|
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından:
KAYNAK
EKİPMANLARI İLE İLGİLİ ÇEVREYE DUYARLI TASARIM
GEREKLİLİKLERİNE DAİR TEBLİĞ
(2019/1784/AB) (SGM:2021/17)
Amaç
MADDE 1 –
(1) Bu Tebliğin amacı, 23/6/2010
tarihli ve 2010/643 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan
Enerji ile İlgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmeliğin
uygulanmasına yönelik olarak şebekeye bağlı çalışan kaynak ekipmanlarının piyasaya
arzına ve/veya hizmete sunulmasına ilişkin çevreye duyarlı tasarım
gerekliliklerini belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 –
(1) Bu Tebliğ;
a) Manuel metal ark kaynağı,
b) Korumalı metal ark kaynağı,
c) Kendinden korumalı özlü kaynağı,
ç) Özlü ark kaynağı,
d) Metal aktif gaz ve metal atıl gaz kaynağı,
e) Tungsten atıl gaz kaynağı,
f) Plazma ark kesimi,
ve yardımcı süreçlerinin bir veya daha fazlasında
kullanılan kaynak ekipmanlarını kapsar.
(2) Bu Tebliğ;
a) Tozaltı ark kaynağında,
b) Sınırlı görevli ark kaynağında,
c) Direnç kaynağında,
ç) Saplama kaynağında,
ve yardımcı süreçlerinde kullanılan kaynak
ekipmanlarını kapsamaz.
Dayanak
MADDE 3 –
(1) Bu Tebliğ; 10/7/2018 tarihli
ve 30474 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı
Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 385 inci ve 508 inci
maddeleri ile 23/6/2010 tarihli ve 2010/643 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı
ile yürürlüğe konulan Enerji ile İlgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına
İlişkin Yönetmeliğe dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 –
(1) Bu Tebliğin amaçları
bakımından Enerji ile İlgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin
Yönetmelikte yer alan tanımlara ek olarak;
a) AB: Avrupa Birliğini,
b) Bakanlık: Sanayi ve Teknoloji Bakanlığını,
c) Direnç kaynağı: Kaynak çubukları veya koruyucu
gazlar gibi sarf malzemeleri gerektirmeyen, elektrik akımının hassas bir
şekilde kontrol edilen bir süre ve kontrollü bir basınç altında parçalar
arasından geçirilmesiyle ısının birleştirilecek parçaların arayüzünde
oluşturulduğu bir termoelektriksel işlemi,
ç) Eş değer model: Sağlanan teknik bilgilerle aynı
teknik özelliklere sahip olan ancak aynı imalatçı, ithalatçı veya yetkili
temsilci tarafından ayrı bir model tanımlayıcı ile farklı bir model olarak
piyasaya arz edilen veya hizmete sunulan modeli,
d) Kaynak ekipmanı: Metalleri kaynak sıcaklığına
kadar ısıtarak (basınç uygulayarak veya uygulamaksızın) veya sadece basınç
uygulayarak, dolgu metali ve koruyucu gaz kullanarak veya kullanmaksızın,
uygun araçları ve teknikleri kullanarak tanımlanmış geometride bir ürün
ortaya çıkaran metal birleşimini üretmek için biraraya gelen ve en az biri
hareket eden birbirine bağlı parçalardan veya elemanlardan oluşan sabit
veya taşınabilir, ark kaynağı ve yardımcı işlemlerle birlikte manuel, otomatik
veya yarı otomatik kaynak, lehim, sert lehim veya kesim veya hepsi için
kullanılan ürünleri,
e) Kendinden korumalı özlü kaynak: Kaynak havuzunu
kirlenmeden korumak için harici bir koruyucu gaz kullanılmasına gerek
olmaksızın kaynak tabancasından kaynak bağlantısına sürekli içi boş tel
elektrodun beslendiği tel kaynak işlemini, (harici bir koruyucu gaz yerine,
kaynak havuzunu koruyan gazın oluşumu için içi boş tel içindeki akı
bileşiği kaynak arkı ile reaksiyona girer.)
f) Korumalı metal ark kaynağı: Basıncın
kullanılmadığı ve dolgu metalinin elektrottan sağlandığı, korumanın
elektrot kaplamasının ayrışmasından elde edildiği, korumalı metal elektrot
ile iş parçası ve çalışma alanı arasındaki elektrik arkıyla ısıtarak
birleşimin üretildiği ark kaynağı işlemini,
g) Koruyucu gaz (ikincil gaz): Memenin ağzından
geçmeyen, bunun yerine memenin etrafından geçen ve elektrik arkının
çevresinde bir koruma oluşturan gazı,
ğ) Manuel metal ark kaynağı: Operatörün elinin kaynak
işleminin hareket hızını ve elektrodun elektrik arkına besleme oranını
kontrol ettiği örtülü elektrotlu ark kaynağı işlemini,
h) Metal aktif gaz kaynağı: Korumanın tamamen
haricen sağlanan aktif bir gazdan veya gaz karışımından elde edildiği; sarf
malzemesi olan sürekli dolgu metal elektrot ile iş parçası alanı arasındaki
bir arkla ısıtarak birleşimin üretildiği gaz metal ark kaynağı işlemini,
ı) Metal âtıl gaz kaynağı: Korumanın tamamen harici
bir besleyici gazdan veya atıl gaz karışımından elde edildiği; sarf
malzemesi olan sürekli dolgu metal elektrot ile iş parçası alanı arasındaki
arkla ısıtarak birleşimin üretildiği gaz metal ark kaynağı işlemini,
i) Model tanımlayıcı: Belirli bir ürün modelini
aynı markaya ya da aynı imalatçı, ithalatçı veya yetkili temsilciye ait
diğer modellerden ayıran, genellikle alfanümerik olan kodu,
j) Özlü ark kaynağı: Harici koruyucu gaz(lar) ın
kullanımını gerektiren veya gerektirmeyen, metal bir kılıf ve çeşitli toz
malzemelerin çekirdeğinden oluşmuş kompozit borulu dolgu metal elektrotlar
kullanan ve kaynak dikişinin yüzeyinde geniş bir cüruf kaplaması oluşturan
kaynak işlemini,
k) Plazma ark kesimi: Daraltılmış bir ark kullanan
ve erimiş metali sınırlandırılmış meşale ucundan yayılan yüksek yoğunluklu
iyonize gaz (plazma gaz) jeti içinde uzaklaştıran doğru akım negatif
elektrotlu ark kesimi işlemini,
l) Plazma gazı (Menfez gazı veya kesme gazı):
Elektrodu çevrelemek için torca yönlendirilen ve bir plazma oluşturmak
üzere ark tarafından iyonize edilen ve torç memesinden plazma jeti olarak
çıkan gazı,
m) Saplama kaynağı: Bir metal saplamanın veya
benzer parçanın bir iş parçasına, her iki parçayı da ısıtmak için elektrik
arkı kullanılarak manuel, otomatik ya da yarı otomatik olarak
birleştirildiği kaynak işlemini,
n) Sınırlı görevli ark kaynağı: Endüstriyel ve
profesyonel uygulamalar için olmayan ve aşağıda yer alan özelliklere sahip
ark kaynağını ve yardımcı süreçlerini;
1) Tek fazlı şebeke gerilimi kullanan,
2) Eğer motor tahrikliyse, çıkış gücü 7,5 kVA’yı
aşmayan,
3) Çalışmak için ark başlatma ve dengeleme
cihazları, sıvı soğutma sistemleri veya gaz konsolları gerektirmeyen.
o) Tozaltı ark kaynağı: Basıncın uygulanmadığı,
elektrottan ve bazen de kaynak çubuğu, akı veya metal granüller gibi
yardımcı bir kaynaktan gelen dolgu metalinin kullanıldığı, ark ve erimiş
metalin iş parçası üzerindeki tanecikli akı örtüsü tarafından korunduğu,
örtüsüz metal elektrot veya elektrotlar ile kaynak havuzu arasında 600
Amperi aşan ark veya arkların kullanıldığı ark kaynağı işlemini,
ö) Tungsten âtıl gaz kaynağı: Korumanın bir gazdan
veya gaz karışımından elde edildiği, basınç ve dolgu metalinin
kullanılabildiği veya kullanılamadığı, sarf malzemesi olmayan tek bir
tungsten elektrot ile iş parçası alanı arasındaki bir arkla ısıtarak
birleşimin üretildiği ark kaynağı işlemini,
ifade eder.
(2) İlave tanımlar Ek-I’de yer almaktadır.
Çevreye
duyarlı tasarım gereklilikleri
MADDE 5 –
(1) Bu Tebliğin yürürlük
tarihinden itibaren Ek-II’de yer alan çevreye duyarlı tasarım gereklilikleri
uygulanır.
Uygunluk
değerlendirme
MADDE 6 –
(1) Enerji ile İlgili Ürünlerin
Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmeliğin 10 uncu maddesinde
belirtilen uygunluk değerlendirme yöntemi, söz konusu Yönetmeliğin
Ek-IV’ünde belirtilen İç Tasarım Kontrolü veya Ek-V’inde belirtilen
Uygunluk Değerlendirmesine İlişkin Yönetim Sistemidir.
(2) Enerji ile İlgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı
Tasarımına İlişkin Yönetmeliğin 10 uncu maddesi uyarınca uygunluk
değerlendirmesinin amaçları bakımından teknik dosya, bu Tebliğin
Ek-II’sinin 2 nci ve 3 üncü maddeleriyle uyumlu olarak sağlanan ürün
bilgisinin bir kopyasını ve Ek-III’e göre gerçekleştirilen hesaplamaların
detaylarını ve sonuçlarını içerir.
(3) Belirli bir model için teknik dosyada yer alan
bilgiler;
a) Sağlanan teknik bilgilerle aynı teknik
özelliklere sahip ancak farklı bir imalatçı tarafından üretilen bir model
üzerinden,
b) Aynı veya farklı bir imalatçının veya her
ikisinin başka bir modelinden tasarım veya dış değerleme metodu temelinde
yapılan hesaplamayla,
elde edildiğinde teknik dosya, söz konusu
hesaplamanın ayrıntılarını, hesaplamanın doğruluğunu sağlamak için imalatçı
tarafından yapılan değerlendirmeyi ve uygulanabilir olduğunda, farklı
imalatçıların modelleri arasındaki kimlik beyanını içerir. Teknik dosya,
model tanımlayıcıları da dâhil olmak üzere tüm eş değer modellerin bir
listesini içerir.
Piyasa
gözetimi ve denetimi için doğrulama yöntemleri
MADDE 7 –
(1) Bakanlık, Enerji ile İlgili
Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmeliğin 5 inci maddesinin
ikinci fıkrasında belirtilen piyasa gözetimi ve denetimi kontrollerini
yaparken bu Tebliğin Ek-IV'ünde belirtilen piyasa gözetimi ve denetimi
amaçlı doğrulama yöntemini uygular.
Önlemler
ve yazılım güncellemeleri
MADDE 8 –
(1) İmalatçı, ithalatçı veya yetkili
temsilci, bu Tebliğde belirtilen teknik dosyada veya temin edilen herhangi
bir dokümanda yer alan parametrelerin herhangi birini daha iyi bir seviyeye
çıkarmak amacıyla, test edildiğini (örneğin test koşulları veya test
çevrimini öğrenerek) algılama ve test sırasındaki performansını özellikle
otomatik olarak değiştirme özelliklerine sahip olacak şekilde tasarlanan
ürünü piyasaya arz edemez.
(2) Nihai kullanıcının açık onayı dışında, yazılım
veya ürün yazılımı güncellemesinden sonra, ürünün enerji ve su tüketimi ve
beyan edilen diğer parametrelerden herhangi biri, uygunluk beyanında özgün
olarak kullanılan aynı test standardı ile ölçüldüğünde, güncellemeden
önceki durumdan daha geriye götürülemez. Hiçbir performans değişikliği,
güncellemenin reddedilmesinin bir sonucu olarak ortaya çıkamaz.
(3) Bir yazılım güncellemesi, ürünün performansını,
uygunluk beyanı için geçerli olan çevreye duyarlı tasarım gerekliliklerine
uygun olmayacak şekilde değiştirme etkisine sahip olamaz.
Gösterge
niteliğindeki ölçütler
MADDE 9 –
(1) Bu Tebliğin yürürlüğe girdiği
tarihte piyasada bulunan en iyi performans gösteren ürünler ve teknolojiler
için gösterge niteliğindeki ölçütler Ek-V'te belirtilmiştir.
Danışma
kurulu
MADDE 10
– (1) Bakanlık, bu Tebliğ ile
ilgili olarak, özellikle güç kaynağı verimliliği ve işlevsiz durum güç
tüketimi için daha katı sınırlar, kaynak ekipmanı kullanımına bağlı olarak
havaya yapılan salımlar, döngüsel ekonominin amaçlarına uygun olarak
ürünler için ilave kaynak verimliliği gereklilikleri, tozaltı ark kaynağı,
sınırlı görev ark kaynağı, direnç kaynağı ve saplama kaynağı işlemlerini
kullanan ürünlere ilişkin çevreye duyarlı tasarım gereklilikleri
belirlemenin ve bu Tebliğin kapsamının profesyonel takım tezgâhlarına
genişletilmesinin ve özellikle de takım tezgâhlarının işlem dışı, bekleme
ve diğer düşük güçlü modlardaki asgari verimlilik değerlerine ilişkin
belirli çevreye duyarlı tasarım gereklilikleri belirlemenin uygun olup
olmadığına ilişkin Avrupa Komisyonu tarafından oluşturulan danışma kurulu toplantılarına
katılım sağlar.
AB
mevzuatına uyum
MADDE 11
– (1) Bu Tebliğ, (AT) 2009/125
sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konseyinin Tüzüğü uyarınca yayımlanan Kaynak
Ekipmanlarının Çevreye Duyarlı Tasarım Gerekliliklerini belirleyen,
1/10/2019 tarihli ve (AB) 2019/1784 sayılı Komisyon Tüzüğü esas alınarak AB
mevzuatına uyum çerçevesinde hazırlanmıştır.
Yürürlük
MADDE 12
– (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde
yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 13
– (1) Bu Tebliğ hükümlerini Sanayi
ve Teknoloji Bakanı yürütür.
Ekleri için tıklayınız
|