|
Nükleer Düzenleme Kurumundan:
RADYASYON
TESİSLERİNE VE RADYASYON UYGULAMALARINA İLİŞKİN
YETKİLENDİRMELER YÖNETMELİĞİ
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 –
(1) Bu Yönetmeliğin amacı,
radyasyon tesislerine ve radyasyon uygulamalarına ilişkin faaliyetlerin
radyasyondan korunma, güvenlik ve emniyet ilkeleri çerçevesinde
yürütüldüğünün tespit ve teyit edilmesi için faaliyetlerin yetkilendirilmesine
ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 –
(1) Bu Yönetmelik, radyasyon
tesislerini ve radyasyon uygulamalarını kapsar.
(2) Nükleer tesislerde ve radyoaktif atık
tesislerinde yürütülen radyasyon uygulamaları, nükleer maddeler kullanılarak
yapılan radyasyon uygulamaları ve radyasyon tesislerinde kullanılan nükleer
maddeler bu Yönetmelik kapsamındadır.
(3) 5 keV veya daha düşük enerjili radyasyon üreten
cihazlara ilişkin hususlar bu Yönetmeliğin kapsamı dışındadır.
Dayanak
MADDE 3 –
(1) Bu Yönetmelik, 2/7/2018
tarihli ve 702 sayılı Nükleer Düzenleme Kurumunun Teşkilat ve Görevleri ile
Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 1
inci maddesinin üçüncü fıkrası, 3 üncü maddesinin üçüncü fıkrası ve 4 üncü
maddesinin yedinci fıkrası ile 15/7/2018 tarihli ve 30479 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan 4 sayılı Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum ve
Kuruluşlar ile Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı Hakkında
Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 785 inci maddesinin ikinci fıkrasına
dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 –
(1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Açık kaynak: Radyasyon uygulamalarında
kullanılmak üzere üretilmiş, kapalı kaynak formunda olmayan katı, sıvı,
gaz, aerosol veya toz halindeki radyoaktif maddeyi,
b) Bildirim: Bu Yönetmelik kapsamındaki
yetkilendirme ve muafiyete ilişkin Kuruma yapılan her türlü yazılı beyanı,
c) Işınlanma: Radyasyona maruz kalma durumunu,
ç) Kapalı kaynak: Radyasyon uygulamalarında
kullanılmak üzere üretilmiş, normal çalışma koşullarında ve olası radyasyon
acil durumlarında dağılma, saçılma ve sızıntıya karşı bir kapsül içerisine
kapatılmış veya kaplama malzemesi ile kaplanmış radyoaktif maddeyi,
d) Kurum: Nükleer Düzenleme Kurumunu,
e) Radyasyon alanı: Planlanmış ışınlanmalar
nedeniyle halk için belirlenen yıllık doz sınırlarının üzerinde ışınlanma
olasılığı olan alanları,
f) Radyasyon güvenliği: Radyasyon tesislerinin
işletilmesi ve radyasyon uygulamalarının yürütülmesi sırasında
çalışanların, halkın, çevrenin ve gelecek nesillerin radyasyondan
korunmasını sağlamak üzere uygun şartların oluşturularak sürdürülmesi,
kazaların önlenmesi veya kaza sonuçlarının hafifletilmesini,
g) Radyasyon kaynağı: Radyoaktif kaynaklar ile
radyasyon üreten veya yayan cihazları,
ğ) Radyasyon tesisi: Radyasyon kaynaklarının
üretilmesi, kullanılması, bulundurulması veya bakım ve onarımının yapılması
amacıyla özel olarak tasarlanmış tesisi,
h) Radyasyon uygulamaları: Radyasyon kaynaklarının
kullanılması, bulundurulması, ithalatı, ihracatı, ticareti gibi
faaliyetleri,
ı) Radyasyondan korunma sorumlusu: Radyasyon
tesisinin veya radyasyon uygulamasının türüne göre Kurum tarafından
belirlenmiş nitelikleri taşıyan, yetkilendirilen kişi veya yetkilendirilmek
üzere başvuran kişi tarafından yükümlülüklerinin yerine getirilmesini
teminen görevlendirilen ve Kurum tarafından yetkilendirilen kişiye verilen
yetki kapsamında uygun görülen kişiyi,
i) Radyasyonla çalışan: Radyasyon tesisi ve
radyasyon uygulamasındaki görevi gereği halk için belirlenen doz sınırlarının
üzerinde ışınlanma olasılığı olan kişiyi,
j) Radyoaktif kaynak: İçeriğindeki radyoaktif
maddeden faydalanılarak radyasyon uygulamalarında kullanılmak üzere
üretilen açık veya kapalı kaynakları,
k) Radyoaktif madde: Nükleer madde, radyoaktif
kaynak ve radyoaktif atıklar da dâhil olmak üzere, çekirdekleri
kendiliğinden bozunmaya uğrayarak radyasyon yayan izotop veya izotopları
içeren maddeleri,
l) Yetkilendirilen kişi: Bu Yönetmelik kapsamındaki
bir faaliyetin yürütülmesi için Kurum tarafından kendisine lisans, izin,
onay veya yetki belgesi verilen gerçek veya tüzel kişiyi,
m) Yetkilendirme: Radyasyon tesisleri ve radyasyon
uygulamalarına ilişkin faaliyetlerin yürütülmesi için yapılan başvurunun
yeterli ve uygun bulunması sonucunda gerçek veya tüzel kişilere Kurum
tarafından lisans, izin veya onay verilmesi işlemini,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Genel İlkeler ve Dereceli Yaklaşım
Genel
ilkeler
MADDE 5 –
(1) Kurum tarafından yetkilendirme
yapılmaksızın radyasyon tesisleri işletilemez ve radyasyon uygulamaları
yürütülemez.
(2) Bu Yönetmelik kapsamındaki faaliyetlerde
radyasyon güvenliği ile radyasyon tesisi ve radyoaktif kaynakların
emniyetinin sağlanması esas alınır.
(3) Kurum tarafından verilen yetki devredilemez.
(4) Kurum, düzenleyici kontrol kapsamındaki faaliyetleri
nedeniyle yetkilendirilen kişinin eylem ve işlemlerinden sorumlu tutulamaz.
Kurum tarafından yetkilendirilmiş olmak yetkilendirilen kişinin
sorumluluğunu azaltmaz ya da ortadan kaldırmaz.
(5) Radyasyon tesislerinin işletilmesi ve radyasyon
uygulamalarının yürütülmesi sırasında; çalışanların, halkın, çevrenin ve
gelecek nesillerin radyasyondan korunmasında asıl sorumluluk
yetkilendirilen kişiye aittir.
(6) Yetkilendirilen kişi yetki koşullarının
devamlılığını sağlamakla ve Kurum tarafından tespit edilerek kendisine
bildirilen eksiklikleri ve uygunsuzlukları verilen süre içerisinde
tamamlamakla ve gidermekle yükümlüdür.
Dereceli
yaklaşım
MADDE 6 –
(1) Bu Yönetmelik kapsamındaki
yetkilendirme esasları, radyasyon tesislerinde ve radyasyon uygulamalarında
gerçekleştirilen faaliyetler sonucu meydana gelebilecek ışınlanmaların
büyüklüğü ve sıklığı ile orantılı olarak belirlenir.
(2) Dereceli yaklaşım ilkesi çerçevesinde;
a) Radyasyon tesisleri ve radyasyon uygulamaları
Ek-1’de sınıflandırılmıştır.
b) Radyasyon tesisleri ve radyasyon uygulamaları
için yetkilendirilmek üzere başvuran kişi tarafından alınması gereken
izinler ve onaylar Ek-2’de belirtilmiştir.
(3) Bu Yönetmelikte belirtilmeyen yeni teknoloji
ürünü radyasyon tesisleri ve radyasyon uygulamalarının veya mevcut
radyasyon kaynaklarının farklı amaçlar ile kullanımının
yetkilendirilmesinde, Kurum tarafından dereceli yaklaşım ilkesi göz önünde
bulundurularak yetkilendirme koşulları belirlenir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Yetkilendirme Başvurusu
Yetkilendirme
başvurusu
MADDE 7 –
(1) Yetkilendirme koşulları ve
yetkilendirme başvurusunda sunulan bilgi ve belgeler radyasyon tesisinin
veya radyasyon uygulamasının türüne göre Kurum tarafından dereceli yaklaşım
ile belirlenir.
(2) Radyasyon tesislerini işletecek ve radyasyon
uygulamalarını yürütecek gerçek ya da tüzel kişiler, lisans, izin veya onay
almak için Kurum tarafından belirlenen usulle başvuruda bulunur.
Yetkilendirilmek üzere başvuran kişi yetkilendirme işlemleri için Kurum
tarafından belirlenmiş ücretleri Kurum hesabına yatırır.
(3) Kurum yetkilendirilmek üzere başvuran kişiler
tarafından sunulan bilgi ve belgelerin doğrulanması amacına yönelik olarak
araştırma, yerinde inceleme veya tespit yapabilir.
(4) Belirlenen radyasyon tesisleri ve radyasyon
uygulamaları için, yetkilendirme sürecinin sonuna kadar, radyoaktif atık
ile işletmeden çıkarma özel hesaplarına ilişkin yükümlülüklerin yerine
getirilip getirilmediği Özel Hesaplar Yönetim Kurulu tarafından yapılan
bildirim ile tespit edilir.
(5) Bu Yönetmelik kapsamındaki yükümlülükler,
Kuruma yetkilendirme başvurusu yapılması ile başlar.
Yetkilendirme
başvurusunun incelenmesi
MADDE 8 –
(1) Yetkilendirme başvurusunda
sunulan bilgi ve belgelerin Kurum tarafından uygun bulunmaması durumunda,
eksiklikler yetkilendirilmek üzere başvuran kişiye bildirilir. Söz konusu
eksikliklerin tamamlanması için Kurum tarafından yapılan bildirim
tarihinden itibaren en fazla 3 ay süre verilir.
(2) Yerinde inceleme sonucunda çalışma koşullarının
Kurum tarafından uygun bulunmaması, yerinde inceleme yapılacak alanda
yetkili kişilerin bulunmaması, başvuruda beyan edilen fiziksel koşulların
uygun olmaması veya radyasyon kaynağının herhangi bir sebeple
çalıştırılamaması durumlarında, yetkilendirilmek üzere başvuran kişiye
eksikliklerin ve uygunsuzlukların tamamlanması ve giderilmesi için en fazla
3 ay süre verilir. Eksikliklerin ve uygunsuzlukların tamamlandığının ve
giderildiğinin tespitine yönelik tekrar yerinde inceleme yapılabilir. Bu
durumda başvuru sahibi tekrar yerinde inceleme için belirlenen ücreti
verilen süre içerisinde Kurum hesabına yatırarak başvurur. Süresi
içerisinde ücretin yatırılmaması durumunda başvuru iptal edilir ve başvuru
ücreti iade edilmez.
(3) Söz konusu eksikliklerin ve uygunsuzlukların
tamamlanması ve giderilmesi için verilen süre içerisinde, başvuran kişi
tarafından yazılı olarak bildirilen gerekçenin Kurum tarafından uygun
görülmesi halinde Kurum tarafından yapılan bildirim tarihinden itibaren en
fazla 6 aya kadar ilave süre verilebilir.
(4) Eksiklik ve uygunsuzlukların verilen süre
sonunda tamamlanmadığı veya giderilmediği durumda yetkilendirme başvurusu
iptal edilir. Yetkilendirme için yatırılan başvuru ve yerinde inceleme
ücreti iade edilmez.
(5) Yetkilendirme işlemlerini, eksiklikleri ve
uygunsuzlukları zamanında tamamlamayan veya süresi içinde lisansın yenileme
işlemini yaptırmayan kişiler Kurumdan yetki almamış kabul edilir. Bu
kişiler, Kurumdan gerekli yetkiyi alıncaya kadar radyasyon kaynağı ile
faaliyet gösteremez.
Radyasyondan
korunma programı
MADDE 9 –
(1) Radyasyon tesislerinin
işletilmesi ve radyasyon uygulamalarının yürütülmesi sırasında çalışanların,
halkın, çevrenin ve gelecek nesillerin radyasyondan korunmasını sağlamak
amacıyla yetkilendirilen kişi tarafından radyasyondan korunma programının hazırlanması,
ilgili yetkilendirme başvurularında Kuruma sunulması ve programın
uygulanması sağlanır.
(2) Radyasyondan korunma programı radyasyon
tesislerinin ve radyasyon uygulamalarının türüne göre aşağıdaki bilgileri,
talimatları ve planları içermelidir:
a) Yetkilendirilecek kişiye ilişkin bilgiler.
b) Radyasyon tesisine ve radyasyon uygulamasına
ilişkin bilgiler.
c) Radyasyon kaynaklarına ilişkin bilgiler.
ç) Radyasyondan korunma sorumlusuna, görev, yetki
ve sorumluluklarına ilişkin bilgiler.
d) Radyasyonla çalışanların sınıflandırılmasına ve
bu çalışanların görev ve sorumluluklarına ilişkin bilgiler.
e) Radyasyon alanlarının belirlenmesine ve bu
alanlara ilişkin bilgiler.
f) Radyasyon ölçüm cihazlarına ve dozimetrelere
ilişkin bilgiler.
g) Koruyucu donanım ve ekipmanlara ilişkin
bilgiler.
ğ) Radyasyonla çalışanların tıbbi gözetimlerine
ilişkin bilgiler.
h) Yönetim sistemine ilişkin bilgiler.
ı) Çalışmaya ve radyasyondan korunmaya ilişkin
talimatlar.
i) Çevresel izleme talimatları.
j) Radyoaktif kaynakların taşınmasına ilişkin
talimatlar.
k) Radyasyon tesisi ve radyoaktif kaynaklar için
emniyet planı.
l) Radyoaktif atık yönetimi planı.
m) İşletmeden çıkarma planı.
n) Radyasyon acil durum planı.
o) Eğitimlere ilişkin plan.
(3) Kurum, radyasyondan korunma programında ikinci
fıkrada belirtilen hususlara ilave bilgiler isteyebilir.
(4) Yetkilendirilen kişinin radyasyondan korunma
programında belirttiği hususlarda değişiklik olması halinde radyasyondan
korunma programı, yapılan değişiklikler doğrultusunda yenilenir.
(5) Yetkilendirilen kişi tarafından radyasyondan
korunma programı yılda en az bir kez gözden geçirilir, içeriğine ve
uygulanmasına ilişkin durum değerlendirmesi yapılarak gerektiğinde
güncellenir ve çalışanlar bilgilendirilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Onaylar
Saha
onayı
MADDE 10
– (1) Kurumdan Ek-2’de belirtilen
gama ışınlama tesisleri için tesisin kurulacağı yer ile bu yere ilişkin
bilgi ve belgelerin uygunluk ve yeterliliklerinin değerlendirildiği saha
onayı alınması gerekir.
(2) Saha onayı alınması gereken gama ışınlama
tesisleri için uygunluk ölçütleri ile başvuruda istenecek bilgi ve belgeler
Kurum tarafından belirlenir.
Mekânsal
tasarım onayı
MADDE 11
– (1) Kurumdan radyasyon
tesislerinin ve radyasyon uygulamalarının yürütüleceği alanlarının tasarımına
ilişkin mimari projenin, bilgi ve belgelerin uygunluk ve yeterliliklerinin
değerlendirildiği mekânsal tasarım onayı alınması gereken radyasyon
tesisleri ve radyasyon uygulamaları Ek-2’de belirtilmiştir.
(2) Mekânsal tasarım onayı alınması gereken
radyasyon tesisleri ve radyasyon uygulamaları için uygunluk ölçütleri ile
başvuruda istenecek bilgi ve belgeler Kurum tarafından belirlenir. Mekânsal
tasarım onayı alınmadan işletmeye alma izni veya lisans verilmez.
(3) Ek-1’de yer alan birinci grup radyasyon
tesisleri ve radyasyon uygulamaları ile ikinci grup radyasyon uygulamalarının
yürütüleceği alanların okul, kreş, mesken ve benzeri yerlere bitişik
olmaması gerekir.
Serbestleştirme
ve salım onayı
MADDE 12
– (1) Kurumdan, radyoaktif
maddelerin aktivitelerinin belirli düzeylerin altında olması veya altına
düşmesi sonucu düzenleyici kontrolden çıkarılması ile aktivitesi belirli
sınırları aşmayan atıkların atmosfere veya kanalizasyona planlı ve
kontrollü olarak verilmesine ilişkin bilgi ve belgelerin uygunluk ve yeterliliklerinin
değerlendirildiği serbestleştirme ve salım onayı alınması gerekir. Kurumdan
serbestleştirme ve salım onayı alınması gereken radyasyon tesisleri ve
radyasyon uygulamaları Ek-2’de belirtilmiştir.
(2) Radyasyon tesislerinin işletilmesinden ve radyasyon
uygulamalarının yürütülmesinden ortaya çıkacak radyoaktif maddelerin
serbestleştirme ve salım onayı, radyoaktif atık yönetimi planının uygun
görülmesi ile verilir.
(3) Serbestleştirme ve salım onayı alınması gereken
radyasyon tesisleri ve radyasyon uygulamaları için uygunluk ölçütleri ile
başvuruda istenecek bilgi ve belgeler Kurum tarafından belirlenir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
İzinler
İşletmeye
alma izni
MADDE 13
– (1) Ek-2’de işletmeye alma izni
alınması gerektiği belirtilen radyasyon tesislerinde lisans öncesi test
amaçlı çalışma yapılabilmesi için aşağıdaki hususlar çerçevesinde Kurumdan
izin alınması gerekir:
a) Yetkilendirilmek üzere başvuran kişi tarafından
işletmeye alma izni için gerekli bilgi ve belgeler ile Kuruma başvuruda
bulunulur.
b) İşletmeye alma izni başvurusu için istenen bilgi
ve belgeler ile radyasyondan korunma programının yeterli bulunması ve
dereceli yaklaşım ilkesine göre gerek görülmesi halinde yapılacak yerinde
inceleme sonucunda hazırlanan raporun ve Kurum tarafından yapılan
değerlendirme sonucunun olumlu olması durumunda tesisin radyasyon güvenliği
açısından değerlendirilebilmesi ve gerekli testlerin yapılabilmesi için
tesise işletmeye alma izni verilerek radyoaktif kaynak getirilmesine izin
verilir.
c) İşletmeye alma izni süresi içinde radyoaktif
madde üretilmesi durumunda, üretilen radyoaktif madde satılamaz,
devredilemez, teşhis ve tedavi için veya test dışı başka amaçla
kullanılamaz, uygun yöntemlerle bertaraf edilir.
ç) İşletmeye alma izninin geçerlilik süresi 6
aydır. Yetkilendirilmek üzere başvuran kişi tarafından talep edilmesi ve
gerekçenin Kurum tarafından uygun bulunması durumunda bu süre en fazla 6 ay
daha uzatılabilir.
d) Yetkilendirilen kişi yapılan testlerin
sonuçlarını içeren değerlendirme raporunu hazırlar. Tesisin tam kapasite
çalışabileceğini belirterek değerlendirme raporu ile birlikte lisans
başvurusunda bulunur.
e) İşletmeye alma izni iptal edilen veya işletmeye
alma izni sona erdiğinde lisans alamayan kişiler, tesiste bulunan
radyoaktif kaynakları Kuruma beyan etmekle yükümlü olup bu radyoaktif
kaynaklarla faaliyet gösteremez. İşletmeye alma izni süresi bitiminden
itibaren en geç 3 ay içinde Kuruma lisans başvurusu yapılmaması halinde
tesiste bulunan radyoaktif kaynaklar, yetkilendirilen kişi tarafından
Kurumca uygun bulunan kişiye satılabilir veya devredilebilir, ihraç
edilebilir, mahrecine iade edilebilir veya radyoaktif atık tesisine teslim
edilir.
f) İşletmeye alma izninin geçerlilik süresi
içerisinde gerekli işlemleri tamamlamayan kişinin, lisans alabilmesi için yeniden
işletmeye alma izni alması gerekir.
(2) İşletmeye alma izni alınması gereken radyasyon
tesisleri için uygunluk ölçütleri ile başvuruda istenecek bilgi ve belgeler
Kurum tarafından belirlenir.
İthalat
ve ihracat izni
MADDE 14
– (1) Radyoaktif kaynakların
ithalatı ve ihracatında, aşağıda belirtilen yetkilendirilmiş kişiler tarafından
kaynakların yurda her girişi veya yurt dışına her çıkışı için Kurumdan izin
alınması gerekir:
a) Satış amacı olmaksızın radyoaktif kaynakları
yalnız kendi çalışmalarında kullanmak üzere yetkilendirilen veya
yetkilendirilmek üzere başvurusu Kurum tarafından uygun bulunmuş kişiler.
b) Radyoaktif kaynakların ithalatı ve ihracatına
ilişkin lisans almış kişiler.
(2) Radyoaktif kaynakların ithalat ve ihracat işlemlerine
ilişkin hususlarda ilgili yönetmelikte yer alan hükümler uygulanır.
İşletmeden
çıkarma izni
MADDE 15
– (1) Ek-2’de işletmeden çıkarma
izni alınması gerektiği belirtilen radyasyon tesisleri için işletmeden
çıkarma izni başvurusunun uygun bulunması koşuluyla lisans sonlandırılır.
(2) Yetkilendirilen kişi tarafından, mevcut
radyoaktif kaynakların ihraç edilmesine, mahrecine iade edilmesine,
radyoaktif atık tesisine teslim edilmesine ya da satış veya devrine ilişkin
işlemler ile tesisin sökümüne, radyoaktif kirliliğin giderilmesine ve
sahanın serbestleştirilmesine ilişkin çalışma planı ile öngörülen güvenlik
ve emniyet önlemlerini içeren işletmeden çıkarma planı, hemen söküm
stratejisi çerçevesinde hazırlanarak Kuruma sunulur. Kurumun işletmeden
çıkarma planını uygun bulmasını takiben yetkilendirilen kişiye işletmeden
çıkarma izni verilir.
(3) Yetkilendirilen kişi tarafından işletmeden
çıkarma izninde belirtilen hususlar yerine getirilerek, sürecin tamamlanması
akabinde işletmeden çıkarma raporu hazırlanarak Kuruma sunulur.
(4) İşletmeden çıkarma izni alınması gereken
radyasyon tesisleri için uygunluk ölçütleri ile başvuruda istenecek bilgi
ve belgeler Kurum tarafından belirlenir.
ALTINCI BÖLÜM
Lisans
Lisans
MADDE 16
– (1) Radyasyon tesisleri ve
radyasyon uygulamalarının yetkilendirilmesi, radyasyon kaynağının
özellikleri ve çalışma koşulları radyasyon güvenliği açısından Ek-1’de yer
alan sınıflandırmaya göre değerlendirilerek yapılır.
(2) Ek-1’de yer alan birinci grup radyasyon
tesisleri ve radyasyon uygulamaları ile ikinci grup radyasyon uygulamaları
için Kurumdan yalnızca Türkiye Cumhuriyeti mevzuatına göre kurulmuş tüzel
kişiler lisans alabilir.
(3) Ek-1’de yer alan birinci grup radyasyon
tesisleri ve radyasyon uygulamaları için gerekli onay ve izinlerin
alınmasını takiben sunulan bilgi ve belgeler ile radyasyondan korunma
programının Kurum tarafından uygun bulunması akabinde yapılacak yerinde
inceleme sonucunda hazırlanan rapor esas alınarak yapılan değerlendirme
sonucunun olumlu olması durumunda lisans verilir.
(4) Ek-1’de yer alan ikinci grup radyasyon
uygulamaları için; sunulan bilgi ve belgeler ile radyasyondan korunma
programının Kurum tarafından uygun bulunması akabinde yapılacak yerinde
inceleme sonucunda hazırlanan rapor esas alınarak yapılan değerlendirme
sonucunun olumlu olması durumunda lisans verilir.
(5) Ek-1’de yer alan üçüncü grup radyasyon
uygulamaları için; sunulan bilgi ve belgeler ile radyasyondan korunmanın
sağlanması amacıyla uyulması gereken teknik ve idari kuralların
belirlendiği radyasyon kaynakları ile çalışma talimatının Kurum tarafından
uygun bulunması ve gerektiğinde yerinde inceleme sonucunda hazırlanan rapor
esas alınarak yapılan değerlendirme sonucunun olumlu olması durumunda
lisans verilir. Ek-1’de yer alan üçüncü grup radyasyon uygulamalarından
Kurum tarafından belirlenenler için, radyasyon güvenliğine ilişkin
koşulların yerine getirildiğine dair beyanın değerlendirilmesi üzerine
kayıt altına alınarak lisans verilir.
(6) Ek-1’de yer alan ikinci ve üçüncü grup
radyasyon uygulamalarından Kurum tarafından belirlenenler için geçerli bir
lisansa sahip olan yetkilendirilen kişi tarafından; radyasyon uygulamasının
türü, radyasyon kaynağının cinsi ve kullanım amacı aynı olan yeni bir
radyasyon kaynağı için yapılan lisans başvurusunun Kurum tarafından uygun
bulunması durumunda yerinde inceleme yapılmaksızın da lisans verilebilir.
(7) Radyasyon tesisleri ve radyasyon uygulamalarına
ilişkin lisans başvurusunda;
a) Yetkilendirilecek kişiye ilişkin bilgiler,
b) Radyasyon tesisine veya radyasyon uygulamasına
ve radyasyon kaynaklarına ilişkin bilgiler,
c) Yetkilendirilen kişi adına temsile yetkili
kişiye, radyasyondan korunma sorumlusuna ve radyasyonla çalışanlara ilişkin
bilgiler,
ç) Radyasyondan korunma programı veya radyasyon
kaynakları ile çalışma talimatları,
Kuruma sunulur. Radyasyon tesisinin veya radyasyon
uygulamasının türüne göre radyasyonla çalışanların nitelikleri,
radyasyondan korunma programının içeriği ve başvuruda istenecek diğer bilgi
ve belgeler Kurum tarafından belirlenir.
(8) Yetkilendirilen kişiye verilen lisans; lisans
süresinin aşılmaması ve lisanslamaya esas olarak beyan edilen hususların
devam etmesi koşuluyla geçerlidir.
(9) Kurum tarafından verilen lisanslar 5 yıl
süreyle geçerlidir.
YEDİNCİ BÖLÜM
Muafiyetler
Muafiyetler
MADDE 17
– (1) Radyasyon tesislerinde ve
radyasyon uygulamalarında kullanılacak aşağıdaki koşulları sağlayan
radyoaktif kaynaklar, Kurum tarafından bildirim koşulu getirme ve toplam
miktara sınır koyma hakkı saklı kalmak koşuluyla yetkilendirmeye ilişkin
yükümlülüklerden muaftır:
a) Aktiviteleri veya aktivite konsantrasyonları
Ek-4’te yer alan muafiyet değerlerini aşmayan radyoaktif kaynaklar,
b) Her bir radyoizotopun toplam aktivitesinin Ek-4’te
yer alan ikinci sütunda belirtilen değere bölünmesi yoluyla karışımdaki tüm
radyoizotoplar için elde edilen oranların toplamı 1 veya 1’den küçük olan,
farklı radyoizotopların karışımından oluşan radyoaktif kaynaklar.
(2) Ek-4’te yer almayan veya Ek-4’te yer alan ancak
muafiyet değerlerini aşan radyoaktif kaynakları içeren cihazlar veya
düzenekler, ithalat ve ihracatı için Kurumdan izin alınması koşuluyla
aşağıdaki hususların bir arada sağlanması durumunda, Kurum tarafından
değerlendirilerek yetkilendirmeye ilişkin diğer yükümlülüklerden muaf tutulabilir:
a) Radyoaktif kaynağın herhangi bir sızıntı ve
radyoaktif kirlilik oluşturmasına karşı etkin bir şekilde korunmasının
sağlanmış olması,
b) Radyoaktif kaynak içeren cihazın veya düzeneğin
normal çalışma koşullarında yüzeylerinden 10 cm uzaklıktaki herhangi bir
noktada doz hızının 1 μSv/saat değerini aşmaması.
(3) 30 kV altında gerilimle çalışan radyasyon
üreten cihazlar, normal çalışma koşullarında erişilebilen yüzeylerinden 10
cm uzaklıktaki herhangi bir noktada doz hızının 1 μSv/saat değerini
aşmaması koşuluyla yetkilendirmeye ilişkin yükümlülüklerden muaftır.
Yetkilendirmeye ilişkin yükümlülüklerden muaf tutulan radyasyon üreten
cihazlar için Kurum tarafından yapılacak değerlendirme üzerine bildirim koşulu
getirilebilir.
(4) 30 kV üzerinde gerilimle çalışan radyasyon
üreten cihazlar, normal çalışma koşullarında erişilebilen yüzeylerinden 10
cm uzaklıktaki herhangi bir noktada doz hızının 1 μSv/saat değerini
aşmaması koşuluyla ve güvenli kullanılması kaydıyla, Kurum tarafından
değerlendirilerek yetkilendirmeye ilişkin yükümlülüklerden muaf
tutulabilir.
(5) Kurum tarafından verilen muafiyetler, radyasyon
güvenliği ve radyoaktif kaynakların emniyeti açısından gerekli görüldüğü
durumlarda kaldırılabilir. Muafiyeti kaldırılan radyasyon kaynakları için
yetkilendirme başvurusunda bulunulur.
(6) İkinci ve dördüncü fıkralarda belirtilen
radyasyon kaynaklarının satılması veya devredilmesi durumunda Kuruma
bildirimde bulunulur.
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Yetkilendirme Sonrası İşlemler
Yetkilendirmeye
ilişkin bilgilerde değişiklik yapılması
MADDE 18
– (1) Yetkilendirilen kişi
tarafından, aşağıda verilen değişikliklerden birinin yapılacak olması halinde,
değişikliğin yapılmasını takiben en geç 7 gün içinde istenen bilgi ve belgelerle
Kuruma başvuruda bulunulur ve yetkilendirmeye ilişkin ilgili bilgiler
güncellenir:
a) Yetkilendirilen kişinin ve yerin aynı kalması
şartıyla, unvanının veya adresinin değişmesi.
b) Taşınabilir cihazlar ile faaliyet gösteren
yetkilendirilen kişinin merkez adresinin değişmesi.
(2) Radyasyondan korunma sorumlusunun değişmesi
durumunda yetkilendirilen kişi tarafından;
a) Değişiklik yapılmadan 15 gün önce istenen bilgi
ve belgelerle Kuruma başvuruda bulunulması,
b) Değişikliğin önceden bildirilmesinin beklenemeyeceği
durumlarda belirtilen değişikliğin yapılmasını takiben en geç 7 gün içinde
Kuruma başvuruda bulunulması,
halinde Kurum tarafından başvurunun uygun olduğunun
değerlendirilmesi üzerine yetkilendirmeye ilişkin radyasyondan korunma
sorumlusu bilgileri güncellenir.
Lisans
kapsamı değişikliği
MADDE 19
– (1) Radyasyon tesislerinde ve
radyasyon uygulamalarında yetkilendirilen kişi tarafından;
a) Yetki kapsamındaki radyasyon kaynağında ortam
doz hızını artıracak değişikliğin,
b) Radyasyon alanlarının değişiminin,
c) Mekânsal tasarım değişikliğinin,
gerekmesi durumunda Kurum tarafından belirlenen
bilgi ve belgeler ile başvuruda bulunulur. Bu değişiklikler Kurumdan
radyasyon tesisleri için izin, radyasyon uygulamaları için uygun görüş
alınmadan yapılamaz. Bu durumlarda; daha önce alınan mekânsal tasarım onayı
veya serbestleştirme ve salım onayına ilişkin yetki koşullarının değişmesi
halinde Kurumdan radyasyon tesisleri için izin, radyasyon uygulamaları için
uygun görüş alınması gerekir.
(2) Birinci fıkrada belirtilen değişikliklerin
yapılması ve Kurum tarafından yapılan inceleme ve ölçüm sonucu hazırlanan
raporun olumlu değerlendirilmesi neticesinde lisans kapsamında değişiklik
yapılır.
(3) Ek-1’de yer alan birinci grup radyasyon
tesisleri ve radyasyon uygulamalarında mevcut radyasyon kaynağına ek olarak
ortam doz hızını artırmayan yeni bir radyoaktif kaynak eklenmesi ve
yetkilendirilen kişi tarafından bildirilen belgelerin Kurum tarafından
uygun bulunması durumunda inceleme ve ölçüm yapılmaksızın lisans kapsamında
değişiklik yapılır.
Lisansın
yenilenmesi
MADDE 20
– (1) Yetkilendirilen kişi, lisans
süresinin bitiminden önceki 6 ay içerisinde, Kurum tarafından lisans
yenileme için istenilen bilgi ve belgeler ile birlikte Kuruma başvuruda bulunur.
Süresi içinde yapılan başvurunun Kurum tarafından uygun bulunması ve
gerekli görülmesi halinde yapılacak inceleme veya denetim sonucunun uygun
bulunması halinde lisans yenilenir.
(2) Lisans süresinin bitiminden önce yenilenme
başvurusu yapılmayan lisanslar, lisans süresinin bitiminde kendiliğinden
sona erer. Süresi biten lisanslar için lisans yenileme işlemi yapılmaz.
Lisansı
geçersiz hale gelen faaliyetin yeniden yetkilendirilmesi
MADDE 21
– (1) Lisansın sona ermesi,
sonlandırılması veya iptali gibi bir sebeple lisansı geçersiz hale gelen
bir faaliyete ilişkin yeniden lisans alınmak istenmesi durumunda, yeniden
lisans başvurusu yapılır. Bu faaliyete ilişkin daha önce Kurum tarafından
tesis edilmiş işlemler göz önünde bulundurularak radyasyon tesisinin ve
radyasyon uygulamasının türüne göre yapılacak yetkilendirmeye ilişkin
hususlar başvuran kişiye bildirilir. Lisans alınıncaya kadar radyasyon
kaynağı ile faaliyet gösterilemez. Kurumun düzenleyici kontrolü ve
yetkilendirilen kişinin yetkilendirmeye ilişkin yükümlülükleri devam eder.
Yetkilendirilmiş
bir faaliyet için başka bir kişinin yetkilendirilmesi
MADDE 22
– (1) Yetkilendirilmiş bir
faaliyet için başka bir kişinin yetkilendirilmesinin talep edilmesi durumunda,
bu kişi tarafından Kuruma yetkilendirilmek üzere başvurulur. Bu faaliyete
ilişkin daha önce Kurum tarafından tesis edilmiş işlemler göz önünde
bulundurularak radyasyon tesisinin ve radyasyon uygulamasının türüne göre
yapılacak yetkilendirmeye ilişkin hususlar başvuran kişiye bildirilir. Kurum,
sunulan bilgi ve belgeler ile gerekli olması halinde yapılacak yerinde
inceleme sonucunu değerlendirerek uygun bulması durumunda, başvuran kişiyi
ilgili maddeler uyarınca yetkilendirir.
Lisansın
istek üzerine sonlandırılması
MADDE 23
– (1) Yetkilendirilen kişi
tarafından radyoaktif kaynak kullanılmayan radyasyon uygulamaları için
lisansın sonlandırılmasının talep edilmesi halinde, radyasyon kaynaklarının
son durumu hakkındaki bilgi ve belgelerin Kuruma sunulması ve Kurum
tarafından uygun bulunması durumunda lisans sonlandırılır.
(2) Yetkilendirilen kişi tarafından radyasyon
tesislerinde veya radyoaktif kaynaklarla yapılan radyasyon uygulamalarında
lisansın sonlandırılmasının talep edilmesi halinde, lisans kapsamındaki
radyoaktif kaynakların; ihraç edildiğini, mahrecine iade edildiğini,
radyoaktif atık tesisine teslim edildiğini ya da satış veya devrinin
yapıldığını gösteren bilgi ve belgelerin Kuruma sunulması ve Kurum
tarafından uygun bulunması durumunda lisans sonlandırılır.
Düzenleyici
kontrolden çıkarılma
MADDE 24
– (1) Yetkinin kendiliğinden sona
ermesi, sonlandırılması veya iptali halinde;
a) Ek-2’de yer alan radyasyon tesisleri için
işletmeden çıkarma raporu ile diğer radyasyon tesisleri ve radyasyon
uygulamaları için yetki kapsamındaki radyoaktif kaynakların ihraç
edildiğini, mahrecine iade edildiğini, radyoaktif atık tesisine teslim
edildiğini ya da satış veya devrinin yapıldığını gösteren bilgi ve
belgelerin Kuruma sunulması,
b) Radyoaktif atık ile işletmeden çıkarma özel
hesaplarına ilişkin yükümlülüklerin yerine getirildiğine ilişkin bilgi ve
belgelerin Kuruma sunulması,
üzerine Kurumun düzenleyici kontrolden çıkarma
kararı ile yetkilendirilen kişinin yetki ve yükümlülükleri sona erer.
DOKUZUNCU BÖLÜM
Yükümlülükler ve Görevler
Temel
yükümlülükler
MADDE 25
– (1) Radyasyon tesislerini
işletmek ve radyasyon uygulamalarını yürütmek üzere yetkilendirme başvurusu
yapan veya yetkilendirilen kişinin temel yükümlülükleri aşağıda
belirtilmiştir:
a) Radyasyondan korunmanın ve radyasyon
güvenliğinin sağlanması.
b) Radyasyon tesislerinin ve radyoaktif kaynakların
emniyetinin sağlanması.
c) Radyasyon acil durumlarının önlenmesi, radyasyon
acil durumlarına hazırlık ve müdahalenin sağlanması.
ç) Radyoaktif atık yönetiminin güvenli bir şekilde
sağlanması.
Yetkilendirilen
kişinin yükümlülükleri
MADDE 26
– (1) Radyasyon tesislerinin
işletilmesi ve radyasyon uygulamalarının yürütülmesinde faaliyetin türü ve
çalışma koşullarına bağlı olarak yetkilendirilen gerçek veya tüzel kişinin
yükümlülükleri aşağıda belirtilmiştir:
a) Yükümlülüklerin yerine getirilebilmesi için
gerekli idari ve teknik altyapıyı kurmak ve mali kaynakları sağlamak.
b) Radyasyon tesislerinin işletilmesi ve radyasyon
uygulamalarının yürütülmesine ilişkin plan, program ve talimatları
hazırlamak, radyasyon güvenliğine ilişkin müdahaleleri yapmak ve
yetkilendirmeye ilişkin diğer işlemleri yürütmek üzere Kurum tarafından
belirlenen nitelikleri taşıyan yeterli sayıda radyasyondan korunma
sorumlusu istihdam etmek, yetkili kılmak ve radyasyondan korunma sorumlusunun
görevden ayrılması durumunda ivedilikle Kuruma bildirim yapmak.
c) Radyasyon tesislerini işletmek ve radyasyon
uygulamalarını yürütmek üzere Kurum tarafından belirlenen koşulları
sağlayan yeterli sayıda ve nitelikte personel istihdam etmek ve bu kişilerin
belirlenen program ve talimatlar çerçevesinde işlerini yürütmesini
sağlamak.
ç) Radyasyon kaynaklarını güncel ulusal ve
uluslararası mevzuat ve standartlara uygun olarak temin etmek.
d) Radyasyon acil durumlarında kullanılacaklar da
dâhil olmak üzere faaliyetin türüne göre gerekli tüm kişisel koruyucu
donanımları temin etmek, uygun şartlarda muhafaza etmek, belirli
aralıklarla testlerini ve kontrollerini yaparak veya yaptırarak hazır
durumda bulundurmak ve uygun şekilde kullanmak veya kullanılmasını
sağlamak.
e) Radyasyon ölçümleri için uygun cihazların temin
edilmesini, kalibrasyonlarının düzenli olarak yapılmasını, bakımlarının
yapılarak çalışır halde bulundurulmasını ve çalışmalarda kullanılmasını
sağlamak.
f) Radyasyondan korunma programının hazırlanmasını,
çalışanların program doğrultusunda bilgilendirilmesini, programın
uygulanmasını ve gerektiğinde güncellenmesini sağlamak, gerekli teknik ve
idari tedbirleri almak.
g) Radyasyonla çalışanlar ile radyasyon alanlarında
bulunması muhtemel personele belirli aralıklarda radyasyondan korunmaya,
radyasyon kaynaklarına ve çalışma talimatlarına ilişkin eğitim verilmesini
sağlamak.
ğ) Radyoaktif kaynakların, imal veya temin
edilmesinden ihraç edilmesine, mahrecine iade edilmesine, radyoaktif atık
tesisine teslim edilmesine ya da satış veya devrine kadar tüm aşamalarda
güvenli kullanılmasını ve emniyetini sağlamak.
h) Radyasyon alanlarının sınıflandırılmasını, uygun
uyarı işaret levhalarının görünür şekilde yerleştirilmesini, radyasyon
alanlarına erişim kontrolünü, bu alanlara uygun çalışma ve radyasyon acil
durum talimatlarının hazırlanmasını ve uygulanmasını sağlamak.
ı) Radyasyonla çalışanların sınıflandırılmasını,
radyasyonla çalışanlardan A sınıfı olarak sınıflandırılanların
kullanacakları kişisel dozimetrelerin temin edilmesini, kişisel
dozimetrelerinin doğru ve düzenli olarak kullanılmasını, zamanında
dozimetri servisine gönderilerek kişisel doz sonuçlarının takip edilmesini,
bu kişilerin tıbbi gözetimlerinin düzenli olarak yaptırılmasını sağlamak ve
gerekli hallerde personelin görev planını değiştirmek.
i) Radyasyon tesislerine ve radyasyon
uygulamalarına ilişkin normal çalışma koşullarına ve muhtemel kazalara
yönelik radyolojik ve radyolojik olmayan risklerin değerlendirmesini
yaparak gerekli tedbirlerin alınmasını sağlamak.
j) 32 nci madde kapsamında belirtilen kayıtların
tutulmasını sağlamak.
k) Radyasyon alanlarında yapılacak bakım, onarım,
radyoaktif kaynak değişimi, sökümü, cihazların test, kontrol ve
kalibrasyonu gibi işlemlerin yetkin radyasyonla çalışanlar veya harici
çalışanlar tarafından gerçekleştirilmesini ve bu kapsamda görev alacak
kişilerin kişisel dozimetre kullanarak çalışma yapmasını sağlamak ve Kurum
tarafından harici çalışanlara ilişkin belirlenecek diğer yükümlülükleri
yerine getirmek.
l) Kapalı kaynakların sızıntı testinin yapılmasını
sağlamak.
m) Radyasyon kaynaklarının kabul testleri, bakım ve
onarımına ilişkin programların yürütülmesini sağlamak.
n) Radyasyon tesislerinin işletilmesinin ve
radyasyon uygulamalarının yürütülmesinin kalite standartlarına uygun bir
şekilde gerçekleştirilmesi için yönetim sisteminin bir parçası olarak
kalite güvence programının oluşturulmasını ve uygulanmasını sağlamak.
o) Radyoaktif kirliliğe karşı önlemlerin alınmasını
sağlamak.
ö) Radyoaktif kaynakların ve radyoaktif atıkların
taşınması sırasında güvenliği ve emniyeti sağlayarak, radyoaktif maddenin
taşınmasına ilişkin mevzuatta gönderici, alıcı ve taşıyıcı kişi için
belirtilen yükümlülükleri yerine getirmek.
p) Radyasyon alanlarında ve bu alanların bitişik
alanlarında ölçüm ve çevresel izleme programlarının yürütülmesini sağlamak.
r) Radyasyondan korunma sorumlusu tarafından
bildirilen eksikliklerin ve uygunsuzlukların tamamlanmasını ve
giderilmesini sağlamak.
(2) Radyasyon tesislerinde ve radyasyon
uygulamalarında kullanılan radyoaktif maddenin nükleer güvence denetimine
tabi olması halinde, nükleer güvenceye ilişkin hususlarda ilgili
yönetmelikte yer alan hükümler uygulanır.
(3) Radyasyondan korunma sorumlusunun ve
radyasyonla çalışanların radyasyondan korunmaya yönelik yükümlülüklerine
ilişkin hususlarda ilgili yönetmelikte yer alan hükümler uygulanır.
Radyasyon
güvenliği komiteleri
MADDE 27
– (1) Radyasyon tesisinin
işletilmesinin ve radyasyon uygulamasının yürütülmesinin birlikte gerçekleştirildiği
veya farklı türde radyasyon uygulamalarından en az ikisinin yürütüldüğü
hallerde birimler arası koordinasyonun sağlanması amacıyla radyasyon
güvenliği komitesi kurulur.
(2) Radyasyon güvenliği komitelerinin çalışma usul
ve esasları Kurum tarafından belirlenir.
Radyoaktif
kaynakların yönetimi
MADDE 28
– (1) Radyasyon tesisleri ve
radyasyon uygulamalarında, radyoaktif kaynağın imal veya temin edilmesinden
ihraç edilmesine, mahrecine iade edilmesine, radyoaktif atık tesisine
teslim edilmesine ya da satış veya devrine kadar tüm aşamalarda yürütülecek
işlemler yetkilendirilen veya yetkilendirme başvurusu uygun bulunan kişiler
tarafından gerçekleştirilir.
(2) Yetkilendirilen kişinin sahip olduğu kapalı
kaynakları, devretmek istemesi durumunda radyoaktif kaynağın devri ancak;
yetkilendirilen kişi tarafından Kuruma bildirimde bulunulması ve devralacak
kişinin yaptığı lisans başvurusunun Kurum tarafından uygun bulunması
durumunda gerçekleştirilir.
(3) Radyoaktif kaynakların taşınması ve
dağıtılması, radyoaktif maddenin taşınması için gerekli yetkileri almış
gerçek veya tüzel kişiler tarafından yapılır. Radyoaktif kaynaklar, Kurum
tarafından lisans almış veya lisans başvurusu uygun bulunmuş gerçek veya
tüzel kişiler dışındaki kişilere teslim edilemez.
(4) Radyasyon tesisleri ve radyasyon uygulamaları
kapsamında yürütülen faaliyetlerdeki radyoaktif kaynaklar ile radyoaktif
kaynak ihtiva eden mobil/taşınabilir cihazların taşınması, radyoaktif
maddelerin taşınmasına ilişkin mevzuat hükümlerine uygun olarak
gerçekleştirilir.
(5) Radyoaktif kaynak ihtiva eden mobil/taşınabilir
cihazlar, bu cihazlar ile faaliyet gösterilen radyasyon uygulamaları için
alınan lisans kapsamında yurt içinde taşınabilir. Bu cihazlar ile faaliyet
gösterilen radyasyon uygulaması için yetkilendirilen kişi;
a) İçinde radyoaktif kaynak bulunan taşıma
kaplarının veya cihazların güvenliği ve emniyeti sağlanarak depolanabilmesi
için bir merkezi depo oluşturur ve bu merkez depoyu sadece bu amaca uygun
olarak kullanır.
b) Saha, şantiye ve benzeri yerlerde yapılan
çalışmalar esnasında, çalışmaların bitiminde kullanılmak üzere geçici depo
oluşturur ve geçici depoyu bu amaca uygun kullanır.
c) Bu cihazlar mesken olarak kullanılan binalarda
depolanmaz. Cihaz, radyoaktif kaynak ve donanımları hiçbir şekilde merkez
depo veya geçici depo yerleri dışında bekletilmez veya depolanmaz.
(6) Yüksek aktiviteli kapalı kaynak üreticileri,
her yüksek aktiviteli kapalı kaynağa ayrı numara vererek bu numaraları ve
radyasyon uyarı işaretini kaynak ve taşıma kabı üzerine işler, yüksek
aktiviteli kapalı kaynak ve taşıma kabı tipleri ile ilgili resimli
katalogları hazırlar. Taşıma kabı yeniden kullanılacak ise, taşıma kabında
taşınabilecek kaynağın cinsi ve azami aktivitesi de belirtilir.
(7) Yetkilendirilen kişi, radyoaktif kaynaklara
ilişkin olarak;
a) Kaynak teslim alınırken kaynak mahfazası ve
taşıma kabı üzerindeki bilgilerle ilgili belgelerde yer alan bilgilerin
birbiriyle uyumlu, okunaklı olduğunun ve radyasyon uyarı işaretlerinin
uygunluğunun kontrol edilmesini, kaynak teslimine ilişkin tutanağın
oluşturulmasını ve kayıt altına alınmasını,
b) Üreticisi tarafından düzenlenen kaynağa ilişkin
belgelerin muhafaza edilmesini,
c) Belirli aralıklarla kaynağın ve ilgili donanımın
yerlerinde, çalışır durumda olduklarının ve emniyetinin sağlandığının
tespitinin yapılmasını ve kayıtlarının tutulmasını,
ç) Kaynağın zarar görmüş olma ihtimali olan her
durumda kaynak bütünlüğünün kontrol edilmesini,
d) Ek-3’te belirlenen 1 inci, 2 nci ve 3 üncü
radyoaktif kaynak sınıfında yer alan yüksek aktiviteli kapalı kaynakların
sızıntı kontrolünün en az yılda bir kez yapılmasını,
sağlar.
(8) Yetkilendirilen kişi Ek-3’te belirlenen 1 inci,
2 nci ve 3 üncü radyoaktif kaynak sınıfında yer alan yüksek aktiviteli
kapalı kaynaklara ilişkin olarak; kaynak kullanımda olduğu sürece Kurum
tarafından belirlenen şekilde kayıtları tutar ve her yıl en geç Aralık ayı
sonuna kadar Kuruma bildirir.
Radyoaktif
kaynakların emniyeti
MADDE 29
– (1) Yetkilendirilen kişi
radyoaktif kaynağın emniyetini sağlamak üzere; radyoaktif kaynağa erişimi
kısıtlayacak veya radyoaktif kaynağın bulunduğu alanlara görevli personel
dışındaki girişleri engelleyecek şekilde, gerekli kilit mekanizmalarının,
izleme ve iletişim sistemlerinin temin edilmesini ve gerekirse buna yönelik
personel görevlendirilmesini de içeren uygun tedbirlerin alınmasını sağlar.
(2) Yetkilendirilen kişi; radyoaktif kaynaklara
yetkisiz erişim, çalınma veya kaybolma gibi durumlarda radyoaktif kaynağın
aranmasına ve emniyetinin yeniden sağlanmasına yönelik gerekli çalışmaları
derhal yerine getirir ve Kuruma bildirim yapar. Duruma ve gelişmelere
ilişkin raporu en geç 3 ay içerisinde Kuruma sunar.
(3) Yetkilendirilen kişi radyoaktif kaynakların
emniyetine ilişkin gerekli hallerde Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel
Komutanlığı ile ilgili diğer kamu kurum ve kuruluşlarına bildirimde bulunur
ve onlarla işbirliği yapar.
Radyoaktif
atıkların yönetimi
MADDE 30
– (1) Radyasyon tesisinin
işletilmesi ve radyasyon uygulamasının yürütülmesi nedeniyle ortaya çıkan
radyoaktif atıkların güvenli bir şekilde yönetimini sağlamaktan
yetkilendirilen kişi sorumludur.
(2) Kullanım dışı kalmış kapalı kaynaklar hiçbir
şekilde çevreye bırakılamaz, yetkilendirilen kişi tarafından nihai olarak
depolanamaz, mahrecine iade edilir, bunun mümkün olmadığı durumda
radyoaktif atık tesisine teslim edilir. Yetkilendirilen kişi bu işlemlerin
gerçekleştiğine ilişkin bilgi ve belgeler ile ivedilikle Kuruma bildirimde
bulunur.
(3) Yetkilendirilen kişi radyoaktif atıkların
mevzuata uygun olarak mahrecine iadesini veya radyoaktif atık tesisine
teslim edilmesini sağlamak ve bu süreçteki maliyetleri karşılamakla
yükümlüdür. Yetkinin; sona ermesi, Kurum tarafından askıya alınması,
sonlandırılması, iptali yetkilendirilen kişinin iflas etmesi, işi bırakması
veya benzeri acze düşülen durumlar yetkilendirilen kişinin bu yükümlülüğünü
ortadan kaldırmaz.
(4) Radyoaktif atık yönetimine ilişkin hususlarda
ilgili yönetmelikte yer alan hükümler uygulanır.
Radyasyon
acil durum yönetimi
MADDE 31
– (1) Radyasyon acil durum
yönetimi kapsamındaki acil durum hazırlıkları, radyasyondan korunma
programı dâhilinde, radyasyon tesisi ve radyasyon uygulamasına özgü olası
acil durumlara yönelik olarak hazırlanmış radyasyon acil durum planında yer
alır. Radyasyon acil durum planının radyasyon tesisleri ve radyasyon
uygulamalarındaki teknik ve idari değişiklikler, güvenlik değerlendirmeleri
sonucunda oluşturulan kaza senaryolarında meydana gelen güncellemeler,
gerçekleştirilen tatbikatlar sonrasında çıkarılan dersler, benzer radyasyon
tesisi ve radyasyon uygulamalarında elde edilen tecrübeler gibi hususlar
göz önünde bulundurularak gerektiğinde güncellenmesi ve çalışanların bu
doğrultuda bilgilendirilmesi, eğitilmesi ve planın tatbikatlarla sınanması
sağlanır.
(2) Radyasyon tesisinin işletilmesi veya radyasyon
uygulamasının yürütülmesi sırasında meydana gelebilecek radyasyon acil
durumlarının yönetilmesi amacıyla acil durumlara hazırlık ve müdahaleye
ilişkin hususlarda 18/6/2020 tarihli ve 31159 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Radyasyon Acil Durumlarının Yönetimine Dair Yönetmelikte yer
alan hükümler uygulanır.
Kayıtlar
MADDE 32
– (1) Yetkilendirilen kişi
tarafından, radyasyon tesislerinin işletilmesi ve radyasyon uygulamalarının
yürütülmesi süresince aşağıda belirtilen belgeler ve kayıtlar tutulur:
a) Onay, izin, yetki belgesi ve lisans belgeleri.
b) Radyasyon kaynaklarına ilişkin belge ve
kayıtlar.
c) Radyasyon ölçüm cihazlarına ilişkin belgeler ve
yapılan ölçümlere ilişkin kayıtlar.
ç) Radyoaktif atıklara ilişkin belge ve kayıtlar.
d) Radyasyon acil durumlarına ilişkin belge ve
kayıtlar.
e) Radyasyonla çalışanlar ile harici çalışanlara
ilişkin tıbbi gözetim, kişisel doz ve radyasyondan korunma eğitimlerine
ilişkin belge ve kayıtlar.
(2) Birinci fıkrada belirtilen belge ve kayıtlar,
diğer mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla faaliyet düzenleyici
kontrolden çıkarılıncaya kadar muhafaza edilir.
(3) Yetkilendirilen kişi, Kurum tarafından talep
edilmesi halinde, birinci fıkrada belirtilen belge ve kayıtları Kuruma
gönderir.
ONUNCU BÖLÜM
Denetim ve Yaptırım
Denetim
MADDE 33
– (1) Bu Yönetmelik kapsamındaki
radyasyon tesisleri ve radyasyon uygulamaları Kurumun denetimine tabidir.
Denetimler programlı ya da programsız, resmi tatil günleri de dâhil olmak
üzere yılın herhangi bir günü ve günün herhangi bir saatinde haberli veya
habersiz yapılabilir.
(2) Denetime ilişkin hususlarda ilgili yönetmelikte
yer alan hükümler uygulanır.
Yaptırım
MADDE 34
– (1) Bu Yönetmelik kapsamındaki
radyasyon tesisleri ve radyasyon uygulamalarının yetkilendirme
yapılmaksızın işletildiğinin veya yürütüldüğünün ya da ilgili mevzuat veya
yetki koşullarına, Kurum kararlarına ve talimatlarına aykırı hareket
edildiğinin saptanması halinde yaptırım uygulanır. Eylemin aynı zamanda suç
teşkil ettiğinin değerlendirilmesi halinde Cumhuriyet Başsavcılığına
ihbarda bulunulur.
(2) Yaptırımlar; yetkinin askıya alınmasını,
kısıtlanmasını, iptalini ve 702 sayılı Kanun Hükmünde Kararname uyarınca
uygulanacak idari para cezalarını içerir.
(3) Yaptırımlara ilişkin hususlarda ilgili
yönetmelikte yer alan hükümler uygulanır.
ON BİRİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Yürürlükten
kaldırılan yönetmelikler
MADDE 35
– (1) Aşağıdaki yönetmelikler
yürürlükten kaldırılmıştır:
a) 18/6/1994 tarihli ve 21964 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Gamma ve Elektron Demeti Işınlama Tesislerinin
Güvenliği ve Lisanslanması Yönetmeliği.
b) 21/7/1994 tarihli ve 21997 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Tıpta Tedavi Amacıyla Kullanılan İyonlaştırıcı
Radyasyon Kaynaklarını İçeren Tesislere Lisans Verme Yönetmeliği.
c) 8/7/2005 tarihli ve 25869 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Endüstriyel Radyografide Radyasyondan Korunma ve Lisanslama
Yönetmeliği.
(2) Birinci fıkra ile yürürlükten kaldırılan
yönetmeliklere yapılan atıflar bu Yönetmeliğe yapılmış sayılır.
Geçici
hükümler
GEÇİCİ
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin
yürürlüğe girdiği tarihten önce verilmiş olan lisanslar, lisans süresi sona
erene kadar geçerlidir. Daha önce lisans almış yetkilendirilen kişilerin 19
uncu ve 20 nci maddeler doğrultusunda lisansa ilişkin ilk başvurusunda 16
ncı maddede belirtilen lisanslama usulleri uygulanır.
(2) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte
geçerli bir lisansa sahip olan gerçek veya tüzel kişilere 11 inci maddenin üçüncü
fıkrası uygulanmaz.
(3) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce
karara bağlanmamış mevcut başvurular, başvuru tarihinde yürürlükte olan
mevzuat hükümlerine göre sonuçlandırılır.
(4) Bu Yönetmelik uyarınca çıkarılacak mevzuat
yürürlüğe girene kadar mevcut düzenlemelerin bu Yönetmeliğe aykırı olmayan
hükümleri uygulanmaya devam olunur.
Yürürlük
MADDE 36
– (1) Bu Yönetmelik yayımı
tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 37
– (1) Bu Yönetmelik hükümlerini
Nükleer Düzenleme Kurumu Başkanı yürütür.
Ekleri için tıklayınız
|