsa konutun rayiç
bedelinin 120’de biri,
4) Dükkânlar için takdir edilen veya beyan edilen
rayiç bedelin 240’ta biri ve takdir edilen veya beyan edilen aylık kira
getirisinin toplamı,
5) Dükkân için kira geliri elde edilmiyorsa veya
kira geliri beyan edilmiyorsa dükkânın takdir edilen veya beyan edilen
rayiç bedelinin 120’de biri,
6) Hanenin depo, arsa, arazi, tarla ve benzeri için
rayiç bedelin 240’ta biri ve takdir edilen veya beyan edilen
zirai/ticari/kira ve benzeri getirilerinin toplamı,
7) Hanenin binek aracı için aracın kasko veya rayiç
bedelinin 120’de biri,
8) Hanenin ticari/zirai amaçlı aracı için aracın
kasko bedelinin 120’de biri, kasko bedelinin belirlenememesi halinde ise
rayiç bedelinin 120’de biri ile bu araçların takdir edilen veya beyan
edilen aylık zirai, ticari, kira ve benzeri getirilerinin toplamı,
9) Hanenin büyük ve küçükbaş hayvanları için
il/ilçe tarım ve orman müdürlüklerinden temin edilen yıllık getiri
miktarının aylık tutarı,
10) Hanenin tespit veya beyan edilen banka mevduatı
gibi menkul serveti için faiz oranına göre hesaplanacak aylık getirisinin
iki katı tutarı,
11) Bakanlık tarafından ödenen düzenli ve düzensiz
yardımlar, koruyucu aile ödemeleri, burs, harçlık gibi nakdî olarak
verilmekte olan sosyal yardımların aylık ortalaması,
12) Yıllık tarımsal destek geliri tutarının aylık
ortalaması,
13) Aynı hanede ikamet etmemesine rağmen nafaka
yükümlüleri tarafından sağlanan destek tutarı,
14) Uzun vadeli sigorta kolları açısından zorunlu
olarak sigortalı olmayı gerektirecek şekilde çalışanların gelirleri,
15) Diğer gelirlerin toplamının aylık ortalaması,
dahil edilerek yapılan hesaplama ile belirlenir.
b) Vergi indirimlerinden faydalanılarak alınan ve
engelli adına kayıtlı olan araçlar için vergiler indirilmiş tutarın 120’de
biri dikkate alınarak hanenin geliri hesaplanır.
c) (a) bendinde yer alan taşınır ve taşınmazların
rayiç bedellerine ilişkin değerlendirme; ilgisine göre kasko bedelleri ve
ilgili belediyeler ile tapu müdürlüklerince bildirilen değerlere göre
yapılır.
ç) Bilgi sistemlerinden tespit edilemeyen gelirler
için yazılı beyan esas alınır.
Yardımın
durdurulması ve sonlandırılması
MADDE 15- (1) Evde bakım yardımı il dışı adres
değişikliklerinde değişiklik tarihi itibarıyla durdurulur. Kişinin nakil
talebinde bulunması halinde dosya Bakanlık bilgi sistemi üzerinden il
müdürlüğüne gönderilir. Yeni ikamette yapılan inceleme sonucunda hizmetten yararlanma
koşullarının devam ettiğinin tespiti halinde yardım tekrar başlatılır.
Kişinin 90 gün içerisinde yeni adresine nakil için talepte bulunmaması
halinde hizmet sonlandırılır.
(2) Evde bakım yardımı aşağıdaki hallerde
sonlandırılır:
a) Engelli bireyin veya bakım verenin vefatı
halinde, vefat tarihinde.
b) Bakım verenin değişikliği veya feragati halinde,
dilekçenin verildiği tarihte.
c) Her ne ad altında olursa olsun her türlü gelir
toplamı esas alınmak suretiyle, hane içinde kişi başına düşen ortalama
aylık gelir tutarı, asgari ücretin aylık net tutarının 2/3 ünden fazla
olması halinde, gelir değişikliğinin gerçekleştiği tarihte.
ç) Engelli bireyin özel bakım merkezi veya bakım ve
rehabilitasyon merkezine sürekli olarak
yerleştirilmesi durumunda kuruluşa yerleştiği tarihten bir gün önce.
d) Evde bakım yardımından faydalanmakta iken
engelli bireyin veya bakıcının tutuklu veya hükümlü olarak ceza infaz
kurumlarında kaldığının tespit edilmesi halinde, ceza infaz kurumlarına
girildiği tarihte.
e) Bakım verenin, yükümlülüğünü yerine
getirmediğinin tespit edildiği tarihte.
f) Bakım verenin bakıma ihtiyacı olan engelli birey
ile bakım raporunda belirtilmesine rağmen, fiilen aynı hanede ikamet
etmediğinin tespit edilmesi halinde, tespit tarihinde.
(3) Sağlık raporu süresinin sona ermesi durumunda
yardım durdurulur. Rapor süresinin bitiminden itibaren 6 ay içinde alınan
sağlık raporunun bu Yönetmelikte belirlenen koşulları sağlaması ve gelir kriterinin de uygun olması durumunda yardım durdurulduğu
tarihten itibaren devam ettirilerek hak edilen tutarlar takip eden ilk
ödeme döneminden itibaren ödenir. Yeni alınan sağlık raporunun tam bağımlı
ibaresini içermemesi halinde yardım sağlık raporu süresinin dolduğu tarih
itibarıyla sonlandırılır.
(4) Evde bakım yardımı sonlandırılması işlemlerinde
Bakanlık bilgi sistemleri üzerinden il müdürlüğü onayı alınarak sonlandırma
işlemi yapılır.
(5) Evde bakım yardımından yararlanmakta olan
engelli bireylerin sağlık raporlarının sahte olduğunun tespiti halinde
yardım derhal sonlandırılır ve ödeme yapılmış tutarlar genel hükümlere göre
ilgililerden tahsil edilir.
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Bildirim Yükümlülüğü ve Yersiz Ödemelerin Tahsili
Bildirim
yükümlülüğü
MADDE 16-
(1) Evde bakım yardımından
faydalanan engelli birey, bakım veren veya vasi yardımın kesilmesini
gerektiren durumları, 1 ay içinde il müdürlüğü veya sosyal hizmet merkezi
müdürlüğüne bildirmekle yükümlüdürler.
(2) İbraz edilen bilgi, belge, rapor ve beyanların
gerçeğe uygun olmadığının tespiti veya bildirim yükümlülüğüne uyulmayarak
evde bakım yardımı alınmasına devam edilmesi halinde yapılan yersiz
ödemeler, yasal faizi ile birlikte genel hükümlere göre takip ve tahsil
edilir.
(3) Gerçeğe uygun olmayan belgeleri düzenleyen ve
kullananlar hakkında genel hükümlere göre il müdürlüğü tarafından
Cumhuriyet Savcılıklarına suç duyurusunda bulunulur.
Yersiz
ödemelerin tahsili
MADDE 17- (1) Yersiz ödemelerin tahsilinde aşağıdaki
hususlar çerçevesinde uygulama yapılır:
a) Yerinde veya Bakanlık bilgi sistemleri üzerinden
yapılan kontrollerde yersiz ödeme yapıldığının tespiti halinde, 15 inci
maddeye göre evde bakım yardımı sonlandırılır. Yapılan yersiz ödeme, ilgili
mevzuata uygun olarak ilgililerden genel hükümlere göre tahsil edilir.
b) Yersiz ve fazla yapılan ödemelerin ilgili
kişilerce iade edilmemesi halinde, durum il müdürlüğü hukuk birimince takip
edilir. İl müdürlüğünde hukuk birimi bulunmadığı takdirde konu il muhakemat müdürlüğüne bildirilir, dosyanın durumu il
müdürlüğünce takip edilir. Yersiz ödemelerin takip ve tahsili ilgili
mevzuata uygun olarak genel hükümlere göre yapılır.
(2) Yersiz ve fazla ödeme yapılması nedeniyle
adlarına geri ödeme çıkarılan kişiler, tekrar başvuruda bulunduğunda,
hazırlanan bakım raporuyla durumları uygun görülmesi halinde evde bakım
yardımından yararlanır. Ancak daha önce yapılan yersiz ve fazla ödemeler, 27/9/2006 tarihli ve 2006/11058 sayılı Bakanlar Kurulu
Kararı ile yürürlüğe konulan Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul ve
Esaslar Hakkında Yönetmelik hükümlerine uygun olarak ödenecek yardımdan
aylık 1/4 oranında mahsuben tahsil edilir.
DOKUZUNCU BÖLÜM
Kontrol ve Rehberlik, Personelin Görev ve
Sorumlulukları
Kontrol
ve rehberlik
MADDE 18- (1) Evde bakım yardımına ilişkin kontrol ve
rehberlik işlemleri, il müdürü tarafından görevlendirilen il müdür
yardımcısı sorumluluğunda ve gözetiminde ilgili heyet ve ilgili personel
tarafından yürütülür.
(2) Bakanlık merkez ve taşra teşkilatında görev yapan
personelin eşi, üçüncü dereceye kadar kan, ikinci dereceye kadar kayın
hısımları, evlatlıkları ve evlat edinenlerinin özel bakım merkezi sahibi
veya ortağı olmaları halinde, bu personel evde bakım yardımı ile ilgili iş
ve işlemlerde görevlendirilemez.
(3) Heyette görevli personelin kendisi, eşi, üçüncü
dereceye kadar kan ve ikinci dereceye kadar kayın hısımları, evlatlıklarına
ilişkin evde bakım başvurusu değerlendirmesine ve kontrolüne katılmaması
hususuna özen gösterilir.
(4) Heyet tarafından engelli birey ve ailesinin
durumu, merkezi veri tabanlarında ve engelli bireyin ikametgahında
yapılan inceleme sonucunda elde edilen bilgiler doğrultusunda, her yıl
düzenli olarak ve gerek duyulduğu takdirde aşağıdaki şekilde değerlendirilir.
a) Kontrol ve rehberlik sırasında bakım hizmetinin
bireysel bakım planı doğrultusunda verilip verilmediği değerlendirilir,
sonuca göre kontrol ve rehberlik raporu hazırlanır.
b) Kontrol ve rehberlik sonucunda, bu Yönetmelik
hükümlerine göre evde bakım yardımı alma koşullarını kaybettiği tespit
edilenlerin durumu 15 inci maddede yer alan hükümlere göre değerlendirilir.
c) Kontrol ve rehberlik; her yıl en az bir kez
düzenli olarak yerine getirilir.
Evde
bakım yardımı işlemlerine katılan personelin görev ve sorumlulukları
MADDE 19- (1) Evde bakım yardımı ile ilgili işlemlere
katılan personel, bu Yönetmelikte belirtilen görev ve sorumluluklara
ilaveten, sorumluluğu altındaki kaynakların etkili, ekonomik ve verimli
şekilde elde edilmesi ve kullanımını sağlamaktan, kayıp ve kötüye kullanımının
önlenmesinden, malî yönetim ve kontrol sisteminin işleyişinin gözetilmesi
ve izlenmesinden görevli ve sorumludur.
(2) İl müdürlükleri ve sosyal hizmet merkezleri,
görev ve yetki alanındaki konularda, kaynak israfını önleyecek, işbirliği
şeklinde çalışmayı ve koordinasyonu sağlayacak tedbirleri almakla görevli
ve sorumludur.
(3) Sosyal çalışma görevlileri ve diğer personel
görevlerini; mevzuata, plan ve programlara, verilen emir ve talimatlara
uygun olarak yürütülmesinden ve verilen görevlerin tam ve zamanında
yapılmasından ve ayrıca 24/3/2016 tarihli ve 6698
sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu kapsamında elde ettikleri kişisel
verilerin korunmasından sorumludur.
ONUNCU BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Haciz,
devir ve temlik yasağı
MADDE 20- (1) Bu Yönetmelik uyarınca yapılan evde bakım
yardımı ödemeleri devir, temlik ve haciz edilemez.
Geçiş
hükümleri
MADDE 21- (1) Evde bakım yardımı kapsamında kullanılacak
form ve belgeler Bakanlık tarafından bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği
tarihten itibaren 3 ay içinde çıkarılacak genelgeyle belirlenir.
(2) Bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden önce
yardımdan yararlanmaya başlamış kişilerin, hane, gelir, sağlık ve benzeri
nedenlerle yardımdan yararlanma koşullarında değişiklik olması halinde bu
kişilerin durumu bu Yönetmelik kapsamında değerlendirilir.
Yürürlük
MADDE 22- (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe
girer.
Yürütme
MADDE 23- (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Aile ve Sosyal
Hizmetler Bakanı ile Hazine ve Maliye Bakanı birlikte yürütür.
|