|
Sağlık Bakanlığından:
OBEZİTE
MERKEZLERİ VE OBEZİTE CERRAHİ UYGULAMALARI
HAKKINDA YÖNETMELİK
BİRİNCİ BÖLÜM
Başlangıç
Hükümleri
Amaç ve
kapsam
MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin amacı, obezite tedavisini
sağlamak amacıyla obezite merkezlerinin açılmasına, fiziki şartlarına,
asgari donanım, ekipman ve personel standartlarına, obezite programının
işleyişine ilişkin usul ve esaslar ile obezite cerrahisi uygulamalarına,
obezite cerrahisi yapılacak sağlık tesisinin sahip olması gereken şartlara,
asgari donanım, araç, gereç ve personel standartlarına ilişkin usul ve
esasları belirlemektir.
(2) Bu Yönetmelik; Sağlık Bakanlığına,
üniversitelere, gerçek kişilere ve özel hukuk tüzel kişilerine ait ikinci
ve üçüncü basamak sağlık tesislerini, obezite merkezlerinde ve obezite
cerrahisinde görev alan personeli kapsar.
Dayanak
MADDE 2- (1) Bu Yönetmelik, 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı
Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 352 nci maddesinin
birinci fıkrasının (b) bendine, 355 inci maddesinin birinci fıkrasının (a),
(c) ve (e) bentlerine ve 508 inci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 3- (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Bakanlık: Sağlık Bakanlığını,
b) Daimi konsültan tabip: Her obezite hastasını
muayene edip değerlendirmesi gereken iç hastalıkları/endokrinoloji ve
metabolizma hastalıkları, kardiyoloji, fiziksel tıp ve rehabilitasyon,
genel cerrahi ve ruh sağlığı ve hastalıkları uzman tabibini,
c) Genel Müdürlük: Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünü,
ç) Koordinatör: Obezite merkezi sorumlu tabibi
tarafından, koordinasyondan sorumlu olmak üzere görevlendirilen personeli,
d) Merkez: Obezite merkezini,
e) Müdürlük: İl sağlık müdürlüğünü,
f) Sağlık tesisi: Sağlık Bakanlığına,
üniversitelere, gerçek kişilere ve özel hukuk tüzel kişilerine ait ikinci
ve üçüncü basamak sağlık kurumlarını,
g) Sorumlu tabip: Obezite tedavi hizmetlerinin
organizasyonundan, ilgili kliniklerle bir bütün olarak ekip anlayışı
içerisinde planlanıp yürütülmesinden, ekibinde görevli tüm personelden
yöneticiye karşı sorumlu olmak üzere yönetici tarafından görevlendirilen
tabibi,
ğ) Yönetici: Sağlık Bakanlığına ait sağlık
tesisleri için hastane başhekimini, üniversitelere ait sağlık tesisleri
için sağlık uygulama ve araştırma merkezi başhekimini, özel sağlık
tesisleri için mesul müdürü,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Obezite
Merkezleri
Merkezin
genel özellikleri ve açılması
MADDE 4- (1) Obezite tedavisinde etkin ve sürdürülebilir
mücadelenin uygulanması amacıyla, obezite hastalarını multidisipliner bir
yaklaşım modeli ile tedavi etmek, konuyla ilgili deneyimli ekipler
yetiştirerek gelişen örnekleri ülke genelinde yaygınlaştırmak üzere sağlık
tesisleri bünyesinde merkez açılabilir. Merkez açılması planlanan sağlık
tesisinde iç hastalıkları/endokrinoloji ve metabolizma hastalıkları,
kardiyoloji, ruh sağlığı ve hastalıkları, fiziksel tıp ve rehabilitasyon ve
genel cerrahi uzmanlık dallarında hizmet verilmesi zorunludur.
(2) Merkez açmak isteyen yönetici tarafından,
asgari personel standardına uygun nitelikte merkezde görevlendirilen
personel isim listesi ve merkezin bütün mekânlarının ebatlarını ve ne
amaçla kullanılacağını gösteren kroki, Ek-1’de yer alan Obezite Merkezi
Açma Başvuru Formuna eklenerek Müdürlüğe başvuruda bulunulur.
(3) Başvuru Müdürlükçe dosya üzerinde incelenir.
Dosyada eksik bulunmaması hâlinde, biri tabip olmak üzere üç kişiden oluşan
inceleme ekibi tarafından yerinde incelenir. Başvurunun uygun bulunması
halinde, onay ve faaliyet izni verilmesi için dosya Genel Müdürlüğe
gönderilir.
(4) Bünyesinde merkez açılması uygun görülen sağlık
tesisi adına Genel Müdürlükçe onay ve faaliyet izni verilir.
Merkezin
fiziki şartları ve asgari donanım standartları
MADDE 5- (1) Merkez toplu bir mekân halinde bir arada
bulunmalı, bir bütün halinde ve ünite olarak işlemelidir. Merkezde bulunan
hizmet alanlarına ilişkin fiziki şartlar ve asgari donanım standartları
şunlardır:
a) Koordinatör odası: Hasta ile görüşme
hizmetlerinin verilebileceği, amaca uygun araç, gereç ve ortama sahip, bir
masaüstü bilgisayar ve ekipmanları bulunan mekândır.
b) Görüşme odası: Hasta ile görüşme hizmetlerinin
verilebileceği, amaca uygun tıbbi araç, gereç ve ortama sahip, en az bir
kilo-ağırlık-vücut bileşenleri ölçüm cihazı, bir tansiyon ölçüm cihazı; bir
boy ölçüm cihazı, bir masaüstü bilgisayar ve ekipmanları bulunan mekândır.
Merkezin hasta yüküne göre ihtiyaç bulunması halinde birden fazla görüşme
odası bulundurulabilir.
c) Sorumlu tabip odası: Tabibin hastasına müdahale edebildiği,
görüşme hizmetlerinin de verilebileceği, amaca uygun tıbbi araç, gereç ve
ortama sahip ve bir masaüstü bilgisayar ve ekipmanları bulunan mekândır.
ç) Eğitim odası: Bir adet 20 kişilik toplantı
salonu bulunan ve bu salonda oturma sandalyeleri ve bir sunum masası olan
mekândır. Toplantı salonu grup eğitimlerinde kullanılmak üzere sıralı
düzende veya U düzeninde şekillendirilebilir olmalıdır. Uzmanlar tarafından
görsel destekli sunumlar ve eğitimler yapılabilecek ve kişilere eğitim
sonrası değerlendirme anketleri uygulanabilmelidir. Bu sebeple sunum
masasında bir bilgisayar ve buna bağlı projektör ve sunum perdesi
olmalıdır.
d) Aktivite ve grup tedavi-terapi odası: Yirmi
kişilik daire şeklinde oturulabilen aktivite ve grup terapi odası olan
mekandır. Grup terapi odası aynı zamanda egzersiz eğitim odası olarak da
kullanılabilir. Şartlar mümkün olduğu takdirde bir adet ayrıca egzersiz
eğitim odası olması daha da faydalıdır.
e) Egzersiz eğitim odası: Hastalara fiziksel-ruhsal
rahatlamalarını sağlayacak tedavi ve hizmetlerin ve psikososyal hizmetlerin
verileceği isteğe bağlı oluşturulan mekândır.
(2) Merkez bünyesinde bulunan odalar her bir oda
için aranan şartları taşıması kaydıyla birden fazla amaç için
kullanılabilir.
Merkezde çalışacak
personele ait asgari standartlar
MADDE 6- (1) Yönetici tarafından, merkezlere; sağlık hizmet
sunucusunun rolü ve merkezlerde sunulan obezite karma tedavi hizmetinin
kapsamı ve hasta yoğunluğu dikkate alınarak tabi olunan mevzuata uygun
olarak sorumlu tabip ve diğer personel görevlendirilir.
(2) Merkezde sağlık hizmeti, sorumlu tabibin
denetim ve sorumluluğunda, koordinatör, hemşire, fizyoterapist, diyetisyen,
psikolog ve hasta kayıt ve danışma görevlisi ile yürütülür.
(3) Merkezde görevlendirilen personele sorumlu
tabip tarafından, obezite ile ilgili eğitim verilir.
(4) Çalışma düzeni ve saatleri, ilgili mevzuat
çerçevesinde sorumlu tabibin teklifi ve yöneticinin onayı ile belirlenir.
Merkezde
yapılacak iş ve işlemler
MADDE 7- (1) Merkezde yapılacak iş ve işlemler şunlardır:
a) Hastaların yapılan tahlil ve tetkik sonuçlarına
göre ilgili uzman tabipler tarafından ilk muayenelerini yapmak.
b) Obezite dışında başka hastalıkları varsa ilgili
bölümlerce tedavi edilmesini sağlamak.
c) Vücut ağırlığı ve boy ölçümlerini yapmak ve
değerlendirmek.
ç) Tüm hastaların beden kitle indeksini hesaplamak
ve değerlendirmek.
d) Bel çevresini ölçmek ve bel kalça oranını tespit
etmek ve değerlendirmek.
e) Deri kıvrım kalınlığını ölçmek ve
değerlendirmek.
f) Vücut yağ bileşimini biyoelektrik impedans
yöntemiyle analiz etmek.
g) İç organlar ve karın bölgesindeki yağlanmayı
biyoelektrik impedans yöntemiyle analiz etmek.
ğ) Hastanın program sürecinde vermesi gereken hedef
kilosunu belirlemek.
h) Hastalara düzenli olarak obezite ve sağlıklı
beslenme konularında eğitim vermek.
Merkezde
tedavi gören hastanın sorumlukları
MADDE 8- (1) Merkezde tedavi gören hastanın sorumlulukları
şunlardır:
a) Merkezde çalışan ilgili personelin beslenme
alışkanlıkları, besin tüketimi ve fiziksel aktivite ile ilgili sorduğu
sorulara verdiği bütün cevaplarda samimi ve dürüst davranarak doğru cevap
vermek.
b) Obezite ve sağlıklı beslenme konularında
verilecek olan eğitimlerin hepsine düzenli olarak katılmak.
c) Bireye özgü hazırlanan diyet ve egzersiz
programına tam ve doğru olarak uymak.
ç) Randevulara zamanında gelmek.
Merkezde
izlem ve obezite programının işleyişi
MADDE 9- (1) Programın işleyişinde süreler hasta uyumlarına
göre planlanır ve hastanın geçerli bir mazereti olmadığı sürece tanımlanan
sürelere uyulur. Programa kolay uyum sağlayan istekli hastalarda
aktiviteler atlanmamak kaydı ile daha kısa sürede tamamlanabilir. Program
aşamalarının hedeflerine ulaşamayan hastalar için ilgili aşamanın süresi
iki katına kadar uzatılabilir.
(2) Obezite programının aşamaları şunlardır:
a) Hasta kayıt ve ön tarama aşaması:
1) Hasta kayıt ve ön tarama aşamasında amaç,
hastanın merkezi tanıması aynı zamanda merkez çalışanlarının da hastayı
tanıması sağlanır.
2) Kontrolden geçmek isteyen kişi aile hekimine başvurabilir;
aile hekimi tarafından yapılan muayene ve değerlendirme sonucuna göre beden
kitle indeksi 30 ve üstünde olan kişi eşlik eden hastalığı yok ise sağlıklı
hayat merkezine, eşlik eden hastalığı var ise Hastalık Yönetim Platformu
üzerinden merkeze yönlendirilir. Aile hekimi tarafından beden kitle indeksi
40 ve üstünde olan kişiler doğrudan merkeze yönlendirilir. Beden kitle
indeksi 30 ve üstünde olan kişiler doğrudan merkeze başvurabilirler.
3) Merkezde hasta kayıt ve danışma görevlisi
tarafından hastanın kimlik bilgileri kayıt edilir. Hemşire tarafından
hastanın tansiyon, nabız, kilo, boy ve bel çevresi ölçümleri yapılarak
Hastalık Yönetim Platformuna kayıt edilir.
4) Koordinatör tarafından hastanın konsültasyon
randevuları ile diyetisyen, fizyoterapist ve psikolog değerlendirmeleri
için randevuları ayarlanır.
5) Hasta, ilgili meslek mensupları tarafından
Hastalık Yönetim Platformunda bulunan Psikososyal Destek Programı,
Fizyoterapi Hizmet Programı ve Obezite Tıbbi Beslenme Tedavi Programı ile
değerlendirilir. Ek-2’de yer alan Obezite Merkezi İlk Görüşme Randevuları
Bilgilendirme Formu, Ek-3’te yer alan Konsültasyon Bilgilendirme Formu ve
Ek-4’te yer alan Obezite Merkezi Konsültasyon Randevuları Formu ilgililer
tarafından doldurularak hasta adına açılan klasör içinde elektronik ortamda
saklanır.
6) Hastanın tüm değerlendirme sonuçları merkez
sorumlu tabibi tarafından değerlendirilir. İstenmesi gereken ilave
tetkikler var ise sorumlu tabip tarafından istenir.
b) Sağlık taraması değerlendirmesi:
1) Sağlık taraması değerlendirmesinde amaç, hastada
fazla kilo oluşumuna sebep olan temel faktörlerin belirlenmesi ve obezite
tedavisinden önce tedavi edilmesi gereken bir sağlık probleminin olup
olmadığının tespit edilmesidir.
2) Her gün bir daimi konsültan tabip ile görüşme
gerçekleştirilir. İhtiyaç halinde gerekli olabilecek diğer uzmanlık
dallarında konsültasyonlar da yapılır. Merkezin çalışma programı ve
hastanın uyumu dikkate alınarak aynı gün birden fazla uzman hekim muayenesi
yapılabilir.
3) Daimi konsültan tabip kendi branşı dışında başka
bir rahatsızlık tespit etmesi veya şüphelenmesi durumunda hastayı ilgili
branşa yönlendirir ve raporunu ondan sonra tamamlar.
4) Konsültan tabip, hastada kendi branşı ile ilgili
bir hastalık olup olmadığı ve hastanın obezite programına girmesinde bir
sakınca olup olmadığını değerlendirir ve Ek-5’te yer alan Konsültasyon
Sonuçları Kayıt Formunu doldurur. Obezite tedavisi dışında tedavi edilmesi
gereken başka bir hastalık tespit etmesi halinde, bu hastalığın tedavisi
eşliğinde veya sonrasında programa katılması konusunda görüş bildirir.
5) Daimi konsültan ve kontsültan tabiplerin
uygunluk veya devam eden diğer tedavi eşliğinde programa katılımı uygun
bulması halinde hasta bir sonraki aşamaya geçer.
6) Hastanın konsültasyon değerlendirme sonuçları
merkez sorumlu tabibi tarafından değerlendirilir.
7) Beden kitle indeksi 30-40 arasında olan ve eşlik
eden hastalığı bulunmayan kişilerden doğrudan merkeze başvuruda
bulunanların takip ve tedavileri kişilerin isteğine göre sağlıklı hayat
merkezinde yapılabilir.
8) Konsültasyonlar sonunda ilgili uzman tabiplerce
kişinin obezite programına katılmasına engel bir durum tespit edilmemiş ve
hasta bu programa katılmak istiyorsa Ek-6’da yer alan Obezite Tedavisi
Aydınlatılmış Rıza Formunu imzalar.
9) Hastalar, Ek-7’de yer alan Obezite Merkezi Grup
Oluşturma Formundaki kriterler dikkate alınarak sorumlu tabip tarafından
gruplandırılır.
c) Hastaların eğitimi ve bilinç değişim aşaması:
1) Hastaların eğitimi ve bilinç değişimi aşamasında
amaç hastada obezite konusunda farkındalık oluşturmak ve bilinç değişimini
başlatmak olup, hastalar bir hafta boyunca grup eğitimine dâhil edilir.
2) Hastalara, tercihen günde yarım günü geçmeyecek
şekilde obezite ve yaşam, beden algısı, sağlıklı beslenme, obezite hakkında
tıbbi bilgiler, sağlık ve yaşam başlıklı eğitimler verilir.
3) Bilinç ve bilgi değişimi olacağından eğitimler
yarı sunum yarı interaktif toplantı tarzında yapılarak hastaların aktif
katılımı sağlanmalı, soru-cevap ve tekrarlarla hastaların bilişsel
kazanımları edindiklerinden emin olunmalıdır.
4) Bu aşamada diyetisyen tarafından hastanın
durumuna uygun diyet programı düzenlenir.
ç) Planlama ve bilinç değişimi aşaması:
1) Planlama ve bilinç değişimi aşamasında amaç,
hastanın beslenme ve aktivite davranışlarında değişiklik oluşturabilmek
olup, bu aşama dört hafta sürer.
2) Hasta, her hafta en az bir grup toplantısına
katılır. Bu toplantılara diyetisyen, psikolog, hemşire ve fizyoterapistin
katılımı sağlanır. Bilinç değişimi olarak ele alınan tüm konuların
hastalarda davranış değişimine dönüşmesi ve kilo vermenin başlaması grup
toplantılarıyla sağlanır.
3) Hemşire, fizyoterapist, diyetisyen ve psikolog
ile ayrı toplantılar yapılarak yoğun etkileşimli haftalık grup toplantıları
ile dört haftada kilo vermeye başlama planlanır.
4) Bu aşamada hedef olarak kaybedilecek kilonun %
5-15’ine ulaşma planlanmalıdır.
d) Davranış değişimi ve hedef kiloya ulaşma
aşaması:
1) Davranış değişimi ve hedef kiloya ulaşma
aşamasında amaç, kilo artışına neden olan etkenlerden uzaklaşmak ve yaşam
biçimini kalıcı olarak değiştirmek olup, bu aşama sekiz hafta sürer.
2) Hasta, iki haftada bir grup toplantısına
katılır. Bu toplantılara diyetisyen, psikolog, hemşire ve fizyoterapistin katılımı
sağlanır. Bu toplantılarda hedef kiloyu yakalama çalışmaları yapılır.
3) Hemşire tarafından iki haftada bir kere hastanın
tansiyonuna bakılır, nabız sayımı yapılır, kilosu tartılır, boy ve bel
çevresi ölçülür ve Hastalık Yönetim Platformunda kayıt edilir.
4) Bu aşamada sağlıklı yaşam ve çevresel değişimler
geliştirmiş kişi ve gruplara pekiştirme çalışmaları yapılır. Bu amaçla
Psikososyal Destek Programı, Fizyoterapi Hizmet Programı ile Obezite Tıbbi
Beslenme Tedavisi Programı kullanılır.
5) Bu aşamada hedef olarak kaybedilecek kilonun %
5-15’ine ulaşılamaması durumunda ek tedaviler olarak ilaç tedavileri,
geleneksel ve tamamlayıcı tıp uygulamaları, aile görüşmeleri veya bireysel
görüşme terapileri uygulanabilir ya da hasta 15 inci maddede belirtilen
cerrahi uygulama kriterlerine göre obezite cerrahisine yönlendirilir.
e) Hedef kiloyu koruma ve çevre değişimi aşaması:
1) Hedef kiloyu koruma ve çevre değişimi aşamasında
amaç, hastanın öğrenmiş olduğu bilgileri çevresine yayarak çevresel bir
değişim ve farkındalık oluşturmasını sağlamak olup, bu aşama sekiz hafta
sürer.
2) Hasta, iki haftada bir kez grup toplantısına
dâhil edilir.
3) Hemşire tarafından iki haftada bir kere hastanın
tansiyonuna bakılır, nabız sayımı yapılır, kilosu tartılır, boy ve bel çevresi
ölçülür ve Hastalık Yönetim Platformunda kayıt edilir.
4) Bu aşamada, hedef kiloyu yakalamış kişilerin
sağlıklı yaşam becerilerini ve kilolarını korumaları, çevresel ve sosyal
alışkanlıklarını değiştirmeleri ve kalıcı kilolarına sahip çıkmaları sağlanmalı,
hedef kilo bütün verilecek kilodan az ise programın tekrarı ve yeniden
hedef kilo tespiti ve tekrar kilo vermeye başlama zamanlaması planlanmalıdır.
5) Bu aşamada Hastalık Yönetim Platformunda bulunan
Psikososyal Destek Programı, Fizyoterapi Hizmet Programı ile Obezite Tıbbi
Beslenme Tedavisi Programı kullanılır.
Merkezde
tutulacak kayıtlar ve kayıtların saklanması
MADDE 10-
(1) Merkezde çalışanlar tarafından
tutulmakta olan hasta kayıtları veri tabanını oluşturur ve merkeze başvuran
hastalar adına bir kayıt dosyası açılır.
(2) Kayıt dosyasında; bilgilendirme konuları
kontrol, aydınlatılmış rıza, ilk görüşme randevuları bilgilendirme, grup
oluşturma ve uyum yüzdesi, konsültasyon randevuları, konsültasyon
bilgilendirme ve konsültasyon sonuçları kayıt formu bulunur.
(3) Her hastaya ait ayrı dosya bulunması, verilerin
bilgisayar ortamında kaydedilmesi ve arşiv mevzuatında belirtilen süre ve
şekilde muhafazası, hastalara ait kişisel bilgi ve istatistiklerin
paylaşımı konusunda gerekli güvenlik önlemlerinin alınması zorunludur.
(4) Tüm kayıtlar, obezite takip ve tedavi
hizmetinin sona ermesinden sonra merkez veya sağlık tesisinin arşivinde
saklanır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Obezite
Cerrahisi Uygulama Merkezleri
Başvuru
ve sağlık tesisinde aranan şartlar
MADDE 11-
(1) Obezite Cerrahisi Uygulama
Merkezi; bünyesinde tescili yapılmış üçüncü seviye erişkin yoğun bakım
servisi ve endoskopi ünitesi ile obezite şartlarına uygun alt yapı ve
cerrahi donanım şartlarını haiz ameliyathanesi, ameliyat masası, sedyesi,
hasta yatağı, tekerlekli sandalye ile yere monte edilmiş/yerden destekli
tuvaletleri bulunan, ameliyat sonrası dönemde oluşabilecek komplikasyonlara
zamanında ve etkili bir şekilde müdahale edilebilecek sağlık tesislerinde
yapılabilir.
(2) Bünyesinde obezite cerrahisi yapmak isteyen
yönetici tarafından, bu Yönetmelikte belirtilen asgari standartları
karşıladığını belirterek Müdürlüğe başvuruda bulunulur.
(3) Başvuru, Müdürlükçe dosya üzerinde incelenir.
Dosyada eksik bulunmaması hâlinde, biri tabip olmak üzere üç kişiden oluşan
inceleme ekibi tarafından Ek-9’da yer alan Obezite Cerrahisi Yapılan Sağlık
Tesisleri Denetim Sorgu ve İdari Yaptırım Formuna göre yerinde incelenir.
Başvurunun uygun bulunması halinde Valilik onayı alınarak Bakanlığa
bildirilir. Uygun görülen kuruluşlara Bakanlıkça “Obezite Cerrahisi
Uygulama Merkezi” faaliyet izin belgesi düzenlenir.
(4) Obezite cerrahisi uygulamalarının yapılacağı
sağlık tesislerinin, ameliyat öncesi gerekli değerlendirme ve
konsültasyonların yapılabileceği yeterlilikte uzman tabip ve donanım
altyapısı imkânlarına sahip olması gerekir.
(5) Sağlık tesisinde obezite cerrahisi uygulanan
hastalara ihtiyaç halinde kardiyovasküler yaşam desteği sağlanabilmelidir.
(6) İkinci basamak sağlık tesislerinde obezite
cerrahisi uygulanması esnasında ve sonrasında gelişebilecek komplikasyonlar
için üçüncü basamak sağlık tesisi ile hasta transfer protokolü yapılmış
olmalıdır.
Obezite
cerrahisinde kullanılacak ekipman
MADDE 12-
(1) Obezite cerrahisi uygulaması
için kullanılacak bütün ekipmanın obezite hastalarına uygunluğu; ağırlık
kapasiteleri ve fonksiyonelliği yönünden üretici firma tarafından
belgelendirilir ve hastanın hareket etmesi ve transfer edilmesi için
kullanılacak sistemler hastaların bakım gördüğü yerlere yerleştirilir.
Ekipmanı kullanacak personel bu konuda eğitilir.
(2) Obezite cerrahisi için hasta seçim kriterleri,
mevcut ekipmanın ağırlık sınırlarına uygun olmalıdır. Merkez, ekipman
ağırlık sınırlarını aşan hastalar için hasta bakım yöntemlerini belirlemeli
ve güvenlik tedbirlerini almalıdır.
(3) Obezite cerrahisi uygulaması esnasında ve
cerrahi uygulama sonrasında kullanılacak olan ameliyathane, acil servis
alanı, radyoloji odası, bekleme alanları ve cerrahi sonrası bakım
hizmetlerinin verileceği alanlarda bulunan bütün cihaz ve mobilyalar,
koridorlar ve kapılar bu hastaların kullanımına uygun olmalıdır. Hastaların
kullanacağı tuvalet ve duş alanları; hastaların kullanımına uygun
olmalıdır.
Obezite
cerrahisi uygulaması için asgari personel standartları
MADDE 13-
(1) Obezite cerrahisi uygulayacak
sağlık tesisinde, belirlenen standartlara sahip cerrahi uzman tabip ve
ameliyat ekibinin haricinde, iç hastalıkları/endokrinoloji ve metabolizma
hastalıkları, kardiyoloji, ruh sağlığı ve hastalıkları, anestezi ve reanimasyon
dallarında uzman konsültan tabiplerin bulunması zorunludur.
(2) İhtiyaç halinde ise göğüs hastalıkları,
fiziksel tıp ve rehabilitasyon uzmanlık dallarında ve ihtiyaç halinde diğer
uzmanlık dallarında konsültan tabiplere ulaşabilme imkânı olmalıdır.
(3) Obezite cerrahisi yapılacak hastaya ameliyat
sonrası beslenme ve yaşam tarzı değişikliği kazanabilmesi için sağlık
tesisinde ameliyat öncesi/sonrası verilecek eğitimlerde ve hastaların
ameliyat sonrası takiplerinin yapılması için görevlendirilmek üzere
fizyoterapist, diyetisyen, ve psikolog çalıştırılmalıdır.
Obezite
cerrahisi uygulayacak uzman tabiplerde aranan özellikler
MADDE 14-
(1) Obezite cerrahisi yapmak
isteyen ana dalı genel cerrahi uzmanlığı olan tabiplere Bakanlıkça obezite
cerrahisi uygulama belgesi düzenlenir. Bu belgeye sahip olmayan uzman
tabipler obezite cerrahisi uygulayamaz.
(2) Obezite cerrahisi uygulayacak uzman tabiplerin
en az 15 vakalık obezite cerrahisi ameliyatına katıldığını gösterir
başhekimlik onaylı belgeye sahip olan ve Bakanlıkça düzenlenen uzaktan
eğitim sistemi üzerinden 16 saat teorik eğitimi alan uzman tabip Bakanlığa
başvuruda bulunur. Bakanlıkça yapılacak değerlendirme sonucunda uygun
görülenlere obezite cerrahisi uygulama belgesi düzenlenir.
Obezite
cerrahisi uygulama kriterleri
MADDE 15-
(1) Obezite cerrahisi uygulanacak
hastalara genel cerrahi, endokrinoloji ve metabolizma hastalıkları/iç
hastalıkları, ruh sağlığı ve hastalıkları uzmanı tabiplerin bulunduğu
sağlık kurulu tarafından obezite cerrahisi olabilir raporu e-rapor
üzerinden düzenlenir. Obezite cerrahisi uygulanacak her hastanın raporu
sistem üzerinden kontrol edilir ve hasta dosyasında bulunur. Hastanın eşlik
eden hastalığının olması halinde bu hastalıkla ilgili branş uzmanı tabip de
sağlık kuruluna iştirak ederek hastanın eşlik eden hastalığı sağlık kurulu
raporunda belirtilir.
(2) Beden kitle indeksi 30’un altında olan
hastalara obezite cerrahisi yapılamaz. Beden kitle indeksi 30-40 arasında
olan hastalara obezite merkezlerinde takip ve tedavi programlarına yönlendirilmeden
obezite cerrahisi yapılamaz.
(3) Beden kitle indeksi 35-40 arasında olup eşlik
eden hastalığı bulunan hastalara bir obezite merkezinde takip ve tedavi
programına girmeleri önerilir. Hastanın obezite cerrahisi uygulanmasını
istemesi halinde obezite cerrahisi uygulanacak sağlık tesisinde e-rapor
üzerinden “obezite cerrahisi olabilir” raporu düzenlenerek obezite
cerrahisi uygulanabilir.
(4) Beden kitle indeksi 40’ın üzerinde olan
hastalara bir obezite merkezinde takip ve tedavi programına girmeleri
önerilir. Hastanın obezite cerrahisi uygulanmasını istemesi halinde obezite
cerrahisi uygulanacak sağlık tesisinde e-rapor üzerinden obezite cerrahisi
olabilir raporu düzenlenerek obezite cerrahisi uygulanabilir.
(5) Obezite cerrahisi uygulanan hastaya e-rapor
sistemi üzerinden ameliyat olduğuna dair rapor düzenlenir. Obezite
cerrahisi yapılan hasta ameliyatın gerçekleştirildiği sağlık tesisindeki
takip ve tedavisinin tamamlanmasını müteakiben merkeze yönlendirilir.
(6) Hasta merkez tarafından Hastalık Yönetim
Platformunda bulunan Psikososyal Destek Programı, Fizyoterapi Hizmet
Programı ve Obezitede Tıbbi Beslenme Tedavisi Programı ile değerlendirilir
ve 3 aylık izleme alınır.
(7) Sağlık turizmi kapsamında müracaat eden
hastalardan beden kitle indeksi 30’un altında olanlara kesinlikle obezite
cerrahisi yapılamaz.
Obezite
cerrahisi uygulanacak/uygulanan hastanın sorumlulukları
MADDE 16-
(1) Obezite cerrahisi
uygulanacak/uygulanan hasta aşağıdaki kurallara uymak zorundadır:
a) Sağlık tesisinde ameliyat öncesi ve sonrası
düzenlenen beslenme, egzersiz ve psikoloji ile ilgili eğitimlere düzenli
olarak katılmak, bireye özgü olarak belirlenen beslenme ve egzersiz
programına tam olarak uymak.
b) Ameliyatın gerçekleştirildiği sağlık tesisindeki
takip ve tedavinin tamamlanmasını takiben merkezde yapılacak 3 aylık takip
ve izlem programına katılmak.
c) Ameliyat sonrası uyulması gereken diğer
kurallara tam olarak uymak.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son
Hükümler
Denetim,
yasaklar ve idari yaptırım
MADDE 17-
(1) Merkezler ve obezite cerrahisi
uygulanan sağlık tesisleri; şikâyet veya ihbar üzerine yapılan olağan dışı
denetimler hariç olmak üzere Müdürlük tarafından oluşturulan komisyon veya
denetleme ekibi vasıtasıyla, Ek-8’de yer alan Obezite Merkezleri Denetim
Sorgu ve İdari Yaptırım Formu ve Ek-9’da yer alan Obezite Cerrahisi Yapılan
Sağlık Tesisleri Denetim Sorgu ve İdari Yaptırım Formu kullanılarak
Müdürlükçe yılda en az bir defa olağan denetime tabi tutulur.
(2) Bu Yönetmelik kapsamındaki uygulamalar
bakımından yasak olan fiiller şunlardır:
a) Bu Yönetmelik hükümlerine göre Bakanlıktan
faaliyet izin belgesi alınmaksızın merkez açılamaz ve faaliyette
bulunulamaz.
b) Bu Yönetmelik hükümlerine göre sağlık
tesislerinde Müdürlüğün izni alınmaksızın obezite cerrahisi yapılamaz.
c) Obezite cerrahisi uygulama belgesi olmayan
tabipler tarafından obezite cerrahisi yapılamaz.
ç) Merkezlerde, bu Yönetmelik hükümlerine aykırı
olarak ve Müdürlükten izin alınmaksızın, faaliyet izin belgesine esas olan
fiziki alanlar, cihaz ve personel durumunda değişiklik yapılamaz.
(3) Kamu kurum ve kuruluşları tarafından açılan
merkezlerde ve obezite cerrahisi uygulamalarında bu Yönetmeliğe aykırı
uygulamaların tespiti halinde; kasıt, ihmal veya kusur şüphesi bulunan
ilgililer hakkında kendi mevzuatına göre soruşturma yapılır ve disiplin
hükümleri uygulanır.
(4) Gerçek ve özel hukuk tüzel kişileri tarafından
açılan merkezlerde ve obezite cerrahisi uygulamalarında bu Yönetmeliğe
aykırı uygulamaların tespiti halinde; Ek-8’de yer alan Obezite Merkezleri
Denetim Sorgu ve İdari Yaptırım Formu ve Ek-9’da yer alan Obezite Cerrahisi
Yapılan Sağlık Tesisleri Denetim Sorgu ve İdari Yaptırım Formu ile
belirtilen idari yaptırımlar uygulanır.
(5) Gerçek ve özel hukuk tüzel kişileri tarafından
açılan merkezlerde ve obezite cerrahisi uygulamalarında bu Yönetmelikte
yaptırımı bulunmayan aykırı uygulamaların tespiti hâlinde aykırılığın
durumuna göre bir ayı geçmemek üzere süre verilir. Bu süre sonunda,
aykırılığın giderilmediğinin tespiti hâlinde, bir önceki aya ait brüt
hizmet gelirinin yüzde birinden yüzde üçüne kadar idari para cezası
uygulanır.
Hüküm
bulunmayan hâller
MADDE 18-
(1) Bu Yönetmelikte hüküm
bulunmayan hâllerde, merkezin bünyesinde faaliyet gösterdiği sağlık
tesisinin tabi olduğu mevzuat hükümleri ile ilgili diğer mevzuat hükümleri
uygulanır.
Mevcut
merkezlerin ve obezite cerrahisi uygulayan sağlık tesislerinin uyumu
GEÇİCİ
MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin
yürürlüğe girdiği tarihten önce faaliyette olan merkezler ve obezite
cerrahisi uygulayan sağlık tesisleri, 31/12/2024 tarihine kadar bu
Yönetmelik hükümlerine uygun hâle getirilir.
Teorik
eğitimden muafiyet
GEÇİCİ
MADDE 2- (1) En az 25 vakada
obezite cerrahisi ameliyatını kendisinin yaptığını belgeleyen ve Bakanlığa
başvuran genel cerrahi uzmanı tabiplere, teorik eğitime girmeden obezite
cerrahisi uygulama belgesi düzenlenir.
Yürürlük
MADDE 19-
(1) Bu Yönetmeliğin;
a) 14 üncü maddesinin birinci fıkrası yayımı
tarihinden itibaren 3 ay sonra,
b) 9 uncu maddesinin ikinci fıkrasının (d) bendi ve
15 inci maddesi 31/12/2024 tarihinde,
c) Diğer hükümleri yayımı tarihinde,
yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 20-
(1) Bu Yönetmelik hükümlerini
Sağlık Bakanı yürütür.
Ekleri için tıklayınız
|