|
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından:
DOĞRUDAN SATIŞ
İŞLEVLİ SOĞUTMA CİHAZLARININ ÇEVREYE DUYARLI
TASARIM
GEREKLİLİKLERİNE DAİR TEBLİĞ (2019/2024/AB) (SGM:2021/9)
Amaç
MADDE 1 –
(1) Bu Tebliğin amacı, 23/6/2010
tarihli ve 2010/643 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan
Enerji ile İlgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmeliğin
uygulanmasına yönelik olarak, gıda maddeleri dışındaki satılan öğelerin
soğutulması için kullanılan cihazlar da dâhil olmak üzere elektrik
kaynağına bağlı doğrudan satış işlevli soğutma cihazlarının piyasaya arz
edilmesi veya hizmete sunulması ile ilgili çevreye duyarlı tasarımına
yönelik gereklilikleri belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 –
(1) Bu Tebliğ, gıda maddeleri
dışındaki satılan öğelerin soğutulması için kullanılan cihazlar da dâhil
olmak üzere elektrik kaynağına bağlı doğrudan satış işlevli soğutma
cihazlarını kapsar.
(2) Bu Tebliğ aşağıdaki cihazlara uygulanmaz:
a) Sadece
elektrik dışındaki enerji kaynakları ile çalışan doğrudan satış işlevli
soğutma cihazları.
b) İşlevini yerine getirmesi için uzak bir
mesafedeki dolabın bağlanması gereken yoğuşturma ünitesi, kompresörler veya
su yoğuşturma ünitesi gibi mesafeli bölmeler.
c) Gıda işlemeli doğrudan satış işlevli soğutma
cihazı.
ç) İlaçların veya bilimsel örneklerin saklanması
için özel olarak test edilen ve onaylanan doğrudan satış işlevli soğutma
cihazı.
d) Soğutma için bütünleşik bir sisteme sahip
olmayan ve harici bir hava soğutucu ünitesi tarafından üretilen soğutulmuş
havayı kanal üzerinden gönderen, Ek-III Tablo 5’te tanımlanan erişilebilir
dolapların veya kategori 6 soğutmalı otomatların dâhil olmadığı doğrudan
satış işlevli soğutma cihazı.
e) 5/9/2020 tarihli ve 31235 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Endüstriyel Tip Soğutmalı Depolama Kabinleri, Hızlı Soğutma
Kabinleri, Yoğuşturma Üniteleri ve Proses Çillerleri ile İlgili Çevreye
Duyarlı Tasarım Gereklerine Dair Tebliğ (SGM: 2020/3)’de tanımlandığı şekilde
endüstriyel tip soğutmalı depolama kabinleri, hızlı soğutma kabinleri,
yoğuşturma üniteleri ve proses çilleri.
f) Şarap saklama cihazları ve minibarlar.
(3) Ek-II’nin 1 inci maddesinde ve 3 üncü
maddesinin (ı) bendinde belirtilen hususlar aşağıdaki cihazlara uygulanmaz:
a) Buhar sıkıştırma soğutma çevrimi kullanmayan
doğrudan satış işlevli soğutma cihazı.
b) Canlı balık ve kabuklu deniz hayvanlarının
satışı ve teşhiri için kullanılan soğutma cihazları gibi canlı gıda
ürünlerinin satışı ve sergilenmesi için kullanılan doğrudan satış işlevli
soğutma cihazları, soğutulmuş akvaryumlar ve su depoları.
c) Saladetler.
ç) Çil işlemi sıcaklığında çalışmak üzere
tasarlanan birleşik depolamaya sahip yatay servis tezgâhları.
d) Kavisli, karosel ve köşe dolapları.
e) Dondurma işlemi sıcaklığında çalışmak üzere
tasarımlanan otomatlar.
f) Balıklar için üstten erişilir buzlu tezgâh.
Dayanak
MADDE 3 –
(1) Bu Tebliğ; 10/7/2018 tarihli
ve 30474 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı
Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 385 inci ve 508 inci
maddeleri ile 23/6/2010 tarihli ve 2010/643 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı
ile yürürlüğe konulan Enerji ile İlgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına
İlişkin Yönetmeliğe dayanılarak hazırlanmıştır.
AB mevzuatına
uyum
MADDE 4 –
(1) Bu Tebliğ; 2009/125/AT sayılı
Avrupa Parlamentosu ve Konsey Direktifi Uyarınca Doğrudan Satış İşlevli
Soğutma Cihazlarının Çevreye Duyarlı Tasarım Gerekliliklerini Belirleyen
1/10/2019 tarihli ve (AB) 2019/2024 sayılı Komisyon Tüzüğü ile bu Tüzükte
değişiklik yapan 23/2/2021 tarihli ve (AB) 2021/341 sayılı Komisyon Tüzüğü
esas alınarak AB mevzuatına uyum çerçevesinde hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 5 –
(1) Bu Tebliğde geçen;
a) AB: Avrupa Birliğini,
b) Alt bölme: Bulunduğu bölmeden farklı bir işlem
sıcaklığı aralığına sahip bir bölmedeki kapalı bir alanı,
c) Bakanlık: Sanayi ve Teknoloji Bakanlığını,
ç) Balıklar için üstten erişilir buzlu tezgâh:
Teşhir edilen taze balığın sıcaklığını korumak için üstünde taneli bir buz
yatağı bulunan ve aynı zamanda takılı tahliye hattı çıkışına sahip
olan, özellikle taze balık teşhiri
için tasarlanan ve pazarlanan yatay destekli servis amaçlı dolabı,
d) Bölme: Bir veya daha fazla dış kapıdan doğrudan
erişilebilen ve alt bölmelere bölünebilen, bulunduğu soğutma cihazının
içinde, bir ayırıcı, konteyner veya benzer bir yapı ile diğer bölmelerden
ayrılan, doğrudan bir veya daha fazla dış kapı aracılığıyla ulaşılabilen,
bu Tebliğin amacına uygun olarak aksi belirtilmedikçe bölmeleri ve alt
bölmeleri de içeren soğutma cihazı içindeki kapalı bir alanı,
e) Brüt hacim: Bölmenin iç tarafının astarları
içerisindeki, iç bağlantı parçaları olmadan, kapısı veya kapağı kapalı
şekilde desimetre küp (dm3) veya litre (L) cinsinden ifade edilen hacmi,
f) Çil işlemi sıcaklığı: Enerji tasarrufunun
sağlanması amacıyla, enerji yönetim sistemleri ile donatılmış cihazlar için
-3,5 santigrat derece (°C) ve 15 santigrat derece (°C) arasındaki ve enerji
tasarrufunun sağlanması amacıyla enerji yönetim sistemleri ile donatılmamış
cihazlar için -3,5 santigrat derece (°C) ve 10 santigrat derece (°C)
arasındaki sıcaklığı,
g) Dış kapı: Yükün, iç ortamdan dış ortama
çıkarılmasına veya dış ortamdan iç ortama yerleştirilmesine asgari olarak
izin veren açılır kapanır özellikli doğrudan satış işlevli soğutma
cihazının parçasını,
ğ) Doğrudan satış işlevli soğutma cihazı: Bir veya
daha fazla enerji tüketen araçlar vasıtasıyla doğal veya zorlanmış
konveksiyon yoluyla soğutma işlemi belirli sıcaklılarda kontrol edilen ve
servis yardımı olan veya olmayan, müşterilere ortam sıcaklığının altında
belirtilen sıcaklıklarda, gıda malzemesi veya diğer öğelerin saklayan,
doğrudan açık taraflardan veya bir veya daha fazla kapı veya çekmece veya
her ikisi aracılığıyla erişilebilen, minibarlar ve şarap depolama cihazları
hariç olmak üzere, müşteriler tarafından erişilemeyen gıda malzemesinin
veya diğer öğelerin saklanması için kullanılan alanlara sahip olan doğrudan
satış işlevli soğutma cihazlarının da dahil olduğu, ürün sergileme ve satış
işlevleri için kullanılan, bir veya birden fazla bölmeli yalıtımlı dolabı,
h) Dondurma işlemi sıcaklığı: -12 santigrat derece
(°C) altındaki sıcaklığı,
ı) Enerji verimliliği endeksi (EEI): Ek-III’ün 2
nci maddesine uygun olarak hesaplanan, yüzde olarak ifade edilen, doğrudan
satış işlevli soğutma cihazının göreceli enerji verimliliği için endeks
değerini,
i) Erişilir (mesafeli) dolap: Doğrudan satış
işlevli soğutma cihazı olarak işlev görmek için, dolabın ayrılmaz parçası
olmayan mesafeli bileşenlerine (yoğuşmalı ünite ve/veya kompresör ve/veya
su yoğuşmalı ünite) ek olarak bağlanması gereken fabrika yapımı bir bileşen
montajından oluşan doğrudan satış işlevli soğutma cihazını,
j) Eş değer model: Sağlanan teknik bilgilerle aynı
teknik özelliklere sahip olan, ancak farklı bir model tanımlayıcı ile başka
bir model olarak aynı imalatçı, ithalatçı veya yetkili temsilci tarafından
piyasaya arz edilen veya hizmete sunulan modeli,
k) Frigorifik dönel otomat: Gıda maddelerinin ve
diğer öğelerin yatay bir yüzeye yerleştirildiği bölümlere ayrılmış dönen
tamburlara sahip ve münferit dağıtımın cihazın kapılarından sağlanan
soğutmalı otomatı,
l) Gıda maddesi: Belirli sıcaklıkta soğutma
gerektiren, öncelikli tüketim amaçlı olan gıdayı, malzemeyi, şarap dâhil
içeceği ve diğer öğeleri,
m) Gıda işlemeli doğrudan satış işlevli soğutma
cihazı: Dondurma yapma veya mikrodalga donanımlı soğutmalı otomatlar veya
buz yapma gibi gıda işlemlerini yürütmek için özel olarak test edilmiş ve
onaylanmış, ancak cihazın toplam net hacminin %20'sinden daha azına eşdeğer
gıda işleme süreçlerini yürütmek için özel olarak tasarlanmış bir bölme ile
donatılmış olan cihazları kapsamayan, doğrudan satış işlevli soğutma
cihazını,
n) İçecek soğutucusu: Belirli bir hızda, ortam
sıcaklığının altında yerleştirilen, belirtilen sıcaklıklarda satılmak
üzere, şarap hariç olmak üzere, ortam sıcaklığında paketlenmiş bozulabilir
olmayan içecekleri soğutmak için tasarlanan, içeceklere doğrudan açık
taraflardan veya bir veya daha fazla kapı, çekmece veya her ikisi ile
erişimi sağlayan, içeceklerin bozulmayan doğası göz önüne alındığında
enerji tasarrufu için talep olmadığı dönemlerde soğutucunun içindeki
sıcaklığı artırabilen doğrudan satış işlevli soğutma cihazını,
o) İşlem sıcaklığı: Test sırasında bir bölmenin
içindeki referans sıcaklığı,
ö) Kavisli, karosel ve köşe dolabı: İki doğrusal
arasında geometrik süreklilik elde etmek için birbirlerine açılı ve/veya
eğri oluşturan dolaplara sahip olan, sadece doldurma şeklinden oluşan (kama
şeklinde veya benzeri), tanınabilir bir uzunlamasına ekseni veya uzunluğu
olmayan, dolabının iki ucu arası 30° ile 90° bir açıda eğimli olan doğrudan
satış işlevli soğutma cihazını,
p) Minibar: Soğutma Cihazlarının Çevreye Duyarlı
Tasarım Gerekliliklerine Dair Tebliğ (2019/2019/AB) (SGM: 2021/7)
içerisinde tanımlandığı şekilde öncelikli olarak, otel odalarında ve
benzeri tesislerde gıda maddelerinin saklanması ve satışı için toplam azami
60 litre hacme sahip soğutma cihazını,
r) Model tanımlayıcı: Belirli bir ürün modelini,
aynı ticari marka veya aynı imalatçı, ithalatçı veya yetkili temsilci adına
sahip diğer modellerden ayıran genellikle alfanümerik kodu,
s) Net hacim: Bölmelerin ve gıda malzemeleri veya
diğer öğelerin teşhiri veya saklanması için kullanılmayan alanların
hacimleri düşüldükten sonra, desimetre küp (dm3) veya litre olarak ifade
edilen herhangi bir bölmenin brüt hacimden kalan kısmını,
ş) Özel olarak test edilen ve onaylanan: Aşağıda
belirtilen gerekliliklerin tümüne uyum sağlayan ürünü;
1) Belirtilen AB mevzuatına veya ilgili eylemlere,
ilgili ulusal mevzuata ve/veya ilgili Avrupa veya uluslararası standartlara
göre söz konusu çalışma koşulu veya uygulaması için özel olarak tasarlanır
ve test edilir,
2) Belirtilen çalışma koşulu veya uygulaması için
özel olarak onaylanan ürüne, sertifika, tip onay işareti veya test raporu
şeklinde teknik dosyaya dâhil edilecek kanıtlar eşlik eder,
3) En azından teknik dosya, ürün için sağlanan
bilgi ve herhangi bir reklam veya pazarlama materyali ile kanıtlandığı
şekilde söz konusu çalışma koşulu veya uygulaması için özel olarak piyasaya
arz edilir.
t) Saladet: Üst yüzeyinde, pizza sosları veya
salata ürünleri gibi gıda maddelerinin kolay erişilebilmesi için geçici
saklama kutularının takılabileceği kesikli bölümlere, dikey düzlemde ön
cephesinde bir veya daha fazla kapak veya çekmeceye sahip olan doğrudan
satış işlevli soğutma cihazını,
u) Soğutmalı otomat: Soğutulmuş gıda maddelerini ve
diğer öğeleri yerinde çalışan müdahalesi olmadan dağıtmak için tüketicinin
ödemelerini veya jetonlarını kabul etmek üzere tasarlanan doğrudan satış
işlevli soğutma cihazını,
ü) Şarap saklama cihazı: Soğutma Cihazlarının
Çevreye Duyarlı Tasarım Gerekliliklerine Dair Tebliğ (2019/2019/AB)
(SGM:2021/7)’de tanımlandığı şekilde, titreşim önleyici önlemleri ile
donatılmış, saklama koşulları ve hedef sıcaklığı için bölmesinde hassas
sıcaklık kontrollü şarap saklama bölmesinin sadece tek bir çeşidine sahip
olan soğutma cihazını,
v) Ürün veri tabanı: 1/3/2021 tarihli ve 3584 sayılı
Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulan Enerji Etiketlemesi Çerçeve
Yönetmeliğinde belirtildiği üzere, erişilebilirlik ve güvenlik
gereklilikleri açık bir şekilde belirlenmiş bir uygunluk bölümü ile
erişilebilir bir çevrimiçi portal ve özel ürün parametrelerine ilişkin
bilginin elektronik yollarla erişilebildiği tüketici odaklı kamu bölümünü
içeren, sistematik bir şekilde düzenlenmiş, Avrupa Birliği Komisyonu
tarafından oluşturulan ürünlerle ilgili veri topluluğunu,
y) Üstten erişilir depolama entegreli yatay servis
tezgâhı: Her metre (m) uzunlukta en az 100 litre (L) olan soğutmalı saklama
alanına sahip ve normalde üstten erişilir servis tezgâhı tabanına
yerleştirilen servise yardımcı yatay dolabı,
z) Yatay dolap: Yatay olarak teşhir eden, üstünde
açılan ve yukarıdan erişilebilen doğrudan satış işlevli soğutma cihazını,
aa) Yoğuşturma ünitesi: Endüstriyel Tip Soğutmalı
Depolama Kabinleri, Hızlı Soğutma Kabinleri, Yoğuşturma Üniteleri ve Proses
Çillerleri ile İlgili Çevreye Duyarlı Tasarım Gerekliliklerine Dair Tebliğ
(SGM: 2020/3)’de tanımlandığı şekilde, bir buharlaştırıcı ve bir genleşme
cihazına bağlandığında buhar sıkıştırma çevriminden faydalanarak, soğutma
cihazı veya sistemi içerisindeki sıcaklığı düşürebilen ve sıcaklığı düşük
veya orta seviyede sürekli olarak tutabilen, elektrikle tahrik edilen en az
bir kompresör ve bir yoğuşturucuya sahip olan ürünü,
ifade eder.
(2) İlave tanımlar Ek-I’de yer almaktadır.
Çevreye
duyarlı tasarım gereklilikleri
MADDE 6 –
(1) Bu Tebliğin Ek-II’sinde
belirtilen çevreye duyarlı tasarım gereklilikleri, belirtilen tarihlerden
itibaren uygulanır.
Uygunluk
değerlendirme
MADDE 7 –
(1) Enerji ile İlgili Ürünlerin
Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmeliğin 10 uncu maddesinde
belirtilen uygunluk değerlendirme yöntemi, anılan Yönetmeliğin Ek-IV’ünde
belirtilen iç tasarım kontrol sistemi veya anılan Yönetmeliğin Ek-V’inde
belirtilen yönetim sistemidir.
(2) Enerji ile İlgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı
Tasarımına İlişkin Yönetmeliğin 10 uncu maddesi uyarınca uygunluk değerlendirmesi
amacıyla, teknik dosya, bu Tebliğin Ek-II’nin 3 üncü maddesine uygun olarak
verilen ürün bilgilerinin bir kopyası ile Ek-III’te belirtilen
hesaplamaların ayrıntılarını ve sonuçlarını içerir.
(3) Teknik dosyada, belirli bir model için yer alan
bilgiler aşağıda belirtilen yöntemlerden herhangi biri veya her ikisi
birden kullanılarak elde edildiğinde teknik dosya, söz konusu hesaplamanın
ayrıntılarını, hesaplamanın doğruluğunu sağlamak için imalatçılar
tarafından yapılan değerlendirmeyi ve uygun hallerde, farklı imalatçıların
modelleri arasındaki kimlik beyanını içerir. Teknik dosya, model
tanımlayıcıları da dâhil olmak üzere tüm eşdeğer modellerin bir listesini
içerir.
a) Sağlanan teknik bilgilerle aynı teknik
özelliklere sahip ancak farklı bir imalatçı tarafından üretilen bir model
üzerinden,
b) Aynı veya farklı bir imalatçının başka bir
modelinden tasarım veya dış değerleme metodu temelinde yapılan hesaplama
aracılığıyla.
(4) Teknik dosyada yer alan bilgiler, sırayla ve
Doğrudan Satış İşlevli Soğutma Cihazlarının Enerji Etiketlemesine Dair
Tebliğ (2019/2018/AB) (SGM:2021/10)’in
Ek-VI’sında belirtilen hususlar dâhilinde verilir. Bu Tebliğin 2 nci
maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan ürünler dışında, piyasa gözetimi ve
denetimi amacıyla, imalatçılar, ithalatçılar veya yetkili temsilciler, ürün
veri tabanına kayıtlı ürünleri için Enerji ile İlgili Ürünlerin Çevreye
Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmeliğin Ek-IV’ünün 3 üncü maddesinin (f)
bendine halel getirmeksizin, ürün veri tabanına yüklenen ve belirtilen
bilgileri içeren teknik dosyaya başvurabilirler.
Piyasa
gözetimi ve denetimi için doğrulama yöntemleri
MADDE 8 –
(1) Bakanlık, Enerji ile İlgili
Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmeliğin 5 inci maddesinin
ikinci fıkrasında belirtilen piyasa gözetimi ve denetimini
gerçekleştirirken bu Tebliğin Ek-IV’ünde belirtilen doğrulama yöntemini
uygular.
Önlemler
ve yazılım güncellemeleri
MADDE 9 – (1) İmalatçı, ithalatçı veya yetkili temsilci,
test edildiklerini tespit edebilmek (örneğin test koşullarını veya test
döngüsünü kabul ederek) ve teknik dosyada imalatçı, ithalatçı veya yetkili
temsilci tarafından beyan edilen veya verilen dokümantasyondan herhangi
birine dâhil edilen parametrelerden herhangi biri için daha elverişli bir
seviyeye ulaşmak amacıyla test sırasında performanslarını otomatik olarak
değiştirmek için tasarlanan ürünleri piyasaya arz edemez.
(2) Ürünün enerji tüketimi ve beyan edilen diğer
parametrelerden herhangi biri, bir yazılım veya ürün yazılımı
güncellemesinden sonra, uygunluk beyanı için özgün olarak kullanılan aynı
test standardı ile ölçüldüğünde, güncellemeden önce son kullanıcının açık
onayı dışında daha geriye götüremez.
(3) Bir yazılım güncellemesi, uygunluk beyanı için
geçerli olan çevreye duyarlı tasarım gereklilikleriyle uyumlu olmayacak
şekilde ürünün performansını değiştirecek bir etkiye sahip olamaz.
Gösterge
niteliğinde ölçütler
MADDE 10
– (1) Bu Tebliğin yürürlüğe
girdiği tarihte piyasada bulunan en iyi performans gösteren ürün ve
teknolojiler için gösterge niteliğinde ölçütler Ek-V’te belirtilmiştir.
Danışma
kurulu işlemleri
MADDE 11
– (1) Bakanlık, bu Tebliğ ile
ilgili olarak, enerji verimliliği endeksi gereklilikleri, dondurucu özellik
bölmeli düşük gürültülü çoklu bölmeye sahip cihazlar için enerji verimliliği
endeksi gerekliliklerini belirleme uygunluğu, dengeleme faktörleri ve
modelleme parametrelerini içerecek şekilde enerji verimliliği endekslerinin
yeniden düzenlenmesi, ürün kategorilerinin daha iyi ayrımının yapılmasının
uygunluğu, daha fazla yedek parçanın dâhil edilmesi gerekip gerekmediği de
dâhil olmak üzere, döngüsel ekonomi ilkelerine uygun ürünler için ek kaynak
verimliliği gereklilikleri belirleme uygunluğu, saladetler, çil işlemi
sıcaklığında çalışan bütünleşik saklamalı yatay üstten erişimli tezgâhlar,
köşe dolapları, dondurma işlemi sıcaklığında çalışan otomatlar ve balıklar
için üstten erişilir buzlu tezgâhlar için enerji verimliliği
gerekliliklerini ve ek bilgi gerekliliklerini belirleme uygunluğu, bir
içecek soğutucusunun eşdeğer hacim değerini brüt hacim yerine net hacim
üzerine dayandırma uygunluğu, süpermarket muhafaza dolapları için toplam
teşhir alanı yerine net hacme dayalı bir EEI formülü sunmanın uygunluğu,
toleransların seviyesi, konuları ile ilgili Avrupa Komisyonu tarafından oluşturulan
soğutma cihazları ile ilgili danışma kurulu toplantılarına katılım sağlar.
Yürürlük
MADDE 12
– (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde
yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 13
– (1) Bu Tebliğ hükümlerini Sanayi
ve Teknoloji Bakanı yürütür.
Ekleri için tıklayınız
|