|
Tarım ve Orman Bakanlığından:
TÜRK GIDA KODEKSİ PESTİSİTLERİN MAKSİMUM
KALINTI LİMİTLERİ YÖNETMELİĞİ
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı;
tüketicinin yüksek seviyede korunmasını sağlamak üzere bitkisel ve
hayvansal orijinli gıdalarda pestisit kalıntılarının maksimum limitlerine
ilişkin uygulama usul ve esaslarını belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, Ek-1’de
belirlenmiş bitkisel ve hayvansal ürünlere ve bu ürünlerden elde edilen
işlenmiş veya kompozit ürünlere uygulanır.
(2) Bu Yönetmelik, Ek-1’de yer
alan ancak gıda amacı dışında üretilen ürünleri, bitki çoğaltım
materyallerini ve aktif maddelerin ilgili mevzuat çerçevesinde onaylanması
sürecinde kullanılan ürünleri kapsamaz.
(3) Bebek formülleri, devam
formülleri, bebek ve küçük çocuk ek gıdaları ile ilgili mevzuat hükümleri
saklıdır.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 11/6/2010
tarihli ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem
Kanununun 21 inci, 22 nci, 23 üncü, 24 üncü, 31 inci, 32 nci ve 34 üncü
maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Aktif madde: Hastalıklar,
zararlılar ve yabancı otlar ile diğer etmenler üzerine asıl biyolojik
etkiyi yapan maddeyi,
b) Bakanlık: Tarım ve Orman
Bakanlığını,
c) Değerlendirmeye esas tespit
limiti (LOD): Doğrulanmış kontrol yöntemleri ile rutin izlemeler sonucunda
ölçülebilen, geçerli kılınmış en düşük kalıntı miktarını,
ç) İşleme faktörü: İşlenmiş
üründe bulunan pestisit kalıntı miktarının, işlenmemiş üründe bulunan
pestisit kalıntı miktarına oranını,
d) Maksimum Kalıntı Limiti
(MRL): Bu Yönetmelik kapsamındaki ürünlerde yasal olarak bulunmasına izin
verilen en yüksek pestisit kalıntı miktarını,
e) Pestisit: Zirai mücadele
araştırma ve uygulamalarında kullanılan her türlü kimyasal madde ve
preparatları,
f) Pestisit kalıntısı:
Veteriner tıbbi ürünleri ve biyosidal ürün kullanımından kaynaklananlar da
dahil, zirai mücadelede kullanılan bitki koruma ürünleri aktif maddelerinin
ve bu maddelerin metabolitlerinin ve/veya parçalanma veya reaksiyon
ürünlerinin Ek-1’de belirtilen ürünlerde bulunan kalıntısını,
ifade eder.
(2) Bu Yönetmelikte geçen ve
birinci fıkrada yer alamayan tanımlar için 5996 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinde
yer alan tanımlar geçerlidir.
İKİNCİ BÖLÜM
Yönetmelik Ekleri ve Uygulama Esasları
Yönetmelik ekleri
MADDE 5 – (1) Bu Yönetmeliğin eklerine
dair açıklamalar şunlardır:
a) Ürünlere ait kod
numaraları, MRL’nin uygulanacağı kategori, grup, alt grup ve temel ürünler,
bu ürünlerin bilimsel adları ile ürünlerin MRL değerlendirmesine tabi
tutulacak kısımlarını içeren Bölüm A ve bu bölümdeki ürünlerle aynı
MRL’lerin uygulanacağı benzer ürünleri içeren Bölüm B, Ek-1’de yer
almaktadır.
b) Türkiye’de, 9/11/2017
tarihli ve 30235 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bitki Koruma Ürünlerinin
Ruhsatlandırılması ve Piyasaya Arzı Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre
ruhsatlandırılmış pestisitlerin kabul edilebilir MRL’leri ve MRL
belirlenmesine ihtiyaç duyulmayan pestisitler Ek-2’de yer almaktadır.
c) İthal ürünlerde ve
Ek-2’deki pestisitler için hayvansal ürünlerde uygulanacak MRL’ler ve bu
Yönetmelik kapsamındaki ürünlere uygulanacak LOD değerleri Ek-3’te yer
almaktadır.
ç) Türkiye’de kullanımı
sonlandırılmış olan yasaklı pestisitler Ek-4’te yer almaktadır.
d) İthal ürünlerde MRL
belirlenmesine ihtiyaç duyulmayan pestisitlere ait liste Ek-5’te yer
almaktadır.
Uygulama esasları
MADDE 6 – (1) Ülkemizde üretilmiş
ürünlerde aşağıdaki uygulama esasları sırasıyla uygulanır:
a) Ek-4’te bulunan veya bu
Yönetmeliğin yayımı tarihinden sonra ruhsatı iptal edilmiş olan bir
pestisit tespit edilmesi durumunda sırasıyla Ek-3’teki LOD değerine göre,
yoksa 0,01* mg/kg değerine göre değerlendirme yapılır.
b) Ürünün kod numarası Ek-1
Bölüm A’dan belirlenir. Eğer ürün Ek-1 Bölüm A’da yer almıyorsa Ek-1 Bölüm
B’ye bakılır ve bu bölümde bulunan ürün için Ek-1 Bölüm A’da karşılık gelen
ürünün kod numarası esas alınır.
c) Belirlenen kod numarası
kullanılarak bitkisel ürünlerde Ek-2’de yer alan MRL’ye, hayvansal
ürünlerde ise sadece Ek-2’deki pestisitler için Ek-3’te yer alan MRL’ye
göre değerlendirme yapılır.
ç) Bitki Koruma Ürünlerinin
Ruhsatlandırılması ve Piyasaya Arzı Hakkında Yönetmelik kapsamında, bu Yönetmeliğin
yayımı tarihinden sonra ruhsatlandırılmış veya acil durumlar için geçici
kullanım izni verilmiş pestisitler için Bakanlıkça belirlenmiş MRL’lere
göre değerlendirme yapılır.
d) Ruhsatlandırılmamış veya
acil durumlar için geçici kullanım izni verilmemiş pestisitlerde Ek-3’teki
LOD değerine göre değerlendirme yapılır. Ek-3’te ürün için bir LOD değeri
var ise bu değere göre, yoksa ürünün ait olduğu alt grup veya gruptaki en
düşük LOD değerine göre, yoksa ürünün ait olduğu kategorideki en düşük LOD
değerine, yoksa ürün ve pestisit için belirlenmiş sütundaki en düşük LOD
değerine göre değerlendirme yapılır. Ek-3’te LOD değeri bulunamaması
halinde 0,01* mg/kg değerine göre değerlendirme yapılır.
(2) İthal edilen veya piyasaya
arz edilmiş ithal ürünlerde aşağıdaki uygulama esasları sırasıyla
uygulanır:
a) Ürünün kod numarası Ek-1
Bölüm A’dan belirlenir. Eğer ürün Ek-1 Bölüm A’da yer almıyorsa Ek-1 Bölüm
B’ye bakılır ve bu bölümde bulunan ürün için Ek-1 Bölüm A’da karşılık gelen
ürünün kod numarası esas alınır.
b) Belirlenen kod numarası
kullanılarak Ek-3’te karşılık gelen MRL veya LOD değerine göre
değerlendirme yapılır.
c) Ek-3’te pestisit yer
almıyorsa 0,01* mg/kg değerine göre değerlendirme yapılır.
(3) Bitkisel ve hayvansal
ürünler için bulunan analiz sonucu, birinci ve ikinci fıkralarda belirtilen
uygulama esaslarına göre belirlenen limit değerlerini (MRL veya LOD veya
0,01* mg/kg) aşamaz.
(4) Ek-1’de tanımlanan
ürünler, Ek-5 hariç olmak üzere üçüncü fıkraya uymaması durumunda piyasaya
arz edilemez.
(5) Üçüncü fıkraya göre uygun
olmayan ürünler pestisit kalıntısı değerlerini düşürmek üzere, kendisiyle
aynı veya diğer ürünlerle karıştırılarak veya işlenerek piyasaya arz
edilemez.
(6) Bu Yönetmelik kapsamında pestisit
kalıntı değerlendirmelerinde ölçüm belirsizliği mevzuata uygun olarak
dikkate alınır.
Bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden sonra
ruhsatlandırma veya ruhsat iptali
MADDE 7 – (1) Bitki Koruma Ürünlerinin
Ruhsatlandırılması ve Piyasaya Arzı Hakkında Yönetmelik kapsamında, bu
Yönetmeliğin yayımı tarihinden sonra kullanımı sonlandırılmış ve eklerde
yer almayan pestisitler için bu Yönetmelikte belirlenmiş MRL’ler,
pestisitin kullanım sonlandırma tarihinden önce üretilmiş gıdalarda raf
ömrü boyunca uygulanır. Kullanımı sonlandırılmış pestisitler bitki koruma
ürünleri veri tabanında duyurulur.
(2) Bu Yönetmeliğin yayımı
tarihinden sonra ruhsatlandırılmış veya acil durumlar için geçici kullanım
izni verilmiş pestisitler için uygulanacak MRL’ler bitki koruma ürünleri
veri tabanında duyurulur. Acil durumlar için geçici kullanım izni verilmiş
pestisitlerde uygulanan MRL’ler, pestisitin kullanım sonlandırma tarihinden
önce üretilmiş gıdalarda raf ömrü boyunca uygulanır.
(3) Pestisit kullanım
sonlandırma tarihinden sonra üretilmiş gıdalar LOD değerine, LOD yoksa
0,01* mg/kg değerine göre değerlendirilir.
(4) Resmî kontrollerde
pestisit kullanım sonlandırma tarihi veya ürünün üretim tarihine göre işlem
gerektiren durumlarda, geçerli belge sunulamaması halinde değerlendirmede
güncel tarih esas alınır.
İşlenmiş gıdalar için uygulama esasları
MADDE 8 – (1) İşlenmiş gıdalardaki
değerlendirmeler mutlaka Ek-1’deki üründe kalıntı miktarı hesaplanarak ve 6
ncı maddedeki esaslar uygulanarak yapılır.
(2) Ek-1’de listelenmiş ürünlerin
işlenmesiyle elde edilmiş işlenmiş gıdalarda aşağıdaki uygulama esasları uygulanır:
a) İşlenmiş gıdanın elde
edildiği Ek-1’deki ürün veya ürünler belirlenir.
b) İşlenmiş hayvansal gıdalar
için işleme faktörü kullanılmaz. İşlenmiş hayvansal gıdaya ait analiz
sonucu işlenmemiş ürün için belirlenmiş limitlere uygun olur.
c) Ek-4’teki pestisitler için
işleme faktörü kullanılmaz.
ç) İşlenmiş gıda analiz sonucu
Ek-1’deki ürün için geçerli LOD değerini aşmıyorsa işlenmiş ürün uygun
olarak değerlendirilir.
d) Ek-1’deki üründe 6 ncı
maddenin değerlendirmeye esas bölümünde LOD belirlenmiş ise işlenmiş gıda
ve pestisit için; belirlenmiş işleme faktörü ≤ 1 olması durumunda
işlenmiş gıdada MRL olarak LOD değeri kullanılır. İşleme faktörü > 1 ise
işlenmiş üründeki kalıntı miktarı işleme faktörüne bölünerek elde edilen
değer LOD değeri ile karşılaştırılarak değerlendirme yapılır.
e) Ek-1’deki üründe ilgili
pestisit için 6 ncı maddenin değerlendirmeye esas bölümünde MRL veya LOD bulunmuyor
ise işlenmiş gıda için MRL olarak 0,01* mg/kg değeri kullanılır.
f) Ek-1’deki üründe ilgili
pestisit için 6 ncı maddenin değerlendirmeye esas bölümünde LOD dışında bir
MRL belirlenmiş ise işlenmiş üründeki kalıntı miktarı işleme faktörüne
bölünerek elde edilen değer, Ek-1’deki işlenmemiş ürünün MRL’si ile
karşılaştırılarak değerlendirme yapılır.
g) İşleme faktörü
belirlenmemiş ürünlerde uygulama Bakanlıkça değerlendirilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İşleme Faktörü
İşleme faktörünün belirlenmesi ve uygulanması ile
ilgili esaslar
MADDE 9 – (1) Ek-1’de yer alan
ürünlerin işlenmesiyle elde edilen işlenmiş gıdaların değerlendirilmesi
için işleme faktörleri Bakanlıkça belirlenir. İşleme faktörleri
belirlenirken uluslararası kabul görmüş metotlara göre yapılmış çalışmalar
sonucunda belirlenmiş spesifik veya varsayılan faktörler esas alınır.
Spesifik olarak belirlenmiş bir işleme faktörü yoksa ve varsayılan faktörün
kullandırılması durumunda; uluslararası kabul görmüş metotlara göre daha
yüksek varsayılan faktörler olması durumunda dahi bir ürün-pestisit için
kullandırılacak işleme faktörü 5’i aşamaz. Belirlenmiş işleme faktörleri
bir liste halinde uygulama birlikteliğinin sağlanması için
www.tarimorman.gov.tr/GKGM resmî internet sitesinde yayımlanır ve burada
yayımlanmış işleme faktörleri kullanılır.
(2) İşleme faktörleri
belirlenmemiş ürün ve pestisitler için Bakanlıktan görüş alınır.
(3) İşleme faktörü, işleme
teknolojisine bağlı olarak her üründe, her bir aktif madde için ayrı olarak
belirlenir.
(4) Birinci fıkrada belirtilen
haller dışında, işleme faktörünün belirlenmesine gerek duyulduğunda
Bakanlıkça;
a) İşlenmiş ürünün
beslenmedeki önemi ve tüketim miktarı,
b) İşleme teknolojisine tabi
tutulacak üründeki kalıntı miktarı,
c) Aktif maddenin veya ilgili
metabolitlerinin fiziko-kimyasal özellikleri,
ç) Ürünün işlenmesi sonucunda
toksik metabolitlerin oluşma ihtimali,
d) Ekstrapolasyon çalışmaları,
dikkate alınır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Numune alma ve analiz metotları
MADDE 10 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında,
kontrol amacıyla numune alma işlemi, gıdalarda pestisit kalıntılarının
resmî kontrolü için numune alma metotları ilgili mevzuata göre, analizi ise
uluslararası kabul görmüş analiz metotlarına göre yapılır.
İdari yaptırımlar
MADDE 11 – (1) Bu Yönetmeliğe aykırı
davrananlar hakkında 5996 sayılı Kanunun ilgili maddelerine göre idari
yaptırım uygulanır.
Avrupa Birliği mevzuatına uyum
MADDE 12 – (1) Bu Yönetmeliğin
hazırlanmasında, 23/2/2005 tarihli ve (AT) 396/2005 sayılı Bitkisel ve Hayvansal
Gıdalardaki Pestisitlerin Maksimum Kalıntı Limitleri Hakkında Avrupa
Parlamentosu ve Konsey Tüzüğü dikkate alınmıştır.
Yürürlükten kaldırılan yönetmelik
MADDE 13 – (1) 25/11/2016 tarihli ve
29899 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi
Pestisitlerin Maksimum Kalıntı Limitleri Yönetmeliği yürürlükten
kaldırılmıştır.
Geçiş hükümleri
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Bu
Yönetmeliğin eklerinde pestisit kullanım sonlandırma tarihi belirtilen
pestisitler için pestisit kullanım sonlandırma tarihinden önce üretilmiş
gıdalar raf ömrü boyunca piyasada bulunabilir. Pestisit kullanım
sonlandırma tarihinden sonra üretilmiş gıdalar LOD değerine, LOD yoksa 0,01* mg/kg değerine göre değerlendirilir.
(2) Bu Yönetmeliğin yayımı
tarihinden itibaren üç ay içerisinde bu Yönetmelik hükümlerine uyum
sağlanır. Bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden önce üretilmiş ve 13 üncü madde
ile yürürlükten kaldırılan Yönetmelik hükümlerine uygun gıdalar raf ömrü
boyunca piyasada bulunabilir.
(3) Resmî kontrollerde üretim
tarihine göre işlem gerektiren durumlarda, üretim tarihi ile ilgili geçerli
belge sunulamaması halinde bu Yönetmelik hükümleri uygulanır.
Yürürlük
MADDE 14 – (1) Bu Yönetmelik yayımı
tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 15 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini
Tarım ve Orman Bakanı yürütür.
Ekleri için tıklayınız
|