Hazine ve Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi
Başkanlığı)’ndan:
TÜRKİYE - AVRUPA BİRLİĞİ KATILIM ÖNCESİ YARDIM
ARACI (IPA III)
MALİ ÇERÇEVE ORTAKLIK ANLAŞMASI GENEL TEBLİĞİ
(SIRA NO:1)
Türkiye ile Avrupa Birliği (AB) arasındaki mali iş
birliği çerçevesinde, AB’nin 2021-2027 bütçe dönemine ilişkin mali
yardımları için 17/10/2022 tarihinde Türkiye ile Avrupa Komisyonu arasında
imzalanan “Türkiye Cumhuriyeti ve Avrupa Komisyonu Arasında Katılım Öncesi
Yardım Aracı (IPA III) Çerçevesinde Türkiye Cumhuriyeti’ne Yapılacak Birlik
Mali Yardımının Uygulanmasına İlişkin Özel Düzenlemeler Hakkında Mali
Çerçeve Ortaklık Anlaşması” (IPA III Mali Çerçeve Ortaklık Anlaşması),
1/12/2022 tarihli ve 7424 sayılı Kanun ile onaylanması uygun bulunmuş ve
12/12/2022 tarihli ve 6537 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ekinde 13/12/2022
tarihinde yürürlüğe girmiştir.
1- Amaç
Bu Tebliğin amacı, IPA III Mali Çerçeve Ortaklık
Anlaşması’nın 28 inci maddesinde yer alan vergi istisnalarına ilişkin
hükümlerin uygulama usul ve esaslarını belirlemektir.
2- Kapsam
Bu Tebliğ, AB’nin 2021-2027 bütçe dönemi IPA III
Mali Çerçeve Ortaklık Anlaşması ve bu Anlaşmaya dayanarak Türkiye-AB
arasında imzalanan hibe şeklindeki sektörel anlaşmalar veya finansman
anlaşmaları ile;
- Finansmanı AB veya Türkiye-AB ortak finansmanıyla
karşılanan Diğer Birlik Araçları ve IPA III kapsamındaki Teknik Destek ve
Bilgi Değişim Mekanizması (TAIEX) çerçevesinde imzalanan sözleşmeleri ve,
- Diğer ortak finansman kuruluşlarınca hibe
şeklinde sağlanan ve gerçek veya tüzel kişilerin aldığı IPA III mali
yardımının alıcıları tarafından sağlanan ortak finansman çerçevesinde AB
tarafından bu amaçla yetkilendirilmiş Sözleşme Makamları ile Birlik Yüklenicisi
ve Birlik Yüklenicisiyle Birlik Alt Yüklenicileri arasında imzalanan sözleşmeleri,
kapsamaktadır.
3-
Tanımlar
3.1. Alt
Hibe Sözleşmesi: Kaynağını teşkil
eden Birlik Sözleşmesine uygun olarak, Hibe Yararlanıcısı ile Alt Hibe
Yararlanıcısı arasında imzalanan mal temini, hizmet alımı ve/veya yapım işi
içermeyen hibe sözleşmesidir.
3.2.
Birlik Sözleşmesi: Alt Hibe
Sözleşmeleri de dâhil olmak üzere, IPA III veya başka bir Birlik aracı kapsamında
bir faaliyetin finanse edildiği, doğrudan veya doğrudan olmayan yönetim
kapsamındaki bir sözleşme, hibe sözleşmesi veya anlaşmadır. "Birlik
Sözleşmesi" terimi aynı zamanda Teknik Destek ve Bilgi Değişim
Mekanizması (TAIEX) kapsamında yardıma ve Birlik programlarına katılıma
ilişkin hükümleri de kapsar.
3.3.
Birlik Yüklenicisi: Bir Birlik
Sözleşmesini icra eden gerçek ve tüzel kişiler olarak yorumlanır.
"Birlik Yüklenicisi" terimi özellikle, hizmet/mal alımı/yapım işi
yüklenicilerini, hibe yararlanıcılarını (eşleştirme yüklenicileri, alt hibe
yararlanıcıları dâhil), bir konsorsiyum veya ortak girişimin ortaklarını
veya hibelerdeki ortak yararlanıcıları veya bağlı kuruluşları, alt hibe
alanları, yüklenicileri, eşleştirme sözleşmeleri kapsamındaki Yerleşik
Eşleştirme Danışmanları’nı (RTA) ve uzman ajansları ya da kalkınma
ajansları dâhil uluslararası kuruluşları ve ayrıca Teknik Destek ve Bilgi
Değişim Mekanizması (TAIEX) kapsamındaki yüklenicileri içerir.
3.4.
Diğer Birlik Araçları: IPA III
fonları haricinde, Avrupa Komisyonu ve bu Komisyonun yetkilendirdiği kurum,
kuruluş ve ajanslar tarafından çeşitli adlar altında dağıtılan; Ufuk Avrupa
(Horizon Europe), Erasmus+, Avrupa Dayanışma Programı (European Solidarity
Corps/ESC), Yaratıcı Avrupa (Creative Europe), Tek Pazar Programı (Single
Market Programme, Avrupa Birliği Suriye Krizi Bölgesel Güven Fonu (MADAD),
Türkiye’deki Mülteciler için AB Mali Yardım Aracı (The EU Facility for
Refugees in Turkey/FRIT), Komşuluk, Kalkınma ve Uluslararası İşbirliği
Aracı (Neighbourhood, Development and International Cooperation Instrument/NDICI)
ve benzeri hibe şeklindeki AB mali yardım araçları ve programlarıdır.
3.5.
Finansman Anlaşması: IPA III
yardımının uygulanmasına ilişkin olarak Avrupa Komisyonu ve IPA III
yararlanıcısı arasında akdedilen yıllık veya çok yıllı bir anlaşmadır.
3.6. Hibe
Yararlanıcısı: Kendisiyle bir hibe
anlaşması imzalanan veya kendisine bir hibe kararı bildirilen gerçek veya
tüzel kişidir.
3.7. Hibe
Yararlanıcısı Konumunda Olan Birlik Yüklenicisi: Birlik Sözleşmesi kapsamında mal tedarik eden,
hizmet sunan, iş yapan veya hibe sözleşmesini yürüten ve aynı zamanda
hibeden doğrudan yararlanan gerçek veya tüzel kişidir.
3.8.
Sektörel Anlaşma: Belirli bir IPA
III programının uygulanmasına ilişkin olarak Avrupa Komisyonu ile bir IPA
III yararlanıcısı arasında akdedilen ve bu Anlaşma’da veya finansman
anlaşmalarında yer almayan, gözetilmesi gereken kuralların ve usullerin
belirlendiği bir düzenlemedir.
3.9.
Sözleşme Makamı: Avrupa Komisyonu
ile bu Komisyon tarafından AB mali yardımlarını kullandırmakla
görevlendirilen ve Birlik Yüklenicisi ile Birlik Sözleşmesini imzalayan
kurum veya kuruluşlardır. Türkiye’deki genel yönetim kapsamındaki kamu
idareleri ile özel kanunla kurulan kamu idarelerinin taraf olduğu ortak
yönetim öngören anlaşmalara dayanılarak Avrupa Komisyonu tarafından hibe
şeklinde fon kullandırmakla yetkilendirilen idareler, Avrupa Komisyonu
ajansları, üye ülke ulusal ajansları ve Avrupa Komisyonu tarafından hibe
şeklinde fon kullandırmakla yetkilendirilen kurumlar da Sözleşme Makamı
olarak kabul edilir.
3.10. Tedarikçi:
Birlik Sözleşmesi kapsamında
Birlik Yüklenicisine mal tedarik eden, hizmet sunan veya iş yapan gerçek ya
da tüzel kişilerdir. Birlik Yüklenicisi ile bir Birlik Sözleşmesi
kapsamındaki mal, hizmet veya yapım işlerini temin etmek amacıyla Tedarik Sözleşmesi
imzalayan gerçek veya tüzel kişilerin, bu tedarik sözleşmelerinde
kendilerini farklı sıfatlarla nitelendirmeleri, bunların “Tedarikçi”
vasfını değiştirmez.
3.11.
Tedarik Sözleşmesi: Birlik
Yüklenicisi ile Tedarikçi arasında Birlik Sözleşmesi kapsamındaki mal,
hizmet veya yapım işlerinin tedariki amacıyla imzalanan sözleşmelerdir.
4- IPA
III Mali Çerçeve Ortaklık Anlaşması Kapsamındaki Vergi İstisnaları ve
Uygulaması
4.1.
Vergi istisnalarına ilişkin genel kural
IPA III Mali Çerçeve Ortaklık Anlaşması’nın
“Vergiler, gümrük vergileri ve diğer mali harçlara ilişkin kurallar”
başlıklı 28 inci maddesinin birinci fıkrasında; “Bir sektörel anlaşmada ya
da finansman anlaşmasında aksi öngörülmediği sürece, vergi, resim ve
eşdeğer etkiye sahip harçlar IPA III programları veya başka bir Birlik
aracı kapsamında uygulanabilir değildir. Vergiler, gümrük vergileri veya
diğer mali harçlara ilişkin bu istisna kuralı aynı zamanda IPA III
yararlanıcısı veya diğer ortak finansman kuruluşları tarafından sağlanan ve
bunun yanı sıra gerçek veya tüzel kişilerin aldığı IPA III mali yardımının
alıcıları tarafından sağlanan ortak finansman veya diğer Birlik araçları
kapsamındaki diğer finansmanlar için de geçerlidir.”
hükmü yer almaktadır.
Buna göre, AB veya Türkiye ile AB ortak katkısıyla
finanse edilen ve Türkiye’de uygulanan sözleşmelerin uygulanması sırasında
ortaya çıkabilecek vergiler, gümrük vergileri ve yükleri ve/veya eş etkiye
sahip vergiler mali yardımlardan finanse edilmeyecektir.
4.2.
Katma Değer Vergisi (KDV) istisnası ve uygulaması
4.2.1.
Anlaşma hükmü
IPA III Mali Çerçeve Ortaklık Anlaşması’nın 28 inci
maddesinin 2/d bendinde;
“Birlik yüklenicileri, Birlik sözleşmesi kapsamında
sunulan bir hizmet veya tedarik edilen mal veya yapılan iş bakımından
KDV'den muaftır. Bir yüklenici tarafından Birlik yüklenicisine tedarik
edilen mallar veya sunulan hizmetler veya yapılan işler de, Birlik
sözleşmesi kapsamındaki hedefler ve faaliyetlerle ilişkili oldukları
derecede KDV'den istisnadır.”
Aynı maddenin 2/e bendinde ise;
“(d) bendinde öngörülen istisna aşağıdaki mekanizma
ile uygulamaya konulur.
(i) IPA III yararlanıcısı önceden KDV istisnası
uygulamasına yönelik etkili bir mekanizmanın ve usullerin uygulamaya
konulmasını sağlar. Bu mekanizma aynı zamanda Birlik yüklenicilerinin ve
Birlik yüklenicilerinin kendi yüklenicilerinin KDV'siz fatura
düzenlemelerine olanak sağlar.
(ii) İstisnai bir şekilde, usulüne uygun olarak
gerekçelendirilen durumlarda, önceden KDV istisnasının teknik veya pratik
olarak uygulanabilir olmaması halinde, KDV istisnası, iade veya mahsup
aracılığıyla uygulamaya konulur.
İade usulünün uygulanması durumunda, Birlik
yüklenicileri ve Birlik yüklenicilerinin kendi yüklenicileri, KDV iadesi
için Türkiye Cumhuriyeti mevzuatı kapsamında istenen belgelerle birlikte
sorumlu vergi idaresine yazılı talepte bulunmaları halinde, sorumlu vergi
idaresinden doğrudan KDV iadesi alabilirler.
Mahsup usulünün uygulanması durumunda, Birlik
yüklenicisi ve Birlik yüklenicilerinin kendi yüklenicileri, bu Anlaşma’da
öngörüldüğü şekilde KDV’den istisna olan, IPA III yardımı kapsamında
tedarik edilen mallar veya sunulan hizmetler veya yapılan işlerle ilgili
olarak ödenen indirilecek KDV'yi, IPA III dışındaki olağan ticari işlemleri
için tahsil ettikleri herhangi bir KDV'den mahsup etme veya indirme hakkına
sahip olurlar.
Sorumlu vergi idaresi, herhangi bir vergi iadesi ve
mahsup talebini asgari ve makul idari ücretler haricinde maliyet
çıkarmaksızın en fazla 30 takvim günü içerisinde, tamamlar;”
hükümleri yer almaktadır.
4.2.2.
KDV İstisna Sertifikası ile istisnadan yararlanılması
4.2.2.1.
KDV İstisna Sertifikası başvurusu yapılacak makam
a) KDV İstisna Sertifikası almak üzere Birlik
Yüklenicilerinden;
i) Türkiye’de yerleşik, herhangi bir vergi türünden
mükellefiyeti olmayan (süreksiz vergi mükellefiyeti hariç) gerçek kişiler
için ikametgâhının bulunduğu yer, (ikametgâh tespitinin mümkün olmadığı
durumlarda sözleşmenin uygulandığı yer);
ii) herhangi bir vergi türünden mükellefiyeti olan
(süreksiz vergi mükellefiyeti hariç) gerçek kişiler için mükellefiyeti;
iii) tüzel kişiler için ise iş merkezi (kayıtlı
merkezi)
Vergi Dairesi Başkanlığı kurulu olan illerde
(EK-1/a) bulunanlardan, imzaladıkları Birlik Sözleşmesinde kendisine
ayrılan bütçe payı 40 (kırk) milyon Türk Lirasından (40 milyon Türk Lirası
dâhil) az olanlar o ildeki Vergi Dairesi Başkanlığına (Büyük Mükellefler
Vergi Dairesi Başkanlığı mükellefi olanlar bu Vergi Dairesi Başkanlığına);
Birlik Sözleşmesinde kendisine ayrılan bütçe payı 40 (kırk) milyon Türk
Lirasından fazla olanlar ise Gelir İdaresi Başkanlığına,
b) KDV İstisna Sertifikası almak üzere Birlik
Yüklenicilerinden;
i) Türkiye’de yerleşik, herhangi bir vergi türünden
mükellefiyeti olmayan (süreksiz vergi mükellefiyeti hariç) gerçek kişiler
için ikametgâhının bulunduğu yer, (ikametgâh tespitinin mümkün olmadığı
durumlarda sözleşmenin uygulandığı yer);
ii) herhangi bir vergi türünden mükellefiyeti olan
(süreksiz vergi mükellefiyeti hariç) gerçek kişiler için mükellefiyeti;
iii) tüzel kişiler için ise iş merkezi (kayıtlı
merkezi)
Vergi Dairesi Başkanlığı kurulu olmayan illerde
(EK-1/b) bulunanların imzaladıkları Birlik Sözleşmesinde kendisine ayrılan
bütçe payı 20 (yirmi) milyon Türk Lirasından (20 milyon Türk Lirası dâhil)
az olanlar o ildeki Defterdarlık Gelir Müdürlüğüne; Birlik Sözleşmesinde
kendisine ayrılan bütçe payı 20 (yirmi) milyon Türk Lirasından fazla
olanlar ise Gelir İdaresi Başkanlığı’na,
c) Türkiye’de ikametgâhı olmayan ve herhangi bir
vergi türünden mükellefiyeti olmayan (süreksiz vergi mükellefiyeti hariç)
gerçek kişi Birlik Yüklenicileri (Yerleşik Eşleştirme Danışmanları dâhil)
ile Türkiye’de işyeri olmayan tüzel kişi Birlik Yüklenicileri,
imzaladıkları Birlik Sözleşmelerinde kendilerine ayrılan bütçe tutarına
bakılmaksızın Gelir İdaresi Başkanlığına
başvuracaklardır.
Birlik Sözleşmesinde yazılı kendisine ayrılan bütçe
payı Avro (€) cinsinden belirlenmiş olan Birlik Yüklenicilerinin başvuru
makamının tespitinde, başvuru tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası
döviz alış kuru esas alınacaktır. Başvuru tarihinden kasıt, Birlik
Yüklenicisinin KDV İstisna Sertifikası başvurusuna ilişkin dilekçesinin,
başvuru yapılacak makamın evrak kaydına giriş tarihidir.
4.2.2.2.
KDV İstisna Sertifikası başvurusunda bulunabilecekler
Bu Tebliğin “3.3.” numaralı bölümünde tanımlanan
“Birlik Yüklenicisi” ile kanuni ve iş merkezi Türkiye’de kurulu bulunmayan
Birlik Yüklenicilerinin Türkiye’de kurulu bulunan ve adlarına işlem yapmaya
yetkili şubelerine, başvurularının ilgili makamca uygun bulunması halinde
KDV İstisna Sertifikası verilebilir.
Birlik Sözleşmesinin, Birlik Yüklenicisinin yetkili
Türkiye şubesi tarafından yürütüldüğü hallerde, bu durumun Sözleşme
Makamınca veya Birlik Yüklenicisi tarafından yazılı olarak teyit edilmesi
gerekmektedir. Birlik Yüklenicisinin Türkiye şubesi adına düzenlenen KDV
İstisna Sertifikasının usulünce kullanılmamasından doğan yükümlülüklerden,
Birlik Sözleşmesinde adı geçen Birlik Yüklenicisinin merkezi de sorumludur.
İş ortaklığı (joint venture) olarak Birlik
Sözleşmesi imzalayan firmalar iş ortaklığı şeklinde mükellefiyet tesis
ettirmiş olmaları halinde KDV İstisna Sertifikası iş ortaklığı adına; adi
ortaklık şeklinde mükellefiyet tesis ettirmiş olmaları halinde ise KDV
İstisna Sertifikası, adi ortaklık adına verilecektir. Konsorsiyum ya da eş
yararlanıcı olarak imzalanan sözleşmelerden farklı olarak, iş ortaklığı ya
da adi ortaklık olarak sözleşme imzalayan firmaların aralarındaki
sözleşmeye göre paylarına düşen oranda KDV İstisna Sertifikası talepleri
kabul edilmeyecektir.
Eşleştirme (Twinning) Sözleşmesi kapsamında
Yerleşik Eşleştirme Danışmanlarına hizmet sunan Yerleşik Eşleştirme
Danışmanı Asistanı, IPA III Mali Çerçeve Ortaklık Anlaşması uygulamasında
Tedarikçi konumundadır. Buna göre Yerleşik Eşleştirme Danışmanı Asistanı,
Eşleştirme Sözleşmesi çerçevesinde Yerleşik Eşleştirme Danışmanına sunacağı
hizmet sırasında bu Tebliğin “4.2.2.6.” numaralı bölümünde belirlenen usul
ve esaslara uymak zorundadır.
4.2.2.3.
KDV İstisna Sertifikası başvurusunda istenilen belgeler
a)
Başvuru talep dilekçesi: Dilekçede,
KDV İstisna Sertifikası talebi açıkça belirtilerek, Birlik Yüklenicisi tarafından
tarih, adı soyadı ve unvan yazılarak imzalanacak ve dilekçeye iletişim
bilgileri (adres, telefon, faks ve e-posta) ile dilekçe eki dokümanlar
“Ekler” bölümüne açıkça yazılacaktır. (EK-2/a, EK-2/b, EK-2/c).
Birlik Yüklenicisi konumundaki kamu idareleri
tarafından 15/1/2004 tarihli ve 5070 sayılı Elektronik İmza Kanununa ve
buna ilişkin mevzuata uygun olarak oluşturulan ve doğruluğu elektronik
belge sorgulama mekanizmasıyla teyit edilen başvuru talep dilekçeleri de
geçerli kabul edilecektir.
b)
Sözleşme ve ekleri: Aşağıda
belirtilen belgelerin birer örneği, Sözleşme Makamı tarafından veya Birlik Yüklenicisinin
gerçek kişi olması durumunda kendisi, tüzel kişi olması durumunda ise kurum
yetkilisi tarafından “Aslının Aynıdır” şeklinde ibare konulmak suretiyle,
onaylayan kişinin adı soyadı ve unvanı ile tarih yazılıp imzalanarak
başvuru belgeleri arasına eklenecektir:
- Sözleşme Makamı ile imzalanan Birlik Sözleşmesi.
- Birlik Sözleşmesinin başlama tarihi, sona erme
tarihi, değişiklik usulleri, bütçesi, bütçe dağılımı ve benzeri eklerinin
olması durumunda bu ekleri.
- Birlik Sözleşmesinde işe başlama tarihi için işe
başlama bildirimi ya da idari emir (administrative order) ve benzeri bir
dokümana atıf yapıldığı durumlarda, işe başlama tarihini belirtir belge.
- Başvuru tarihi itibarıyla Birlik Sözleşmesinin
süresinin dolmuş olması ancak zeyilname (addendum, amendment) veya idari
emir ve benzeri belgelerle sürenin uzatılmış olması durumunda bu belge.
Bu belgelere ek olarak;
Konsorsiyum halinde imzalanan Birlik
Sözleşmelerinde;
- Konsorsiyum üyelerinden herhangi birinin, Birlik
Sözleşmesindeki bütçe tutarının tamamı için KDV İstisna Sertifikası talep
etmesi durumunda, diğer konsorsiyum üyesinin/üyelerinin KDV İstisna
Sertifikası talebinde bulunmayacaklarına ilişkin ıslak imzalı feragat
yazıları (EK-15),
- Birlik Yüklenicisinin, konsorsiyum üyesi olarak
Birlik Sözleşmesine ortak olması ve kendi bütçe payı itibarıyla KDV İstisna
Sertifikası talebinde bulunması durumunda, konsorsiyum lideri ile Sözleşme
Makamı arasında imzalanan sözleşme ve ekleri ile birlikte, her bir ortağa
sözleşmeden ayrılan bütçe payının toplam tutarını açıkça gösterir
konsorsiyum sözleşmesinin ya da Birlik Sözleşmesinin eki mahiyetinde olan
bütçe tablosunun bir örneği,
Birden fazla yararlanıcısı olan Birlik
Sözleşmelerinde;
- Birlik Yüklenicisinin, koordinatör olarak Birlik
Sözleşmesindeki bütçe tutarının tamamı için KDV İstisna Sertifikası talep
etmesi durumunda, eş yararlanıcının/yararlanıcıların KDV İstisna
Sertifikası talebinde bulunmayacaklarına ilişkin ıslak imzalı feragat
yazıları (EK-16),
- Birlik Yüklenicisinin, eş yararlanıcı olarak
Birlik Sözleşmesine ortak olması ve kendi bütçe payı için KDV İstisna
Sertifikası talep etmesi durumunda, koordinatör ile Sözleşme Makamı
arasında imzalanan sözleşme ve ekleri ile birlikte, koordinatör ile eş
yararlanıcı/yararlanıcılar arasındaki bütçe dağılımını gösteren ortaklık
sözleşmesinin ya da Birlik Sözleşmesinin eki mahiyetinde olan bütçe
tablosunun bir örneği,
- Kendi bütçe payından vazgeçerek başka konsorsiyum
üyeleri veya eş yararlanıcı lehine feragat eden eş yararlanıcılar var ise,
feragat edilen tutarların ve kimin lehine feragat edildiğinin açıkça
belirtildiği ıslak imzalı feragat yazıları,
Eşleştirme Sözleşmelerinde;
- Bir Eşleştirme Sözleşmesinin eş ülkesi tarafından
atanan Yerleşik Eşleştirme Danışmanının yetkilendirildiğine dair Birlik
Sözleşmesinin ilgili bölümünün bir örneği,
başvuru belgeleri arasına eklenecektir.
AB mali yardımları ihale prosedürlerini ve
kurallarını düzenleyen standart dokümanların revize edilmesi neticesinde
ortaya çıkacak farklı formatlardaki Birlik Sözleşmelerinde, başvuruların
sonuçlandırılabilmesi için istenilen bilgileri sağlamak üzere ve gerekli
görülen diğer hallerde Başvuru Makamı ilave belgeler isteme yetkisini
haizdir.
Birlik Yüklenicisi, sunmuş olduğu belgelerin
doğruluğundan sorumludur.
c) Bilgi
Formunun aslı: Bu Tebliğ eki
“Bilgi Formu” (EK-3), doğru ve eksiksiz olarak doldurulmak suretiyle hem
Birlik Yüklenicisi hem de Sözleşme Makamı yetkilisi tarafından
imzalanmalıdır. Münhasıran, Sözleşme Makamınca 5070 sayılı Kanuna ve buna
ilişkin mevzuata uygun olarak oluşturulan e-imza ile imzalanan ve doğruluğu
yine Sözleşme Makamınca oluşturulan elektronik belge sorgulama
mekanizmasıyla teyit edilen Bilgi Formları, tüm bilgilerin eksiksiz olması
kaydıyla geçerli sayılacaktır.
Bilgi Formundaki bilgiler ile Birlik
Sözleşmesindeki bilgiler uyumlu olmalıdır. Bilgi Formunda elle doldurulan
bölümler varsa bu bölümlerin Sözleşme Makamınca mutlaka paraflanması ve
mühürlenmesi gerekmektedir. Bilgi Formunda Birlik Yüklenicisini
ilgilendirmeyen kısımlar varsa bu bölümlere “yok” ibaresi yazılmalıdır.
Bununla birlikte;
Konsorsiyum halinde imzalanan Birlik
Sözleşmelerinde;
- Konsorsiyum üyelerinden herhangi birinin Birlik
Sözleşmesindeki bütçe tutarının tamamı için KDV İstisna Sertifikası talep
etmesi durumunda, Bilgi Formu bütçenin tamamı için imzalanmış olmalıdır.
- Birlik Yüklenicisinin, konsorsiyum üyesi olarak
Birlik Sözleşmesine ortak olması ve kendi bütçe payı itibarıyla KDV İstisna
Sertifikası talebinde bulunması durumunda, lider ve konsorsiyum üyelerinin
payları Bilgi Formunda ayrı ayrı belirtilerek Sözleşme Makamı ve Birlik
Yüklenicisi tarafından imzalanmış olmalı veya söz konusu bütçe paylarını
gösteren tablo, Bilgi Formuna ek yapılmalıdır.
Birden fazla yararlanıcısı olan Birlik
Sözleşmelerinde;
- Birlik Yüklenicisinin, koordinatör olarak Birlik
Sözleşmesindeki bütçe tutarının tamamı için KDV İstisna Sertifikası talep
etmesi durumunda, Bilgi Formu bütçenin tamamı için imzalanmış olmalıdır.
- Birlik Yüklenicisinin, eş yararlanıcı olarak
Birlik Sözleşmesine ortak olması ve kendi bütçe payı için KDV İstisna
Sertifikası talep etmesi durumunda, koordinatör ve eş
yararlanıcı/yararlanıcıların payları Bilgi Formunda ayrı ayrı belirtilerek
Sözleşme Makamı ve Birlik Yüklenicisi tarafından imzalanmış olmalı veya söz
konusu bütçe paylarını gösteren tablo, Bilgi Formuna ek yapılmalıdır.
Birlik Yüklenicisinin kendisine ait bir vergi
kimlik numarası olmayan bir kamu idaresi olması halinde, sözleşmenin
yürütülmesinden sorumlu alt birimine ait vergi kimlik numarası da Bilgi
Formuna yazılabilir. Bu durumda vergilendirmeye ilişkin işlemlerin söz
konusu vergi kimlik numarası üzerinden yürütüleceği tabiidir.
Sözleşme Makamının yurt dışında olduğu durumlarda,
Bilgi Formunun Sözleşme Makamı tarafından onaylanacak bölümü boş
bırakılabilecektir.
Birlik Yüklenicisi tarafından imzalanacak bölümün;
genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin Birlik Yüklenicisi olması
durumunda bu idarelerin konu ile ilgili imzaya yetkili üst idari amiri,
bunlar dışındaki Birlik Yüklenicilerinde ise gerçek kişi Birlik
Yüklenicisinin kendisi, tüzel kişi Birlik Yüklenicisinde ise tüzel
kişiliğin konu ile ilgili imzaya yetkili üst yöneticisi tarafından
onaylanması gerekmektedir.
Birlik Yüklenicileri ve/veya Sözleşme Makamları,
Bilgi Formunu imzalamakla, Bilgi Formunda bilgileri yer alan Birlik
Sözleşmesinin IPA III Mali Çerçeve Ortaklık Anlaşması kapsamında olduğunu
teyit etmiş ve Bilgi Formundaki tüm bilgilerin doğruluğunu kabul etmiş
sayılır.
4.2.2.4.
KDV İstisna Sertifikası başvurusu üzerine Gelir İdaresi Başkanlığı, Vergi
Dairesi Başkanlıkları ve Defterdarlık Gelir Müdürlükleri tarafından
yapılacak işlemler
KDV İstisna Sertifikası başvurusunda bulunan Birlik
Yüklenicisinin başvurusu, belgelerinin eksik olması durumunda dahi kabul
edilecektir. Ancak bu eksiklikler, yetkili başvuru makamının resmî
kayıtlarına giriş tarihinden itibaren 10 gün içinde yazılı olarak Birlik
Yüklenicisine bildirilecektir. Başvurunun ret olunması halinde ret
nedenleri yazı ile bildirilecektir.
Başvurusu uygun bulunan Birlik Sözleşmesindeki süresi
bitmemiş Birlik Yüklenicisine, Gelir İdaresi Başkanlığı, Vergi Dairesi
Başkanlığı veya Defterdarlık Gelir Müdürlüğünce IPA III Mali Çerçeve
Ortaklık Anlaşması’nda belirlenen vergi istisnalarından bu Tebliğle
belirlenen usul ve esaslar dâhilinde yararlanabileceğine dair resmi yazı
(EK-4/a) ve bu yazı ekinde Birlik Sözleşmesindeki bütçe payı ve Birlik
Sözleşmesindeki süreler ile sınırlı olmak üzere KDV İstisna Sertifikası
(EK-5) verilecektir.
Birlik Yüklenicisine verilen KDV İstisna
Sertifikasının bir örneği, verilme tarihinden itibaren 15 gün içerisinde
KDV İstisna Sertifikasının üzerinde yazılı vergi dairesi
müdürlüğüne/malmüdürlüğüne gönderilecektir.
Başvurusu uygun bulunan ancak Birlik Sözleşmesinde
yazılı süresi bitmiş bulunan Birlik Yüklenicisine verilecek resmi yazı
(EK-4/b), Birlik Yüklenicisinin, Birlik Sözleşmesinin süresi içerisinde ve
Birlik Sözleşmesi kapsamında yüklendiği KDV’leri iade alabileceği hususunu
içerecek, ancak bu yazı ekinde KDV İstisna Sertifikası verilmeyecektir.
Birlik Sözleşmesinde sürenin açıkça belirtilmemiş
olması durumunda, sözleşmede atıf yapılan belgelerde yazılı süreler dikkate
alınacaktır. Birlik Sözleşmesinin süresinin Sözleşme Makamı tarafından
zeyilname (addendum, amendment) veya idari emir (administrative order) ve
benzeri ile değiştirilmesinin mümkün olmadığı hallerde Sözleşme Makamı
tarafından resmi yazı ile ilgili başvuru makamına bildirilen süreler KDV
İstisna Sertifikasının düzenlenmesinde dikkate alınır.
Kusur bildirim süresiyle ilgili KDV İstisna
Sertifikası süre uzatımı taleplerinde, Sözleşme Makamı tarafından
düzenlenen kusur bildirim süresinin kullanılmasına ilişkin resmi yazının da
başvuru evrakı arasına eklenmesi gerekmektedir. Sözleşme süresi bitmeden,
kusur bildirim süreleri işleme konulmaz.
Birlik Yüklenicisi tarafından KDV İstisna
Sertifikası almak için bu Tebliğ ile belirlenen başvuru makamlarından başka
makamlara eksiksiz belgelerle başvuru yapılması halinde, başvuru evrakı,
başvurulan makam tarafından doğru makama ivedilikle iletilecek ve bu durum
ayrıca Birlik Yüklenicisine yazı ile bildirilecektir.
Birlik Yüklenicisi tarafından KDV İstisna
Sertifikası almak için bu Tebliğ ile belirlenen başvuru makamlarından başka
makamlara eksik belgelerle başvuru yapılması halinde ise başvuru evrakı
Birlik Yüklenicisine iade edilerek, evrakını tamamlamak suretiyle doğru
makama başvurması gerektiği yazı ile bildirilecektir.
IPA III Mali Çerçeve Ortaklık Anlaşması’nın 28 inci
maddesinin e/ii bendi gereğince, Birlik Yüklenicisine, gerekli belgelerle
eksiksiz olarak başvurduğu tarihten itibaren 30 gün içinde KDV İstisna
Sertifikasının düzenlenip verilmesi gerekmektedir. Birlik Sözleşmesi ile
ilgili yazışma ve teyitlerin yapılmasının gerektiği hallerde, yazışma ve
teyit için geçen süreler bu süreye eklenerek dikkate alınır.
Bu Tebliğin yayımı tarihinden itibaren Vergi
Dairesi Başkanlıklarına ve Defterdarlık Gelir Müdürlüklerine yapılacak
başvurular sonrasında verilen KDV İstisna Sertifikalarına ilişkin olarak
ekteki tablo (EK-6), yıllık olarak excel formatında doldurularak izleyen
yılın Ocak ayının son gününe kadar avrupabirligi@gelirler.gov.tr elektronik
posta adresine gönderilecektir.
4.2.2.5.
Birlik Sözleşmesinde değişiklik olması halinde istenilen belgeler ve
yapılacak işlemler
Sözleşme Makamı tarafından Birlik Sözleşmesinin
süresinde, bütçesinde, konusunda, numarasında ve Birlik Yüklenicisinin ve
Hibe Yararlanıcısının unvanında değişiklik yapılması halinde, Birlik
Yüklenicisinin, Sözleşme süresi devam ediyorsa mevcut KDV İstisna
Sertifikasını değiştirmek için, ilgili Sözleşme Makamından söz konusu
değişikliğe ilişkin almış olduğu kanıtlayıcı belgenin “Aslının Aynıdır”
ibaresi ile onaylanmış bir örneği ile birlikte KDV İstisna Sertifikasını
aldığı makama bu Tebliğin “4.2.2.3.” numaralı bölümünde belirtildiği
şekilde başvurması gerekmektedir.
Başvurusunun uygun bulunması halinde, Birlik
Yüklenicisine resmi yazı ekinde yeni KDV İstisna Sertifikası verilecektir.
Daha önce verilen sertifika, sertifikayı düzenleyen başvuru makamı
tarafından iptal edilecektir.
Süresi devam eden sözleşmelerde; Birlik
Yüklenicisinin unvan değişikliği ve sözleşme bütçesinin azalması
hallerinde, Birlik Yüklenicisinin başvurusu beklenilmeksizin, Sözleşme
Makamının bildirimi üzerine yeni KDV İstisna Sertifikası düzenlenerek,
eskisi iptal edilecektir. Ancak, konsorsiyum sözleşmelerinde sözleşme
bütçesinin azalması halinde iptal işlemi konsorsiyum üyelerinden yeni bütçe
dağılım tablosunun temin edilmesini müteakip yapılacaktır.
Birlik Sözleşmesinin bütçesinde meydana gelecek
değişikliklerde, sözleşme bütçesinin bu Tebliğin “4.2.2.1.” numaralı
bölümündeki tutarları aşması ya da bu tutarların altında kalması durumunda,
sözleşme bütçesi düzeltilmiş KDV İstisna Sertifikasına ilişkin resmi yazı,
ilk sertifikaya ilişkin resmi yazıyı veren makam tarafından verilecektir.
4.2.2.6.
KDV İstisna Sertifikasının kullanılması
KDV İstisna Sertifikası kullanmak suretiyle Birlik
Sözleşmesi kapsamında temin edilecek mal, hizmet ile yapım işleri için
Tedarikçi tarafından düzenlenecek fatura tutarı ya da aynı Birlik
Sözleşmesi kapsamında aynı Tedarikçiden yapılacak alımların toplam
tutarının (KDV hariç) 15 (on beş) bin Türk Lirasını (15 bin Türk Lirası
dâhil) aşması durumunda Birlik Yüklenicisi öncelikle Tedarikçi ile bir
örneği bu Tebliğin ekinde yer alan “Tedarik Sözleşmesi” (EK-7) yapacaktır.
Söz konusu Tedarik Sözleşmesine konu mal, hizmet ve yapım işlerinin Birlik
Sözleşmesi kapsamında olduğunun Hibe Yararlanıcısı tarafından “Bu Tedarik
Sözleşmesinde yazılı alımlar … tarih ve … sayılı Birlik Sözleşmesi
kapsamında yapılmıştır.” şeklinde şerh düşülerek onaylanması halinde bu mal
teslimi, hizmet ifası ve işler için KDV hesaplanmayacaktır.
Birlik Yüklenicisinin aynı zamanda Hibe
Yararlanıcısı olması halinde, söz konusu Tedarik Sözleşmesinin, Birlik
Yüklenicisinin gerçek kişi olması durumunda kendisi tarafından, tüzel kişi
olması durumunda ise tüzel kişiliğin konu ile ilgili imzaya yetkili
yöneticisi tarafından onaylanması gerekmektedir.
Birlik Yüklenicisi ve Tedarikçi, EK-7’deki
bilgileri ihtiva etmek kaydıyla Tedarik Sözleşmesinin şeklini serbestçe
tayin edebilirler.
Tedarikçi, Birlik Yüklenicisi ile yaptığı ve Hibe
Yararlanıcısı tarafından onaylanmış Tedarik Sözleşmesinin ve Birlik
Yüklenicisinde yer alan KDV İstisna Sertifikasının kendisine ibraz edilmesi
halinde, söz konusu Tedarik Sözleşmesinin ve sertifikanın Birlik
Yüklenicisi tarafından “Aslının Aynıdır” şeklinde onaylanan birer örneğini
almak ve Birlik Yüklenicisine düzenlediği fatura veya benzeri evrakta “7424
sayılı Kanunla onaylanması uygun bulunan IPA III Mali Çerçeve Ortaklık
Anlaşması’nın 28/2. maddesi gereğince, … tarih ve … sayılı KDV İstisna
Sertifikasına istinaden KDV hesaplanmamıştır.” şeklinde şerh düşmek
suretiyle KDV hesaplamayacaktır.
Birlik Yüklenicisinin KDV İstisna Sertifikası
kullanmak suretiyle Birlik Sözleşmesi kapsamında temin edeceği mal, hizmet
ile yapım işleri için Tedarikçinin düzenlediği fatura tutarı ve aynı Birlik
Sözleşmesi kapsamında aynı Tedarikçiden yapılacak alımların toplam tutarı
(KDV hariç) 15 (on beş) bin Türk Lirası (15 bin Türk Lirası dâhil) ve
altında ise; Tedarik Sözleşmesi yapmak ve Hibe Yararlanıcısına onaylatmak
şartı aranmaksızın, KDV İstisna Sertifikasının ibrazı ve bir örneğinin
verilmesi ile yukarıda belirtilen şerh düşülerek düzenlenecek fatura veya
benzeri evrakta KDV hesaplanmayacaktır.
Birlik Yüklenicisi, Birlik Sözleşmesi kapsamında,
bir takvim yılına ait KDV İstisna Sertifikası kullanarak KDV’siz yapmış
olduğu alımlar ile Sertifika kullanmaksızın yapmış olduğu KDV’li alımlarını
ve KDV’nin konusuna girmeyen diğer harcamalarını, bu Tebliğin eki “IPA Alım
Bildirimi”ne (EK-8) aktarıp Hibe Yararlanıcısına “Bu bildirimde yer alan
alım ve harcamalar, … tarih ve … sayılı Birlik Sözleşmesi kapsamında
yapılmıştır.” şeklinde şerh düşülerek onaylattırmak suretiyle, KDV İstisna
Sertifikasının alındığı tarihi takip eden takvim yılının başından başlamak
üzere her yıl şubat ayının son günününe kadar, yıl içerisinde sona eren
sözleşmelerde sözleşme süresinin bittiği ayı takip eden ikinci ayın sonuna
kadar, KDV iadesi talep edilen durumlarda ise her halükarda iade talebinde
bulunulduğu tarihe kadar;
- KDV İstisna Sertifikasının üzerinde yazılı vergi
dairesi müdürlüğüne/malmüdürlüğüne,
- KDV İstisna Sertifikasının alınmadığı durumlarda
ise bu Tebliğin “4.2.3.1.1.” numaralı bölümünde belirtilen KDV iadesi için
yetkili vergi dairesi müdürlüğüne/malmüdürlüğüne,
bir dilekçe ekinde ıslak imzalı olarak
gönderecektir.
Süresi takvim yılını aşan sözleşmelerde müteakip
yıllarda yapılacak bildirimler, önceki dönemleri de içerecek şekilde
kümülatif olarak yapılacak ve son bildirim elektronik ortamda da (cd, flash
disk ve benzeri) yapılacaktır. Herhangi bir alım olmadığı durumda, bu husus
bir yazı ile yine aynı sürelerde ilgili makama bildirilecektir. KDV İstisna
Sertifikasının alınmadığı durumlarda IPA Alım Bildirimi yalnızca KDV iadesi
talebinde bulunulması halinde verilecektir.
Birlik Yüklenicisinin aynı zamanda Hibe
Yararlanıcısı olduğu durumlarda söz konusu bildirimin; genel yönetim
kapsamındaki kamu idarelerinin Birlik Yüklenicisi olması durumunda bu
idarelerin konu ile ilgili imzaya yetkili üst idari amiri; bunlar dışındaki
Birlik Yüklenicilerinde ise gerçek kişi Birlik Yüklenicisinin kendisi
tarafından, tüzel kişi Birlik Yüklenicilerinde ise tüzel kişiliğin konu ile
ilgili imzaya yetkili üst yöneticisi tarafından onaylanması gerekmektedir.
IPA Alım Bildirimini (EK-8) verme zorunluluğu KDV
İstisna Sertifikası alındıktan sonra başlamaktadır. İlk bildirim ile
birlikte, Sözleşmenin imza tarihinden itibaren yapılan bütün alımlar
bildirilecektir.
4.2.2.7.
Zayi olan KDV İstisna Sertifikası
KDV İstisna Sertifikası zayi olan Birlik
Yüklenicisinin bir dilekçe ile ilk KDV İstisna Sertifikası başvurusu
yaptığı makama başvurması durumunda, Birlik Sözleşmesinin süresinin
bitmemiş olması koşuluyla kendisine ilgili makam tarafından KDV İstisna
Sertifikasının e-imzalı bir örneği verilecektir.
4.2.3.
KDV iadesi
IPA III Mali Çerçeve Ortaklık Anlaşması kapsamında
bir Birlik Yüklenicisi veya bu Tebliğde öngörüldüğü şekilde istisnaya hak
kazanan bir Birlik Yüklenicisine mal teslim eden, hizmet sunan veya iş
yapan herhangi bir Tedarikçi, bu Tebliğde öngörüldüğü şekilde KDV’den
istisna olarak teslim edilen mallar, sunulan hizmetler veya yapılan işlerle
ilgili olarak yüklendiği KDV’yi diğer işlemleri için tahsil ettiği KDV’den
indirme hakkına sahiptir.
Bu düzenleme tam istisna mahiyetinde olduğundan
istisna kapsamına giren teslim ve hizmetler veya yapılan işler dolayısıyla
yüklenilen vergiler, indirim yoluyla telafi edilememeleri halinde, Birlik
Yüklenicisine ve/veya Tedarikçiye nakden veya mahsuben iade
edilebilecektir.
4.2.3.1.
Birlik Yüklenicisine KDV iadesi
4.2.3.1.1.
KDV iadesi için başvurulacak makam
Bu Tebliğin “4.2.2.1.” numaralı bölümündeki
Makamlara başvurarak daha önce KDV İstisna Sertifikasına yönelik resmi yazı
almış bulunan Birlik Yüklenicilerinden;
a) Herhangi bir vergi türünden mükellefiyeti
olanlar (süreksiz vergi mükellefiyeti hariç), bağlı olduğu vergi dairesi
müdürlüğüne/malmüdürlüğüne,
b) Türkiye’de yerleşik, herhangi bir vergi türünden
mükellefiyeti olmayan (süreksiz vergi mükellefiyeti hariç) gerçek kişiler,
ikametgâhının bulunduğu (ikametgâhının tespitinin mümkün olmadığı
durumlarda sözleşmenin uygulandığı) yerdeki o il için bu Tebliğin ekinde
(EK-9) belirtilen yetkili vergi dairesi müdürlüğüne,
c) Türkiye’de ikametgâhı olmayan ve herhangi bir
vergi türünden mükellefiyeti bulunmayan (süreksiz vergi mükellefiyeti
hariç) gerçek kişiler (Yerleşik Eşleştirme Danışmanları dâhil) ile
Türkiye’de işyeri olmayan ve herhangi bir vergi türünden mükellefiyeti bulunmayan
(süreksiz vergi mükellefiyeti hariç) tüzel kişiler, bu Tebliğin ekinde
(EK-9) belirtilen ve Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından kendileri için
tayin edilen vergi dairesi müdürlüğüne,
başvurarak Birlik Sözleşmesi kapsamında yüklendiği
KDV’nin iadesi talebinde bulunacaktır.
Bu Tebliğin “4.2.2.1.” numaralı bölümündeki
makamlara başvurarak daha önce KDV İstisna Sertifikasına yönelik resmi yazı
almamış bulunan Birlik Yüklenicileri, Birlik Sözleşmelerinin süresi
bitmemiş ise öncelikle söz konusu makamlara bu Tebliğin “4.2.2.3.” numaralı
bölümünde belirtilen belgeler ile başvurarak KDV İstisna Sertifikası talep
edeceklerdir. Birlik Sözleşmesindeki süresi bitmiş olanlar, anılan
makamlara bu Tebliğin “4.2.2.3.” numaralı bölümünde belirtilen belgeler ile
başvurarak iade talebini bildirecek, ilgili makamca kendisine Birlik
Sözleşmesi nedeniyle yüklendiği KDV’lerin iadesi için verilecek resmi yazı
ile birlikte, yukarıda belirtilen, durumuna uygun vergi dairesi
müdürlüğüne/malmüdürlüğüne iade için başvuracaklardır.
KDV mükellefi olan Birlik Yüklenicisine nakden veya
mahsuben yapılacak iade işlemleri, istisna kapsamındaki işlemlerin beyan
edildiği dönem beyannameleri ile buna ilişkin verilecek standart iade talep
dilekçesine dayanılarak yapılacaktır.
4.2.3.1.2.
KDV iadesi için istenilen belgeler
Birlik Yüklenicisi tarafından yapılacak iade
başvurusunda aşağıdaki belgelerin ibrazı gereklidir:
1) Standart iade talep dilekçesi.
2) İndirilecek KDV listesi (KDV mükellefiyeti
olmayan Birlik Yüklenicilerinden istenilmeyecektir).
3) Gelir İdaresi Başkanlığı, Vergi Dairesi
Başkanlığı veya Defterdarlık Gelir Müdürlüğünce iade ile ilgili verilen
resmi yazının veya KDV İstisna Sertifikasının bir örneği.
4) Birlik Sözleşmesi kapsamındaki mal ve hizmet
alımları ile yaptırılan işlere ilişkin fatura veya benzeri evrakın aslı
veya onaylı örnekleri.
5) Yüklenilen KDV listesi (Birlik Yüklenicisinin
KDV mükellefi olmaması durumunda, bu listenin Birlik Sözleşmesi kapsamında
yapılan harcamaya ait olduğu Sözleşme Makamınca onaylanmalıdır).
6) Kendisine ibraz edilen fatura veya benzeri evrak
karşılığında Sözleşme Makamı tarafından yapılan ödemelere ilişkin
makbuzların (banka dekontu dâhil) aslı veya onaylı örneği.
7) Birlik Sözleşmesinin varsa harcama kalemlerine
ilişkin tablosu ve Sözleşme Makamı tarafından verilen Birlik Sözleşmesine
ilişkin nihai uygun harcama tutarları tablosunun aslı veya onaylı örneği.
4.2.3.1.3.
Birlik Yüklenicisine yapılacak KDV iadesine ilişkin esaslar
Yüklenilen KDV listesinde yürürlükteki KDV mevzuatında
belirtilen bilgilere yer verilecektir.
İstenilen belgelerin fotokopilerinin sunulması
halinde, Birlik Yüklenicisinin gerçek kişi olması durumunda kendisi
tarafından, tüzel kişi olması durumundaysa kurum yetkilisi tarafından bu
fotokopilerin “Aslının Aynıdır” şerhi düşülerek varsa kaşe tatbiki, imza ve
tarih konulmak suretiyle onaylanması gerekir.
İade için Yeminli Mali Müşavir (YMM) Tasdik Raporu
ibraz edilen durumlarda KDV mevzuatının gümrük beyannameli mal ihracı için
öngörülen limitleri geçerli olacaktır.
Birlik Sözleşmesinde yer alan bütçe tutarını aşan
harcamalara ait KDV ile Birlik Yüklenicisi tarafından Birlik Sözleşmesi
kapsamında yüklenilen ve Sözleşme Makamından tahsil edilen KDV, Birlik
Yüklenicisine iade edilmez.
Ayrıca KDV mükellefi olmayan Birlik Yüklenicisine
yapılacak olan KDV iadelerinde aşağıdaki hususlar da dikkate alınır:
KDV mükellefi olmayan Birlik Yüklenicisine AB
fonundan yapılan ödemeye, KDV’nin dâhil olup olmadığı hususu yüklenilen KDV
listesine şerh düşülerek, yetkilinin adı soyadı, unvanı ve tarih
belirtilmek suretiyle Sözleşme Makamı tarafından onaylanacaktır. Yapılan
harcamaların Birlik Sözleşmesi kapsamında olduğuna ilişkin YMM Raporunun
bulunması halinde, Sözleşme Makamı anılan listeyi, bu rapora dayanarak
onaylayacaktır.
Bununla birlikte, Sözleşme Makamının Türkiye
sınırları dışında olduğu durumda söz konusu listenin; genel yönetim
kapsamındaki kamu idarelerinin Birlik Yüklenicisi olması durumunda bu
idarelerin konu ile ilgili imzaya yetkili üst idari amiri, bunlar dışındaki
Birlik Yüklenicilerinde ise gerçek kişi Birlik Yüklenicisinin kendisi
tarafından, tüzel kişi Birlik Yüklenicisinde ise tüzel kişiliğin konu ile
ilgili imzaya yetkili üst yöneticisi tarafından onaylanması gerekmektedir.
Bu şekilde yapılacak onayda, yapılan harcamaların
Birlik Sözleşmesi kapsamında olduğuna ilişkin düzenlenmiş YMM Raporunun bir
örneği de eklenecektir.
YMM KDV İadesi Tasdik Raporu düzenlendiği
durumlarda, yüklenilen KDV listesinin onaylanmasına ilişkin ayrıca bir YMM
Raporu düzenlemesine gerek bulunmamaktadır.
4.2.3.2.
Tedarikçiye KDV iadesi
Tedarikçilerin Birlik Sözleşmesi kapsamındaki KDV
iade başvurularını, yürürlükteki KDV mevzuatı çerçevesinde, bağlı oldukları
vergi dairesi müdürlüğüne/malmüdürlüğüne yapması gerekmektedir.
Tedarikçi iade başvurusu için gümrük beyannameli
mal ihracından doğan KDV iadeleri çerçevesinde ibraz edeceği belgelere
aşağıdaki belgeleri de ilave edecektir:
1) İadeye konu her bir fatura için Birlik
Yüklenicisinden aldığı KDV İstisna Sertifikasının Birlik Yüklenicisi
tarafından “Aslının Aynıdır” onaylı bir örneği.
2) Bu Tebliğin “4.2.2.6.” numaralı bölümü uyarınca
Tedarik Sözleşmesi düzenlenmesinin zorunlu olduğu durumlarda Birlik
Yüklenicisi ile yapılan bu Tebliğin aynı bölümündeki esasları dâhilinde
düzenlenen Tedarik Sözleşmesinin onaylı örneği.
İade için YMM KDV İadesi Tasdik Raporu ibraz edilen
durumlarda mal ihracı için öngörülen limitler geçerli olacaktır.
4.2.3.3.
KDV iadesi için Vergi Dairesi Müdürlüğünce/Malmüdürlüğünce yapılacak
işlemler
KDV iadesi yapmakla görevlendirilen vergi dairesi
müdürlüğünce/malmüdürlüğünce, yukarıda belirtilen belgelerle birlikte
başvuran KDV mükellefi olmayan ve herhangi bir diğer vergi türünden
mükellefiyet kaydı bulunmayan;
- T.C. vatandaşı Birlik Yüklenicisine, T.C. kimlik
numarası üzerinden,
- T.C. vatandaşı olmayan ve/veya Türkiye’de
ikametgâhı olmayan gerçek kişiler ile Türkiye’de işyeri olmayan tüzel kişi
Birlik Yüklenicilerine (Yerleşik Eşleştirme Danışmanları dâhil) ilgili
mevzuatına göre verilmiş olan potansiyel vergi kimlik numarasından (daha
önce verilmemiş ise potansiyel vergi kimlik numarası verilmek suretiyle),
işlem yapılacaktır.
KDV dışında başka bir vergi türünden mükellefiyet
kaydı varsa, buna ilişkin vergi kimlik numarasından iade dilekçesi kabul
edilecektir.
Bu Tebliğin “4.2.3.1.1.” numaralı bölümünde
belirtilen iade için yetkili vergi dairesi müdürlüğü/malmüdürlüğü, Birlik
Yüklenicisinin iade talebini, gerekli incelemeleri yaptıktan sonra nakden
veya mahsuben yerine getirecektir.
Tedarikçilerin iade talepleri, bağlı oldukları
vergi dairesi müdürlüğü/malmüdürlüğü tarafından değerlendirilecektir.
Nakden veya mahsuben iade talepleri, iade için
gerekli belgelerin ibrazı ve varsa eksikliklerin tamamlanmasını takiben,
yürürlükteki KDV mevzuatının gümrük beyannameli mal ihracından doğan
KDV’nin iadesindeki esaslar çerçevesinde belgelerin eksiksiz tamamlandığı
tarihten itibaren 30 gün içerisinde sonuçlandırılacaktır. İade işlemleri
sırasında yürürlükteki KDV mevzuatının “Özel Esaslar” bölümündeki
düzenlemeler saklıdır.
Vergi dairesi müdürlükleri/malmüdürlükleri, IPA III
Mali Çerçeve Ortaklık Anlaşması kapsamında Birlik Yüklenicilerine ve
Tedarikçilere yapmış oldukları KDV iadelerine ilişkin olarak hazırladıkları
listeyi (EK-13) her yıl şubat ayının sonuna kadar öncelikle
avrupabirligi@gelirler.gov.tr elektronik posta adresine ve ayrıca Gelir
İdaresi Başkanlığı Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Daire Başkanlığına resmi
yazı ekinde excel formatında bağlı oldukları Vergi Dairesi
Başkanlıkları/Defterdarlık Gelir Müdürlükleri aracılığıyla
göndereceklerdir.
4.2.4.
Özellik arz eden durumlar
4.2.4.1.
Yıllara sari inşaat-taahhüt işleri
Yıllara sari inşaat-taahhüt işi yapan Birlik
Yüklenicisi, bu iş ile ilgili olarak yüklendiği ve ilgili dönemde verdiği
KDV beyannamesinde indiremediği KDV’yi, bu Tebliğde belirtilen usul ve
esaslar dâhilinde iade alabilecektir. Ancak yürürlükteki KDV mevzuatında
belirtilen satış faturaları yerine, ilgili vergilendirme döneminde
yaptıkları işle ilgili hakediş belgeleri karşılığında Sözleşme Makamınca
yapılan ödemeye ilişkin verilen makbuzun (banka dekontu, tahsilat alındısı
ve benzeri) yüklenilen KDV listesine eklenmesi yeterli olacaktır.
4.2.4.2.
KDV İstisna Sertifikası ibraz edilmeden KDV’siz fatura düzenlenmesi
Bu Tebliğin “4.2.2.1.” numaralı bölümünde
belirtilen makamlara Birlik Sözleşmesinin süresi içerisinde herhangi bir
tarihte başvurarak, bu makamlarca Birlik Yüklenicisi olduğu yazılı olarak
tespit edilen Birlik Yüklenicisine mal teslim eden, hizmet ifasında bulunan
veya iş yapan Tedarikçinin, kendisine Birlik Yüklenicisi tarafından o gün
için geçerli bir KDV İstisna Sertifikası ibraz edilmemesine rağmen KDV
hesaplamaksızın fatura düzenlemesi durumunda, yüklendiği KDV’lerin indirim
ve iadeye konu edilebilmesi; işlemin Birlik Sözleşmesi süresi içerisinde
yapılmış olması, Birlik Sözleşmesi kapsamında olduğunun Yeminli Mali
Müşavir (YMM) Raporu veya Vergi İnceleme Raporuyla tespiti ve bu Tebliğdeki
diğer koşullara uyulması şartıyla mümkündür. Bu tespit, YMM KDV İadesi
Tasdik Raporu ibraz edilen durumlarda işbu rapor ile de yapılabilir. Diğer
yandan, yukarıdaki işleme taraf olan Birlik Yüklenicisine ve Tedarikçiye
4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 352 nci maddesinin II/7
nci bendi uyarınca ayrı ayrı ikinci derece usulsüzlük cezası kesilir.
Bu Tebliğin “4.2.2.1.” numaralı bölümünde
belirtilen makamlara Birlik Sözleşmesinin süresi içerisinde herhangi bir
tarihte başvurmayan Birlik Yüklenicisine mal teslim eden, hizmet ifasında
bulunan veya iş yapan Tedarikçinin, kendisine Birlik Yüklenicisi tarafından
o gün için geçerli bir KDV İstisna Sertifikası ibraz edilmemesine rağmen
KDV hesaplamaksızın fatura düzenlemesi durumunda, Tedarikçinin ilgili dönem
KDV beyanlarında gerekli düzeltme işlemleri yapılacaktır. Vergi ziyaına
neden olan durumların ortaya çıkması halinde, 213 sayılı Kanun hükümlerine
göre vergi ziyaı cezası uygulanacaktır. Yapılacak düzeltme işleminin
sonucunu müteakiben söz konusu mal teslimi veya hizmet ifasının Birlik
Sözleşmesi kapsamında olduğunun YMM Raporuyla veya bir Vergi İnceleme
Raporuyla tespiti halinde ve bu Tebliğdeki diğer koşullara uyulması
durumunda, yürürlükteki KDV mevzuatına göre yapmış olduğu mal ve hizmet
alımları nedeniyle yüklendiği KDV’ler ile ilgili Birlik Yüklenicisinin iade
başvurusu, iadeye yetkili makam tarafından sonuçlandırılacaktır.
4.2.4.3.
Sözleşme Makamınca nihai uygun harcama tutarının tespiti
Sözleşme Makamının yaptığı denetimler sonucunda
sözleşmeye ilişkin nihai uygun harcama tutarının yeniden belirlenmesi
durumunda, söz konusu Birlik Sözleşmesi kapsamında Tedarikçilerden yapılan
mal teslimleri, hizmet ifaları ve yapım işlerinde faydalanılan KDV istisna
tutarları, yeni sözleşme bütçesi dikkate alınarak hesaplanacak, bu tutarı
aşan kısımlar için KDV istisnasından yararlanıldığının tespit edilmesi
durumunda aşan kısımlara yönelik tahsil edilmeyen vergiler, 213 sayılı
Kanun hükümleri uyarınca vergi ziyaı cezası kesilmek ve söz konusu vergiler
için kendi vergi kanunlarında belirtilen ve tarhiyatın ilgili bulunduğu
döneme ilişkin normal vade tarihinden son yapılan tarhiyatın tahakkuk
tarihine kadar gecikme faizi hesaplanmak suretiyle bu Tebliğin “4.2.3.1.1.”
numaralı bölümünde belirtilen iadeye yetkili vergi dairesi
müdürlüğünce/malmüdürlüğünce tahsil edilecektir.
Faaliyet dönemi devam eden sözleşmelerle ilgili
olarak, Sözleşme Makamlarınca gönderilen ara dönem uygun harcama
bildirimleri bu madde bakımından nihai uygun harcama tutarı olarak işleme
konulmayacaktır.
4.2.4.4.
Birlik Sözleşmesinin feshi
Birlik Sözleşmesinin feshedildiğinin “4.2.2.1.” numaralı
bölümde belirtilen Başvuru Makamları tarafından öğrenilmesi durumunda, KDV
İstisna Sertifikası iptal edilecek ve feshedilen Birlik Sözleşmesi
kapsamında faydalanılan istisnalar nedeni ile varsa tahsil edilmeyen
vergiler 213 sayılı Kanun hükümleri uyarınca vergi ziyaı cezası kesilmek ve
söz konusu vergiler için kendi vergi kanunlarında belirtilen ve tarhiyatın
ilgili bulunduğu döneme ilişkin normal vade tarihinden son yapılan
tarhiyatın tahakkuk tarihine kadar gecikme faizi hesaplanmak suretiyle bu Tebliğin
“4.2.3.1.1.” numaralı bölümünde belirtilen, iade için yetkili vergi dairesi
müdürlüğünce/malmüdürlüğünce tahsil edilecektir.
Birlik Yüklenicisinin kusur ve iradesi dışında,
yatırım alanının kamulaştırılması gerekçesiyle Birlik Sözleşmesinin feshedilmesi
halinde, yukarıda belirtilen tarhiyatlar esnasında vergi ziyaı cezası
kesilmez.
4.2.4.5.
Müteselsil sorumluluk
Tedarikçilerin bu Tebliğ hükümlerine aykırı olarak
KDV istisnası uygulamaları halinde, istisna uygulaması nedeniyle ziyaa
uğratılan vergi ile buna bağlı ceza, faiz ve zamlardan, teslim ve hizmeti
yapan Tedarikçiler ile birlikte, teslim veya hizmet yapılanlar da
müteselsilen sorumlu olur.
Kendilerine KDV İstisna Sertifikası ibraz edilen
Tedarikçiler, bu Tebliğdeki usul ve esaslara uygun olarak istisna
kapsamında işlem yaparlar. Daha sonra işlemin, istisna için gerekli
şartları baştan taşımadığı ya da şartların sonradan ihlal edildiğinin
tespiti halinde, ziyaa uğratılan vergi ile buna bağlı ceza, faiz ve zamlar,
kendisine istisna kapsamında teslim veya hizmet yapılan Birlik
Yüklenicisinden aranır. Tedarikçinin indirim işlemleri ve iade talebi ise,
bu Tebliğin ilgili bölümlerinde belirtilen usul ve esaslar kapsamında
yerine getirilir.
4.2.4.6.
Birlik Sözleşmesinin süresi dışında yapılan zorunlu harcamalar
Birlik Sözleşmesi ve eklerinde yazılı olan
başlangıç tarihinden önce veya bitiş tarihinden sonra Birlik Yüklenicileri
tarafından yapılması zorunlu olan hizmet alımlarına ilişkin KDV’lerin
iadesi; bu hizmet alımlarının Birlik Sözleşmesi kapsamında ve uygun harcama
kalemleri içerisinde olduğunun Birlik Sözleşmesi ve eklerinden açıkça
tespit edilebilmesi halinde bu belgelere göre, Birlik Sözleşmesi ve
eklerinden açıkça tespit edilemediği durumlarda ise Vergi İnceleme Raporu
veya Yeminli Mali Müşavir (YMM) Raporuyla tespiti ve bu Tebliğdeki diğer
koşullara uyulması şartıyla mümkündür. Bu tespit, YMM KDV İadesi Tasdik
Raporu ibraz edilen durumlarda işbu rapor ile de yapılabilir.
4.2.4.7.
Sözleşme Makamlarına düzenlenen faturalar
AB mali yardım kurallarına uygun olarak Birlik
Yüklenicilerinin, Birlik Sözleşmesi kapsamında yaptıkları işlerle ilgili
Sözleşme Makamlarına düzenledikleri faturaların KDV hesaplanmaksızın
düzenlenmesinde, Birlik Sözleşmesi süreleri içerisinde olması ve KDV
İstisna Sertifikası şartı aranmaz.
4.2.4.8.
Birlik Sözleşmesinin süresinden sonra ve fatura düzenleme süresi içinde
KDV’li fatura düzenlenmesi halinde Yükleniciye KDV iadesi
Birlik Yüklenicisine Birlik Sözleşmesinin
süresinden sonra KDV’li fatura düzenlenmesi halinde Yüklenici tarafından
yüklenilen KDV’ye ilişkin iadenin yapılması; mal teslimi, hizmet ifası veya
yapım işinin sözleşme süresi içerisinde gerçekleşmiş olması şartıyla, bu
alımlara ilişkin sözleşme süresinden sonra düzenlenen faturanın mal teslimi,
hizmet ifası veya yapım işinin gerçekleştiği tarihten itibaren azami yedi
gün içinde düzenlenmesi ve bu Tebliğdeki diğer koşullara uyulması şartıyla
mümkündür.
4.2.4.9.
Birlik Sözleşmesinin süresinden sonra ve fatura düzenleme süresi içinde
KDV’siz fatura düzenlenmesi halinde Tedarikçiye KDV iadesi
Birlik Yüklenicisine Birlik Sözleşmesinin
süresinden sonra KDV’siz fatura düzenlenmesi halinde Tedarikçi tarafından
yüklenilen KDV’ye ilişkin iadenin yapılması; mal teslimi, hizmet ifası veya
yapım işinin sözleşme süresi içerisinde gerçekleşmiş olması şartıyla, bu
alımlara ilişkin sözleşme süresinden sonra düzenlenen faturanın mal teslimi,
hizmet ifası veya yapım işinin gerçekleştiği tarihten itibaren azami yedi
gün içinde düzenlenmesi ve bu Tebliğdeki diğer koşullara uyulması şartıyla
mümkündür.
4.3. Özel
Tüketim Vergisi (ÖTV) istisnası ve uygulaması
4.3.1.
Anlaşma hükmü
IPA III Mali Çerçeve Ortaklık Anlaşması’nın 28 inci
maddesinin 2/h bendinde;
“Birlik yüklenicilerinin harcamaları; Birlik
sözleşmesi kapsamında Birlik yüklenicisi tarafından tedarik edilen mallar
veya sunulan hizmetler veya yapılan işlere ilişkin harcamalara dair ithalat
harçlarından, özel tüketim vergilerinden veya eş etkiye sahip diğer benzer
vergi, resim veya harçlardan istisnadır;”
hükmü yer almaktadır.
4.3.2. ÖTV
istisnası uygulaması
Birlik Yüklenicisi, Birlik Sözleşmesi kapsamında
ÖTV’ye tabi bir mal almak istediğinde, bu Tebliğin “4.2.2.” numaralı
bölümünde belirtilen usul ve esaslar dâhilinde öncelikle KDV İstisna
Sertifikası başvurusu yapmak zorundadır. Buna göre, KDV İstisna Sertifikası
bu Anlaşma kapsamındaki ÖTV istisnası için de geçerli olacaktır.
4.3.2.1.
ÖTV mükellefi olmayanlardan yapılan alımlarda
Birlik Yüklenicisi, Birlik Sözleşmesi kapsamında
ÖTV mükellefi olmayan Tedarikçiden temin edeceği ÖTV’ye tabi mallar için
başlangıçta ÖTV dâhil tutarı ödeyerek alım yapacaktır.
Birlik Yüklenicisi, Birlik Sözleşmesinin başlangıç
tarihinden itibaren takvim yılının üçer aylık dönemleri itibarıyla bu
kapsamda satın aldığı malları, liste (EK-10) halinde hazırlayarak ve “Bu
listede yer alan alımlar, IPA III Mali Çerçeve Ortaklık Anlaşması
kapsamındaki … tarih ve … sayılı Birlik Sözleşmesi kapsamında yapılmıştır.”
şeklinde şerh düşülerek Hibe Yararlanıcısına onaylattıracak ve iade için
istenilen belgeler arasına ekleyecektir.
Hibe Yararlanıcısının aynı zamanda Birlik
Yüklenicisi olması durumunda söz konusu ÖTV içeren onaylı mal alım listesi
(EK-10), Birlik Sözleşmesi ile ilgili olarak düzenlenmiş Yeminli Mali
Müşavir (YMM) Raporuna dayanılarak Sözleşme Makamı tarafından
onaylanacaktır.
Bununla birlikte, Sözleşme Makamının Türkiye
sınırları dışında olduğu durumda söz konusu listenin; genel yönetim
kapsamındaki kamu idarelerinin Birlik Yüklenicisi olması durumunda bu
idarelerin konu ile ilgili imzaya yetkili üst idari amiri, bunlar dışındaki
Birlik Yüklenicilerinde ise gerçek kişi olması durumunda Birlik
Yüklenicisinin kendisi, tüzel kişi olması durumunda ise tüzel kişiliğin
konu ile ilgili imzaya yetkili üst yöneticisi tarafından onaylanması
gerekmektedir. Bu şekilde yapılacak onayda, yapılan harcamaların Birlik
Sözleşmesi kapsamında olduğuna ilişkin YMM Raporunun bir örneğinin de
eklenmesi gerekmektedir.
İstisna olmasına rağmen Birlik Yüklenicisi
tarafından ödenen ÖTV’ler, bu Tebliğin “4.3.3.” numaralı bölümünde yer alan
usul ve esaslar çerçevesinde iade alınabilecektir.
4.3.2.2.
ÖTV mükelleflerinden yapılan alımlarda
Birlik Sözleşmesi kapsamında Birlik Yüklenicisi
tarafından ÖTV mükelleflerinden temin edilecek malların, Tedarikçi ile bir
örneği bu Tebliğin ekinde yer alan “Tedarik Sözleşmesi”nin (EK-7) yapılması
ve bu sözleşme konusu malların Birlik Sözleşmesi kapsamında olduğunun Hibe
Yararlanıcısı tarafından onaylanması halinde ÖTV ödenmeksizin tedarik
edilmesi mümkündür. ÖTV mükelleflerinden gerçekleştirilecek alımlarda
yapılacak Tedarik Sözleşmeleri için herhangi bir limit bulunmamaktadır.
Birlik Yüklenicisi ve Tedarikçi, EK-7’deki bilgileri ihtiva etmek kaydıyla
Tedarik Sözleşmesinin şeklini serbestçe tayin edebilirler.
Birlik Yüklenicisinin aynı zamanda Hibe Yararlanıcısı
olması durumunda, söz konusu Tedarik Sözleşmesi, Sözleşme Makamı tarafından
onaylanacaktır.
Bununla birlikte, Sözleşme Makamının Türkiye
sınırları dışında olduğu durumda söz konusu listenin; genel yönetim
kapsamındaki kamu idarelerinin Birlik Yüklenicisi olması durumunda bu
idarelerin konu ile ilgili imzaya yetkili üst idari amiri, bunlar dışındaki
Birlik Yüklenicilerinde ise gerçek kişi Birlik Yüklenicisinin kendisi
tarafından, tüzel kişi Birlik Yüklenicisinde ise tüzel kişiliğin konu ile
ilgili imzaya yetkili üst yöneticisi tarafından onaylanması gerekmektedir.
Tedarikçi, Birlik Yüklenicisi ile yaptığı ve
yukarıdaki usullerde onaylanmış Tedarik Sözleşmesinin bir örneğini alarak,
Birlik Yüklenicisine düzenlediği fatura veya benzeri evrakta “7424 sayılı
Kanunla onaylanması uygun bulunan IPA III Mali Çerçeve Ortaklık Anlaşması
ve … tarih ve … sayılı Birlik Sözleşmesi gereğince ÖTV hesaplanmamıştır.”
şeklinde şerh düşmek suretiyle ÖTV hesaplamayacaktır.
Birlik Yüklenicisi, Birlik Sözleşmesi kapsamında
ÖTV mükellefinden ÖTV ödeyerek yaptığı alımlar için ÖTV içeren onaylı mal
alım listesini (EK-10) bu Tebliğin “4.3.2.1.” numaralı bölümünde belirlenen
şekilde onaylatarak iade için istenilen belgeler arasına ekleyecektir.
4.3.3.
Birlik Yüklenicisi tarafından ödenen ÖTV’nin iadesi
4.3.3.1.
KDV İstisna Sertifikası alan Birlik Yüklenicisine ÖTV iadesi
Birlik Sözleşmesi kapsamındaki mal ve hizmet
alımları ile yapım işlerinin KDV’den istisna tutulması için daha önce KDV
İstisna Sertifikası alan Birlik Yüklenicisi, bu Tebliğin “4.3.3.3.”
numaralı bölümünde belirtilen belgelerle birlikte;
a) Türkiye’de yerleşik, herhangi bir vergi türünden
mükellefiyeti olmayan (süreksiz vergi mükellefiyeti hariç) gerçek kişiler
ikametgâhlarının, (ikametgâhlarının tespiti mümkün değilse sözleşmenin
uygulandığı yerin) herhangi bir vergi türünden mükellefiyeti olan (süreksiz
vergi mükellefiyeti hariç) gerçek kişiler mükellefiyetinin, tüzel kişiler
ise iş merkezinin (kayıtlı merkez) bulunduğu ildeki ekli listede (EK-9) yer
alan vergi dairesi müdürlüğüne başvurarak,
b) Türkiye’de ikametgâhı olmayan ve herhangi bir
vergi türünden mükellefiyeti bulunmayan (süreksiz vergi mükellefiyeti
hariç) gerçek kişiler (yerleşik eşleştirme danışmanları dâhil) ile
Türkiye’de işyeri olmayan ve herhangi vergi türünden bir vergi
mükellefiyeti bulunmayan (süreksiz vergi mükellefiyeti hariç) tüzel
kişiler, bu Tebliğin ekinde (EK-9) belirtilen ve Gelir İdaresi Başkanlığı
tarafından kendileri için tayin edilen vergi dairesi müdürlüğüne başvurarak
Birlik Sözleşmesi kapsamındaki harcamaları
dolayısıyla ödediği ÖTV’nin iadesini alabileceklerdir.
4.3.3.2.
KDV İstisna Sertifikası almayan Birlik Yüklenicisine ÖTV iadesi
KDV İstisna Sertifikası almayan Birlik
Yüklenicisinin, Sözleşme Makamı ile imzaladığı sözleşmenin IPA III Mali
Çerçeve Ortaklık Anlaşması kapsamında bir Birlik Sözleşmesi ve kendisinin
de Birlik Yüklenicisi olduğunun tespit edilebilmesi için öncelikle bu
Tebliğin “4.2.2.3.” numaralı bölümünde belirtilen belgelerle birlikte, yine
bu Tebliğin “4.2.2.1.” numaralı bölümünde belirtilen makamlara başvurması
gerekmektedir. Bu başvurunun uygun bulunması halinde, ilgili makamlar
tarafından Birlik Yüklenicisine bir resmi yazı verilecektir.
Birlik Yüklenicisi, verilen resmi yazı ve bu
Tebliğin “4.3.3.3.” numaralı bölümünde belirtilen diğer belgelerle
birlikte, bu Tebliğe ekli listede (EK-9) yer alan vergi dairesi
müdürlüklerinden, bu Tebliğin “4.3.3.1.” numaralı bölümünde belirtilen
vergi dairesi müdürlüğüne başvurarak, Birlik Sözleşmesi kapsamındaki
harcamaları dolayısıyla ödediği ÖTV’nin iadesini alabilecektir.
4.3.3.3.
ÖTV iadesi için istenilen belgeler
Birlik Yüklenicileri;
1) Standart İade Talep Dilekçesi,
2) Gelir İdaresi Başkanlığı, Vergi Dairesi
Başkanlığı veya Defterdarlık Gelir Müdürlüğünden alınan resmi yazının veya
KDV İstisna Sertifikasının bir örneği,
3) ÖTV içeren onaylı mal alım listesi (EK-10),
4) ÖTV içeren mal alımlarına ilişkin fatura veya
benzeri evrakın aslı veya onaylı örnekleri,
5) ÖTV içeren mal alımları içerisinde yer alan
kendileri tarafından hesaplanmış iade edilecek ÖTV listesi,
ile birlikte
ilgili vergi dairesine iade için başvuracaklardır.
İstenilen belgelerin fotokopilerinin sunulması
halinde, Birlik Yüklenicisi gerçek kişi ise kendisi, tüzel kişiyse kurum yetkilisi
tarafından bu fotokopilerin “Aslının Aynıdır” şerhi düşülerek, varsa kaşe
tatbiki, imza ve tarih konulmak suretiyle onaylanması gerekir. Sözleşme
süresi devam eden Birlik Yüklenicisi, ÖTV iade talebini, Birlik Sözleşmesinin
başlangıç tarihinden itibaren takvim yılının üçer aylık dönemleri
itibarıyla yapacaktır. Sözleşme süresi sona eren Birlik Yüklenicisi, ÖTV
iade talebini sözleşmenin tamamlandığı tarihten itibaren yapabilecektir.
4.3.3.4.
ÖTV iadesi için Vergi Dairesi Müdürlüğünce yapılacak işlemler
ÖTV iadesi yapmakla görevlendirilen vergi dairesi
müdürlüğünce, yukarıda belirtilen belgelerle birlikte kendisine başvuran;
- T.C. vatandaşı Birlik Yüklenicisine, T.C. kimlik
numarası üzerinden,
- T.C. vatandaşı olmayan ve/veya Türkiye’de
ikametgâhı olmayan gerçek kişiler ile Türkiye’de işyeri olmayan tüzel kişi
Birlik Yüklenicilerine (Yerleşik Eşleştirme Danışmanları dâhil) öncelikle
ilgili mevzuatına göre verilecek potansiyel vergi kimlik numarasından (daha
önce verilmemiş ise potansiyel vergi kimlik numarası verilmek suretiyle),
işlem yapılacaktır.
Birlik Yüklenicisinin herhangi bir diğer vergi
türünden mükellefiyet kaydı varsa, buna ilişkin vergi kimlik numarasından
iade dilekçesi kabul edilecektir.
Vergi dairesi müdürlüğünce yapılacak incelemede, ÖTV
içeren mal alımlarına ilişkin fatura veya benzeri evrakta gösterilen
malların 6/6/2002 tarihli ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli
listelerde yer alan mallar olduğu ve mal alım bedeli içindeki ÖTV tutarının
doğruluğu tespit edilecektir. Bu tespitin; maktu vergi uygulanan (I) sayılı
listedeki mallar, (III) sayılı listedeki alkollü içkiler ve tütün mamulleri
ile (IV) sayılı listedeki cep telefonları için miktar üzerinden maktu tutar
olarak hesaplanması mümkündür. Ancak verginin, ithalatta veya üreticinin
teslimindeki matrah üzerinden tabi olduğu orana göre nispi olarak
hesaplandığı (II) ve (IV) sayılı listedeki mallar ile (III) sayılı
listedeki malların nispi vergi tutarları, gerekirse bu safhalar için vergi
incelemesi yapılmak suretiyle tespit edilebilecektir. Bu şekilde hesaplanan
ÖTV tutarlarının; ithalatta Gümrük İdaresine, yurt içinde ise mükellefleri
tarafından vergi dairesine beyan edilip ödendiğinin de tespiti
gerekmektedir. Bu inceleme veya tespitin, Yeminli Mali Müşavir (YMM)
Raporuyla da yapılması mümkündür.
Vergi dairesi müdürlüğünce gerekli incelemeler
yapıldıktan ve verginin ödendiği tespit edildikten sonra, söz konusu
mallara ait ÖTV, talebe göre gümrük beyannameli mal ihracından doğan KDV
iadesi ile ilgili olarak 26/4/2014 tarihli ve 28983 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde belirlenen usul ve
esaslar çerçevesinde nakden veya mahsuben iade edilecektir. İade işlemleri
sırasında yürürlükteki KDV mevzuatının “Özel Esaslar” bölümündeki düzenlemeler
saklıdır. İade için YMM Tasdik Raporu ibraz edilen durumlarda, KDV
mevzuatının gümrük beyannameli mal ihracı için öngörülen limitleri geçerli
olacaktır.
İade başvurusu sırasında; bu Tebliğin “4.3.3.3.”
numaralı bölümünün iki numaralı fıkrasında Birlik Yüklenicisinden istenilen
ve Gelir İdaresi Başkanlığı, Vergi Dairesi Başkanlığı veya Defterdarlık
Gelir Müdürlüğünden alınan resmi yazı veya KDV İstisna Sertifikasının ıslak
imzalı olması durumunda bir örneği aslı görülmek suretiyle Vergi Dairesi
Müdürü veya yetkilendirdiği personel tarafından tasdik edilecektir. Bu
belgelerin e-imzalı olması durumunda ise Vergi Dairesi Müdürü veya
yetkilendirdiği personel tarafından e-belge doğrulama sisteminden teyidi
sağlanacaktır.
Vergi dairesi müdürlükleri, IPA III Mali Çerçeve
Ortaklık Anlaşması kapsamında Birlik Yüklenicileri ve Tedarikçilere yapmış
oldukları ÖTV iadelerine ilişkin olarak hazırladıkları listeyi (EK-14) her
yıl şubat ayının sonuna kadar öncelikle avrupabirligi@gelirler.gov.tr
elektronik posta adresine ve ayrıca Gelir İdaresi Başkanlığı Avrupa Birliği
ve Dış İlişkiler Daire Başkanlığına resmi yazı ekinde excel formatında
bağlı olduğu Vergi Dairesi Başkanlıkları/Defterdarlık Gelir Müdürlükleri
aracılığıyla göndereceklerdir.
4.3.4.
ÖTV istisnasından yararlanılarak ilk iktisabı yapılan araçların üçüncü
kişilere devrinde ÖTV uygulaması
4760 sayılı Kanunun 15 inci maddesinin (2) numaralı
fıkrasının (a) bendinde, (II) sayılı listedeki kayıt ve tescile tabi
mallardan, veraset yoluyla intikaller hariç ilk iktisabında istisna
uygulananların, istisnadan yararlananlar dışındakilerce iktisabında, ilk
iktisaptaki matrah esas alınarak, adına kayıt ve tescil işlemi yapılandan,
kayıt ve tescil tarihinde geçerli olan oran üzerinden bu tarihte ÖTV
alınacağı hükme bağlanmıştır. Bu hüküm uyarınca, ÖTV istisnasından
yararlanılarak ilk iktisabı yapılan kayıt ve tescile tabi taşıt
araçlarının, istisnadan yararlanan kişi/kuruluşlara satışı veya devri,
veraset yoluyla intikali ile 18/7/1997 tarihli ve 23053 mükerrer sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Karayolları Trafik Yönetmeliğinin 39 uncu maddesi
kapsamında taşıtın tekrar tescil edilmesine imkân bulunmayacak şekilde
hurdaya ayrılması halleri hariç olmak üzere, üçüncü kişiler tarafından
iktisabında, söz konusu araçları adına kayıt ve tescil ettirecek olan
üçüncü kişiler tarafından 4760 sayılı Kanunun 15 inci maddesinin (2)
numaralı fıkrasının (a) bendi kapsamında ÖTV beyanında bulunulmak suretiyle
ÖTV tarhiyatı yapılacaktır. Söz konusu aracın Birlik Sözleşmesinde yer alan
işlerden başka işlerde de kullanılacak olması nedeniyle başlangıçta ÖTV
ödemek suretiyle satın alınmış, ancak daha sonra sözleşme kapsamında
kullanım süresine bağlı olarak hesaplanan ÖTV tutarı iade edilmiş olması
durumunda, iade edilen tutarın üçüncü kişiler tarafından beyan edilip
ödenmesi gerekmektedir.
4.4.
Amortismana Tabi İktisadi Kıymetler (ATİK) ile ilgili hususlar
4.4.1.
ATİK’lerde KDV istisnası uygulaması
Birlik Yüklenicisi, Birlik Sözleşmesi kapsamında
teslim edeceği mallar veya sunacağı hizmetler veya yapacağı işler ile
bağlantılı olarak temin edeceği ATİK’leri, ancak söz konusu kıymetlerin
sadece Birlik Sözleşmesi kapsamında kullanılan kıymetler olması ve bu
kıymetlerin Birlik Sözleşmesinin sona ermesiyle Hibe Yararlanıcısı/Nihai
Hibe Yararlanıcısına bedelsiz tesliminin öngörülmesi halinde, yukarıda yer
alan esaslara göre KDV’siz olarak temin edebilme imkânına sahiptir. Bu
durumda Birlik Yüklenicisinin Tedarikçi ile yapacağı ve Hibe Yararlanıcısı
tarafından onaylanacak Tedarik Sözleşmesinde (EK-7), bu kıymetin Birlik
Sözleşmesi sonunda Hibe Yararlanıcısına/Nihai Hibe Yararlanıcısına bedelsiz
devir olunacağı açıkça belirtilecektir. Bununla beraber, ATİK’in Birlik
Sözleşmesi kapsamında alındığına ve/veya kullanıldığına dair Sözleşme
Makamından alınan resmi yazının (EK-11) örneği de Tedarik Sözleşmesi ekine
eklenecektir.
Hibe Yararlanıcısının aynı zamanda Birlik
Yüklenicisi olması durumunda, söz konusu Tedarik Sözleşmesi, Sözleşme
Makamı tarafından onaylanacaktır. Bununla birlikte, Sözleşme Makamının
Türkiye sınırları dışında olduğu durumda söz konusu Tedarik Sözleşmesinin;
genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin Birlik Yüklenicisi olması
durumunda bu idarelerin konu ile ilgili imzaya yetkili üst idari amiri,
bunlar dışındaki Birlik Yüklenicilerinde ise gerçek kişi Birlik
Yüklenicisinin kendisi, tüzel kişi Birlik Yüklenicisinde ise tüzel
kişiliğin konu ile ilgili imzaya yetkili üst yöneticisi tarafından
onaylanması gerekmektedir.
Tedarikçi; Birlik Yüklenicisi ile yapmış olduğu
Tedarik Sözleşmesinin Hibe Yararlanıcısı tarafından, Hibe Yararlanıcısı ile
Birlik Yüklenicisinin aynı olması durumunda ise Sözleşme Makamı veya
yukarıda belirtilen şahıslar tarafından onaylanmış bir örneğini almak
suretiyle düzenlediği fatura veya benzeri evrakta “7424 sayılı Kanunla onaylanması
uygun bulunan IPA III Mali Çerçeve Ortaklık Anlaşması’nın 28/2. maddesi
gereğince, … tarih ve ... sayılı KDV İstisna Sertifikasına istinaden.”
şeklinde şerh düşerek KDV hesaplamayacaktır.
ATİK’lerin Birlik Sözleşmesinde yer alan işlerden
başka işlerde de kullanılacak olması durumunda, Birlik Yüklenicisi söz
konusu ATİK’leri başlangıçta KDV ödemek suretiyle satın alacak ve
yüklenilen KDV’yi diğer vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan KDV’den
indirim konusu yapacaktır. Birlik Sözleşmesinin sona ermesiyle, ödenen
KDV’nin, bu kıymetin Birlik Sözleşmesi kapsamında kullanılma süresinin, bu
kıymet için belirlenen amortisman süresi oranına isabet eden kısmı için bu
Tebliğin “4.2.3.” numaralı bölümünde yer alan esaslara göre iade talep edebilecektir.
Bu durumda Birlik Yüklenicisi, Tedarik Sözleşmesini (EK-7) Hibe
Yararlanıcısına onaylattırırken, Hibe Yararlanıcısının/Nihai Hibe
Yararlanıcısının bu kıymetin Birlik Sözleşmesi kapsamında ne kadar süre
kullanılacağına dair bir şerh koymasını sağlayacaktır.
4.4.2.
ATİK’lerde ÖTV istisnası uygulaması
Birlik Yüklenicisi, Birlik Sözleşmesi kapsamında
ÖTV mükelleflerinden temin edeceği ATİK’ler için, ancak söz konusu
kıymetlerin sadece Birlik Sözleşmesi kapsamında kullanılacak kıymetler
olması ve bu kıymetlerin Birlik Sözleşmesi sonunda Hibe Yararlanıcısına
bedelsiz devrinin öngörülmüş olması durumunda, bu kıymetleri başlangıçta
ÖTV ödemeksizin alabilecektir. Bu durumda Birlik Yüklenicisinin Tedarikçi
ile yapacağı ve Hibe Yararlanıcısı tarafından onaylanacak Tedarik
Sözleşmesinde (EK-7), bu kıymetin Birlik Sözleşmesi sonunda Hibe
Yararlanıcısına/Nihai Hibe Yararlanıcısına bedelsiz devir olunacağı açıkça
belirtilecektir.
Hibe Yararlanıcısının aynı zamanda Birlik Yüklenicisi
olması durumunda, söz konusu Tedarik Sözleşmesi, Sözleşme Makamı tarafından
onaylanacaktır. Bununla birlikte, Sözleşme Makamının Türkiye sınırları
dışında olduğu durumda söz konusu Tedarik Sözleşmesinin; genel yönetim
kapsamındaki kamu idarelerinin Birlik Yüklenicisi olması durumunda bu
idarelerin konu ile ilgili imzaya yetkili üst idari amiri, bunlar dışındaki
Birlik Yüklenicilerinde ise gerçek kişi Birlik Yüklenicisinin kendisi,
tüzel kişi Birlik Yüklenicisinde ise tüzel kişiliğin konu ile ilgili imzaya
yetkili üst yöneticisi tarafından onaylanması gerekmektedir.
Tedarikçi; Birlik Yüklenicisi ile yapmış olduğu
Tedarik Sözleşmesinin Hibe Yararlanıcısı tarafından, Hibe Yararlanıcısı ile
Birlik Yüklenicisinin aynı olması durumunda ise Sözleşme Makamı veya
yukarıda belirtilen şahıslar tarafından onaylanmış bir örneğini almak
suretiyle düzenlediği fatura veya benzeri evrakta “7424 sayılı Kanunla onaylanması
uygun bulunan IPA III Mali Çerçeve Ortaklık Anlaşması ve … tarih ve …
sayılı Birlik Sözleşmesi gereğince ÖTV hesaplanmamıştır.”
şeklinde şerh düşerek ÖTV hesaplamayacaktır.
ATİK’lerin Birlik Sözleşmesinde yer alan işlerden
başka işlerde de kullanılacak olması durumunda, Birlik Yüklenicisi söz
konusu ATİK’leri başlangıçta ÖTV ödemek suretiyle satın alacaktır. Birlik
Sözleşmesinin sona ermesiyle, ödenen ÖTV’nin, bu kıymetin Birlik Sözleşmesi
kapsamında kullanılma süresinin, bu kıymet için belirlenen amortisman
süresi oranına isabet eden kısmı için bu Tebliğin “4.3.3.” numaralı
bölümünde yer alan esaslara göre iade talep edebilecektir. Bu durumda
Birlik Yüklenicisi, Tedarik Sözleşmesini (EK-7) Hibe Yararlanıcısına
onaylattırırken, bu kıymetin Birlik Sözleşmesi kapsamında ne kadar süre
kullanılacağına dair Hibe Yararlanıcısı/Nihai Hibe Yararlanıcısının bir şerh
koymasını sağlayacaktır.
IPA III Mali Çerçeve Ortaklık Anlaşması kapsamında
ilk iktisabı yapılacak araçlarda KDV ve ÖTV istisnasından faydalanabilmek
için, yapılacak araç iktisabının Birlik Sözleşmesi çerçevesinde yapılacak
işlerle somut bir bağlantısının olması ve alınacak araç/araçların sözleşme
sonunda Hibe Yararlanıcısına/Nihai Hibe Yararlanıcısına bedelsiz devrinin
öngörülmüş olması şarttır. Sözleşme süresi veya sonunda Avrupa Komisyonu
veya Sözleşme Makamı yetkililerince yapılacak yerindelik denetiminde,
yapılan araç iktisabının Birlik Sözleşmesi kapsamında olmadığının tespiti
ve uygun olmayan harcama olarak değerlendirilmesi durumunda, faydalanılan
istisnalar nedeni ile varsa tahsil edilmeyen vergiler, 213 sayılı Kanun
hükümleri uyarınca vergi ziyaı cezası kesilmek ve söz konusu vergiler için
kendi vergi kanunlarında belirtilen ve tarhiyatın ilgili bulunduğu döneme
ilişkin normal vade tarihinden son yapılan tarhiyatın tahakkuk tarihine
kadar gecikme faizi hesaplanmak suretiyle bu Tebliğin “4.2.3.1.1.” numaralı
bölümünde belirtilen iade için yetkili vergi dairesi
müdürlüğünce/malmüdürlüğünce tahsil edilecektir.
4.4.3.
ATİK’lerin Hibe Yararlanıcısına bedelsiz devri
Bu Tebliğin uygulaması bakımından ATİK’lerin Hibe
Yararlanıcısı/Nihai Hibe Yararlanıcısına bedelsiz devrinin öngörüldüğü
durumlarda söz konusu devir işlemi Birlik Yüklenicisi tarafından doğrudan
yapılabileceği gibi AB Mali Yardım Kuralları gereği Sözleşme Makamları
aracılığı ile de yapılabilir.
4.5. Gelir
ve Kurumlar Vergisi istisnası ve uygulaması
4.5.1.
Anlaşma hükmü
IPA III Mali Çerçeve Ortaklık Anlaşması’nın 28 inci
maddesinin 2/f bendinde;
“Birlik sözleşmelerinden doğan kâr veya gelir,
merkezi/yerel vergilendirme sistemine göre Türkiye Cumhuriyeti’nde vergiye
tabidir. Ancak, Avrupa Birliği Üye Devletlerinde veya IPA III yararlanıcısı
hariç IPA III kapsamında uygun olan diğer ülkelerde ikamet eden veya
yerleşik bulunan ve Birlik sözleşmelerini icra eden yabancı personel ve
RTA’lar dâhil gerçek ve tüzel kişiler, stopaj ve geçici vergiler dâhil
Türkiye Cumhuriyeti’ndeki kazanç veya gelir vergisinden muaftır; ancak, söz
konusu kazancı ve/veya geliri elde eden gerçek ve/veya tüzel kişinin, söz
konusu gelirin atfedilebilir olduğu ikametgâhının veya daimi bir
kuruluşunun, geçerli çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmaları hükümleri
uyarınca Türkiye Cumhuriyeti’nde bulunması durumu bu hükmün istisnasıdır;”
Aynı Anlaşmanın 28 inci maddesinin 2/g bendinde ise
“Bir hibe yararlanıcısına verilen bir Birlik hibesi,
o hibe yararlanıcısı için kar veya gelir olarak yorumlanmaz. Bir hibe
sözleşmesinden kâr elde edilmesi halinde, Komisyon, dayanak sözleşmenin
hüküm ve koşulları uyarınca kârın belli bir yüzdesini geri alma hakkına
sahip olur. Kârın geri kalan kısmı merkezi/yerel vergilendirme sistemine
göre vergiye tabi olabilir;”
hükümleri yer almaktadır.
4.5.2.
31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun geçici 84 üncü
madde hükmü
3/4/2013 tarihli ve 6456 sayılı Kamu Finansmanı ve
Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun ile Bazı Kanun ve Kanun
Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 15 inci maddesi
ile 193 sayılı Kanuna eklenen geçici 84 üncü maddede;
“Avrupa Birliği organlarıyla akdedilen ve usulüne
göre yürürlüğe konulan anlaşmalar çerçevesinde proje karşılığı sağlanan
hibeler, özel bir fon hesabında tutulur ve gelir olarak dikkate alınmaz.
Söz konusu hibelerle gerçekleştirilecek projelere ilişkin olarak bu fondan
yapılan harcamalar, gelir ve kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider
ve maliyet olarak dikkate alınmaz. Proje sonunda herhangi bir şekilde
harcanmayan ve iade edilmeyen tutarın kalması hâlinde bu tutar gelir
kaydedilir.
Birinci fıkra çerçevesinde sağlanan hibelerle
finanse edilen yıllara sâri inşaat ve onarım işlerine ilişkin ödemeler
üzerinden ve yaptıkları serbest meslek işleri dolayısıyla bu işleri icra
edenlere yapılan ödemelerden, fon hesabından yapılan harcama tutarları ile
sınırlı olmak üzere, 94 üncü maddenin birinci fıkrasının (2) ve (3)
numaralı bentleri ile 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 15 inci
maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ve 30 uncu maddesinin birinci
fıkrasının (a) ve (b) bentleri uyarınca vergi kesintisi yapılmaz.”
hükmü yer almaktadır.
4.5.3.
İstisnanın uygulanması
IPA III Mali Çerçeve Ortaklık Anlaşması’nın 28 inci
maddesinin 2/f bendi uyarınca, Birlik Sözleşmelerinden doğan kâr veya gelir
Türk vergi sistemine göre Türkiye Cumhuriyeti’nde vergiye tabidir.
Ancak, AB veya AB ve Türkiye ortak katkısı ile
finanse edilen Birlik Sözleşmelerini yürüten gerçek ve tüzel kişi Birlik
Yüklenicilerinden,
- AB ülkeleri ile Türkiye dışındaki IPA III
yararlanıcısı diğer ülkelerde mukim veya kurulu olan ve,
- Uygulanabilir bir çifte vergilendirmeyi önleme
anlaşması hükümlerine göre, Birlik Sözleşmesinin yürütülmesinden elde
ettikleri kazancı Türkiye'de bir işyerine atfedilemeyen veya Türkiye’de
mukim statüsünde bulunmayanların
Birlik Sözleşmesinin yürütülmesinden elde ettikleri
gelir veya kazanç, gelir ve kurumlar vergisinden istisnadır. Bu istisna,
söz konusu kişilerin elde ettikleri gelir veya kazanca ilişkin olarak
yapılan gelir ve kurumlar vergisi tevkifatlarını da kapsar.
Aynı zamanda bu sözleşmeler kapsamında bir Birlik
Yüklenicisine bağlı olarak hizmet ifa eden ve ücreti Birlik Sözleşmesi
bütçesinden ödenen ve AB ülkeleri ile Türkiye dışındaki IPA III
yararlanıcısı diğer ülkelerde mukim olan gerçek kişilerin elde ettikleri
gelirler de gelir vergisine tabi değildir.
Diğer taraftan, AB organlarıyla akdedilen ve
usulüne göre yürürlüğe konulan anlaşmalar çerçevesinde proje karşılığı
sağlanan hibelerin, özel bir fon hesabında tutulması ve bu fondan yapılan
harcamaların da gider ve maliyet olarak dikkate alınmaması şartıyla, söz
konusu hibeler alındığı dönemde gelir olarak değerlendirilmeyecektir. Proje
tamamlandığında ise varsa harcanmayan ve iade edilmeyen hibe tutarları
gelir olarak dikkate alınacaktır.
AB hibesinin harcamaların yapılmasından sonra
verildiği durumlarda, söz konusu hibenin özel bir fon hesabına alınması ve
fon hesabına alınan bu tutarın, söz konusu varlığın aktifte kayıtlı
maliyetinden veya ilgili gider hesabından düşülmesi mümkündür.
AB organlarıyla akdedilen ve usulüne göre yürürlüğe
konulan anlaşmalar çerçevesinde, proje karşılığı sağlanan hibelerle finanse
edilen yıllara sâri inşaat ve onarım işleri ve serbest meslek hizmetlerine
ilişkin olarak bu işleri icra eden Birlik Yüklenicilerine, Sözleşme Makamı
tarafından yapılan ödemelerden vergi tevkifatı yapılmayacaktır. Bununla
birlikte Birlik Yüklenicisinin aynı zamanda Hibe Yararlanıcısı olduğu
durumlara mahsus olmak üzere, bu Birlik Yüklenicisi/Hibe Yararlanıcısı
tarafından Birlik Sözleşmesi kapsamında yapılan yıllara sâri inşaat ve
onarım işleri ile serbest meslek hizmeti ödemelerinden de vergi tevkifatı
yapılmayacaktır.
Yıllara sâri inşaat ve onarım işlerine ilişkin
hakediş ödemeleri ve serbest meslek niteliğindeki ödemeler dışında, söz
konusu hibelerle finanse edilen ve 193 sayılı Kanunun 94 üncü maddesi ile
13/6/2006 tarihli ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 15 inci ve 30
uncu maddelerinde sayılan diğer ödemelerden (gayrimaddi hak bedeli, kira,
faiz, ücret ve benzeri) gelir ve kurumlar vergisi tevkifatı yapılmaya devam
edilecektir.
4.6.
Veraset ve İntikal Vergisi muafiyeti ve uygulaması
4.6.1.
Anlaşma hükmü
IPA III Mali Çerçeve Ortaklık Anlaşması’nın 28 inci
maddesinin 2/i bendinde;
“inşa edilmiş tesisler veya
eylemlerin/faaliyetlerin yararlanıcılarına veya IPA III programları veya
herhangi bir Birlik Aracı kapsamında yürütülen sözleşmelerin
yararlanıcılarına intikal eden haklar dâhil, finansal veya maddi varlıklar/mallar,
söz konusu yararlanıcılar için “veraset ve intikal vergileri” veya eşdeğer
etkiye sahip başka vergi veya harçlar doğurmaz;”
hükmü yer almaktadır.
4.6.2.
Muafiyetin uygulaması
AB veya Türkiye ve AB ortak katkısı ile finanse
edilen Birlik Sözleşmesi ile ilgili olarak herhangi bir şekilde karşılıksız
olarak kendilerine transfer edilen inşa edilmiş tesisler veya
eylemler/faaliyetler ile haklar dâhil finansal veya maddi varlıklar/mallar
ve/veya sağlanan olanaklar ile ilgili olarak Hibe Yararlanıcıları/Nihai
Hibe Yararlanıcıları, veraset ve intikal vergisinden veya bu vergi yerine
ihdas edilecek vergiden muaf tutulacak ve bu transferlerle ilgili herhangi
bir veraset veya intikal vergisi beyanında bulunmayacaklardır.
4.7.
Damga Vergisi ile Harç istisnası ve uygulaması
4.7.1.
Anlaşma hükmü
IPA III Mali Çerçeve Ortaklık Anlaşması’nın 28 inci
maddesinin 2/k bendinde;
“Birlik sözleşmeleri, damga vergisi veya tescil
harcına veya Türkiye Cumhuriyeti’nde eşdeğer etkiye sahip başka bir harca
tabi olmaz. Bu istisna, ilgili ödemelerin doğrudan bir Birlik sözleşmesiyle
ilgili olması halinde, (ortakları, bağlı kuruluşları veya alt hibe
yararlanıcıları dâhil) hibe yararlanıcıları ve bunların yüklenicileri
(bunların personeli veya sözleşmeli uzmanları dâhil) arasında yapılan
sözleşmeler ile sırasıyla hizmet sözleşmeleri ve yapım işi sözleşmeleri
kapsamında arızi ve geçici harcamalar için yapılan sözleşmeler dâhil olmak
üzere, Birlik yüklenicisine yapılan ödemelere ilişkin belgeler ve işlemler
(hakların temliki dâhil) için de geçerlidir;”
hükmü yer almaktadır.
4.7.2.
İstisnanın uygulaması
4.7.2.1.
Damga Vergisi istisnası uygulaması
Aşağıdaki sözleşmeler ve münhasıran bu sözleşmeler
kapsamında yapılan ödemelere ilişkin düzenlenen kâğıtlar (hakediş ödemeleri
için düzenlenen belgeler dâhil);
- AB veya Türkiye ile AB ortak katkısı ile finanse
edilen ve Sözleşme Makamı ile Birlik Yüklenicisi arasında imzalanan ve bu
Tebliğin “3.2.” numaralı bölümünde tanımlanan Birlik Sözleşmeleri,
- Birlik Sözleşmelerinin; iş ortaklığı, eş
yararlanıcı, konsorsiyum ve benzeri şekillerde birlikte imzalandığı durumlarda
her bir ortak ya da eş yararlanıcı arasında imzalanan sözleşmeler,
- Birlik Sözleşmeleri kapsamında Birlik
Yüklenicileri ile Tedarikçileri arasında imzalanan mal, hizmet alımı ya da
yapım işi sözleşmeleri (Birlik Yüklenicisi ile doğrudan Tedarikçinin
personeli veya sözleşmeli uzmanları arasında imzalanan sözleşmeler dâhil),
- Birlik Sözleşmesi kapsamında bir hizmet sunmak
üzere Birlik Yüklenicisi ile çalışanları veya sözleşmeli uzmanları arasında
imzalanan sözleşmeler,
damga vergisinden istisna tutulacaktır.
Ayrıca, Birlik Sözleşmeleri çerçevesinde Birlik
Yüklenicileriyle Tedarikçiler arasında imzalanan mal, hizmet alımı ya da
yapım işi sözleşmeleri nedeniyle, doğrudan bu sözleşmelerle sınırlı olan ve
Birlik Yüklenicisi tarafından alınan ihale kararları da istisna
kapsamındadır.
Birlik Sözleşmesi kapsamında ve birlik bütçesinden
karşılansa bile sözleşmeye bağlanmaksızın görevlendirilen ve proje bazlı
olmayan sözleşmeli personele ve sözleşmeye bağlı olup olmadığına
bakılmaksızın memurlara yapılan harcırah ödemelerine ilişkin kâğıtlara
damga vergisi istisnası uygulanmayacaktır.
4.7.2.2.
Harç istisnası uygulaması
Aşağıdaki sözleşmeler kapsamında yapılacak
işlemler, doğrudan bu sözleşmeler ile sınırlı olmak üzere, harca tabi
değildir:
- AB veya Türkiye ile AB ortak katkısı ile finanse
edilen ve Sözleşme Makamı ile Birlik Yüklenicisi arasında imzalanan ve bu
Tebliğin “3.2.” numaralı bölümünde tanımlanan Birlik Sözleşmeleri.
- Birlik Sözleşmelerinin; iş ortaklığı, eş
yararlanıcı, konsorsiyum vb. şekillerde birlikte imzalandığı durumlarda her
bir ortak ya da eş yararlanıcı arasında imzalanan sözleşmeler.
- Birlik Sözleşmesi kapsamında Birlik Yüklenicileri
ile Tedarikçileri arasında imzalanan mal, hizmet alımı ya da yapım işi
sözleşmeleri (Birlik Yüklenicisi ile doğrudan Tedarikçinin personeli veya
sözleşmeli uzmanları arasında imzalanan sözleşmeler dâhil).
- Birlik
Sözleşmesi kapsamında bir hizmet sunmak üzere Birlik Yüklenicisi ile
çalışanları veya sözleşmeli uzmanları arasında imzalanan sözleşmeler.
4.8. Özel
İletişim Vergisi (ÖİV) istisnası ve uygulaması
4.8.1.
Anlaşma hükmü
IPA III Mali Çerçeve Ortaklık Anlaşması’nın 28 inci
maddesinin 2/l bendinde;
“Birlik yüklenicileri aşağıdaki harçlardan da
muaftır: (i) özel iletişim vergisi…”
hükmü yer almaktadır.
4.8.2.
İstisnanın uygulaması
Birlik Yüklenicisinin IPA III Mali Çerçeve Ortaklık
Anlaşması uyarınca imzalanan Birlik Sözleşmesi kapsamında olan ve Birlik
Sözleşmesi bütçesinden karşılanan ÖİV’nin konusuna giren harcamaları,
Birlik Sözleşmesinin süresi ile sınırlı olmak üzere, ÖİV’den istisnadır.
Birlik Yüklenicisi, öncelikle bu istisna kapsamına giren harcamalara
ilişkin ÖİV’yi ödeyecektir. Ancak Birlik Sözleşmesi kapsamında istisna olan
harcamalar dolayısıyla ödenen ÖİV’ler, Birlik Yüklenicisine aşağıdaki usul
ve esaslar dâhilinde iade edilecektir.
4.8.3.
Ödenen ÖİV’nin iadesi
İstisna kapsamında olmasına rağmen ödenen ÖİV’lerin
iadesi için, Birlik Yüklenicisinin, süresi devam eden Birlik Sözleşmeleri
için Birlik Sözleşmesinin başladığı tarihten itibaren takvim yılı esas
alınarak üçer aylık dönemlerle, süresi biten Birlik Sözleşmeleri için ise
sürenin bittiği tarihten sonra bu Tebliğin “4.2.3.1.1.” numaralı bölümünde
belirtilen vergi dairesi müdürlüklerine/malmüdürlüklerine aşağıdaki
belgeler ile birlikte başvurması gerekmektedir.
4.8.3.1.
ÖİV’nin iadesi başvurusunda istenilen belgeler
1) Standart iade talep dilekçesi.
2) Ödenen ÖİV’lere ilişkin onaylı liste.
3) Ödenen ÖİV’ye ait fatura veya benzeri evrakın
aslı veya onaylı örnekleri.
4) KDV İstisna Sertifikası ve/veya vergi idaresi
tarafından bu kapsamda verilen resmi yazı örneği.
Birlik Yüklenicisi, istisna olmasına rağmen ödediği
ÖİV’lerin iadesi için öncelikle ödenen ÖİV’ler ile ilgili fatura veya
fatura benzeri belgelere ilişkin olarak liste hazırlayacaktır. Söz konusu
liste, Hibe Yararlanıcısı tarafından “Bu listede belirtilen ve ekteki
fatura veya fatura benzeri evrakta ayrıntısı yer alan harcamalar, … tarih
ve … sayılı Birlik Sözleşmesi kapsamında yapılmış olup, Birlik Sözleşmesi
bütçesinde bu konu için ayrılan tutar aşılmamıştır.” şerhi düşülmek
suretiyle onaylanacaktır.
Hibe Yararlanıcısının aynı zamanda Birlik
Yüklenicisi olması durumunda, söz konusu liste, Sözleşme Makamı tarafından
onaylanacaktır. Bununla birlikte, Sözleşme Makamının Türkiye sınırları
dışında olduğu durumda söz konusu listenin genel yönetim kapsamındaki kamu
idarelerinin Birlik Yüklenicisi olması durumunda bu idarelerin konu ile
ilgili imzaya yetkili üst idari amiri, bunlar dışındaki Birlik
Yüklenicilerinde ise gerçek kişi Birlik Yüklenicisinin kendisi, tüzel kişi
Birlik Yüklenicisinde tüzel kişiliğin konu ile ilgili imzaya yetkili üst
yöneticisi tarafından onaylanması gerekmektedir.
Birlik Sözleşmesi bütçesinde, ÖİV kapsamındaki
harcamalar için bir bütçe yer almamışsa iade yapılmaz. Birlik Sözleşmesi
bütçesinde bu konuda bir bedel yer almasına rağmen ibraz edilen fatura veya
benzeri evrakta yer alan toplam tutarın bu bütçeyi aşması halinde, aşan
kısma isabet eden ÖİV’nin de iadesi yapılmaz.
4.8.3.2.
Vergi Dairesi Müdürlüğünce/Malmüdürlüğünce yapılacak işlemler
Vergi dairesi müdürlüğü/malmüdürlüğü, Birlik
Yüklenicisinin yukarıdaki bilgi ve belgelerle birlikte başvurması halinde,
yürürlükte yer alan mevzuattaki usul ve esasları dâhilinde ödenen ÖİV’nin
iadesi ile ilgili iş ve işlemleri yapacaktır.
4.9.
Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) istisnası ve uygulaması
4.9.1.
Anlaşma hükmü
IPA III Mali Çerçeve Ortaklık Anlaşması’nın 28 inci
maddesinin 2/l bendinde;
“Birlik yüklenicileri aşağıdaki harçlardan da
muaftır: … (ii) motorlu taşıt vergileri;…”
hükmü yer almaktadır.
4.9.2.
İstisnanın uygulaması
Birlik Yüklenicisinin, Birlik Sözleşmesi kapsamında
satın alarak adına trafik sicili ile Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığınca
tutulan sivil hava vasıtaları siciline kayıt ve tescil ettirdiği ve
bedelsiz olarak Hibe Yararlanıcısına/Nihai Hibe Yararlanıcısına devredilmek
şartı ile kara veya hava nakil vasıtaları, Birlik Sözleşmesindeki faaliyet
süresi (izleme dönemi faaliyet süresine dâhil değildir) ve şartlarla
sınırlı olmak üzere MTV’den istisnadır.
Birlik Yüklenicisi, Birlik Sözleşmesi kapsamında
satın aldığı vasıtayı öncelikle ilgili tescil kuruluşunda adına kayıt ve
tescil ettirecek ve sözleşme faaliyet süresince tahakkuk eden MTV’yi
ödeyecektir.
Birlik Sözleşmesi kapsamında alınan araca ait
Birlik Sözleşmesinin süresi içerisinde ödenen MTV, Birlik Sözleşmesinin
süresi sona erdikten ve söz konusu araç Hibe Yararlanıcısına devredildikten
sonra, bu Tebliğin “4.9.3.” numaralı bölümünde belirtilen usul ve esaslar
dâhilinde başvurulması halinde Birlik Yüklenicisine iade edilecektir.
4.9.3.
Ödenen MTV’nin iadesi
Birlik Yüklenicisi, ödediği MTV’nin sözleşme
faaliyet süresine isabet eden kısmının iadesi için;
a) Standart iade talep dilekçesi,
b) KDV İstisna Sertifikası alınması için yapılan
başvuru sonrasında Gelir İdaresi Başkanlığı, Vergi Dairesi Başkanlığı veya
Defterdarlık Gelir Müdürlüğü tarafından verilen resmi yazının bir örneği,
c) Taşıtın Birlik Sözleşmesi kapsamında alındığına
ve/veya kullanıldığına dair Sözleşme Makamından alınan resmi yazının
(EK-11) örneği,
ç) Birlik Yüklenicisi tarafından satın alınan ve
MTV’si ödenen araca ilişkin Motorlu Araç Tescil Belgesinin örneği ile bu
aracın Hibe Yararlanıcısına devredilmesinden sonra Hibe Yararlanıcısı adına
düzenlenen Motorlu Araç Tescil Belgesinin örneği
ile birlikte MTV’nin tahsiline yetkili vergi
dairesi müdürlüğüne başvuracaktır. MTV’nin tahsiline yetkili vergi dairesi
müdürlüğünün bulunmadığı durumlarda bu Tebliğin “4.2.3.1.1.” numaralı
bölümünde belirtilen vergi dairesi müdürlüğüne/malmüdürlüğüne
başvurulacaktır.
Ödenen MTV’nin iadesi için bu belgelerin dışında
yürürlükteki mevzuat hükümleri gereğince istenilen bilgi ve belgelerin
bulunması halinde, Birlik Yüklenicisi bunları da ibraz etmekle yükümlüdür.
Söz konusu Birlik Sözleşmesinin süresinin sona
ermesine bağlı olarak Birlik Yüklenicisi adına kayıt ve tescilli olup da
mülkiyeti Hibe Yararlanıcısına/Nihai Hibe Yararlanıcısına geçen vasıta,
sözleşmenin faaliyet süresinin bittiği tarihten itibaren yürürlükteki MTV
mevzuatı hükümleri gereğince MTV’ye tabi tutulacaktır.
4.9.4.
Vergi Dairesi Müdürlüğünce/Malmüdürlüğünce yapılacak işlemler
IPA III Mali Çerçeve Ortaklık Anlaşması
kapsamındaki Birlik Sözleşmesi çerçevesinde satın alınan ve Birlik
Yüklenicisi adına kayıt ve tescil edilen taşıtlar kapsamında, sözleşme
süresine isabet eden kısma dair ödenen MTV’nin iadesi için, Birlik
Yüklenicisi tarafından yukarıdaki belgelerle birlikte başvuru yapılan vergi
dairesi müdürlüğü/malmüdürlüğü; söz konusu MTV istisnasının Birlik
Sözleşmesinin süresiyle sınırlı olduğunu dikkate alarak sözleşme süresinin
sona erip ermediğini KDV İstisna Sertifikası verilen makamdan yazı ile
teyit almak zorundadır.
Başvuru yapılan vergi dairesi
müdürlüğü/malmüdürlüğü, ödenen MTV’nin iadesi ile ilgili işlemleri yürürlükteki
mevzuat hükümleri kapsamında yapacaktır.
4.10.
İthalat işlemlerinde vergi istisnası ve uygulaması
4.10.1.
Anlaşma hükümleri
IPA III Mali Çerçeve Ortaklık Anlaşması’nın
“Programların uygulanması ve sözleşmelerin icrası için imkânların
sağlanması” başlıklı bölümünün 27 nci maddesinin 1/f bendinde; IPA III
kapsamındaki programların etkin bir şekilde uygulanmasını temin etmek
amacıyla IPA III yararlanıcısı “IPA III veya başka bir Birlik aracı
tarafından tamamen veya kısmen finanse edilen programlar kapsamında
gerçekleştirilen ithalatların tüm ithalat vergilerinden muaf olması;” hükmü
ile “Vergiler, gümrük vergileri ve diğer mali harçlara ilişkin kurallar”
başlıklı bölümünün 28 inci maddesinin 2/c bendinde; “Birlik yüklenicileri
tarafından yapılan tüm ithalatların, gümrük vergilerine, ithalat vergilerine,
Katma Değer Vergisine (KDV), özel tüketim vergilerine veya eşdeğer etkiye
sahip diğer benzer vergi, resim veya harçlara tabi olmaksızın, Türkiye
Cumhuriyeti’ne girmesine izin verilir. Bu istisna sadece bir Birlik
sözleşmesi kapsamında Birlik yüklenicileri tarafından tedarik edilen mallar
veya sunulan hizmetler veya yapılan işlerle ilgili ithalatlara veya
harçlara uygulanır. Türkiye Cumhuriyeti, sözleşmenin hükümleri uyarınca ve
sözleşmenin normal şekilde uygulanması bakımından hemen kullanılmasını
sağlamak için, yukarıda belirtilen vergi, resim veya harçların ödenmesi ile
ilgili ihtilaflara ve gecikmelere bakılmaksızın, söz konusu ithalatların,
Birlik yüklenicilerine teslim edilmek üzere giriş noktasından serbest
bırakılmasını sağlar;”
hükmü yer almaktadır.
Söz konusu Anlaşmanın 28 inci maddesinin 2/h
bendinde; “Birlik yüklenicilerinin harcamaları; Birlik sözleşmesi
kapsamında Birlik yüklenicisi tarafından tedarik edilen mallar veya sunulan
hizmetler veya yapılan işlere ilişkin harcamalara dair ithalat
harçlarından, özel tüketim vergilerinden veya eş etkiye sahip diğer benzer
vergi, resim veya harçlardan istisnadır.”
hükmü yer almaktadır.
Aynı Anlaşmanın 28 inci maddesinin 2/j bendinde ise
“Hizmet veya yapım işi veya hibe sözleşmelerinde veya eşleştirme
sözleşmeleri veya anlaşmalarında tanımlanan görevleri yerine getiren ve
yerel olarak istihdam edilenler dışında kalan gerçek kişilerin (ve onların
birinci derece aile üyelerinin) kişisel kullanımı için ithal edilen şahsi
eşyalar ve ev eşyaları, sözleşmenin sona ermesinin ardından Türkiye Cumhuriyeti’nde
yürürlükte bulunan düzenlemeler uyarınca yeniden ihraç edilmeleri veya ülke
içinde elden çıkarılmaları halinde, gümrük veya ithalat vergileri, Katma Değer
Vergisi (KDV), özel tüketim vergileri veya eşdeğer etkiye sahip diğer
benzer vergi, resim veya harçlar veya caydırıcı aşırı teminat
gerekliliğinden istisnadır;”
hükmü yer almaktadır.
4.10.2.
İstisnanın uygulaması
IPA III Mali Çerçeve Ortaklık Anlaşması’nın 27 nci
maddesinin 1/f bendinde, 28 inci maddesinin 2/c, 2/h ve 2/j bentlerine
göre, Birlik Yüklenicisi tarafından Birlik Sözleşmesi kapsamında yapılan
ithalat işlemleri, gümrük veya ithalat vergileri, harçları, KDV, ÖTV ve
diğer benzeri vergi ve harçlardan istisnadır. Bu istisna, sadece Birlik
Sözleşmesi kapsamında Birlik Yüklenicisi tarafından tedarik edilen eşya,
verilen hizmetler veya yapılan işlere ilişkin olarak yapılan ithalata
uygulanacaktır.
Birlik Yüklenicisi tarafından ithal edilecek eşyaya
ilişkin bilgileri içeren İthal Edilecek Eşya Listesinin (EK-17)
düzenlenmesi ve düzenlenen bu listedeki eşyanın Birlik Sözleşmesi
kapsamında olduğunun Hibe Yararlanıcısına/Nihai Hibe Yararlanıcısına
onaylatılması ve bu liste ile birlikte vergi idaresi tarafından kendisine
verilen KDV İstisna Sertifikasının bir örneğinin ilgili Gümrük İdaresine
ibraz edilmesi halinde, söz konusu listede yer alan eşya, gümrük veya
ithalat vergileri, harçları, KDV, ÖTV ve diğer benzeri vergi ve harçlardan
istisna olarak ithal edilebilecektir.
Birlik Yüklenicisinin aynı zamanda Hibe
Yararlanıcısı/Nihai Hibe Yararlanıcısı olması halinde İthal Edilecek Eşya
Listesinin Sözleşme Makamı tarafından onaylanması gerekmektedir. Bununla
birlikte, Sözleşme Makamının Türkiye sınırları dışında olduğu durumda söz
konusu İthal Edilecek Eşya Listesinin;
a) Genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin
Birlik Yüklenicisi olması durumunda bu idarelerin konu ile ilgili imzaya
yetkili üst idari amiri,
b) Bunlar dışındaki Birlik Yüklenicilerinde ise
gerçek kişi Birlik Yüklenicisinin kendisi tarafından, tüzel kişi Birlik
Yüklenicisinde ise tüzel kişiliğin konu ile ilgili imzaya yetkili üst
yöneticisi,
tarafından onaylanması gerekmektedir.
Yukarıda (b) bendinde yer alan gerçek veya tüzel
kişi Birlik Yüklenicileri, yukarıda belirtilen belgelere ek olarak bu
Tebliğ eki Taahhütnameyi de (EK-18) Gümrük İdaresine ibraz edeceklerdir.
Birlik Sözleşmesi kapsamındaki ithalatın vergisiz
gerçekleşebilmesi için ilgili Gümrük İdaresi tarafından düzenlenecek
makbuzda, Birlik Sözleşmesine ve IPA III Mali Çerçeve Ortaklık Anlaşması’na
atıf yapılarak gümrük veya ithalat vergileri, harçları, KDV, ÖTV ve diğer
benzeri vergi ve harçlar hesaplanmayacak ve Gümrük İdaresi Birlik
Yüklenicisinin ibraz etmiş olduğu İthal Edilecek Eşya Listesi ile KDV
İstisna Sertifikasının birer örneğini muhafaza edecektir.
4.10.3.
İthalat istisnası ile ilgili özellikli durumlar
Birlik Sözleşmesi kapsamında, Birlik Yüklenicisi
tarafından yapılan ithalatın, sözleşme süresinin sona ermesine rağmen,
idari işlemlerden kaynaklanan çeşitli sebeplerle (güvenlik, sağlık ve
benzeri) tamamlanamaması halinde;
- İthal edilen eşyanın Birlik Sözleşmesi süresi
içerisinde Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesine girmesi ve,
- Birlik Yüklenicisinin yukarıda belirtilen
belgeleri yine aynı sürede tamamlayarak Gümrük İdaresine ibraz etmesi,
şartları ile ithalatın Birlik Sözleşmesinde
belirtilen sürenin bitiminden sonra gerçekleşmiş olması halinde de söz
konusu eşya, gümrük veya ithalat vergileri, harçları, KDV, ÖTV ve diğer
benzeri vergi ve harçlardan istisna tutularak ithal edilebilecektir.
Birlik Yüklenicisi tarafından, Birlik Sözleşmesi
süresi içinde ithal edilen bir ürünün garanti süresi içerisinde, ancak
Birlik Sözleşmesi süresinin sona ermesinden sonra aynı model ve vasıftaki
yenisi ile değiştirilmek üzere ihraç edilerek, ilave bir bedel ödenmeksizin
yenisinin tekrar ithal edilmesi durumunda, bu ithalat, ilk ithalat gibi
değerlendirilerek, ilk ithalat işlemine ait gümrük beyannamesi ve faturaya
atıf yapılmak suretiyle, gümrük veya ithalat vergileri, harçları, KDV, ÖTV
ve diğer benzeri vergi ve harçlardan istisna olarak gerçekleştirilecektir.
Vergi idaresi tarafından Birlik Yüklenicisine
verilen KDV İstisna Sertifikasının, bir başka gerçek veya tüzel kişiye
devredilmesi mümkün değildir. Bu nedenle, Birlik Yüklenicisinin yapacağı
ithalat işlemi sırasında, söz konusu KDV İstisna Sertifikasını ya doğrudan
kendisi ya da kendi adına iş ve işlemlerde bulunmaya yetkili olan gerçek
veya tüzel kişiler aracılığı ile kullanacaktır. İthalat işlemi sırasında
ortaya çıkan KDV, ÖTV ve diğer benzeri vergi ve harçlara ilişkin istisnadan
sadece Birlik Yüklenicisi yararlanabilecektir. Birlik Yüklenicisi dışında
başka gerçek veya tüzel kişilerin, yapacakları ithalat dolayısıyla söz
konusu vergi istisnalarından yararlanmaları mümkün değildir.
Ayrıca, IPA III Mali Çerçeve Ortaklık Anlaşması’nın
28 inci maddesinin 2/j bendi gereğince, Birlik Sözleşmeleri kapsamında
yerel olarak istihdam edilenler dışında kalan gerçek kişiler ve onların
birinci derece aile üyeleri tarafından kişisel kullanımlarına yönelik
olarak ithal edilen şahsi eşyalar ve ev eşyaları, Birlik Sözleşmesinin sona
ermesinden sonra Türkiye Cumhuriyeti’nde yürürlükte bulunan mevzuata uygun
olarak yeniden ihraç edilmeleri ya da ülke içinde elden çıkarılmaları
kaydıyla; gümrük vergileri, ithalat vergileri, vergiler, yükler veya eş
etkiye sahip diğer vergilerden istisna tutulacaktır.
İthalat işlemi sırasında yukarıda belirtilenlerin
yanı sıra diğer hususlarda Türkiye’de yürürlükte bulunan vergi ve gümrük
mevzuatına ilişkin usul ve esaslar geçerli olacaktır.
Birlik Sözleşmesi kapsamında yapılan ithalatın
kredili olması ya da kredi kullanımı söz konusu olduğunda bu kredili işlem
dolayısıyla bir ek yükümlülük olarak ithalat sırasında yürürlükte bulunan
mevzuat gereğince Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu (KKDF) kesintisi
yapılacaktır. Bu nedenle ithalat işlemleri sırasında ödenmesi gereken KKDF,
IPA III Mali Çerçeve Ortaklık Anlaşması kapsamında istisna değildir.
4.11.
Kamu idarelerine yapılacak iadeler
Bu Tebliğ hükümlerine göre vergi iadesi ile ilgili
işlemlerde Yeminli Mali Müşavir (YMM) Raporu veya vergi incelemesi gereken
hallerde, Birlik Yüklenicisinin genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri
ile özel kanunla kurulan kamu idareleri olmaları durumunda, YMM Raporu veya
Vergi İnceleme Raporu şartı aranmaz.
5-
4/4/2015 tarihli ve 6647 Sayılı Kanunla Onaylanması Uygun Bulunan IPA II
Çerçeve Anlaşması ile Bununla İlgili Genel Tebliğin Durumu
7424 sayılı Kanunla Onaylanması Uygun Bulunan IPA
III Mali Çerçeve Ortaklık Anlaşması’nın “Çerçeve Anlaşmanın IPA II için
Uygulanabilirliği” başlıklı 88 inci maddesinde; “Komisyon ve Türkiye
Cumhuriyeti arasında imzalanmış olan Çerçeve Anlaşmalar, daha önceki
katılım öncesi araçları kapsamında benimsenmiş olan yardım için, bu yardım
ilgili Çerçeve Anlaşma hükümleri uyarınca tamamlanana dek geçerliliğini
korur.”
hükmü yer almaktadır.
Buna göre 6647 sayılı Kanunla onaylanması uygun
bulunan ve 8/5/2015 tarihli ve 2015/7708 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı
ekinde yayımlanan 24/8/2015 tarihli ve 2015/8085 sayılı Bakanlar Kurulu
Kararı ile 22/6/2015 tarihinde yürürlüğe giren IPA II Çerçeve Anlaşması
kapsamında finanse edilen sözleşmelere, bu Anlaşmanın 28 inci maddesi ve
13/2/2016 tarihli ve 29623 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türkiye-Avrupa
Birliği Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA II) Çerçeve Anlaşması Genel
Tebliği (Sıra No:1) uygulanmaya devam edecektir.
Bu Tebliğde yer alan “4.2.2.1.” numaralı
bölümündeki parasal tutarlar, “4.2.2.6.” numaralı bölümündeki bildirimler
ve “6.2.” numaralı bölümündeki cezalar bakımından yer alan hükümler 6647 sayılı
Kanunla Onaylanması Uygun Bulunan IPA II Çerçeve Anlaşması ve
Türkiye-Avrupa Birliği Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA II) Çerçeve
Anlaşması Genel Tebliği (Sıra No:1) bakımından da diğer hükümleri aynı
kalmak kaydıyla uygulanacaktır.
6-
Sorumluluk
6.1.
Türkiye’de yerleşik Sözleşme Makamlarının sorumluluğu
IPA III Mali Çerçeve Ortaklık Anlaşması
uygulamasının daha hızlı ve etkin bir biçimde yürütülmesini teminen Birlik
Yüklenicisi ile Birlik Sözleşmesi imzalayan Alt Hibe Sözleşmeleri
bakımından alt hibe dağıtma yetkisine sahip Sözleşme Makamı konumunda olan
kurumlar da dâhil olmak üzere, Türkiye’de yerleşik Sözleşme Makamları;
a) Birlik Yüklenicileri ile imzalanan bütün Birlik
Sözleşmelerine ait bilgilerin, sözleşmelerin imzalanmasını müteakiben 15
gün içerisinde bir liste halinde (EK-12) resmi yazı ekinde, Gelir İdaresi
Başkanlığı Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Daire Başkanlığı Avrupa Birliği
Müdürlüğüne göndermekle ve bu Tebliğde belirlenen diğer görevleri yerine
getirmekle sorumludurlar.
b) KDV İstisna Sertifikası başvurusunda Birlik
Yüklenicisinden istenilen Bilgi Formunu onaylamakla yetkili kişi/kişilerin
isim, unvan ve imza sirküleri veya tatbik imzalarını görevlendirme
sonrasında ivedilikle resmi yazıyla, Gelir İdaresi Başkanlığı Avrupa
Birliği ve Dış İlişkiler Daire Başkanlığı Avrupa Birliği Müdürlüğüne
göndermekle ve bu Tebliğde belirlenen diğer görevleri yerine getirmekle
sorumludurlar.
c) Sözleşmelerinde meydana gelen süre, bütçe, uygun
harcama tutarı, unvan gibi değişiklikler ve sözleşmelerin askıya
alınması/askıdan kaldırılmasına ilişkin yapılan değişikliklerin yapılmasını
müteakiben 15 gün içerisinde resmi yazıyla, Birlik Yüklenicisinin KDV
İstisna Sertifikası almak için başvurduğu makama (başvuru makamının
belirlenememesi halinde Gelir İdaresi Başkanlığına) göndermekle ve bu
Tebliğde belirlenen diğer görevleri yerine getirmekle sorumludurlar.
ç) Alt Hibe Sözleşmelerinde bütçe dağılımını ve bu
bütçe dağılımında sonradan meydana gelen değişiklikleri gösteren
tabloların, değişikliklerin yapılmasını müteakiben 15 gün içerisinde resmi
yazıyla, Birlik Yüklenicisinin KDV İstisna Sertifikası almak için
başvurduğu makama (başvuru makamının belirlenememesi halinde Gelir İdaresi
Başkanlığına) göndermekle ve bu Tebliğde belirlenen diğer görevleri yerine getirmekle
sorumludurlar.
d) Birlik Sözleşmelerinde yazılı şartların ihlali
sebebiyle veya diğer herhangi bir sebeple kısmen veya tamamen feshedilen
Birlik Sözleşmelerinin fesih gerekçesinin ve feshedilen bütçe tutarının
ayrıntılı olarak belirtildiği yazı ve eklerini, fesih işleminin
gerçekleşmesini müteakiben 15 gün içerisinde resmi yazıyla Birlik
Yüklenicisinin KDV İstisna Sertifikası almak için başvurduğu makama
(başvuru makamının belirlenememesi halinde Gelir İdaresi Başkanlığına)
göndermekle ve bu Tebliğde belirlenen diğer görevleri yerine getirmekle
sorumludurlar.
6.2.
Birlik Yüklenicilerinin sorumluluğu
Türkiye’de Yerleşik Sözleşme Makamlarının, yukarıda
belirtilen bildirimleri yerine getirmemeleri halinde, Gelir İdaresi
Başkanlığının Birlik Yüklenicilerinin bu kapsamda yaptıkları başvuruları
IPA III Mali Çerçeve Ortaklık Anlaşması’nın 28 inci maddesinin 2/e bendi ve
28 inci maddesinin 3 üncü fıkrası uyarınca (KDV İstisna Sertifikası, iade,
süre uzatımı, görüş talebi ve benzeri) reddetme ve/veya verilmiş KDV
İstisna Sertifikalarını iptal etme hakkı saklıdır.
Birlik Yüklenicilerinin bu Tebliğin “4.2.2.6.”
numaralı bölümünde istenilen bildirimi yerine getirmemeleri halinde 213
sayılı Kanunun 148 inci ve 149 uncu maddelerinin verdiği yetkiye istinaden
adlarına aynı Kanunun mükerrer 355 inci maddesi gereğince özel usulsüzlük
cezası kesilir.
Söz konusu cezai işlemler, yürürlükteki mevzuat
hükümleri doğrultusunda, KDV İstisna Sertifikasının üzerinde yazılı ya da
iadeye yetkili vergi dairesi müdürlüğünce/malmüdürlüğünce yerine
getirilecektir.
Tebliğ olunur.
Ekleri için tıklayınız.
|