|
GÜVENLİK
SORUŞTURMASI VE ARŞİV ARAŞTIRMASI KANUNU
|
Kanun No. 7315
|
Kabul Tarihi: 7/4/2021
|
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam ve
Tanımlar
Amaç ve
kapsam
MADDE 1 – (1) Bu Kanun, güvenlik
soruşturması ve arşiv araştırmasının yapılmasına ve elde edilecek verilerin
kullanılmasına ilişkin temel ilkeleri, kimler hakkında yapılacağını,
araştırma konusu edilecek bilgi ve belgelerin neler olduğunu, bu bilgilerin
ne şekilde kullanılacağını, hangi mercilerin soruşturma ve araştırma
yapacağını, Değerlendirme Komisyonunun oluşumu ve çalışma usul, esaslarını,
veri güvenliği ile verilerin saklanma ve silinme sürelerini
düzenlemektedir.
Tanımlar
MADDE 2 – (1) Bu Kanunda geçen;
a) Değerlendirme Komisyonu: Güvenlik soruşturması
veya arşiv araştırması sonucunda elde edilen kişisel verilerin göreve
atanma yönünden değerlendirildiği komisyonu,
b) Kurum ve kuruluş: Güvenlik soruşturması ve/veya
arşiv araştırması yapılmasını talep eden kamu kurum ve kuruluşları ile
milli güvenlik açısından stratejik önemi haiz birim, proje, tesis ve
hizmetleri yerine getiren diğer kurum ve kuruluşu,
c) Üst kademe kamu yöneticisi: Atanmasına ilişkin
usul ve esaslar Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile üst kademe kamu yöneticisi
olarak belirleneni,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Güvenlik
Soruşturması ve Arşiv Araştırması
Hakkında
güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılacaklar
MADDE 3 – (1) Arşiv araştırması, statüsü veya çalıştırma
şekline bağlı olmaksızın ilk defa veya yeniden memuriyete yahut kamu
görevine atanacaklar hakkında yapılır.
(2) Kurum ve kuruluşlarda,
yetkili olmayan kişilerin bilgi sahibi olmaları hâlinde devlet
güvenliğinin, ulusal varlığın ve bütünlüğün, iç ve dış menfaatlerin zarar
görebileceği veya tehlikeye düşebileceği bilgi ve belgelerin bulunduğu
gizlilik dereceli birimler ile Milli Savunma Bakanlığı, Genelkurmay
Başkanlığı, jandarma, emniyet, sahil güvenlik ve istihbarat teşkilatlarında
çalıştırılacak kamu personeli ile ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde
çalışacak personel, kamu kurum ve kuruluşlarında çalışacak öğretmenler, üst
kademe kamu yöneticileri, özel kanunları uyarınca güvenlik soruşturması ve
arşiv araştırmasına tabi tutulan kişiler ile milli güvenlik açısından
stratejik önemi haiz birim, proje, tesis, hizmetlerde statüsü veya
çalıştırma şekline bağlı olmaksızın istihdam edilenler hakkında güvenlik
soruşturması ve arşiv araştırması birlikte yapılır.
Arşiv
araştırması
MADDE 4 – (1) Arşiv araştırması;
a) Kişinin adli sicil kaydının,
b) Kişinin kolluk kuvvetleri tarafından hâlen
aranıp aranmadığının,
c) Kişi hakkında herhangi bir tahdit
olup olmadığının,
ç) Kişi hakkında kesinleşmiş mahkeme kararları ve 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun
171 inci maddesinin beşinci ve 231 inci maddesinin onüçüncü
fıkraları kapsamında alınan kararlar ile kişi hakkında devam eden veya
sonuçlanmış olan soruşturma ya da kovuşturmalar kapsamındaki olguların,
d) Hakkında kamu görevinden çıkarılma ya da
kesinleşmiş memurluktan çıkarma cezası olup olmadığının,
mevcut kayıtlardan tespit edilmesidir.
Güvenlik
soruşturması
MADDE 5 – (1) Güvenlik soruşturması, arşiv araştırmasındaki
hususlara ilave olarak kişinin;
a) Görevin gerektirdiği niteliklerle ilgili kolluk
kuvvetleri ve istihbarat ünitelerindeki olgusal verilerinin,
b) Yabancı devlet kurumları ve yabancılarla
ilişiğinin,
c) Terör örgütleri veya suç işlemek amacıyla
kurulan örgütlerle eylem birliği, irtibat ve iltisak içinde olup olmadığının,
mevcut kayıtlardan ve kişinin görevine yansıyacak hususların
denetime elverişli olacak yöntemlerle yerinden araştırılmak suretiyle
tespit edilmesidir.
Güvenlik
soruşturması ve arşiv araştırmasını yapacak birimler
MADDE 6 – (1) Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması, Milli
İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü ve mahalli mülki
idare amirlikleri tarafından yapılır.
(2) Güvenlik soruşturması ve
arşiv araştırması yapmakla görevli birimler, kendilerine iletilen taleple
sınırlı olarak güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması kapsamında
bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşları arşivlerinden ve elektronik bilgi
işlem merkezlerinden gerekli bilgi ve belgeler ile bu Kanunun 4 üncü
maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendi kapsamındaki karar ve kayıtları almaya
yetkilidir.
(3) Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması
yapmakla görevli birimlerde yetkilendirilmiş personel, hukuka aykırı olarak
elektronik ortamda veya bilgisayar loglarında
kişisel verilerle ilgili sorgulama yapamaz, log
kayıtlarını değiştiremez veya silemez, bu şekilde elde edilen bilgileri
paylaşamaz veya yayın yoluyla duyuramaz. Görevi gereği öğrendiği veya
edindiği kişisel bilgi veya belgeleri yetkisiz kişilerle paylaşamaz ya da
basın ve yayın kuruluşlarına veya diğer iletişim kanallarına veremez.
Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapmakla görevli birimler tarafından
bu hususlara ilişkin gerekli tedbirler alınır.
Değerlendirme
Komisyonu
MADDE 7 – (1) Yaptırılan güvenlik soruşturması ve arşiv
araştırması sonucunda elde edilen verilerin değerlendirilmesi amacıyla
Değerlendirme Komisyonu kurulur. Değerlendirme Komisyonu;
Cumhurbaşkanlığında İdari İşler Başkanının görevlendireceği bir üst kademe
yöneticisinin, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığında genel sekreter
yardımcısının, bakanlıklarda bakan yardımcısının, diğer kamu kurum ve
kuruluşlarında en üst yöneticinin görevlendireceği bir üst kademe
yöneticisinin, üniversitelerde rektör yardımcısının, valiliklerde vali
yardımcısının başkanlığında, teftiş/denetim, personel ve hukuk birimleri
ile uygun görülecek diğer birimlerden birer üyenin katılımıyla başkan dahil en az beş kişiden ve tek sayıda olacak şekilde
oluşturulur. Milli güvenlik açısından stratejik önemi haiz birim, proje,
tesis ve hizmetlerde istihdam edilecekler hakkındaki değerlendirme, ilgili
bakanlık ya da kamu kurumları bünyesindeki Değerlendirme Komisyonunca
yapılır.
(2) Memuriyet veya kamu görevlerine uygunluğunun
değerlendirilmesini sağlayacak yorum içermeyen olgusal veriler, güvenlik
soruşturması ve arşiv araştırması yapmakla görevli birimlerce ilgili kurum
ve kuruluş bünyesinde kurulan Değerlendirme Komisyonuna iletilir.
(3) Değerlendirme Komisyonu kendisine iletilen
verilere ilişkin nesnel ve gerekçeli değerlendirmelerini yazılı olarak
atamaya yetkili amire sunar. Mahkemeler tarafından istenildiğinde bu
bilgiler sunulur.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Kişisel
Verilerin Korunması
Kişisel
verilerin korunmasına ilişkin temel ilkeler
MADDE 8 – (1) Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması
kapsamında kişinin istihbari faaliyetlere konu olmayan
kendisiyle ilgili kişisel verileri hakkında bilgilendirilmesi, bu verilere
erişmesi, bunların düzeltilmesi ve silinmesi taleplerine ilişkin tedbirler
alınır.
(2) Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasına
konu kişisel verilerin doğru ve güncel olması esastır. Bu veriler,
işlendikleri amaçla bağlantılı, sınırlı ve ölçülü olarak kullanılır.
(3) Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması
kapsamında yürütülen iş ve işlemlerde, 24/3/2016
tarihli ve 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanununun 4 üncü maddesinde
belirtilen genel ilkelere aykırı hareket edilemez. Ancak millî savunma,
millî güvenlik, kamu güvenliği, kamu düzeni ve ekonomik güvenlik ile ilgili
istihbarat faaliyetleri kapsamında elde edilen bilgiler kişiye verilemez.
Kişisel
veri güvenliği ve gizlilik
MADDE 9 – (1) Bu Kanunda belirtilen güvenlik soruşturması ve
arşiv araştırması yapmakla görevli birimler ile değerlendirme komisyonları,
veri güvenliğine ilişkin önlemleri alır.
(2) Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması
işlemlerinin her evresinde gizliliğe uyulur. İlgili bilgi ve belgeler yasal
olarak bilmesi gerekenlerden başkasına verilmez ve açıklanmaz.
(3) Bu Kanun kapsamında elde edilen kişisel veriler
amacı dışında işlenemez ve aktarılamaz.
Kişisel
verilerin silinmesi ve yok edilmesi
MADDE 10
– (1) Güvenlik soruşturması ve
arşiv araştırması sırasında elde edilen kişisel veriler, işlenme amacının
ortadan kalkması hâlinde veya her durumda iki yılın sonunda değerlendirme
komisyonlarınca silinir ve yok edilir.
(2) Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasını
yapan birimlerdeki istihbari faaliyete konu
olmayan ilgilisine ait güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasına ait
veriler iki yılın sonunda silinir ve yok edilir.
(3) Bu veriler, işleme karşı dava açılması hâlinde
karar kesinleşmeden silinemez ve yok edilemez. Mahkemelerin bu konudaki
talepleri, Değerlendirme Komisyonunun bünyesinde bulunduğu ilgili kurum ve
kuruluş tarafından karşılanır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli
Hükümler
Cezai
hükümler
MADDE 11
– (1) Güvenlik soruşturması ve
arşiv araştırması yapılması ve değerlendirilmesinde görevli olanlar
tarafından kişisel verilerle ilgili suç işlenmesi hâlinde, fiil daha ağır
cezayı gerektiren başka bir suç oluşturmadığı takdirde 6698 sayılı Kanunun
17 nci maddesi hükümleri uygulanır.
(2) Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması
yapılması ve değerlendirilmesinde görevli olanlar tarafından kişisel
verilerle ilgili kabahat işlenmesi hâlinde 6698 sayılı Kanunun 18 inci
maddesi hükümleri uygulanır.
Yönetmelik
MADDE 12 – (1) Devletin
güvenliğini, ulusun varlığını ve bütünlüğünü iç ve dış menfaatlerinin zarar
görebileceği veya tehlikeye düşebileceği bilgi ve belgeler ile gizlilik
dereceli kamu personeli ile meslek gruplarının tespiti, birim ve kısımların
tanımlarının yapılması, güvenlik soruşturmasının ve arşiv araştırmasının
usul ve esasları ile bunu yapacak birimler ve değerlendirme komisyonlarının
çalışma usul ve esasları ile uygulamaya ilişkin diğer hususlar
Cumhurbaşkanınca yürürlüğe konulacak yönetmelik ile düzenlenir.
Değiştirilen
ve yürürlükten kaldırılan hükümler
MADDE 13
– (1) 24/2/1983 tarihli ve 2802
sayılı Hakimler ve Savcılar Kanununun ek 1 inci
maddesinin birinci fıkrasında yer alan “26.10.1994 tarihli ve 4045 sayılı
Kanunun 1 inci maddesine göre” ibaresi “Güvenlik Soruşturması ve Arşiv
Araştırması Kanununa göre güvenlik soruşturması ve” şeklinde
değiştirilmiştir.
(2) 31/7/1970 tarihli ve
1325 sayılı Askeri Okullar, Askeri Öğrenciler, Askeri Fabrikalar ve Bazı
Düzenlemeler Hakkında Kanuna aşağıdaki ek madde eklenmiştir.
“Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması
EK MADDE 16 – Milli Savunma Bakanlığı nam ve
hesabına Bakanlıkça belirlenen eğitim kurumları ile Millî Savunma
Üniversitesine bağlı fakülte, yüksekokul, meslek yüksekokulu ve
enstitülerde eğitim görecekler hakkında Güvenlik Soruşturması ve Arşiv
Araştırması Kanununa göre güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması
yapılır.”
(3) 9/6/1930 tarihli ve
1700 sayılı Dahiliye Memurları Kanununa aşağıdaki ek madde eklenmiştir.
“EK MADDE 6 – Kaymakam adaylığına atanacaklar
hakkında Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanununa göre güvenlik
soruşturması ve arşiv araştırması yapılır.”
(4) 9/7/1982 tarihli ve
2692 sayılı Sahil Güvenlik Komutanlığı Kanununun 7 nci
maddesine onbirinci fıkrasından sonra gelmek
üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“Sahil Güvenlik Komutanlığı nam ve hesabına
eğitim-öğrenim görecekler hakkında Güvenlik Soruşturması ve Arşiv
Araştırması Kanununa göre güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması
yapılır.”
(5) 10/3/1983 tarihli ve
2803 sayılı Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanununun 13 üncü
maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“Jandarma Genel Komutanlığı nam ve hesabına
eğitim-öğrenim görecekler ile Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi ve buna
bağlı eğitim-öğretim kurumlarında eğitim-öğrenim görecekler hakkında
Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanununa göre güvenlik
soruşturması ve arşiv araştırması yapılır.”
(6) 25/4/2001 tarihli ve
4652 sayılı Polis Yüksek Öğretim Kanununa aşağıdaki ek madde eklenmiştir.
“EK MADDE 3 – Polis Akademisi ve buna bağlı
eğitim-öğretim kurumları ile akademi nam ve hesabına diğer eğitim
kurumlarında öğrenim görecek öğrenciler hakkında Güvenlik Soruşturması ve
Arşiv Araştırması Kanununa göre güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması
yapılır.”
(7) 7/7/2010 tarihli ve 6004
sayılı Dışişleri Bakanlığı Personeline İlişkin Bazı Düzenlemeler Hakkında
Kanuna aşağıdaki ek madde eklenmiştir.
“EK MADDE 2 – (1) Aday meslek memurluğu ile aday
konsolosluk ve ihtisas memurluğuna atanacaklar ile doğrudan yurtdışı
teşkilatında istihdam edilecek personel hakkında Güvenlik Soruşturması ve
Arşiv Araştırması Kanununa göre güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması
yapılır.”
(8) 26/10/1994 tarihli ve
4045 sayılı Güvenlik Soruşturması, Bazı Nedenlerle Görevlerine Son Verilen
Kamu Personeli ile Kamu Görevine Alınmayanların Haklarının Geri Verilmesine
ve 1402 Numaralı Sıkıyönetim Kanununda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun
yürürlükten kaldırılmıştır.
Atıflar
MADDE 14
– (1) Mevzuatta 4045 sayılı Kanuna
yapılan atıflar bu Kanuna yapılmış sayılır.
Yürürlük
MADDE 15
– (1) Bu Kanun yayımı tarihinde
yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 16
– (1) Bu Kanun hükümlerini
Cumhurbaşkanı yürütür.
16/4/2021
|