|
Ticaret Bakanlığından:
GENELLEŞTİRİLMİŞ
TERCİHLER SİSTEMİNE İLİŞKİN TEBLİĞ
(İTHALAT:
2021/6)
Amaç ve
kapsam
MADDE 1 – (1) Bu Tebliğ, 31/12/2020 tarihli ve 3350 sayılı
Cumhurbaşkanı Kararıyla yürürlüğe konulan İthalat Rejimi Kararında,
Genelleştirilmiş Tercihler Sistemine (GTS) ilişkin tarife tavizlerinden
yararlanan eşya ile ülkelerin belirlenmesine esas teşkil eden hususları
düzenler.
Dayanak
MADDE 2 – (1) Bu Tebliğ, 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı
Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 445 inci maddesi ile 31/12/2020
tarihli ve 3350 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla yürürlüğe konulan İthalat
Rejimi Kararına dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 3 – (1) Bu Tebliğde geçen;
a) AB: Avrupa Birliğini,
b) AKÇT: Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğunu,
c) DTÖ: Dünya Ticaret Örgütünü,
ç) GB: Gümrük Birliğini,
d) GTS: Genelleştirilmiş Tercihler Sistemini,
e) GYÜ: Gelişme yolundaki ülkeyi,
f) ÖTDÜ: Özel teşvik düzenlemesi ülkesini,
g) EAGÜ: En az gelişmiş ülkeyi,
ğ) DÜ: Diğer ülkeyi,
ifade eder.
Temel
ilkeler
MADDE 4 – (1) GTS, ülkemizin başta DTÖ olmak üzere
uluslararası yükümlülüklerine uygun olarak, İthalat Rejimi Kararı ekinde
yer alan II sayılı [93 üncü fasıl ve AKÇT ürünleri hariç] ve III sayılı
listelerde yer alan eşya için tatbik edilmekte olup;
a) Gümrük vergisi tavizlerinin tek taraflı olması,
b) Tavizlerin verilişlerinin bağlayıcı olmaması,
c) Tercihlerin kısmen veya tümüyle
kaldırılabilmesi,
ç) Tek taraflı veya uluslararası müzakereler
sonucunda yapılacak en çok kayrılan ülke esasına dayalı tarife indirimlerini
engelleyici olmaması,
temel ilkelerine dayanmaktadır.
(2) GTS kapsamında tanınan tavizli tarifeler,
İthalat Rejimi Kararı ekinde yer alan II ve III sayılı listelerde GTS
ülkeleri sütununa derç edilerek yürürlüğe konulmuştur. GTS’den yararlanacak
GYÜ, ÖTDÜ ve EAGÜ’ler sırasıyla İthalat Rejimi Kararının Ek-4A, Ek-4B ve
Ek-4C’sindeki listelerde yer almaktadır. GTS kapsamında tercihli tarifeler,
bu listelerde belirtilen ülkeler menşeli eşyanın ithalatında uygulanır.
(3) GTS kapsamındaki ürün grubu listeleri GYÜ için
İthalat Rejimi Kararının Ek-5’inde, ÖTDÜ için Ek-6’sında ve EAGÜ için ise
Ek-7’sinde yer almaktadır.
Tercihli
tarife kapsamı eşya ve indirim oranları
MADDE 5 – (1) Taviz tanınan eşyalar hassaslık derecesine
göre, İthalat Rejimi Kararının Ek- 5’inde yer alan listede hassas ve hassas
olmayan olarak iki gruba ayrılır. Eşyanın ait olduğu hassaslık grubu
değiştirilebilir.
(2) GYÜ grubunda yer alan ülkeler menşeli hassas
ürünlerde, maktu gümrük vergileri % 30 oranında azaltılmış, nispi gümrük
vergileri ise İthalat Rejimi Kararı ekinde yer alan II ve III sayılı
listelerde DÜ sütununda belirtilen gümrük vergisi hadleri üzerinden 3,5
puan indirilmiştir. Ancak 50 ila 63 üncü fasıllar (bu fasıllar dahil)
arasında yer alan hassas ürünlerde, İthalat Rejimi Kararı ekinde yer alan
II sayılı listede DÜ sütununda belirtilen gümrük vergisi hadleri üzerinden
% 20 oranında indirim yapılmıştır. GTS kapsamında tanınan tercihli
tarifenin nihai oranı birinci ondalık sayıya yuvarlanmıştır.
(3) GYÜ grubunda yer alan ülkeler menşeli hassas
olmayan bazı ürünler haricinde kalan ürünlerde gümrük vergisi %0 olarak
uygulanmaktadır.
(4) EAGÜ grubunda yer alan ülkeler menşeli İthalat
Rejimi Kararı ekinde yer alan II ve III sayılı listelerde bulunan sanayi ve
tarım ürünlerinin (AKÇT ürünleri ve 93 üncü fasılda bulunan eşya hariç
olmak üzere) ithalatında gümrük vergisi %0 olarak uygulanmaktadır.
(5) AB’nin yürürlükteki mevzuat hükümleri dikkate
alınarak, bazı eşya için ikinci fıkrada belirtilen tavizlerden daha düşük
olan gümrük tarifeleri uygulanmıştır.
(6) Tercihli tarife uygulaması sonucunda nispi
vergi oranlarının % 1 veya daha az olması, maktu vergilerin 2 avro veya
daha az olması durumunda, GYÜ için gümrük vergileri askıya alınmıştır.
Hariç
sektörler
MADDE 6 – (1) GTS kapsamı sektörler İthalat Rejimi Kararının
Ek-5, Ek-6 ve Ek-7’sinde yer almaktadır. GTS’den sağlanan tercihli
tarifeler, İthalat Rejimi Kararının Ek-4A, Ek-4B ve Ek-4C’sinde belirtilen
ilgili ülkeler itibarıyla hariç tutulan sektörler için uygulanmaz.
Tavizlerin
askıya alınması
MADDE 7 – (1) GTS kapsamında sağlanan tavizler;
a) Temel insan ve işçi hakları ile çevreye ilişkin
uluslararası sözleşmelerde belirlenen prensiplerin ciddi ve sistematik bir
şekilde ihlal edilmesi,
b) Türkiye sanayisi üzerinde olumsuz etki yapan haksız
ticari uygulamalar,
c) Menşe kurallarının sistematik bir biçimde ihlal
edilmesi,
ç) DTÖ tarafından haksız ticari uygulamaların
tespit edilmesi,
d) GB’nin etkin işleyişine zarar verecek şekilde
trafik sapmasına neden olması,
e) Uluslararası Çalışma Örgütü Konvansiyonlarında
belirtilen kölelik ya da angaryanın herhangi bir türünün uygulanması,
f) Uyuşturucu ticaretine ilişkin gümrük
kontrollerinin yetersiz olması,
g) Mahkumlara yaptırılan ürünlerin ihraç edilmesi,
ğ) Dünya Bankası tarafından bir ülkenin yüksek
gelir grubunda sınıflandırılması,
halinde ilgili ülkeler menşeli eşya için belirli
veya belirsiz süreyle geçici veya daimi olarak askıya alınabilir.
Tavizlerin
incelenmesi ve yeniden düzenlenmesi
MADDE 8 – (1) Ticaret Bakanlığı İthalat Genel Müdürlüğü, GTS
kapsamı bir eşya veya GTS kapsamı ülke menşeli eşya ithalatı nedeniyle
ciddi zarar veya zarar tehdidine ilişkin başvuru üzerine ya da resen
inceleme kararı alabilir.
(2) Ciddi zarar ya da zarar tehdidine ilişkin
incelemede yerli üretimin; üretim, üretim kapasitesi, kapasite kullanımı,
satışlar, stok, maliyet, kârlılık, istihdam, pazar payı, ithalatın mutlak
ve nispi gelişimi ve ithal fiyatları ile yurt içi fiyatlar, iflas
faktörlerinden biri veya birkaçı göz önünde bulundurulur.
(3) İnceleme altı ay içinde tamamlanır. Gerek
görülen hallerde bu süre uzatılabilir.
(4) İnceleme sonunda, GTS kapsamı eşyadan
kaynaklanan ciddi zarar veya zarar tehdidinin tespit edilmesi halinde,
inceleme konusu eşya veya ülke menşeli eşya için tavizlerin kaldırılmasına
karar verilebilir.
Tavizlerin
kaldırılması ve yeniden düzenlenmesi
MADDE 9 – (1) Ticaret Bakanlığınca dış ticaretimizdeki
gelişmeler göz önüne alınarak ülke/ürün bazında tavizler kaldırılabilir.
(2) GTS kapsamında bir eşyanın ithali yurt içi
pazarda ciddi zarar ya da zarar tehdidi yaratır ise bu eşya için ülke
ayrımı gözetmeksizin İthalat Rejimi Kararı ekinde yer alan II ve III sayılı
listelerde DÜ sütununda belirtilen gümrük vergisi oranı yeniden yürürlüğe
konulabilir.
(3) GTS kapsamında tavizden faydalanan ülke menşeli
eşyanın ithali benzer ya da doğrudan rakip bir mal üreten yerli üreticisi
için ciddi zarar veya zarar tehdidi yaratır ise ilgili ülke menşeli bu eşya
için İthalat Rejimi Kararının ekinde yer alan II ve III sayılı listelerde
DÜ sütununda belirtilen gümrük vergisi oranı yeniden yürürlüğe konulabilir.
(4) Sektörlerde belirtilen ürünlere GTS kapsamında
sağlanan tavizler;
a) GTS kapsamında tavizden faydalanan bir ülkeden,
bir sektör kapsamında gerçekleştirilen ithalatın, aynı sektörde bir önceki yıl
gerçekleştirilen ithalata oranla miktar bazında %13,5 ve daha fazla oranda
artması veya,
b) Sektörde belirtilen ürünlerin GTS kapsamında
tavizden yararlanan herhangi bir ülkeden ithalatının, GTS kapsamında yer
alan ülkelerin tamamından herhangi bir on iki aylık dönem süresince
gerçekleştirilen ithalatın değer bazında % 14,5’ini aşması halinde,
kaldırılabilir.
Uyumlaştırma
MADDE 10
– (1) Türkiye, GB’nin etkin
işleyişini teminen, GTS kapsamında gerekli düzenlemeleri yapma hakkını
saklı tutmak kaydıyla, AB’nin konu hakkındaki düzenlemelerini esas alır ve
bu çerçevede, mevzuatında gerekli uyumlaştırmayı yapar.
Yürürlükten
kaldırılan tebliğ
MADDE 11
– (1) 31/12/2019 tarihli ve 30995
üçüncü mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Genelleştirilmiş
Tercihler Sistemine İlişkin Tebliğ (İthalat: 2020/6) yürürlükten
kaldırılmıştır.
Atıflar
MADDE 12
– (1) 31/12/2019 tarihli ve 30995
üçüncü mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Genelleştirilmiş
Tercihler Sistemine İlişkin Tebliğ (İthalat: 2020/6)’e yapılan atıflar bu
Tebliğe yapılmış sayılır.
Yürürlük
MADDE 13
– (1) Bu Tebliğ 1/1/2021 tarihinde
yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 14
– (1) Bu Tebliğ hükümlerini
Ticaret Bakanı yürütür.
|