|
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasından:
DÖVİZ YÜKÜMLÜLÜĞÜ OLAN TÜZEL KİŞİLERİN DÖVİZ VEYA
TÜRK LİRASI
CİNSİNDEN MEVDUAT VE KATILMA HESAPLARINA SAĞLANACAK
DESTEK HAKKINDA TEBLİĞ
(SAYI: 2023/6)
Amaç ve
kapsam
MADDE 1- (1) Bu Tebliğin amacı, döviz yükümlülüğü olan yurt
içi yerleşik tüzel kişilerin yükümlülükleri kapsamında döviz dönüşüm veya
Türk lirası cinsinden mevduat ve katılım fonu hesaplarına sağlanacak
desteğe ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
Dayanak
MADDE 2- (1) Bu Tebliğ, 14/1/1970
tarihli ve 1211 sayılı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanununun 4 üncü
maddesinin üçüncü fıkrasının (I) numaralı bendinin (g) alt bendi, 53 üncü
ve 55 inci maddeleri ile 19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık
Kanununun 144 üncü maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
ve kısaltmalar
MADDE 3- (1) Bu Tebliğde geçen;
a) Banka: 19/10/2005
tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanununun 3 üncü maddesinde tanımlanan
mevduat ve katılım bankalarını,
b) Döviz yükümlülüğü: İthalat bedeli veya döviz
kredilerinin geri ödemelerine ilişkin yükümlülükleri,
c) Merkez Bankası: Türkiye Cumhuriyet Merkez
Bankasını,
ç) Vade başı kuru: Döviz tevdiat hesapları ve döviz
cinsinden katılım fonu hesaplarında bulunan dövizin Türk lirasına
çevrildiği veya Türk lirası mevduat veya katılma hesabının açıldığı gün
Merkez Bankasınca belirlenecek usul ve esaslara göre ilan edilen döviz
kurunu,
d) Vade sonu kuru: Türk lirası mevduat veya katılma
hesabının vadesinde Merkez Bankasınca belirlenecek usul ve esaslara göre
ilan edilen döviz kurunu,
e) Yurt içi yerleşik tüzel kişi: Bankalar ve Merkez
Bankasınca belirlenen diğer mali kuruluşlar hariç olmak üzere Türkiye'de
kanuni yerleşim yeri bulunan ve döviz yükümlülüğünü belgeleyen tüzel
kişileri,
ifade eder.
Döviz
tevdiat hesapları ve katılım fonlarının vadeli Türk lirası mevduat veya
katılma hesaplarına dönüşümü
MADDE 4- (1) Döviz yükümlülüğü olan yurt içi yerleşik tüzel
kişilerin bankalarda mevcut olan ABD doları, Euro ve İngiliz sterlini
cinsinden döviz tevdiat hesabı ve döviz cinsinden katılım fonu hesabı
bakiyeleri, hesap sahibinin talep etmesi halinde vade başı kuru üzerinden
Türk lirasına çevrilir.
(2) Bankanın bu işlem sonucunda elde ettiği döviz,
vade başı kuru üzerinden Merkez Bankası tarafından satın alınır ve
karşılığı Türk lirası ilgili bankaya aktarılır.
(3) Banka tarafından yurt içi yerleşik tüzel
kişiler için 1 aydan az olmamak üzere Merkez Bankasınca belirlenecek
vadelerde Türk lirası mevduat veya katılma hesabı açılır.
Türk
lirası mevduat veya katılma hesaplarına ilişkin hükümler
MADDE 5- (1) Döviz yükümlülüğü olan yurt içi yerleşik tüzel
kişilere bankalarda mevcut olan Türk lirası cinsinden mevduat veya katılım
fonu hesabı bakiyeleri için vade başı kuru üzerinden hesap sahibinin
talebine istinaden 1 aydan az olmamak üzere Merkez Bankasınca belirlenecek
vadelerde hesap açılır.
Vade sonu
işlemleri
MADDE 6- (1) Vade sonunda Türk lirası mevduat hesabı
sahibine anapara ile faiz, katılma hesabı sahibine ise vade sonundaki
katılma hesabı bakiyesi banka tarafından ödenir.
(2) Vade sonu kurunun vade başı kurundan yüksek
olması ve kur farkı üzerinden hesaplanan tutarın banka tarafından ödenecek
faiz veya kâr payından yüksek olması durumunda, kur farkı üzerinden
hesaplanan tutardan faiz veya kâr payı düşülerek hesaplanan tutar Merkez
Bankasınca mevduat veya katılma hesabı sahibine ödenmek üzere ilgili
bankaya aktarılır.
(3) Türk lirası mevduat veya katılma hesabından
vadeden önce çekim yapılması halinde Merkez Bankasınca kur farkına ilişkin
ödeme yapılmaz.
(4) Merkez Bankası tarafından bu uygulama
kapsamında açılan Türk lirası mevduat veya katılma hesaplarına vade sonunda
yenilenme imkânı tanınabilir. Hesabın yenilenmesine ilişkin kapsam, usul ve
esaslar Merkez Bankasınca belirlenir.
Döviz
alımı yapmama taahhüdü ve bu taahhüdün yerine getirilmemesi
MADDE 7- (1) Bu Tebliğ kapsamında mevduat veya katılma
hesabı açan yurt içi yerleşik tüzel kişiden hesabın vadesi boyunca döviz
alımı yapmama taahhüdü alınır.
(2) Döviz
alımı yapmama taahhüdünün yerine getirilmemesi halinde taahhüdünü yerine
getirmeyen yurt içi yerleşik tüzel kişilerin Merkez Bankası kaynaklı kredi
kullanım talepleri, taahhüdün yerine getirilmediğinin tespit edildiği
tarihten itibaren bir yıl süreyle kabul edilmez.
Diğer
hükümler
MADDE 8- (1) Bankanın mevduat hesabına uygulayacağı faiz
oranı Merkez Bankasınca belirlenen bir hafta vadeli repo ihale faiz
oranının altında olamaz. Katılma hesabına sağlanacak getirinin Merkez
Bankasının katılım bankaları ile açık piyasa işlemleri kapsamında yaptığı bir
hafta vadeli geri satım vaadi ile alım işlemlerinde oluşan maliyetten düşük
olması halinde aradaki farkı katılım bankacılığı esasları çerçevesinde
katılım bankası karşılayabilir, karşılanmayan kısım için Merkez Bankasınca
ödeme yapılmaz.
(2) Merkez Bankası, bankanın mevduat hesabına
uygulayacağı azami faiz oranını belirlemeye yetkilidir.
(3) Bu Tebliğ kapsamında Merkez Bankasının
belirleyeceği usul ve esaslar çerçevesinde komisyon ve/veya masraf
ödenebilir.
İstisnalar
MADDE 9- (1) 16/10/2006 tarihli ve 2006/11188 sayılı
Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Mevduat ve Kredi Faiz Oranları
ve Katılma Hesapları Kâr ve Zarara Katılma Oranları ile Özel Cari Hesaplar Dahil Bu İşlemlerde Sağlanacak Diğer Menfaatler Hakkında
Kararın 4 üncü maddesinin birinci fıkrası ile 10/2/2020 tarihli ve 31035
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Mevduat ve Kredi Faiz Oranları ve Katılma
Hesapları Kâr ve Zarara Katılma Oranları Hakkında Tebliğ (Sayı: 2020/3)’in
3 üncü maddesinin birinci fıkrasının birinci cümlesi ve dördüncü fıkrası
hükümleri bu Tebliğ kapsamında açılacak Türk lirası mevduat ve katılma
hesaplarına uygulanmaz.
Yürürlük
MADDE 10-
(1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde
yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 11-
(1) Bu Tebliğ hükümlerini Türkiye
Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı yürütür.
|