|
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasından:
FİRMALARIN YURT
DIŞI KAYNAKLI DÖVİZLERİNİN TÜRK LİRASINA
DÖNÜŞÜMÜNÜN DESTEKLENMESİ
HAKKINDA TEBLİĞ
(SAYI: 2023/5)
Amaç ve
kapsam
MADDE 1- (1) Bu Tebliğin amacı, firmaların yurt dışı
kaynaklı dövizlerinin Merkez Bankasına satılması ile Türk lirası vadeli
mevduat ve katılma hesaplarına dönüştürülmesi halinde firmalara sağlanacak
desteğe ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
Dayanak
MADDE 2- (1) Bu Tebliğ, 14/1/1970 tarihli ve 1211 sayılı
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanununun 4 üncü maddesinin üçüncü
fıkrasının (I) numaralı bendinin (b) ve (g) alt bentleri ile 19/10/2005
tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanununun 144 üncü maddesine dayanılarak
hazırlanmıştır.
Tanımlar
ve kısaltmalar
MADDE 3- (1) Bu Tebliğde geçen;
a) Banka: 19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı
Bankacılık Kanununun 3 üncü maddesinde tanımlanan mevduat ve katılım
bankalarını,
b) Dönüşüm kuru: Dövizin Merkez Bankasına satıldığı
veya döviz tevdiat hesapları ile döviz cinsinden katılım fonu hesaplarında
bulunan dövizin Türk lirasına dönüştürüldüğü gün Merkez Bankasınca
belirlenecek usul ve esaslara göre ilan edilen döviz alış kurunu,
c) Firmalar: Bankalar ve Merkez Bankasınca
belirlenen diğer mali kuruluşlar hariç olmak üzere Türkiye'de kanuni
yerleşim yeri bulunan tüzel kişiliği haiz firmaları,
ç) Merkez Bankası: Türkiye Cumhuriyet Merkez
Bankasını,
d) Yurt dışı kaynaklı döviz: Yabancılara yurt
içinde sunulan hizmetler karşılığında kazanılan döviz tutarları da dahil
olmak üzere firmaların yurt dışında yerleşiklerden elde ettikleri döviz
gelirlerinden ve firmaların yurt dışında bulunan döviz cinsi varlıklarından
yurda getirdikleri dövizi,
ifade eder.
Yurt dışı
kaynaklı dövizlerin Merkez Bankasına satılmasında döviz dönüşüm desteği
sağlanması
MADDE 4- (1) Firmaların yurt dışı kaynaklı dövizlerinin
banka aracılığıyla Merkez Bankasına satışı sırasında, Merkez Bankasınca
belirlenecek süre boyunca döviz alımı yapmama taahhüdünde bulunulması
şartıyla, taahhüt sahibi firmalara dönüşüm kuru üzerinden Türk lirasına
çevrilen tutarın yüzde 2’si kadar döviz dönüşüm desteği ödenir.
(2) Banka aracılığıyla Merkez Bankasına yapılan
satış esnasında bu maddenin birinci fıkrası kapsamında alınan taahhütler
için hesaplanan döviz dönüşüm desteği tutarı Merkez Bankasınca firmaya
ödenmek üzere ilgili bankaya aktarılır.
(3) Bu madde kapsamında Merkez Bankasına satışı
yapılacak dövizlerin yurt dışı kaynaklı olduğunun tespiti bankaca yapılır.
(4) Bu madde kapsamında yapılan döviz dönüşüm
desteği ödemelerine ilişkin usul ve esaslar Merkez Bankasınca belirlenir.
Yurt dışı
kaynaklı dövizlerin Türk lirası vadeli mevduat ve katılma hesaplarına
dönüştürülmesinde döviz dönüşüm desteği sağlanması
MADDE 5- (1) Yurda getirilen yurt dışı kaynaklı dövizin en
az yüzde 40’ı Merkez Bankasına satıldıktan sonra getirilen dövizin kalan
kısmının dönüşüm kuru üzerinden Türk lirası vadeli mevduat ve katılma
hesaplarına dönüştürülmesi ve Merkez Bankasınca belirlenecek süre boyunca
Merkez Bankasına satılan tutardan daha fazla döviz alımı yapmama
taahhüdünde bulunulması şartıyla, taahhüt sahibi firmalara dönüşüm kuru
üzerinden Türk lirasına çevrilen tutarın yüzde 2’si kadar döviz dönüşüm
desteği sağlanır.
(2) Bu maddenin birinci fıkrası kapsamındaki
uygulamalar, bu Tebliğde ve Uygulama Talimatlarında hüküm bulunmayan
hallerde, 21/12/2021 tarihli ve 31696 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Türk Lirası Mevduat ve Katılma Hesaplarına Dönüşümün
Desteklenmesi Hakkında Tebliğ (Sayı: 2021/14) hükümlerine tabidir.
(3) Bu madde kapsamında dönüşümü yapılacak döviz
cinsleri, açılacak Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarının vadeleri ile
diğer usul ve esaslar Merkez Bankasınca belirlenir.
(4) Bu madde kapsamında Merkez Bankasının
belirleyeceği usul ve esaslar çerçevesinde komisyon ve/veya masraf
ödenebilir.
(5) Bu madde kapsamında Türk lirası vadeli mevduat
ve katılma hesaplarına dönüştürülecek dövizlerin yurt dışı kaynaklı
olduğunun tespiti bankaca yapılır.
Döviz
alımı yapmama taahhüdünün yerine getirilmemesi
MADDE 6- (1) Bu Tebliğ kapsamında firmalarca verilen döviz
alımı yapılmaması taahhüdünün yerine getirilmemesi halinde döviz dönüşümü
desteği tutarları ilgili dönem boyunca oluşan pozitif kur farkı eklenerek
ve döviz dönüşümü desteğinin ödenme tarihinden taahhüdün yerine
getirilmediğinin tespiti tarihine kadar geçen süre için tespit tarihinde
geçerli olan Merkez Bankasının ilan ettiği en yüksek gecelik borç verme
faiz oranı üzerinden hesaplanacak faizi ile birlikte bankalarca tahsil
edilerek Merkez Bankasına aktarılır. Taahhüdünü yerine getirmeyen
firmaların Merkez Bankası kaynaklı kredi kullanım talepleri, taahhüdün
yerine getirilmediğinin tespit edildiği tarihten itibaren bir yıl süreyle
kabul edilmez.
(2) Aracılı ihracat sözleşmesi kapsamında Dış
Ticaret Sermaye Şirketleri tarafından yurda getirilen dövizlerin Dış
Ticaret Sermaye Şirketine ürün tedarik eden firmalar adına satışı yapılır.
Bu durumda, bu Tebliğin uygulanması bakımından döviz satışının tedarikçi
firmaca yapıldığı kabul edilir.
(3) Grup firmalarının bu Tebliğ kapsamında vereceği
taahhütler ana ortaklıklarını da bağlar.
(4) Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve
esaslar Merkez Bankasınca belirlenir.
Yürürlük
MADDE 7- (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 8- (1) Bu Tebliğ hükümlerini Türkiye Cumhuriyet Merkez
Bankası Başkanı yürütür.
|