|
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından:
ELEKTRONİK
EKRANLARIN ÇEVREYE DUYARLI TASARIM
GEREKLİLİKLERİNE DAİR TEBLİĞ
(2019/2021/AB) (SGM:2021/5)
Amaç
MADDE 1 –
(1) Bu Tebliğin amacı, 23/6/2010
tarihli ve 2010/643 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan
Enerji ile İlgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmeliğin
uygulanmasına yönelik olarak, televizyonlar, monitörler ve dijital bilgilendirme
ekranları da dahil olmak üzere elektronik ekranların piyasaya arzına ve
hizmete sunulmasına ilişkin çevreye duyarlı tasarım gerekliliklerini
belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 –
(1) Bu Tebliğ, televizyonlar,
monitörler ve dijital bilgilendirme ekranları da dahil olmak üzere
elektronik ekranları kapsar.
(2) Bu Tebliğ aşağıdaki elektronik ekranlara
uygulanmaz:
a) 100 santimetrekareye eşit veya daha küçük bir
ekran alanına sahip herhangi bir elektronik ekran.
b) Projektörler.
c) Hepsi bir arada özellikli video konferans
sistemleri.
ç) Tıbbi görüntüleme ekranları.
d) Sanal gerçeklik başlıkları.
e) 22/5/2012 tarihli ve 28300 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Kontrolü
Yönetmeliğinin 2 nci maddesinin altıncı fıkrasında belirtilen ürünler, aynı
Yönetmeliğin Ek-1/A’sında belirtilen büyük ve sabit sanayi aletleri ve
Ek-1/B’sinde belirtilen emplantasyon ürünleri ve hastalık bulaşıcı
temaslarda bulunan ürünler ile aşağıda belirtilen ürünlerden tümleşik olan
ekranlar veya bu ürünlere takılan ekranlar;
1) Uzaya gönderilmek üzere tasarlanan cihazlar,
2) Bu tesislerin bir parçası olarak özel olarak
tasarlanmamış ve kurulmamış herhangi bir ekipman haricindeki büyük ölçekli
sabit tesisler,
3) Tip onaylı olmayan elektrikli iki tekerlekli araçlar
hariç, kişi veya eşya taşıma araçları,
4) Yalnızca profesyonel kullanım için kullanıma
sunulan yol dışı hareketli araçlar,
5) Sadece işletmeler arası bazda sunulan araştırma
ve geliştirme amacıyla özel olarak tasarlanmış cihaz.
f) Enerji ile İlgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı
Tasarımına İlişkin Yönetmeliğin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (2)
numaralı bendinde belirtildiği şekilde bileşen veya alt aksam olan
elektronik ekranlar.
g) Endüstriyel ekranlar.
(3) Ek-II’de yer alan A ve B bölümlerinde belirtilen
gereklilikler aşağıdaki ekranlara uygulanmaz:
a) Yayın görüntüleme ekranları.
b) Profesyonel ekranlar.
c) Güvenlik ekranları.
ç) Akıllı tahtalar.
d) Dijital resim çerçeveleri.
e) Dijital görüntülü göstergeler.
(4) Ek-II’de yer alan A, B ve C bölümlerindeki
gereklilikler aşağıdaki elektronik ekranlara uygulanmaz:
a) Durum göstergeleri.
b) Kontrol panelleri.
Dayanak
MADDE 3 –
(1) Bu Tebliğ; 10/7/2018 tarihli
ve 30474 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı
Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 385 inci ve 508 inci
maddeleri ile 23/6/2010 tarihli ve 2010/643 sayılı Bakanlar Kurulu
Kararıyla yürürlüğe konulan Enerji ile İlgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı
Tasarımına İlişkin Yönetmeliğe dayanılarak hazırlanmıştır.
AB
mevzuatına uyum
MADDE 4 –
(1) Bu Tebliğ; Avrupa Parlamentosu
ve Konseyinin (AT) 2009/125 sayılı Tüzüğü uyarınca yayımlanan elektronik
ekranlar için çevreye duyarlı tasarım gerekliliklerini belirleyen, (AT)
2008/1275 sayılı Tüzüğü tadil eden ve (AT) 2009/642 sayılı Tüzüğü
yürürlükten kaldıran 11/3/2019 tarihli ve (AB) 2019/2021 sayılı Komisyon
Tüzüğü ile bu Tüzükte değişiklik yapan (AB) 2021/341 sayılı Komisyon Tüzüğü
esas alınarak AB mevzuatına uyum çerçevesinde hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 5 –
(1) Bu Tebliğde geçen;
a) AB: Avrupa Birliğini,
b) Akıllı tahta: Ekrandaki görüntü ile doğrudan
kullanıcı etkileşimine müsaade eden, ses ve video sinyallerinin iletimi de
dahil olmak üzere, özellikle sunum, ders ve uzaktan iş birliği yapılmasını
sağlamak amacıyla tasarlanan ve aşağıdaki özellikleri içeren elektronik
ekranı;
1) Birden fazla kişi tarafından izlenebilmesi için,
özellikle asılı duracak şekilde tasarlanan, bir zemin üzerine monte edilen,
bir raf veya masa üstüne ayarlanan veya fiziksel bir yapıya sabitlenen,
2) İçeriği ve etkileşimi yönetmek için belirli
işlevlere sahip bilgisayar yazılımı ile kullanılması gerekli olan,
3) (2) numaralı alt bentte belirtilen yazılımın
çalışması için özel olarak bir bilgisayar ile birlikte kullanılmak üzere
entegre edilen veya tasarlanan,
4) 40 dm2 den
daha büyük bir görüntü ekran alanına sahip,
5) Parmak veya kalem dokunuşu veya el, kol hareketi
veya ses gibi diğer araçlarla kullanıcı etkileşimine sahip.
c) Alıcı: Karasal dijital veya uydu gibi televizyon
yayın sinyalini algılayan, bir grup yayın kanalından bir televizyon
kanalının seçimini kolaylaştıran, ancak tek noktaya internet yayınına sahip
olmayan elektronik devreyi,
ç) Bakanlık: Sanayi ve Teknoloji Bakanlığını,
d) Dijital bilgilendirme ekranı: Masaüstü tabanlı
olmayan ve dış ortamlarda özellikle birden fazla kişi tarafından izlenecek
şekilde tasarlanan ve aşağıdaki özellikleri içeren elektronik ekranı;
1) Belirli bir ekran görüntüsünün adreslenmesini
sağlayan tek bir tanımlayıcıya sahip olan,
2) Ekran ayarlarına ve ekrandaki görüntüye yetkisiz
erişimi devre dışı bırakan bir işlevi bulunan,
3) Yayın kaynaklarının olmadığı ancak uzaktan tek
veya çoklu yayının görüntülenmesi için bilgileri kontrol etmeye, izlemeye
veya almaya yönelik olarak kablolu veya kablosuz ara yüzü kapsayan ağ
bağlantısına sahip olan,
4) Zemin desteği ile piyasaya arz edilmeyen ve
birden fazla kişi tarafından izlenebilmesi için asılı, monte edilmiş veya
fiziksel bir yapının üzerine sabitlenecek şekilde tasarlanan,
5) Yayın sinyallerini görüntülemek için bir
alıcıyla tümleşik olmayan.
e) Durum göstergesi: Seçilen kanal, zaman veya güç
tüketimi gibi basit ama değişen bilgileri göstermek için kullanılan ancak
basit bir ışık göstergesinden ibaret olmayan ekranı,
f) Elektronik ekran: Elektronik bağlantılı,
birincil işlevi olarak kablolu veya kablosuz kaynaklardan görsel bilgileri
görüntüleyen ekranı,
g) Ekran alanı: Azami görüntülenebilir görüntü
genişliğinin, panelin yüzeyi boyunca azami görüntülenebilir görüntü yüksekliği
ile çarpılarak hesaplanan hem düz hem de kavisli elektronik ekranın
görüntülenebilir alanını,
ğ) Endüstriyel ekran: Endüstriyel ortamlarda ölçüm,
test, izleme veya kontrol için özel olarak tasarlanan, test edilen ve
pazarlanan ve tasarımı asgari olarak aşağıdakileri sağlayan elektronik
ekranı;
1) 0° C ile +50° C arası çalışma sıcaklıkları,
2) Yoğuşmaya neden olmayan %20 ila %90 arasındaki
çalışma nem koşulları,
3) Toz girişi olmamasını sağlayan asgari düzeyde
giriş koruması (IP 65) ve muhafazaya bir nozul (6,3 mm) tarafından
püskürtülen suyun etki etmemesi dahil olmak üzere temasa karşı tam koruma
(toz geçirmez),
4) Endüstriyel ortamlar için uygun elektromanyetik
uygunluk dayanımı.
h) Güvenlik ekranı: Aşağıda belirtilen özelliklerin
tümüne sahip olan elektronik ekranı;
1) Güç durumu, aşırı yüklemeyi önleyici termal
algılamadan alınan dahili sıcaklık, video kaynağı, ses kaynağı ve durumu
(şiddet/sessiz), modeli ve donanım yazılımı sürümü bilgilerinden en az
birini bir uzak sunucuya iletebilen kendi kendini izleme işlevi,
2) Profesyonel gövdelere veya konsollara monte
edilmesini kolaylaştıran kullanıcı tanımlı uzman form faktörü.
ı) Hepsi bir arada özellikli video konferans
sistemi: Video konferans ve karşılıklı etkileşim için tasarlanan, tek bir
kasada tümleşik hale getirilen ve aşağıdaki özelliklerin tümüne sahip olan
özel sistemi;
1) İmalatçı tarafından teslim edildiği şekilde
ITU-T H. 323 veya IETF SIP özel video konferans protokollerini destekleyen,
2) Kamera veya kameralar, ekran ve veri kaybı esnekliği
de dahil olmak üzere iki yönlü gerçek zamanlı video için görüntü işleme
yeteneklerine sahip olan,
3) Hoparlör ve yankı probleminin giderilmesi de
dahil olmak üzere iki yönlü gerçek zamanlı eller serbest ses sistemi için
ses işleme yeteneklerini içeren,
4) Bir şifreleme işlevine sahip,
5) Yüksek ağ kullanılabilirliği (HiNA)
özelliklerini içeren.
i) Kontrol paneli: Ürün çalışmasını kontrol etmek
için dokunma veya başka yollarla kullanıcı etkileşimi ile sağlayabilen,
ürüne entegre edilebilen veya yalnızca ürünle birlikte kullanılmak üzere
özel olarak tasarlanan ve pazarlanan elektronik ekranı,
j) Mesleki amaçlı kullanılan ekran: Video ve grafik
görüntüleri düzenlemek için mesleki amaçlı kullanım için tasarlanan ve
pazarlanan özellikleri aşağıda belirtilen niteliklerin tümünü içeren
elektronik ekranı;
1) Ekran kapak camı olsun veya olmasın, ekranın
dikey düzlemine dik şekilde ölçülen en az 1000: 1 kontrast oranı ile dikey
olana göre en az 85° ve kavisli bir ekran üzerinde dikeyden en az 83° yatay
görüntüleme açısında ölçülen en az 60: 1 kontrast oranı,
2) En az 2.3 mega piksel doğal çözünürlük,
3) Uluslararası Aydınlatma Komisyonunun renk ölçümü
ile ilgili olarak, CIE LUV'nin %38,4'üne eşit veya daha fazla renk gamı
desteği,
4) Ekranın meslek amaçlı kullanımına uygun olarak
Avrupa Yayın Birliği tarafından yayımlanan EBU Tech 3320 teknik dokümanında
seviye 1, 2 veya 3 olarak tanımlanan monitörlerin, renk ve parlaklık
bütünlüğü.
k) Monitör: Bilgisayar monitörü, bilgisayar ekranı
olarak da adlandırılan, kişinin yakından görmesi amacıyla masa benzeri bir
zeminde kullanılan elektronik ekranı,
l) Projektör: Bir ışık kaynağını modüle etmek,
ortaya çıkan görüntü harici bir yüzeye yansıtmak ve analog veya dijital
video görüntü bilgilerini herhangi bir biçimde işlemek için kullanılan
optik cihazı,
m) Sanal gerçeklik başlığı: Baş hareket izleme
fonksiyonları ile her göz için stereoskopik görüntüleme yaparak kullanıcı
için sürükleyici sanal gerçeklik sağlayan başa takılan gözlüğü,
n) Dijital fotoğraf çerçevesi: Yalnızca görsel
bilgileri görüntüleyen elektronik bir ekranı,
o) Seviye 1 monitörü: Görüntü yakalama,
post-prodüksiyon, iletim ve depolama gibi bir prodüksiyon veya yayın
akışındaki kilit noktalardaki görüntülerin üst düzeyde teknik açıdan kalite
değerlendirmesi amacıyla kullanılan monitörü,
ö) Televizyon: Öncelikle görsel-işitsel sinyallerin
alınması ve görüntülenmesi için tasarlanan, bir ekran ve bir veya daha
fazla alıcıdan oluşan bir elektronik ekranı,
p) Tıbbi görüntüleme ekranı: Aşağıda belirtilen mevzuatın
kapsamına giren elektronik ekranı;
1) 7/6/2011 tarihli ve 27957 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Tıbbi Cihaz Yönetmeliği,
2) 7/6/2011 tarihli ve 27957 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Vücuda Yerleştirilebilir Aktif Tıbbi Cihazlar Yönetmeliği,
3) 9/1/2007 tarihli ve 26398 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Vücut Dışında Kullanılan (İn Vitro) Tıbbi Tanı Cihazları
Yönetmeliği.
r) Tümleşik: İşlevsel bir bileşen olarak başka bir
ürünün bir parçası olan üründen bağımsız olarak çalıştırılamayan ve güç de
dâhil olmak üzere işlevlerini sağlamak için ilgili ürüne bağlı olan
elektronik ekranları,
s) Yayın görüntüleme cihazı: Yayıncılar ve video
içerik oluşturma için video üretim evleri tarafından profesyonel kullanım
için tasarlanan ve pazarlanan ve aşağıda belirtilen özelliklerin tümüne
sahip olan elektronik ekranı;
1) Renk kalibrasyon işlevine sahip olan,
2) Dalga biçimli monitörü/vektör etki alanına
sahip, KYM (kırmızı-yeşil-mavi) kesim noktası, mevcut piksel çözünürlüğünde
video sinyal durumunu kontrol etme imkânı olan, geçmeli ve ekran
işaretleyici; giriş sinyali analiz işlevi için giriş sinyali izleme ve hata
algılama özelliği olan,
3) Ürünle tümleşik yapıda seri dijital ara yüz
(SDI) veya video üzerinden internet protokolü (VoIP) olan,
4) Halka açık alanlarda kullanılması amaçlanmayan.
ş) Yüksek ağ geçerliliği (HiNA): Ev ve Büro Tipi
Elektrik-Elektronik Cihazların Hazırda Bekleme, Kapalı ve Ağ Bağlantılı
Hazırda Bekleme Konumlarının Elektrik Enerjisi Tüketimi ile İlgili Çevreye
Duyarlı Tasarım Gerekliliklerine Dair Tebliğ (2008/1275/AT)
(SGM:2021/13)’in 5 inci maddesinin (ıı) bendinde tanımlanan özelliği,
ifade eder.
(2) İlave tanımlar Ek-I’de yer almaktadır.
Çevreye
duyarlı tasarım gereklilikleri
MADDE 6 –
(1) Bu Tebliğ Ek-II’de yer alan
çevreye duyarlı tasarım gereklilikleri, Ek-II’de belirtilen tarihlerden
itibaren uygulanır.
Uygunluk
değerlendirme
MADDE 7 –
(1) Enerji ile İlgili Ürünlerin
Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmeliğin 10 uncu maddesinde
belirtilen uygunluk değerlendirme yöntemi, söz konusu Yönetmeliğin
Ek-IV'ünde belirtilen iç tasarım kontrol sistemine veya Ek-V'inde
belirtilen yönetim sistemine göre yapılır.
(2) Enerji ile İlgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı
Tasarımına İlişkin Yönetmeliğin 10 uncu maddesi uyarınca, teknik dosya, bu
Tebliğin Ek-II'sinin D bölümünün 2 nci maddesine uygun olarak verilen bazı
plastik parçaların muafiyet uyarınca işaretlenmemesinin nedenini, bu
Tebliğin Ek-II’sinde ve Ek-III’ünde belirtilen hesaplamaların ayrıntılarını
ve sonuçlarını içerir.
(3) Teknik dosyada, belirli bir model için yer alan
bilgiler aşağıda belirtilen yöntemlerden herhangi biri veya her ikisi
birden kullanılarak elde edildiğinde teknik dosya, söz konusu hesaplamanın
ayrıntılarını, hesaplamanın doğruluğunu sağlamak için imalatçılar
tarafından yapılan değerlendirmeyi ve uygun hallerde, farklı imalatçıların
modelleri arasındaki kimlik beyanını içerir. Teknik dosya, model
tanımlayıcıları da dahil olmak üzere tüm eşdeğer modellerin bir listesini
içerir:
a) Sağlanan teknik bilgilerle aynı teknik özelliklere
sahip ancak farklı bir imalatçı tarafından üretilen bir model üzerinden.
b) Aynı veya farklı bir imalatçının başka bir
modelinden tasarım veya dış değerleme metodu temelinde yapılan hesaplama
aracılığıyla.
(4) Teknik dosyada yer alan bilgiler, sırayla ve
Elektronik Ekranların Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğin (2019/2013/AB)
(SGM:2021/6) Ek-VI'sında belirtilen hususlar dahilinde verilir.
(5) Piyasa gözetimi ve denetimi amacıyla,
imalatçılar, ithalatçılar veya yetkili temsilciler, ürün veri tabanına
kayıtlı ürünleri için Enerji ile İlgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı
Tasarımına İlişkin Yönetmeliğin Ek-IV’ünün 3 üncü maddesinin (f) bendine
halel getirmeksizin, Elektronik Ekranların Enerji Etiketlemesine Dair
Tebliğ (2019/2013/AB) (SGM:2021/6) içerisinde tanımlanan ürün veri tabanına
yüklenen ve belirtilen bilgileri içeren teknik belgelere başvurabilir.
Piyasa
gözetimi ve denetimi için doğrulama yöntemleri
MADDE 8 –
(1) Bakanlık, Enerji ile İlgili
Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmeliğin 5 inci maddesinin
ikinci fıkrasında belirtilen piyasa gözetimi ve denetimini
gerçekleştirirken Ek-IV'te belirtilen doğrulama yöntemini uygular.
Önlemler
ve yazılım güncelleme
MADDE 9 –
(1) İmalatçı, ithalatçı veya
yetkili temsilci, test edildiklerini tespit edebilmek amacıyla tasarlanan
ürünleri (örneğin test koşullarını veya test döngüsünü kabul ederek) ve
teknik dosyada veya sunulan herhangi bir dokümanda imalatçı, ithalatçı veya
yetkili temsilci tarafından beyan edilen parametrelerden herhangi birinin daha
iyi bir seviyeye ulaşması amacıyla
test sırasında performanslarını otomatik olarak değiştirerek
özellikle aykırı davranış göstermek amacıyla tasarlanan ürünleri piyasaya
arz edemez.
(2) Ürünün enerji ve su tüketimi, beyan edilen diğer
parametrelerden herhangi biri, bir yazılım veya ürün yazılımı
güncellemesinden sonra, uygunluk beyanı için özgün olarak kullanılan aynı
test standardı ile ölçüldüğünde, güncellemeden önce son kullanıcının açık
onayı dışında değiştirilemez ve daha geriye götürülemez. Hiçbir performans
değişikliği, güncellemenin reddedilmesinin bir sonucu olarak ortaya
çıkamaz.
(3) Bir yazılım güncellemesi, uygunluk beyanı için
geçerli olan çevreye duyarlı tasarım gereklilikleriyle uyumlu olmayacak
şekilde ürünün performansını değiştirecek bir etkiye sahip olamaz.
Gösterge
niteliğinde ölçütler
MADDE 10
– (1) Bu Tebliğin yürürlüğe
girdiği tarihte piyasada bulunan en iyi performans gösteren ürün ve
teknolojiler için gösterge niteliğindeki ölçütler Ek-V'te belirtilmiştir.
Danışma
kurulu işlemleri
MADDE 11
– (1) Bakanlık, bu Tebliğ ile
ilgili olarak, mevzuat kapsamının güncellenmesi, daha büyük ve daha küçük
ürünler arasındaki sıkılık dengesinin uygunluğu; HDR, 3D konum, UHD-8K
üzerindeki çözünürlük seviyeleri yüksek çerçeve hızı gibi yeni teknolojiler
sonucunda yasal gerekliliklerin uyarlanması ihtiyacı; göz önüne alınan
uygunluklar; dijital gösterge ekranları veya bu kapsamda olmayan diğer
ekranlar için çalışır konumdaki enerji verimliliği gerekliliklerinin
ayarlanmasının uygunluğu; dayanıklılığı artırmak, onarımı kolaylaştırmak
için farklı veya ek gereklilikler getirilmesinin uygunluğu ve yeniden
kullanımda kullanılabilir yedek parçalar ve standartlaştırılmış bir harici
güç eklemek için zaman çerçevesinin belirlenmesi; kritik hammaddelere
ilişkin ve geri dönüştürücülere bilgi aktarımı da dahil olmak üzere,
kullanım ömrünün sonunda sökülmeyi ve geri dönüşümü geliştirmek için farklı
veya ek gereklilikler belirleme uygunluğu; Enerji ile İlgili Ürünlerin
Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmelik ve Atık Elektrikli ve
Elektronik Eşyaların Kontrolü Yönetmeliği kapsamında ürünlerle tümleşik
ekranlar için kaynak verimliliği gereklilikleri hususlarında çalışmalar
yapmak üzere Avrupa Komisyonu tarafından kurulan danışma kurulu toplantılarına
katılım sağlar.
Yürürlükten
kaldırılan tebliğ
MADDE 12
– (1) 23/9/2011 tarihli ve 28063
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Televizyonlar ile İlgili Çevreye Duyarlı
Tasarım Gereklerine Dair Tebliğ (SGM-2011/16) yürürlükten kaldırılmıştır.
Geçiş hükmü
GEÇİCİ
MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin
yürürlüğe girdiği tarihten önceki dört aylık süreden önce, aynı modele veya
eş değer modellere ait hiçbir biriminin piyasaya arz edilmemiş olması
koşuluyla, yürürlük tarihi ile bu tarihten dört ay öncesine kadar olan süre
içerisinde, bu Tebliğ hükümlerine uygun olarak piyasaya arz edilen
modeller, 12 nci madde ile yürürlükten kaldırılan Televizyonlar ile İlgili
Çevreye Duyarlı Tasarım Gereklerine Dair Tebliğ (SGM-2011/16)
gerekliliklerine de uygun kabul edilir.
Yürürlük
MADDE 13
– (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde
yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 14
– (1) Bu Tebliğ hükümlerini Sanayi
ve Teknoloji Bakanı yürütür.
Ekleri için tıklayınız
|