|
Ticaret Bakanlığından:
İTHALATTA
STANDARTLARA UYGUNLUK DENETİMİ TEBLİĞİ
(ÜRÜN GÜVENLİĞİ
VE DENETİMİ: 2023/1)
Amaç ve
kapsam
MADDE 1- (1) Bu Tebliğin amacı, Ek-1’de standardı belirtilen
ürünlerin, ithalatta ilgili standartlara veya teknik mevzuata uygunluğunun
denetlenmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
(2) Bu Tebliğ Serbest Dolaşıma Giriş Rejimine tabi
tutulacak ürünleri kapsar.
(3) Bu Tebliğ Hariçte İşleme Rejimi uyarınca ihraç
edilip geri gelen eşyaları kapsamaz.
Dayanak
MADDE 2- (1) Bu Tebliğ, 14/9/2022 tarihli ve 6038 sayılı
Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulan Teknik Düzenlemeler Rejimi
Kararının 4 üncü maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 3- (1) Bu Tebliğde geçen;
a) AQAP belgesi: Milli Savunma Bakanlığı tarafından
verilen Endüstriyel Kalite Güvence Seviye Belgesini,
b) A.TR Dolaşım Belgesi: Türkiye veya Avrupa
Birliğinde serbest dolaşımda bulunan eşyanın Gümrük Birliği çerçevesinde
tercihli rejimden yararlanabilmesini sağlamak üzere, gümrük idaresince ya
da bu idare tarafından yetki verilmiş kuruluşlarca düzenlenip gümrük
idaresince vize edilen belgeyi,
c) Bakanlık: Ticaret Bakanlığını,
ç) Denetim Birimi: Türk Standardları Enstitüsünü,
d) Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi
(TAREKS): Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Mevzuatı uyarınca yürütülen
denetim, uygunluk ve izin işlemlerinin elektronik ortamda ve risk esaslı
olarak yapılması amacıyla kurulan internet tabanlı uygulamayı,
e) Fiili denetim: Belge kontrolü, işaret kontrolü,
fiziki muayene ve laboratuvar testinden biri veya birkaçını,
f) Geri gelen eşya: 7/10/2009 tarihli ve 27369
mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Gümrük Yönetmeliğinin 446 ncı
maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinde tanımlanan
nedenlerle geri gelen daha önce ihraç edilmiş eşyayı,
g) GMP belgesi: Sağlık Bakanlığı tarafından ilaç
sanayicilerine verilen ve üretimin her aşamasında gerekli kalite
kontrolünün yapıldığını gösteren İyi İmalat Uygulamaları Belgesini,
ğ) Kapsam dışı: GTİP olarak Ek-1’de belirtilmekle
birlikte; ilgili GTİP’in karşısında belirtilen standartlar kapsamına
girmeyen veya Bakanlıkça bu Tebliğ kapsamında denetimi hedeflenmeyen ürünü,
h) Kullanıcı: TAREKS aracılığıyla firmalar adına
işlem yapmak üzere yetkilendirilmiş kişileri,
ı) Risk: Bu Tebliğ kapsamında yer alan ürünlerin
tabi bulundukları standart veya standartlara uygun olmama ihtimalini,
i) Risk analizi: Ek-1’de yer alan ürünlerin risk
derecesini ve fiili denetime yönlendirilip yönlendirilmeyeceğini belirlemek
amacıyla, TAREKS’te firma hakkındaki bilgiler; geçmişte yapılan ithalat
denetimleri ile piyasa gözetimi ve denetimi sonuçları; üretici veya
ithalatçı firma ya da kullanıcısı; giriş gümrüğü, ürünün cinsi, markası,
modeli, fiyatı ve miktarı; menşe, çıkış, sevk veya ticaret yapılan ülke ve
risk tespiti için kullanılabilecek diğer bilgilerden hareketle yapılan
işlemi,
j) TSE: Türk Standardları Enstitüsünü,
ifade eder.
TAREKS ve
firma tanımlaması
MADDE 4- (1) Ek-1’de standardı belirtilen ürünlerin ithalat
denetimiyle ilgili tüm işlemler TAREKS üzerinden ve risk analizine göre
yapılır.
(2) Bu Tebliğ kapsamı ürünleri ithal etmek isteyen
firmaların, 29/12/2011 tarihli ve 28157 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan
Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi Tebliği (Ürün Güvenliği ve
Denetimi: 2011/53) çerçevesinde TAREKS’te tanımlanması ve firma adına
TAREKS’te işlem yapacak en az bir kullanıcının yetkilendirilmiş olması
gerekir.
İthalatçının
başvurusu
MADDE 5- (1) Bu Tebliğ kapsamındaki denetimler, Gümrük
Yönetmeliğinin 181 inci maddesinin dördüncü fıkrası çerçevesinde gümrük
beyannamesinin tescili öncesinde yapılır.
(2) Kullanıcı, Bakanlık internet sayfasının “E-işlemler”
kısmında yer alan “Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi (TAREKS)
Uygulaması” bölümünü veya e-Devlet kapısını kullanarak TAREKS üzerinden
ithal partisine ilişkin bilgi ve belgeleri sunarak başvurusunu yapar.
(3) Başvuru üzerine, TAREKS tarafından firmaya,
ilgili denetim birimi nezdindeki işlemlerini takip edebilmesi amacıyla bir
başvuru numarası verilir.
(4) Beyan edilen bilgi ve belgelerin doğru,
eksiksiz ve zamanında sunulmasından kullanıcı sorumludur.
Muafiyetler
ve istisnalar
MADDE 6- (1) 12/3/2021 tarihli ve 31421 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Düzenlenmemiş Alanda Karşılıklı Tanıma Yönetmeliği
kapsamındaki ürünlere yönelik muafiyet ve istisnalar aşağıda
belirtilmiştir:
a) Düzenlenmemiş Alanda Karşılıklı Tanıma
Yönetmeliğinin 5 inci maddesinin gereğini yerine getirmek üzere, ithal
edilecek ürünün AB’de serbest dolaşıma girmiş A.TR Dolaşım Belgeli bir ürün
olması ve bu durumun kullanıcı tarafından TAREKS’te beyan edilmesi halinde
ithal edilebileceğine dair TAREKS referans numarası doğrudan oluşturulur.
b) Ancak Bakanlık (a) bendinde belirtilen ürünü,
Düzenlenmemiş Alanda Karşılıklı Tanıma Yönetmeliğinin İkinci Bölümünde
belirtilen usul ve esaslara uyarak değerlendirmeye tabi tutabilir ve bunun
sonucunda bu Tebliğ tarafından aranan koruma düzeyini eşdeğer ölçüde
sağlamadığını tespit ederse ürünün piyasaya arzını yasaklayabilir veya
koşula bağlayabilir.
(2) Bakanlığın esas aldığı miktarlara göre parti
teşkil etmeyen eşya olarak değerlendirilen ürünlerin ithal edilebileceğine
dair TAREKS referans numarası doğrudan oluşturulur.
(3) Yatırım teşvik mevzuatı kapsamında yapılan
makine ve teçhizat ithalatında, 30/5/2013 tarihli ve 6491 sayılı Türk
Petrol Kanunu kapsamı ürünlerin ithalatında, Milli Savunma Bakanlığınca
yapılan ithalatta ve AQAP belgeli kurum ve kuruluşlar adına Savunma Sanayii
Başkanlığınca yapılan ithalatta TAREKS üzerinden başvuru yapılmaz, ithalat
işlemleri 11 inci maddeye göre sonuçlandırılır.
(4) AQAP veya GMP belgesi sahibi sanayicilerin
kendi ihtiyaçları için Ek-1’de standardı belirtilen ürünlerden yapacakları
ithalatta, firmalarca Bakanlığa sunulan AQAP veya GMP belgelerinin
TAREKS’te tanımlanmasını müteakip ithal konusu her ürün için doğrudan
oluşturulan TAREKS referans numarası, içinde bulunulan yılın sonuna kadar
aynı ürünlerin müteakip ithalatında kullanılır.
(5) Otomotiv ya da iki veya üç tekerlekli motorlu
araç üretimine münhasır “İmalat Yeterlilik Belgesi” veya “Tip Onayı
Belgesi” sahibi sanayicilerin ve bu sanayici firmalar adına ithalat yapan
firmaların, söz konusu sanayici firmaların ihtiyaçları için Ek-1’de
standardı belirtilen ürünlerden yapacakları ithalatta, firmalarca Bakanlığa
sunulan ilgili belgelerin TAREKS’te tanımlanmasını müteakip ithal konusu
her ürün için doğrudan oluşturulan TAREKS referans numarası, içinde
bulunulan yılın sonuna kadar aynı ürünlerin müteakip ithalatında
kullanılır.
(6) Ek-1’de standardı belirtilen ürünlerin, TSE
markalı ürünlerin bünyesinde girdi olarak kullanılmak amacıyla ithal
edilmek istenmesi halinde, TSE ile aralarında marka kullanım sözleşmesi
bulunduğu TSE tarafından Bakanlığa bildirilen sanayicilere, her ithal
partisi için, marka kullanım sözleşmesinin süresiyle sınırlı olmak üzere,
ürünün ithal edilebileceğine dair TAREKS referans numarası doğrudan
oluşturulur.
(7) Geri gelen eşya için, bu ürünlerin ihracat
beyannamesi numarasının kullanıcı tarafından TAREKS’e girilmesi ve geri
gelen ürünlerin teknik mevzuata uygun olması kaydıyla piyasaya arz
edilebileceğine dair Ek-4’te yer alan taahhütnamenin kullanıcı tarafından
TAREKS’e yüklenmesini müteakip ürünün ithal edilebileceğine dair TAREKS
referans numarası doğrudan oluşturulur.
(8) 29/9/2009 tarihli ve 2009/15481 sayılı Bakanlar
Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan 4458 sayılı Gümrük Kanununun Bazı
Maddelerinin Uygulanması Hakkındaki Kararın beşinci kısmında belirtilen
eşyanın ithalatında TAREKS üzerinden başvuru yapılmaz, ithalat işlemleri 11
inci maddeye göre sonuçlandırılır.
(9) Risk analizine göre yapılacak değerlendirmede;
birinci, ikinci, dördüncü, beşinci, altıncı veya yedinci fıkra kapsamına
giren ürünler de fiili denetime yönlendirilebilir.
Kapsam
dışı
MADDE 7- (1) Başvuru konusu ithalat partisine ilişkin
kapsam dışı beyanı ithalatçı tarafından ilgili gümrük idaresine yapılır.
Kapsam dışı kararına yönelik değerlendirme öncelikli olarak ilgili gümrük
idaresince yapılır.
(2) İlgili gümrük idaresi tarafından başvuru konusu
ithalat partisinin bu Tebliğ kapsamında yer aldığına karar verilmesi
durumunda kapsam değerlendirmesi ilgili denetim biriminin teknik incelemesi
neticesinde de belirlenebilir.
Risk
analizi
MADDE 8- (1) Fiili denetime yönlendirilen ürünler,
kullanıcıların TAREKS üzerinden beyan ettiği bilgiler çerçevesinde, risk
analizine göre belirlenir.
(2) Risk analizinde kullanılacak kriterler, gerekli
görülmesi halinde, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TSE ve ilgili diğer
tarafların da görüşü alınarak Bakanlıkça belirlenir.
(3) TAREKS ve Ulusal Piyasa Gözetimi ve Denetimi
Bilgi Sistemi (PGDBİS) arasında veri akışının sağlanmasıyla, bu Tebliğ
kapsamı ürünlerin piyasa gözetimi ve denetimi ile ithalat denetimlerine
ilişkin veriler, PGDBİS’e iletilir.
(4) Risk analizi sonucunda fiili denetime
yönlendirilmeyen ürünlerin ithal edilebileceğine dair TAREKS referans
numarası doğrudan oluşturulur.
Fiili
denetim
MADDE 9- (1) Fiili denetime yönlendirilen ürünler için,
Ek-2’de belirtilen belgeler firma adına yetkilendirilen kullanıcı
tarafından başvuru günü dâhil iki işgünü içerisinde elektronik ortamda
TAREKS’e yüklenir. Firmanın başvuru sırasında TAREKS’te talep etmesi
halinde sistem tarafından ilave süre verilir. İlgili belgelerin kullanıcı
tarafından sisteme süresi içerisinde yüklenmemesi halinde başvuru iptal
edilir.
(2) Firmalardan ilave bilgi ve belge istenebilir.
(3) Fiili denetim;
a) Ek-1 kapsamı standart veya standartlara veya,
b) Uluslararası Standardizasyon Teşkilatı (ISO),
Avrupa Standardizasyon Komitesi (CEN), Uluslararası Elektroteknik Komisyonu
(IEC), Avrupa Elektroteknik Standardizasyon Komitesi (CENELEC), Avrupa
Telekomünikasyon Standartları Enstitüsü (ETSI) standartlarına ya da
uluslararası kuruluşlarca veya uluslararası anlaşmalarla belirlenen
kriterlere,
göre yapılabilir.
(4) Aşağıdaki hallerde uygunluk denetimine esas
teşkil eden standartlardaki testlerin tamamı veya bir kısmı için, Türk
Akreditasyon Kurumu (TÜRKAK)’ndan veya Avrupa Birliği ülkelerinin,
eşdeğerlik incelemesi olumlu tamamlanmış ulusal akreditasyon
kuruluşlarından akredite, Türkiye’de veya Avrupa Birliği ülkelerinde
yerleşik bir uygunluk değerlendirme kuruluşundan alınmış raporların
elektronik ortamda TAREKS’e yüklenmesi yeterlidir:
a) Testlerin yurt içinde yapılamaması.
b) Testlerin ürünün hammaddesi üzerinden
yapılmasının gerekmesi.
c) Testlerin üretim aşamasında yapılmasının
gerekmesi.
ç) Uzun süren performans ve ömür testleri
gerekmesi.
d) Gümrüklerde numune alımı, test numunesi
hazırlanması, numunenin sevki veya bazı ürünlerde testlerin montajdan sonra
yapılmasının gerekmesi.
(5) Gümrüklerde numune alınması, test numunesi
hazırlanması, numunenin sevki veya bazı ürünlerde testlerin montajdan sonra
yapılması gibi teknik problemler karşısında dördüncü fıkranın
uygulanamaması halinde Ek-3’teki taahhütname elektronik ortamda TAREKS’e
yüklenir. İlgili denetim biriminin incelemesi sonucunda verilecek rapora
istinaden, raporda belirtilen süre içinde testin yapılması kaydıyla, mümkün
olan testler bilahare yapılmak üzere ürünün ithal edilebileceğine dair
TAREKS referans numarası oluşturulur. İlgili denetim biriminin bilahare
yapacağı uygunluk denetiminin olumsuz sonuçlanması halinde, bu durum
olumsuz test raporunun onaylı bir örneğiyle birlikte ithalatçıya yazıyla
ayrıca bildirilir. Olumsuz test raporu ve firmadan alınmış diğer belgeler
Bakanlık Ürün Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğüne de gönderilir.
(6) Fiili denetim, ilgili standartta belirtilen
testlerden herhangi birinden olumsuz sonuç alınmadıkça sürdürülerek
tamamlanır.
(7) Fiili denetim sonucunda ilgili standarda
aykırılık tespit edilmemesi ya da ürünün kapsam dışı olduğunun tespiti
durumlarında, ürünün ithal edilebileceğine dair TAREKS referans numarası
oluşturulur.
(8) İlgili standarda aykırılık tespiti halinde
fiili denetim olumsuz olarak sonuçlandırılır ve durum ilgili denetim birimi
tarafından firmaya bildirilir. Test sonucuna itiraz, bu durumun firmaya
bildirildiği tarihten itibaren 15 iş günü içinde yapılır. İthalatçının test
sonucuna itiraz etmesi veya ürünün Ek-1’de veya üçüncü fıkrada belirtilen
başka bir standarda göre tekrar denetlenmesini talep etmesi halinde, ürün
ithalatçı tarafından talep edilen standarda göre tekrar denetlenir.
(9) İlgili standarda veya standartlara aykırılık
tespit edilmesi veya ithalatçıdan talep edilen ek bilgi ve belgelerin
süresi içerisinde TAREKS’e yüklenmemesi durumunda, fiili denetim olumsuz
olarak sonuçlandırılır.
(10) TAREKS’e yüklenen, ancak ilgilisince düzenlenmediği
anlaşılan test raporunun tespiti halinde, diğer şartlar uygun olsa dahi
fiili denetim olumsuz olarak sonuçlandırılır.
Kullanıcıya
yapılan bildirimler
MADDE 10- (1) Kullanıcı, denetim sürecine ve sonucuna
ilişkin sorgulamaları TAREKS aracılığıyla yapar.
(2) Denetim sürecine ve sonucuna ilişkin
bildirimler, Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi Tebliği (Ürün
Güvenliği ve Denetimi: 2011/53)’nin 6 ncı maddesi kapsamında yapılan
“Yetkilendirme Başvuruları” uygulamasında kullanıcılar tarafından beyan edilen
elektronik posta adresine iletilir. Kullanıcıya ulaşmayan bildirimlerden
Bakanlık sorumlu değildir.
(3) Yapılan denetimde, üründe standarda aykırılık
tespiti halinde durum ilgili gümrük idaresine yazıyla ayrıca bildirilir.
TAREKS
referans numarasının gümrüklere beyanı
MADDE 11- (1) Ürünün ithal edilebileceğine dair TAREKS
referans numarasının, gümrük beyannamesinin 44 numaralı hanesine firma
tarafından kaydedilmesi zorunludur.
(2) TAREKS referans numarası verildiği tarihten
itibaren 1 yıl süreyle geçerlidir.
(3) Yatırım teşvik mevzuatı kapsamında yapılan
makine ve teçhizat ithalatında 18010099112013019865484, Türk Petrol Kanunu
kapsamı ürünlerin ithalatında 18010099122013017554484 Milli Savunma
Bakanlığınca yapılan ithalatta 18010099132013016724484 ve AQAP belgeli
kurum ve kuruluşlar adına Savunma Sanayii Başkanlığınca yapılan ithalatta
18010099142013012727484 olarak belirlenen 23 haneli TAREKS referans
numarası, gümrük beyannamesinin 44 numaralı hanesine kaydedilir.
(4) Gümrük idarelerine kapsam dışı olarak beyan
edilen ürünlerin ithalatında, 18010099252013015773484 olarak belirlenen 23
haneli TAREKS referans numarası, gümrük beyannamesinin 44 numaralı hanesine
ithalatçı tarafından kaydedilir. Kapsam dışı olarak beyan edilen ürünlerin,
gümrük gözetiminde bulunması kaydıyla ilgili gümrük idaresince denetime
yönlendirilmesi halinde, 5 inci madde çerçevesinde TAREKS üzerinden başvuru
yapılır.
(5) GTİP değişikliği sonucunda bu Tebliğin eki
listede yer aldığı tespit edilen ürünlerin, gümrük gözetiminde bulunması
kaydıyla, ilgili gümrük idaresince denetime yönlendirilmesi halinde, 5 inci
madde çerçevesinde TAREKS üzerinden başvuru yapılır.
(6) 4458 sayılı Gümrük Kanununun Bazı Maddelerinin
Uygulanması Hakkındaki Kararın beşinci kısmında belirtilen eşyanın ithalatında
18010099101115014436576 olarak belirlenen 23 haneli TAREKS referans
numarası, gümrük beyannamesinin 44 numaralı hanesine kaydedilir.
İthalatçının
sorumluluğu
MADDE 12- (1) İthalatçı, bu Tebliğ kapsamında denetlensin
veya denetlenmesin, ithal ettiği ürünlerin her halükârda Ek-1’deki tabloda
belirtilen standartlar dâhil olmak üzere ilgili tüm mevzuata uygun ve
güvenli olmasından, 5/3/2020 tarihli ve 7223 sayılı Ürün Güvenliği ve
Teknik Düzenlemeler Kanunu uyarınca sorumludur.
(2) Ürünün ithaline izin verilmesi veya ürüne dair
TAREKS referans numarası oluşturulması, ürünün mutlaka mevzuata uygun
ve/veya güvenli olduğu anlamına gelmez.
(3) Bu Tebliğ kapsamında, ürünün ithal
edilebileceğine dair verilen TAREKS referans numarası o ürünün ithalat
işlemi dışında başka bir amaçla veya ürünün güvenli ve mevzuata uygun
olduğunun ispatı olarak kullanılamaz.
(4) İthal edilmiş ürünün GTİP’inin Ek-1’de yer
aldığının sonradan yapılan kontrol sonucunda tespit edilmesi halinde
keyfiyet ilgili gümrük idaresi tarafından Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına
bildirilir. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının ürünün güvensiz olduğunu
tespit ederek gümrük idaresine bildirmesi halinde, uygunluk
değerlendirmesinin olumsuz sonuçlandığı kabul edilir.
Yaptırımlar
MADDE 13- (1) Bu Tebliğe aykırı hareket edenler ile yanlış
veya yanıltıcı beyanda bulunanlar, sahte belge kullanan veya ibraz edenler
veya belgede tahrifat yapanlar hakkında 7223 sayılı Kanun, 27/10/1999
tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanunu, Teknik Düzenlemeler Rejimi Kararının
ilgili hükümleri ve ilgili diğer mevzuat uygulanır.
(2) TAREKS üzerinden yürütülen denetimlerde, ilgili
mevzuata, bu Tebliğ hükümlerine ve bu Tebliğe ilişkin uygulamalara aykırı
hareket eden kullanıcının yetkisi, fiilin ağırlığına göre belirli bir süre
askıya alınır, firmanın denetim başvuruları belirli bir süre ve/veya oranda
fiili denetime yönlendirilir. Bu yaptırımlar uygulanırken belirlenen
süreler ve denetim oranları, firmanın başvuru sıklığı, varsa önceki
ihlalleri ve/veya ürünün niteliği gibi hususlar dikkate alınarak
belirlenir.
Yetki
MADDE 14- (1) Bu Tebliğde yer alan hususlarda uygulamaya
yönelik önlem almaya ve düzenleme yapmaya Bakanlık Ürün Güvenliği ve
Denetimi Genel Müdürlüğü yetkilidir.
Yürürlükten
kaldırılan tebliğ
MADDE 15- (1) 31/12/2021 tarihli ve 31706 dördüncü mükerrer
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İthalatta Standartlara Uygunluk Denetimi
Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2022/1) yürürlükten kaldırılmıştır.
Geçiş
süreci
GEÇİCİ
MADDE 1- (1) 1/1/2023 tarihinden
önce çıkış ülkesinde ihraç amacıyla Türkiye’ye sevk edilmek üzere taşıma
belgesi düzenlenmiş veya Gümrük Mevzuatı uyarınca gümrük idarelerine
sunulmuş olan ürünlerin ithalatı, 28/2/2023 tarihine kadar (bu tarih dahil)
ithalatçının talebi halinde, İthalatta Standartlara Uygunluk Denetimi Tebliği
(Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2022/1)’ne göre sonuçlandırılır.
Yürürlük
MADDE 16- (1) Bu Tebliğ 1/1/2023 tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 17- (1) Bu Tebliğ hükümlerini Ticaret Bakanı yürütür.
Ekleri için tıklayınız
|