|
Hazine ve Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi Başkanlığı)’ndan:
SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK VE
YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK KANUNU
GENEL TEBLİĞİ
(SIRA NO: 47)
Amaç ve
kapsam
MADDE 1- (1) Bu Tebliğin amacı ülkemizde meydana gelen
depremler nedeniyle mücbir sebep ilan edilen yerlerde bulunan mükelleflere
ilişkin yeminli mali müşavirlerce düzenlenecek tasdik raporlarında karşıt
inceleme tutanağının aranıp aranmayacağına ilişkin usul ve esasların
belirlenmesidir.
Yasal
düzenlemeler
MADDE 2- (1) 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul
Kanununun mükerrer 227 nci maddesinde;
“Maliye Bakanlığı:
…
2. Vergi kanunlarında yer alan muafiyet, istisna,
yeniden değerleme, zarar mahsubu ve benzeri hükümlerden yararlanılmasını
Maliye Bakanlığınca belirlenen şartlara uygun olarak yeminli mali
müşavirlerce düzenlenmiş tasdik raporu ibraz edilmesi şartına bağlamaya,
3. Vergi kanunları kapsamındaki yeminli mali
müşavirlik tasdik işlemlerini elektronik ortamda gerçekleştirmeye ve
tasdike konu işlemleri mükellef grupları, faaliyet ve tasdik konuları
itibarıyla ayrı ayrı belirlemeye ve uygulatmaya,
Bu uygulamalara ilişkin usul ve esasları
belirlemeye yetkilidir.”
hükmü ile,
1/6/1989 tarihli ve 3568 sayılı Serbest Muhasebeci
Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununun 12 nci maddesinin
ikinci fıkrasında;
“Yeminli malî müşavirlerin tasdik edecekleri
belgeler, tasdik konuları ile tasdike ilişkin usul ve esaslar; gerçek ve
tüzelkişilerin mükellefiyet şekilleri, iş kolları ve ciroları, döviz
kazandırıcı işlemleri, ithalat ve ihracatları, yatırımın miktarları ve
nevileri ile belgelerin ibraz edileceği merciler esas alınmak suretiyle
Maliye Bakanlığınca çıkarılacak yönetmeliklerle belirlenir.”
hükmü yer almakta olup bu hükmün verdiği yetkiye
dayanılarak hazırlanan 2/1/1990 tarihli ve 20390 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Yeminli Mali Müşavirlerin Tasdik Edecekleri Belgeler, Tasdik
Konuları, Tasdike İlişkin Usul ve Esaslar Hakkındaki Yönetmeliğin 7 nci
maddesinin son fıkrasında;
“Tasdik işlemi yapılırken aranacak asgari bilgi,
şekil şartları ile tasdike ilişkin diğer usul ve esaslar Bakanlıkça
çıkartılacak tebliğlerle belirlenir. Yukarıda belirtilen konuların ve
belgelerin tasdikine ilişkin olarak Bakanlıkça tebliğ çıkartılmadıkça,
yeminli mali müşavirler bu konu ve belgelerle ilgili olarak tasdik işlemi
yapamazlar.”
düzenlemesine yer verilmiştir.
Yeminli
mali müşavirler tarafından düzenlenen tasdik raporlarında mücbir sebep ilan
edilen deprem bölgesindeki mükellefler bakımından karşıt inceleme
tutanağına ilişkin esaslar
MADDE 3- (1) Yeminli mali müşavirlerce düzenlenecek tasdik
raporlarında, mücbir sebep ilan edilen yerlerdeki mükellefler nezdinde
yapılacak karşıt incelemelerde, söz konusu mükelleflerin defter ve
belgelerinin zayi olduğuna ilişkin zayi belgesinin bulunması halinde, zayi
olan defter ve belgelerin ait olduğu dönemlere ilişkin karşıt inceleme
tutanağı aranmayacaktır.
Örnek-1: Ankara'da faaliyette bulunan (A) şirketinin, 3065
sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun (11/1-a) maddesi kapsamında ihracat
teslimlerine ilişkin 2022/Temmuz dönemine ait 500.000-TL KDV iadesi talebi
bulunmaktadır. Bu şirketin KDV iade talebine ilişkin karşıt incelemeye konu
olan belgeleri;
1-Adana ilinde bulunan ve zayi belgesi olmayan
mükellef,
2-Şanlıurfa ilinde bulunan ve zayi belgesi bulunan
mükellef,
3-Mücbir sebep ilan edilen yerler arasında yer
almayan Aksaray ilinde bulunan mükellefe aittir.
Buna göre, bu iade talebine ilişkin düzenlenecek
YMM Tasdik Raporunda, Adana ve Aksaray illerinde bulunan mükelleflerden
alınan mal teslimlerine ilişkin karşıt inceleme tutanağı aranırken,
Şanlıurfa ilinde bulunan mükelleften yapılan alımlar için karşıt inceleme
tutanağı aranmayacaktır.
(2) Katma Değer Vergisi iadelerinde yapılacak
karşıt incelemelerde, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali
Müşavirlik Kanunu Genel Tebliğlerinde yer alan esaslar çerçevesinde %80
oranının hesaplanmasında öncelikle mücbir sebep ilan edilen yerler dışında
faaliyet gösteren mükellefler ile mücbir sebep ilan edilen yerlerde bulunan
ve kanuni defter ve belgeleri zayi olmayan mükelleflerden alınan mal ve
hizmetlere ilişkin karşıt incelemelerin dikkate alınması gerekmektedir.
(3) Mücbir sebep ilan edilen yerler dışında
faaliyet gösteren mükellefler ile mücbir sebep ilan edilen yerlerde bulunan
ve kanuni defter ve belgeleri zayi olmayan mükelleflerden alınan mal ve
hizmetlere ilişkin belgeler kapsamında %80 oranına ulaşılamadığı
takdirde, mücbir sebep ilan edilen
yerlerde yer alan ve kanuni defter ve belgeleri zayi olan mükelleflere ait
defter ve belgelerde belirtilen tutarlar da karşıt inceleme tutanağı
bulunmaksızın bu oranın hesabında dikkate alınabilecektir.
Örnek-2: İstanbul'da faaliyette bulunan (B) şirketinin, 3065
sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun (11/1-a) maddesi kapsamında ihracat
teslimlerine ilişkin 2022/Ağustos dönemine ait 2.000.000-TL KDV iadesi
talebi bulunmaktadır. Bu şirketin KDV iade talebine ilişkin karşıt
incelemeye konu olan belgelerde yer alan KDV tutarları;
1-Antalya:1.000.000-TL, (Mücbir sebep ilan edilen
yerler arasında bulunmamaktadır.)
2-Gaziantep: 400.000-TL, (Mükellefin zayi belgesi
yoktur.)
3-Kahramanmaraş: 600.000-TL’dir. (Mükellefin zayi
belgesi vardır.)
Buna göre, bu iade talebine ilişkin düzenlenecek
YMM Tasdik Raporunda, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali
Müşavirlik Kanunu Genel Tebliğlerinde yer alan esaslar çerçevesinde %80
oranının hesaplanmasında öncelikle mücbir sebep ilan edilmeyen yerler ile
mücbir sebep ilan edilen yerlerde bulunan ve kanuni defter ve belgeleri
zayi olmayan mükellefler dikkate alınacağından, öncelikle Antalya ve
Gaziantep illerindeki mükellefleri olacaktır. Bu illerde yer alan ve karşıt
incelemeye konu olan belgelerde yer alan tutarlar toplam 1.400.000-TL olup
bu tutarlar için karşıt inceleme yapılacaktır. Söz konusu tutara ilişkin oran
%70 olması nedeniyle %80 oranını karşılamadığından geriye kalan %10’luk
kısım Kahramanmaraş ilinde bulunan mükelleften alınan mal teslimlerine
ilişkin belgelerde belirtilen 600.000-TL’lik tutardan karşılanacak ve
ilgili vergi dairesince 26/4/2014 tarihli ve 28983 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde belirtilen esaslar
çerçevesinde işlem tesis edilecektir.
Örnek-3: İzmir’de faaliyette bulunan (C) şirketinin, 3065
sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun (11/1-a) maddesi kapsamında ihracat
teslimlerine ilişkin 2022/Eylül dönemine ait 1.750.000-TL KDV iadesi talebi
bulunmaktadır. Bu şirketin KDV iade talebine ilişkin karşıt incelemeye konu
olan belgelerde yer alan KDV tutarları;
1-Diyarbakır: 550.000-TL, (Mükellefin zayi belgesi
yoktur.)
2-Adıyaman: 400.000-TL, (Mükellefin zayi belgesi
vardır.)
3-Ankara: 800.000-TL’dir. (Mücbir sebep ilan edilen
yerler arasında bulunmamaktadır.)
Söz konusu tutarların 1.000.000-TL’lik kısmı
Diyarbakır ve Ankara illerinde bulunan farklı mükelleflerden alınan ve
karşıt inceleme zorunluluğu kapsamı dışında bırakılan (KDV hariç tutarı
65.000 TL’nin altında olan) mal teslimlerinden kaynaklanmaktadır.
İade talebine ilişkin düzenlenecek YMM Tasdik
Raporunda, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik
Kanunu Genel Tebliğlerinde yer alan hükümler çerçevesinde indirilecek
KDV'nin üçte biri veya daha fazlasının karşıt inceleme zorunluluğu kapsamı
dışında bırakılan mal veya hizmet alımlarından kaynaklandığı hallerde
karşıt inceleme zorunluluğu kapsamı dışında bırakılan mal ve hizmet
alımları ile ilgili indirilecek KDV'nin yarısına tekabül eden mal ve hizmet
alımları ile ilgili karşıt inceleme yapılması yeterli olacaktır.
Buna göre, indirilecek KDV'nin üçte birinden
fazlası karşıt inceleme zorunluluğu sınırı altında (KDV hariç 65.000-TL)
olan alımlardan kaynaklandığından, sınırın altında kalan 1.000.000-TL’lik
KDV’ye ilişkin alımların yarısı olan 500.000-TL’lik KDV’ye yönelik alımlara
karşıt inceleme yapılmalıdır. Diyarbakır ve Ankara için karşıt inceleme
yapılması gerekli geriye kalan KDV tutarı 350.000-TL’de eklendiğinde karşıt
inceleme yapılacak toplam tutar 850.000-TL, oran olarak %48 olacak ve
%80’in altında kalacaktır. Bu tutara, kanuni defter ve belgeleri zayi olan
Adıyaman mükellefine ait 400.000-TL’lik KDV’ye ilişkin belgeler
eklendiğinde ise toplam tutar 1.250.000-TL, oran %71 olacak ve bu oranda
%80’in altında kalacaktır. Bu durumda söz konusu oranın sağlanıp
sağlanmadığı dikkate alınmayacak ve ilgili vergi dairesince Katma Değer
Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde belirtilen esaslar çerçevesinde işlem
tesis edilecektir.
Vergi
dairelerince yapılacak işlemler
MADDE 4- (1) Yeminli mali müşavirlerce düzenlenen tasdik
raporu ilgili vergi dairesine ibraz edildiğinde, vergi daireleri tarafından
mücbir sebep ilan edilen yerlerde bulunan ve defter ve belgelerinin zayi
olmasından dolayı karşıt inceleme tutanağı aranmayan mükelleflere ait
belgelerde yer alan tutarlara ilişkin tetkik ve değerlendirmeler özenle
yapılacak ve bu tetkik ve değerlendirmeler sonucunda, söz konusu iade
işlemi ile ilgili olarak Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde
belirtilen esaslar çerçevesinde işlem tesis edilecektir.
Diğer
hususlar
MADDE 5- (1) Yeminli mali müşavirler tarafından düzenlenecek
tasdik raporlarında, mücbir sebep ilan edilen yerlerde bulunan ve defter ve
belgesi zayi olan mükellefler nezdinde yapılamayan ancak karşıt inceleme
hesabında dikkate alınan belgelerin doğruluğuna ilişkin açıklamalara ve
diğer kanıtlayıcı belgelere (nakliye, ödeme, irsaliye ve benzeri) yer
verilecektir.
Yürürlük
MADDE 6- (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 7- (1) Bu Tebliğ hükümlerini Hazine ve Maliye Bakanı
yürütür.
|