|
Ticaret Bakanlığından:
TÜRKİYE CUMHURİYETİ İLE PAKİSTAN İSLAM CUMHURİYETİ
ARASINDA MAL TİCARETİ ANLAŞMASI ÇERÇEVESİNDEKİ
TİCARETTE EŞYANIN TERCİHLİ MENŞEİNİN
TESPİTİ HAKKINDA YÖNETMELİK
BİRİNCİ BÖLÜM
Başlangıç Hükümleri
Amaç
MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin amacı; 12/8/2022 tarihinde
İslamabad’da imzalanan, 7436 sayılı Kanunla onaylanması uygun bulunan ve 24/3/2023
tarihli ve 6994 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile onaylanan Türkiye Cumhuriyeti
ile Pakistan İslam Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Mal Ticareti Anlaşmasına
ek “Menşeli Ürünler” Kavramının Tanımı ve İdari İşbirliği Yöntemleri
Hakkında Protokol’ün uygulanmasına ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2- (1) Bu Yönetmelik, 12/8/2022 tarihinde
İslamabad’da imzalanan, 7436 sayılı Kanunla onaylanması uygun bulunan ve
24/3/2023 tarihli ve 6994 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile onaylanan Türkiye
Cumhuriyeti ile Pakistan İslam Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Mal Ticareti
Anlaşmasına ek “Menşeli Ürünler” Kavramının Tanımı ve İdari İşbirliği
Yöntemleri Hakkında Protokol’ün uygulanmasına ilişkin usul ve esasları
kapsar.
Dayanak
MADDE 3- (1) Bu Yönetmelik, 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı
Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 448 inci maddesi ile 1
inci maddede belirtilen Protokole dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4- (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Anlaşma: Türkiye Cumhuriyeti ile Pakistan İslam
Cumhuriyeti arasında mevcut, 2 nci maddede belirtilen Mal Ticareti
Anlaşmasını,
b) Armonize Sistem: 10/11/1988 tarihli ve 3501
sayılı Kanunla katılmamız uygun bulunan Uyumu Sağlanmış (Armonize) Mal
Tanımı ve Kodlama Sistemi Hakkında Uluslararası Sözleşmede belirtilen
şekilde ve Sözleşmenin ekinde yer alan pozisyonları, alt pozisyonları ve
bunlara ait sayısal kodları, Bölüm, Fasıl ve Alt Pozisyon Notlarını ve
Armonize Sistemin yorumu ile ilgili Genel Kuralları kapsayan Nomanklatürü,
c) Bakanlık: Ticaret Bakanlığını,
ç) Elektronik sistem: Menşe ispat ve dolaşım
belgelerinin düzenlenmesine yönelik başvurunun yapılması, belgelerin
düzenlenmesi, kontrol edilmesi, onaylanması ve vize işlemlerinin
gerçekleştirilmesini sağlamak üzere Bakanlık ya da Bakanlıkça uygun görülen
kişi ve kuruluşlarca elektronik ortamda verilen hizmet ve bu hizmete dair
altyapıyı,
d) Eşya: Girdi ve ürünleri,
e) Fabrika çıkış fiyatı: Ürün için Taraf ülkelerden
birinde nihai işçilik veya işlemin gerçekleştirilmesini üstlenen imalatçıya
fabrika çıkışı itibarıyla ödenen, kullanılan bütün girdilerin kıymetlerinin
dahil edilmiş olduğu, elde edilmiş ürünün ihracatında geri ödenen veya
ödenebilecek yurt içi vergilerin tenziliyle bulunan fiyatı,
f) Fasıllar, pozisyonlar ve alt pozisyonlar:
Armonize Sistem veya “AS” olarak belirtilen, Armonize Mal Tanımı ve Kodlama
Sistemini oluşturan Nomanklatürde kullanılan fasıllar (iki haneli kodlar),
pozisyonlar (dört haneli kodlar) ve alt pozisyonları (altı haneli kodlar),
g) Gümrük kıymeti: Gümrük Tarifeleri ve Ticaret
Genel Anlaşmasının (GATT) VII’nci Maddesinin Uygulanmasına Dair Anlaşma
(DTÖ Gümrük Kıymeti Anlaşması) uyarınca tespit edilen kıymeti,
ğ) Girdi: Ürünün imalatında kullanılan herhangi
hammadde, parça veya aksam ve benzerlerini,
h) Gümrük idareleri: Türkiye için Ticaret
Bakanlığını, Pakistan için Federal Gelir İdaresi Başkanlığını ve Ticaret
Bakanlığı Ticaretin Geliştirilmesi İdaresini,
ı) Girdilerin kıymeti: Kullanılan menşeli olmayan
girdilerin ithalat esnasındaki gümrük kıymetini ya da bunun bilinmemesi
veya tespit edilememesi halinde ihracatçı Taraf ülkede girdiler için
ödendiği doğrulanabilir ilk fiyatı,
i) İmalat: Montaj veya özel işlemler de dahil olmak
üzere, her tür işçilik veya işlemi,
j) Katma değer: Fabrika çıkış fiyatından, eşyaya
dahil edilen diğer Taraf ülke menşeli her bir girdinin gümrük kıymetinin ya
da gümrük kıymetinin bilinmemesi veya tespit edilememesi halinde ihracatçı
Taraf ülkede bu girdiler için ödendiği doğrulanabilir ilk fiyatın
çıkarılmasıyla bulunan değeri,
k) Menşeli girdilerin kıymeti: (ı) bendindeki
tanıma uygun olarak, gerekli değişiklikler yapılarak uygulanan, bu tür
maddenin gümrük kıymetini,
l) Menşe ispat belgesi: TUR-PAK Menşe İspat
Belgesini,
m) Menşeli olmayan girdi: Menşe statüsü
belirlenemeyen girdiler dahil, bu Yönetmelik kapsamında menşeli olarak
nitelendirilmeyen girdileri,
n) Sevkiyat: Bir ihracatçıdan bir alıcıya birlikte
gönderilen ya da ihracatçıdan alıcıya sevkinde tek bir sevk evrakı
kapsamında yer alan veya böyle bir evrakın olmaması halinde tek bir fatura
kapsamına giren ürünleri,
o) Sınıflandırma: Ürün veya girdilerin Armonize
Sistemin belirli bir pozisyonu veya alt pozisyonu altında sınıflandırılmasını,
ö) Taraflar: Türkiye ile Pakistan’ı,
p) TUR-PAK Menşe İspat Belgesi: Menşeli ürünlerin
Anlaşma hükümlerinden yararlanabilmesini sağlamak üzere Bakanlıkça
yetkilendirilen kişi veya kuruluşlarca usulüne uygun olarak düzenlenip
gümrük idarelerince vize edilen, örneği Ek-III’te yer alan formu,
r) TUR-PAK Menşe İspat Belgesi başvuru formu:
İhracatçı veya yetkili kanuni temsilcisi tarafından TUR-PAK Menşe İspat
Belgesi talep edilmek üzere doldurulması gereken, örneği Ek-III’te yer alan
formu,
s) Ülkeler: Karasuları da dahil olmak üzere
ülkeleri,
ş) Ürün: Daha sonra başka bir imalat işleminde
girdi olarak kullanılması söz konusu olsa bile imal edilmiş ürünü,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Menşeli Ürünler Kavramının Tanımı ve Koşulları
Menşeli
ürünler
MADDE 5- (1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında, aşağıda
belirtilen ürünler Taraf ülkelerden biri menşeli kabul edilirler:
a) 7 nci maddede belirtildiği şekilde, tamamen o
Taraf ülkede elde edilen ürünler.
b) 8 inci maddede belirtildiği şekilde, o Taraf
ülkede yeterli işçilik veya işleme tâbi tutulmuş olmaları kaydıyla, tamamen
söz konusu Taraf ülkede elde edilmemiş maddeler ihtiva ederek o Taraf
ülkede üretilen ürünler.
İkili
menşe kümülasyonu
MADDE 6- (1) 5 inci madde hükümlerine halel getirmeksizin,
Anlaşma kapsamında tercihli rejimden yararlanmaya ehil bir nihai ürünün
içerisine dahil edilen diğer Taraf ülke menşeli girdiler, nihai ürünün elde
edildiği Taraf ülke menşeli kabul edilir. Nihai ürünün elde edildiği
ihracatçı Taraf ülkede gerçekleştirilen işçilik veya işlemlerin 9 uncu
maddede belirtilenlerin ötesine geçmiş olması şartıyla, söz konusu
girdilerin yeterli işçilik veya işlemden geçmiş olmaları gerekmez.
(2) Birinci fıkrada düzenlenen kümülasyon
hükümlerinin uygulanmasında; ilgili Taraf ülkede gerçekleştirilen işçilik
veya işlem, 9 uncu maddede belirtilenlerin ötesine geçmez ise, ihracatçı
Taraf ülkede eklenen katma değerin imalatta kullanılan diğer Taraf menşeli
girdilerin kıymetini geçmesi halinde, elde edilen nihai ürün ihracatçı
Taraf ülke menşeli kabul edilir.
(3) Bir Taraf ülkede yapılan bir imalat işleminde,
sadece diğer Taraf ülke menşeli girdiler kümülasyona tâbi tutulabilir. Söz
konusu işlemde, menşeli olmayan girdilerin de kullanılması halinde;
bunların, Ek-II’de yer alan listede belirtilen şartlar uyarınca yeterli
derecede işçilik veya işlem görmesi gerekir.
Tamamen
elde edilmiş ürünler
MADDE 7- (1) Aşağıdakilerin tamamen Taraf ülkelerden birinde
elde edilmiş oldukları kabul edilir:
a) Taraf ülkenin kendi topraklarından veya deniz
yataklarından çıkartılan mineral ürünler,
b) Taraf ülkede yetişen veya hasat edilen sebzeler
ve bitkisel ürünler,
c) Taraf ülkede doğmuş ve yetiştirilmiş canlı
hayvanlar,
ç) Taraf ülkede yetiştirilmiş canlı hayvanlardan
elde edilen ürünler,
d) Taraf ülkede avcılık veya balıkçılıkla elde
edilen ürünler,
e) İhracatçı Taraf ülkenin kendi gemileriyle
karasuları dışında denizden elde edilen balıkçılık ürünleri ve diğer
ürünler,
f) Münhasıran (e) bendinde belirtilen ürünlerden
kendi fabrika gemilerinin bordasında elde edilen ürünler,
g) Yalnızca hammaddelerin geri kazanılmasına
elverişli olan, sadece sırt geçirmeye veya atık olarak kullanılmaya
elverişli kullanılmış lastikler de dahil olmak üzere, ihracatçı Taraf
ülkede toplanan kullanılmış maddeler,
ğ) Taraf ülkede yapılan imalat işlemleri sonucu
ortaya çıkan atık ve hurdalar,
h) Taraf ülkenin kendi karasuları dışında, münhasır
işletme hakkına sahip olmaları kaydıyla deniz toprağı veya deniz toprağı
altından çıkarılan ürünler,
ı) Münhasıran (a) ilâ (h) bentlerinde tanımlanan
ürünlerden üretilen eşya.
(2) Birinci fıkranın (e) ve (f) bentlerindeki
“kendi gemileri” ve “kendi fabrika gemileri” terimleri yalnızca:
a) Türkiye veya Pakistan’da kayıtlı veya tescilli
olan,
b) Türkiye veya Pakistan bayrağı altında seyreden,
c) En az %50’si Türkiye veya Pakistan
vatandaşlarına ait olanlar veya merkez ofisi ve ana iş yeri bir Taraf ülkede
bulunan ve en az %50’si Türkiye veya Pakistan veya bunların kamu kurumları
veya vatandaşlarınca sahip olunan şirketlere ait olan,
gemiler ve fabrika gemileri için kullanılır.
Yeterli
işçilik veya işlem görmüş ürünler
MADDE 8- (1) 5 inci maddenin birinci fıkrasının (b) bendine
göre tamamen elde edilmemiş ürünler, Ek-II’de yer alan listede belirtilen
şartlar yerine getirildiği takdirde yeterli derecede işçilik veya işlem
görmüş olarak kabul edilirler. Ek-II’de yer alan listede belirtilen
şartlar, imalatta kullanılan menşeli olmayan girdiler üzerinde yapılması
gerekli işçilik ve işlemleri gösterir ve sadece bu girdilerle ilgili olarak
uygulanır. Bu nedenle, listedeki şartları yerine getirerek menşe statüsü
kazanmış bir ürün başka bir ürünün imalatında kullanılırsa, onun
bileşiminde yer aldığı ürüne tatbiki mümkün şartlar, kendisine uygulanmaz
ve bunların imalatında kullanılmış olabilecek menşeli olmayan girdiler
dikkate alınmaz.
(2) Birinci fıkrada belirtilen duruma rağmen,
listede belirtilen şartlar uyarınca bir ürünün imalatında kullanılmaması
gereken menşeli olmayan girdiler, ancak;
a) Toplam kıymetlerinin, ürünün fabrika çıkış
fiyatının %10’unu geçmemesi,
b) Menşeli olmayan girdilerin azami kıymeti olarak
Ek-II’deki listede verilmiş olan oranların, bu fıkranın uygulanması
suretiyle aşılmaması,
şartı ile kullanılabilir.
(3) İkinci fıkra, Ek-I’in altıncı ve yedinci
notlarında belirtilen toleransların uygulandığı Armonize Sistemin 50 ilâ 63
üncü fasıllarında sınıflandırılan ürünlere uygulanmaz.
(4) İkinci ve üçüncü fıkra, 7 nci madde anlamında
Taraf ülkelerden birinde tamamen elde edilmiş ürünlere uygulanmaz. Buna
karşın, bu fıkralarda sağlanan tolerans, 9 uncu madde ve 10 uncu maddenin
ikinci fıkrasına halel gelmeksizin, ancak Ek-II’de yer alan listede belirli
bir ürün için kullanılan girdilerin tamamen elde edilmiş olmasını
gerektiren bir kural olması halinde, o ürünün imalatında kullanılan
girdilerin tamamına uygulanır.
(5) Bu madde hükümleri, imalat sırasında
gerçekleştirilen işçilik veya işlemin 9 uncu madde hükümlerine göre
yetersiz sayılmadığı hallerde uygulanır.
Yetersiz
işçilik veya işlem
MADDE 9- (1) 8 inci maddede belirtilen koşulların sağlanıp
sağlanmadığına bakılmaksızın, bu maddenin üçüncü fıkra hükümleri saklı
kalmak kaydıyla, aşağıdaki işlemler menşeli ürün statüsü verilmesi için
yetersiz işçilik veya işlem olarak kabul edilir:
a) Nakliyat ve depolama süresince eşyanın iyi
şartlarda muhafazasını sağlamaya yönelik koruyucu işlemler,
b) Ambalaj ayırma ve birleştirme,
c) Yıkama, temizleme, toz, oksit, yağ, boya veya
diğer tabakalardan arındırma,
ç) Dokumaya elverişli maddeleri ütüleme veya
presleme,
d) Basit boyama ve cilalama işlemleri,
e) Tahıl ve pirinci kabuklarından ayırma, kısmi
veya tam ağartma, parlatma ve perdahlama,
f) Şeker renklendirme veya şeker topaklarını
biçimlendirme, kristal şekerin kısmen veya tamamen öğütülmesine yönelik
işlemler,
g) Meyvelerin, kuruyemişlerin ve sebzelerin
kabuklarını soyma, zarlarını ayıklama, çekirdeklerini çıkarma,
ğ) Keskinleştirme, basit bileme veya basit kesme,
h) Eleme, kalburdan geçirme, sıraya koyma,
tasnifleme, kalibrasyon, eşleştirme (maddelerden setler oluşturma dahil),
ı) Basit şişeleme, tenekeye veya beherlere koyma,
torbalama, sandıklama, kutulama, karton veya tahta üzerine yerleştirme ve
tüm diğer basit paketleme işlemleri,
i) Ürün veya paketleri üzerine marka, etiket, logo
ve diğer benzeri ayırt edici işaretleri yapıştırma veya basma işlemleri,
j) Farklı türde olmalarına bakılmaksızın ürünlerin
basit karıştırılma işlemleri,
k) Şekerin herhangi bir madde ile karıştırılması,
l) Ürüne basitçe su ekleme veya ürünü seyreltme
veya susuzlaştırma veya denşirme,
m) Tamamlanmış bir ürün oluşturmak üzere parçaların
basit montajı veya ürünlerin demonte edilmesi,
n) (a) ilâ (m) bentlerinde belirtilen işlemlerden
iki veya daha fazlasının bir arada yapılması,
o) Hayvan kesimi.
(2) Birinci fıkranın amacına uygun olarak, yerine
getirilmesi için özel vasıflara ya da özellikle bunun için üretilmiş veya
kurulmuş makine, cihaz veya ekipmana gerek duyulmayan işlemler basit olarak
kabul edilir.
(3) Belirli bir ürüne uygulanan işçilik veya
işlemin birinci fıkra hükümleri çerçevesinde yetersiz kabul edilip
edilmeyeceğine karar verilirken, ihracatçı Taraf ülkede gerçekleştirilen
işlemlerin tümü bir arada mütalaa edilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Nitelendirme Birimi, Aksesuarlar, Yedek Parçalar,
Aksam,
Setler ve Etkisiz Unsurlar
Nitelendirme
Birimi
MADDE 10-
(1) Bu Yönetmelik hükümlerinin
uygulanmasında nitelendirme birimi, Armonize Sistem Nomanklatürü
kullanılmak suretiyle sınıflandırma yapılırken temel birim olarak kabul
edilen belirli bir üründür. Buna göre;
a) Muhtelif maddelerin montajı veya
gruplandırılmasından oluşan bir ürün, Armonize Sistemde tek bir pozisyonda
sınıflandırıldığında, bu ürünün tümü nitelendirme birimini oluşturur.
b) Bir sevkiyat, Armonize Sistemde aynı pozisyon
içinde sınıflandırılan belli sayıda aynı üründen oluşuyorsa, her bir ürün
bu Yönetmelik hükümlerinin uygulanışı sırasında münferiden
değerlendirilmelidir.
(2) Armonize Sistemin 5 sayılı Genel Yorum Kuralı
çerçevesinde ambalaj, sınıflandırma açısından ürüne dahil ediliyorsa, menşe
tespiti açısından da dahil edilir.
Aksesuarlar,
yedek parçalar ve aksam
MADDE 11-
(1) Bir cihaz, makine, alet veya
aracın parçası beraberinde teslim edilen, normal olarak bir cihazın bölümü
durumundaki ve fiyata dahil edilmiş bulunan veya ayrıca fatura edilmemiş
olan aksesuarlar, yedek parçalar ve aksam; söz konusu cihaz, makine, alet
veya araç içinde mütalaa edilir.
Setler
MADDE 12-
(1) Armonize Sistemin 3 sayılı
Genel Yorum Kuralında tanımlandığı şekilde setler, kendisini meydana
getiren ürünlerin tamamı menşeli olduğunda menşeli olarak kabul edilir.
Ancak, bir set menşeli ve menşeli olmayan ürünlerden oluştuğunda, menşeli
olmayan ürünlerin kıymeti, setin fabrika çıkış fiyatının %15'ini aşmıyorsa,
set bir bütün olarak menşeli olarak kabul edilir.
Etkisiz
unsurlar
MADDE 13-
(1) Bir ürünün menşeli olup
olmadığının belirlenmesi amacıyla, imalatında kullanılabilecek;
a) Enerji ve yakıt,
b) Tesis ve teçhizat,
c) Makine ve aletler,
ç) Ürünün nihai bileşimine girmeyen ve girmesi
amaçlanmayan diğer herhangi bir eşyanın,
menşei dikkate alınmaz.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Ülkesel Gereklilikler
Ülkesellik
ilkesi
MADDE 14-
(1) İkinci ve Üçüncü Bölümde yer
alan menşe statüsü kazandırılmasına ilişkin koşullar, Taraf ülkelerden
birinde kesintisiz olarak yerine getirilir.
(2) Taraf ülkelerden birinden başka bir ülkeye
ihraç edilmiş olan menşeli eşyanın geri gelmesi halinde; geri gelen eşyanın
ihraç edilen eşya ile aynı olduğu, söz konusu ülkede bulunma veya ihraç
edilme süresi içerisinde iyi koşullarda muhafaza edilmeleri için gerekli
olanların ötesinde herhangi bir işleme tâbi tutulmadığı hususları yetkili
idareleri tatmin edecek şekilde ispat edilemediği takdirde söz konusu
eşyanın menşeli olmadığı kabul edilir.
Doğrudan
nakliyat
MADDE 15-
(1) Anlaşma hükümlerinde sağlanan
tercihli muamele sadece, bu Yönetmeliğin gerekliliklerini yerine getiren ve
Türkiye veya Pakistan’a ithal edileceği beyan edilen ürünlere, bu ürünlerin
ihracatçı Taraf ülkeden ihraç edilenlerle aynı olması kaydıyla uygulanır.
Bu ürünlerin, ithal edileceklerinin beyan edilmesinden önce değiştirilmemiş,
herhangi bir şekilde dönüştürülmemiş veya iyi koşullarda muhafaza
edilmelerine yönelik işlemler dışında bir işlemden geçmemiş olmaları
gerekir. Ürünlerin depolanması veya sevkiyatı ve sevkiyatın bölünmesi, bu
işlemlerin ihracatçının veya eşyanın sonraki hamilinin sorumluluğu altında
gerçekleştirildiği yerde yapılabilir. Bu ürünlerin transit ülkelerde
kaldıkları süreler boyunca gümrük gözetimi altında olmaları gerekir.
(2) Gümrük idarelerine aksini gösterecek bir sebep
olmadığı sürece, birinci fıkra hükümlerinin yerine getirilmiş olduğu kabul
edilir. Bu hallerde, gümrük idareleri beyan sahibinden, konşimento gibi
sözleşmeye dayanan taşımacılık belgeleri ya da ambalaj işaret veya
numaralarına dayanan gerçek veya somut kanıtlar ya da eşyanın kendisiyle
ilgili her tür kanıt dâhil olmak üzere, bu hükümlerin yerine getirildiğine
dair herhangi bir usulde verilebilecek ve bu hükme uyulduğunu gösteren tüm
kanıtları temin etmesini talep edebilir.
Sergiler
MADDE 16-
(1) Üçüncü bir ülkeye sergilenmek
üzere gönderilen ve sergiden sonra Türkiye’ye veya Pakistan’a ithal edilmek
üzere satılan menşeli ürünler, gümrük idarelerinin;
a) Bir ihracatçının bu ürünleri Türkiye’den veya
Pakistan’dan serginin düzenlendiği ülkeye naklettiği ve orada sergilediği,
b) Ürünlerin bu ihracatçı tarafından diğer Taraf
ülkedeki bir kişiye satıldığı veya o kişinin tasarrufuna verildiği,
c) Ürünlerin sergi süresi içinde veya sergiden
hemen sonra, sergilenmek üzere gönderildikleri durumda sevk edildiği,
ç) Ürünlerin sergilenmek üzere gönderildikleri
andan itibaren, bu sergide teşhir edilmek dışında başka bir amaçla
kullanılmadığı,
hususlarında tatmin edilmesi kaydıyla, ithalatta
Anlaşma hükümlerinden yararlanırlar.
(2) Beşinci Bölüm hükümleri uyarınca, bir menşe
ispat belgesi düzenlenmeli ve normal usulde ithalatçı Taraf ülke gümrük
idaresine ibraz edilmelidir. Serginin adı ve adresi bu belgede
gösterilmelidir. Gerektiğinde, ürünlerin sergilendikleri koşullara dair ek
kanıtlayıcı belgeler istenebilir.
(3) Birinci fıkra, özel amaçla yabancı ürün satmak
üzere kurulmuş işyeri veya mağazalarda düzenlenmemiş olan ve ürünlerin
gümrük denetimi altında kaldığı her türlü ticaret, sanayi, tarım ve el
sanatları sergilerine, fuarlarına veya benzeri umumi gösterilere uygulanır.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Eşyanın Menşeinin İspatı
Menşe
ispat belgesi
MADDE 17-
(1) Pakistan menşeli ürünler,
Türkiye’ye ithal edilmeleri esnasında bir örneği Ek-III’te yer alan TUR-PAK
Menşe İspat Belgesinin ibrazı üzerine Anlaşmadan yararlanırlar.
(2) Birinci fıkra hükümlerine rağmen, bu Yönetmelik
çerçevesinde menşeli ürünler 25 inci maddede belirtilen durumlarda, birinci
fıkrada belirtilen menşe ispat belgesinin ibrazına gerek olmaksızın Anlaşma
hükümlerinden yararlanırlar.
Menşe
ispat belgesinin düzenlenmesi ve vize işlemleri
MADDE 18-
(1) TUR-PAK Menşe İspat Belgeleri,
Ek-III’te belirlenen form ve niteliklere uygun olarak ve seri numaraları
verilerek Bakanlık veya Bakanlıkça yetkilendirilen kuruluşlarca bastırılır
ve ihtiyaca göre dağıtılır. Türkiye’de düzenlenen menşe ispat belgelerine,
belgenin sol kısmına düşey yazıyla “TR” ibaresiyle başlayan bir referans
numarası da girilir.
(2) TUR-PAK Menşe İspat Belgeleri, yalnızca
ihracatçı veya ihracatçının gümrük beyannamesini imzalamakla yetkili kanuni
temsilcisi tarafından örneği Ek-III’te yer alan TUR-PAK Menşe İspat Belgesi
ile başvuru formunun bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak belgenin arka
sayfasında yazılı kurallar ve Anlaşma hükümleri doğrultusunda doldurulması
suretiyle yazılı başvurusu üzerine düzenlenir. Yetkili olmayan kişiler
tarafından yapılan başvurular, gümrük idaresi ya da Bakanlıkça yetki
verilen kuruluşlarca kabul edilmez.
(3) Anlaşma ve Yönetmelik hükümlerine uygun olarak;
TUR-PAK Menşe İspat Belgesi ve başvuru formunun doldurulması, onaylanması
ve vize edilmesi işlemlerinin elektronik sistem üzerinden
gerçekleştirilmesi esastır. Elektronik ortamdaki veriler Pakistan, Bakanlık
birimleri ve Bakanlıkça uygun görülen kişi ve kuruluşlarla paylaşılabilir
ve veri değişimine konu edilebilir.
(4) Menşe ispat belgesi düzenlenmesi için başvuruda
bulunan ihracatçı, belgeyi düzenleyecek gümrük idaresinin ya da Bakanlıkça
yetkilendirilen kuruluşun talep edebileceği, söz konusu ürünün menşe
statüsü ile bu Yönetmeliğin diğer hükümlerinin yerine getirilmiş olduğunu
tevsik eden ilgili bilgi ve belgeleri vermekle yükümlüdür.
(5) Türkiye’de düzenlenmesi talep edilen menşe
ispat belgelerine ilişkin başvuru formu Türkçe veya İngilizce dilinde;
TUR-PAK Menşe İspat Belgesi yalnızca İngilizce dilinde ve gümrük mevzuatına
uygun olarak hazırlanır.
(6) TUR-PAK Menşe İspat Belgesi ve başvuru formunun
doldurulmasında el yazısı kullanılması halinde;
a) Formlar, açık ve okunaklı şekilde matbaa
harfleriyle ve mürekkeple doldurulur. Bu durumda, form üzerinde silinti ve
değişikliklere izin verilmez.
b) Değişikliklerin, doğru olmayan kayıtların üzeri
çizilerek gerekli düzeltmelerin eklenmesi suretiyle yapılması gerekir. Bu
şekilde yapılan düzeltmelerin belgeyi dolduran kişi tarafından parafe
edilmesi ve gümrük idaresi tarafından tasdik edilmesi icap eder.
c) Ürünlerin tanımı, bu amaçla ayrılmış kutu içine
boş satır bırakılmaksızın yapılmalıdır. Eğer kutunun tamamı dolmaz ise,
tanımın son satırının altına bir yatay çizgi çekilerek boş alan, çapraz bir
çizgi ile kapatılmalıdır.
(7) Belge kapsamına giren her bir eşyaya sıra
numarası verilir ve sıra aralarında boşluk bırakılmaz. Belgenin elle
hazırlandığı durumlarda; son kaydın hemen altına sonradan bir ilave
yapılmasını önlemek üzere yatay bir çizgi çekilerek kullanılmayan yerler
çapraz bir çizgiyle iptal edilir.
(8) Belgede kayıtlı eşya, tanınmalarına olanak verecek
kesinlikte ve ticari deyimleri ile hiçbir tereddüde yer vermeyecek
açıklıkta cins, nevi, nitelik ve miktar olarak ayrıntılı bir biçimde beyan
edilir.
(9) İhracatçılar veya yetkili kanuni temsilcileri,
TUR-PAK Menşe İspat Belgesi başvuru formlarının arka yüzünde yer alan
İhracatçı Beyanını doldurarak yer ve tarih belirtip imzalar.
(10) Elektronik sistem üzerinde TUR-PAK Menşe İspat
Belgesi düzenlenmesi için beyanda bulunulan eşyanın menşeinin tespitini
teminen, eşyanın imalatında kullanılan menşeli olmayan girdilere uygulanan
işçilik veya işlemin Ek-II’de yer alan listede belirtilen şartları
sağladığını ispatlayan ve eşyanın imalatında kullanılan Türkiye veya Pakistan
menşeli girdiler ve bu girdiler üzerinde gerçekleştirilen işçilik veya
işlemleri gösteren tüm bilgi ve belgeler ile birlikte, ihracata ait diğer
belgeler gümrük idaresi tarafından ya da Bakanlıkça yetki verilen
kuruluşlarca kontrol edilmesi için elektronik sisteme yüklenir. İlgili
mevzuat uyarınca elektronik olarak düzenlenen ya da beyanda kullanılmak
amacıyla elektronik ortama aktarılmış bu belgelerin ve talep edilmesi
halinde asıllarının, Bakanlık veya Bakanlıkça yetkilendirilmiş kuruluşların
doğrudan erişimine hazır halde tutulması zorunludur. Menşe ispat belgesinin
elle doldurulduğu durumlarda da söz konusu belge ve bilgiler, gümrük
idaresi ya da Bakanlıkça yetkilendirilmiş kuruluşlara normal usulde ibraz
edilir ve saklanır. Bu türde belge ve bilgiler 27/10/1999 tarihli ve 4458
sayılı Gümrük Kanununda öngörülen belge saklama sürelerine tâbidir.
(11) Gümrük idareleri ve Bakanlıkça yetkilendirilen
kuruluşlar, menşe ispat belgesinin kurallara uygun olarak doldurulup
doldurulmadığını kontrol edip belgede kayıtlı eşyanın bu Yönetmelik
hükümleri gereğince menşeli olduğu veya sayıldığı hususunda, ihracata ait
diğer evrakı da inceleyerek kesin bir kanıya vardıktan sonra gerekli
işlemleri tamamlarlar.
(12) Gümrük idareleri, 11 inci fıkrada belirtilen
kontrolleri yaparken;
a) TUR-PAK Menşe İspat Belgelerinin bu Yönetmelik
hükümlerine uygun olup olmadığını incelemek,
b) İhraç konusu eşyanın cins, tür, nitelik ve
miktar itibarıyla TUR-PAK Menşe İspat Belgesindeki kayıtlara uygun olup
olmadığını tespit etmek,
c) İhraç konusu eşyanın menşeli olup olmadığını
belirlemek,
ç) Eşyaya ait ihraç belgeleri yanında gümrük
mevzuatı uyarınca nakliyeciler tarafından verilen belgeleri incelemek,
d) İhraç konusu eşyayı Gümrük Yönetmeliğindeki
esaslara göre muayene etmek,
suretiyle işlem ifa eder.
(13) İhraç belgeleri ve dolaşım belgelerinden
üçüncü ülkelere gönderileceği anlaşılan eşya için TUR-PAK Menşe İspat
Belgesi onaylanamaz ve vize edilemez.
(14) 11 inci ve 12 nci fıkralarda belirtilen
değerlendirme ve incelemelerin olumlu sonuç vermesinin ardından gümrük
idarelerince vize edilmesi uygun görülen TUR-PAK Menşe İspat Belgelerinin
(10) numaralı “Endorsement” (Onay) alanına gümrük beyannamesinin numarası,
beyanı değerlendirerek belgeyi vize eden gümrük idaresinin adı, gümrük
mührü veya kaşesi ve vize tarihi tatbik edilir. Bu alanın doğru, okunaklı
ve noksansız doldurulması şarttır. Hatalı veya noksan yapılan vize işlemi
belgeyi geçersiz kılar ve sonradan kontrol sebeplerinden birini teşkil
eder.
(15) TUR-PAK Menşe İspat Belgesi, Anlaşma ile
sağlanan tercihli ticarette yazılı delil olarak ancak gümrük idaresinin
vizesi ile hüküm ifade edeceğinden, belge düzenleme işlemi vize ile
tamamlanmış olur. Bu bakımdan belgenin vize tarihi, düzenlenme tarihi
anlamına gelir.
(16) Düzenlenen menşe ispat belgesi, fiili
ihracatın gerçekleştiği veya kesinleştiği anda ihracatçıya verilmek üzere
hazır bulundurulur.
(17) İhracatçı veya onun sorumluluğu altında gümrük
beyannamesini imzalamaya yetkili kanuni temsilcisince, menşe ispat
belgesinin (11) numaralı “Declaration by the Exporter” (İhracatçı Beyanı)
alanı doldurulur ve imzalanır. İmzalanan belgenin bir kopyası ihracatçı
tarafından mer’i mevzuatta öngörülen belge saklama süreleri saklı kalmak
kaydıyla en az üç yıl saklanır.
(18) Elektronik sistem üzerinden düzenlenen TUR-PAK
Menşe İspat Belgelerinde, (11) numaralı alan haricindeki tüm kısımlardaki
bilgiler elektronik ortamda oluşturulur. Vize işleminin tamamlanmasından
sonra, ihracatçılar veya onun sorumluluğu altında gümrük beyannamesini
imzalamaya yetkili kanuni temsilcilerince, elektronik sistem üzerinde yer
alan bilgilerin, bu maddede belirtilen şekil şartlarını taşıyan ve bu
maddede belirtilen şekilde temin edilen yeşil meneviş zeminli matbu TUR-PAK
Menşe İspat Belgesi üzerine yazıcı vasıtasıyla dökümü alınır ve belgenin
(11) numaralı alanı 17 nci fıkrada belirtildiği şekilde doldurulur ve
imzalanır. Elektronik sistemde oluşturulduktan sonra dökümü alınan belge
üzerinde herhangi bir ekleme, düzeltme veya silinti yapılamaz.
Menşe
ispat belgesinin elektronik sistem üzerinden düzenlenmesi
MADDE 19-
(1) Bu Bölümde belirlenen koşullar
karşılandığı takdirde, TUR-PAK Menşe İspat Belgeleri elektronik sistem
üzerinden düzenlenebilir.
(2) Yedinci Bölüm hükümlerine uygun olarak;
Tarafların gümrük idareleri, elektronik sistemlerin teknik özellikleri ve
sonradan kontrol yöntemlerini birbirlerine iletirler.
(3) 18 inci madde hükümlerine halel gelmeksizin,
elektronik sistem üzerinden düzenlenen TUR-PAK Menşe İspat Belgeleri;
a) İhracatçı Taraf ülke tarafından önceden
gönderilmiş olan örnekler üzerinden ithalatçı Taraf ülke gümrük
idarelerinin elektronik gümrük mühürlerinin gerçekliğini doğrulayabileceği,
orijinal mührün dijital imajı şeklinde ya da herhangi bir şekilde
olabilecek (10) numaralı alan üzerinde bulunan bir elektronik gümrük mührü,
b) Teşhis edilmelerini mümkün kılacak bir seri
numarası veya bir kod,
içermelidir.
(4) Bu madde hükümlerinin uygulanması, bir Taraf
ülkede elle doldurulan ve vize edilen, Yönetmeliğin Ek-III’ünde yer alan
örneğe uygun TUR-PAK Menşe İspat Belgelerinin Tarafların gümrük idareleri tarafından
reddedilmesine yol açmaz.
Menşe
ispat belgesinin sonradan verilmesi
MADDE 20-
(1) Bir TUR-PAK Menşe İspat
Belgesi, 18 inci maddenin on altıncı fıkrasına rağmen, istisnai olarak;
a) Hatalar, istenmeyerek yapılan ihmaller veya özel
durumlar nedeniyle, ihracat esnasında düzenlenmemiş ise veya
b) Gümrük idareleri veya Bakanlıkça yetkilendirilen
kuruluşların bir TUR-PAK Menşe İspat Belgesinin düzenlenmiş, ancak teknik
nedenlerle ithalatta kabul edilmemiş olduğuna kanaat getirmeleri sağlanırsa
ait olduğu eşyanın ihracatından sonra, ihracat
tarihinden itibaren en geç 12 ay içerisinde düzenlenebilir.
(2) Birinci fıkranın uygulanması açısından, bizzat
ihracatçı veya onun sorumluluğu altında gümrük beyannamesini imzalamaya
yetkili kanuni temsilcisi eşyanın cinsi, nevi, niteliği ve miktarını,
ambalaj şeklini, marka ve numaralarını, işaretlerini, ihracat gümrük
idaresinin adını, gümrük beyannamesinin tarih ve sayısını belirterek yazılı
talepte bulunur. Söz konusu eşya için ihracat sırasında menşe ispat belgesi
verilmediğini veya menşe ispat belgesinin Pakistan yetkili makamlarınca
teknik nedenlerle kabul edilmediğini sebepleri ile birlikte yazılı olarak
beyan eder. 18 inci madde hükümlerine uygun olarak hazırladığı TUR-PAK
Menşe İspat Belgesini talep yazısına ekler.
(3) Bu maddede belirtilen şartları yerine getiren
ihracatçının veya onun sorumluluğu altında gümrük beyannamesini imzalamaya
yetkili kanuni temsilcisinin talebi, ilgili gümrük idareleri veya
Bakanlıkça yetkilendirilen kuruluşlar tarafından incelenir. Söz konusu
ihraç eşyasına ait gümrük beyannamesi ve ekleri diğer evrak ile varsa bu
işleme dair dosyaların incelenmesi ve kontrolü sonucunda, ihracatçının
beyanına tamamen uygun olduğu anlaşıldığı takdirde TUR-PAK Menşe İspat
Belgesi onaylanır ve vize edilir.
(4) Bu şekilde düzenlenen TUR-PAK Menşe İspat
Belgesinin (6) numaralı “Remarks” (Gözlemler) alanına belgenin sonradan
verildiğini belirtmek üzere İngilizce “ISSUED RETROSPECTIVELY” (SONRADAN
VERİLMİŞTİR) meşruhatının düşülmesi zorunludur.
Teknik
nedenlerle menşe ispat belgesinin reddi
MADDE 21-
(1) TUR-PAK Menşe İspat Belgesi,
bu Yönetmelikte öngörülen şekilde düzenlenmemiş ise teknik nedenlerle
reddedilebilir. Aşağıda belirtilen;
a) TUR-PAK Menşe İspat Belgesinin ebat veya renk
olarak Ek-III’te yer alan örnekten önemli derecede farklı olması, seri
numarası veya referans numarası bulunmaması, İngilizce dilinde basılmaması
gibi öngörülen form dışında bir form kullanılarak düzenlenmesi,
b) Menşe ispat belgesinde (4) numaralı alan gibi
doldurulması zorunlu olan alanlardan birinin doldurulmaması,
c) TUR-PAK Menşe İspat Belgesinin (10) numaralı
alanında mühür ya da kaşe bulunmaması veya belgenin yetkili olmayan bir
makam tarafından vize edilmiş olması,
ç) TUR-PAK Menşe İspat Belgesi vize edilirken
kullanılan mühür ya da kaşenin 32 nci madde hükümleri uyarınca örneği
gönderilmemiş olan yeni bir mühür ya da kaşe olması,
d) İbraz edilen TUR-PAK Menşe İspat Belgesinin
orijinal olmayıp fotokopi veya suret olması,
e) TUR-PAK Menşe İspat Belgesinin (2) ve (4) numaralı
alanlarına Taraf ülkeler dışında bir ülkenin yazılması,
gibi teknik nedenlerle kabul edilmeyen TUR-PAK
Menşe İspat Belgeleri sonradan düzenlenebilir.
(2) Teknik nedenlerle reddedilen TUR-PAK Menşe
İspat Belgesi üzerine İngilizce “CERTIFICATE REJECTED BY THE CUSTOMS”
(BELGE, GÜMRÜK TARAFINDAN REDDEDİLMİŞTİR) meşruhatı düşülür ve hangi
nedenlerle kabul edilmediği de belirtilerek sonradan düzenlenen yeni bir
TUR-PAK Menşe İspat Belgesi alması için ithalatçıya iade edilir. Ancak,
gümrük idareleri gümrük işlemlerinin tamamlanmasından sonra kontrol
amacıyla veya hile yapıldığından şüphe edilmesi halinde reddedilen TUR-PAK
Menşe İspat Belgesinin bir kopyasını saklayabilir.
(3) Türkiye’ye yönelik ithalatlarda ibraz edilen
menşe ispat belgelerinin teknik nedenlerle reddedilmesi durumunda, eşyaya
Anlaşma kapsamında tercihli rejim uygulanmaz ve kanuni vergi nispetleri
üzerinden tahakkuk yapılarak vergiler tahsil edilir. Bu durumda, Gümrük
Kanununun 234 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uygulanmaz.
Menşe ispat
belgesinin ikinci nüsha düzenlenmesi
MADDE 22-
(1) Bir TUR-PAK Menşe İspat
Belgesinin çalınması, kaybolması veya hasar görmesi halinde ihracatçı veya
onun sorumluluğu altında gümrük beyannamesini imzalamaya yetkili kanuni
temsilcisi, ilk belgeyi düzenleyen gümrük idaresine veya Bakanlıkça
yetkilendirilen kuruluşa elindeki ihracat belgelerine dayanarak ikinci bir
nüsha tanzim edilmesi talebiyle müracaat edebilir.
(2) Gümrük idaresi veya Bakanlıkça yetkilendirilen
kuruluşlar, ihraç işlemi yapılmış olan eşyaya ait asıl menşe ispat
belgesine ilişkin bilgilerle birinci fıkrada belirtilen beyanı
karşılaştırıp ikinci nüsha belge düzenlenmesi talebine ilişkin yapılan
beyanın doğruluğunu saptadıktan sonra, başvuru onaylanır ve gümrük
idaresince vize işlemi gerçekleştirilir.
(3) Bu şekilde düzenlenen ikinci nüsha TUR-PAK
Menşe İspat Belgesinin (6) numaralı “Remarks” (Gözlemler) alanına İngilizce
“DUPLICATE” (İKİNCİ NÜSHADIR) meşruhatı düşülür ve ilk belgenin seri
numarası yazılır.
(4) İkinci nüsha belge, ilk menşe ispat belgesinin
vize tarihinden itibaren hüküm ifade eder. Gümrük idareleri, ikinci nüsha
menşe ispat belgelerini vize ederken (10) numaralı alana ilk menşe ispat
belgesinin vize tarihini yazarlar.
Menşe
ispat belgesinin geçerliliği
MADDE 23-
(1) Bir TUR-PAK Menşe İspat
Belgesi, ihracatçı Taraf ülkede düzenlenme tarihinden itibaren on iki ay
süreyle geçerli olur ve bu süre zarfında ithalatçı Taraf ülkenin gümrük
idarelerine ibraz edilmelidir.
(2) Birinci fıkrada belirtilen son ibraz tarihinden
sonra ithalatçı Taraf ülkenin gümrük idarelerine ibraz edilen TUR-PAK Menşe
İspat Belgeleri, bu belgelerin belirlenen son tarihe kadar ibraz
edilememesinin istisnai durumlardan kaynaklanması halinde, tercihli muamele
uygulanmak üzere kabul edilebilir.
(3) Diğer geç ibraz hallerinde; ithalatçı Taraf
ülkenin gümrük idareleri, ürünlerin belirtilen son tarihten önce gümrüğe
sunulmuş olması kaydıyla menşe ispat belgelerini kabul edebilir.
(4) TUR-PAK Menşe İspat Belgelerinin ibraz
süresinden sonra tercihli muameleden yararlanması için bu sürenin
bitiminden önce eşyanın gümrüğe gelmiş ve yine bu süreden önce ithalatçı
veya onun sorumluluğu altında gümrük beyannamesini imzalamaya yetkili
kanuni temsilcisi tarafından yazılı olarak ilgili gümrük idaresine
başvurulmuş olması gerekmektedir.
Menşe
ispat belgesinin ibrazı
MADDE 24-
(1) Menşe ispat belgeleri, gümrük
mevzuatı ve ilgili mevzuat gereğince gümrük idarelerine ibraz edilir.
İngilizce dilinde hazırlanmış olan TUR-PAK Menşe İspat Belgelerinin
tercümesi talep edilmez; yalnızca, belgeler üzerinde İngilizce haricindeki
bir yabancı dilde yazılmış ifadeler bulunması halinde, bunların tercümesi
talep edilebilir. Ayrıca, ilgili gümrük idaresi beyannameye ek olarak
ithalatçıdan eşyanın Anlaşmanın koşullarına uygunluğunu gösteren yazılı
bilgi ve belgeleri talep edebilir.
(2) Eşyanın tercihli rejimden yararlanmasını
teminen ibrazı gereken TUR-PAK Menşe İspat Belgesinin, bu belgeyle ilgili
eşyanın fiili ithalinden evvel veya fiili ithali sırasında ibraz
edilememesi ve ilgili ithalatçı tarafından eşyanın bekletilmeden ithalinin
istenmesi durumunda, tercihli rejim uygulanmaz ve indirimsiz vergi
nispetleri üzerinden tahakkuk yapılarak vergiler kesin olarak tahsil
edilir. Ancak bu kabil eşyanın fiili ithalini müteakip süreleri içerisinde,
usulüne uygun TUR-PAK Menşe İspat Belgesi işlemi yapan gümrük idaresine
ibraz edildiği takdirde; ibraz edilen TUR-PAK Menşe İspat Belgesinin ithal
edilen eşyaya ait olduğunun gümrük beyannamesi ve ekleri belgelerle
karşılaştırılarak anlaşılması ve belgenin geçerlilik süresinin aşılmamış
olduğunun tespiti kaydıyla, tercihli vergi oranına göre hesaplanan vergi
tutarları ile tercihsiz vergi oranına göre hesaplanan vergi tutarları
arasındaki fark mükelleflerine geri verilir.
Menşe
ispat belgesinden muafiyet
MADDE 25-
(1) Pakistan’dan Türkiye’ye gerçek
kişilerden gerçek kişilere küçük paketler halinde gönderilen veya
Pakistan’dan Türkiye’ye seyahat eden yolcunun zati eşyasını oluşturan
ürünler; ticari amaçlarla ithal edilmemişlerse ve bu Yönetmeliğin gerekliliklerini
yerine getirdiği beyan edilmişse ve böyle bir beyanın doğruluğuna ilişkin
bir şüphe doğmamışsa, bir TUR-PAK Menşe İspat Belgesi ibrazına gerek
olmaksızın menşeli kabul edilirler. Pakistan’dan Türkiye’ye posta yoluyla
gönderilen ürünler için bu beyan, CN 22/CN 23 gümrük beyannamesi üzerinde
veya bu belgeye eklenen bir kâğıt üzerinde yapılabilir.
(2) Pakistan’dan Türkiye’ye arızî olarak yapılan ve
yalnızca alıcıların veya yolcuların veya bunların ailesinin kişisel
kullanımına yönelik ürünlerden oluşan ithalat, ürünlerin cinsinden ve
miktarından ticari amaç güdülmediği aşikârsa ticari amaçlı ithalat olarak
kabul edilmez.
(3) Ayrıca, birinci ve ikinci fıkralarda atıfta
bulunulan ürünlerin toplam kıymetinin, küçük paketler için 500 Avroyu;
yolcunun zati eşyasını oluşturan ürünler için ise 1.200 Avroyu aşmaması
gerekir.
Destekleyici
belgeler
MADDE 26-
(1) 18 inci maddede belirtilen,
bir TUR-PAK Menşe İspat Belgesi kapsamındaki ürünlerin Türkiye menşeli
olduğunu ve bu Yönetmeliğin diğer koşullarını yerine getirdiğini ispatlamak
amacıyla kullanılacak belgeler, TUR-PAK Menşe İspat Belgesine ilaveten;
a) İhracatçı veya tedarikçi tarafından, söz konusu
eşyanın elde edilmesi için gerçekleştirilen işlemleri belgeleyici
nitelikte, örneğin hesaplarında veya iç muhasebesinde yer alan doğrudan
deliller,
b) Türkiye’de düzenlenmiş veya hazırlanmış,
imalatta kullanılan girdilerin menşe statüsünü tevsik eden belgeler,
c) Türkiye’de düzenlenmiş veya hazırlanmış,
Türkiye’de girdiler üzerinde yapılan işçilik veya işlemi tevsik eden
belgeler,
olabilir.
Menşe
ispat belgeleri ile destekleyici belgelerin muhafaza edilmesi
MADDE 27-
(1) Yürürlükteki kanunlarda
öngörülen süreler saklı kalmak üzere,
a) TUR-PAK Menşe İspat Belgesi düzenlenmesi için
başvuruda bulunan ihracatçı, 18 inci maddede belirtilen belgeleri,
b) TUR-PAK Menşe İspat Belgesini düzenleyen gümrük
idaresi veya Bakanlıkça yetkilendirilen kuruluşlar, 18 inci maddede
belirtilen başvuru formunu ve başvuru sırasında ihracatçı tarafından
kendilerine sunulan diğer tüm vesaiki,
c) İthalat Gümrük İdaresi, kendisine ibraz edilen
TUR-PAK Menşe İspat Belgesini,
en az üç yıl muhafaza eder.
Farklılıklar
ve biçimsel hatalar
MADDE 28-
(1) TUR-PAK Menşe İspat Belgesi
üzerindeki ibareler ile ürünlerin ithalat işlemlerini yerine getirmek
amacıyla gümrük idarelerine ibraz edilen belgeler üzerindeki ibareler
arasında önemsiz farklılıklar bulunduğunun fark edilmesi, bu belgenin
gümrüğe sunulan ürünlere karşılık geldiğinin kesin olarak ortaya konması
kaydıyla, menşe ispat belgesini kendiliğinden hükümsüz kılmaz.
(2) Bir TUR-PAK Menşe İspat Belgesi üzerindeki
yazım hatası gibi bariz biçimsel hatalar, söz konusu belge üzerindeki
ibarelerin doğruluğu hususunda şüpheye yol açmadığı müddetçe, bahse konu
belgenin reddedilmesini gerektirmez.
Avro
cinsinden ifade edilen tutarlar
MADDE 29-
(1) 25 inci maddenin üçüncü
fıkrasının uygulanması bakımından, ürünlerin Avro dışında bir para birimi
üzerinden faturalandırıldığı durumlarda, Taraf ülkelerin ulusal para
birimleri cinsinden ifade edilen ve Avro tutarına eşit tutarlar, Tarafların
her biri tarafından yıllık olarak sabitlenir.
(2) Bir sevkiyat, ilgili Taraf ülkede sabitlenen
tutara göre, faturanın düzenlendiği para birimine atıf yapılmak suretiyle,
25 inci madde hükümlerinden yararlanır.
ALTINCI BÖLÜM
Basitleştirilmiş İşlemler
Muhasebesel
ayrım
MADDE 30-
(1) Aynı ve birbirleri yerine
geçebilen menşeli ve menşeli olmayan girdi stoklarının ayrı tutulmasının
önemli maliyetler ve somut güçlükler doğurduğu hallerde, ilgililerin yazılı
talebi üzerine Bakanlık, bu stokların yönetiminde “muhasebesel ayrım”
yönteminin kullanılmasına izin verebilir.
(2) Muhasebesel ayrım yöntemi, belirli bir referans
dönemi için, elde edilen menşeli kabul edilebilecek ürün sayısının,
stokların fiziksel ayrıma tâbi tutulmuş olması halinde elde edilmiş olacak
ürün sayısı ile aynı olmasını sağlayabilmelidir.
(3) Bakanlık bu izni, gerekli göreceği koşullara
bağlı olarak verebilir.
(4) Muhasebesel ayrım yöntemi, ürünlerin imal
edildiği ülkede uygulanan genel muhasebe ilkelerine göre uygulanır ve kaydı
tutulur.
(5) Muhasebesel ayrım yönteminden yararlanan kişi,
menşeli kabul edilebilecek ürün miktarı için TUR-PAK Menşe İspat Belgesi
düzenlenmesi için başvurabilir. Bakanlığın talebi üzerine, yararlanan kişi,
stoklarının nasıl işletildiğine dair Bakanlığa bir bildirimde bulunur.
(6) Bakanlık, iznin kullanımını izler ve yararlanan
kişinin izni uygunsuz kullandığı veya bu Yönetmelikte belirlenen diğer
herhangi bir koşulu yerine getiremediği her durumda geri alabilir.
Parçalar
halinde ithalat
MADDE 31-
(1) İthalatçının talebi üzerine ve
Bakanlıkça belirlenen şartlara tâbi olarak, Armonize Sistem’in 2(a) sayılı
Genel Yorum Kuralı anlamındaki birleştirilmemiş veya monte edilmemiş halde
olan ve Armonize Sistem'in XVI ncı ve XVII nci Bölümlerinde veya 7308 ve
9406 tarife pozisyonlarında yer alan ürünlerin, parçalar halinde ithal
edilmesi halinde, bu tür ürünler için tek bir TUR-PAK Menşe İspat Belgesi,
ilk parçanın ithalatı esnasında gümrük idaresine verilir.
YEDİNCİ BÖLÜM
Gümrük İdareleri Arasında Karşılıklı İdari
İşbirliği
Mühür ve
adreslerin iletilmesi
MADDE 32-
(1) Tarafların gümrük idareleri,
TUR-PAK Menşe İspat Belgelerinin düzenlenmesi amacıyla gümrük idarelerinde
kullanılan mühürlerin örnek baskılarını, bu belgelerin sonradan kontrolünden
sorumlu gümrük idarelerinin isim ve adresleriyle beraber, birbirlerine
iletirler.
(2) İsim, adres veya mühürlerdeki herhangi bir
değişiklik aynı şekilde diğer Taraf ülkeye derhal bildirilir.
Karşılıklı
yardım
MADDE 33-
(1) Bu Yönetmeliğin doğru bir
şekilde uygulanmasını teminen, Taraflar, yetkili gümrük idareleri
aracılığıyla, TUR-PAK Menşe İspat Belgesinin gerçekliğinin ve belgede yer
alan bilgilerin doğruluğunun kontrolü hususunda birbirlerine yardımcı
olurlar.
Sonradan
kontrol talebi
MADDE 34-
(1) İthalatçı ülke gümrük
idareleri, TUR-PAK Menşe İspat Belgelerinin gerçekliği veya eşyanın gerçek
menşeine ilişkin bilgilerin doğruluğu hakkında makul bir şüphenin doğduğu
herhangi bir zamanda veya sondaj usulü ile yapacağı kontrol sonucunda menşe
ispat belgesini veya bir kopyasını, gerektiğinde araştırmanın gerekçelerini
de belirterek, sonradan kontrol talebi ile ihracatçı ülke gümrük idaresine
geri gönderirler.
(2) Birinci fıkra hükümlerini yerine getirmek
amacıyla; ithalatçı ülke gümrük idareleri, TUR-PAK Menşe İspat Belgesini ve
eğer ibraz edilmişse faturayı yahut bu belgelerin birer kopyasını,
gerektiğinde sonradan kontrol talebinin gerekçelerini de belirterek
ihracatçı Taraf ülkenin gümrük idaresine geri gönderir. TUR-PAK Menşe İspat
Belgesinde yer alan bilgilerin doğru olmadığı kanaatini uyandıran elde
edilmiş tüm belge ve bilgiler sonradan kontrol talebini desteklemek üzere
gönderilir.
Sonradan
kontrol işlemleri
MADDE 35-
(1) TUR-PAK Menşe İspat
Belgelerinin kontrol talebi, belgenin ihracatçı ülke yetkili makamlarına
gönderilmesi suretiyle yapılır.
(2) TUR-PAK Menşe İspat Belgelerinin kontrol
talebi; menşe ispat belgesinde yer alan (12) numaralı alanın, kontrol
talebinde bulunan ithalatçı gümrük idaresinin adı ve açık posta adresi,
yazı makinesi veya mürekkepli kalemle ve matbaa harfleri ile yazılarak
doldurulması suretiyle yapılır.
(3) Kontrol talebinde bulunulan yer ve tarih
belirtilip imzalanır ve mühür ile işlemi gerçekleştiren görevliye ait kaşe
uygulanmak suretiyle onaylanır.
Sonradan kontrol
talebinin incelenmesi
MADDE 36-
(1) Kontrol işlemi, ihracatçı
Taraf ülkenin gümrük idareleri tarafından yerine getirilir. Bu amaçla,
ihracatçı Taraf ülkenin gümrük idareleri, her türlü delili talep etme ve
ihracatçının hesaplarını denetleme veya gerekli gördükleri diğer
kontrolleri yapabilme yetkisine sahiptir.
(2) İhracatçı ülke gümrük idareleri, TUR-PAK Menşe
İspat Belgelerinin kontrol sonucunu (13) numaralı alanı aşağıdaki şekilde
doldurmak suretiyle belirtir:
a) Birinci veya ikinci maddelerden uygun olanın
önüne (x) işareti konur,
b) Kontrolü yapan gümrük idaresinin adı ve kontrol
tarihi yazılır,
c) İmzalanır ve okunabilir mühür ile işlemi
gerçekleştiren görevliye ait kaşe uygulanmak suretiyle onaylanır.
Sonradan
kontrol sonuçları
MADDE 37-
(1) Sonradan kontrol talebinde
bulunan ithalatçı ülke gümrük idaresi, kontrol sonucundan en kısa zamanda
haberdar edilir.
(2) Kontrol sonuçlarında, belgelerin gerçek olup
olmadığı, söz konusu ürünlerin Taraf ülkelerden biri menşeli olarak kabul
edilip edilemeyeceği ve bu Yönetmeliğin diğer hükümlerine uygun olup
olmadığı hususları açıkça belirtilir.
(3) Kontrol talebinin gönderildiği tarihin
üzerinden altı aylık bir sürenin geçmesinin ardından, kontrol talebine
ilişkin olarak ihracatçı gümrük idaresinden henüz bir yanıt alınmamışsa;
ithalatçı Taraf gümrük idaresi, ihracatçı Taraf gümrük idaresine bir
hatırlatma yazısı gönderir.
(4) İhracatçı ülke gümrük idaresinden, kontrol
talebinin sonucuna ilişkin olarak talebin gönderildiği tarihten itibaren on
iki ay içerisinde bir yanıt alınamaz veya alınan yanıt, kontrolü talep
edilen belgelerin gerçekliğinin veya ilgili ürünlerin gerçek menşeinin
tespitine imkan verecek ölçüde yeterli bilgi içermezse; talepte bulunan
gümrük idaresi, istisnai durumlar haricinde, tercihli muamele tanınmasını
reddedebilir.
(5) İthalatçı ülke gümrük idaresine ibraz edilen
TUR-PAK Menşe İspat Belgesinin sonradan kontrol işlemine tâbi tutulması
halinde, söz konusu belge kapsamı eşyanın kanuni vergisi ile tercihli
vergisi arasındaki fark kadar nakit veya teminat mektubu alınarak, eşyanın
gümrük işlemleri tamamlanır. İthalatçı ülke gümrük idaresi eşyayı, ithalat
yasağına veya kısıtlamasına tâbi tutulmaması ve bir sahtecilik şüphesi
bulunmaması kaydıyla, gerekli görülen her türlü idari tedbire tâbi olmak
üzere ithalatçıya teslim edebilir. Sonradan kontrol amacıyla gönderilen
menşe ispat belgelerinin, ihracatçı ülke yetkili makamınca doğruluğunun
teyidi yapılarak geri gönderilmesinden sonra teminata bağlanan gümrük vergileri
iade edilir.
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Cezalar
MADDE 38-
(1) Bu Yönetmelik hükümlerine
aykırı fiiller hakkında Gümrük Kanunu, 21/3/2007 tarihli ve 5607 sayılı
Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu ile yürürlükteki ilgili diğer mevzuat hükümleri
uygulanır.
Serbest
bölgeler
MADDE 39-
(1) Taraf ülke gümrük idareleri,
nakliyeleri esnasında kendi ülkesi içinde bulunan bir serbest bölgeyi
kullanan ve bir menşe ispat belgesi kapsamında ticarete konu olan eşyanın
başka eşyayla değiştirilmemesinin veya hasara uğramasını önleyici normal
işlemler dışındaki herhangi bir işleme tâbi tutulmamasının temini konusundaki
her türlü tedbiri alır.
(2) Birinci fıkra hükümlerine istisna olarak, Taraf
ülkelerden biri menşeli herhangi bir ürün, bir menşe ispat belgesi kapsamında
bir serbest bölgeye ithal edilir ve bir işçilik veya işlemden geçirildiği
takdirde, tatbik edilmiş olan işçilik veya işlemin bu Yönetmelik
hükümlerine uygun olması koşuluyla, ihracatçının talebi üzerine yeni bir
TUR-PAK Menşe İspat Belgesi, ilgili gümrük idaresi veya Bakanlıkça
yetkilendirilen kuruluşlar tarafından düzenlenir.
Sevkiyat
halindeki veya antrepodaki eşyaya ilişkin geçiş hükümleri
MADDE 40-
(1) Bu Yönetmelik hükümlerine
uygun olan ve Anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihte ihracatçı Taraf ülkeden
ithalatçı Taraf ülkeye sevk halinde olan ya da ithalatçı Taraf ülkedeki
antrepolarda veya serbest bölgelerde geçici depolanan eşyaya, ithalatçı
Taraf ülkenin gümrük idaresine söz konusu tarihten itibaren on iki ay
içerisinde, eşyanın 15 inci madde hükümleri çerçevesinde doğrudan
nakledilmiş olduğunu gösteren belgelerle beraber ihracatçı ülkenin gümrük
idaresince sonradan verilmiş bir TUR-PAK Menşe İspat Belgesi sunulması
kaydıyla, Anlaşma hükümleri tatbik edilebilir.
Diğer
hususlar
MADDE 41-
(1) Bu Yönetmelik hükümlerinin
uygulanması bakımından bu Yönetmelikte yer almayan hususlar hakkında Gümrük
Kanunu ile 7/10/2009 tarihli ve 27369 mükerrer sayılı Resmî Gazete'de
yayımlanan Gümrük Yönetmeliğinin ilgili hükümleri uygulanır.
Yürürlük
MADDE 42-
(1) Bu Yönetmelik 1/5/2023
tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 43-
(1) Bu Yönetmelik hükümlerini
Ticaret Bakanı yürütür.
Ekleri için tıklayınız.
|