|
Ticaret Bakanlığından:
TÜKETİCİ HAKEM
HEYETLERİ YÖNETMELİĞİ
BİRİNCİ BÖLÜM
Başlangıç Hükümleri
Amaç
MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin amacı, tüketici hakem
heyetlerinin kurulması ve çalışmasına ilişkin usul ve esasları
düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2- (1) Bu Yönetmelik, tüketici hakem heyetlerinin
kuruluşu, çalışma usul ve esasları ile iş ve işlemlerini kapsar.
Dayanak
MADDE 3- (1) Bu Yönetmelik, 7/11/2013
tarihli ve 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 72 nci ve 84 üncü maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4- (1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında;
a) Bakanlık: Ticaret Bakanlığını,
b) Başkan: Tüketici hakem heyeti başkanını,
c) Genel Müdürlük: Tüketicinin Korunması ve Piyasa
Gözetimi Genel Müdürlüğünü,
ç) Hizmet: Bir ücret veya menfaat karşılığında
yapılan ya da yapılması taahhüt edilen mal sağlama dışındaki her türlü
tüketici işleminin konusunu,
d) İl müdürü: Ticaret il müdürünü,
e) İl müdürlüğü: Ticaret il müdürlüğünü,
f) Kamu Alacakları Tahsilat
Platformu: Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından geliştirilen, kurumlara ait
işlemlerin tahsilat ve takip süreçlerinin tümüne ait işleri koordine edip
çıktılarının geri bildirimini ve raporlanmasını sağlayan uygulamalar
bütününü,
g) Kanun: 7/11/2013
tarihli ve 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunu,
ğ) Kayıtlı elektronik posta: Elektronik iletilerin
gönderimi ve teslimatı da dâhil olmak üzere kullanımına ilişkin olarak
hukuki delil sağlayan, elektronik postanın nitelikli şeklini,
h) Kayıtlı elektronik posta hesabı: Orijinal ileti
gönderme ve alma ile kayıtlı elektronik posta iletisi alma yeteneğine sahip
kayıtlı elektronik posta sisteminde oluşturulan elektronik posta hesabını,
ı) Mal: Alışverişe konu olan; taşınır eşya, konut
veya tatil amaçlı taşınmaz mallar ile elektronik ortamda kullanılmak üzere
hazırlanan yazılım, ses, görüntü ve benzeri her türlü gayri maddi malları,
i) Sağlayıcı: Kamu tüzel kişileri de dâhil olmak
üzere, ticari veya mesleki amaçlarla tüketiciye hizmet sunan ya da hizmet
sunanın adına ya da hesabına hareket eden gerçek veya tüzel kişiyi,
j) Satıcı: Kamu tüzel kişileri de dâhil olmak
üzere, ticari veya mesleki amaçlarla tüketiciye mal sunan ya da mal sunanın
adına ya da hesabına hareket eden gerçek veya tüzel kişiyi,
k) Tüketici: Ticari veya mesleki olmayan amaçlarla
hareket eden gerçek veya tüzel kişiyi,
l) Tüketici Bilgi Sistemi: Tüketicilerin
başvurularını elektronik ortamda ilgili tüketici hakem heyetine iletebildikleri
ve tüketici hakem heyetlerinin tüm iş ve işlemlerini gerçekleştirdikleri
çevrimiçi sistemi,
m) Tüketici hakem heyeti: Tüketici işlemleri ile
tüketiciye yönelik uygulamalardan doğabilecek uyuşmazlıklara çözüm bulmak
amacıyla oluşturulan hakem heyetini,
n) Tüketici işlemi: Mal veya
hizmet piyasalarında kamu tüzel kişileri de dâhil olmak üzere ticari veya
mesleki amaçlarla hareket eden veya onun adına ya da hesabına hareket eden
gerçek veya tüzel kişiler ile tüketiciler arasında kurulan; eser, taşıma,
simsarlık, sigorta, vekâlet, bankacılık ve benzeri sözleşmeler de dâhil
olmak üzere her türlü sözleşme ve hukuki işlemi,
o) Tüketici örgütleri: Tüketicinin korunması
amacıyla kurulan dernek, vakıf veya bunların üst kuruluşlarını,
ö) Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi: Adalet
hizmetlerinin elektronik ortamda yürütülmesi amacıyla oluşturulan bilişim
sistemini,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Kuruluş, Görev ve Yetki Alanı
Kuruluş
MADDE 5- (1) Bakanlık; başvuru sayısı, nüfus yoğunluğu ve
benzeri hususları dikkate alarak tüketici hakem heyetleri oluşturmakla
görevlidir.
Görev
alanı
MADDE 6- (1) Tüketici hakem heyetleri, tüketici işlemleri
ile tüketiciye yönelik uygulamalardan doğabilecek uyuşmazlıklara ilişkin
başvuruları karara bağlamakla görevlidir.
(2) Tarafların 9/6/1932
tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunundaki hakları saklı kalmak
kaydıyla; değeri otuz bin Türk Lirasının altında bulunan uyuşmazlıklarda
tüketici hakem heyetlerine başvuru zorunludur. Bu değer ve üzerindeki
uyuşmazlıklar için tüketici hakem heyetlerine başvuru yapılamaz.
(3) Tüketici hakem heyetine yapılacak başvurularda,
başvuru tarihindeki parasal sınır dikkate alınır.
(4) Başvurunun, tek bir uyuşmazlıkla ilgili olması
ve uyuşmazlık konusunun bu maddede belirtilen parasal sınırı aşması
halinde, sınırı aşan kısımdan feragat edilerek tüketici hakem heyetine
başvuru yapılabilir. Parasal sınırı aşan kısım için tekrar tüketici hakem
heyetine başvuru yapılamaz.
(5) Bu maddede belirtilen parasal sınır her takvim
yılı başından itibaren geçerli olmak üzere, o yıl için 4/1/1961
tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi
hükümleri uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında
arttırılarak uygulanır. Bu artışın hesabında bin Türk Lirasının küsuru
dikkate alınmaz.
(6) Tüketici hakem heyetleri, görev ve yetki
alanına giren başvuruları gereğini yapmak üzere kabul etmek zorundadır.
(7) Bu madde tüketicilerin ilgili mevzuatına göre
alternatif uyuşmazlık çözüm mercilerine başvurmasına engel değildir.
Yetki
alanı ve iş bölümü
MADDE 7- (1) Tüketici hakem heyetlerinin yetki alanı ile iş
bölümü Bakanlıkça belirlenir.
(2) İl tüketici hakem heyetleri il sınırları
içinde, ilçe tüketici hakem heyetleri ise ilçe sınırları içinde yetkilidir.
Tüketici hakem heyeti kurulmayan ilçelerde Bakanlıkça o ilçe için
belirlenen hakem heyeti yetkilidir.
(3) Başvurular, tüketicinin yerleşim yerinin
bulunduğu veya tüketici işleminin yapıldığı yerdeki tüketici hakem heyetine
yapılabilir.
(4) Üçüncü fıkra uyarınca başvuru yapılabilecek
ilçede tüketici hakem heyetinin kurulmamış olması halinde, başvurular o
ilçe kaymakamlığına yapılabilir. Başvurular, kaymakamlıklarca gereği
yapılmak üzere Tüketici Bilgi Sistemine gecikmeksizin kaydedilerek
Bakanlıkça belirlenen yetkili tüketici hakem heyetine iletilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Başkan ve Üyeler ile İlgili Esaslar
Başkan ve
üyeler
MADDE 8- (1) Başkanlığı illerde il müdürü, ilçelerde ise
kaymakam veya bunların görevlendireceği bir Devlet memuru tarafından
yürütülen tüketici hakem heyeti;
a) Belediye başkanının konunun uzmanı belediye
personeli arasından görevlendireceği bir üye,
b) Baronun, mensupları arasından görevlendireceği
bir üye,
c) Satıcı veya sağlayıcının tacir olduğu
uyuşmazlıklarda ticaret ve sanayi odasının ya da bunların ayrı ayrı örgütlendiği yerlerde ticaret odasının; satıcı
veya sağlayıcının esnaf ve sanatkâr olduğu uyuşmazlıklarda, illerde esnaf
ve sanatkârlar odaları birliğinin, ilçelerde ise en fazla üyeye sahip esnaf
ve sanatkârlar odasının görevlendireceği bir üye,
ç) Tüketici örgütlerinin kendi aralarından seçeceği
bir üye,
olmak üzere başkan dâhil beş üyeden oluşur. Başkan ve
üyelerin yedekleri de ilgili kurum ve kuruluşlarca ayrıca belirlenir.
Birden fazla baro kurulan illerde tüketici hakem heyetlerine üye
görevlendirilmesi, baroların eşit ve dönüşümlü temsili esas alınarak
yapılır. Görevlendirmeye ilişkin usul ve esaslar Türkiye Barolar Birliği
tarafından belirlenir.
(2) Başkanın toplantıya katılamadığı durumlarda,
baro temsilcisi üye tüketici hakem heyetine başkanlık eder.
(3) Tüketici hakem heyetinin eksik üyelikler
sebebiyle oluşumunun sağlanamadığı durumlarda bu üyelikler, 9 uncu maddede
belirtilen şartları taşıyan Devlet Memurları arasından illerde il müdürü,
ilçelerde ise kaymakam tarafından görevlendirme yapılarak tamamlanır.
(4) Başkan dışındaki üyelerin görev süresi üç
yıldır. Görev süresi bitenler yeniden görevlendirilebilir veya seçilebilir.
Görev süresi sona eren üyenin üyeliği, yerine görevlendirilen veya seçilen
kişi göreve başlayıncaya kadar devam eder.
(5) İstifa, ölüm, üç aydan fazla sürekli hastalık
ve diğer nedenlerle görev süresi dolmadan önce boşalan üyelikler için yedek
üye göreve devam eder ve kalan süreyi tamamlar.
(6) Tüketici hakem heyetinin başkan ve üyeleri
birden fazla tüketici hakem heyetinde görev alamaz.
Üyelerde
aranacak şartlar
MADDE 9- (1) Tüketici hakem heyeti başkan ve üyelerinin
aşağıdaki şartları taşıması zorunludur:
a) Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak.
b) 18 yaşından küçük olmamak.
c) 14/7/1965 tarihli ve
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinin birinci fıkrasının
(A) bendinin (5) numaralı alt bendinde düzenlenen şartları taşımak.
ç) Kamu haklarından mahrum bulunmamak.
d) Görevini devamlı yapmasına engel olabilecek akıl
hastalığı bulunmamak.
e) En az dört yıllık fakülte mezunu olmak.
(2) Dört yıllık fakülte mezunu olma şartını taşıyan
üye bulunamayan yerlerde, üyeler yüksekokul veya lise mezunları arasından
görevlendirilir. Denkliği Yükseköğretim Kurulu ya da Milli Eğitim
Bakanlığınca kabul edilen eğitim kurumlarından birini bitirmiş olanlar da
üye olarak görevlendirilebilir veya seçilebilir.
(3) Üyelerin, üyelik şartlarını taşıdığını gösterir
belgeler hakem heyeti başkanı tarafından fiziki ortamda muhafaza edilir.
(4) Üyelik şartlarının kaybedildiğinin veya
taşınmadığının sonradan anlaşılması halinde, bu durumun öğrenildiği tarihte
ilgili üyenin görevi son bulur. Bu husus, ilgili kurum veya kuruluşa
bildirilir.
Tüketici
örgütleri temsilcisinin tespiti
MADDE 10-
(1) Tüketici hakem heyetinde
tüketici örgütlerini temsilen görev yapacak üye, tüketici örgütleri
tarafından seçilir.
(2) Tüketici örgütlerince yapılacak tüketici hakem
heyeti üyesi seçimine;
a) İl tüketici hakem heyeti için il sınırları
içinde,
b) İlçe tüketici hakem heyeti için ilçe sınırları
içinde,
c) Büyükşehir statüsündeki il tüketici hakem heyeti
için büyükşehir sınırları içinde,
merkezi ya da şubesi bulunan tüketici örgütleri
katılabilir. Tüketici hakem heyetinin bulunduğu yerde tüketici örgütünün hem
merkezinin hem de şubesinin olması halinde söz konusu tüketici örgütü, üye
seçiminde bir oy hakkına sahiptir.
(3) Bir il veya ilçede faaliyet
gösteren tüketici örgütlerinin sayısı dörtten az ise tamamının, dört ve
dörtten fazla ise en az salt çoğunluğunun kararı ile kendi aralarından
seçecekleri temsilci, o il ya da ilçenin tüketici hakem heyeti üyesi
olarak, seçim sonuçlarını kanıtlayan belgelerle birlikte illerde il
müdürlüğüne, ilçelerde kaymakamlığa bildirilir.
(4) Seçimin yapılması zorunluluğunun doğduğu
tarihten itibaren en geç bir ay içinde bu bildirimin yapılmaması halinde,
illerde il müdürlüğü, ilçelerde kaymakamlık tarafından beşinci fıkrada
belirlenen kriterler dâhilinde tüketici hakem
heyetine temsilci gönderecek tüketici örgütü belirlenir.
(5) Tüketici örgütü temsilcisinin tespitinde
sırasıyla;
a) Tüketici hakem heyetinin bulunduğu il veya ilçe
merkezinde çalışmalarını faal olarak yürüten ve seçimin yapıldığı tarih
itibarıyla en az bir yıl önce kurulmuş olan,
b) İl veya ilçe merkezinde birden fazla tüketici
örgütünün bulunması halinde, kayıtlı üye sayısı en fazla olan,
c) Ülke düzeyinde kurulan ve faaliyette bulunan
şube sayısı en fazla olan,
tüketici örgütü dikkate alınır. Bu kriterlere
göre tespit edilen tüketici örgütü yönetim kurulundan, temsilcisini
belirleyerek illerde il müdürlüğüne, ilçelerde ise kaymakamlığa bildirmesi
istenir.
(6) Tüketici örgütlerini temsil edecek üyenin görev
süresinin dolması ya da herhangi bir nedenle sona ermesi halinde, bu durum
illerde il müdürlüğü, ilçelerde kaymakamlığın internet sitesi veya ilan
panosu aracılığıyla ilan edilir. Seçim, ayrıca bir bildirime gerek
kalmaksızın ilan tarihini izleyen günden itibaren bir ay içinde yapılır.
(7) Tüketici örgütünün bulunmadığı ilçelerde
tüketici örgütü temsilcisi o ilçenin bağlı bulunduğu ilde kurulu bulunan
tüketici örgütleri arasından birinci fıkrada belirlenen esaslar
çerçevesinde tespit edilir. Tespit edilen üye, en geç bir ay içinde ilgili
kaymakamlığa bildirilir. Bu süre içinde bildirimin yapılmaması halinde eksik
üyelik 8 inci maddenin üçüncü fıkrası çerçevesinde tamamlanır.
(8) Tüketici hakem heyetinin oluşumu sırasında
tüketici örgütü bulunmayan il veya ilçelerde tüketici örgütünün sonradan
kurulması halinde, yedinci fıkra ve 8 inci maddenin üçüncü fıkrasına göre
tespit edilen üyenin görevi sona erer ve yerine seçilen tüketici örgütü
temsilcisi görev alır. Buna ilişkin işlemler başkan tarafından yürütülür.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çalışma Usul ve Esasları
Başvuru
MADDE 11-
(1) Tüketici hakem heyetine
yapılan başvurular şahsen veya avukat aracılığıyla; elden, posta yoluyla
veya elektronik ortamda e-Devlet kapısı üzerinden Tüketici Bilgi Sistemi
ile yapılır.
(2) Başvuru, üçüncü fıkrada yer alan unsurları
içeren dilekçe ve varsa delil oluşturan ilgili belgelerle birlikte tüketici
hakem heyetine yapılır.
(3) Başvuruda, başvuru sahibinin; adı, soyadı veya
unvanı, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları için T.C. kimlik numarası, diğer
ülke vatandaşları için pasaport numarası ya da yabancı kimlik numarası,
başvuru sahibinin tüketici olmaması durumunda ise vergi kimlik numarası,
adresi ve varsa diğer iletişim bilgileri ile varsa vekilinin adı, soyadı,
vergi kimlik numarası ile adresi, uyuşmazlık konusu, talebi ve Türk Lirası
cinsinden uyuşmazlık değeri ile şikayet edilene
ilişkin bilgilere yer verilmesi zorunludur. Uyuşmazlık değerinin döviz
cinsinden olması durumunda, söz konusu değer başvuru tarihindeki Türkiye
Cumhuriyet Merkez Bankasının belirlediği efektif döviz satış kuru esas
alınarak Türk Lirasına çevrilir.
(4) Elektronik ortamda e-Devlet kapısı üzerinden
yapılan başvuruların Tüketici Bilgi Sistemi ile yapılması zorunludur. Bu
başvuruların geçerli olabilmesi için uyuşmazlıkla ilgili başvuru formunun
eksiksiz olarak doldurulması, varsa bilgi ve belgelerin Tüketici Bilgi
Sistemine yüklenmiş olması gerekir.
(5) Üçüncü fıkra uyarınca başvuruda bulunması
gereken zorunlu bilgilerde eksiklik ya da tutarsızlık bulunması durumunda,
tüketici hakem heyeti başkanı tarafından yazılı olarak yedi gün süre
verilmek suretiyle başvuru sahibinden ek bilgi veya belge istenir.
(6) Konusu, sebebi ve tarafları aynı olan
uyuşmazlık ile ilgili olarak birden çok tüketici hakem heyetine veya aynı
tüketici hakem heyetine birden fazla başvuruda bulunulamaz. Aksi takdirde
tüketici hakem heyeti re’sen ya da taraflardan
birinin itirazı üzerine her zaman derdestliği dikkate alır.
(7) Bir uyuşmazlığa ilişkin olarak tüketici hakem
heyetince verilen kararın kesinleşmesinin ardından; konusu, sebebi ve
tarafları kesinleşen kararla aynı olan yeni bir başvuru yapılamaz. Aksi
takdirde tüketici hakem heyeti re’sen ya da
taraflardan birinin itirazı üzerine her zaman kesinleşen karar ile kesin
hükmü dikkate alır.
Tüketici
Bilgi Sisteminin kullanımı
MADDE 12- (1) Tüketici hakem heyetlerinin iş ve işlemlerinde
Tüketici Bilgi Sistemi kullanılır. Kayıtların doğru, eksiksiz ve
gecikmeksizin Tüketici Bilgi Sistemine girilmesi zorunludur. Sistemin
herhangi bir sebeple kullanılamadığı durumlarda elden veya posta yoluyla
yapılan başvurular daha sonra Tüketici Bilgi Sistemine kaydedilmek üzere
kabul edilir.
Bilgi ve
belge isteme yetkisi
MADDE 13- (1) Tüketici hakem heyeti başkanı tarafından,
tüketici uyuşmazlığı konusuna ilişkin her türlü bilgi ve belge taraflardan
istenir; ihtiyaç duyulması halinde ilgili kişi, kurum ve kuruluşlardan
bilgi veya belge istenebilir.
(2) Tüketici hakem heyeti tarafından bilgi ve belge
isteme yazılarının taraflara veya vekillerine Vergi Usul Kanununun 107/A
maddesi hükümlerine göre kurulmuş olan teknik altyapı kullanılarak
elektronik ortamda tebliği yapılır.
(3) Vergi Usul Kanununun 107/A maddesi hükümlerine
göre kurulmuş olan teknik altyapı kullanılarak elektronik ortamda tebligat
yapılamadığı durumlarda, öncelikle 11/2/1959
tarihli ve 7201 sayılı Tebligat Kanununun 7/a maddesi hükümleri uygulanır.
(4) Herhangi bir sebeple elektronik ortamda
tebligat yapılamadığı durumda, bilgi ve belge isteme yazıları taahhütlü
mektupla gönderilir. Gecikmesi halinde zarar doğabilecek işlerde, gerekçe
belirtilmek suretiyle, memur vasıtasıyla tebligat yaptırılabilir.
(5) İstenen bilgi ve belgelerin sunulması için
tebliğ tarihinden itibaren en fazla otuz gün süre verilir. Talep edilmesi
ve tüketici hakem heyeti başkanı tarafından uygun görülmesi halinde bu süre
uzatılabilir.
(6) İstenen bilgi ve belgelere ilişkin cevabi
yazılar, ilgili tüketici hakem heyetinin kayıtlı elektronik posta hesabına
da gönderilebilir.
(7) İstenen bilgi ve belgelerin verilen süre içinde
sunulmaması halinde dosyadaki mevcut bilgi ve belgeler üzerinden karar
verilir.
Toplantı
zamanı ve yeri
MADDE 14-
(1) Tüketici hakem heyeti ayda
ikiden az olmamak üzere ihtiyaç duyulduğunda başkanın çağrısı üzerine her
zaman toplanabilir.
(2) Gündemde uyuşmazlıklara ilişkin dosya
bulunmadığı takdirde toplantı yapılmaz.
(3) Toplantılar, tüketici hakem heyeti başkanı tarafından
belirlenen yerlerde yapılır.
Toplantı
gündemi
MADDE 15-
(1) Toplantı gündemi başkan
tarafından 21 inci madde hükmü dikkate alınarak belirlenir ve toplantıdan
önce üyelere bildirilir.
Toplantı
ve karar yeter sayısı
MADDE 16- (1) Tüketici hakem heyeti, başkan veya başkanın
katılamadığı durumlarda baro temsilcisi dâhil en az üç üyenin hazır
bulunması ile toplanır ve toplantıya katılanların oy çokluğu ile karar
verir.
(2) Üyeler çekimser oy kullanamaz. Oyların eşit
olması halinde başkanın oy kullandığı tarafın çoğunluğu sağladığı kabul
edilir.
(3) Oy çokluğu ile karar verilmesi durumunda,
aleyhte oy kullanan üyeler karar tutanağında açıkça belirtilir.
Toplantılara
katılma mecburiyeti
MADDE 17-
(1) Tüketici hakem heyeti
üyelerinin toplantıya katılması zorunludur. Toplantıya katılamayacak üyeler
geçerli mazeretlerini toplantıdan önce başkana yazılı olarak veya
elektronik posta ile bildirir.
(2) Mazeretsiz olarak birbirini takip eden iki
toplantıya veya geçerli bir mazeret bildirilse dahi üç aylık sürede yapılan
toplantıların hiçbirine katılmayanların üyeliği düşer.
(3) Toplantıya katılmamaları nedeniyle üyeliği
düşenler, üyeliğin düştüğü tarihten itibaren bir yıl süreyle tüketici hakem
heyeti üyesi olarak tekrar görev alamazlar.
(4) Toplantı hazirun
cetvelleri ile bu madde kapsamında üyeler tarafından sunulan tüm bilgi ve
belgeler hakem heyeti başkanı tarafından fiziki ortamda muhafaza edilir.
Toplantıya
katılmama halleri
MADDE 18-
(1) Tüketici hakem heyeti başkan
ve üyeleri;
a) Aralarında evlilik bağı kalksa bile eşin taraf
olduğu,
b) Kendisi veya eşinin; altsoy veya üstsoyunun
taraf olduğu,
c) Nişanlısının taraf olduğu,
ç) Kendisi ile arasında evlatlık bağı bulunanın
taraf olduğu,
d) Üçüncü derece de dâhil olmak üzere kan veya
kendisini oluşturan evlilik bağı kalksa dahi kayın hısımlığı bulunanların
taraf olduğu,
e) İki taraftan birinin vekili, vasisi, kayyımı
veya yasal danışmanı sıfatıyla hareket ettiği,
f) Kendisinin taraf olduğu veya doğrudan ya da
dolaylı olarak ilgili olduğu,
uyuşmazlıklarla ilgili toplantılara katılamazlar.
İnceleme
şekli
MADDE 19- (1) Tüketici hakem heyeti incelemeyi, raportör tarafından hazırlanan rapor ve ilgili
belgelerin yer aldığı dosya üzerinden yapar. Gerekli görmesi halinde
tüketici hakem heyeti ayrıca tarafları ve bilirkişiyi dinler.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Tüketici Hakem Heyeti Kararı
Kararın
niteliği ve kapsamı
MADDE 20-
(1) Tüketici hakem heyeti,
uyuşmazlık ile ilgili karar verirken tarafların talebiyle bağlıdır. Ancak
başvurunun yapıldığı tarihte uyuşmazlık miktarının tam ve kesin olarak
belirlenebilmesinin mümkün olmadığı durumlarda, başvuru sahibinin hukuki
ilişkiyi ve asgari bir miktarı belirtmesi ve inceleme sürecinde uyuşmazlık
miktarının bilgi veya belgelerle tam olarak tespit edilmesi halinde talep
edilen miktardan daha fazlasına veya azına karar verilebilir. Verilen
kararın her hâlükârda 6 ncı maddede belirtilen parasal
sınır dâhilinde olması gerekir.
(2) Aynı tüketici işleminden kaynaklanan birden
fazla uyuşmazlık için ayrı ayrı başvuru yapılması
durumunda, uyuşmazlığın değerleri toplamı tüketici hakem heyetinin görev
sınırı içinde kalmak şartıyla, tek bir başvuruda birleştirilerek karar
verilebilir. Aynı tüketici işleminden kaynaklanan birden fazla uyuşmazlığın
değerleri toplamının görev sınırını aşması durumunda uyuşmazlıklar hakkında
ayrı ayrı karar verilir.
(3) Tüketici hakem heyeti kararında uyuşmazlık
bedelinin ve başvuru sahibinin talebinin Türk Lirası cinsinden belirtilmesi
zorunludur.
(4) Tüketici hakem heyeti kararı tarafları bağlar.
(5) Tüketici hakem heyeti kararı yalnızca verildiği
uyuşmazlık için hüküm ifade eder.
(6) Tüketici hakem heyetlerinde taraflar, avukatla
temsil edilebilir. Tarafların avukatla temsil edilmesi durumunda, tüketici
hakem heyetlerince vekâlet ücreti ödenmesine karar verilemez.
(7) Başvuruya konu uyuşmazlığın, tüketici hakem
heyeti tarafından karar verilene kadar çözümlenmesi ve bu durumun ispatına
yönelik bilgi veya belgelerin tüketici hakem heyetine iletilmesi durumunda,
tüketici hakem heyeti uyuşmazlığın konusuz kalması nedeniyle karar
verilmesine yer olmadığına karar verir.
(8) Derdestlik, kesinleşen karar veya kesin hükmün
varlığı durumunda, tüketici hakem heyeti başvurunun reddine karar verir.
Karar
süresi
MADDE 21-
(1) Tüketici hakem heyetine
yapılan başvurular, başvuru tarih ve sırasına göre en geç altı ay içinde
görüşülür ve karara bağlanır. Yapılan başvurunun niteliği dikkate alınarak,
karar süresi en fazla üç ay daha uzatılabilir.
(2) Tarafların ivedi inceleme talebinde bulunması
ve bu talebin başkan tarafından uygun görülmesi halinde başvuru, tüketici
hakem heyetince öncelikle gündeme alınarak sonuçlandırılır. Türkiye’de
ikametgâhı bulunmayan yabancı uyruklu tüketiciler için de bu fıkra hükmü
uygulanır.
Karar tutanağı
MADDE 22- (1) Toplantıda alınan kararlara ilişkin Tüketici
Bilgi Sisteminde oluşturulan karar tutanağı toplantıya katılan başkan ve
üyeler tarafından imzalanır. İmzalı karar tutanağı Tüketici Bilgi Sistemine
yüklenir, toplantı tarihine ve gündem sırasına göre fiziki ortamda
arşivlenir.
(2) Karar tutanağı asgari aşağıdaki hususları
kapsar:
a) Kararı veren tüketici hakem heyeti ile başkanın,
üyelerin ve raportörün ad ve soyadları.
b) Karar numarası.
c) Karar tarihi.
ç) Tarafların ad ve soyadları veya unvanları,
Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları için T.C. kimlik numarası, diğer ülke
vatandaşları için pasaport numarası veya yabancı kimlik numarası, varsa
vergi kimlik numarası, varsa tarafların vekillerinin ad ve soyadları ile
vergi kimlik numarası ve adresleri.
d) Başvuru tarihi.
e) Başvuru sahibinin talebi.
f) Uyuşmazlık bedeli.
g) Uyuşmazlık konusu.
ğ) Olayın özeti.
h) Şikayet edilenin
savunmasının özeti.
ı) İnceleme ve gerekçe.
i) Karar, karara itiraz merci ve süresi.
j) Varsa tebligat ve bilirkişi ücretleri ile
bunların ödeneceği ilgili vergi daireleri.
k) Kararı veren başkan ve üyelerin imzaları.
(3) Karar kısmında, gerekçe tekrar edilmeksizin,
taleplerden her biri hakkında verilen karar ile taraflara yüklenen borç ve
tanınan hakların, sıra numarası altında, açık ve tereddüt uyandırmayacak
şekilde yazılması zorunludur.
Kararın
tebliği
MADDE 23- (1) Tüketici hakem heyeti kararlarının, karar
tarihinden itibaren on beş iş günü içinde taraflara Vergi Usul Kanununun
107/A maddesi hükümlerine göre kurulmuş olan teknik altyapı kullanılarak
elektronik ortamda tebliği yapılır. Tarafların temsilinin avukatla
yapılması halinde tebligat avukata yapılır.
(2) Vergi Usul Kanununun 107/A maddesi hükümlerine
göre kurulmuş olan teknik altyapı kullanılarak elektronik ortamda tebligat
yapılamadığı durumlarda, öncelikle Tebligat Kanununun 7/a maddesi hükümleri
uygulanır.
(3) Herhangi bir sebeple elektronik ortamda
tebligat yapılamadığı durumda, kararlar taahhütlü mektupla gönderilir.
Gecikmesi halinde zarar doğabilecek işlerde, gerekçe belirtilmek suretiyle,
memur vasıtasıyla tebligat yaptırılabilir.
Kararın
yerine getirilmesi
MADDE 24-
(1) Tüketici hakem heyeti
kararları, İcra ve İflas Kanununun ilamların yerine getirilmesi hakkındaki
hükümlerine göre yerine getirilir.
Kararın
düzeltilmesi
MADDE 25- (1) Tarafların kimlik bilgilerine, ticaret
unvanlarına ait yazım yanlışlıkları, ifade ve hesap hataları ile diğer
benzeri açık hatalar, kararı veren tüketici hakem heyetince re’sen veya taraflardan birinin yazılı talebi üzerine
düzeltilebilir.
(2) Düzeltmeye konu hususlar, tüketici hakem
heyetince öncelikle gündeme alınarak sonuçlandırılır.
(3) Düzeltme karar tutanağı asgari aşağıdaki
hususları kapsar:
a) Düzeltme kararını veren tüketici hakem heyeti
adı ile başkanın, üyelerin ve raportörün ad ve
soyadları.
b) Karar numarası ve tarihi.
c) Tarafların ad ve soyadları veya unvanları,
Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları için T.C. kimlik numarası, diğer ülke
vatandaşları için pasaport numarası veya yabancı kimlik numarası, varsa
vergi kimlik numarası, varsa tarafların vekillerinin ad ve soyadları ile
vergi kimlik numarası ve adresleri.
ç) Varsa başvuru tarihi ve başvuru sahibinin
talebi.
d) Düzeltmeye esas kararın tarihi ve numarası.
e) Gerekçe ve karar.
f) Karara itiraz merci ve süresi.
g) Kararı veren başkan ve üyelerin imzaları.
(4) Düzeltme kararı verildiği takdirde, Tüketici
Bilgi Sisteminde oluşturulan karar tutanağı toplantıya katılan başkan ve
üyeler tarafından imzalanır. İmzalı karar tutanağı Tüketici Bilgi Sistemine
yüklenir, toplantı tarihine ve gündem sırasına göre fiziki ortamda
arşivlenir. Düzeltme kararları on beş iş günü içinde taraflara tebliğ
edilir.
Kararın
tamamlanması
MADDE 26- (1) Taraflardan her biri, nihaî kararın
tebliğinden itibaren on beş gün içinde, ilk başvuruda yer alan taleplerle
ilgili karar verilmeyen hususlarda, kararın tamamlanmasını isteyebilir.
(2) Kararın tamamlanmasına konu hususlar, tüketici
hakem heyetince öncelikle gündeme alınarak sonuçlandırılır.
(3) Tamamlama karar tutanağı asgari aşağıdaki
hususları kapsar:
a) Tamamlama kararını veren tüketici hakem heyeti
adı ile başkanın, üyelerin ve raportörün ad ve
soyadları.
b) Karar numarası ve tarihi.
c) Tarafların ad ve soyadları veya unvanları,
Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları için T.C. kimlik numarası, diğer ülke
vatandaşları için pasaport numarası veya yabancı kimlik numarası, varsa
vergi kimlik numarası, varsa tarafların vekillerinin ad ve soyadları ile
vergi kimlik numarası ve adresleri.
ç) İlk kararın tarihi ve numarası.
d) İlk başvuruda karar verilmeyen talepler.
e) Başvuru tarihi.
f) İnceleme ve gerekçe.
g) Tamamlama kararı, karara itiraz merci ve süresi.
ğ) Tamamlama kararını veren başkan ve üyelerin
imzaları.
(4) Tamamlama kararı verildiği takdirde, Tüketici
Bilgi Sisteminde oluşturulan tamamlama kararı tutanağı toplantıya katılan
başkan ve üyeler tarafından imzalanır, Tüketici Bilgi Sistemine yüklenir,
toplantı tarihine ve gündem sırasına göre fiziki ortamda arşivlenir.
Tamamlama kararları on beş iş günü içinde taraflara tebliğ edilir.
Karara
itiraz
MADDE 27- (1) Taraflar, tüketici hakem heyetinin kararlarına
karşı tebliğ tarihinden itibaren on beş gün içinde tüketici hakem heyetinin
veya tüketicinin yerleşim yerinin bulunduğu yerdeki tüketici mahkemesine
itiraz edebilir. İtiraz, tüketici hakem heyeti kararının icrasını
durdurmaz. Ancak talep edilmesi şartıyla hâkim, tüketici hakem heyeti
kararının icrasını tedbir yoluyla durdurabilir.
(2) İtiraz olunan kararın, esas yönünden kanuna
uygun olup da, kanunun olaya uygulanmasında hata edilmiş olmasından dolayı
itirazın kabul edilmesi gerektiği veya kanuna uymayan husus hakkında
yeniden yargılamayı gerektirmediği takdirde tüketici mahkemesi evrak
üzerinde, kararı değiştirerek veya düzelterek onama kararı verebilir.
Tarafların kimlik bilgileri, ticaret unvanlarına ait yazım yanlışlıkları,
ifade ve hesap hataları ile diğer benzeri açık hatalar hakkında da bu hüküm
uygulanır. Karar, usule ve kanuna uygun olup da gösterilen gerekçe doğru
bulunmazsa, gerekçe değiştirilerek veya düzeltilerek onanır.
(3) Tüketici hakem heyeti kararlarına karşı yapılan
itiraz üzerine tüketici mahkemesinin vereceği karar kesindir.
(4) Tüketici mahkemelerince verilen kesinleşmiş
kararlar, Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi üzerinden Bakanlığa iletilir.
Tüketici hakem heyeti kararına karşı yapılan itiraz sonucu verilen karar,
kararı veren mahkeme tarafından ilgili tüketici hakem heyetine gönderilir.
(5) Tüketici hakem heyetlerinin tüketici lehine
verdiği kararlara karşı açılan itiraz davalarında, kararın iptali durumunda
mahkemece tüketici aleyhine, avukatlık asgari ücret tarifesine göre nispi
tarife üzerinden vekâlet ücretine hükmedilir. Tarifenin maktu vekâlete
ilişkin hükümleri uygulanmaz. Ancak, mevcut olduğu halde tüketici hakem
heyetine sunulmayan bir bilgi veya belgenin tüketici mahkemesine sunulması
nedeniyle kararın iptali halinde tüketici aleyhine yargılama giderine ve
vekâlet ücretine hükmedilemez.
ALTINCI BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Mali
hükümler
MADDE 28-
(1) Bu Yönetmeliğin
uygulanmasından kaynaklanan bütün giderler, Kanunun 82 nci
maddesi hükmüne göre karşılanır.
(2) Tüketici hakem heyeti başkan ve üyelerine, raportör olarak görevlendirilen diğer kamu personeline
ödenecek huzur hakkı ve huzur ücreti ile bilirkişi ücreti ve bu ödemelere
ilişkin usul ve esaslar Hazine ve Maliye Bakanlığının uygun görüşü alınarak
Bakanlıkça belirlenir.
Tebligat
ve bilirkişi ücretlerinin tahsili
MADDE 29-
(1) Uyuşmazlıkla ilgili olarak
tüketici hakem heyeti tarafından tüketici aleyhine karar verilmesi halinde
tebligat ve bilirkişi ücretleri Bakanlıkça karşılanır.
(2) Uyuşmazlığın tüketici lehine sonuçlanması
durumunda, tebligat ve bilirkişi ücretleri kararın tebliğinden itibaren bir
ay içinde karşı tarafça ilgili vergi dairesi müdürlüğüne ödenir.
(3) Uyuşmazlığın konusuz kalması nedeniyle karar
verilmesine yer olmadığına hükmedilmesi durumunda, tebligat ve bilirkişi
ücretleri kararın tebliğinden itibaren bir ay içinde feragat veya kabul
beyanında bulunan tarafça ilgili vergi dairesi müdürlüğüne ödenir. Feragat
veya kabul beyanında bulunan tarafın tüketici olması halinde tebligat ve
bilirkişi ücretleri Bakanlıkça karşılanır.
(4) Tüketici hakem heyetleri kararın tebliğinden
sonra, kararda yer alan tebligat ve bilirkişi ücretlerini, 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının
Tahsil Usulü Hakkında Kanuna göre takip ve tahsil edilmesi amacıyla, Kamu
Alacakları Tahsilat Platformu üzerinden ilgili vergi dairesi müdürlüğüne
iletir.
(5) Tebligat ücreti hesaplanırken, tamamlama ve
düzeltme kararlarına ilişkin yazışmalar hariç olmak üzere, tüketici hakem
heyetince uyuşmazlıkla ilgili yapılan yazışmalara ilişkin tüm masraflar
dikkate alınır.
Yürürlükten
kaldırılan yönetmelik
MADDE 30- (1) 27/11/2014 tarihli ve
29188 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tüketici Hakem Heyetleri
Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.
Geçiş
hükümleri
GEÇİCİ
MADDE 1- (1) Bu maddenin yürürlüğe
girdiği tarihten önce tüketici hakem heyetlerine yapılmış ve henüz karara
bağlanmamış başvurular için de bu Yönetmelik hükümleri uygulanır.
(2) Bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla, 9 uncu
maddenin ikinci fıkrasındaki şartları taşımayan tüketici hakem heyeti
üyelerinin görevi sona erer.
Yürürlük
MADDE 31-
(1) Bu Yönetmeliğin;
a) 11 inci maddesinin beşinci fıkrası ve 26 ncı maddesi 1/1/2023
tarihinde,
b) Diğer hükümleri 1/10/2022
tarihinde,
yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 32-
(1) Bu Yönetmelik hükümlerini
Ticaret Bakanı yürütür.
|