|
Hazine ve Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi
Başkanlığı)’ndan:
VERGİ USUL
KANUNU GENEL TEBLİĞİ (SIRA NO: 537)’NDE
DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR TEBLİĞ
(SIRA NO: 547)
MADDE 1- 14/5/2022 tarihli ve 31835 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 537)’ne 26 ncı
maddeden sonra gelmek üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.
“Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğleri ile
belirlenenden farklı muhasebe tekniği kullanan kurumlarda değer artış fonu
hesabının oluşturulması
MADDE 26/A- (1) 213 sayılı Kanunun 175 inci ve
mükerrer 257 nci maddelerinin verdiği yetkilere dayanılarak; muhasebenin
temel kavramları, muhasebe politikalarının açıklanması, mali tablolar ilkeleri,
mali tabloların düzenlenmesi ve sunulması, tekdüzen hesap çerçevesi, hesap
planı ve işleyişine ilişkin açıklamalar ve düzenlemeler, 26/12/1992 tarihli
ve 21447 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 1 Sıra No.lu Muhasebe
Sistemi Uygulama Genel Tebliği ve daha sonra bu konuda yayımlanan diğer
tebliğlerde yapılmış bulunmaktadır.
Söz konusu Tebliğ uyarınca, bilanço esasına göre
defter tutmakla beraber faaliyet konuları itibarıyla farklı muhasebe
tekniğini kullanmak durumunda bulunan mükelleflerin; belirlenen
"Muhasebenin Temel Kavramları"na, "Muhasebe Politikalarının
Açıklanması"na ve "Mali Tablolar İlkeleri"ne uymaları
kaydıyla söz konusu Tebliğde öngörülen diğer mecburiyetleri yerine getirme
yükümlülükleri bulunmamaktadır.
(2) Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğleriyle
belirlenen mali tabloların düzenlenmesi ve sunulması, tekdüzen hesap
çerçevesi, hesap planı ve işleyişine ilişkin mecburiyetleri yerine getirme
yükümlülükleri bulunmayan bahse konu mükellefler de, 213 sayılı Kanunun
mükerrer 298 inci maddesinin (Ç) fıkrası ile geçici 32 nci maddesinde
düzenlenen yeniden değerleme imkânlarından yararlanabilmektedir.
Mezkûr madde hükümleri ile bu Tebliğin ilgili
bölümlerinde belirlenen usul ve esaslar dahilinde yeniden değerlemenin
yapılması, ancak yeniden değerleme işleminin tabi oldukları mevzuat
gereğince kayıtlarına bu Tebliğde öngörülen şekilde yansıtılmasının,
dolayısıyla hesaplanan değer artışına ilişkin doğrudan değer artış fonu
hesabı oluşturulmasının mümkün olmaması halinde, tabi oldukları muhasebe ve
finansal raporlama standartları kuralları çerçevesinde (213 sayılı Kanunun
mezkûr hükümleri kapsamında da yeniden değerlemeye tabi tutulabilen
iktisadi kıymetlere ilişkin olarak) değerleme yapmış olmaları durumunda, bu
işlem neticesinde hesapladıkları değer artışlarını izledikleri fon
hesabından ve/veya yedek akçelerden pay verilmek suretiyle; mükerrer 298
inci maddenin (Ç) fıkrası ve geçici 32 nci madde kapsamında bilançonun
pasifinde özel bir fon hesabının oluşturulması şartının, en geç yeniden
değerleme işleminin yapıldığı hesap dönemine ait kurumlar vergisi
beyannamesinin verildiği tarihe kadar sağlanması mümkündür.
Söz konusu mükellefler tarafından mezkûr
düzenlemeler kapsamında hesaplanan değer artışına ilişkin bilançonun
pasifinde özel bir fon hesabı oluşturulmasında, yukarıda belirtilen
hesapların yetersiz olması halinde, öncelikle mevcut tutarlar mükerrer 298
inci maddenin (Ç) fıkrasına ve/veya geçici 32 nci maddeye ilişkin özel fon
hesabına alınacak, eksik kalan fark tutarlar ise hesabın oluşturulma
nedenine ilişkin açıklamayı da içerecek şekilde nazım hesaplarda izlenip,
bilanço dip notlarında belirtilecektir.
Ancak, sonraki dönemlerde tabi olunan muhasebe ve
finansal raporlama standartları çerçevesinde yukarıda belirtilen mahiyette
fon hesabı oluşturulması ve/veya aktarıma konu edilebilecek yedek akçe
ayrılması halinde;
a) Daha önce özel fon hesabı oluşturulmakla
birlikte eksik tutar bulunması durumunda, ilgili hesaplardan pay verilerek
özel fon hesabındaki eksiklik tamamlanacak,
b) Daha önce ilgili hesaplarda pay verilecek
tutarın yer almaması nedeniyle özel fon hesabının oluşturulamamış olması
durumunda ise, yukarıda yapılan açıklamalar dikkate alınarak bahse konu
özel fon hesabı oluşturulacak, müteakiben de eksik tutar bulunması halinde
eksiklik tamamlanacaktır.
Özel fon hesabının oluşturulmasına veya bu
hesaptaki eksikliğin tamamlanmasına bağlı olarak, özel fon hesabına
aktarılması/pay verilmesi gereken tutarların takibi için daha önce
oluşturulan nazım hesaplara, kaydın mahiyetine ilişkin açıklamayı içerecek
şekilde ters kayıt yapılacaktır.
(3) 213 sayılı Kanunun mükerrer 298 inci maddesinin
(Ç) fıkrası uygulamasına ilişkin olarak Tebliğin bu maddesinin (2) numaralı
fıkrası kapsamında oluşturulan hesaplarda yer alan tutarlar, ilgili
amortismana tabi iktisadi kıymetin elden çıkarılması (satış, devir,
işletmeden çekiş, tasfiye gibi) halinde, bu hesaplardan daha önce pay aktarımında
kullanılan hesaplara aktarılacak veya nazım hesaplardan ters kayıtla
çıkarılacaktır.
Ancak, bu durumda elden çıkarmaya ilişkin olarak
213 sayılı Kanun uygulaması bakımından hesaplanacak kar/zararın tespitinde
söz konusu değer artış tutarlarının aynen amortismanlar gibi muameleye tabi
tutulacağı tabiidir.
(4) Tebliğin bu maddesi kapsamında oluşturulan
hesapta mükerrer 298 inci maddenin (Ç) fıkrasına ve geçici 32 nci maddeye
ilişkin değer artış tutarları ve iktisadi kıymetlere ilişkin hesaplanan
değer artışlarının ayrıntılı olarak gösterilecek şekilde izlenmesi
gerekmektedir. Yeniden değerlemeye tabi tutulan iktisadi kıymetlerin her
birine isabet eden değer artışları en geç yeniden değerlemenin yapıldığı
dönem sonuna kadar envanter defterinde gösterilir.
(5) 213 sayılı Kanunun mükerrer 298 inci maddesinin
(Ç) fıkrası ve/veya geçici 32 nci maddesi kapsamında iktisadi kıymetlerini
yeniden değerlemeye tabi tutmak isteyen Tebliğin bu maddesi kapsamındaki
mükellefler tarafından, hesaplanan değer artışı ile ilgili özel bir fon
hesabına ilişkin olarak bu maddede öngörülen istinai duruma yönelik
düzenlemeler hariç olmak üzere, Tebliğin ilgili diğer maddelerinde
belirlenen usul ve esaslara uyulması zorunludur.”
MADDE 2- Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3- Bu Tebliğ hükümlerini Hazine ve Maliye Bakanı
yürütür.
|