|
Adalet Bakanlığından:
GÖZLEM VE SINIFLANDIRMA MERKEZLERİ İLE HÜKÜMLÜLERİN
DEĞERLENDİRİLMESİNE DAİR YÖNETMELİK
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç ve
kapsam
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, gözlem ve sınıflandırma
merkezlerinin görev ve çalışmaları ile infaz sürecinin her aşamasında
hükümlüler hakkında yapılması gereken gözlem ve sınıflandırma ile uygulanan
iyileştirme programlarına göre iyi hâl değerlendirmelerinin yapılmasına
dair usul ve esasları düzenlemektir.
(2) Bu Yönetmelik, ceza infaz kurumlarında bulunan
hükümlülerin gözlem ve sınıflandırmalarının yapılması, durumlarına uygun
kurumlara dağıtılması ve uygulanan iyileştirme faaliyetleri ile tutum ve
davranışları sonucunda haklarında iyi hâl değerlendirmelerinin yapılması
ile ilgili hükümleri kapsar.
Dayanak
MADDE 2 –
(1) Bu Yönetmelik, 13/12/2004 tarihli ve 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik
Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 13 üncü ve 89 uncu maddelerine
dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 3 –
(1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Artık dönem: Hükümlünün açık ceza infaz kurumuna
ayrılma, kalan cezasını denetimli serbestlik tedbiri altında infaz etme
veya ceza infaz kurumundan doğrudan koşullu salıverilme tarihi itibarıyla
altı aylık son değerlendirme döneminin tamamlanmadığı dönemleri,
b) Bakanlık: Adalet Bakanlığını,
c) Bireyselleştirme: Hükümlünün kendisini tanıması,
anlaması, bireysel özelliklerinin, ilgi ve yeteneklerinin farkına varması,
kendine ilişkin kararlar ve sorumluluklar alması, beklentiler oluşturması
sürecini kapsayan çalışmaların bütününü,
ç) Ceza infaz kurumu: Kapalı, yüksek güvenlikli
kapalı, kadın kapalı, çocuk kapalı, gençlik kapalı, açık ceza infaz
kurumları ile gözlem ve sınıflandırma merkezleri ve çocuk eğitimevlerini,
d) Değerlendirme dönemi: Hükümlünün ceza infaz
kurumuna kabulü sonrasında idare ve gözlem kurulunca ilk gözlem kararının
alındığı tarih ile başlayan her bir altı aylık dönemi,
e) Genel Müdürlük: Ceza ve Tevkifevleri
Genel Müdürlüğünü,
f) Gelişim değerlendirme raporu:
Hükümlünün tanınması, davranışlarının değerlendirilerek hakkında uygulanacak
rejimin belirlenmesi, kişinin durumuna uygun ceza infaz kurumuna ayrılması,
infazın bireyselleştirilmesi, iyileştirme programlarına katılması,
hükümlülük süresi içerisinde davranışlarının izlenmesi ve hükümlü hakkındaki
iyi hâl değerlendirmesine dayanak oluşturması amacıyla ceza infaz kurumunda
kalma süresi altı aydan fazla olan hükümlüler hakkında düzenlenen ve
gelişim puanlamasını içeren belgeyi,
g) Gözlem: Hakkında uygulanacak infaz rejiminin ve
iyi hâlliliğin belirlenebilmesi amacıyla gerekli inceleme, araştırma ve
değerlendirmenin yapılabilmesi için hükümlünün izlenmesini,
ğ) Gözlem ve sınıflandırma merkezi: Hükümlülerin
gözlem, sınıflandırma ve değerlendirmelerinin yapıldığı merkezleri veya
ceza infaz kurumlarının bu hizmete ayrılan bölümlerini,
h) Gözlem değerlendirme raporu:
Hükümlünün tanınması, davranışlarının değerlendirilerek hakkında uygulanacak
rejimin belirlenmesi, kişinin durumuna uygun ceza infaz kurumuna ayrılması,
infazın bireyselleştirilmesi, iyileştirme programlarına katılması,
hükümlülük süresi içerisinde davranışlarının izlenmesi ve hükümlü
hakkındaki iyi hâl değerlendirmesine dayanak oluşturması amacıyla ceza
infaz kurumunda kalma süresi altı aydan az olan hükümlüler hakkında
düzenlenen ve puanlama içermeyen belgeyi,
ı) İdare ve gözlem kurulu: 5275 sayılı Kanunun 89
uncu maddesi ile 28/3/2020 tarihli ve 2324 sayılı
Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulan Ceza İnfaz Kurumlarının Yönetimi
ile Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Yönetmeliğin 22 nci maddesinde belirtilen üyelerden oluşan kurulları,
i) İyi hâllilik: Hükümlü hakkında
ceza infaz kurumlarında bulundukları tüm aşamalarda, ceza infaz kurumlarının
düzen ve güvenliği amacıyla konulmuş kurallara uyup uymadığı, haklarını iyi
niyetle kullanıp kullanmadığı, yükümlülükleri eksiksiz yerine getirip
getirmediği, uygulanan iyileştirme programlarına göre toplumla bütünleşmeye
hazır olup olmadığı, tekrar suç işleme ve mağdura veya başkalarına zarar
verme riskinin düşük olup olmadığına ilişkin olarak yapılacak işlemlerde;
katıldığı eğitim-öğretim ve iyileştirme programları ile sosyal ve sportif
faaliyetler, kültür ve sanat programları, aldığı sertifikalar, kitap okuma
alışkanlığı, diğer hükümlü ve tutuklular ile ceza infaz kurumu görevlileri
ve dışarıyla olan ilişkileri, işlediği suçtan dolayı duyduğu pişmanlığı,
ceza infaz kurumu kuralları ile kurum bünyesindeki çalışma kurallarına
uyumu, aldığı ödüller ve disiplin cezaları dikkate alınmak suretiyle idare
ve gözlem kurulunca yapılan ve iyileşme düzeyini gösteren değerlendirmeyi,
j) İyileştirme: Hükümlülerin,
ceza infaz kurumuna girişinden salıverilmesine kadar geçen süre içerisinde,
bedensel ve zihinsel sağlıklarını sürdürmeleri veya bunlara yeniden
kavuşmaları için gerekli önlemlerin alınması, suçluluk duygusundan
arınması, kişisel ve toplumsal gelişiminin sağlanması amacıyla uygulanacak,
eğitim-öğretim, sağlık, psiko-sosyal hizmetler
ile meslek edindirme, bireyselleştirilme ile toplum yaşamıyla uyumlaşmasını
ve geliştirilmesini sağlayacak programların tümüyle; hükümlüde, kanunlara
saygılı olarak yaşama düşünce ve duygusunun yerleşmesi, ailesine ve topluma
karşı sorumluluk geliştirmesi, toplum yaşamına uyması, geçimini
sağlayabilmesi konularında uygulanacak rejim, önlem ve yöntemleri,
k) Kurul: İdare ve gözlem kurullarını,
l) Sınıflandırma: Hükümlülerin suç türleri,
hükümlülük süreleri, yaşları, zihinsel ve bedensel durumları, örgütsel
konumları gibi özellikleri dikkate alınarak gruplandırılmasını,
m) UYAP: Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemini,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Gözlem ve Sınıflandırma Merkezleri
Gözlem ve
sınıflandırma merkezlerinin oluşturulması
MADDE 4 –
(1) 5275 sayılı Kanunun 23 üncü
maddesinde belirtilen esaslar dâhilinde hükümlülerin gözlem ve
sınıflandırmaları ile durumlarına uygun infaz rejimini belirlemek üzere
gözlem ve sınıflandırma merkezleri oluşturulur.
(2) Hükümlüler ile ilgili gözlem ve sınıflandırma,
gerekli görülen yer veya bölgelerdeki ayrı gözlem ve sınıflandırma
merkezlerinde, olmaması hâlinde Bakanlıkça belirlenen ve uygun görülen
yerlerdeki kapalı ve açık ceza infaz kurumlarının bu hizmete ayrılan
bölümlerinde yerine getirilir.
Gözlem ve
sınıflandırma merkezi personeli
MADDE 5 – (1) Gözlem ve
sınıflandırma merkezlerinde mümkün olduğunca; kriminoloji, penoloji, davranış bilimleri, adalet psikolojisi veya
ceza hukuku alanında bilgi ve deneyimi olan bir müdür ve yeteri kadar
psikiyatri uzmanı, hekim, adlî tıp uzmanı, psikolog, pedagog, çocuk
gelişimcisi, sosyal çalışmacı, psikolojik danışman, rehberlik uzmanı ve öğretmen
gibi uzman görevliler ile diğer kurum görevlileri bulundurulur.
Gözlem ve
sınıflandırma merkezlerinin görevleri
MADDE 6 – (1) Gözlem ve
sınıflandırma merkezi; ağırlaştırılmış müebbet hapis, müebbet hapis veya
iki yıldan fazla süreli hapis cezasına mahkûm olan hükümlülerin kişisel
özellikleri, bedensel ve zihinsel sağlık durumları, suç işlemeden önceki
yaşamları, sosyal çevre ile ilişkileri, sanat ve meslek faaliyetleri,
ahlâkî eğilimleri, suça bakış açıları, hükümlülük süreleri, suç türlerinin
belirlenerek durumlarına uygun ceza infaz kurumlarına ayrılmaları ve bunlara
göre saptanacak infaz ve iyileştirme rejiminin uygulanmasını; işledikleri
suç tiplerine, gösterdikleri eğilimlere, tutum ve davranışları nedeniyle
sıkı gözetim ve denetim altında bulundurulmaları gerekip gerekmediğine göre
yüksek güvenlikli ceza infaz kurumlarına, kapalı ceza infaz kurumlarına
veya açık ceza infaz kurumlarına gönderilmelerine dair değerlendirmeleri
yapmakla görevlidir.
(2) Gözlem ve sınıflandırma merkezlerinde; sosyal,
tıbbi, kriminolojik, psiko-teknik, psikiyatri ve
ceza hukuku bakımından veya gerekli görülecek konularda her türlü inceleme
yapılır.
Hükümlülerin
ceza infaz kurumuna kabulü
MADDE 7 –
(1) Hükümlünün ceza infaz kurumuna
kabulü, 5275 sayılı Kanunun 21 ve 22 nci maddeleri
ile Ceza İnfaz Kurumlarının Yönetimi ile Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin
İnfazı Hakkında Yönetmeliğin 55 ve 56 ncı
maddelerine göre yapılır.
Hükümlülerin
ceza infaz kurumuna yerleştirilmesi
MADDE 8 –
(1) Hükümlünün ceza infaz kurumuna
yerleştirilmesi, 5275 sayılı Kanunun 21 inci maddesi ile Ceza İnfaz
Kurumlarının Yönetimi ile Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında
Yönetmeliğin 57 nci maddesine göre yapılır.
Hükümlülerin
gözlemlenmesi
MADDE 9 –
(1) Hükümlülerin ceza infaz
kurumuna ilk kabulü esnasında sınıflandırmaya ve uygulanacak infaz
rejiminin belirlenmesine esas olacak gözlem, gözlem ve sınıflandırma
merkezlerinde ve tek kişilik odalarda yapılır. Ancak, ceza infaz kurumunun
tek kişilik odası bulunmaması veya sınırlı sayıda olması durumunda bu
gözlem, tahsis edilmiş özel bölümlerinde de yapılabilir.
(2) Gözlem ve sınıflandırmaya tabi tutulan
hükümlülerin diğer hükümlü ve tutuklularla ilişki kurmamaları için gerekli
tedbirler alınır.
(3) İlk gözlem süresi altmış günü geçemez.
(4) Hükümlü, ilk gözlem sonunda yapılan yerleştirme
işlemlerine müteakiben kurumda kaldığı süre boyunca gözlemlenir ve
gösterdiği gelişim en geç altı ayda bir idare ve gözlem kurulu tarafından
değerlendirilir. Ancak bulunduğu ceza infaz kurumunda kalacağı süre altmış
günden az olan hükümlüler hakkında ilk gözlem kararı alınmaz.
Hükümlülerin
ilk gözleme tabi tutulmaması
MADDE 10
– (1) Hükümlü; kişiliğine, sair
hâllerine, suçun işlenmesindeki özelliklere göre, idare ve gözlem kurulu
kararıyla gerektiğinde ilk gözleme tâbi tutulmayabilir.
(2) Kısa süreli hapis cezaları, 5275 sayılı Kanunda
gösterilen esaslara göre infaz olunur.
Toplu
faaliyetler
MADDE 11
– (1) Gözlem ve sınıflandırma
merkezlerinde bulunan veya ceza infaz kurumlarında ilk gözleme tabi
tutulmakta olan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına hükümlü olanlar
dışında kalan hükümlüler, güvenlik bakımından tehlike yaratmadığı takdirde;
a) Özel yemekhanesi olan ceza infaz kurumlarında
toplu olarak yemek yiyebilir.
b) Sosyal ve kültürel etkinliklerde toplu olarak
bulunabilir.
c) Spor yapmaları teşvik edilir.
(2) Tüm hükümlüler; ceza infaz kurumlarıyla ilgili
düzenlemeler kapsamında mektup alıp gönderebilir, telefon görüşmesi
yapabilir ve diğer hükümlülerle iletişim kurmayacak şekilde
ziyaretçileriyle görüşebilir.
Cezanın
infaz edileceği ceza infaz kurumunun belirlenmesi
MADDE 12
– (1) Gözlem sonunda, gözlem ve
sınıflandırma merkezi hükümlüye ait dosyayı görüşü ile birlikte Bakanlığa
gönderir. Gözlem sonucuna göre hükümlünün gönderileceği ceza infaz kurumu
Bakanlıkça belirlenir. Ancak yapılan gözlem ve sınıflandırma sonunda, idare
ve gözlem kurulunca aynı ceza infaz kurumunda veya o yer Cumhuriyet
başsavcılığına bağlı diğer ceza infaz kurumlarında kalması uygun bulunan
hükümlülerin dosyaları Bakanlığa gönderilmez ve cezalarının infazına,
bulundukları veya Cumhuriyet başsavcılığınca gönderilecekleri bağlı ceza
infaz kurumlarında devam olunur.
(2) Hükümlü, belirlenen ceza infaz kurumuna
gidinceye kadar ceza infaz kurumunun ayrı bir bölümünde bulundurulur.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İdare ve Gözlem Kurulu
İdare ve
gözlem kurulunun oluşumu
MADDE 13
– (1) İdare ve gözlem kurulu; Ceza
İnfaz Kurumlarının Yönetimi ile Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı
Hakkında Yönetmeliğin 22 nci maddesinde sayılan
görevlilerden oluşur.
(2) 5275 sayılı Kanunun 89 uncu maddesinin üçüncü
fıkrası uyarınca iyi hâl değerlendirmesi yapacak olan kurula Cumhuriyet
başsavcısı veya belirleyeceği Cumhuriyet savcısı başkanlık eder. Bu kurula
birinci fıkrada sayılan üyelerin yanı sıra Cumhuriyet başsavcısı tarafından
belirlenen bir izleme kurulu üyesi ile Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler
Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı il veya ilçe müdürlükleri tarafından
görevlendirilen birer uzman da katılır. Bu bakanlıkların ilçe teşkilatında
uzman bulunmaması durumunda il teşkilatında görevli bir uzmanın
görevlendirmesi sağlanır.
(3) 5275 sayılı Kanunun 89 uncu maddesinin üçüncü
fıkrası uyarınca oluşturulan idare ve gözlem kurulu üyeleri belirlenirken,
birden fazla ceza infaz kurumunun bulunduğu il ve ilçelerdeki iş yoğunluğu
da dikkate alınarak, her ceza infaz kurumu için ayrı bir Cumhuriyet
savcısı, izleme kurulu üyesi ve uzmanın görevlendirilmesi sağlanabilir.
(4) İdare ve gözlem kurulu, gözlem ve sınıflandırma
merkezlerinin görev ve yetkilerini kullanır.
İdare ve
gözlem kurulunun görevleri
MADDE 14
– (1) İdare ve gözlem kurulu;
mevzuatta verilen diğer görevlerinin yanında hükümlünün kademeli olarak
toplumla bütünleştirilmesi ile ilgili aşağıda sayılan görevleri yapar:
a) Hükümlüleri sınıflandırır.
b) Hükümlüleri gruplandırır.
c) Hükümlülerin durumlarına uygun infaz kurumlarına
ayrılmalarına karar verir.
ç) Uygulanacak infaz ve iyileştirme rejimini
saptar.
d) Mevzuatta iyi hâlliliğin arandığı diğer durumlar
ile ilgili değerlendirmeleri yapar.
e) 5275 sayılı Kanunun 89 uncu maddesinin birinci
fıkrası uyarınca bütün hükümlüler hakkındaki ara değerlendirmeleri en geç
altı ayda bir yapar.
f) 5275 sayılı Kanunun 89 uncu maddesinin üçüncü
fıkrası kapsamı dışında kalan hükümlülerin açık ceza infaz kurumuna
ayrılmaya, kalan cezasını denetimli serbestlik tedbiri altında infaz etmeye
veya ceza infaz kurumlarından doğrudan koşullu salıverilmeye esas iyi hâl
değerlendirmelerini yapar.
(2) 5275 sayılı Kanunun 89 uncu
maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca oluşturulan idare ve gözlem kurulu; toplam
on yıl ve daha fazla hapis cezasına mahkûm olanlar ile terör suçları, örgüt
kurmak, yönetmek veya örgüte üye olmak suçları, örgüt faaliyeti kapsamında
işlenen suçlar, kasten öldürme suçları, cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen
suçlar ve uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçlarından mahkûm
olanların; açık ceza infaz kurumuna ayrılmalarına, denetimli serbestlik
tedbiri uygulanmak suretiyle kalan cezalarının infazına ve denetimli
serbestlik tedbiri uygulanmakta iken koşullu salıverilme hariç olmak üzere
ceza infaz kurumlarından doğrudan koşullu salıverilmelerine ilişkin iyi hâl
değerlendirmelerini yapar.
(3) Cumhuriyet başsavcısı veya görevlendireceği
Cumhuriyet savcısı, izleme kurulu üyesi ile Aile, Çalışma ve Sosyal
Hizmetler Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı tarafından görevlendirilen
uzmanlar, denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak cezanın infazından sonra
koşullu salıverilmeye ayrılacak hükümlüler hakkında yapılacak
değerlendirmeye katılmaz.
(4) Toplama kararı alınarak infaz edilmekte olan
ilamlara konu suçlardan birinin, ikinci fıkrada sayılan suçlardan biri
olması ve toplam ceza miktarının da on yılın altında olması durumunda, bu
hükümlü hakkındaki iyi hâl değerlendirmesi 13 üncü maddenin ikinci
fıkrasında belirtilen idare ve gözlem kurulu tarafından yapılır.
Kurulun
toplanma usûlü
MADDE 15
– (1) Ceza İnfaz Kurumlarının
Yönetimi ile Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Yönetmeliğin 22
nci maddesinde belirtilen idare ve gözlem kurulu
her zaman toplanabilir.
(2) 5275 sayılı Kanunun 89 uncu
maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca oluşturulan idare ve gözlem kurulu, 14
üncü maddenin ikinci fıkrasında sayılan konularda değerlendirme yapmak
üzere süre belgesindeki muhtemel tarihe göre; açık ceza infaz kurumuna
ayrılmasına, kalan cezasının denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak
infazına ya da ceza infaz kurumundan doğrudan koşullu salıverilmesine en
fazla bir ay kala toplanır. Kurul,
kurul başkanının daveti ile her zaman toplanabilir.
(3) Cumhuriyet başsavcısının veya görevlendirdiği
Cumhuriyet savcısının katılamaması halinde, ikinci fıkra kapsamındaki
toplantılar yapılmaz ve toplantı için yeni bir tarih belirlenir.
(4) Birinci fıkra kapsamındaki idare ve gözlem
kurulunun oluşturulmasına imkân bulunmayan ceza infaz kurumlarında, bu
kurul o yer Cumhuriyet savcısının başkanlığında, Ceza İnfaz Kurumlarının
Yönetimi ile Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Yönetmeliğin 22
nci maddesinde sayılan görevlilerden kurumda
mevcut olanların katılımıyla oluşturulur.
(5) İkinci fıkra kapsamındaki idare ve gözlem
kurulunun oluşturulmasına imkân bulunmayan ceza infaz kurumlarında bu
kurul, o yer Cumhuriyet başsavcılığınca en yakın ceza infaz kurumunda
görevli olan idare ve gözlem kurulu üyelerinden ihtiyaç duyulan üyelerin
görevlendirilmesiyle oluşturulur.
(6) İdare ve gözlem kurulları, üye tam sayısının
salt çoğunluğuyla toplanır ve toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile
karar verir. Ancak karar yeter sayısı hiçbir zaman üye tam sayısının üçte
birinden az olamaz. Oylarda eşitlik olması halinde başkanın bulunduğu
tarafa üstünlük tanınır. Kurul başkanı oyunu en son kullanır. Kurul üyeleri
çekimser oy kullanamaz.
Kurulun
inceleme ve değerlendirme esasları
MADDE 16 – (1) Hükümlüler
ceza infaz kurumlarında bulunduğu tüm aşamalarda; ceza infaz kurumlarının
düzen ve güvenliği amacıyla konulmuş kurallara uyup uymadığı, haklarını iyi
niyetle kullanıp kullanmadığı, yükümlülükleri eksiksiz yerine getirip
getirmediği, uygulanan iyileştirme programlarına göre toplumla bütünleşmeye
hazır olup olmadığı, tekrar suç işleme ve mağdura veya başkalarına zarar
verme riskinin düşük olup olmadığı hususlarında; idare ve gözlem kurulu
tarafından, iyi hâlin belirlenmesine esas olmak üzere bir değerlendirmeye
tabi tutulur.
(2) Yapılan değerlendirmede;
infazın tüm aşamalarında hükümlülerin katıldığı eğitim-öğretim, psiko-sosyal yardım ve destek programları ile sosyal ve
sportif faaliyetler, kültür ve sanat programları, aldığı sertifikalar,
kitap okuma alışkanlığı, diğer hükümlü ve tutuklular ile ceza infaz kurumu
görevlileri ve dışarıyla olan ilişkileri, işlediği suçtan dolayı duyduğu
pişmanlığı, ceza infaz kurumu kuralları ile kurum bünyesindeki çalışma
kurallarına uyumu, yükümlülüklerine riayeti, kurum güvenlik ve düzenine
katkısı, aldığı disiplin cezaları ve ödüller dikkate alınır.
(3) Bulunduğu ceza infaz kurumunda kalacağı süre,
altı aydan fazla olan hükümlüler hakkında yönetim, eğitim ve öğretim, psiko-sosyal yardım ile güvenlik ve gözetim
servislerince “gelişim değerlendirme raporu” düzenlenir. Ancak açık ceza
infaz kurumuna ayrılma, kalan cezasını denetimli serbestlik tedbiri altında
infaz etme veya ceza infaz kurumundan doğrudan koşullu salıverilme tarihi
öncesindeki son dönemin artık dönem olması durumunda, bu artık döneme ait
değerlendirme ilgili servislerce düzenlenen gözlem değerlendirme raporuna
göre yapılır.
(4) Bulunduğu ceza infaz kurumunda kalacağı süre 60
günden fazla, altı aydan az olan hükümlüler hakkında yönetim, eğitim ve
öğretim, psiko-sosyal yardım ile güvenlik ve
gözetim servislerince “gözlem değerlendirme raporu” düzenlenir. Ancak ceza
infaz kurumunda kalma süresi 60 günden az olan hükümlü hakkında yalnızca
yönetim ve psiko-sosyal yardım servisi tarafından
gözlem değerlendirme raporu düzenlenir.
(5) İdare ve gözlem kurulu; hükümlü hakkındaki
değerlendirmesini yaparken, gözlem değerlendirme ve gelişim değerlendirme
raporları, risk değerlendirme raporu ile infaz dosyalarındaki tüm bilgi ve
belgelere göre karar verir. Kurullar bu değerlendirme sırasında talebi
üzerine veya re’sen hükümlü ile mülakat
yapabilir.
(6) İdare ve gözlem kurulu; açık ceza infaz
kurumuna ayrılma ve kalan cezasını denetimli serbestlik tedbiri altında
infaz etme ya da koşullu salıverilme öncesindeki değerlendirmenin yapıldığı
son toplantıda hükümlü hakkında inceleme ya da araştırma yapılmasına veya
rapor tanzim edilmesine karar verebilir.
Kurul
kararları
MADDE 17
– (1) Kurul kararları gerekçeli
olarak yazılır; karara karşı başvuru yolu, mercii, süresi ve şekli kararda
açıkça belirtilir.
(2) Açık ceza infaz kuruma ayrılmaya, kalan cezanın
denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak infazına ve ceza infaz kurumundan
doğrudan koşullu salıvermeye dair değerlendirmede hükümlünün iyi hâlli
olmadığına karar verilmesi durumunda, hükümlü hakkında yapılacak bir
sonraki değerlendirme tarihi kararda açıkça belirtilir. Yeniden
değerlendirme süresi altı aydan az, bir yıldan fazla olamaz. Hakkında
olumsuz karar verilen hükümlü hakkında psiko-sosyal
yardım servisi ile eğitim ve öğretim servisince hazırlanan iyileştirme
planı revize edilerek hükümlüye tebliğ edilir.
(3) İdare ve gözlem kurulunun,
açık ceza infaz kuruma ayrılmaya, kalan cezanın denetimli serbestlik
tedbiri uygulanarak infazına ve ceza infaz kurumundan doğrudan koşullu
salıvermeye esas olumlu iyi hal değerlendirmesini içeren gerekçeli kararı;
5275 sayılı Kanunun 107 nci maddesinin onbirinci fıkrasında yazılı “gerekçeli rapor” ile
ilgili yönetmeliklerde belirtilen “değerlendirme raporu” ve “iyi hal
kararı” yerine geçer.
(4) İdare ve gözlem kurulu kararının hükümlüye
tebliğ edilen nüshasında karar tarihi, numarası, “ASLI GİBİDİR” kaşesi ve
kurum mührü ile ismi yazılmaksızın sekretaryada görevli bir personelin
ıslak imzası yer alır; kurul başkanı, kurul üyeleri, sekretarya personeli
ile raporları hazırlayan görevlilerin adı, soyadı, sicil ve unvan bilgileri
yer almaz. Bu tebliğ işlemi, teknik altyapının kurulu olduğu kurumlarda
elektronik ortamda yapılabilir.
İdare ve
gözlem kurulu sekretaryası
MADDE 18
– (1) İdare ve gözlem kurulunun
sekretarya işlemlerini yürütmek üzere, iyileştirmeden sorumlu ikinci müdürün
sorumluluğunda müstakil bir sekretarya birimi oluşturularak bu birimde
yeterince personel görevlendirilir.
(2) Sekretarya; ilgili servislerden gelen servis
puanlarını birleştirerek dönem puanı ve gelişim puanı hesaplamasını yapar.
Hakkında değerlendirme yapılacak hükümlü ile ilgili gözlem değerlendirme
raporları veya gelişim değerlendirme raporları ile risk değerlendirme
raporu, puanlama icmal tablosu, infaz dosyası ve diğer belgeleri toplantıda
hazır eder. Bu amaçla gerektiğinde hükümlü hakkındaki yazışmalar ile
araştırmaları yapar.
(3) Dosyası idare ve gözlem kurulunda görüşülecek
hükümlü hakkında son bir ay içerisinde hazırlanmış yeni tarihli gözlem
değerlendirme raporları veya gelişim değerlendirme raporları yoksa kurul
toplantısından en az 2 gün önce ilgili servislerin bu değerlendirmeyi
yapmaları sağlanarak dosya ikmal edilir.
(4) 5275 sayılı Kanunun 89 uncu maddesinin üçüncü
fıkrası uyarınca yapılacak olan idare ve gözlem kurulu toplantısının gün ve
saati ile gündemi, kurul sekretaryası tarafından acil durumlar hariç en az
48 saat önce kurul üyelerine bildirilir. Bu bildirim, ilgili üyenin onay
vermesi durumunda elektronik ileti yoluyla da yapılabilir.
(5) Toplantı öncesinde kurul üyelerine gerekli
bildirimleri yapar; toplantı tutanaklarını yazar, kurul üyelerine imzalatır
ve sair işlemlerinin ikmalini sağlar.
(6) 5275 sayılı Kanunun 89 uncu
maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca oluşturulan idare ve gözlem kuruluna Aile,
Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı ile izleme
kurulundan katılan üyelere, katıldıkları her bir toplantı günü için memur
maaş katsayısının (500) rakamı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarda huzur
hakkı ödenmesi ile ilgili işlemlerin yapılmasını sağlar.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Sınıflandırma ve Gruplandırma
Hükümlülerin
gruplandırılması
MADDE 19
– (1) Hükümlüler, bulundukları
veya gönderildikleri ceza infaz kurumlarında;
a) İlk defa suç işleyenler, mükerrirler,
itiyadî suçlular veya suç işlemeyi meslek
edinenler,
b) Zihinsel ve bedensel durumları nedeniyle veya
yaşları itibarıyla özel bir infaz rejimine tâbi tutulması gerekenler,
c) Tehlike hâli taşıyanlar,
ç) Terör suçluları,
d) Suç örgütlerine veya çıkar amaçlı suç
örgütlerine mensup olan suçlular,
e) Gözlem sürecinin devamına karar verilenler,
gibi gruplara ayrılırlar.
Mükerrirlerin gruplandırılması
MADDE 20
– (1) 19 uncu maddenin birinci
fıkrasının (a) bendinde belirtilen mükerrirler,
aynı maddede belirtilen ve ayrıca;
a) Kasıtlı bir suçtan dolayı mükerrir
olanlar,
b) Birden fazla taksirli suçtan hükümlü olanlar,
olarak gruplandırmaya tabi tutulur.
Hükümlülük
sürelerine ve suç çeşitlerine göre gruplandırma
MADDE 21
– (1) 19 uncu maddenin birinci
fıkrasının (a) bendinde belirtilen gruplara ayrılan hükümlüler;
a) Hükümlülük süreleri ve suç çeşitlerine göre;
1) Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası,
2) Müebbet hapis cezası,
3) Süreli hapis cezası,
b) Süreli hapis cezaları, süreleri itibarıyla;
1) İki yıla kadar,
2) İki yıldan altı yıla kadar,
3) Altı yıldan fazla,
c) Suçların çeşitleri itibarıyla;
1) Uluslararası suçlar,
2) Kişilere karşı suçlar,
3) Cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar,
4) Topluma karşı suçlar,
5) Millete ve devlete karşı suçlar,
olarak gruplandırmaya tabi tutulur.
Yaşları
nedeniyle gruplandırma
MADDE 22
– (1) 19 uncu maddenin birinci
fıkrasının (b) bendinde belirtilen gruplara ayrılan hükümlüler ayrıca;
a) 12-15 yaş grubunda olanlar,
b) 15-18 yaş grubunda olanlar,
c) 18-21 yaş grubunda olanlar,
ç) 65 yaşını bitirmiş olanlar,
şeklinde gruplandırmaya tabi tutulurlar.
Zihinsel
ve bedensel durumları nedeniyle gruplandırma
MADDE 23
– (1) 19 uncu maddenin birinci
fıkrasının (b) bendinde belirtilen suçlular 22 nci
maddede belirtilen şekilde ve ayrıca;
a) Fiziksel engelliler,
b) Akıl hastalığı olanlar,
c) Akıl hastalığı dışında psikolojik rahatsızlığı
olanlar,
ç) Uyuşturucu ve alkol bağımlılığı olanlar,
d) Cinsel yönelimi farklı olanlar,
şeklinde gruplandırmaya tâbi tutulurlar.
Örgütsel
durumları nedeniyle gruplandırma
MADDE 24
– (1) 19 uncu maddenin birinci
fıkrasının (ç) ve (d) bentlerinde belirtilen suçlular ayrıca;
a) Örgüt lideri olanlar,
b) Aktif örgüt üyesi olanlar,
c) Örgütten ayrılanlar,
ç) Tarafsız olanlar,
şeklinde gruplandırmaya tâbi tutulurlar.
BEŞİNCİ BÖLÜM
İyileştirme
İyileştirme
programları
MADDE 25
– (1) İyileştirme ve
bireyselleştirme, Ceza İnfaz Kurumlarının Yönetimi ile Ceza ve Güvenlik
Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Yönetmeliğin onikinci
bölümü ile ilgili diğer mevzuat ve protokollerde yer alan amaç, usul ve
esaslar çerçevesinde eğitim ve öğretim servisi ile psiko-sosyal
yardım servislerince yürütülür. Yönetim servisi ile güvenlik ve gözetim
servisi başta olmak üzere diğer tüm servis ve birimler bu çalışmalara
destek vermekle yükümlüdür.
(2) Hükümlünün ilk gözlem süresi sonunda
gönderildiği ceza infaz kurumunda, psiko-sosyal
değerlendirme ölçekleri de uygulanarak risk düzeyi ve bireysel ihtiyaçları
belirlenir. 5275 sayılı Kanunun 73 üncü maddesi gereğince, eğitim ve
öğretim ile psiko-sosyal yardım servisleri
tarafından hükümlünün risk düzeyi ve bireysel ihtiyaçlarına göre bir
iyileştirme planı hazırlanarak hükümlüye tebliğ edilir.
(3) Yapılan gözlem, görüşme ve uygulanan risk
değerlendirme ölçeği sonuçlarına göre, idare ve gözlem kurulunca;
a) Görme, konuşma ve işitme engelliler ile özbakımını yapamayacak şekilde yatağa bağımlı hasta ya
da ağır kocama hali bulunanlardan durumu hekim raporu ile tespit edilenler,
b) İyileşme ihtimali olmadığı tıbbi olarak tespit
edilen ağır psikiyatrik hastalar,
c) Sosyal olarak iletişime tamamen kapalı olduğu
psikiyatri raporu ile tespit edilenler,
ç) Şahsi ve sosyal durumu ya da suç geçmişi
nedeniyle özel gözetim ve denetim altında bulundurulmasının gerekli olduğu
saptananlar ve benzeri durumda olanlar,
hakkında gelişim değerlendirmesine tabi tutulmaması kararı
verilebilir. İdare ve gözlem kurulu tarafından gelişim değerlendirmesine
tabi tutulmaması kararı verilen hükümlüler için iyileştirme planı
hazırlanmaz ve değerlendirmeler, yalnızca yönetim ve psiko-sosyal
yardım servisi tarafından düzenlenen gözlem değerlendirme raporuna göre
yapılır.
(4) İlgili servisler tarafından uygulanan risk
değerlendirme ölçekleri her iki değerlendirme döneminde bir tekrarlanarak,
eğitim ve öğretim ile psiko-sosyal yardım
servisleri tarafından hazırlanan iyileştirme planları bu risk değerlendirmesi
sonucuna göre güncellenir.
(5) Hükümlü, Ceza İnfaz Kurumlarının Yönetimi ile
Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Yönetmeliğin 67 nci maddesi uyarınca iyileştirme programlarına tam bir
uyum göstermekle yükümlüdür. Hükümlünün belirlenen programlara katılımı ve
gelişimi takip edilerek altı ayda bir değerlendirilir. İlgili servislerce
hazırlanan gözlem değerlendirme veya gelişim değerlendirme raporları, idare
ve gözlem kurulu tarafından yapılan değerlendirmelere esas teşkil eder.
Eğitim ve
öğretim programları
MADDE 26
– (1) Eğitim ve öğretim
programları; ilgili mevzuat ve Bakanlık ile kurum ve kuruluşlar arasında
yapılan iş birliği protokolleri çerçevesinde yürütülür.
(2) Hükümlülerin;
a) Temel eğitim (I. kademe okuma yazma kursu,
yetişkin II. kademe başarı kursu ve ortaokul) programları,
b) Örgün ya da yaygın ortaöğretim programları,
c) Yükseköğretim programları,
ç) Seviye tespit sınavları ve bunlara hazırlık
maksadıyla yürütülen bireysel gelişim programları,
d) Lisansüstü eğitim ve doktora programları,
e) Tahliye sonrasına hazırlama eğitimleri,
f) Örgün ve yaygın iş-meslek eğitimleri ile diğer
yaygın eğitim programları,
gibi eğitim ve öğretim programlarına katılması ve yarım
kalan eğitim programlarını tamamlaması sağlanır. Hükümlüler gerektiğinde
bir üst eğitim programına yönlendirilir.
(3) Bu eğitim ve öğretim programları, hükümlünün
ilk gözlemi sonunda ortaya çıkan risk düzeyi ve bireysel ihtiyaçlarına göre
eğitim ve öğretim servisince hazırlanan ve her iki dönemde bir güncellenen
iyileştirme planına göre yürütülür. Hükümlünün bu programlara katılımı ve
gösterdiği gelişimi gözlem değerlendirme ve gelişim değerlendirme
raporlarına işlenir.
Psiko-sosyal yardım programları
MADDE 27
– (1) Psiko-sosyal
yardım programları; ölçme değerlendirme araçlarını kullanarak, bireysel görüşme
ve grup çalışması yöntemlerini uygulayarak, bir plân çerçevesinde yapılan
iyileştirme faaliyetlerini kapsar. Bu programlar, ilgili mevzuat ve
Bakanlık ile kurum ve kuruluşlar arasında yapılan iş birliği protokollerine
göre yürütülür.
(2) Hükümlülerin;
a) Bireysel sorunları ile baş edebilmesine yardımcı
programlar,
b) Ortaya çıkan kriz ve intihar eğilimi durumlarına
müdahale programları,
c) Sosyal çevresi ile zayıflayan ya da kopan
ilişkilerini güçlendirmeye yönelik çalışmalar,
ç) Suç türlerine ve kişisel özelliklerine göre
ihtiyaç duyduğu bireysel müdahale programları,
d) Grup çalışmaları,
e) Madde bağımlılığı ile mücadeleye yönelik
programlar,
f) Salıverilme sonrasına hazırlama programları,
gibi psiko-sosyal yardım
programlarına katılması sağlanır.
(3) Psiko-sosyal yardım
servisi, psikiyatrik yardıma ihtiyacı olduğu veya madde bağımlısı olduğu
kanaatine vardığı hükümlüleri kurum tabibine yönlendirir. Kurum tabipliği
veya sağlık kuruluşu tarafından hükümlüye konulan teşhis, uygulanan tedavi
ve hükümlünün kullandığı psikiyatrik ilaçlar; düzenlenecek gözlem
değerlendirme veya gelişim değerlendirme raporlarına işlenmek üzere psiko-sosyal yardım servisine, alınacak güvenlik
tedbirleri ve hükümlüye uygulanacak programlara ilişkin değerlendirme
yapmak üzere güvenlik ve gözetim servisine sağlık servisi tarafından
bildirilir.
(4) Psiko-sosyal servis,
kurum müdürünün bilgisi dahilinde hükümlünün ailesi veya yakın sosyal
çevresi ile iletişim kurarak terapi ve iyileştirme
süreçlerinin daha etkin ve verimli geçmesi için çaba sarf eder. Bu
kişilerden edindiği ve hükümlü hakkındaki iyi hâl değerlendirmesini
etkileyecek nitelikteki bilgileri raporunda gösterir.
(5) Psiko-sosyal yardım
programları, hükümlünün ilk gözlemi sonunda ortaya çıkan risk düzeyi ve
bireysel ihtiyaçlarına göre psiko-sosyal yardım
servisince hazırlanan ve her iki dönemde bir güncellenen iyileştirme
planına göre yürütülür. Hükümlünün bu programlara katılımı ve gösterdiği
gelişimi gözlem değerlendirme veya gelişim değerlendirme raporlarına
işlenir.
Destek
programları
MADDE 28
– (1) Ceza infaz kurumlarında
hükümlünün toplumsal uyumunu artırmak ve iyileştirme faaliyetlerini
desteklemek amacıyla aşağıda belirtilen destek programları uygulanır:
a) Kütüphane ve kitaplık çalışmaları: Tüm
hükümlüler kütüphane ve kitaplıklardan azamî ölçüde yararlanmaya ve okuma
alışkanlığı kazanmaya teşvik edilir. Bu çalışmalar, ilgili mevzuat ve
yapılan iş birliği protokolleri çerçevesinde eğitim ve öğretim servisince
yürütülür ve puanlanır.
b) Din kültürü ve ahlâk öğretimi: Hükümlülerin
ahlâki gelişiminin sağlanması, yeniden suç işlemesinin önlenmesi ve topluma
kazandırılması amacıyla, ceza infaz kurumlarında din kültürü ve ahlâk
öğretimi programları uygulanır. Ancak, hükümlülerin bu programlara
katılması isteğe bağlıdır. Hükümlünün talep etmesi halinde, mensup olduğu
dine uygun ibadetinin yerine getirilmesine yardımcı olunur. Din kültürü ve
ahlâk eğitimi vermek ve manevi rehberlik hizmeti sunmak üzere manevi
rehberlik birimleri oluşturularak eğitim ve rehberlik programları
uygulanır. Bu programlar, ilgili mevzuat ve işbirliği protokolleri
çerçevesinde yürütülür ve bu birimden hükümlü hakkında gönderilen yazılı
bildirimler, eğitim ve öğretim servisi tarafından değerlendirilir.
c) Sosyal, kültürel ve sportif etkinlikler:
Hükümlülerin, kişisel, sosyal, kültürel, mesleki, ahlâki ve sağlık yönünden
gelişmelerini sağlayacak, insan haklarına saygıyı, yurt ve ulus sevgisini
geliştirecek, aile bağlarını sağlamlaştıracak nitelikte sosyal, kültürel ve
sportif etkinlikler ilgili mevzuat çerçevesinde düzenlenir.
ç) (a), (b) ve (c) bentlerindeki çalışmalara
ilişkin bilgiler ile hükümlünün gösterdiği gelişim, ilgili servislerce
gözlem değerlendirme veya gelişim değerlendirme raporlarına işlenir.
(2) Destek programları kapsamında yapılan;
a) Dinî ve millî günlerdeki tören ve anma
programları, mesleki gelişime yönelik çalışmalar, kütüphane ve kitaplık
çalışmaları ile manevi rehberlik kapsamındaki çalışmalar eğitim ve öğretim
servisi tarafından,
b) Bunlar dışında kalan konferans, dinleti,
tiyatro, drama, film gösterimi, konser gibi diğer tüm sosyal ve kültürel
etkinlikler ile sportif faaliyetler sosyal çalışmacı tarafından, ceza infaz
kurumunda sosyal çalışmacının bulunmaması durumunda ise eğitim ve öğretim
servisi tarafından,
Bakanlığın veya kurumların taraf olduğu
protokollere göre görevlendirilen kişi ve kurumlarla iş birliği halinde
planlanır, yürütülür ve raporlanır.
(3) Ceza infaz kurumunda öğretmen, psikolog, sosyal
çalışmacı gibi uzman meslek elemanının bulunmaması halinde, alan uzmanlığı
gerektirmeyen faaliyetler, görevlendirilen diğer servis personeli
tarafından planlanır ve yürütülür.
Çalışma
MADDE 29
– (1) Ağırlaştırılmış müebbet
hapis cezasına hükümlü olanlar hariç diğer hükümlüler, kurum iç
hizmetlerinde veya mevcut işkollarında 5275 sayılı Kanunun 30 ve 31 inci
maddelerinde belirtilen esaslara göre çalıştırılabilir.
(2) Yaş, sağlık durumu, bedensel yetenekleri
itibarıyla çalışma şartlarına uyum sağlayamayacakları kurum tabibi
tarafından tespit edilen hükümlüler çalıştırılmaz.
(3) Çalıştırmalar sırasında mesleği olmayanların
meslek edinmeleri, mesleği olanların ise mevcut mesleğini geliştirmeleri ve
mesleki bilgi ve becerilerini belgelendirmeleri sağlanır.
ALTINCI BÖLÜM
Risk Ölçme ve Gelişimi Değerlendirme
Risk
değerlendirme ölçeği
MADDE 30
– (1) Hükümlü hakkında hazırlanacak
iyileştirme programlarına, yapılacak iyi hâl değerlendirmelerine ve
salıverilme sonrasına dair değerlendirmelere esas olmak üzere, nesnel bir
risk değerlendirme ölçeği geliştirilerek hükümlülere uygulanır ve sonuçları
risk değerlendirme raporunda gösterilir.
(2) Bu risk değerlendirme ölçeği her iki
değerlendirme dönemi sonunda tekrarlanır ve yeni duruma göre, uygulanan
iyileştirme programları güncellenir. Gerekli görülmesi halinde risk
değerlendirme ölçeği altı aylık dönemler sonunda da uygulanabilir.
(3) Bu risk değerlendirme ölçeğinin geliştirilmesi
ve uygulanmasındaki usul ve esaslar Genel Müdürlükçe belirlenir.
Gelişim
değerlendirme sistemi
MADDE 31
– (1) Hükmün infazına başlanması
ile birlikte, ceza infaz kurumlarında bulunduğu süre içerisindeki tutum ve
davranışları, kurum düzeni ve güvenliğine katkısı, yükümlülüklerini yerine
getirmesi ile yürütülen iyileştirme ve topluma kazandırma programlarına
katılımı sonucunda hükümlünün gösterdiği gelişim ölçülerek puanlanır. Bu
amaçla hükümlülerin;
a) Katıldıkları eğitim-öğretim faaliyetleri, psiko-sosyal yardım programları, destekleyici
programlar ile infaz sürecindeki tutum ve davranışları “artı puan”,
b) Aldığı disiplin cezaları “eksi puan”,
şeklinde puanlanarak iyi hâl değerlendirmesine esas “gelişim
puanı” belirlenir.
(2) Puanlama; yönetim servisi, eğitim ve öğretim
servisi, psiko-sosyal yardım servisi ile güvenlik
ve gözetim servisi tarafından yapılır.
(3) Hangi tutum ve davranışlara ne kadar puan
verileceği, ölçme ve değerlendirme kriterleri, değerlendirmeye
esas eşik puanlar, değerlendirme raporlarının şekli, kullanılacak program
ve formlar ile puanlama sonucuna göre yapılacak değerlendirmenin
başlayacağı tarih Genel Müdürlükçe belirlenir.
Gelişim
puanlaması
MADDE 32
– (1) Hükümlü her değerlendirme
dönemi içerisinde gözlemlenir, iyileştirme planına göre gelişimi ve
gözlemler UYAP’ın ilgili bölümlerine kaydedilir.
(2) Hükümlü hakkında idare ve gözlem kurulunca altı
ayda bir yapılacak değerlendirme öncesinde, UYAP’a
kaydedilen bilgiler ve dönem içerisinde yapılan gözlemler dikkate alınarak
gelişim değerlendirme raporları hazırlanır.
(3) Gelişim değerlendirme raporlarında hükümlünün
infaz sürecindeki tutum ve davranışları ile iyileştirme planına göre
gösterdiği gelişim puanlanır ve servis puanı bulunur.
(4) İki suret olarak düzenlenen gelişim
değerlendirme raporunun bir sureti serviste muhafaza edilir, bir sureti
işlemin ikmali için idare ve gözlem kurulu sekretaryasına gönderilir.
(5) Yönetim, eğitim ve öğretim, psiko-sosyal,
güvenlik ve gözetim servislerince verilen servis puanları toplamının
değerlendirme raporu sayısına bölümü ile dönem puanı hesaplanır. İdare ve
gözlem kurulu sekretaryası tarafından hazırlanan dönem puanı icmal tablosu
ilgilinin gözlem ve değerlendirme dosyasında saklanır.
(6) Ceza infaz kurumundan ayrılmaya ilişkin iyi hâl
değerlendirmesinin yapılacağı son idare ve gözlem kurulu toplantısı
öncesinde, o güne kadar alınan dönem puanları toplamının, toplam
değerlendirme dönemi sayısına bölümü ile hükümlünün gelişim puanı belirlenir.
(7) Gelişim puanı;
a) Kapalı ceza infaz kurumunda bulunan hükümlünün
açık ceza infaz kurumuna ayrılma aşamasında yapılan iyi hâl
değerlendirmesinde,
b) Açık ceza infaz kurumunda bulunan hükümlünün
denetimli serbestliğe ayrılma aşamasında yapılan iyi hâl
değerlendirmesinde,
c) Kapalı ya da açık ceza infaz kurumunda bulunan
hükümlünün denetimli serbestliğe ayrılmaksızın koşullu salıverilmesi
amacıyla yapılan iyi hâl değerlendirmesinde,
iyi hâl kriteri olarak esas alınır.
(8) İdare ve gözlem kurulu, ara değerlendirme
dönemleri sonunda gözlem ve değerlendirme dosyasındaki bilgi ve belgeler
ile dönem puanını esas alarak değerlendirme yapar. Kurulların iyi hâl
değerlendirmesi yapmasından sonra, işlemlerin sonuçlanmasına kadar geçen
süre içindeki olumlu ya da olumsuz davranışları bir sonraki dönem değerlendirilir.
(9) Kapalı ceza infaz kurumunda
bulunan ve gelişim puanı Genel Müdürlükçe belirlenen eşik puanı aşan ve
erken iyileşme gösterdiği kanaatine varılan iyi halli hükümlü hakkında
idare ve gözlem kurulu tarafından, kapalı ceza infaz kurumunda kalması
gereken toplam sürenin onda birine kadar daha erken açık ceza infaz
kurumuna ayrılma kararı verilebilir. Erken iyileşmeye bağlı olarak, erken açık ceza infaz kurumuna
ayrılma ile ilgili esas ve usuller Genel Müdürlükçe gösterilir.
Gelişimi
puanlama esasları
MADDE 33
– (1) Ceza infaz kurumlarında
kalacağı toplam süre altı aydan daha az olanlar ile artık dönem içinde
olanlar hakkında gelişim puanlaması yapılmaz.
(2) Çocuk ve 70 yaş üzeri hükümlülere ceza puanı
verilmez.
(3) 31 ve 32 nci
maddelere göre yapılan hesaplama sonucunda, gelişim puanı Genel Müdürlükçe
belirlenen eşik puanın altında olan hükümlü hakkında;
a) Açık ceza infaz kurumuna ayrılma,
b) Kalan cezasını denetimli serbestlik tedbiri
uygulanarak infaz etme,
c) Ceza infaz kurumlarından doğrudan koşullu
salıverilme,
işlemlerine yönelik iyi hâl kararı verilmez.
(4) İyi hâl kararı için gerekli olan ve Genel
Müdürlükçe belirlenen eşik puanı aşamayan hükümlü hakkında idare ve gözlem
kurulunca bir araştırma yapılarak; bu durumun mücbir sebeplerden
kaynaklanıp kaynaklanmadığı ya da hastalık, yaşlılık, personel yetersizliği
gibi makul bir nedeni olup olmadığı belirlenir. Makul bir nedenin bulunması
durumunda, hükümlüye verilen gelişim puanının Genel Müdürlükçe belirlenen
eşik puanı aşması şartı aranmaz. Bu hükümlü hakkında, mevzuatta aranan
diğer iyi hâl kriterlerine göre değerlendirme
yapılır.
(5) Verilen ceza puanları, disiplin cezası
kaldırılmış olsa bile silinmez. Bir disiplin cezası için verilen ceza puanı,
tüm infaz süresinde yalnızca bir kez hesaplamaya dâhil edilir.
(6) Olumlu bir davranışı nedeniyle puan verilen
hükümlüye, bu davranışı karşılığında aldığı ödül için ayrıca bir puan
verilmez.
(7) Tutuklular iyileştirme programlarına katılmaya
zorlanamaz; ancak iyileştirme programlarına katılmaları yönünde teşvik
edilir. Hükümlülere uygulanan iyileştirme programlarına gönüllü olarak
katılan tutuklulara ait bilgiler UYAP’ın ilgili
bölümlerine kaydedilir. Tutukluluğun altı aydan fazla sürmesi durumunda, UYAP’ın ilgili bölümlerine kaydedilen bu bilgiler ile
tutum ve davranışlarına göre servis ve dönem puanları belirlenerek gelişim
değerlendirme raporları tanzim edilir. Tutuklu iken düzenlenen bu raporlar,
ilgilinin hükümlülüğünde değerlendirilmek üzere gözlem ve değerlendirme
dosyasında saklanır.
(8) Hükümlünün daha önce kaldığı ceza infaz
kurumlarınca verilen dönem puanları, en son bulunduğu ceza infaz kurumu
tarafından birleştirilir ve açık ceza infaz kurumuna ayrılma, kalan
cezasını denetimli serbestlik tedbiri altında infaz etme veya ceza infaz
kurumlarından doğrudan koşullu salıverilme öncesindeki değerlendirmeye esas
gelişim puanı bulunur.
Gözlem
değerlendirme ve gelişim değerlendirme raporları
MADDE 34
– (1) Hükümlülerin, gözlem sonucu
gönderildikleri çocuk eğitimevleri ile açık ceza
infaz kurumları dâhil tüm ceza infaz kurumlarında ilgili servislerce gözlem
değerlendirme raporları ile en geç altı ayda bir gelişim değerlendirme
raporlarının düzenlenmesine devam edilir. Bu değerlendirme raporları,
gözlem ve değerlendirme dosyasında muhafaza edilir.
(2) Bu amaçla;
a) Yönetim servisi gözlem değerlendirme raporu ile
gelişim değerlendirme raporu, iyileştirmeden sorumlu ikinci müdür
tarafından,
b) Eğitim ve öğretim servisi gözlem değerlendirme
raporu ile gelişim değerlendirme raporu, öğretmen tarafından,
c) Psiko-sosyal yardım
servisi gözlem değerlendirme raporu ile gelişim değerlendirme raporu,
psikolog, sosyal çalışmacı, sosyolog veya çocuk gelişimi uzmanı tarafından,
ç) Güvenlik ve gözetim servisi gözlem değerlendirme
raporu ile gelişim değerlendirme raporu, sorumlu infaz ve koruma başmemuru tarafından,
Genel Müdürlükçe belirlenen formata uygun olarak
düzenlenir.
Gözlem ve
değerlendirme dosyası
MADDE 35
– (1) Hükümlülere ait gözlem
değerlendirme ve gelişim değerlendirme raporları, icmal tabloları, risk
değerlendirme raporları, idare ve gözlem kurulu kararları, ilâm örneği,
süre belgesi ve sair belgeler tarih sırasına göre dosyalanır.
(2) Gözlem ve değerlendirme dosyası ile infaz
dosyası, kurul sekretaryası tarafından idare ve gözlem kuruluna sunulur.
Hükümlünün
durumunun değerlendirilmesi
MADDE 36 – (1) Hükümlülerin
açık ceza infaz kurumuna ayrılmalarına, denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak
cezalarının infaz edilmesine ve ceza infaz kurumlarından doğrudan koşullu
salıverilmelerine ilişkin talebi üzerine, ilgili talebin mevzuatta
belirtilen süre ve kaldırılmamış disiplin cezasının bulunmaması gibi
şartları taşıyıp taşımadığı idare tarafından araştırılır, gerekli şartları
taşımayan talep reddedilerek hükümlüye tebliğ edilir.
(2) Talebin bulunması, süre şartını sağlaması ve
kaldırılmamış disiplin cezası bulunmaması gibi mevzuatta belirtilen şekil
şartlarını taşıyan dosyalar; idare ve gözlem kurulu sekretaryası tarafından
işleme alınarak ilgili hakkında gözlem ve değerlendirme dosyası hazırlanır.
Dosyanın 5275 sayılı Kanunun 89 uncu maddesinin üçüncü fıkrası kapsamında
bulunup bulunmadığı belirlenerek müteakip işlemlerin ikmali sağlanır.
Karar
sonrası işlemler ve karar sonrasında iyi hâlin ortadan kalkması
MADDE 37
– (1) Kurulun, hükümlünün iyi
hâlli olduğuna karar verdiği tarih ile işlem tarihi arasında geçen sürede
iyi hâli etkileyen başkaca bir olumsuzluk yaşanmaması halinde, günü
geldiğinde diğer işlemlerin ikmaline idarece devam edilir. Karar tarihi ile
işlem tarihi arasında iyi hâli ortadan kaldıran herhangi bir disiplin
eyleminin gerçekleşmesi durumunda, idare ve gözlem kurulu derhal toplanarak
hükümlü hakkındaki iyi hâl kararı kaldırılır ve disiplin soruşturmasının
neticelenmesi, şayet bir disiplin cezası verilmiş ise infazının yapılması
ve mevzuatta belirtilen kaldırılma sürelerinin geçmesi beklenir. Bu sürecin
sonunda hükümlü hakkında yeniden değerlendirme yapılır.
Mevzuatta
iyi hâlin arandığı diğer durumlar
MADDE 38
– (1) Açık ceza infaz kurumuna
ayrılma, kalan cezayı denetimli serbestlik tedbiri kapsamında infaz etme
veya ceza infaz kurumundan doğrudan koşullu salıverme gibi kurumdan ayrılma
aşamalarında, bu işlemlere münhasıran yapılan değerlendirme sonunda verilen
olumsuz iyi hâl kararı;
a) Aksi yönde açık bir karar alınmadığı sürece,
idare ve gözlem kurulunun eğitim, çalıştırma, nakil, özel izin ve benzeri
işlemler için geçmişte vermiş olduğu iyi hâlliliğe dair değerlendirmelerine
tesir etmez.
b) Kapalı ceza infaz kurumuna iade nedenlerinden
biri gerçekleşmeden ve idare tarafından bu yönde açık bir karar alınmadan,
hükümlünün kapalı ceza infaz kurumuna iade nedeni sayılamaz.
Kararlara
karşı başvuru
MADDE 39
– (1) İlgililer, ceza infaz kurumu
idaresi ile idare ve gözlem kurulunun bu Yönetmelikte belirtilen kararlarına
karşı, 16/5/2001 tarihli ve 4675 sayılı İnfaz
Hâkimliği Kanununun 5 ve 6 ncı maddelerinde
yazılı usul ve esaslar çerçevesinde şikâyet ve itirazda bulunabilir.
YEDİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Yürürlükten
kaldırılan yönetmelik
MADDE 40
– (1) 17/6/2005
tarihli ve 25848 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Gözlem ve Sınıflandırma
Merkezleri Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.
Yürürlük
MADDE 41
– (1) Bu Yönetmelik 1/1/2021 tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 42
– (1) Bu Yönetmelik hükümlerini
Adalet Bakanı yürütür.
|