|
Hazine ve Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi
Başkanlığı)’ndan:
KONAKLAMA
VERGİSİ UYGULAMA
GENEL TEBLİĞİ
5/12/2019 tarihli ve 7194 sayılı Dijital Hizmet
Vergisi ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede
Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 9 uncu maddesiyle 13/7/1956 tarihli
ve 6802 sayılı Gider Vergileri Kanununun yeniden düzenlenen 34 üncü
maddesinde ihdas edilen konaklama vergisi, 14/10/2021 tarihli ve 7338
sayılı Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair
Kanunun 61 inci maddesiyle değiştirilen 7194 sayılı Kanunun 52 nci
maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi hükmüne göre 1 Ocak 2023 tarihinde
yürürlüğe girmektedir.
Bu Tebliğin konusunu, konaklama vergisinin
uygulamasına dair açıklamalar ile usul ve esaslarının belirlenmesi
oluşturmaktadır.
I- VERGİNİN KONUSU
6802 sayılı Kanunun (bundan sonra Kanun olarak
ifade edilecektir) 34 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca konaklama
vergisinin konusunu, otel, motel, tatil köyü, pansiyon, apart otel,
misafirhane, kamping, dağ evi, yayla evi gibi konaklama tesislerinde
verilen geceleme hizmeti ile bu hizmetle birlikte satılmak suretiyle
konaklama tesisi bünyesinde sunulan diğer tüm hizmetler (yeme, içme,
aktivite, eğlence hizmetleri ve havuz, spor, termal ve benzeri alanların
kullanımı gibi) oluşturur. Geceleme hizmetinin; sağlıklı yaşam tesisleri,
eğlence merkezleri gibi tesislerin bünyesinde sunulması, vergilendirmeye
etki etmez.
Mezkûr fıkrada, konaklama tesisleri bakımından bir
sınırlandırma bulunmamakta olup, tesisin; türü, sınıfı, niteliği, ilgili
mevzuatta yer alan tarif ve tanımlamaları ve ilgili mevzuata göre turizm
işletmesi belgesi ve/veya işyeri açma/işletme belgesi olup olmadığına
bakılmaksızın, konaklama hizmeti sunan bütün tesislerde verilen yukarıda
sayılan hizmetler vergiye tabidir.
Buna göre;
1) 31/5/2019 tarihli ve 1134 sayılı Cumhurbaşkanı
Kararı ile yürürlüğe konulan Turizm Tesislerinin Niteliklerine İlişkin
Yönetmelikte yer alan;
• Konaklama tesisleri kapsamında düzenlenen
oteller, tatil köyleri, butik oteller, özel konaklama tesisleri, moteller,
pansiyonlar, apart otellerde,
• Sağlık tesisleri kapsamında düzenlenen sağlıklı
yaşam tesisleri ile bünyesinde konaklama tesisi bulunan termal tesislerde,
• Kırsal turizm tesisleri kapsamında düzenlenen
çiftlik evi, köy evi, yayla evi, dağ evi, kampingler, konaklama amaçlı
mesire yerlerinde,
• Muhtelif başlıklarda düzenlenen tesislerden
(turizm kompleksleri, tatil merkezleri, eğlence merkezleri, personel eğitim
tesisleri, özel tesisler gibi) geceleme hizmeti de sunan diğer tesislerde,
2) Her ne ad altında ve sürede olursa olsun kamu ya
da özel sektörün tasarrufunda olan yerlerde personelin konaklaması için
ayrılan (lojman olarak tahsis edilenler hariç) misafirhane, konukevi,
dinlenme tesisi, kamp gibi tesislerde,
3) İlgili mevzuata göre işletilen uygulama
otellerinde,
4) Yukarıda sayılanlar dışında kalan, turizm
işletmesi belgesi ve/veya işyeri açma/işletme belgesi olup olmadığına
bakılmaksızın geceleme hizmeti sunan diğer tüm tesislerde,
verilen geceleme hizmetleri ve bu hizmetle birlikte
satılmak suretiyle konaklama tesisi bünyesinde sunulan diğer tüm hizmetler
vergiye tabidir.
Herhangi bir geceleme hizmeti sunulmayan, mola
noktaları gibi tesislerde verilen hizmetler ise vergiye tabi değildir.
24/5/1983 tarihli ve 2828 sayılı Sosyal Hizmetler
Kanununun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde tanımlanan
sosyal hizmet kuruluşlarınca korunmaya, bakıma ve yardıma ihtiyacı olanlara
verilen geceleme hizmetleri verginin konusuna girmez.
Konaklama vergisinin uygulanmasında hizmetten
yararlananın uyruğuna ya da mukimlik durumuna bakılmaz.
A.
Konaklama Tesislerinde Verilen Geceleme Hizmeti
Konaklama tesislerinde verilen geceleme hizmeti
vergiye tabidir. Geceleme hizmeti, konaklama tesislerinde oda veya yer
tahsis etmek suretiyle verilen, tesiste günlük yatma, barınma ve kalma
hizmetini ifade eder. Konaklama tesisi bakımından, geceleme hizmetini ifa
etmeye yönelik odanın (birden fazla kişinin bir arada konaklayabildiği odalarda
yatağın) kişinin tasarrufuna bırakılması ile birlikte hizmet sunumu
başlamış olur. Günlük gecelemelerde kişinin gecelemeyi tamamlamaksızın
tesisten ayrılmasının vergilendirmeye tesiri yoktur. Birden fazla günü
kapsayan gecelemelerde fiilen hizmetin sunulduğu günler esas alınır;
geceleme hizmetinin sunulmadığı günler için vergi aranmaz.
Örnek 1: (A) kişisi 24/5/2023 günü öğleden sonra (B)
konaklama tesisine geceleme amacıyla bir günlüğüne giriş yapmış, kendisine
tahsis edilen odaya yerleşmiştir. Aynı günün akşamı geceleme bedelini
ödeyerek tesisten ayrılmıştır. Bu durumda, geceleme tamamlanmamış olsa
dahi, konaklama faturasında konaklama vergisi hesaplanacaktır.
Örnek 2: (C) kişisi, (D) oteline 1/7/2023-8/7/2023 tarihleri
arasındaki 7 gece boyunca konaklamak amacıyla giriş yapmış, 4/7/2023 günü
sabahında yalnızca 3 günlük geceleme bedelini ödeyerek tesisten
ayrılmıştır. Bu durumda, tesise giriş sırasında müşteriyle anlaşılan
konaklama süresi dikkate alınmaksızın kişinin tesiste gecelediği günler
için vergi hesaplanır.
Kampinglerde, konaklayanların geceleme
ihtiyaçlarını kendi imkânlarıyla karşılayıp karşılamaması veya gecelemenin,
işletmeye ait olsun olmasın çadır, çadır-araba, çekme karavan, motokaravan,
bungalov gibi ünitelerde yapılması, hizmetin geceleme hizmeti mahiyetini
etkilemez.
B.
Geceleme Hizmetiyle Birlikte Sunulan Diğer Hizmetler
Konaklama tesislerinde geceleme hizmetiyle birlikte
satılmak suretiyle konaklama tesisi bünyesinde sunulan diğer tüm hizmetler
konaklama vergisine tabidir. Buna göre, geceleme hizmetiyle birlikte
konsept olarak pazarlanmak ve/veya satılmak suretiyle konaklama tesisi
bünyesinde sunulan yeme, içme, aktivite, eğlence hizmetleri ve havuz, spor,
termal ve benzeri alanların kullanımı gibi tüm hizmetler konaklama
vergisine tabidir. Bu çerçevede, oda+kahvaltı, yarım pansiyon, tam
pansiyon, her şey dahil, ultra her şey dahil ve benzeri adlar altında
pazarlanan ve/veya satılan ve tesis bünyesinde geceleme hizmetinin yanı
sıra konsept kapsamında verilen tüm hizmetler verginin konusuna
girmektedir.
Ayrıca, konaklama tesisinin türü, sınıfı, niteliği,
bulunduğu yöre ve benzeri hususlar dikkate alınarak geceleme hizmeti
kapsamında verilmesi ve geceleme hizmetine dâhil edilmesi mutat olan tüm
hizmetler, geceleme hizmetinden bağımsız olarak ayrıca fiyatlandırılsa ve
bedeli konaklayandan ayrıca tahsil edilse dahi vergiye tabidir.
Konaklama tesisi tarafından geceleme hizmetinin
yanı sıra tesis bünyesinde konaklayana sunulan yeme, içme, eğlence
hizmetleri ve benzeri diğer hizmetlerin geceleme hizmetiyle beraber sunulan
hizmetlerden olup olmadığının tespitinde, bu hizmetlerin ilan, reklam,
rezervasyon, satış ve/veya pazarlama safhasında geceleme hizmetinden ayrı
tutulup tutulmadığı, kapsamı önceden belirlenmiş bir konaklama konsepti
dâhilinde sunulup sunulmadığı veya tesiste gecelemenin diğer hizmetlerden
istifade edilmeksizin mümkün olup olmadığı gibi hususlar dikkate alınır.
Konaklama vergisi mükellefince, verilen hizmetin kapsamını ve konaklayanın
hangi konseptte söz konusu hizmeti aldığını tevsik eden bilgi ve belgelerin
(ilan, reklam, ön sözleşme, teklif, rezervasyon, sözleşme ve benzeri)
4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun muhafaza ve ibraz
hükümleri gereğince muhafaza edilmesi ve talep edilmesi halinde ibrazı
zorunludur.
Geceleme hizmetiyle birlikte sunulan diğer
hizmetlerin, tesisin kendi imkânlarıyla veya tesis tarafından kısmen ya da
tamamen tesis bünyesi dışından temin edilerek sunulmasının vergi
uygulamasına etkisi yoktur.
Konaklama tesisinde konaklamayanlara (geceleme
hizmeti almayanlara) verilen hizmetler vergiye tabi değildir.
Geceleme hizmetiyle birlikte pazarlanmak ve/veya
satılmak suretiyle tesis bünyesinde sunulan hizmetler, düzenlenen faturada
ayrıca gösterilmesine ya da bu hizmetler için ayrıca fatura düzenlenmesine
bakılmaksızın, konaklama vergisine tabidir.
Tesis bünyesi dışındaki hizmetleri de kapsayacak
şekilde yapılan (örneğin; ulaşım, transfer, gezi, rehberlik, müzelere giriş
ve benzeri hizmetleri içeren) konsept satışlarda, her bir hizmetin mahiyeti
ve tutarının açıkça gösterilmesi suretiyle konaklayana tesis bünyesi
dışında sunulan hizmetler için ayrıca fatura düzenlenmesi veya bu
hizmetlere ilişkin bedellerin konaklama hizmeti nedeniyle düzenlenecek
faturada ayrıca gösterilmesi halinde bu hizmetler üzerinden konaklama
vergisi hesaplanmaz. Bu durumda, vergi, sadece konaklama hizmetleri üzerinden
alınır.
Konaklama tesislerinde geceleme hizmetinden
bağımsız olarak sunulan sünnet, düğün, kokteyl, toplantı, kongre, sempozyum
ve benzeri organizasyon hizmetleri verginin kapsamında değildir. Söz konusu
organizasyon hizmetlerinin konaklamayı içerecek şekilde sunulması halinde,
düzenlenen faturada organizasyon hizmetinin mahiyeti ve tutarının açıkça
gösterilmesi veya bu hizmet için ayrıca fatura düzenlenmesi halinde bu
hizmetler üzerinden konaklama vergisi hesaplanmaz. Bu durumda vergi, sadece
konaklama hizmetleri üzerinden alınır.
Örnek 1: Pansiyon işleten (A), oda+kahvaltı konaklama
seçeneğinde yer alan kahvaltı hizmetini, düzenlediği konaklama faturasında
ayrıca gösterse ya da bu hizmet için ayrıca fatura düzenlese dahi, geceleme
hizmetiyle birlikte pazarlanmak veya satılmak suretiyle tesis bünyesinde
sunulan söz konusu hizmet konaklama vergisine tabidir.
Örnek 2: Özel konaklama tesisi işleten (B) tarafından,
Kapadokya’da bulunan tesisinde üç gece her şey dahil konaklama ile birlikte
tesis bünyesi dışında sunulacak balon turu satışında, balon turu için
konaklayana ayrıca fatura düzenlenmesi veya balon turuna ilişkin bedelin
konaklama faturasında ayrıca gösterilmesi halinde, konaklama hizmetinden
bağımsız olarak faydalanılan ve tesis bünyesi dışında sunulan söz konusu
hizmetten dolayı konaklama vergisi hesaplanmaz.
Örnek 3: Motel işleten (C) tarafından, tesiste
konaklayanlara tesisin bünyesinde bulunan kuru temizleme ünitesinde verilen
ve parça başına ayrıca fiyatlandırılıp konaklayana bedeli mukabili sunulan
kuru temizleme hizmetleri, geceleme hizmeti ile birlikte satılmaması
durumunda vergiye tabi değildir. Ancak, konaklayana konaklama hizmet
bedeline dâhil edilmek suretiyle birlikte sunulan kuru temizleme, yıkama,
kurutma, ütüleme gibi hizmetler için konaklama vergisi hesaplanır.
Örnek 4: Tatil köyü işleten (D) tarafından, tesisin
bünyesinde bulunan eğlence salonunda verilen ve ayrıca fiyatlandırılıp
konaklayana bedeli mukabili sunulan eğlence hizmetleri, geceleme hizmeti
ile birlikte satılmaması durumunda konaklama vergisine tabi değildir. Diğer
taraftan, konaklayana konaklama bedeline dahil edilerek konsept dahilinde
sunulan bu türden eğlence hizmetleri vergiye tabidir.
Örnek 5: Butik otel işleten (E) tarafından, otelin
bünyesinde bulunan restoranda otelde konaklamayanlara bedeli mukabili yemek
hizmeti verilmesi halinde, bu hizmet konaklama vergisine tabi değildir.
Örnek 6: Termal otel işleten (F) tarafından, otelin
bünyesinde bulunan SPA ve yüzme havuzu alanlarında, otelde konaklamayanlara
günübirlik hizmet verilmesi halinde bu hizmet konaklama vergisine tabi
değildir.
II- VERGİYİ DOĞURAN OLAY
Kanunun 34 üncü maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca,
konaklama vergisinde vergiyi doğuran olay, verginin konusuna giren
hizmetlerin sunulması ile meydana gelir.
Bedelin bir kısmının veya tamamının hizmetin
sunumundan önce veya sonra tahsil edilmesinin veya hiç tahsil edilmemesinin
vergiyi doğuran olaya tesiri yoktur.
Hizmetin sunulmasından önce fatura veya benzeri
belgeler düzenlenmesi hallerinde vergiyi doğuran olay gerçekleşmez.
Dolayısıyla, 5/10/2007 tarihli ve 26664 sayılı
Resmî Gazete’de yayımlanan Seyahat Acentaları Yönetmeliğinde tanımlanan
seyahat acentalarına (bundan sonra acenta olarak ifade edilecektir) yapılan
satışlarda, acentaya satış aşamasında vergi doğmaz. Aynı şekilde acentanın
satışı aşamasında da konaklama tesisi işleticisi bakımından vergiyi doğuran
olay gerçekleşmez.
Buna göre, gerek acentalar üzerinden gerekse
doğrudan konaklama tesisleri tarafından satışa konu edilen hizmetlerde,
hizmetin konaklayana sunulması ile vergiyi doğuran olay gerçekleşir.
Birden fazla vergilendirme dönemine sirayet eden
hizmetlerde, ilgili vergilendirme dönemlerinde verilen hizmetler
bakımından, konaklama hizmetinin bitiş (tesisten çıkış) tarihinin hizmet
sunumundan önce belli olması durumunda hizmetin son gününün (çıkış günü)
rastladığı vergilendirme dönemi, böyle bir belirleme olmaması halinde ise
hizmetin sunumunun yapıldığı günlere ilişkin her vergilendirme döneminin
son günü itibarıyla vergiyi doğuran olay gerçekleşmiş sayılır.
Tesisi işletenlerin ve yakınlarının veya işletme
personelinin konaklama hizmetlerinden karşılıksız olarak yararlandırılması
ya da diğer şahıslara promosyon, eşantiyon, hediye, tanıtım ve benzeri
adlar altında bedelsiz olarak konaklama hizmetleri sunulması hallerinde de
vergiyi doğuran olay gerçekleşmiş sayılır. Ancak, konaklama tesisi bünyesinde,
tesis personelinin yalnızca kendi kullanımı için tahsis edilmiş yerlerde
gecelemesi bu kapsamda değerlendirilmez.
III- VERGİNİN MÜKELLEFİ
Kanunun 34 üncü maddesinin ikinci fıkrası uyarınca,
konaklama vergisinin mükellefi verginin konusuna giren hizmetleri
sunanlardır.
Dolayısıyla konaklama vergisinin mükellefi,
konaklama hizmetlerinin sunulduğu tesisi fiilen işletenlerdir. Tesisin
mülkiyetinin işletene ait olup olmamasının, tesisin kamu veya özel sektör,
gerçek veya tüzel kişiler ya da tüzel kişiliği bulunmayan teşekküller tarafından
işletilmesinin mükellefiyete tesiri yoktur.
Konaklama vergisi mükellefiyeti, konaklama
tesisinin tamamen veya kısmen işletmeye hazır hale getirilmesiyle birlikte
faaliyete başlanılmasından önce tesis ettirilir.
Mükellefiyet, konaklama tesisi işletenin katma
değer vergisi (KDV) yönünden bağlı olduğu vergi dairesince, KDV
mükellefiyeti bulunmayanlar bakımından ise tesisin bulunduğu yer vergi
dairesince tesis edilir.
KDV mükellefiyeti bulunmayanların aynı il sınırları
içindeki aynı veya farklı vergi dairelerinin yetki alanında bulunan tüm
konaklama tesisleri için, talep etmeleri durumunda, ilgili Vergi Dairesi
Başkanlığı (bulunmayan illerde Defterdarlık) tarafından uygun görülecek
vergi dairesince tek mükellefiyet tesis edilebilir.
IV- İSTİSNALAR
A. Öğrenci Yurtları, Pansiyonları ve Kamplarında
Öğrencilere Verilen Hizmetler
Kanunun 34 üncü maddesinin yedinci fıkrasının (a)
bendine göre, öğrenci yurtları, pansiyonları ve kamplarında öğrencilere
verilen hizmetler vergiden müstesnadır. Buna göre, istisna, ilgili mevzuat
hükümlerine göre öğrencilere barınma hizmeti sunmak amacıyla işletilen
öğrenci yurdu veya pansiyonları ile münhasıran öğrencilerin sosyal, kültürel,
sanatsal ve sportif faaliyetlerde bulunabildiği öğrenci kamplarında sunulan
hizmetler için uygulanır.
Yukarıda sayılan yerlerde arızi olarak öğrenci
olmayanlara verginin konusuna giren hizmetlerin sunulması durumunda, söz
konusu satışlar için istisna uygulanmaz. Vergiye tabi bu işlemler sadece
işlemin gerçekleştiği dönemler için verilecek Konaklama Vergisi Beyannamesi
ile beyan edilir.
B.
Diplomatik İstisna
Kanunun 34 üncü maddesinin yedinci fıkrasının (b)
bendine göre, karşılıklı olmak kaydıyla yabancı devletlerin Türkiye’deki
diplomatik temsilcilikleri, konsoloslukları ve bunların diplomatik haklara
sahip mensupları ile uluslararası anlaşmalar gereğince vergi muafiyeti
tanınan uluslararası kuruluşlar ve mensuplarına verilen hizmetler vergiden
müstesnadır.
Bu hüküm uyarınca, diplomatik temsilcilikler ve
konsolosluklar ile bunların diplomatik haklara sahip mensuplarına yönelik
istisna uygulaması karşılıklılık ilkesi çerçevesinde yürütülür.
İstisnadan yararlanan kişi ve kuruluşlara Dışişleri
Bakanlığınca, konaklama vergisi istisnasından yararlanacaklarını gösteren
bir belge verilir ve Dışişleri Bakanlığınca verilen belge konaklama vergisi
mükellefine ibraz edilerek bu işlemde konaklama vergisi uygulanmaması talep
edilir.
Konaklama vergisi mükellefince, kendilerine ibraz
edilen belgedeki bilgilere, düzenledikleri faturada yer verilir. Bu suretle
yapılan konaklama hizmeti için konaklama vergisi hesaplanmaz ve tahsil
edilmez.
Konaklama vergisi mükellefince, bu kapsamda verilen
hizmete ait bilgiler ile bedeli, hizmetin ifa tarihi ve konaklayana ait
bilgilerin yer aldığı ve yanına kaşe tatbik edilerek imzalanan söz konusu
belgenin bir fotokopisi, Vergi Usul Kanununun muhafaza ve ibraz hükümleri
gereğince muhafaza edilir ve talep edilmesi halinde ibraz edilir.
Konaklama vergisi mükellefleri, diplomatik istisna
kapsamındaki hizmetlerine ilişkin düzenledikleri faturada “Gider Vergileri
Kanununun 34 üncü Maddesinin 7 nci Fıkrası Kapsamında Konaklama Vergisi
Hesaplanmamıştır.” şerhi ile söz konusu istisnayı gösterir.
İstisna kapsamında sunulan hizmetler, Konaklama
Vergisi Beyannamesinde “Diplomatik İstisna” bölümünde beyan edilir.
Konaklama vergisi mükelleflerince ayrıca,
beyannamenin “Ekler” bölümünde yer alan “Diplomatik İstisna” tablosuna,
Dışişleri Bakanlığınca verilen belgeye ilişkin bilgiler, istisnalı hizmete
ait fatura bilgileri ile Gelir İdaresi Başkanlığınca istenebilecek diğer
bilgiler girilir.
V-
MATRAH, ORAN VE YETKİ, VERGİNİN BELGELERDE GÖSTERİLMESİ
A. Matrah
Kanunun 34 üncü maddesinin dördüncü fıkrası
uyarınca, konaklama vergisinin matrahı, verginin konusuna giren hizmetler
karşılığında, KDV hariç, her ne suretle olursa olsun alınan veya bu
hizmetler için borçlanılan para, mal ve diğer suretlerde sağlanan ve para
ile temsil edilebilen menfaat, hizmet ve değerler toplamıdır.
Buna göre, konaklama vergisi matrahına KDV dahil
edilmez.
Sunulan konaklama hizmetlerine ilişkin vade farkı,
fiyat farkı, kur farkı, faiz, prim gibi çeşitli gelirler ile benzer adlar
altında sağlanan her türlü menfaat, hizmet ve değerler de matraha dâhildir.
Bedelin döviz ile hesaplanması halinde döviz,
vergiyi doğuran olayın meydana geldiği tarihte geçerli olan Türkiye
Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kuru üzerinden Türk parasına çevrilir.
Merkez Bankasınca Resmî Gazete’de ilan edilmeyen dövizlerin Türk parasına
çevrilmesinde vergiyi doğuran olayın meydana geldiği tarihteki cari kur
esas alınır.
Konaklama hizmetinin müşteriye acenta tarafından
konaklama vergisi dahil satılması ve bu durumun konaklama tesisine ispat ve
tevsik edilmesi şartıyla, konaklama vergisi konaklama tesisi tarafından
konaklama hizmetine ilişkin acentaya düzenlenecek faturada gösterilir.
Örnek 1: Tatil köyü işleten (A), bünyesinde bulunan tek
kişilik odanın 10/7/2023-15/7/2023 tarihlerini kapsayan beş gecesini (B)
kişisine 14/3/2023 tarihinde KDV hariç 200 avroya satmıştır. Buna göre,
(A)’nın (B) kişisine hizmeti sunmasıyla birlikte düzenleyeceği faturada
matrah olarak, 200 avronun 15/7/2023 tarihinde geçerli olan döviz alış kuru
üzerinden Türk lirası karşılığını gösterecektir.
Örnek 2: Otel işleten (C), bünyesinde bulunan üç adet odanın
30/7/2023-4/8/2023 tarihlerini kapsayan beş gecesini (D) acentasına
9/1/2023 tarihinde KDV hariç 20.000 Türk lirasına satmıştır. (D) acentası
15/5/2023 tarihinde, odaların tamamını aynı dönem için KDV hariç 22.000
Türk lirasına (E) turist grubuna satmış ve müşteriye yapılan satış bedeline
konaklama vergisinin dahil olduğunu konaklama tesisine konaklama hizmeti
sunulmadan önce ispat ve tevsik etmiştir. Buna göre, (E) turist grubuna
hizmetin sunulmasıyla birlikte mükellef (C) tarafından 4/8/2023 tarihinde
konaklayanların tamamının bilgilerini içerecek şekilde (D) acentasına
düzenlenecek faturada 20.000 Türk lirası matrah üzerinden konaklama vergisi
hesaplanacaktır. Acenta (D)’nin müşteriye satış bedeline konaklama vergisi
tutarını dahil etmemesi durumunda ise vergi, konaklayana otel tarafından
hizmetin sunulmasını takiben düzenlenecek ve sadece konaklama vergisini
ihtiva edecek olan faturada gösterilir.
Mükellefin, konaklama hizmetine ilişkin düzenlediği
faturada ayrıca gösterdiği ticari teamüllere uygun iskontoların konaklama
vergisi matrahından indirilmesi mümkündür.
Tesis bünyesi dışındaki hizmetleri de kapsayacak
şekilde yapılan ve hizmet sunumları ayrı faturalandırılan veya aynı
faturada ayrıca gösterilen satışlarda, konaklama vergisi matrahının,
konaklama hizmetine ilişkin emsal bedelden düşük olmamak üzere, konaklama
hizmeti ile tesis bünyesi dışında sunulan diğer hizmetlerin bedellerinin
objektif bir yöntemle belirlenmesi suretiyle tespit edilmesi gerekir.
Aynı şekilde, toplantı, kongre, sempozyum ve
benzeri organizasyon hizmetlerinin konaklamayı içerecek şekilde sunulması
durumunda, konaklama vergisi matrahının, konaklama hizmetine ilişkin emsal
bedelden düşük olmamak üzere, organizasyon ve konaklama hizmetlerinin
bedellerinin objektif yöntemle belirlenmesi suretiyle tespit edilmesi
gerekir.
Konaklama hizmetine ilişkin bedelin mal, menfaat,
hizmet gibi paradan başka değerler olması halinde matrah, Vergi Usul
Kanununun 267 nci maddesi hükümlerine göre tespit olunur.
Mükellefin hizmet satış bedelinin emsal bedeline
göre açık bir şekilde düşük olduğu ve bu düşüklüğün mükellefçe haklı bir
sebeple açıklanamadığı hallerde matrah olarak emsal bedel esas alınır.
Tesisi işletenler ile yakınlarına, personeline veya üçüncü kişilere
bedelsiz verilen konaklama hizmetinde de matrah olarak emsal bedel esas alınır.
B. Oran
ve Yetki
Kanunun 34 üncü maddesinin beşinci fıkrası
uyarınca, konaklama vergisinin oranı % 2’dir.
Aynı fıkra uyarınca, Cumhurbaşkanı, bu oranı bir
katına kadar artırmaya, yarısına kadar indirmeye, bu sınırlar içinde farklı
oranlar tespit etmeye yetkilidir.
C. Verginin Belgelerde Gösterilmesi
Kanunun 34 üncü maddesinin altıncı fıkrası
uyarınca, konaklama vergisi, konaklama tesislerince düzenlenen fatura ve
benzeri belgelerde ayrıca gösterilir. Bu vergiden herhangi bir ad altında
indirim yapılamaz. Bu vergi, KDV matrahına dâhil edilmez.
Konaklama hizmetinin sunumundan önce fatura ve
benzeri belge düzenlense dahi, bu belgede konaklama vergisi gösterilmez.
Örnek 1: Otel işleten (A) tarafından KDV hariç 5.000 Türk
lirası karşılığında sunulan tam pansiyon konaklama hizmetine ilişkin olarak
7/2/2023 tarihinde müşteriye düzenlenen faturada
aşağıdaki bilgilere yer verilir.
Konaklama
Bedeli (KDV hariç) : 5.000 TL
Hesaplanan
Konaklama Vergisi Tutarı (5.000 TL x 0,02=) : 100 TL
KDV
Matrahı : 5.000 TL
Hesaplanan
KDV Tutarı (5.000 TL x 0,08=) : 400 TL
GENEL
TOPLAM : 5.500 TL
Örnek 2: Tatil köyü işleten (B) tarafından,
6/8/2023-10/8/2023 tarihlerini kapsayan dört gece her şey dahil konaklama
hizmeti, 15/3/2023 tarihinde KDV hariç 2.000 Türk lirası karşılığında (C)
acentasına; acenta tarafından da 3/4/2023 tarihinde müşteri (D)’ye 2.400
Türk lirası karşılığında satılmıştır.
Acenta (C) tarafından müşteri (D)’ye yapılan satış konaklama vergisi
hariç olarak gerçekleşmiştir. Bu durumda mükellef (B) tarafından konaklayan
(D)’ye sadece konaklama vergisine ilişkin düzenlenen faturada aşağıdaki
bilgilere yer verilir.
Hesaplanan
Konaklama Vergisi Tutarı (2.000 TL x 0,02=) :
40 TL
GENEL TOPLAM :
40 TL
Örnek 3: Otel işleten (R), bünyesinde bulunan bir odanın
beş gecesini (S) acentasına 15/2/2023 tarihinde KDV hariç 10.000 Türk
lirasına satmış, söz konusu oda aynı süre için (T) kişisine (S) acentası
tarafından da tüm vergiler dahil 12.000 Türk lirasına satılmış ve müşteriye
yapılan satışın konaklama vergisi dahil olduğu konaklama tesisine tevsik
edilmiştir. Buna göre, hizmetin sunulmasından sonra mükellef (R) tarafından
acenta (S)’ye düzenlenen faturada aşağıdaki bilgilere yer verilir.
Konaklama
Bedeli (KDV hariç) : 10.000 TL
Hesaplanan
Konaklama Vergisi Tutarı (10.000 TL x 0,02=) : 200 TL
(Konaklayan
T’nin Adı Soyadı)
KDV
Matrahı : 10.000 TL
Hesaplanan
KDV Tutarı (10.000 TL x 0,08=) : 800 TL
GENEL
TOPLAM : 11.000 TL
VI- VERGİLENDİRME İŞLEMLERİ
A.
Vergilendirme Dönemi
Kanunun 34 üncü maddesinin sekizinci fıkrası
uyarınca, konaklama vergisinde vergilendirme dönemi, faaliyette bulunulan
takvim yılının birer aylık dönemleridir.
B.
Verginin Beyanı
Kanunun 34 üncü maddesinin sekizinci fıkrası
uyarınca, her bir vergilendirme dönemine ait konaklama vergisi,
vergilendirme dönemini takip eden ayın yirmi altıncı günü akşamına kadar
KDV yönünden bağlı olunan vergi dairesine, KDV mükellefiyeti bulunmayanlarca
ise tesisin bulunduğu yer vergi dairesine beyan edilir.
Vergi Usul Kanununun mükerrer 257 nci maddesinin
birinci fıkrasının (4) numaralı bendi kapsamında konaklama vergisine
ilişkin tüm beyannamelerin elektronik ortamda verilmesi uygun bulunmuştur.
Konaklama Vergisi Beyannamesini;
a) 30/9/2004 tarihli ve 25599 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği Sıra No:340 ile Hazine
ve Maliye Bakanlığınca yapılan diğer düzenlemelere göre beyannamelerini
elektronik ortamda kendileri gönderme şartlarını taşıyan mükellefler,
b) Gelir veya kurumlar vergisi mükellefiyeti
bulunmamakla birlikte konaklama vergisini beyan etme zorunluluğu
bulunanlar,
elektronik ortamda kendileri gönderebileceklerdir.
Hazine ve Maliye Bakanlığınca yapılan düzenlemeler
kapsamında bu Tebliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce kendileri tarafından
elektronik ortamda beyanname göndermek üzere kullanıcı kodu, parola ve
şifre alan mükellefler mevcut kullanıcı kodu, parola ve şifrelerini
kullanarak Konaklama Vergisi Beyannamesini gönderebileceklerdir.
Gelir veya kurumlar vergisi mükellefiyeti
bulunmamakla birlikte konaklama vergisini beyan etme zorunluluğu
bulunanlardan beyannamelerini elektronik ortamda kendileri göndermek için
talepte bulunanlara, 340 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde belirtilen
usul ve esaslara göre yetkili vergi dairesince kullanıcı kodu, parola ve
şifre verilecektir. Anılan mükellefler talep etmeleri halinde Konaklama
Vergisi Beyannamelerini aracılık yetkisi verilmiş gerçek veya tüzel kişiler
vasıtasıyla 340 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde yer alan usul
ve esaslar doğrultusunda gönderebileceklerdir. Bu durumda ilk beyanname
gönderilmeden önce gerekli kayıt işlemlerinin yapılması için yetkili vergi
dairesine müracaat edilmesi gerekmektedir.
Konaklama Vergisi Beyannamesini elektronik ortamda
bizzat gönderme şartlarını taşımayan mükelleflerin (adi ortaklıklar dahil)
elektronik beyanname gönderme aracılık yetkisi almış bulunan gerçek veya
tüzel kişiler vasıtasıyla 340 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği
ekinde yer alan sözleşmelerden durumuna uyan sözleşmeyi düzenlemek
suretiyle elektronik ortamda göndermeleri gerekmektedir.
KDV mükellefiyeti bulunan mükellefler işlettikleri
tüm konaklama tesislerinin hesapladığı toplam vergiyi, KDV yönünden bağlı
bulundukları vergi dairesine verecekleri tek beyannameyle beyan ederler.
KDV mükellefiyeti bulunmayanlar, her bir konaklama
tesisinin hesapladığı vergiyi, konaklama tesisinin bulunduğu yerdeki vergi
dairesine verecekleri beyanname ile beyan ederler. Bunların, bu Tebliğin
(III) numaralı bölümü kapsamında birden fazla konaklama tesisi için tek
mükellefiyet tesis ettirmeleri durumunda, konaklama tesislerinin
hesapladığı toplam vergiyi tek beyannameyle beyan ederler.
Konaklama vergisi mükellefleri, bir vergilendirme
döneminde vergiye tabi işlemleri bulunmasa dahi bu dönemlerle ilgili olarak
beyanname vermek zorundadır.
Kanunun 34 üncü maddesinin dokuzuncu fıkrası
uyarınca, Konaklama Vergisi Beyannamesinin şekil, içerik ve ekleri Gelir
İdaresi Başkanlığınca belirlenir ve elektronik ortamda mükelleflerin
kullanımına sunulur. Gelir İdaresi Başkanlığı, beyannamenin şekil, içerik
ve eklerinde değişiklik yapmaya yetkilidir.
C. Tarh
İşlemleri
1. Tarh
Yeri
Konaklama vergisi, mükellefin KDV yönünden bağlı
bulunduğu vergi dairesince, KDV mükellefiyeti bulunmayanlar bakımından ise
konaklama tesisinin bulunduğu yer vergi dairesince tarh olunur.
KDV mükellefiyeti bulunmayıp bu Tebliğin (III)
numaralı bölümü kapsamında birden fazla konaklama tesisi için tek
mükellefiyet tesis ettiren mükellefler bakımından konaklama vergisi,
beyannamenin verildiği yer vergi dairesince tarh olunur.
2.
Tarhiyatın Muhatabı
Konaklama vergisi, bu verginin mükellefi olan
gerçek veya tüzel kişiler adına tarh olunur.
Mükellefin adi ortaklık olması durumunda, verginin
ödenmesinden müteselsilen sorumlu olmak üzere, ortaklardan herhangi biri
tarhiyata muhatap tutulur.
Ç.
Verginin Ödenmesi
Konaklama vergisi, beyanname verme süresi içinde
ödenir.
D.
Düzeltme
Konaklama vergisinin yersiz veya fazla hesaplanması
durumunda gerek mükellef gerekse alıcı/konaklayan nezdinde işlemin söz
konusu vergi uygulanmadan önceki hale döndürülmesi esastır. Bu bakımdan,
fazla veya yersiz olarak hesaplanan vergi, öncelikle mükellef tarafından
alıcıya/konaklayana iade edilecek ve ilgili dönem beyanları düzeltilecek
olup, mükellefin söz konusu işlemleri yapmasına mukabil fazla veya yersiz
hesaplanan ve Hazineye ödenen verginin iadesi, 10/10/2013 tarihli ve 28791
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra
No:429)’nde öngörülen usul ve esaslar çerçevesinde Standart İade Talep
Dilekçesi ile nakden ya da bu dönemdeki veya gelecek dönemlerdeki vergi
borçlarına mahsuben talep edilebilecektir.
Yürürlük
Bu Tebliğ 1/1/2023 tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Bu Tebliğ hükümlerini Hazine ve Maliye Bakanı
yürütür.
|