|
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği
Bakanlığından:
BAZI ZARARLI
KİMYASALLARIN İHRACATI VE İTHALATI
HAKKINDA YÖNETMELİK
BİRİNCİ BÖLÜM
Başlangıç Hükümleri
Amaç
MADDE 1-
(1) Bu Yönetmeliğin amacı;
a) Bazı Zararlı Kimyasalların ve Pestisitlerin
Uluslararası Ticaretinde Ön Bildirimli Kabul Usulüne Dair Rotterdam
Sözleşmesinin uygulanmasına,
b) Zararlı kimyasalların uluslararası dolaşımı
sırasında insan sağlığının ve çevrenin potansiyel zararlardan korunması
amacıyla ortak sorumluluk ve iş birliğine dayalı çabaların teşvik
edilmesine,
c) Zararlı kimyasalların çevreyle uyumlu bir
biçimde kullanılmasına,
ç) Zararlı kimyasalların nitelikleri hakkında bilgi
paylaşımının kolaylaştırılmasına,
d) Sözleşmeye taraf olanlar ile diğer ülkelerin,
ithalat ve ihracata dair ulusal karar verme süreçlerini tamamlamalarına
yardımcı olmak maksadıyla zararlı kimyasallarla ilgili alınan ulusal tedbir
kararları ile nihai düzenleyici eylemlerin uygun görülen şekilde bu
ülkelere dağıtılmasına,
ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2- (1) Bu Yönetmelik;
a) Bakanlık ve ilgili kurum tarafından mevzuat ile
yasaklanmış, büyük ölçüde kısıtlanmış ve Ek-1’de listelenen kimyasalları,
b) Sözleşme kapsamında ön bildirimli kabul (ÖBK)
usulüne tabi ve Ek-2’de listelenen
kimyasalları,
kapsar.
(2) Bu Yönetmelik;
a) Radyoaktif maddeleri ve karışımları,
b) Atıkları,
c) Kimyasal silahların imalatında kullanılan
kimyasal maddeleri ve karışımları,
ç) Beşeri veya veterinerlik kullanımına yönelik
tıbbi ürünleri,
d) Gıdaları ve gıda katkı maddelerini,
e) Hayvan yemlerini,
f) Uyuşturucu ilaçlar ve psikotrop maddeleri,
g) Genetiği değiştirilmiş organizmaları,
kapsamaz.
(3) Bu Yönetmelik, araştırma veya analiz amacıyla
insan sağlığını ve çevreyi etkilemesi beklenmeyen miktarlarda ihraç edilen
ve her bir ihracatçıdan her bir ithalat yapan ülkeye miktarı her takvim
yılı için 10 kg’ı aşmayan kimyasalları kapsamaz. Bununla birlikte,
ihracatçılar söz konusu ihracat hakkında araştırma veya analiz amacıyla
ihraç edileceğini belirterek e-ÖBK Sistemi üzerinden ihracat bildiriminde
bulunur.
Dayanak
MADDE 3- (1) Bu Yönetmelik; 9/3/2017 tarihli ve 6988 sayılı
Bazı Tehlikeli Kimyasalların ve Pestisitlerin Uluslararası Ticaretinde Ön
Bildirimli Kabul Usulüne Dair Rotterdam Sözleşmesinin Onaylanmasının Uygun
Bulunduğuna Dair Kanun, 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanunu,
24/4/1930 tarihli ve 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu, 11/6/2010
tarihli ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem
Kanununa, 5/3/2020 tarihli ve 7223 sayılı Ürün Güvenliği ve Teknik
Düzenlemeler Kanunu ve 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında
Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4- (1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında;
a) Bakanlık: Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği
Bakanlığını,
b) Bitki koruma ürünü: Kullanıcıya farklı formlarda
sunulan, bitki ve bitkisel ürünleri zararlı organizmalara karşı koruyan
veya bu organizmaların etkisini önleyen, bitki besleme amaçlı olanlar
dışında bitki gelişimini etkileyen, koruyuculara ilişkin özel bir düzenleme
kapsamında bulunmayan ancak bitkisel ürünleri koruyucu olarak kullanılan,
istenmeyen bitki veya bitki kısımlarını yok etmek, istenmeyen bitki
gelişimini kontrol etmek veya önlemek amacıyla kullanıcıya bir veya daha
fazla aktif madde içeren bir formülasyon halinde sunulan aktif madde ve
preparatları,
c) Biyosidal ürün: Sadece fiziksel ya da mekanik
etkilerle değil, diğer başka yollarla herhangi bir zararlı organizmayı yok
etme, uzaklaştırma, zararsız hale getirme ya da zararlı organizmanın
etkisini önleme, üzerinde kontrol edici bir etki oluşturma amacıyla
kullanılacak ve kullanıcıya sunulduğu haliyle bir ya da daha fazla aktif
madde içeren, barındıran ya da bunların bileşiminden oluşturulan herhangi
bir madde ya da karışımı veya madde ya da karışımlardan yerinde üretilen
herhangi bir madde ya da karışımı veya ana işlevi biyosidal olan işlenmiş
eşyayı,
ç) Büyük ölçüde kısıtlı kimyasal;
1) Bakanlık veya ilgili kurum tarafından insan
sağlığı veya çevreyi korumak amacıyla, hemen hemen tüm kullanımları bir
veya birden fazla kategoride yasaklanmış bir kimyasalı,
2) Hemen hemen tüm kullanım alanları için onayı
reddedilen veya bildirim, kayıt, onay, izin ve ruhsat sürecinde ileri bir
değerlendirmeden veya piyasadan geri çekilen ve bu tür bir tedbirin insan
sağlığı veya çevreyi korumak amacıyla gerçekleştirildiğine ilişkin açık bir
kanıtın bulunduğu bir kimyasalı,
d) Ciddi ölçüde zararlı pestisit formülasyonu:
Bitki koruma ürünü veya biyosidal ürün olarak kullanılmak üzere formüle
edilmiş, kullanım koşulları altında tek veya çoklu maruziyetten sonra kısa
bir süre içinde insan sağlığı ve çevre üzerinde gözlenebilir ciddi etkilere
neden olan bir kimyasalı,
e) Diğer ülke: Sözleşmeye taraf olmayan herhangi
bir ülkeyi,
f) Elektronik Ön Bildirimli Kabul Sistemi (e-ÖBK):
Bu Yönetmelik kapsamındaki kimyasalların bildiriminin yapılmasını, ilgili
bilgilerin muhafaza edilmesini, güncellenmesini, sürdürülebilirliğini ve
gerektiğinde bu bilgilere hızlı bir şekilde erişimin sağlanmasını mümkün
kılmak amacıyla geliştirilen ve Bakanlık bilgi sistemi (e-ÇBS) üzerinden
kullanılabilen, internet üzerinden sorgulama yapabilen ve bilgiyi
işleyebilen sistemi,
g) İhracat bildirimine tabi kimyasal: Bir veya
birden fazla kategoride yasaklanmış veya büyük ölçüde kısıtlanmış ve Ek-1 ve Ek-2’de listelenen bir kimyasalı,
ğ) İhracat: Bir malın, ilgili ihracat mevzuatı ile
gümrük mevzuatına uygun şekilde Türkiye Gümrük Bölgesi dışına veya serbest
bölgelere çıkarılmasını veyahut Ticaret Bakanlığınca ihracat olarak kabul
edilecek sair çıkış ve işlemleri,
h) İhracatçı: İhraç edeceği mala göre ilgili
İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğine üye olan, vergi numarasına sahip
gerçek veya tüzel kişiler ile tüzel kişilik statüsüne sahip olmamakla
birlikte ilgili mevzuat hükümlerine istinaden hukuki tasarrufta bulunma
yetkisi tanınan ortaklıkları,
ı) İlgili kurum: Bu Yönetmelik hükümlerinin
yürütülmesinde, ilgili mevzuata dayalı olarak görev alanlarına giren
hususlarda; Sağlık Bakanlığını, Tarım ve Orman Bakanlığını, Ticaret
Bakanlığını,
i) İthalat: Eşyanın, yabancı bir ülkeden yabancı
bir ülkeye transit rejimine tabi tutularak Türkiye Gümrük Bölgesi içinde
taşınması hariç olmak üzere, bir gümrük rejimine tabi tutularak Türkiye
Gümrük Bölgesine fiziki girişini,
j) İthalatçı: İthalatta eşyanın alıcısı olan gerçek
veya tüzel kişiyi,
k) Karışım: İki ya da daha fazla maddeden oluşan
bir karışımı veya çözeltiyi,
l) Kimyasal: Kendi halinde ya da bir karışım içinde
imal edilmiş ya da doğal halde bulunan fakat canlı organizmaları içermeyen
karışım halindeki;
1) Ciddi ölçüde zararlı pestisit formülasyonları
dâhil, bitki koruma ürünlerini,
2) Biyosidal ürünleri,
3) Sanayi kimyasallarını,
m) Madde: Doğal halde bulunan veya bir üretim
sonucu elde edilen, içindeki, kararlılığını sağlamak üzere kullanılan katkı
maddeleri ile üretim işleminden kaynaklanan safsızlıklar dâhil, fakat yine
içindeki, kararlılığını ve yapısını etkilemeden uzaklaştırılabilen
çözücüler hariç, kimyasal elementleri ve bunların bileşiklerini,
n) Nihai düzenleyici eylem: Bakanlık veya ilgili
kurum tarafından insan sağlığı veya çevreyi korumak amacıyla bir kimyasalın
yasaklanması veya büyük ölçüde kısıtlanmasına ilişkin yasal tedbiri,
o) ÖBK bildirimine tabi kimyasal: Sekretaryaya bildirimi gerektiren, bir
veya birden fazla kategoride yasaklanmış veya büyük ölçüde kısıtlanmış
ve Ek-1’de listelenen bir kimyasalı,
ö) ÖBK usulüne tabi kimyasal: Ek-2’de ve Sözleşmenin Ek-3’ünde
listelenen ve ön bildirimli kabul usulüne konu olan bir kimyasalı,
p) Pestisit: Zirai mücadele araştırma ve
uygulamalarında kullanılan her türlü kimyasal madde ve preparatları,
r) Sanayi kimyasalı: Profesyonellerin ve/veya halkın
kullanımına sunulan kimyasalı,
s) Sekretarya: Sözleşme Sekretaryasını,
ş) Sözleşme: Bazı Zararlı Kimyasalların ve
Pestisitlerin Uluslararası Ticaretinde Ön Bildirimli Kabul Usulüne Dair
Rotterdam Sözleşmesini,
t) Taraf: Sözleşme ile bağıtlı olmayı kabul etmiş
ve kendisi için Sözleşmenin yürürlükte olduğu bir devleti veya bölgesel
ekonomik entegrasyon teşkilatını,
u) Türkiye Gümrük Bölgesi: Türkiye topraklarını ve
aynı zamanda karasularını, ülke içi deniz sularını ve hava sahasını,
ü) Yasaklı kimyasal: Bakanlık veya ilgili kurum
tarafından insan sağlığını veya çevreyi korumak amacıyla, tüm kullanımları
bir veya birden fazla kategoride yasaklanmış bir kimyasalı veya ilk kez
kullanım onayı reddedilen veya bildirim, kayıt, izin, onay veya ruhsat
sürecinde ileri bir değerlendirmeden geri çekilmiş ve bu tür bir tedbirin
insan sağlığı veya çevreyi korumak amacıyla gerçekleştirildiğine ilişkin
açık bir kanıtın bulunduğu bir kimyasalı,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Ulusal Yetkili
Mercii, Bakanlığın Görevleri, İhracat ve İthalata İlişkin Hükümler
Ulusal
yetkili mercii
MADDE 5- (1) Ulusal yetkili mercii Bakanlıktır.
(2) Ulusal yetkili mercii, Sekretarya, Sözleşmenin tarafları ve
diğer ülkeler ile iletişimi sağlamak ve bu Yönetmeliğin gerektirdiği idari
işlevleri yürütmekle sorumludur.
Bakanlığın
görevleri
MADDE 6- (1) Bakanlık aşağıda belirtilen hususlardan
sorumludur:
a) 8 inci madde gereğince ihracat bildirimlerinin
Sözleşmenin taraflarına ve diğer ülkelere gönderilmesi.
b) 11 inci madde gereğince yasaklanmış veya büyük
ölçüde kısıtlanmış kimyasallara ilişkin nihai düzenleyici eylemlere dair
bildirimlerin Sekretaryaya gönderilmesi.
c) 12 nci maddesi gereğince ÖBK usulüne tabi
kimyasallara yönelik ithalat kararlarının Sekretaryaya iletilmesi.
ç) Bu Yönetmeliğin etkin bir biçimde uygulanması
için gerekli rehber dokümanın hazırlanması.
İhracat
bildirimi ve ÖBK usulüne tabi kimyasallar
MADDE 7- (1) 8 inci madde gereğince Ek-1 listesinde yer
verilen kimyasallar, Ek-3’te yer alan bilgileri içerecek şekilde ihracat
bildirimine tabidir.
(2) 11 inci madde gereğince Ek-1 listesinde yer
verilen kimyasallar, Ek-5’te yer alan bilgileri içerecek şekilde ÖBK bildirimine
tabidir.
(3) 8 inci ve 13 üncü maddeler gereğince Ek-2
listesinde yer verilen kimyasallar, kullanım kategorisi kapsamında ÖBK
usulüne tabidir.
(4) Bakanlık, Ek-1 ve Ek-2 listelerinde yer verilen
kimyasallara ilişkin bilgileri kamunun erişimine açık hale getirir.
İhracat
bildirimi usulü
MADDE 8- (1) Bir kimyasalın Ek-1 ve Ek-2’de listelenmesi
veya bu maddeyi içeren karışımın 11/12/2013 tarihli ve 28848 mükerrer
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Maddelerin ve Karışımların
Sınıflandırılması, Etiketlenmesi ve Ambalajlanması Hakkında Yönetmelik
kapsamında etiketleme hükümlerine tabi olması durumunda ithalatçı tarafta
veya diğer ülkede amaçlanan kullanımına bakılmaksızın o kimyasal aşağıda
tanımlanan ihracat bildirimi usulüne tabidir:
a) Bir ihracatçının, Sözleşmeye taraf olan veya
diğer ülkeye birinci fıkrada belirtilen bir kimyasalı ihraç etmek istemesi
durumunda, (d) bendinde yer alan hükümler saklı kalmak şartıyla ihracatçı
söz konusu ihracata ilişkin olarak planlanan ilk ihracat tarihinden en geç
35 gün öncesine kadar yılda 1 defa Bakanlığa bildirimde bulunur. Söz konusu
ihracatın devam etmesi durumunda bu bildirim her yıl tekrarlanır. Bildirim
Ek-3’te yer alan bilgileri kapsayacak şekilde e-ÖBK sistemi üzerinden
yapılır.
b) Bakanlık ihracatçı tarafından gönderilen
bildirimin Ek-3 ile uygunluğunu kontrol
eder ve bildirimin eksiksiz olması durumunda ithalatçı tarafın veya diğer
ülkenin yetkili merciine bu bildirimi gönderir. Bakanlık ithalatçı tarafın
veya diğer ülkenin yetkili merciinin kimyasalın planlanan ilk ihracatından
en geç 20 gün öncesine kadar bu bildirimi almalarını sağlamak amacıyla
gerekli tedbirleri alır.
c) Bakanlık, ihracat bildiriminin gönderilmesinden
itibaren 30 gün içinde Ek-4’te belirtilen formatta ithalatı yapan taraftan
veya diğer ülkenin yetkili merciinden bildirimin alındığına dair bir cevap
alamaması durumunda bildirimi yeniden gönderir. Bakanlık ithalatçı tarafın
veya diğer ülkenin yetkili merciinin yeniden gönderilen bildirimi
almalarını sağlamak amacıyla gerekli tedbirleri alır.
ç) Bakanlık ihraç edilen her bir kimyasalın ve bu
kimyasalı ithal eden tarafların veya diğer ülkelerin isminin yer aldığı
yıllık bir liste oluşturur ve bu listeyi internet sayfasında kamunun
erişimine açık hale getirir.
d) İhraç edilmek istenen kimyasalın piyasaya arzı,
kullanımı veya etiketlenmesine ilişkin ilgili mevzuatın değişmesine bağlı olarak söz
konusu kimyasalın sınıflandırmasının değişmesi durumunda, ihracatçı (a)
bendi gereğince yeni bir ihracat bildirimi hazırlayarak Bakanlığa gönderir.
Hazırlanan yeni ihracat bildiriminde, söz konusu bildirimin Ek-3’e uygun
şekilde hazırlandığı ve bir önceki bildirimin revizyonu olduğu bilgisine de
yer verilir. Bakanlık ihracatçı tarafından gönderilen bildirimin Ek-3 ile
uygunluğunu kontrol eder ve bildirimin eksiksiz olması durumunda ithalatçı
tarafın veya diğer ülkenin yetkili merciine bu bildirimi gönderir.
e) Bir kimyasalın ihracatının aciliyet taşıması
halinde ve ihracatın gecikmesinin ithalatı yapan tarafta veya diğer ülkede
kamu sağlığı veya çevre açısından tehlike arz etmesi durumunda (a), (b) ve
(c) bentlerinde belirtilen yükümlülükler çerçevesinde ihracatçının veya
ithalatı yapan tarafın veya diğer ülkenin gerekçeli talebine istinaden Bakanlık
tarafından tam veya kısmi şekilde muafiyet sağlanabilir.
f) İthalatı yapan tarafın veya diğer ülkenin yetkili
merciinin söz konusu kimyasalın ihracatından önce bilgilendirilme
gerekliliğinden feragat etmesi ve bunu yazılı olarak Bakanlığa iletmesi
durumunda (b) ve (c) bentlerinde
belirtilen yükümlülükler uygulanmaz.
g) (b) ve (c) bentlerinde belirtilen yükümlülükler,
Ek-1’de bitki koruma ürünü aktif maddesi olarak listelenen bir kimyasal
ihraç edilmek üzere ithal edildiğinde ve ithalatı yapan taraf veya diğer
ülkenin yetkili merciinin Tarım ve Orman Bakanlığına onay göndermesi
durumunda uygulanmaz. Tarım ve Orman Bakanlığı bu ihracata ilişkin olarak
Bakanlığı bilgilendirir.
ğ) İhraç edilecek olan kimyasala ilişkin olarak
ithalat yapan tarafın veya diğer ülkenin ek bilgi talep etmesi durumunda
Bakanlık ilgili kurum ve kuruluşların görüşünü alarak bu bilgileri sağlar.
Taraflardan
ve diğer ülkelerden alınan ihracat bildirimleri
MADDE 9- (1) Bakanlık, Sözleşmeye taraf veya diğer ülke
tarafından üretimi, kullanımı, piyasaya arzı yasaklanmış veya büyük ölçüde
kısıtlanmış olan bir kimyasal için gönderilen ihracat bildirimini aldığına
dair cevabı karşı tarafa iletir.
Kimyasalların
ihracat ve ithalatına ilişkin bilgi temini
MADDE 10- (1) Ek-1 ve Ek-2’de listelenen maddelerin ve bu
maddeleri içeren Maddelerin ve Karışımların Sınıflandırılması,
Etiketlenmesi ve Ambalajlanması Hakkında Yönetmelik kapsamında etiketleme
hükümlerine tabi karışımların ihracatçıları veya ithalatçıları her yıl 31
Mart tarihine kadar bir önceki yıla ait ihraç veya ithal ettiği miktarı
Bakanlığa bildirir.
(2) Birinci fıkraya ek olarak ihracatçı, taraf veya
diğer ülkelerdeki ithalatı yapan herhangi bir gerçek veya tüzel kişinin
isim ve adreslerini de Bakanlığa bildirir.
(3) Bakanlığın talep etmesi halinde ihracatçı veya
ithalatçı, gerçekleştirilen ihracat ve ithalatla ilgili gerekli ek bilgiyi
sağlar.
Yasaklanmış
veya büyük ölçüde kısıtlanmış kimyasalların Sözleşme kapsamında
Sekretaryaya bildirimi (ÖBK bildirimi)
MADDE 11- (1) Bakanlık, itibaren Ek-1’de listelenen
kimyasallar ile daha sonrasında Ek-1’e yeni eklenecek kimyasallara ilişkin
olarak Ek-5’te yer alan bilgileri sağlayacak biçimde Sekretaryaya
bildirimde bulunur.
(2) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten
sonra Ek-1’e yeni eklenen herhangi bir kimyasal için birinci fıkra
gereğince yapılacak bildirim o kimyasalın yasaklama veya büyük ölçüde
kısıtlama kararının yürürlüğe girmesinden itibaren en geç 90 gün içinde
Sekretaryaya iletilir.
(3) Birinci fıkra gereğince yapılacak bildirimin
Ek-5’te yer alan bilgileri sağlamada yetersiz olması durumunda, Bakanlığın
talebi üzerine, söz konusu kimyasalın ihracatçısı ve/veya ithalatçısı
ilgili diğer uluslararası uygulamalar ve programlardan elde ettikleri
bilgileri talep tarihinden itibaren 60 gün içinde hazırlayarak Bakanlığa
iletir.
(4) Bakanlık, birinci veya ikinci fıkra kapsamında
herhangi bir kimyasal için Sekretaryaya bildirilen yasaklama veya büyük
ölçüde kısıtlama kararında değişikliğin veya güncellemenin olması durumunda
değiştirilen veya güncellenen bu karara ilişkin olarak, söz konusu kararın
yürürlüğe girmesinden itibaren 60 gün içinde Ek-5’te yer alan bilgileri
sağlayacak biçimde Sekretaryaya bildirimde bulunur.
(5) Bakanlık, taraflardan birisinin veya
Sekretaryanın Ek-1’de listelenen kimyasala ve bu kimyasalı yasaklayan veya
büyük ölçüde kısıtlayan karara ilişkin ek bilgi talebi olması durumunda
ilgili kurumlarla iş birliği sağlayarak bu talebe cevap verir.
Sözleşme
kapsamındaki kimyasallara ilişkin ithalat kararının Sekretaryaya bildirimi
(ÖBK usulü)
MADDE 12- (1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte ve
sonrasında Ek-2’de listelenen kimyasalların her birine ilişkin ithalat
kararını Bakanlık Sekretaryaya iletir.
(2) Ek-2’de listelenen herhangi bir kimyasal için
bu maddenin birinci fıkrası kapsamında gönderilecek olan ithalat kararı bu
Yönetmeliğin Ek-2’sinde yer alan tablonun beşinci sütununda bulunan söz
konusu kimyasal için belirlenen kategorilere istinaden hazırlanmalıdır.
(3) Ek-2’de listelenen herhangi bir kimyasal için;
a) İthalat kararında değişikliğin veya
güncellemenin olması durumunda Bakanlık değiştirilmiş veya güncellenmiş bu
ithalat kararını Sekretaryaya iletir.
b) Birinci fıkra kapsamında gönderilecek olan
ithalat kararı bu kararın dayanağı olan yasal ve idari tedbire ilişkin
bilgiyi de içerecek şekilde Bakanlık tarafından Sekretaryaya iletilir.
c) Bakanlık birinci fıkra kapsamında gönderilen her
bir ithalat kararını kamunun erişimine açık hale getirir.
Sözleşme
kapsamındaki kimyasalların ihracatına ilişkin yükümlülükler (Açık kabul
usulü)
MADDE 13- (1) Bakanlık ÖBK usulüne tabi kimyasallara ilişkin
Sekretaryadan aldığı bilgileri ve ithalat yapan tarafların söz konusu
kimyasallara ilişkin aldıkları ithalat kararlarını kamunun erişimine açık
hale getirir.
(2) Ticaret Bakanlığı Ek-1 ve Ek-2’de listelenen her bir
kimyasala yönelik Bakanlık tarafından sunulan bilgiler çerçevesinde, Gümrük
Tarife İstatistik Pozisyonunun belirlenmesine yönelik değerlendirme yapar.
(3) İhracatçılar Sözleşme taraflarının aldıkları
ithalat kararlarına Sekretaryanın Bakanlığı bilgilendirdiği ilk tarihten
itibaren en geç 6 ay içinde uyum sağlamalıdır.
(4) Ek-2’de listelenen kimyasallar;
a) İhracatın gerçekleştirileceği Sözleşme tarafının
söz konusu kimyasala ilişkin ithalat kararını Sekretaryaya
iletmediği/iletemediği durumda,
b) İhracatın gerçekleştirileceği Sözleşme tarafının
söz konusu kimyasala ilişkin nihai karar için hâlihazırda değerlendirmenin
devam ettiğini Sekretaryaya ilettiği durumda,
c) İhracatın gerçekleştirileceği Sözleşme tarafının
söz konusu kimyasala ilişkin nihai karar için Sekretaryadan veya
Sözleşmenin diğer taraflarından talepte bulunduğu durumda,
ç) İhracatın gerçekleştirileceği Sözleşme tarafının
söz konusu kimyasalın değerlendirilmesine ilişkin Sekretaryadan yardım
talebinde bulunduğu durumda,
d) Söz konusu kimyasalın ihraç edileceği diğer
ülkeden o kimyasala ilişkin açık kabul alınmadığı durumda,
e) Sekretarya tarafından yayımlanan en son ÖBK
genelgesinde ithalatı yapacak Sözleşme tarafının söz konusu kimyasalın
ithalatına izin vermediğinin belirtilmesi durumunda,
ihraç edilemez.
(5) Dördüncü fıkradaki hükümler saklı kalmak
şartıyla, Ek-2’de listelenen
kimyasallar;
a) Sekretarya tarafından yayımlanan en son ÖBK
genelgesinde ithalatı yapacak olan tarafın söz konusu kimyasalın ithalatına
izin verdiğinin belirtilmesi durumunda,
b) İhracatın gerçekleştirileceği taraf veya diğer
ülkede ithalat esnasında söz konusu kimyasalın lisanslı, tescilli, izinli
veya ruhsatlı olduğuna dair resmi kaynaklardan alınmış kanıtın bulunması
durumunda,
c) İhracatın
gerçekleştirileceği taraf veya diğer ülkeden daha öncesinde söz konusu
kimyasalın ithal edildiğine veya kullanıldığına ilişkin kanıtın bulunması
durumunda,
ç) İhracatın gerçekleştirileceği taraf veya diğer
ülkede daha öncesinde söz konusu kimyasalın yasaklanması veya büyük ölçüde
kısıtlanmasına ilişkin bir tedbirin alınmadığına dair kanıtın bulunması
durumunda,
d) Bakanlıkça ihracatın gerçekleştirileceği taraf
veya diğer ülkeden söz konusu kimyasalın ithalatı için açık kabulün
istendiği ve bu kabulün alındığı durumda,
e) Ek-2’de listelenen ve bitki koruma ürünü (aktif
madde) kategorisinde yer alan kimyasallara ilişkin olarak, ihracatın
gerçekleştirileceği tarafın ulusal yetkili merciinin veya diğer ülkenin
yetkili merciinin önceden Tarım ve Orman Bakanlığına söz konusu kimyasalın
ithalatına izin verdiğini bildirmesi durumunda,
ihraç edilebilir.
(6) Tarım ve Orman Bakanlığı beşinci fıkranın (e) bendi kapsamında
gerçekleştirilecek bir ihracattan önce Bakanlığı söz konusu ihracat
hakkında bilgilendirir.
(7) Beşinci fıkranın (d) bendine istinaden açık
kabulün gerektiği durumlarda Bakanlık ihracatın gerçekleştirileceği taraf
veya diğer ülkeden bu talebe ilişkin başvuru tarihinden itibaren 30 gün
içinde bir cevap alamadığı durumda karşı tarafa bir hatırlatma yazısı
gönderir. Karşı tarafın söz konusu hatırlatma yazısına 30 gün içinde bir
cevap vermemesi durumunda Bakanlık gerektiği şekilde ikinci bir hatırlatma
yazısı gönderir.
(8) Yedinci fıkrada belirtilen bir olayın
gerçekleşmesi halinde ihracatçının talebi üzerine ve ihracatın gerçekleştirileceği
taraf veya diğer ülkece yasaklama veya büyük ölçüde kısıtlama kararının
alındığına ilişkin bir kanıtın bulunmaması halinde ve tüm makul çabanın
gösterilmesinden sonra açık kabul talebine başvuru tarihinden itibaren 60
gün içinde hala cevap alınamaması durumunda Bakanlık ilgili kurumların da
görüşünü alarak ihracatın gerçekleşip gerçekleşmeyeceğine karar verir.
(9) Beşinci fıkranın (d) bendine istinaden
ihracatın gerçekleştirileceği taraf veya diğer ülkeden ihracatın gerçekleştirilebileceğine
ilişkin açık kabulün geçerlilik tarihine dair bir ibarenin bulunmaması
durumunda söz konusu açık kabul her durumda bu kabulün alındığı tarihten
itibaren en fazla 12 ay geçerli olur.
(10) Kimyasalın doğası gereği özelliklerinin son
kullanma tarihini geçersiz kıldığı durumlar haricinde ihraç edileceği tarih
ile son kullanma tarihi arasındaki süre 6 aydan az olan bir kimyasal ihraç
edilemez. Özellikle bitki koruma ürünleri ve biyosidal ürünler söz konusu
olduğunda işe yaramayan stokların (atık) oluşma riskini en aza indirmek
üzere ihracatçılar kimyasalın konulduğu paketlerin boyutlarının ve
ambalajlarının en ideal düzeyde olmasını sağlar.
(11) Bitki koruma ürünleri ve biyosidal ürünler
ihraç edilirken, ihracatçılar ihracatın gerçekleştirileceği taraf veya
diğer ülkedeki iklim koşulları doğrultusunda bu kimyasalların depolanma koşulları
ve kararlılığı konusuna ilişkin bilgilerin de etiket üzerinde bulunmasını
sağlar.
İhracatı
yasak olan kimyasallar
MADDE 14- (1) Ek-6’da listelenen kimyasallar ihraç edilemez.
Transit
geçiş yükümlülükleri
MADDE 15- (1) Ek-2’de listelenen ve bu sebeple ÖBK usulüne
tabi olan kimyasalların ihracatı sırasında topraklarından transit geçişe
ilişkin bilgi talep eden taraflar Ek-7’de listelenir.
(2) İhracatçı, Ek-2’de listelenen bir kimyasalın
Ek-7’de yer alan tarafın topraklarından transit geçişi durumunda, Bakanlığı
ilk transit geçişten önce en geç 30 gün sonrasında ise her transit geçiş
öncesi en geç 8 gün içinde bilgilendirmekle yükümlüdür.
(3) Bakanlık ikinci fıkra kapsamında ihracatçıdan
aldığı bilgiyi ve mevcut diğer bilgileri ilk transit geçişten önce en geç
15 gün içinde ve sonrasında her bir geçiş öncesi ilgili tarafın ulusal
yetkili merciine gönderir.
İhraç
edilecek kimyasallar ile birlikte verilecek bilgiler
MADDE 16- (1) İhracatı yapılması planlanan ve Ek-1 ve
Ek-2’de listelenen kimyasallar, Maddelerin ve Karışımların
Sınıflandırılması, Etiketlenmesi ve Ambalajlanması Hakkında Yönetmelik
gereğince etiketleme ve ambalajlama hükümlerine tabidir.
(2) İthalatı yapan taraf veya diğer ülkenin
herhangi bir özel gerekliliğinin olmaması durumunda söz konusu etiketleme
ve ambalajlama hükümlerine ilişkin
birinci fıkra geçerlidir.
(3) Uygun olduğu takdirde Ek-1 ve Ek-2’de
listelenen kimyasalların farklı iklim koşullarındaki de dâhil olmak üzere
son kullanma ve üretim tarihleri etikette belirtilir.
(4) Ek-1 ve Ek-2’de listelenen herhangi bir
kimyasalın ihracatı sırasında 23/6/2017 tarihli ve 30105 mükerrer sayılı
Resmî Gazete’de yayımlanan Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi, İzni ve
Kısıtlanması Hakkında Yönetmelik kapsamında hazırlanmış olan bir güvenlik
bilgi formu söz konusu kimyasalla birlikte verilir. İhracatçı, söz konusu
kimyasalı taraf ülkeye veya diğer ülkeye ithal eden her gerçek veya tüzel
kişiye böyle bir güvenlik bilgi formu gönderir.
(5) Birinci fıkrada belirtilen etikette ve dördüncü fıkrada belirtilen güvenlik
bilgi formunda yer alacak bilgiler uygulanabilir olduğu kadarıyla hedef
ülkenin veya bölgenin resmi dil veya dillerinde hazırlanmalıdır.
İhracatçıların
diğer yükümlülükleri
MADDE 17- (1) 8 inci maddenin birinci fıkrasının (a) ve (d)
bentlerinde öngörülen yükümlülüklere tabi ihracatçılar, Bakanlıkça
düzenlenecek uygunluk yazısını ihracat beyannamesi ekinde gümrük idaresine
ibraz etmekle yükümlüdürler. 13 üncü maddenin dördüncü, beşinci ve onuncu
fıkralarının gümrük idarelerince uygulanmasında söz konusu uygunluk yazısı
esas alınır.
(2) Bakanlığın zorunlu tuttuğu durumlarda
ihracatçılar 21 inci maddede öngörülen yazılım paketini kullanırlar.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Bilgi Paylaşımı, Teknik Yardım, Yönetmelik
Eklerinin Güncellenmesi ile İhracat
ve İthalat İçin
Kullanılacak Yazılıma İlişkin Hükümler
Bilgi
paylaşımı
MADDE 18- (1) Bu Yönetmeliğin amacına uygun olarak ilgili
kurum desteği ile Bakanlık;
a) Toksikolojik, ekotoksikolojik ve güvenlik
bilgileri dâhil olmak üzere bu Yönetmelik kapsamındaki kimyasallara ilişkin
bilimsel, teknik, ekonomik ve yasal bilginin paylaşılmasını,
b)
Sözleşmenin amaçları doğrultusunda insan sağlığı ve çevreyi korumak
amacıyla zararlı kimyasallara ilişkin alınan yasaklama veya büyük ölçüde
kısıtlamaya dair tedbirlerin kamunun erişimine açık hale getirilmesini,
c) İnsan sağlığı ve çevreyi korumak amacıyla
zararlı kimyasallara ilişkin alınan yasaklama veya büyük ölçüde kısıtlamaya
dair tedbirlerle ilgili bilgilerin taraf veya diğer ülkelere doğrudan ya da
Sekretarya vasıtasıyla iletilmesini,
sağlar.
(2) Bakanlık gizliliğin gerektiği ve karşılıklı
mutabakatın sağlandığı durumlarda taraf veya diğer ülkelerden aldığı
bilgilerin gizliliğini korur.
(3) Bu Yönetmeliğin amaçları doğrultusunda;
a) Ek-3’te
ve Ek-5’te belirtilen bilgiler,
b) 16 ncı maddenin dördüncü fıkrasında belirtilen
güvenlik bilgi formlarındaki bilgiler,
c) Kimyasalların üretim ve son kullanma tarihi,
ç) Kimyasallara dair zararlılık sınıflandırması,
riskin doğası ve ilgili güvenlik önerileri dâhil olmak üzere tedbir
önlemlerine ilişkin bilgi,
d) Toksikolojik ve ekotoksikolojik testlerin özet
sonuçları,
e) Kimyasal içeriği boşaltılmış ambalajların
elleçlenmesine ilişkin bilgi,
gizli olarak kabul edilmez.
Teknik
yardım
MADDE 19- (1) Bakanlık kimyasalların yaşam döngüleri boyunca
etkin bir şekilde yönetilmeleri için gerekli kapasitenin, uzmanlığın ve
altyapının geliştirilmesine yönelik eğitimler dâhil olmak üzere teknik
yardımın desteklenmesi konusunda özellikle gelişmekte olan ve geçiş
ekonomisine sahip olan ülkeler ile iş birliği yapar.
(2) Bakanlık özellikle gelişmekte olan ve geçiş
ekonomisine sahip olan ülkelerin Sözleşmeyi uygulamalarına olanak sağlamak
amacıyla kimyasallara ilişkin teknik bilginin sağlanması, uzman paylaşımının
desteklenmesi, ulusal yetkili mercilerin belirlenmesi veya sürekliliğinin
sağlanması ve zararlı pestisit formülasyonlarının belirlenmesi için teknik
uzmanlığın sağlanması ve Sekretaryaya gönderilecek bildirimlerin
hazırlanmasında destek verir.
(3) Bakanlık ve ilgili kurum özellikle gelişmekte
olan ve geçiş ekonomisine sahip olan ülkelerde kimyasalların yönetimini
geliştirmek amacıyla destekledikleri ve finanse ettikleri projelere ilişkin
bilgi sağlayarak kimyasalların yönetiminde kapasite geliştirme ile ilgili
uluslararası faaliyetlere aktif olarak katılım sağlar.
Yönetmelik
eklerinin güncellenmesi
MADDE 20- (1) Bakanlık ilgili kurum desteği ile Ek-1 ve Ek-2’de bulunan listeleri
Sözleşme kapsamındaki gelişmeleri ve zararlı kimyasallara ilişkin ülke içi
yasaklama veya büyük ölçüde kısıtlama tedbirlerini göz önünde bulundurarak
gözden geçirir.
(2) Herhangi bir kimyasalın insan sağlığı ve
çevreyi korumak amacıyla bitki koruma ürünü, biyosidal ürün veya sanayi
kimyasalı kategorilerden en az birinde ülke içinde yasaklanması veya büyük
ölçüde kısıtlanmasına ilişkin tedbir alınması durumunda o kimyasal
Ek-1’deki listeye dâhil edilir.
(3) Herhangi bir kimyasalın insan sağlığı ve
çevreyi korumak amacıyla, Sözleşmenin ÖBK usulüne tabi kimyasallar
listesine eklenmesi durumunda, o kimyasal Ek-2’deki listeye dâhil edilir.
(4) Herhangi bir kimyasalın insan sağlığı ve
çevreyi korumak amacıyla Kalıcı Organik Kirleticilere İlişkin Stokholm
Sözleşmesinin yasaklamaya dair ekine dâhil edilmesi durumunda o kimyasal
ihracatı yasak olan kimyasalların bulunduğu Ek-6’daki listeye dâhil edilir.
İhracat
ve ithalat için kullanılacak yazılım
MADDE 21- (1) Bakanlık Ek-1 ve Ek-2’de listelenen
kimyasalların ihracatı ve ithalatına ilişkin yazılım paketi belirler ve
bunu ücretsiz olarak bu Yönetmeliğe tabi olan ihracatçı ve ithalatçıların
kullanımına sunar.
(2) Bu Yönetmelik kapsamında yapılacak bildirimler
e-ÇBS içerisinde yer alan e-ÖBK sistemi üzerinden yapılır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Denetim ve İdari Yaptırım
Denetim
MADDE 22- (1) Bu Yönetmelik hükümlerine ilişkin denetimler
Bakanlık tarafından 2872 sayılı
Kanun çerçevesinde gerçekleştirilir.
İdari
yaptırım
MADDE 23- (1) Bu Yönetmeliğe aykırı hareket edenler
hakkında 2872 sayılı Kanunun 13 üncü maddesi ve 20 nci maddesinin birinci
fıkrasının (y) bendinde öngörülen idari yaptırımlar uygulanır.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Avrupa
birliği mevzuatına uyum
MADDE 24- (1) Bu Yönetmelik Zararlı Kimyasalların İhracatı
ve İthalatına İlişkin 27/7/2012 tarihli ve (AB) 649/2012 sayılı Avrupa
Parlamentosu ve Konsey Tüzüğü dikkate alınarak Avrupa Birliği mevzuatına
uyum çerçevesinde hazırlanmıştır.
Yürürlük
MADDE 25- (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinden 6 ay sonra yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 26- (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Çevre, Şehircilik ve
İklim Değişikliği Bakanı yürütür.
Ekleri için tıklayınız
|