|
Hazine ve Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi
Başkanlığı)’ndan:
BAZI
VARLIKLARIN EKONOMİYE KAZANDIRILMASI
HAKKINDA GENEL TEBLİĞ
(SERİ NO: 1)
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam ve Dayanak
Amaç ve
kapsam
MADDE 1 –
(1) Bu Tebliğin amacı, 11/11/2020
tarihli ve 7256 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı
Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 21 inci maddesi ile 193
sayılı Gelir Vergisi Kanununa eklenen geçici 93 üncü madde hükümlerinin
uygulanmasına ilişkin usul ve esasların belirlenmesidir.
(2) Bu Tebliğ;
a) Gerçek ve tüzel kişilerin yurt dışında bulunan
para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının
yurda getirilerek milli ekonomiye kazandırılmasına,
b) Yurt içinde bulunan ancak gelir ve kurumlar
vergisi mükelleflerinin kanuni defter kayıtlarında yer almayan para, altın,
döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazların
vergi dairesine bildirilerek kanuni defter kayıtlarına alınabilmesine,
ilişkin açıklamaları kapsamaktadır.
Dayanak
MADDE 2 – (1) Bu Tebliğ, 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı
Gelir Vergisi Kanununun geçici 93 üncü maddesinin sekizinci fıkrası hükmüne
dayanılarak hazırlanmıştır.
İKİNCİ BÖLÜM
Yurt Dışında Bulunan Varlıkların Bildirilmesi ve
Türkiye’ye Getirilmesi
Yurt dışında
bulunan varlıklara ilişkin bildirim
MADDE 3 – (1) Yurt dışında bulunan para, altın, döviz,
menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarını, geçici 93 üncü madde
hükümleri çerçevesinde, 30/6/2021 tarihine (bu tarih dâhil) kadar
Türkiye’deki banka veya aracı kurumlara bildiren gerçek ve tüzel kişiler,
söz konusu varlıkları serbestçe tasarruf edebileceklerdir.
(2) Birinci fıkra kapsamında gerçek ve tüzel
kişilerce yapılacak bu bildirimlerin, yetkili kılınmış vekiller veya kanuni
temsilciler tarafından da yapılabilmesi mümkündür.
(3) Yurt dışında sahip olunan ve yurt dışında
bulunan varlıklar için anılan madde hükmünden yararlanılabilmesi mümkün
olup, bildirime konu edilecek bu varlıkların bildirim tarihinden itibaren
üç ay içerisinde Türkiye’ye getirilmesi gerekmektedir.
(4) Gerçek ve tüzel kişilerce, yurt dışında bulunan
söz konusu varlıklar, 17/11/2020 tarihinden 30/6/2021 tarihine kadar,
Ek-1'de yer alan form ile bankalara veya (menkul kıymet ve diğer sermaye
piyasası araçlarına münhasır olmak üzere) aracı kurumlara
bildirilebilecektir. Gerçek ve tüzel kişilerce, söz konusu varlıklara
ilişkin olarak vergi dairelerine herhangi bir bildirimde bulunulmayacaktır.
(5) Gerçek ve tüzel kişilerce, yurt dışında bulunan
varlıklar için tek bir bildirim verilmesi esastır. Ancak, 30/6/2021
tarihine kadar birden fazla bildirimde (düzeltme amacıyla yapılan
bildirimler dâhil) bulunulması mümkündür.
Yurt
dışında bulunan varlıkların Türkiye’ye getirilmesi
MADDE 4 – (1) Geçici 93 üncü madde kapsamında bildirilen
varlıklar nedeniyle hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı
yapılmayacaktır. Bu hükümden faydalanılabilmesi için bildirime konu edilen
varlıkların, bildirimin yapıldığı tarihten itibaren üç ay içinde Türkiye’ye
getirilmesi veya Türkiye’deki banka ya da aracı kurumlarda açılacak bir
hesaba transfer edilmesi şarttır. Türkiye’deki banka ya da aracı kurumlarda
açılacak hesaba ilgili varlığın transferi işlemlerinde, bildirimde bulunan
hesap sahibi ile yurt dışından varlığı transfer edenin farklı kişiler olmasının
söz konusu hükümden faydalanılması açısından herhangi bir önemi
bulunmamaktadır.
(2) Yurt dışında bulunan varlıklar, yurt dışında
bulunan banka veya finansal kurumlardan kullanılan ve 17/11/2020 tarihi
itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan kredilerin en geç 30/6/2021
tarihine kadar kapatılmasında kullanılabilecektir. Bu takdirde, defter
kayıtlarından düşülmesi kaydıyla, borcun ödenmesinde kullanılan varlıklar
için Türkiye’ye getirilme şartı aranmayacaktır. Bu hükümden
yararlananların, kredilerini kapattıklarına dair yurt dışında bulunan banka
veya finansal kurumlardan alacakları tevsik edici belgeleri talep
edildiğinde ibraz etmek üzere muhafaza etmeleri yeterlidir.
(3) 17/11/2020 tarihi itibarıyla kanuni defterlerde
kayıtlı olan sermaye avanslarının, yurt dışında bulunan para, altın, döviz,
menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının bu tarihten önce
Türkiye’ye getirilmek suretiyle karşılanmış olması hâlinde, söz konusu
avansların defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla anılan madde hükümlerinden
yararlanılabilecektir.
(4) Yurt dışında bulunan ancak kapsama girmeyen
varlıkların (örneğin taşınmazların) 30/6/2021 tarihine kadar kapsamdaki
varlıklara dönüştürülmek suretiyle söz konusu madde hükümleri çerçevesinde
Türkiye’ye getirilmesi mümkündür.
(5) Türkiye’ye getirilmekten maksat;
a) Para, döviz, altın, menkul kıymet ve diğer
sermaye piyasası araçlarının fiziki olarak Türkiye’ye getirilmesi veya bu
varlıkların Türkiye’deki banka veya aracı kurumlarda açılacak bir hesaba
transfer edilmesi,
b) Fiziki olarak Türkiye’ye getirilmesi veya aracı
kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi mümkün olmayan menkul
kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının aracı kurumlara
bildirilmesidir.
(6) Yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul
kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının Türkiye’deki banka veya aracı
kurumlarda mevcut ya da yeni açılan bir hesaba transfer edilmesi durumunda,
banka dekontu veya aracı kurum işlem sonuç formları, varlıkların Türkiye’ye
getirilmiş olduğunun tevsikinde kullanılabilecektir.
(7) 30/6/2021 tarihine kadar banka veya aracı
kurumlara bildirilmesi kaydıyla, yurt dışında bulunan söz konusu
varlıkların Türkiye’ye fiziki olarak getirilmesi sırasında yapılan
deklarasyon/bildirime istinaden Gümrük İdaresinden alınan belgeler,
varlıkların Türkiye’ye getirilmiş olduğunun tevsikinde kullanılabilecektir.
(8) Kapsama giren varlıkların Türkiye’ye
getirilmesi nedeniyle, hiçbir suretle vergi incelemesi ve tarhiyatı yapılmayacaktır.
Yurt
dışında bulunan varlıkların bildirimi üzerine banka veya aracı kurumlarca
yapılacak işlemler
MADDE 5 – (1) Gerçek ve tüzel kişiler yurt dışında bulunan
varlıkları, iki nüsha olarak hazırlayacakları Ek-1'de yer alan form ile
bankalara veya aracı kurumlara bildireceklerdir. Formun bir nüshası, ilgili
banka veya aracı kurum tarafından, varsa bildirim nedeniyle açılan hesaba
ilişkin bilgiler yazılıp tasdik edildikten sonra, düzenlenen banka
dekontları veya işlem sonuç formlarıyla birlikte ilgilisine geri
verilecektir.
(2) Bildirimin gerçek veya tüzel kişinin vekili ya
da kanuni temsilcisi tarafından yapılması halinde, bankalar veya aracı
kurumlarca söz konusu vekil veya kanuni temsilcinin yetkili olup olmadığı
hususu kontrol edilecektir.
(3) Bildirime konu edilen varlıklara ilişkin olarak
banka veya aracı kurumlar tarafından, bildirimde bulunanlardan herhangi bir
belge istenilmeyecektir.
(4) Banka veya aracı kurumlardan, bildirime konu
edilen varlıklara ilişkin olarak vergi dairelerince herhangi bir belge
istenilmeyecektir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Türkiye’de Bulunan Varlıkların Bildirimi
Türkiye’de
bulunan varlıkların bildirimi
MADDE 6 – (1) Gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince
sahip olunan ve Türkiye'de bulunan, ancak kanuni defter kayıtlarında yer
almayan; para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası
araçları ile taşınmazlar, madde kapsamında 30/6/2021 tarihine (bu tarih
dâhil) kadar Ek-2’de yer alan bildirim ile gelir veya kurumlar vergisi
yönünden bağlı olunan vergi dairelerine elektronik ortamda
bildirilebilecektir.
(2) Yurt içinde sahip olunan ancak kanuni defter
kayıtlarında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye
piyasası araçları ile taşınmazlar, madde kapsamında bildirim konusu
yapılabilecektir.
(3) Anılan madde kapsamında, taşınmazlar dışındaki
bildirime konu varlıkların, gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince
banka veya aracı kurumlardaki hesaplara yatırılması gerekmektedir. Bu
minvalde, bildirime konu kıymetlerin banka veya aracı kurumlara yatırılarak
varlıklarının ispatlanması ve banka ve aracı kurumlarca düzenlenmesi
zorunlu belgelerle tevsiki şarttır.
(4) Geçici 93 üncü madde kapsamında bildirilen
taşınmazların ayni sermaye olarak konulmak suretiyle işletme kayıtlarına
alınması halinde, sermaye artırım kararının bildirim tarihi itibarıyla
alınmış olması ve söz konusu kararın bildirim tarihini izleyen onuncu ayın
sonuna kadar ticaret siciline tescil edilmesi kaydıyla, bu madde
hükümlerinden faydalanılabilir.
(5) Yurt içinde bulunan varlıklar için gelir veya
kurumlar vergisi mükelleflerince vergi dairelerine tek bir bildirim
verilmesi esastır. Ancak, 30/6/2021 tarihine kadar birden fazla bildirimde
(düzeltme amacıyla yapılan bildirimler dâhil) bulunulması mümkündür.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Ortak Hükümler
Şirketlerin
kanuni temsilcileri, ortakları veya vekilleri adına görünen varlıkların
durumu
MADDE 7 –
(1) Şirketlerin kanuni
temsilcileri, ortakları ya da şirket veya şirketin ortakları adına geçici
93 üncü madde kapsamına giren varlıkları 17/11/2020 tarihinden önce yetkili
kuruluşlarca düzenlenen bir vekalet veya temsil sözleşmesine istinaden
değerlendirmeye yetkili olanların, bu tarih itibarıyla sahip oldukları ve
yurt dışında bulunan varlıklarının, Tebliğde yapılan açıklamalar
çerçevesinde şirket adına bildirime konu edilerek Türkiye'ye getirilmesi
veya Türkiye'deki banka veya aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer
edilmesi ya da Türkiye'de bulunan ancak 17/11/2020 tarihi itibarıyla kanuni
defter kayıtlarında yer almayan varlıklarının Tebliğde yapılan açıklamalar
çerçevesinde şirket adına bildirilmek suretiyle Kanun hükümlerinden
yararlanılabilmesi mümkündür.
(2) Şirket veya şirket ortaklarına ait olduğu halde
şirketin kanuni temsilcileri, ortakları veya vekilleri dışındaki kişilerce
tasarruf edilen varlıklar, söz konusu madde hükümleri çerçevesinde şirket
adına bildirime konu edilerek madde hükmünden yararlanılabilecektir.
Ayrıca, gerçek kişilere ait olduğu halde bu kişilerin ortağı veya kanuni temsilcisi
oldukları yurt dışındaki şirketlerce tasarruf edilen varlıkların da ilgili
gerçek kişiler adına bildirime konu edilmesi halinde madde hükmünden
yararlanılabilmesi mümkündür. Ancak, bildirim dışındaki nedenlerle
yapılacak inceleme esnasında söz konusu varlıkların şirket veya şirket
ortaklarına ya da gerçek kişilere ait olduğunun ispat edilmesi
gerekmektedir.
Varlıkların
bildirim değeri
MADDE 8 –
(1) Gerek yurt dışında bulunan
varlıkların banka veya aracı kurumlara bildirilmesinde gerekse yurt içinde
bulunan varlıkların vergi dairelerine bildirilmesinde, bildirildiği tarih
itibarıyla varlıklar, aşağıdaki değerleme ölçütleri ile değerlenecektir:
a) Türk lirası cinsinden para, itibari (nominal)
değeriyle.
b) Altın, rayiç bedeliyle.
c) Döviz, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz
alış kuruyla.
ç) Menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası
araçlarından;
1) Pay senetleri, varsa borsa rayiciyle, borsa rayici
yoksa rayiç bedeliyle, bu bedel tespit edilemiyorsa alış bedeliyle, alış
bedeli de belli değilse itibari (nominal) değeriyle.
2) Tahvil, bono, eurobond gibi borçlanma araçları,
varsa borsa rayiciyle, borsa rayici yoksa rayiç bedeliyle, bu bedel tespit
edilemiyorsa alış bedeliyle, alış bedeli de belli değilse itibari (nominal)
değeriyle.
3) Yatırım fonu katılma payları, ilgili piyasasında
belirlenmiş kapanış fiyatıyla.
4) Vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri gibi türev
araçlar, varsa borsa rayiciyle, borsa rayici yoksa rayiç bedeliyle, bu
bedel tespit edilemiyorsa alış bedeliyle, alış bedeli de belli değilse
itibari (nominal) değeriyle.
d) Taşınmazlar, rayiç bedeliyle.
(2) Bildirimlerde söz konusu varlıkların Türk
lirası karşılığı bedelleri esas alınacaktır.
(3) Bu Tebliğin uygulanmasında rayiç bedel, söz
konusu varlıkların bildirildiği tarih itibarıyla belirlenen alım-satım
bedeli olup bu bedelin gerçek durumu yansıtması gerekmektedir.
(4) Borsa rayiciyle değerlenecek varlıkların borsa
rayicinin belirlenmesinde, söz konusu varlıkların bildirildiği tarihte
işlem gördüğü yurt içi veya yurt dışındaki borsalarda oluşan değerler
dikkate alınacaktır.
(5) Döviz cinsinden varlıklarda, bunların bildirildiği
tarihteki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kuru dikkate
alınacaktır.
(6) Bildirimde bulunduktan sonra, yapılan hataların
düzeltilmesi ya da bildirime konu edilen varlıkların azaltılması amacıyla
30/6/2021 tarihine kadar yapılacak düzeltmelerde varlıkların ilk bildirim
tarihindeki değerleri esas alınır.
Bildirilen
varlıkların kanuni defter kayıtlarına intikal ettirilmesi
MADDE 9 – (1) Bildirilen varlıklar, 213 sayılı Kanun
uyarınca defter tutan mükelleflerce, kanuni defterlere kaydedilebilecektir.
(2) Yurt dışında bulunan varlıkların; şirket adına
bildirilmesi durumunda ilgili şirket, şahıslar adına bildirilmesi halinde
bu şahısların kendileri, geçici 93 üncü maddenin sağladığı imkânlardan
yararlanabileceğinden, şirket adına bildirime konu edilen varlıklar,
şirketin kanuni defter kayıtlarına intikal ettirilebilecektir.
(3) 213 sayılı Kanun uyarınca defter tutan
mükelleflerce, Türkiye’ye getirilen varlıklar ile gelir veya kurumlar
vergisi mükelleflerince kanuni defterlere kaydedilen varlıklar, dönem
kazancının tespitinde dikkate alınmaksızın işletmelerine dâhil
edilebileceği gibi, aynı varlıklar vergiye tabi kazancın ve kurumlar için
dağıtılabilir kazancın tespitinde dikkate alınmaksızın işletmelerinden
çekilebilecektir.
(4) Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler,
kanuni defterlerine kaydettikleri kıymetleri için pasifte özel fon hesabı
açacaklardır. Söz konusu hesap serbestçe tasarrufa konu edilebilecek,
sermayeye eklenebileceği gibi ortaklara da dağıtılabilecektir. Fon
hesabında tutulan bu tutarlar, işletmenin tasfiye edilmesi halinde
vergilendirilmeyeceği gibi 193 sayılı Kanunun 81 inci maddesi ile 5520
sayılı Kanunun 18 inci, 19 uncu ve 20 nci maddeleri uyarınca gerçekleşecek
birleşme, devir ve bölünme hallerinde de vergilendirilmeyecektir. Ayrıca
söz konusu varlıklara ilişkin tutarların, kurumlar vergisi mükellefleri
tarafından ortaklara dağıtılması halinde kar dağıtımına bağlı stopaj yapılmayacak,
gerçek kişi ortaklar ile kurumlar vergisi mükellefi olan ortaklar
tarafından elde edilen bu tutarlar da vergilendirilmeyecektir.
(5) Serbest meslek kazanç defteri ile işletme
hesabı esasına göre defter tutan mükellefler, söz konusu kıymetleri
defterlerinde ayrıca gösterebileceklerdir.
(6) Bildirilen varlıklar, 213 sayılı Kanun uyarınca
defter tutan mükelleflerce, banka veya aracı kurumlara ya da vergi
dairelerine bildirildiği tarih itibarıyla, 8 inci maddede yer alan esaslar
çerçevesinde belirlenen Türk lirası karşılığı bedelleriyle, kanuni
defterlere kaydedilebilecek ve söz konusu varlıkların elden çıkarılması
halinde satış kazancının tespitinde bu bedel dikkate alınacaktır.
Gider ve
amortisman uygulaması
MADDE 10
– (1) Bildirim konusu yapılarak
kanuni defter kayıtlarına intikal ettirilen taşınmazlar hakkında 213 sayılı
Kanunda yer alan amortismanlara ilişkin hükümler uygulanmayacaktır.
(2) Kayıtlara alınan bu varlıkların daha sonra
elden çıkarılmasından doğan zararlar, gelir veya kurumlar vergisi
uygulaması bakımından gelirin veya kurum kazancının tespitinde gider veya
indirim olarak kabul edilmeyecektir.
İnceleme
ve tarhiyat yapılmayacak haller
MADDE 11
– (1) Geçici 93 üncü maddenin
yedinci fıkrası uyarınca, bildirimde bulunulan varlıklar nedeniyle hiçbir
suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacaktır. Bu hükümden
yararlanabilmek için;
a) Yurt dışında bulunan bildirime konu varlıkların
bildirimin yapıldığı tarihten itibaren üç ay içinde Türkiye’ye getirilmesi
ya da Türkiye’deki banka veya aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer
edilmesi,
b) Türkiye’de bulunan ve taşınmazlar dışındaki
bildirime konu varlıkların ise banka veya aracı kurumlardaki hesaplara
yatırıldığını gösterir belgelerle tevsik edilmesi,
gerekmektedir.
(2) Bildirilen varlıkların, yurt dışında bulunan
banka veya finansal kurumlardan kullanılan ve 17/11/2020 tarihi itibarıyla
kanuni defterlerde kayıtlı olan kredilerin en geç 30/6/2021 tarihine kadar
kapatılmasında kullanılması mümkün olup, defter kayıtlarından düşülmesi
kaydıyla, borcun ödenmesinde kullanılan varlıklar için Türkiye’ye getirilme
şartı aranmaksızın vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmaması
imkanından yararlanılacaktır.
(3) 17/11/2020 tarihi itibarıyla kanuni defterlerde
kayıtlı olan sermaye avanslarının, yurt dışında bulunan para, altın, döviz,
menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının anılan tarihten önce
Türkiye’ye getirilmek suretiyle karşılanmış olması halinde, söz konusu
avansların defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla, vergi incelemesi ve
vergi tarhiyatı yapılmaması imkanından yararlanılabilecektir.
Diğer
hususlar
MADDE 12
– (1) İlgili kurum ve kuruluşlar,
gerçek veya tüzel kişilerin geçici 93 üncü madde uyarınca yapılacak
işlemlere ilişkin taleplerini yerine getirmek zorundadırlar.
Tebliğ olunur.
Ekleri için tıklayınız
|