|
Hazine ve Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi
Başkanlığı)’ndan:
GELİR VERGİSİ GENEL TEBLİĞİ
(SERİ NO: 314)
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç ve Kapsam
Amaç ve
kapsam
MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin amacı; 31/12/1960 tarihli ve 193
sayılı Gelir Vergisi Kanununun 9 uncu ve 89 uncu maddelerinde, 11/11/2020
tarihli ve 7256 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı
Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunla yapılan değişikliklerin
açıklanmasına ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
İKİNCİ BÖLÜM
Evlerde Üretilen Malların İnternetten Satışında
Esnaf Muaflığı
Yasal
düzenleme
MADDE 2 – (1) 7256 sayılı Kanunla, 193 sayılı Kanunun esnaf
muaflığını düzenleyen 9 uncu maddesinin birinci fıkrasına aşağıdaki (10)
numaralı bent eklenmiştir.
“10. Ayrı bir iş yeri açmaksızın ve sanayi tipi
veya seri üretim yapabilen makine ve alet kullanmaksızın oturdukları
evlerde imal ettikleri malları internet ve benzeri elektronik ortamlar
üzerinden satanlar. Bu bent kapsamında esnaf muaflığından
faydalanılabilmesi için Esnaf Vergi Muafiyeti Belgesi alınması, Türkiye’de
kurulu bankalarda bir ticari hesap açılması ve tüm hasılatın münhasıran bu
hesap aracılığıyla tahsil edilmesi şarttır. Bankalar, bu bent kapsamında
açılan ticari hesaplara aktarılan tutarlar üzerinden, aktarım tarihi
itibarıyla %4 (bir ve üzeri işçi çalıştırıldığı durumda %2) oranında gelir
vergisi tevkifatı yapmak ve 98 ve 119 uncu maddelerdeki esaslar
çerçevesinde beyan edip ödemekle yükümlüdür. İstihdama bağlı indirimli
oranın uygulanması için ilgili ayda bir işçinin en az on gün süreyle
çalıştırılması gerekir. Bu hasılat tutarı üzerinden ayrıca 94 üncü madde
kapsamında tevkifat yapılmaz. Bu bent kapsamında elde edilen hasılatın
220.000 Türk lirasını aşması hâlinde, mükellef izleyen takvim yılı başından
itibaren gerçek usulde vergilendirilir ve tekrar bu muafiyetten
faydalanamaz. Bentte yer alan hasılat koşulu dışındaki diğer şartların
ihlal edildiğinin tespit edilmesi hâlinde muafiyetten faydalanılamaz ve
zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler, vergi ziyaı cezası kesilmek
suretiyle gecikme faiziyle birlikte tahsil olunur. Bentte yer alan oranları
ve tutarı, yarısına kadar indirmeye ve iki katına kadar artırmaya
Cumhurbaşkanı yetkilidir.”
Söz konusu hükmün 1/1/2021 tarihinden itibaren elde
edilen gelirlere uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmesi
öngörülmüştür.
(1) ve
(6) numaralı bent hükümlerine göre esnaf muaflığının kapsamı ve şartları
MADDE 3 – (1) Gelir Vergisi Kanununun 9 uncu maddesinde
esnaf muaflığı düzenlenmiş bulunmaktadır. Mezkûr maddenin birinci fıkrasının
(1) numaralı bendi kapsamında, işyeri ve motorlu araç olmaksızın seyyar
olarak yapılan perakende mal satışları muafiyet kapsamındadır. Giyim
eşyalarıyla zati ve süs eşyaları, değeri yüksek olan ev eşyaları ile pazar
takibi suretiyle gıda, bakkaliye ve temizlik maddelerini ve sabit iş
yerlerinin önünde sergi açmak suretiyle o iş yerlerinde satışı yapılan aynı
neviden malları satanlar bu muafiyetten faydalanamamaktadırlar.
(2) Yine, 193 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin
birinci fıkrasının (6) numaralı bendi kapsamında, sanayi tipi veya seri
üretim yapabilen makine ve aletler kullanılmaksızın ve dışarıdan işçi
çalıştırılmaksızın evlerde kendi el emekleri ile imal ettikleri havlu,
örtü, çarşaf, çorap, halı, kilim, dokuma mamûlleri, kırpıntı deriden üretilen
mamûller, örgü, dantel, her nevi nakış işleri ve turistik eşya, hasır,
sepet, süpürge, paspas, fırça, yapma çiçek, pul, payet, boncuk işleme, tığ
örgü işleri, ip ve urganları, tarhana, erişte, mantı gibi ürünleri, bir
işyeri açmaksızın satanlar esnaf muaflığından faydalanabilmektedirler.
Ayrıca evlerde imal edilen bu ürünlerin internet ve benzeri elektronik
ortamlarda satışı da yıllık brüt asgari ücret tutarını geçmemek kaydıyla
muafiyet kapsamındadır.
(3) Bu muafiyetlerden faydalanılabilmesi için ticarî,
ziraî veya meslekî kazancı dolayısı ile gerçek usulde gelir vergisine tâbi
olunmaması ve faaliyetin, gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine bağlılık
arz edecek şekilde yapılmaması gerekmektedir.
(4) Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesine göre
tevkifat yükümlülüğü bulunanlar tarafından esnaf muaflığından
faydalananlardan satın alınan mal bedelleri üzerinden; evlerde imal edilen
mallar için %2 ve perakende satılan diğer mallar için %5 oranında tevkifat
yapılmaktadır.
(10)
numaralı bent hükümlerine göre esnaf muaflığının kapsamı ve şartları
MADDE 4 – (1) 193 sayılı Kanunun 9 uncu maddesine eklenen
(10) numaralı bent ile ayrı bir işyeri açmaksızın ve sanayi tipi veya seri
üretim yapabilen makine ve alet kullanmaksızın oturdukları evlerde imal
ettikleri malları, münhasıran internet ve benzeri elektronik ortamlar
üzerinden satanlar esnaf muaflığı kapsamına alınmıştır.
(2) Bunların esnaf muaflığından faydalanılabilmesi
için;
a) İkametgâhlarının bulunduğu yerdeki tarha yetkili
vergi dairesine başvurarak “Esnaf Vergi Muafiyeti Belgesi” alınması,
b) Türkiye’de kurulu bankalarda internetten yapılan
satış gelirlerinin tahsilini ve bu gelirleri üzerinden tevkifat yapılmasını
teminen bir ticari hesap açılması ve tüm hasılatın münhasıran bu hesap
aracılığıyla tahsil edilmesi,
gerekmektedir.
(3) Bir takvim yılında elde edilen hasılatın
220.000 Türk lirasını (2021 yılı için 240.000 TL) aşması halinde, içinde
bulunulan takvim yılında esnaf muaflığından faydalanılabilecek, izleyen
takvim yılının başından itibaren ise esnaf muaflığından
faydalanılamayacaktır. Muaflığa ilişkin şartları kaybedenler izleyen takvim
yılı başından itibaren gerçek usulde vergilendirilecek ve tekrar aynı
muafiyetten faydalanamayacaklardır. Mezkûr bentte belirtilen hasılat tutarı
her yıl yeniden değerlenmek suretiyle belirlenecektir.
(4) Birden fazla ürün imal edilerek internet ve
benzeri elektronik ortamlar üzerinden satılması durumunda, elde edilen
hasılatın ilgili yıl içinde geçerli olan tutarı aşmaması şartı, her bir
ürün cinsi için ayrı ayrı değil tüm ürünlerden elde edilen toplam hasılat
için geçerlidir.
(5) Ticarî, ziraî veya meslekî kazancı dolayısı ile
gerçek usulde gelir vergisine tâbi olanlar ile faaliyetini, gelir ve
kurumlar vergisi mükelleflerine bağlılık arz edecek şekilde yapanlar bu muafiyetten
yararlanamazlar.
(6) Bu muafiyetten faydalanılabilmesi için evlerde
imal edilen ürünlerin münhasıran internet ve benzeri elektronik ortamlar
üzerinden satılması şart olup, satışların bir kısmının internet ve benzeri
elektronik ortamlar üzerinden, bir kısmının ise diğer şekillerde yapılması
halinde mezkûr bent kapsamında muafiyetten faydalanılması mümkün değildir.
Şartların varlığı halinde, mezkûr maddenin (1) ve (6) numaralı bentleri
kapsamında esnaf muaflığından faydalanılması mümkündür.
(7) Mezkûr maddenin (6) ve (10) numaralı
bentlerinde düzenlenen muafiyetlerden aynı takvim yılında aynı anda
faydalanılması mümkün değildir. Mezkûr maddenin (6) numaralı bendi
kapsamında muafiyetten faydalananlardan, internet ve benzeri elektronik
ortamlar üzerinden yıl içerisinde yapılan satışların ilgili yılda geçerli
olan asgari ücretin yıllık brüt tutarını geçmesi nedeniyle esnaf
muafiyetini kaybedecek ve izleyen takvim yılı başı itibarıyla gelir vergisi
mükellefiyeti tesis edilecek olanlar, izleyen yıl Ocak ayının sonuna kadar
mezkûr maddenin birinci fıkrasının (10) numaralı bendinde belirtilen
şartları sağlamaları halinde, izleyen yılda bu bent kapsamında esnaf
muaflığından faydalanabilecektir.
Örnek 1: Bayan (A), sanayi tipi veya seri üretim yapabilen
makine ve alet kullanmaksızın evinde ürettiği ekmek, bazlama, kurabiye ve
pasta ile reçel, salça ve turşu gibi ürünleri internet üzerinden satışa
aracılık eden bir platform aracılığıyla satmaktadır. Bayan (A) bu ürünlerin
satışı dolayısıyla 2021 yılında 193 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin
birinci fıkrasının (6) numaralı bendi kapsamında esnaf muaflığından
faydalanmaktadır. Bayan (A)’nın internet üzerinden yapmış olduğu satış
tutarı olan 50.000 TL, 2021 yılı için belirlenen yıllık asgari ücretin brüt
tutarı olan 42.930 TL’yi aştığından, Bayan (A) izleyen takvim yılı başından
itibaren (6) numaralı bent kapsamında muafiyetten faydalanamayacaktır.
Ancak Bayan (A), 2022 yılı Ocak ayının sonuna kadar maddenin birinci
fıkrasının (10) numaralı bendinde belirtilen şartları sağlaması kaydıyla
2022 yılında internet ve benzeri alanlar üzerinden yapacağı satışları için
(10) numaralı bent kapsamında esnaf muaflığından faydalanabilecektir.
Bankalar
tarafından yapılacak işlemler ve tevkifat uygulaması
MADDE 5 – (1)
Bankalar tarafından, Gelir Vergisi Kanununun 9 uncu maddesinin
birinci fıkrasına eklenen (10) numaralı bent hükmü kapsamında Esnaf Vergi
Muafiyeti Belgesi ibraz edenlere, münhasıran internet ve benzeri elektronik
ortamlarda yapılacak mal satışlarına ilişkin elde edilen hasılatın
yatırılacağı ticari bir hesap açılacaktır. Birden fazla bankada veya aynı
bankanın değişik şubelerinde birden fazla ticari hesap açılması mümkün
bulunmaktadır. Açılacak ticari hesaba yatırılan tüm ödemelerden tevkifat
yapılacağından, açılacak hesabın münhasıran esnaf muafiyeti kapsamındaki
satış bedellerin tahsili için kullanılması gerekmektedir.
(2) Bankalar, bu ticari hesaplara aktarılan
tutarlar üzerinden, aktarım tarihi itibarıyla %4 oranında gelir vergisi
tevkifatı yapacaklar ve bir aya ilişkin aktarılan tutarlar üzerinden tevkif
edilen vergileri, 98 ve 119 uncu maddelerdeki esaslar çerçevesinde muhtasar
beyanname ile beyan edip ödeyeceklerdir. Yapılan gelir vergisi
tevkifatları, 3/1/2012 tarihli ve 28162 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Gelir
Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 281)’nde yapılan açıklamalar çerçevesinde
bankaların şubeleri veya banka genel müdürlükleri tarafından verilen
muhtasar beyannameyle beyan edilip ödenebilecektir.
(3) Bu bent kapsamında esnaf muaflığından
yararlanan kişilerin bir veya üzeri işçi çalıştırdığı durumlarda tevkifat
oranı %2 olarak uygulanacaktır. İndirimli oranın uygulanması için ilgili
ayda bir işçinin en az on gün süreyle çalıştırılması gerekmektedir.
İndirimli tevkifat oranından faydalanmak isteyenler, faaliyetlerinde işçi
çalıştırdığını, Sosyal Güvenlik Kurumundan alınan tevsik edici belgelerle
birlikte ticari hesap açtıkları bankalara bildireceklerdir. Çalıştırılan
işçinin, işten çıkartılması veya ayrılması durumları da ayrıca ilgili
bankalara bildirilecektir. Çalışanın işten ayrıldığı yönünde bir bildirimde
bulunulmadığı sürece bildirim tarihini izleyen dönemlerde de indirimli
tevkifat uygulamasına devam edilecektir.
(4) İşçi çalıştırıldığını veya çalıştırılan işçinin
işten ayrıldığının bankaya bildirilmesi sorumluluğu muafiyetten yararlanan
kişilerdedir. Bankalar kendilerine yapılan bildirim durumuna göre vergi
tevkifatı yapacaklardır. İlgili ayda on günden fazla işçi çalıştırılmadığı
halde çalıştırıldığının bildirilmesi veya çalıştırılan işçinin işten
ayrıldığının bildirilmemesi nedeniyle eksik yapılan tevkifatın sorumluluğu
vergiden muaf esnafta olup, eksik hesaplanan vergiler muafiyetten yararlananlar
adına cezalı olarak tarh edilecek ve bunlardan gecikme faiziyle birlikte
tahsil edilecektir.
(5) Bir takvim yılında elde edilen hasılatın
Kanunda öngörülen tutarı aşması durumunda da takvim yılının sonuna kadar
muafiyet devam edeceğinden, bankalarca ticari hesaba aktarılan tutarlardan
tevkifat yapılmaya devam edilecektir. Dolayısıyla bankaların, bir takvim
yılında elde edilen hasılatın Kanunda öngörülen tutarı aşıp aşmadığının
kontrolü yönünde bir sorumlulukları bulunmamaktadır.
(6) Gelir Vergisi Kanununun 9 uncu maddesinin
birinci fıkrasının (10) numaralı bendi kapsamında elde edilen hasılat
tutarı üzerinden gelir vergisi tevkifatı bankalar tarafından
yapılacağından, mezkûr bent kapsamında bulunanlardan mal alımı yapanlardan
Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesi uyarınca tevkifat yapmakla yükümlü
olanlarca, ayrıca gelir vergisi tevkifatı yapılmayacaktır.
(7) Satışa konu malların, tutarı ödenip tevkifat
yapıldıktan sonra herhangi bir nedenle iade edilmesi halinde, söz konusu
mal bedelleri üzerinden yapılan vergi tevkifat tutarı muafiyetten
yararlanan kişinin yazılı başvurusu üzerine, tevkifatın yatırıldığı ve
ödendiği vergi dairesi tarafından yersiz ödenen vergiler kapsamında red ve
iade edilebilecektir.
Muafiyetten
faydalananların yükümlülükleri ve belgelendirme
MADDE 6 – (1) 193 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin birinci
fıkrasının (10) numaralı bendi kapsamında esnaf muaflığından
faydalananların mükellefiyet tesisi, belge düzenleme, defter tutma,
beyanname verme gibi yükümlülükleri olmayacaktır. Bu muafiyetten
yararlananların, kendilerine düzenlenen gider pusulalarını ve bu
faaliyetleri ile ilgili olarak satın aldıkları mal ve giderlerine ilişkin
belgelerini 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununda öngörülen
süre boyunca saklamaları zorunludur.
(2) 193 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin birinci
fıkrasının (10) numaralı bendi kapsamında esnaf muaflığından faydalanmak
isteyenlerin, tarha yetkili vergi dairelerine başvurarak bu Tebliğin
Ek-1’inde yer alan “Esnaf Vergi Muafiyeti Belgesi (GVK Madde 9/10
Kapsamında Olanlar İçin)” almaları gerekmektedir. Bu belgeyi alarak esnaf
muaflığından faydalananların üç yılda bir tarha yetkili vergi dairelerine
başvurarak durumlarını güncellemeleri gerekmektedir.
(3) Esnaf vergi muafiyeti belgesi, ilgili bölümleri
doldurulduktan sonra vergi dairesince onaylanacaktır. Söz konusu belge,
geçerli olduğu süre içerisinde çoğaltılmak suretiyle kullanılabilir.
(4) İnternet ve benzeri elektronik ortamlar
üzerinden yapılan satışlarda, ürünün satışının tevsik edilmesi, güvenli bir
şekilde taşınması ve alıcıya ulaşması için, onaylı esnaf vergi muafiyeti
belgesi örneğinin (fotokopisinin) alt kısmında boş olarak yer alan ürün
satışına ilişkin bölümün vergiden muaf esnaf tarafından doldurulması ve
ürünle birlikte gönderilmesi mümkündür.
Örnek 2: 193 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin birinci
fıkrasının (10) numaralı bendi kapsamında esnaf muaflığından yararlanan
Bayan (B) evinde ürettiği çeyizlik eşyaları (masa örtüsü, perde, yatak
örtüsü ve benzeri) internette satmaya başlamış ve Bayan (C)’ye 1 adet masa
örtüsü ve 2 adet yatak örtüsünü kargo ile göndermiştir.
Satışa konu ettiği ürünün satışının tevsik
edilmesi, güvenli bir şekilde taşınması ve alıcıya ulaşması için onaylı
esnaf muafiyeti belgesinin bir örneğinin, belgenin alt kısmında boş olarak
yer alan ürün satışına ilişkin bölümde yer alan, ürün cinsi kısmına masa
örtüsü ve yatak örtüsü, ürün miktarı kısmına 1 ve 2 adet ile ürün bedeli
kısmına da her bir ürünün toplam bedeli yazılmak suretiyle doldurularak
ürünle birlikte gönderilmesi mümkün bulunmaktadır.
(5) Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerince,
mezkûr madde kapsamında faaliyette bulunanlardan yapılan mal alımlarının,
tamamının gider pusulası ile belgelendirilmesi esas olmakla birlikte,
münhasıran bu ödemelere ilişkin olmak üzere, gider pusulasında bulunması
gereken bilgileri (imza hariç) ihtiva eden banka dekontları ile de belgelendirilmesi
mümkündür.
Örnek 3: 193 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin birinci
fıkrasının (10) numaralı bendi kapsamında esnaf muaflığından yararlanan Bay
(D), evinde ürettiği tespih, pipo ve süs eşyası niteliğindeki bibloları,
internet ortamında satışa aracılık eden bir platform aracılığıyla
satmaktadır.
Hediyelik eşya alım satım faaliyeti nedeniyle
gerçek usulde gelir vergisi mükellefi olan Bay (E), Bay (D)’den internet
üzerinden 5.000 TL’lik ürün satın almış ve bedelini Bay (D)’nin bildirdiği
banka hesabına aktarmıştır.
Bay (E) tarafından Bay (D)’den satın alınan
ürünlerin, gider pusulası veya gider pusulasında bulunması gereken
bilgileri ihtiva eden banka dekontuna istinaden belgelendirilmesi
mümkündür.
Satın alınan ürünlerine ilişkin Bay (D)’nin banka
hesabına aktarılan tutar üzerinden banka tarafından tevkifat yapılacağından,
Bay (E) tarafından 193 sayılı Kanunun 94 üncü maddesi uyarınca ayrıca gelir
vergisi tevkifatı yapılmayacaktır.
Muafiyet
şartlarını sağlamadığı tespit edilenler
MADDE 7 – (1) Geçerli Esnaf Vergi Muafiyet Belgesi
olmadığının, Türkiye’de kurulu bankalarda ticari hesap açılmadığının, elde
edilen hasılatının tamamının açılan banka hesabına yatırılmadığının veya
eksik yatırıldığının, malların sanayi tipi veya seri üretim yapabilen makine
ve aletler kullanılarak imal edildiğinin, evde imal edilen mallar dışında
dışarıdan satın alınan malların satışının yapıldığının, evden değil
işyerinden faaliyette bulunulduğunun, faaliyetin gelir ve kurumlar vergisi
mükelleflerine bağlılık arz edecek şekilde yapıldığının tespit edilmesi
halinde, ilgili takvim yılının başından itibaren esnaf muaflığından
faydalanılamayacak ve alınmayan vergiler, vergi ziyaı cezası kesilmek
suretiyle gecikme faiziyle birlikte tahsil olunacaktır.
(2) Esnaf muaflığından faydalanmaktayken mezkûr
bentte öngörülen şartları ihlal ettiği tespit edilenler muafiyet hükmünden
faydalanamayacağından, bunlara verilen Esnaf Vergi Muafiyet Belgesi, vergi
dairesince ilgili takvim yılının başından itibaren veya belge daha sonraki
bir tarihte verilmişse bu tarihten geçerli olmak üzere iptal edilir.
(3) Belirlenen hasılat limitinin aşılması durumunda
ise Esnaf Vergi Muafiyet Belgesi izleyen takvim yılı başından itibaren
iptal edilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Elektronik Ticaret Gümrük Beyannamesiyle Mal
İhracatı Kapsamında
Elde Edilen Kazançlarda İndirim
Yasal
düzenleme
MADDE 8 – (1) 7256 sayılı Kanunun 16 ncı maddesi ile 193
sayılı Kanunun 89 uncu maddesine aşağıdaki bent eklenmiştir.
“16. Tam mükellef gerçek kişilerin, 27/10/1999
tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanununun 225 inci maddesi kapsamında dolaylı
temsilci olarak yetkili kılınan Posta İdaresi ya da hızlı kargo
taşımacılığı yapan şirketler tarafından düzenlenen elektronik ticaret
gümrük beyannamesiyle gerçekleştirdikleri mal ihracatı kapsamında elde
ettikleri kazancın %50’si. Bu indirimden yararlanılabilmesi için bu
kapsamda sayılan;
a) İhracattan kaynaklanan hasılatları toplamı
yıllık 400.000 Türk lirasına kadar olanların, ilgili yılda kendilerinin
sigortalı olması,
b) İhracattan kaynaklanan hasılatları toplamı
yıllık 800.000 Türk lirasına kadar olanların, ilgili yılda kendilerinin
sigortalı olması ve en az ortalama bir tam zamanlı ya da eş değer kısmi
zamanlı işçi çalıştırması,
c) İhracattan kaynaklanan hasılatları toplamı
yıllık 1.600.000 Türk lirasına kadar olanların, ilgili yılda kendilerinin
sigortalı olması ve en az ortalama iki tam zamanlı ya da eş değer kısmi
zamanlı işçi çalıştırması,
d) İhracattan kaynaklanan hasılatları toplamı
yıllık 2.400.000 Türk lirasına kadar olanların, ilgili yılda kendilerinin
sigortalı olması ve en az ortalama üç tam zamanlı ya da eş değer kısmi
zamanlı işçi çalıştırması,
şarttır. (Bu bentte geçen sigortalı olma ibaresi
5510 sayılı Kanun kapsamında sigortalı sayılanları ifade eder.)
Cumhurbaşkanı bu bentte yer alan oran, tutar ve
sayıları yarısına kadar indirmeye ve iki katına kadar artırmaya, Hazine ve
Maliye Bakanlığı maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları
belirlemeye yetkilidir.”
Söz konusu hükmün 1/1/2021 tarihinden itibaren elde
edilen gelirlere uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmesi
öngörülmüştür.
Tanımlar
MADDE 9 – (1) Bu bölümde geçen;
a) Elektronik ticaret gümrük beyannamesi: 4458
sayılı Kanunun 225 inci maddesi kapsamında dolaylı temsilci olarak yetkili
kılınan Posta İdaresi veya hızlı kargo taşıma hizmeti veren şirketler
tarafından miktar ve değer itibarıyla Ticaret Bakanlığınca belirlenen
sınırı geçmeyen eşyanın ihracatı kapsamında elektronik ortamda düzenlenen
beyannameyi,
b) Hızlı kargo taşımacılığı yapan şirket: Ticaret
Bakanlığınca belirlenen koşulları taşıyan ve 4458 sayılı Kanunun 225 inci
maddesi kapsamında dolaylı temsilci olarak yetkili kılınan şirketi,
c) Mal ihracatı: Bir malın, yürürlükteki ihracat
mevzuatı ile gümrük mevzuatına uygun şekilde Türkiye gümrük bölgesi dışına
veya serbest bölgelere çıkarılmasını,
ifade eder.
İndirimden
yararlanabilecek mükellefler ve yararlanma şartları
MADDE 10
– (1) İndirimden, 4458 sayılı
Kanunun 225 inci maddesi kapsamında dolaylı temsilci olarak yetkili kılınan
Posta İdaresi ya da hızlı kargo taşımacılığı yapan şirketler tarafından
düzenlenen elektronik ticaret gümrük beyannamesiyle mal ihracatı
gerçekleştiren tam mükellef gerçek kişiler yararlanabilecektir.
(2) 10/3/2013 tarihli ve 28583 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Gümrük Genel Tebliği (Posta ve Hızlı Kargo
Taşımacılığı) (Seri No: 4) uyarınca, miktarı brüt 300 kilogramı ve değeri
15.000 Avro’yu geçmeyen mallar için dolaylı temsilci olarak yetkili kılınan
Posta İdaresi ya da hızlı kargo taşımacılığı yapan şirketler tarafından elektronik
ticaret gümrük beyannamesi düzenlenebileceğinden, miktar veya değer
itibarıyla bu sınır içerisinde yer alan malların ihracatından elde edilen
kazançlar beyanname üzerinden indirim konusu yapılabilecektir.
(3) İndirim şartı olarak belirtilen işçi çalıştırma
sayısının tespitinde, mükelleflerin ilgili takvim yılında aylık ya da üç
aylık olarak verdikleri muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde
bildirdikleri çalışan sayılarının ortalaması dikkate alınacaktır.
(4) Mezkûr bent kapsamında yapılan mal ihracatından
kaynaklanan döviz cinsi hasılatların Türk lirasına çevrilmesinde, satış
hasılatının fiili ihraç tarihi itibarıyla tahakkuk ettiği kabul edilerek
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının o gün için tespit ve ilan ettiği döviz
alış kuru dikkate alınacaktır.
(5) Posta İdaresi ya da hızlı kargo taşımacılığı
yapan şirketler tarafından düzenlenen elektronik ticaret gümrük beyannamesiyle
gerçekleştirilen mal ihracatı dışında, mükelleflerin başka şekillerde
ihracat gelirlerinin olması, söz konusu indirimden yararlanmalarına engel
teşkil etmeyecektir. Ancak anılan mükellefler tarafından diğer şekillerde
yapılan ihracat kazançları beyanname üzerinden indirim konusu yapılamayacak
olup, yalnızca Posta İdaresi ya da hızlı kargo taşımacılığı aracılığıyla
bent kapsamında yapılan mal ihracatından elde edilen kazançlar indirime
konu edilebilecektir.
Örnek 4: Tam mükellef Bay (F), büro mobilyalarının imalatı
faaliyetinin yanında mobilya aksesuarlarının perakende ticareti
faaliyetiyle de iştigal etmektedir. Mükellefin bu faaliyetlerine ilişkin
ihracat gelirleri de bulunmaktadır. Bay (F)’nin 2021 takvim yılında elde
etmiş olduğu gelirler aşağıdaki gibidir:
Bay (F), ihraç etmiş olduğu mobilya aksesuarlarını
hızlı kargo taşımacılığı yapan şirket aracılığıyla büro mobilyalarını ise
lojistik tırlar vasıtasıyla yurtdışındaki alıcılarına teslim etmektedir.
Buna göre Bay (F), Kanundaki diğer şartların da
oluşması halinde, sadece mobilya aksesuarlarının ihracından elde ettiği
kazanç için indirimden faydalanabilecek olup, lojistik tırlar vasıtasıyla
yaptığı büro mobilyalarının ihracatından elde ettiği kazanç için indirimden
faydalanamayacaktır. İndirim şartlarının gerçekleşip gerçekleşmediğinin
tespitinde hızlı kargo taşımacılığı yapan şirket aracılığıyla yapılan
mobilya aksesuarlarından elde edilen ihracat hasılat bedeli dikkate
alınacak olup, Bay (F) tarafından bu kapsamdaki ihracat faaliyetinden
900.000 TL ihracat hasılatı elde edildiğinden, ilgili dönemde mükellefin
kendisinin sigortalı olması ve en az ortalama iki tam zamanlı ya da eş
değer kısmi zamanlı işçi çalıştırması koşuluyla söz konusu indirimden
faydalanılabilecektir.
(6) Posta İdaresi ya da hızlı kargo taşımacılığı
yapan şirketler tarafından düzenlenen elektronik ticaret gümrük beyannamesiyle
gerçekleştirilen mal ihracatı yanında, başka şekillerde de ihracatları
bulunan mükelleflerin, faaliyetlerine ilişkin hasılat, maliyet ve gider
unsurlarını ayrı ayrı izlemeleri gerekmektedir. Bu mükelleflerin indirim
konusu yapılabilecek ihracat faaliyetine ait hasılat, maliyet ve gider
unsurlarını diğer faaliyetlerle ilişkilendirmemeleri ve kayıtlarını da bu
ayrımı sağlayacak şekilde tutmaları şarttır.
(7) Mezkûr bent kapsamında belirtilen şartlar
dâhilinde yapılan ihracat faaliyetleri ile bu kapsama girmeyen diğer
faaliyetlerin birlikte yapılması halinde müşterek genel giderler, indirim
konusu yapılabilecek ihracat faaliyetlerinden elde edilecek hasılatların
toplam hasılat içindeki oranı dikkate alınarak dağıtılacaktır. İndirim
kapsamında kabul edilen faaliyetler ile bu kapsamda değerlendirilmeyen
faaliyetlerde müştereken kullanılan tesisat, makine ve ulaştırma
vasıtalarının amortismanları ise bunların her bir işte kullanıldıkları gün
sayısına göre dağıtımının yapılması gerekmektedir. Hangi işte ne kadar
süreyle kullanıldığı tespit edilemeyen sabit kıymetlere ilişkin
amortismanlar ise, müşterek genel giderlerle birlikte dağıtıma tabi
tutulacaktır.
(8) Hızlı kargo taşımacılığı yapan şirketler ve
Posta İdaresine dolaylı temsil yetkisi verilerek yapılan mal ihracatlarına
yönelik 193 sayılı Kanunun 89 uncu maddesine eklenen (16) numaralı bendin alt bentlerinde yer
alan tutarlar, indirimden yararlanabilmek için bu kapsamda elde
edilebilecek azami ihracat hasılatlarını göstermektedir. Bu bağlamda, bir
takvim yılı içerisinde söz konusu bendin (a), (b) ve (c) alt bentlerinde
yer alan hasılat tutarlarının aşılması halinde, indirimden yararlanabilmek
için bir sonraki alt bentte yer alan istihdam şartlarının sağlanması
gerekmektedir. Diğer taraftan, (d) alt bendinde yer alan hasılat tutarından
daha fazla ihracat hasılatı elde eden mükellefler, sigortalı olma ve işçi
çalıştırma şartlarını sağlasalar bile söz konusu indirimden
yararlanamayacaklardır.
Örnek 5: Tam mükellef Bay (G), oltu taşından tespih ve süs
eşyaları üretmekte olup, söz konusu ürünleri hem yurtiçine hem de
yurtdışına satmaktadır. Mükellef yurtdışındaki alıcılara, hızlı kargo
taşımacılığı yapan şirket aracılığı ile ürünlerin teslimini
gerçekleştirmektedir. Mükellefin 2021 yılında söz konusu ürünlerin
ihracatından elde ettiği hasılatı 3.000.000 TL’dir.
Buna göre Kanundaki diğer şartlar sağlansa dahi,
bir takvim yılında hızlı kargo taşımacılığı yapan şirket tarafından
düzenlenen elektronik ticaret gümrük beyannamesi aracılığıyla elde edilen
ihracat hasılatı, Kanunda belirtilen ihracat hasılatının azami tutarı olan
2.400.000 TL’yi aştığından, mükellef Bay (G) söz konusu indirimden faydalanamayacaktır.
Örnek 6: Tam mükellef Bay (H), 2021 takvim yılında
kendisine ait tekstil atölyesinde üretmiş olduğu bebek giyim ürünlerini,
hızlı kargo taşımacılığı yapan şirket tarafından düzenlenen elektronik
ticaret gümrük beyannamesiyle ihraç etmiştir. Mükellef 2021 takvim yılı
içerisinde gerçekleştirilen ihracat kapsamında 1.650.000 TL hasılat elde
etmiş olup, ihracat kazancı 500.000 TL’dir. İlgili takvim yılında mükellef
sigortalı olup, iki tam zamanlı da işçi çalıştırmaktadır. Buna göre Bay (H)
2021 takvim yılında üç tam zamanlı işçi çalıştırmadığından söz konusu
indirimden faydalanamayacaktır.
(9) Mezkûr bent kapsamında ihraç edilen malların
sonradan çeşitli nedenlerle tamamen veya kısmen geri gelmesi halinde, geri
gelen mallara tekabül eden tutarlar indirim konusu yapılamayacaktır.
(10) Yazılım, tasarım, mimarlık, mühendislik başta
olmak üzere her türlü hizmet ihracı kapsamında elde edilen kazançlar
düzenleme kapsamında yer almamaktadır.
Uygulanacak
indirim oranı
MADDE 11
– (1) 193 sayılı Kanunun 89 uncu
maddesine eklenen (16) numaralı bent kapsamında, Posta İdaresi ya da hızlı
kargo taşımacılığı yapan şirketler tarafından düzenlenen elektronik ticaret
gümrük beyannamesiyle gerçekleştirilen mal ihracatından kaynaklanan
kazancın %50’si (bentte yer alan diğer şartlar dâhilinde) kazancın elde
edildiği takvim yılına ait verilecek yıllık gelir vergisi beyannamesi
üzerinden indirim konusu yapılabilecektir.
(2) Mezkûr bent kapsamında elde edilen kazançların
indirim konusu yapılabilmesi için yıllık gelir vergisi beyannamesinde
vergiye tabi gelirin bulunması gerekmekte olup, zarar halinde indirim söz
konusu olmayacaktır. İndirim konusu yapılamayan tutarların gelecek yıllara
devri mümkün değildir.
Örnek 7: Türkiye’de yerleşik Bay (I), üretmiş olduğu kalem
ve anahtarlıktan oluşan set şeklindeki ürünleri hem yurtiçinde satmakta hem
de yurtdışına ihraç etmektedir. Malların yurtdışındaki alıcılara teslimi,
hızlı kargo taşımacılığı yapan şirket aracı kılınarak elektronik ticaret
gümrük beyannamesiyle gerçekleştirilmektedir. Mükellefin 2021 takvim
yılında bu ihracattan elde ettiği hasılatı 450.000 TL, ihracat kazancı ise
200.000 TL’dir.
Mükellef Bay (I) 2021 takvim yılındaki faaliyetleri
nedeniyle 5.000 TL zarar beyan etmiştir.
Buna göre Bay (I), Kanunda belirtilen diğer
şartları taşımış olsa bile 2021 takvim yılında zarar beyan etmesi nedeniyle
söz konusu indirimden faydalanamayacaktır. Ayrıca ilgili takvim yılında faydalanılamayan
indirim tutarı (200.000 x %50=100.000 TL) gelecek yıla devredilemeyecektir.
İndirimden
geçici vergi dönemlerinde yararlanılması ve kur farklarının indirim
tutarında dikkate alınmaması
MADDE 12
– (1) Mükellefler geçici vergi
dönemlerinde de anılan indirimden faydalanabileceklerdir. İndirimden
yararlanılabilmesi için Posta İdaresi ya da hızlı kargo taşımacılığı yapan
şirketler aracılığıyla yapılan mal ihracatından elde edilen hasılatlara ve
çalıştırılan işçi sayılarına ilişkin Kanunda belirtilen şartların sağlanıp
sağlanmadığı her bir geçici vergi dönemi için ayrı ayrı
değerlendirilecektir. Geçici vergi dönemlerinde aranılacak azami hasılat
tutarı, alt bentlerde yer alan ve bir takvim yılı için belirlenen hasılat
tutarlarının geçici vergi dönemine tekabül eden kısmı olacaktır.
Örnek 8: Tam mükellef Bayan (İ)’nin kendisi sigortalı olup,
mükellefin 2021 takvim yılında hızlı kargo taşımacılığı aracılığıyla mal
ihracatından elde ettiği hasılat tutarları ile aylık olarak verdiği
muhtasar beyannamelerinde bildirimde bulunduğu işçi sayılarına ilişkin
bilgiler aşağıdaki gibidir:
Yukarıdaki tabloya göre Bayan (İ)’nin birinci
geçici vergi döneminde hasılatı 90.000 TL ve bu dönemde çalıştırdığı işçi
sayısı ortalama 1,33 (4/3)’tür. Mükellef birinci geçici vergi döneminde (a)
alt bendinde yer alan ve ilk geçici vergi dönemine tekabül eden
[(400.000/(12/3))= 100.000 TL] hasılat sınırını geçmediğinden indirimden
yararlanabilmesi için yalnızca kendisinin sigortalı olması yeterli olup, bu
şart sağlandığından mükellef indirimden faydalanabilecektir.
İkinci geçici vergi döneminde Bayan (İ)’nin
hasılatı 290.000 TL (90.000+200.000) ve bu dönemde çalıştırdığı işçi sayısı
ortalama 1,66 (10/6)’dır. Mükellef ikinci geçici vergi döneminde (a) alt
bendinde yer alan ve ikinci geçici vergi dönemine tekabül eden
[(400.000/(12/6))= 200.000 TL] hasılat sınırını geçmiş olmakla birlikte (b)
alt bendinde yer alan ve ikinci geçici vergi dönemine tekabül eden
[(800.000/(12/6))=400.000 TL] hasılat sınırını geçmediğinden, Bayan (İ)’nin
indirimden yararlanabilmesi için kendisinin sigortalı olması ve en az
ortalama bir tam zamanlı işçi çalıştırması yeterli olup, mükellef bu
şartları sağladığından indirimden faydalanabilecektir.
Üçüncü geçici vergi döneminde Bayan (İ)’nin
hasılatı 790.000 TL (90.000+200.000+500.000) ve bu dönemde çalıştırdığı
işçi sayısı ortalama 2 (18/9)’dir. Mükellef üçüncü geçici vergi döneminde
(c) alt bendinde yer alan ve üçüncü geçici vergi dönemine tekabül eden
[(1.600.000/(12/9))=1.200.000 TL] hasılat sınırını geçmediğinden, indirimden
yararlanılabilmesi için mükellefin sigortalı olması ve en az ortalama iki
tam zamanlı işçi çalıştırılması yeterli olup, adı geçen bu şartları
sağladığından indirimden faydalanabilecektir.
Dördüncü geçici vergi döneminde Bayan (İ)’nin hasılatı
1.400.000 TL (90.000+200.000+500.000+610.000) ve bu dönemde çalıştırdığı
işçi sayısı ortalama 3 (36/12)’tür. Mükellef dördüncü geçici vergi
döneminde (c) alt bendinde yer alan ve dördüncü geçici vergi dönemine
tekabül eden (1.600.000 TL) hasılat sınırını geçmediğinden, Bayan (İ)’nin
indirimden yararlanabilmesi için kendisinin sigortalı olması ve en az
ortalama iki tam zamanlı işçi çalıştırması yeterli olup, mükellef bu
şartları sağladığından indirimden faydalanabilecektir.
(2) Mükellefler tarafından söz konusu kapsamda
yapılan mal ihracatından kaynaklanan döviz cinsinden hasılatların fiili
ihraç tarihinden ileriki bir tarihte tahsil edilmesi durumunda; tahsilatın
yapıldığı tarihteki kur farkından dolayı oluşan kar veya zarar hasılat
hesaplanmasında dikkate alınmayacaktır.
Yürürlük
MADDE 13
– (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde
yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 14
– (1) Bu Tebliğ hükümlerini Hazine
ve Maliye Bakanı yürütür.
Eki için tıklayınız.
|