|
İçişleri Bakanlığı ile Çevre ve Şehircilik
Bakanlığından:
İŞLETMELER VE
İŞYERLERİNİN ARAÇ PARK HİZMETLERİNİN
(VALE)
YÜRÜTÜLMESİNE İLİŞKİN YÖNETMELİK
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, vale hizmeti sunumuna
ve alımına ilişkin gerçek ve tüzel kişilerin görev, yetki ve sorumlulukları
ile denetimlerine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, vale hizmeti verecek ve alacak
işletmeler ile bu işletmelerde çalışacak görevlileri kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 13/10/1983 tarihli ve 2918
sayılı Karayolları Trafik Kanunu, 14/6/1989 tarihli ve 3572 sayılı İşyeri
Açma ve Çalışma Ruhsatlarına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin
Değiştirilerek Kabulüne Dair Kanun, 11/1/2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk
Borçlar Kanunu, 10/7/2018 tarihli ve 30474 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı
Kararnamesinin 254 üncü maddesi ile 14/7/2005 tarihli ve 2005/9207 sayılı
Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına
İlişkin Yönetmeliğe dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Araç teslim fişi: Aracın vale görevlisine teslimi
anında vale görevlisi tarafından doldurulan, bir nüshası vale görevlisinde,
kopya nüshası ise sürücüde kalacak olan, üzerinde işletmenin adı, sürücünün
adı soyadı, aracın plakası, düzenlendiği tarih, saat ve teslim alan
görevlinin adı soyadı ile telefon numarası ve araç kilometresinin yazılı
olduğu dipkoçanlı otokopili belgeyi veya şirket tarafından hazırlanan bu
bentteki şartları sağlayacak elektronik uygulamayı,
b) Mesleki Yeterlilik Belgesi: Mesleki Yeterlilik
Kurumu tarafından yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşlarının düzenlediği
Vale Görevlisi (Seviye 3) MYK Mesleki Yeterlilik Belgesini,
c) Otopark: Birim park alanı ölçüleri otomobillerin
park etmesi için düzenlenmiş ve bu ölçülere araç boyları uygunluk gösteren
N1, N2, M2 ve G sınıfı araçların da park etmesine imkân veren yol üstünde
ya da yol dışında açık veya kapalı olarak düzenlenen alanı,
ç) Vale görevlisi: Vale hizmeti almak isteyen
sürücünün aracını park yasağı olmayan alanlara park eden ve istenildiğinde
aracı, tekrar araç sürücüsüne teslim eden görevliyi,
d) Vale hizmet bedeli: Esnaf işletmeleri için
14/2/2008 tarihli ve 26787 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Esnaf ve
Sanatkârlarca Üretilen Mal ve Hizmetlerin Fiyat Tarifeleri Hakkında
Yönetmeliğin 5 inci maddesine ve tacirler için 15/12/2004 tarihli ve 25671
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tacir ve Sanayiciler Tarafından Üretilen
Mal ve Hizmetlerin Azami Fiyat Tarifelerinin Düzenlenmesi Hakkında
Yönetmeliğin 5 inci maddesine göre hazırlanan fiyat tarifesini aşmamak
üzere vale işletmesi tarafından belirlenen bedeli,
e) Vale hizmeti: Araç sürücüsünün park yasağı
olmayan alanlara aracının park edilip istenildiği zaman geri getirildiği
hizmeti,
f) Vale işletmesi: Vale hizmeti vermek amacıyla
kurulmuş, yetkili idarece İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin
Yönetmelik hükümlerine göre işyeri açma ve çalışma ruhsatı almış,
kadrosunda en az tam zamanlı 3 (üç) adet vale görevlisi çalıştıran
işletmeleri,
g) Vale noktası: Vale hizmetinin verildiğini
gösterir işaretlemelerin olduğu ve vale görevlisinin bulunduğu alanı,
ğ) Yetkili idare: Belediye sınırları ve mücavir
alanlar dışı ile mevzuatta münhasıran il özel idaresine yetki verilen
hususlarda il özel idaresini; büyükşehir belediyesi sınırları ve mücavir
alanlar içinde büyükşehir belediyesinin yetkili olduğu konularda büyükşehir
belediyesini, bunların dışında kalan hususlarda büyükşehir ilçe
belediyesini; belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde belediyeyi ve
organize sanayi bölgesi sınırları içinde organize sanayi bölgesi tüzel
kişiliğini,
ifade eder.
Genel
ilke ve esaslar
MADDE 5 – (1) Sıhhi işyerleri ile umuma açık istirahat ve
eğlence yerlerinin kendileri veya hizmet satın alarak sözleşme
imzaladıkları vale işletmeleri eliyle verecekleri vale hizmeti ana faaliyet
konusuna tali faaliyet olarak işlenir. Ruhsatına vale hizmetini işletmeyen
işyerleri bu hizmeti veremez.
(2) Vale hizmeti en fazla 3 (üç) kilometre yarıçap
içerisinde karşılanır.
(3) Sürücü, vale hizmeti almaya zorlanamaz.
(4) Vale görevlisi, işvereni tarafından kendisine verilen
vale hizmetine ilişkin görevleri yerine getirir. Kendisi ya da işvereni
dışında başka kişiler hesabına vale hizmeti yapamaz.
(5) Vale hizmet bedeli, esnaf işletmeleri için
Esnaf ve Sanatkârlarca Üretilen Mal ve Hizmetlerin Fiyat Tarifeleri
Hakkında Yönetmeliğin 5 inci maddesine ve tacirler için Tacir ve
Sanayiciler Tarafından Üretilen Mal ve Hizmetlerin Azami Fiyat
Tarifelerinin Düzenlenmesi Hakkında Yönetmeliğin 5 inci maddesine göre
belirlenen fiyat tarifesini geçemez.
(6) Vale hizmeti alan işyerleri, vale hizmeti veren
işletmeye kendi mülkiyeti içinde veya kiralayacağı otopark alanında yer
göstermek zorundadır. Bu alanda; vale görevlisinin bekleyebileceği hizmete
özel kapalı bir mekân oluşturulur.
(7) Otopark alanını kayıt altına alacak güvenlik kamerası
bulundurulur.
(8) Ücretsiz otopark alanları içerisinde,
karayollarında ve halkın kullanımına açık alanlarda vale hizmeti için özel
alan ayrılamaz.
(9) Vale hizmeti verilirken trafik güvenliği ve
düzeni ile ilgili olan ve 18/7/1997 tarihli ve 23053 mükerrer sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Karayolları Trafik Yönetmeliğinde gösterilen diğer
kural, yasak, zorunluluk veya yükümlülüklere uyulmak zorundadır.
(10) Vale hizmetlerine ilişkin olarak vale
işletmesi ile işyeri arasında sözleşme düzenlenir. Bu sözleşmede hizmeti
alacak kişi veya kuruluşun adı, adresi, hizmetin kapsamı, personel sayısı,
hizmetin süresi ve diğer hususlar belirtilir. Hizmet sözleşmesinin bir
sureti vale hizmetinin başladığı gün mesai saati bitimine kadar ilgili vale
işletmesi tarafından yetkili idareye verilir. Bildirimin yapılacağı günün
tatil gününe rastlaması halinde bildirim, takip eden ilk mesai gününün
mesai saati bitimine kadar yapılır. Ayrıca, istihdam edilen vale
görevlilerinin listesinin birer sureti, vale görevlilerinin göreve
başladığı tarihten itibaren on beş gün içinde ilgili vale işletmesi
tarafından yetkili idareye ve kolluk birimlerine verilir.
Vale
hizmeti veren işletmeler ve işyerlerinde aranacak şartlar
MADDE 6 – (1) Vale hizmeti alan sürücülerin sahip olduğu
haklar kolaylıkla görülecek şekilde ilan edilir.
(2) Vale noktalarında; vale hizmeti almanın zorunlu
olmadığını belirtir levha herkesin göreceği şekilde asılır.
(3) Vale hizmet bedeli sürücünün görebileceği
şekilde tabelada belirtilir.
(4) Araç içerisinde kıymetli eşya bırakılmamasına
ilişkin uyarı yazısı bulundurulur.
(5) Kendi parseli içerisinde otoparkı olan
işyerleri, ücretsiz otopark alanlarına sürücüyü yönlendirmek için
yönlendirme işaretleri kullanırlar.
(6) Vale hizmeti sunulan alanlarda vale
görevlilerine farklı hava şartları için gerekli ekipmanlar sağlanır.
(7) Araç teslim fişi bastırılıp vale görevlisine
teslim edilir.
(8) Vale/Garaj Sigorta poliçesi ve üçüncü şahıs
mali mesuliyet sigorta poliçesi yaptırılır.
Vale
görevlisinde aranacak şartlar
MADDE 7 – (1) Herhangi bir işletmede vale hizmetinde
çalıştırılacak kişilerde aşağıdaki şartlar aranır:
a) İlgili mevzuat hükümleri kapsamında düzenlenen
Vale Görevlisi (Seviye 3) MYK Mesleki Yeterlilik Belgesine sahip olmak.
b) 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza
Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş ve affa uğramış olsa
bile; Devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin
işleyişine karşı suçlar, hırsızlık, uyuşturucu veya uyarıcı madde; imal ve
ticareti, kullanılmasını kolaylaştırmak, kullanmak için satın almak, kabul
etmek veya bulundurmak ya da kullanmak, cinsel saldırı suçlarından mahkûm
olmamış olmak veya bu suçlardan hakkında kovuşturma bulunmamak.
c) Son beş yıl içerisinde; bilinçli taksirli olarak
ölümlü trafik kazalarına karışmamış olmak, uyuşturucu veya uyarıcı maddeler
alarak ya da alkollü olarak araç kullanma ve hız kurallarını ihlal
nedeniyle sürücü belgesi birden fazla geri alınmamış olmak veya daimi
olarak iptal edilmemiş olmak.
ç) Kullanılacak araç cinsine uygun sınıf sürücü
belgesine sahip olmak.
Vale
hizmeti veren işletme ve işyerlerinin yetki ve sorumlulukları
MADDE 8 – (1) Aracın teslimi sırasında vale hizmeti veren
işletme ve işyerlerinin vale görevlileri tarafından sürücüye araç teslim
fişi verilir. Araç iadesi bu fiş ile yapılır.
(2) Vale hizmeti verilen işyerleri hizmet aldığı
vale işletmesiyle hizmet sözleşmesi yapmak zorundadır.
(3) Vale hizmeti veren işletme ve işyerleri vale
görevlisine tanıtım kartı düzenlemek ve kıyafet vermek zorundadır.
(4) Vale hizmeti veren işletme ve işyerleri söz
konusu hizmetlere ilişkin olarak hizmet süresi içinde ortaya çıkan araç
hasarlarını, trafik cezalarını ve araç çekme bedellerini tazmin etmek
zorundadır.
(5) Vale hizmeti veren işletme ve işyerleri
ödenecek olan dördüncü fıkrada belirtilen tazminatları teminat altına almak
amacıyla gerekli sigorta poliçelerini yaptırıp bunları hizmet verdikleri
işletmeyle yaptıkları resmi hizmet sözleşmesi ekinde sunmak zorundadır. Bu
poliçeleri sözleşme ekinde talep etmek, vale hizmeti alan işletmenin sorumluluğundadır.
(6) İşletme, çalıştırdığı vale görevlisinin yetkili
idarece kendileri için belirlenen alanlar dışındaki alanlara araç park
etmemesini sağlamak zorundadır.
Vale
görevlisinin sorumlulukları
MADDE 9 – (1) Vale görevlisi olarak görev yapan kişiler;
a) Vale tanıtım kartı takmak ve vale kıyafeti
giymek,
b) Sürücüden aracı araç teslim fişi ile teslim alıp
fişin bir suretini sürücüye vermek, diğer suretini kendisinde bulundurmak,
c) Araçları sürücünün istediği zamanda teslim alıp
teslim etmek,
ç) Aracı teslim aldığı şekilde teslim etmek,
d) Araçları, bağlı bulunduğu işletme için yetkili
idarece belirlenen alanlar içine park etmek,
e) Teslim aldığı aracı kullanırken trafik
kurallarına uymak,
zorundadır.
Vale
tanıtım kartı
MADDE 10
– (1) Vale hizmeti veren işletme
veya işyerleri tarafından her vale görevlisine Ek-1’de yer alan fotoğraflı
vale tanıtım kartı verilir.
(2) Tanıtım kartında vale görevlisinin adı, soyadı,
çalıştığı işyerinin veya işletmenin adı yer alır.
(3) Vale görevlisi tanıtım kartını görev alanı ve
süresi içerisinde herkes tarafından görülebilecek şekilde yakasında taşır.
Kıyafet
MADDE 11
– (1) Vale hizmeti veren işletme
veya işyerleri tarafından her vale görevlisine üzerinde işyeri veya
işletmeyi tanıtıcı isim, işaret, logo ile ışığı yansıtan “VALE” ibaresi
bulunan ve vale görevlisi olduğunu gösterir ayırt edici kıyafet verilir.
Şikâyetlerin
değerlendirilmesi ve denetim
MADDE 12
– (1) İlgili valilik veya
kaymakamlıkça vale hizmetlerinin belli aralıklarla denetimi için ilgili
vali veya kaymakam tarafından belirlenen kişinin başkanlığında; yetkili
idare, emniyet veya jandarma, şoförler odası ve ilgili vali veya kaymakam
tarafından belirlenen vale hizmetleri alanında faaliyet gösteren sivil
toplum kuruluşu temsilcilerinden bir denetim komisyonu oluşturulur.
Komisyon vale işletmelerinin bu Yönetmeliğe uygun faaliyet gösterip
göstermediği, varsa şikâyetlerin değerlendirilmesi hususlarında yerinde
denetim yapar.
(2) Denetim sonucu tespit edilen aykırılıklar
yetkili kurumlara gereği yapılmak üzere iletilir.
İdari
yaptırım
MADDE 13
– (1) 5 inci maddenin altıncı ve
sekizinci fıkraları ile 8 inci maddeye aykırı hareket eden işletmelerin
İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin ek 3 üncü
maddesine göre işlem tesis edilir.
(2) 5 inci maddenin dokuzuncu fıkrasına aykırı
hareket edenlere 2918 sayılı Kanunun ilgili hükümlerine göre idari yaptırım
uygulanır.
(3) Karayolu üzerinde park yerini tespite yetkili
idare veya bu idare tarafından işletme izni verilen vale işletmeleri
dışında karayolu üzerindeki park alanlarına park edenlerden ücret alan veya
almaya teşebbüs edenler hakkında 2918 sayılı Kanunun 79 uncu maddesine
istinaden işlem yapılır. Yetkili idarece kendileri için belirlenen alanlar
dışındaki alanlara park eden araçlardan ücret alan veya almaya teşebbüs
eden vale işletmesi/vale görevlisi hakkında da bu madde hükümleri
uygulanır.
(4) Belediye sınırları içerisinde 11/4/2007 tarihli
ve 26490 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Belediye Zabıta Yönetmeliğinin
10 uncu maddesine göre denetimlerde varsa tespit edilen eksiklik ve
aksaklıkların denetim raporunda ve tutanağında belirtilen sürede
giderilmesi ihtar edilir. Belirtilen sürede eksiklik ve aksaklıkların
giderilmemesi halinde vale faaliyeti yetkili idarelerce eksiklik ve
aksaklıklar giderilene kadar durdurulur.
(5) Bu Yönetmelik hükümlerine aykırı hareket
edenlere ilgili mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla 30/3/2005 tarihli
ve 5326 sayılı Kabahatler Kanununun 22 nci ve 32 nci maddelerine göre idari
yaptırım uygulanır.
Geçiş
hükmü
GEÇİCİ
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin 7
nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi 1/1/2023 tarihine kadar
uygulanmaz.
Yürürlük
MADDE 14
– (1) Bu Yönetmelik 1/7/2021
tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 15
– (1) Bu Yönetmelik hükümlerini
İçişleri Bakanı ile Çevre ve Şehircilik Bakanı müştereken yürütür.
Eki için tıklayınız
|