|
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından:
KARAYOLU DIŞINDA KULLANILAN HAREKETLİ MAKİNALARA
TAKILAN
İÇTEN YANMALI MOTORLAR İÇİN GAZ VE PARTİKÜL
HALİNDEKİ
KİRLETİCİ EMİSYON SINIRLARI VE TİP ONAYI İLE İLGİLİ
GEREKLİLİKLER HAKKINDA YÖNETMELİK (2016/1628/AB)
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, karayolu dışında
kullanılan hareketli makinalara takılan veya takılması amaçlanan motorlar
için gaz ve partikül halindeki kirleticilere yönelik emisyonların
sınırlandırılması, bu motorların tip onayına ilişkin idari ve teknik
şartlar ile piyasa gözetimi ve denetimine ilişkin şartları ve bu tür
motorlardan kaynaklanan gaz ve partikül halindeki kirleticilere yönelik
emisyon sınırlarıyla ilgili olarak monte edilmekte olduğu veya monte
edildiği karayolu dışında kullanılan hareketli makinelere ilişkin
gereklilikleri belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, karayolu dışında kullanılan
hareketli makinalara takılan veya takılması amaçlanan 5 inci maddenin
birinci fıkrasında belirtilen kategorilerdeki tüm motorları ve bu
makinaların motorlarından kaynaklanan gaz ve partikül halindeki
kirleticilere yönelik emisyon sınırlarını kapsar.
(2) Bu Yönetmelik aşağıda belirtilen motorları
kapsamaz:
a) 19/4/2020 tarihli ve 31104 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Motorlu Araçlar ve Römorkları ile Bunların Aksam,
Sistem ve Ayrı Teknik Ünitelerinin Tip Onayı ve Piyasa Gözetimi ve Denetimi
Hakkında Yönetmelik (AB/2018/858)’in 1 inci maddesinin dördüncü fıkrasında
belirtilen taşıtların tahriki için motorları.
b) 14/8/2014 tarihli ve 29088 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Tarım ve Orman Araçlarının Tip Onayı ve Piyasa
Gözetimi ve Denetimi Hakkında Yönetmelik (AB/167/2013)’in 3 üncü maddesinin
birinci fıkrasının (tt) bendinde tanımlı tarım ve ormancılık traktörlerinin
tahriki için motorları.
c) 22/8/2015 tarihli ve 29453 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan İki veya Üç Tekerlekli Motorlu Araçların ve Dört
Tekerlekli Motosikletlerin Tip Onayı ve Piyasa Gözetimi ve Denetimi
Hakkında Yönetmelik (AB/168/2013)’in 1 inci maddesinin üçüncü fıkrasında
tanımlı araçların tahriki için motorları.
ç) Sabit makinelerin motorlarını.
d) Geçerli bir deniz seyrüseferi veya emniyet
sertifikası gerektiren denizde çalışan gemilerin motorlarını.
e) Feribotlar, donanma gemileri, gelgit sularında
işletilen veya konumlandırılan veya iç su yollarında geçici olarak
işletilen açık deniz römorkörleri ve iticileri kapsayan açık deniz
gemilerinin motorlarını.
f) 19 kW'dan düşük bir net güce sahip iç su
taşıtlarının tahrikini sağlayan motorları veya bu taşıtlarda yardımcı
amaçlı kullanılan motorları.
g) 5/5/2017 tarihli ve 30057 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Gezi Tekneleri ve Kişisel Deniz Taşıtları Yönetmeliğinin 4 üncü
maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde tanımlı deniz taşıtı
motorlarını.
ğ) Hava taşıtı motorlarını.
h) Kar araçları, ATV ve SbS tipi arazi araçları ve
hizmet araçları hariç rekreasyonel taşıtların motorlarını.
ı) Sadece yarışmalarda kullanılan veya kullanılması
amaçlanan taşıtları ve makineleri.
i) Taşınabilir yangın söndürme pompaları hakkında
EN 14466+A1:2009 standardı ile tanımlanan ve bu standardın kapsamına giren
taşınabilir yangın söndürme pompalarının motorlarını.
j) Rekreasyonel amaçlarla, orijinalinden küçük
ölçekte imal edilen ve net gücü 19 kW'dan düşük olan, taşıt veya makinelerin
küçük ölçekli modelleri veya küçük ölçekli kopyalarının motorlarını.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik; 29/6/2001 tarihli ve 4703
sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair
Kanunun 4 üncü maddesine ve 10/7/2018 tarihli ve 30474 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında
Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 385 ve 388 inci maddelerine dayanılarak
hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) 97/68/AT Yönetmeliği: 20/6/2007 tarihli ve 26558
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Karayolu Dışında Kullanılan Hareketli
Makinalara Takılan İçten Yanmalı Motorlardan Çıkan Gaz ve Parçacık
Halindeki Kirletici Emisyonlara Karşı Alınacak Tedbirlerle İlgili Tip Onayı
Yönetmeliği (97/68/AT)’ni,
b) AB: Avrupa Birliğini,
c) AB tip onayı: Bir onay kuruluşu tarafından, bir
motor tipinin veya motor ailesinin bu Yönetmeliğin ilgili idari hükümlerini
ve teknik gereklilikleri karşıladığına dair onay verilmesi prosedürünü,
ç) Ana motor: Bir motor ailesinden, emisyon
karakteristikleri söz konusu motor ailesini temsil edecek şekilde seçilen
bir motor tipini,
d) Arazi aracı (ATV): Sadece sürücünün bacaklarını
ayırarak oturması için tasarlanmış bir koltuğu veya sürücünün bacaklarını
ayırarak oturması için tasarlanmış bir sürücü koltuğu ile en fazla bir
yolcu için bir koltuğu ve yön vermek için gidonu olan, düşük basınçlı
lastiklere sahip dört veya daha fazla tekerlek üzerinde, öncelikle
asfaltsız zeminde seyahat için tasarlanan, bir motor tarafından tahrik
edilen bir motorlu taşıtı,
e) Bakanlık: Yetkili onay kuruluşu ve piyasa
gözetimi ve denetimi kuruluşu olarak görev yapan Sanayi ve Teknoloji
Bakanlığını,
f) BM/AEK: Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik
Komisyonunu,
g) Bozulma faktörleri: Emisyon dayanıklılık
döneminin başlangıcındaki ve sonundaki emisyonlar arasındaki ilişkiyi
gösteren bir dizi faktörü,
ğ) CI motor (CI): Sıkıştırmalı ateşleme ilkesi ile
çalışan bir motoru,
h) Dağıtıcı: Tedarik zincirinde yer alarak bir
motoru piyasada bulunduran, imalatçı veya ithalatçı dışındaki herhangi bir
gerçek veya tüzel kişiyi,
ı) Değişken devirli motor: Sabit devirli olmayan
bir motoru,
i) Demiryolu taşıtı: Sadece demiryolu rayları
üzerinde çalışan, karayolu dışında kullanılan hareketli makineyi,
j) Egzoz arıtma sistemi: Katalizör, partikül
filtresi, NOx giderme sistemi, birleşik NOx giderme
partikül filtresi veya emisyon kontrol sisteminin bir parçası olan, ancak
motor egzoz portlarının çıkış tarafına monte edilen egzoz gazı
resirkülasyonu ve turboşarjlar hariç olmak üzere, başka herhangi bir
emisyon azaltıcı cihazı,
k) Egzoz gazı resirkülasyonu (EGR): Emisyon kontrol
sisteminin bir parçası olan ve yanma öncesinde veya yanma sırasında içeri
giren hava ile karıştırmak suretiyle yanma odasında/odalarındaki artık
egzoz gazlarının miktarını artırmak için subap zamanlaması kullanımı
haricinde, yanma odasından/odalarından dışarı atılan egzoz gazlarını yanma
öncesinde veya yanma sırasında içeri giren hava ile karıştırılmak üzere
motora geri göndererek emisyonları azaltan teknik bir cihazı,
l) Elde taşınan SI motor: 19 kW'dan daha düşük bir
referans güce sahip ve aşağıdaki koşullardan en az birini sağlayan bir
ekipmanda kullanılan bir SI motoru;
1) Amaçlanan işlevini/işlevlerini yerine getirdiği
süre boyunca operatör tarafından taşınan,
2) Amaçlanan işlevini/işlevlerini gerçekleştirmek
için baş aşağı veya yanlara doğru gibi çok konumlu olarak çalışan,
3) Motor dahil kuru (boş) ağırlığı 20 kg’ın altında
olan ve aşağıdaki koşullardan en az birini sağlayan:
i) Amaçlanan işlevlerinin gerçekleştirilmesi
süresince operatörün ekipman için fiziksel destek sağladığı veya alternatif
olarak ekipmanı taşıdığı,
ii) Amaçlanan işlevlerinin gerçekleştirilmesi
süresince operatörün ekipman için fiziksel destek sağladığı veya nasıl
hareket edeceğini kontrol ettiği,
iii) Bir jeneratör ya da bir pompa içinde
kullanılan.
m) Elektronik kontrol ünitesi: Bir motorun emisyon
kontrol sisteminin bir parçası olan ve motor parametrelerini kontrol etmek
için motor sensörlerinden gelen verileri kullanan elektronik cihazı,
n) Emisyon dayanıklılık dönemi (EDP): Bozulma
faktörlerini belirlemek için kullanılan birkaç saati veya yerine göre
mesafeyi,
o) Emisyon kontrol sistemi: Emisyonları kontrol
eden veya düşüren herhangi bir cihaz, sistem veya tasarım elemanını,
ö) Emisyon kontrol stratejisi: Bir motorun genel
tasarımına veya bir motorun monte edildiği karayolu dışında kullanılan
hareketli makinelere dahil edilen ve emisyon kontrolünde kullanılan bir
elemanı veya bir dizi tasarım elemanını,
p) Gaz enerji oranı (GER): İki yakıtlı bir motor
söz konusu olduğunda, gaz yakıtın enerji içeriğinin her iki yakıtın enerji
içeriğine oranını (tek yakıtlı bir motor söz konusu olduğunda GER, yakıt
tipine göre ya 1 ya da 0 olarak tanımlanır),
r) Gaz halindeki kirleticiler: Bir motor tarafından
yayılan gaz halindeki karbon monoksit (CO), toplam hidrokarbonlar (HC) ve
azot oksitlerini (NOx), (NO2 eşdeğeri olarak ifade
edilen NOx, nitrik oksit (NO) ve azot dioksit (NO2)’tir),
s) Gaz yakıt: Standart ortam koşullarında (298 K,
mutlak ortam basıncı 101,3 kPa) tamamen gaz halde bulunan bir yakıtı,
ş) Hizmet aracı (SbS): Öncelikli olarak asfaltsız
zeminde, dört veya daha çok tekerlek üzerinde gitmesi amaçlanan, asgari
yüksüz kütlesi (standart ekipman, soğutucu, yağlar, yakıt ve aletler dahil,
ancak tercihe bağlı aksesuarlar ve sürücü hariç), çalışır halde 300 kg ve
azami tasarım hızı 25 km/s veya daha yüksek olan, kendinden tahrikli, operatör
kontrollü, mafsalsız bir taşıtı; aynı zamanda insan ve/veya mal taşımak
ve/veya ekipman çekmek ve itmek için de tasarlanmış, gidon dışında bir
kumanda ile yön verilen, gezi veya hizmet amacıyla tasarlanmış, ve
bacakları ayırmadan bir veya daha fazla koltukta yan yana oturulan, sürücü
dahil en fazla altı kişi taşıyan taşıtı,
t) IMI: Komisyon tarafından geliştirilmiş olan iç
pazar bilgi sistemini,
u) İçsu taşıtı: Boyu (L) 20 metre veya daha fazla
olan tekneyi veya boy (L), genişlik (B) ve su çekimi (T) çarpımının 100
metreküp veya daha fazla bir hacim olduğu tekneyi veya bu gemilerin ya da
yüzer teçhizatın birini çekmek veya itmek için tasarlanmış römorkörler ve
iticileri veya bu gemiler veya yüzer teçhizatın birlikte taşınması için
tasarlanmış römorkörler ve iticileri veya yolcu gemilerini veya yüzer
teçhizatı,
ü) İçten yanmalı motor (motor): Bir içten yanma
işlemi ile kimyasal enerjiyi (girdi) mekanik enerjiye (çıktı) dönüştürmek
üzere tasarlanmış, gaz türbini dışında bir enerji dönüştürücüsünü; (bu
tanıma, monte edildikleri yerlere göre, ikinci ve üçüncü bölümlerdeki
hükümlere uyum için gereken, motorun elektronik kontrol üniteleri ile tüm
diğer güç aktarma organları veya karayolu dışında kullanılan hareketli
makine kontrol ünitesi arasındaki emisyon kontrol sistemi ve iletişim
arayüzü (donanım ve mesajlar) de dahildir),
v) İki yakıtlı motor: Aynı anda bir sıvı yakıt ve
bir gaz yakıt ile çalışacak şekilde tasarlanmış, her iki yakıtın ayrı ayrı
ölçüldüğü, çalışmaya bağlı olarak yakıtların birinin tüketim miktarının
diğerine göre değişebildiği bir motoru,
y) İktisadi işletmeci: İmalatçı, imalatçının
temsilcisi, ithalatçı veya dağıtıcıyı,
z) İmalatçı: Motorun AB tip onayı veya
yetkilendirme sürecinin tüm yönleri ve motor imalatı uygunluğunun
sağlanması bakımından onay kuruluşuna karşı sorumlu olan ve AB tip onayı
sürecine tabi olan motorun tüm tasarım ve yapım aşamalarına doğrudan dahil
olup olmaması fark etmeksizin, aynı zamanda imal edilen motorlara ilişkin
piyasa gözetimi hususlarından da sorumlu olan herhangi bir gerçek veya
tüzel kişiyi,
aa) İmalatçının temsilcisi (temsilci): Onay
kuruluşu veya piyasa gözetimi kuruluşu ile ilgili hususlarda kendisini
temsil etmek ve bu Yönetmelik kapsamındaki hususlarda kendisi adına hareket
etmek üzere, imalatçı tarafından yazılı bir yetkilendirme ya da vekalet
alarak görevlendirilmiş olan, Türkiye’de yerleşik herhangi bir gerçek veya
tüzel kişiyi,
bb) İptal stratejisi: Makinenin normal çalışması
sırasında veya AB tip onayı test prosedürleri dışında karşılaşılan ortam
veya motor çalışma koşulları altında emisyon kontrol sisteminin etkinliğini
azaltan bir emisyon kontrol stratejisini,
cc) İthalatçı: Bir motoru, halihazırda karayolu
dışında kullanılan hareketli makinelere monte edilmiş olup olmadığı fark
etmeksizin, yurt dışından ithal ederek piyasaya arz eden Türkiye’de
yerleşik gerçek veya tüzel kişiyi,
çç) Jeneratör grubu: Bir güç aktarma sisteminin
parçası olmayan, öncelikli olarak elektrik enerjisi üretmek üzere
tasarlanmış, bağımsız bir karayolu dışında kullanılan hareketli makineyi,
dd) Kalıcı olarak monte edilmiş: Motorun; bir
binada, yapıda, tesiste veya kurulumda tek bir konumda çalışması amacıyla,
bir temele veya alternatif bir kısıtlı noktaya, alet veya ekipman
kullanılmadan sökülemeyecek şekilde civatalanmış veya başka yolla etkili
bir şekilde sabitlenmiş olmasını,
ee) Kar aracı: Esasen karlı arazide kar üzerinde
gitmek üzere tasarlanmış, karla temas halinde olan paletler ile tahrik
edilen ve karla temas halinde olan bir veya birden fazla kayak ile yön
verilen ve azami yüksüz kütlesi (standart ekipman, soğutucu, yağlar, yakıt
ve aletler dahil, ancak tercihe bağlı aksesuarlar ve sürücü hariç), çalışır
halde 454 kg olan, kendinden tahrikli bir makineyi,
ff) Kar püskürtücü: Bir miktar kar toplayıp bir
oluktan dışarıya kuvvetle püskürterek özellikle asfalt veya benzeri bir
malzemeyle kaplı bir yüzeyden kar temizlemek amacı ile tasarlanmış
kendinden tahrikli bir makineyi,
gg) Kararlı durum test çevrimi: Motor devrinin ve
torkunun, sınırlı sayıda nominal olarak sabit değerde tutulduğu bir test
çevrimini (kararlı durum testleri ya ayrık modlu testlerdir ya da artırımlı
model testlerdir),
ğğ) Karayolu dışında kullanılan hareketli makine:
Yolcu veya eşyanın karayolunda taşınması için tasarlanan araçların şasisine
monte edilmiş makineler de dahil olmak üzere, yolcu veya eşyanın
karayolunda taşınması için tasarlanmayan, karoseri veya tekerlekleri olan
veya olmayan her hareketli makineyi, taşınabilir ekipmanı veya taşıtı,
hh) Karayolu dışında kullanılan hareketli makine
imalat tarihi: Makinenin zorunlu işaretlemeleri üzerinde belirtilen ay ve
yılı veya zorunlu işaretleme olmadığında, imalat hattını terk ettikten
sonra son kontrolden geçtiği ay ve yılı,
ıı) Karter: Gazların ve buharların yayılabileceği
iç veya dış kanallarla alt yağ haznesine bağlanan, motorun içindeki veya
dışındaki kapalı alanları,
ii) Komisyon: Avrupa Komisyonunu,
jj) Kullanımdaki motor: Karayolu dışında kullanılan
hareketli makinelerde, normal çalışma düzenleri, koşulları ve yükleri ile
çalıştırılan ve 20 nci maddede belirtilen emisyon izleme testlerini
gerçekleştirmek için kullanılan bir motoru,
kk) Lokomotif: Doğrudan kendi tekerlekleri
aracılığıyla ya da dolaylı olarak diğer demiryolu taşıtlarının tekerlekleri
aracılığıyla, kendisini ve yük, yolcu ve diğer ekipman taşımak üzere
tasarlanmış diğer demiryolu taşıtlarını tahrik etmek için itici güç
sağlamak üzere tasarlanmış, kendisi operatörleri dışında yolcu veya yük
taşımak üzere tasarlanmamış veya bu amaca hizmet etmeyen bir demiryolu
taşıtını,
ll) Maksimum net güç: Motor tipi için nominal tam
yük güç eğrisi üzerindeki en yüksek net güç değerini,
mm) Mobil vinç: Karayolunda veya arazide gidebilen
ve denge için yerçekiminden yararlanan ve tekerlek, palet veya diğer mobil
düzenekler üzerinde çalışan kendinden tahrikli kollu vinci,
nn) Motor ailesi: Tasarımları itibarıyla benzer
egzoz emisyon özelliklerine sahip olan ve geçerli emisyon sınır değerlerine
uyan motor tiplerinin imalatçı tarafından gruplandırılmasını,
oo) Motor imalat tarihi: Motorun, imalat hattını
terk ettikten sonra son kontrolden geçtiği ve dağıtıma veya stoklanmaya
hazır olduğu, ay ve yıl biçiminde ifade edilen tarihi,
öö) Motor tipi: Temel motor özellikleri arasında
fark olmayan bir motor grubunu,
pp) Net güç: 26 ncı maddenin ikinci fıkrasında
tanımlı bir referans yakıt veya yakıt kombinasyonu kullanılarak içten
yanmalı motorların gücünün 120 sayılı BM/AEK Regülasyonunda belirtilen
yönteme uygun olarak ölçüldüğü, bir deney tezgahı üzerinde krank milinin
veya eşdeğerinin ucunda elde edilen kW cinsinden gücü,
rr) Nominal devir: İmalatçı tarafından tasarlandığı
şekilde bir motorun regülatörü tarafından izin verilen maksimum tam yük
devrini veya bir regülatör yoksa, imalatçı tarafından belirtildiği şekilde
maksimum net gücün motor tarafından elde edildiği devri,
ss) Nominal net güç: Motor imalatçısı tarafından
nominal devirde beyan edilen kW cinsinden net gücü,
şş) Onay kuruluşu: Bir motor tipi veya bir motor
ailesi için AB tip onayının tüm yönleriyle, yetkilendirme sürecinden, AB
tip onayına izin verilmesi ve yerine göre geri alınması veya reddedilmesi
ve AB tip onay belgelerinin düzenlenmesinden, AB üyesi ülkelerin onay
kuruluşları ile temasların yürütülmesinden, teknik servislerin görevlendirilmesinden
ve imalatçının imalatın uygunluğu ile ilgili yükümlülüklerini yerine
getirmesinin sağlanmasından sorumlu ve bunlara yetkili olan kuruluşu,
tt) Onaysız değişiklik: Kasıtlı olsun veya olmasın,
etkisi motorun emisyon performansını kötüleştirmek olan, bir emisyon
kontrol sistemine ait herhangi bir yazılım veya diğer mantıksal kontrol
elemanları dahil olmak üzere bu tür bir emisyon kontrol sisteminin devre
dışı bırakılması, ayarlanması veya değiştirilmesini,
uu) Orijinal donanım imalatçısı (OEM): Karayolu
dışında kullanılan hareketli makineyi imal eden herhangi bir gerçek veya
tüzel kişiyi,
üü) Partikül halindeki kirletici: Bir motor
tarafından yayılan, PM veya PN cinsinden ölçülen her maddeyi,
vv) Partikül madde (PM): Sıcaklığın 325 K'yi (52°C)
aşmaması için gazın temiz filtrelenmiş hava ile seyreltilmesinden sonra
belirli bir filtre ortamı üzerinde toplanan, bir motor tarafından yayılan
gazın içindeki her maddenin kütlesini,
yy) Partikül sayısı (PN): Bir motor tarafından
yayılan ve çapı 23 nm'den büyük olan katı partikül sayısını,
zz) Piyasada bulundurma: Bir motorun veya karayolu
dışında kullanılan hareketli makinenin ticari bir faaliyet yoluyla bedelli
veya bedelsiz olarak dağıtım veya kullanım için piyasaya sağlanmasını,
aaa) Piyasaya arz: Bir motorun veya karayolu
dışında kullanılan hareketli makinenin piyasada ilk kez bulundurulmasını,
bbb) Piyasa gözetimi ve denetimi: Piyasada
bulundurulan motorların ilgili mevzuata uygun olduğunu sağlamak amacıyla
yürütülen faaliyetleri ve alınan tedbirleri,
ccc) Piyasa gözetimi ve denetimi kuruluşu: Bu
Yönetmelik kapsamında piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerini
yürütmekten sorumlu kuruluşu,
ççç) Raybüs: Doğrudan kendi tekerlekleri
aracılığıyla ya da dolaylı olarak diğer demiryolu araçlarının tekerlekleri
aracılığıyla, kendisi için itici güç sağlamak üzere ve özellikle mal veya
yolcu ya da hem mal hem yolcu taşımak için tasarlanmış ve lokomotif olmayan
bir demiryolu taşıtını,
ddd) Referans güç: Motor için geçerli emisyon sınır
değerlerini belirlemek için kullanılan net gücü,
eee) Rejenerasyon: Egzoz arıtma sisteminin
performansı, tasarım gereği (iyileştirme anlamında) eski haline getirilirken
emisyon seviyelerinin değiştiği ve bunun sürekli rejenerasyon veya seyrek
(periyodik) rejenerasyon olarak sınıflandırılabileceği bir olayı,
fff) Sabit devirli çalışma: Motorun, değişen yük
altında bile motor devrini korumak için operatör talebini otomatik olarak
kontrol eden bir regülatör ile çalışmasını,
ggg) Sabit devirli motor: Sabit devir regülatörü
işlevi kaldırılmış veya devre dışı bırakılmış motorlar hariç olmak üzere,
AB tip onayı sabit devirde kullanım ile sınırlı bir motoru (bu motorlar çalıştırma veya kapatma
sırasında kullanılabilecek bir rölanti devriyle sunulabilir ve motor
durdurulduğunda alternatif bir devire ayarlanabilen bir regülatör ile
donatılabilir),
ğğğ) Sabit makine: İlk kullanımı için tek bir yere
kalıcı olarak monte edilmek üzere tasarlanan ve imal edildiği yerden ilk
montaj yerine nakliyesi hariç, karayoluyla veya başka bir şekilde taşınması
öngörülmeyen makineyi,
hhh) Sanal test: Bir motorun performans düzeyini
göstermek için, yapılan hesaplamalar da dahil olmak üzere, fiziksel bir
motor kullanımı gerektirmeden karar sürecine yardımcı olan bilgisayar
simülasyonlarını,
ııı) SI motor (SI): Kıvılcım ateşleme ilkesi ile
çalışan bir motoru,
iii) Sıvı yakıt: Standart ortam koşullarında (298
K, mutlak ortam basıncı 101,3 kPa) sıvı halde bulunan bir yakıtı,
jjj) Son kullanıcı: Karayolu dışında kullanılan
hareketli makinelere monte edilmiş motorun işletilmesinden sorumlu olan,
imalatçı, OEM, ithalatçı veya dağıtıcı dışındaki herhangi bir gerçek veya
tüzel kişiyi,
kkk) Süreksiz test çevrimi: Zaman içinde saniye
saniye değişen, normalize edilmiş bir dizi devir ve tork değerine sahip bir
test çevrimini,
lll) Tek yakıtlı motor: İki yakıtlı motor olmayan
bir motoru,
mmm) Teknik servis: Onay kuruluşu tarafından,
testlerin yapılması için bir test laboratuvarı olarak veya onay kuruluşu
adına ilk değerlendirmenin ve diğer testlerin veya muayenelerin yapılması
için bir uygunluk değerlendirme kuruluşu olarak tayin edilmiş olan
organizasyonu, kurum veya kuruluşları ya da bu işlevleri bizzat kendisi
yürüttüğünde onay kuruluşunun kendisini,
nnn) Test çevrimi: Kararlı durum veya süreksiz
(transiyent) çalışma koşulları altında test edilirken, her biri tanımlı bir
devre ve torka sahip bir dizi test noktasını,
ooo) Yardımcı demiryolu taşıtı: Raybüs veya
lokomotif olmayan, bununla sınırlı olmamak kaydıyla demiryoluna ait ray
veya diğer altyapı ile ilgili bakım veya inşaat işlerini veya kaldırma
işlemlerini gerçekleştirmek için özel olarak tasarlanmış bir demiryolu
taşıtını,
ööö) Yardımcı motor: Doğrudan veya dolaylı olarak
tahrik sağlamayan, karayolu dışında kullanılan hareketli makinelere monte
edilmiş veya monte edilmesi amaçlanan bir motoru,
ppp) Yedek motor: Sadece halihazırda piyasaya arz
edilmiş ve karayolu dışında kullanılan hareketli makinelere monte edilmiş
bir motorun yerini almak üzere kullanılan ve motorun yenilenme tarihinde
geçerli olan emisyon fazından daha düşük bir emisyon fazına uyan motoru,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Genel Yükümlülükler
Motor
kategorileri
MADDE 5 – (1) Bu Yönetmeliğin amaçları doğrultusunda, Ek
I'de alt kategorilerine ayrılmış olan aşağıdaki motor kategorileri
uygulanır:
a) NRE kategorisi, 2 nci maddenin ikinci fıkrasında
kapsam dışı tutulmayan ve bu fıkranın (b) ila (h) bentlerinde belirtilen
kategorilere girmeyen, karayolunda veya başka bir şekilde hareket etmesi
veya hareket ettirilmesi amaçlanan ve bunlara uygun karayolu dışında
kullanılan hareketli makinelere yönelik motorları ve IWP, IWA, RLL veya RLR
kategorilerindeki Faz V motorların yerine kullanılan 560 kW altında bir
referans güce sahip motorları kapsar.
b) NRG kategorisi, sadece jeneratör gruplarında
kullanılmak üzere 560 kW üzerinde bir referans güce sahip motorları kapsar.
Bu özelliklere sahip olanlar dışındaki jeneratör gruplarına yönelik
motorlar, özelliklerine göre NRE veya NRS kategorilerine dahil edilir.
c) NRSh kategorisi, sadece elde taşınan makinelerde
kullanılmak üzere 19 kW altında bir referans güce sahip elde taşınan SI
motorları kapsar.
ç) NRS kategorisi, referans gücü 56 kW altında olan
ve NRSh kategorisine girmeyen SI motorları kapsar.
d) IWP kategorisi, sadece iç su taşıtlarında
kullanıma yönelik, bunların doğrudan veya dolaylı tahriki için veya
bunların doğrudan veya dolaylı olarak tahrikine yönelik tasarlanmış, 19 kW
veya daha büyük bir referans güce sahip motorları ve 25 inci maddenin sekizinci
fıkrası ile uyumlu olmaları koşuluyla IWA kategorisindeki motorların yerine
kullanılan motorları kapsar.
e) IWA kategorisi, sadece iç su taşıtlarında
kullanıma yönelik ve 19 kW veya daha büyük bir referans güce sahip yardımcı
motorları kapsar.
f) RLL kategorisi, sadece lokomotiflerde kullanıma
yönelik, bunların tahriki için veya bunların tahrikine yönelik tasarlanmış
motorları kapsar.
g) RLR kategorisi, sadece raybüslerde kullanıma
yönelik, bunların tahriki için veya bunların tahrikine yönelik tasarlanmış
motorları ve RLL kategorisindeki Faz V motorların yerine kullanılan
motorları kapsar.
ğ) SMB kategorisi, sadece kar araçlarında kullanıma
yönelik SI motorları kapsar. SI motorlar dışında kalan kar araçlarına
yönelik motorlar NRE kategorisine girer.
h) ATS kategorisi, sadece ATV’lerde ve SbS'lerde
kullanıma yönelik SI motorları kapsar. SI motorlar dışında kalan ATV ve SbS
motorları NRE kategorisine girer.
(2) Belli bir kategorideki sabit devirli bir
motorun yerine aynı kategorideki değişken devirli bir motor kullanılabilir.
Sabit devirde çalışma için kullanılan IWP kategorisindeki değişken devirli
motorlar ayrıca, uygulanabilir olduğunda 25 inci maddenin yedinci ve
sekizinci fıkraları ile de uyumlu olur.
(3) Yardımcı demiryolu taşıtlarına yönelik motorlar
ile raybüslere ve lokomotiflere yönelik yardımcı motorlar, özelliklerine
göre NRE veya NRS kategorilerine dahil edilir.
Bu
Yönetmelik kapsamında kuruluşların yükümlülükleri
MADDE 6 – (1) Tip onayı ile ilgili konularda ve piyasa
gözetimi ve denetimine ilişkin hususlarda Bakanlık hem onay kuruluşu hem de
piyasa gözetimi ve denetimi kuruluşu olup; bu husus Ticaret Bakanlığı
aracılığıyla Komisyona bildirilir. Bildirimde, Bakanlığın adı, adresi,
elektronik posta adresi ve sorumluluk alanları belirtilir.
(2) Bakanlık, sadece karayolu dışında kullanılan
hareketli makinelere halihazırda monte edilmiş olup olmadıklarına
bakılmaksızın bu Yönetmeliğe uygun olarak verilen geçerli bir AB tip onayı
kapsamına giren motorların ve bu motorların monte edildiği karayolu dışında
kullanılan hareketli makinelerin piyasaya arzına izin verir.
(3) Bu Yönetmeliğin kapsamına giren motorların bu
Yönetmeliğin gerekliliklerini karşılaması durumunda yapım ve fonksiyonları
ile ilgili hususlar nedeniyle, karayolu dışında kullanılan hareketli
makinelerin bu Yönetmeliğin gerekliliklerini karşılaması ve kapsamına
girmesi durumunda içlerine monte edilmiş motorlardan kaynaklanan gaz ve
partikül halindeki kirletici emisyonları ile ilgili hususlar nedeniyle
motorların ve bu motorların takıldığı makinelerin piyasaya arzı
yasaklanamaz, kısıtlanamaz ya da engellenemez.
(4) Bakanlık; 4703 sayılı Kanun, 13/11/2001 tarihli
ve 2001/3529 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Ürünlerin
Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmelik ve ilgili mevzuat
doğrultusunda piyasaya arz edilen motorların piyasa gözetimi ve denetimini
ve kontrollerini organize eder ve yürütür.
(5) 31 inci maddenin dördüncü ve beşinci fıkraları,
36 ncı maddenin dördüncü ve beşinci fıkraları, 39 uncu maddenin dördüncü
fıkrası, 40 ıncı maddenin birinci, dördüncü ve beşinci fıkraları, 41 inci
maddenin ikinci ve üçüncü fıkraları, 50 nci maddenin üçüncü fıkrası, 51
inci maddenin birinci ve dördüncü fıkraları, 52 nci maddenin birinci
fıkrası ve 53 üncü maddenin birinci fıkrası uyarınca bildirimde bulunması
gereken onay kuruluşunun Bakanlık olması durumunda, bu bildirimler Bakanlık
tarafından Komisyona ve/veya AB üyesi ülkelere Ticaret Bakanlığı
aracılığıyla yapılır.
Onay
kuruluşunun yükümlülükleri
MADDE 7 – (1) Onay kuruluşu, AB tip onay başvurusunda
bulunan imalatçıların bu Yönetmeliğe uymalarını sağlamak için gerekli
tedbirleri alır.
(2) Onay kuruluşu, sadece bu Yönetmelik şartlarını
karşılayan motor tiplerine ve motor ailelerine AB tip onay verir.
(3) Onay kuruluşu, IMI aracılığıyla, AB tip onayı
verilen, kapsam genişletme yapılan veya geri çekilen ya da AB tip onayı
başvurusu reddedilen tüm motor tiplerinin ve motor ailelerinin bir kaydını
kamuya açıklar. Söz konusu kayıt en azından aşağıdaki bilgileri içerir:
a) İmalatçının adı ve adresi ile farklı ise
şirketin adı.
b) İmalatçıya ait ticari ad/adlar veya ticari
marka/markalar.
c) Motor tipine ait AB tip onayı veya yerine göre
motor ailesine ait AB tip onayı kapsamına giren motor tiplerinin tanımı.
ç) Motor kategorisi.
d) Herhangi bir kapsam genişletme numarası da dahil
olmak üzere AB tip onayı numarası.
e) AB tip onayının verildiği, kapsam genişletme
yapıldığı, reddedildiği veya geri çekildiği tarih.
f) 25 inci maddenin on ikinci fıkrasında belirtilen
test raporunun "Genel motor bilgileri" ve "Nihai emisyon
sonucu" bölümlerinin içeriği.
Piyasa
gözetimi ve denetimi kuruluşunun yükümlülükleri
MADDE 8 – (1) Piyasa gözetimi ve denetimi kuruluşu,
motorların belge kontrollerini ve yerine göre yeterli düzeyde ve yeterli
sayıda numune üzerinden fiziksel ve laboratuvar kontrollerini
gerçekleştirir. Bu kontroller sırasında, yerleşik risk değerlendirmesi
ilkeleri, şikayetler ve ilgili diğer bilgiler dikkate alınır.
(2) Piyasa gözetimi ve denetimi kuruluşu, iktisadi
işletmecilerden, piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerini yürütmek
amacıyla gerekli görülen belgelerin ve bilgilerin kendisine sunulmasını
isteyebilir.
İmalatçıların
genel yükümlülükleri
MADDE 9 – (1) İmalatçılar, imal ettikleri motorlar piyasaya
arz edildiğinde, motorların bu Yönetmeliğe uygun imal edilmiş ve onaylanmış
olmalarını sağlar.
(2) İmalatçılar, AB tip onayına tabi bir motoru
sonradan farklı bir kategoriye veya alt kategoriye girecek şekilde modifiye
ettiklerinde, motorun söz konusu kategori veya alt kategori için geçerli
gerekliliklere uymasını sağlamaktan sorumludur. Bir tüzel kişiliğin,
motoru, kategorisine veya alt kategorisine göre geçerli olan emisyon
sınırlarına artık uymayacak şekilde modifiye etmesi durumunda, bu tüzel
kişiliğin söz konusu emisyon sınırlarına yeniden uyum sağlamaktan sorumlu
olduğu kabul edilir.
(3) İmalatçılar, bir motorun yapımının tüm
aşamalarına doğrudan katılıp katılmadıklarına bakılmaksızın AB tip onayı
sürecinin tüm yönlerinden ve üretimin uygunluğunun sağlanmasından onay
kuruluşuna karşı sorumludur.
(4) İmalatçılar, seri imalatın onaylanmış tipe
uygun kalması ve kullanımdaki motorların emisyonlarının 20 nci maddeye
uygun olarak izlenmesi için gerekli prosedürlerin uygulanmasını sağlar. Bir
motor tipinin tasarımında veya özelliklerinde meydana gelen değişiklikler
ve bir motor tipinin uygun olduğu beyan edilen gerekliliklerdeki değişiklikler,
altıncı bölüme uygun olarak dikkate alınır.
(5) 33 üncü maddede belirtilen zorunlu
işaretlemelere ek olarak imalatçılar, imal ettikleri ve piyasaya arz ettikleri
motorlar üzerinde veya bunun mümkün olmadığı durumlarda, motora eşlik eden
bir belge içinde, ismini, tescilli ticari adını veya tescilli ticari
markasını ve kendisi ile iletişime geçilebilecek Türkiye’deki adresini
belirtir.
(6) Gerekçeli talep üzerine imalatçılar, OEM'e 16
ncı maddenin dördüncü fıkrasında belirtilen zorunlu işaretlemenin bir
suretini sağlar.
(7) İmalatçılar, bir motordan sorumlu oldukları
sürece, depolama veya nakliye koşullarının, bu motorun bu bölüme ve üçüncü
bölüme uygunluğunu tehlikeye atmamasını sağlar.
(8) İmalatçılar, bir motorun piyasaya arz
edilmesinden sonra 10 yıllık bir süre için, 24 üncü maddenin birinci
fıkrasında belirtilen ekleri ile birlikte AB tip onay belgesini ve
uygulanabilir olduğunda, 32 nci maddede belirtilen uygunluk beyanının bir
suretini onay kuruluşuna sunmak üzere saklar.
(9) İmalatçılar, onay kuruluşu aracılığıyla ve
gerekçeli talep üzerine bir motor için AB tip onay belgesinin bir kopyasını
Türkçe ve/veya Bakanlığın kabul edeceği bir dilde Bakanlığa sağlar.
(10) Motorların AB tip onayı açısından, AB üyesi
ülkeler haricinde yurt dışında yerleşik imalatçılar, kendilerini onay
kuruluşu nezdinde temsil etmek üzere Türkiye’de yerleşik bir temsilci atar.
(11) AB üyesi ülkeler haricinde yurt dışında
yerleşik imalatçılar ayrıca, piyasa gözetimi ve denetimi amaçları için,
kendilerini piyasa gözetimi ve denetimi kuruluşu nezdinde temsil etmek
üzere Türkiye’de yerleşik bir temsilci atar. Bu temsilci, onuncu fıkrada
belirtilen temsilci ile aynı veya ondan farklı olabilir.
İmalatçıların
uygun olmayan motorlara ilişkin yükümlülükleri
MADDE 10
– (1) Piyasaya arz edilen
motorlarından birinin bu Yönetmeliğe uygun olmadığını düşünen veya bu
şekilde düşünmesi için sebebi olan bir imalatçı, şüphelenilen uygunsuzluğun
niteliği ve gerçekleşme olasılığı hakkında derhal bir soruşturma yürütür.
Soruşturmanın sonucuna bağlı olarak imalatçı, üretimdeki motorların
onaylanmış motor tipine veya motor ailesine uygun hale getirilmesini
zamanında sağlamak için düzeltici tedbirleri alır. İmalatçı, AB tip onayını
veren onay kuruluşunu özellikle uygunsuzluk ve alınan herhangi bir
düzeltici tedbir hakkında ayrıntılı olarak derhal bilgilendirir.
(2) Birinci fıkraya rağmen, bir imalatçının,
piyasaya arz edildikten sonra yapılan ve imalatçı tarafından izin verilmeyen
modifikasyonların bir sonucu olarak bu Yönetmeliğe uygun olmayan bir
motorla ilgili olarak düzeltici tedbir alması gerekmez.
İmalatçı
temsilcisinin piyasa gözetim ve denetimine ilişkin yükümlülükleri
MADDE 11
– (1) İmalatçıların piyasa
gözetimine ilişkin temsilcileri, en azından, imalatçıdan alınan yazılı
yetkilendirmede belirtilen aşağıdaki görevleri yerine getirir:
a) Bir motorun piyasaya arzını izleyen on yıllık
bir süre için, 24 üncü maddenin birinci fıkrasında belirtilen şekilde ekleri
ile birlikte AB tip onay belgesinin ve uygulanabilir olduğunda, 32 nci
maddede belirtilen uygunluk beyanının bir suretinin Bakanlığın kullanımına
sunulabilmesini sağlar.
b) Motorun üretiminin uygunluğunu göstermek için
gereken tüm bilgi ve belgeleri, gerekçeli talebi üzerine Bakanlığa sunar.
c) Yetkilendirme çerçevesinde yapılan her
faaliyetle ilgili olarak talebi üzerine, Bakanlık ile işbirliği yapar.
İthalatçıların
genel yükümlülükleri
MADDE 12
– (1) İthalatçılar, yalnızca AB
tip onayı almış, bu Yönetmelik hükümlerine uygun motorları piyasaya arz
edebilir.
(2) İthalatçılar, AB tip onaylı bir motor piyasaya
arz edilmeden önce aşağıdakileri sağlar:
a) 24 üncü maddenin birinci fıkrasında belirtilen
şekilde ekleri ile birlikte AB tip onay belgesinin mevcut olmasını,
b) Motorun 33 üncü maddede belirtilen zorunlu
işaretlemeleri taşımasını,
c) Motorun 9 uncu maddenin beşinci fıkrasıyla
uyumlu olmasını.
(3) Motorun piyasaya arz edilmesini izleyen on
yıllık bir süre boyunca ithalatçılar, uygulanabilir olduğunda, 32 nci
maddede belirtilen uygunluk beyanının bir suretini Bakanlığa sunulmak üzere
saklar ve talep üzerine, 24 üncü maddenin birinci fıkrasında belirtilen
şekilde ekleri ile birlikte AB tip onay belgesinin Bakanlığın kullanımına
sunulabilmesini sağlar.
(4) İthalatçılar, motor üzerinde veya bunun mümkün
olmadığı durumlarda, motora eşlik eden bir belge içinde, ismini, tescilli
ticari adını veya tescilli ticari markasını ve kendisi ile iletişime
geçilebilecek adresi belirtir.
(5) İthalatçılar, motorla birlikte 44 üncü maddede
belirtilen bilgilerin ve talimatların verilmesini sağlar.
(6) İthalatçılar, bir motor kendi sorumluluklarında
iken, depolama veya nakliye koşullarının, bu motorun bu bölüme veya üçüncü
bölüme uygunluğunu tehlikeye atmamasını sağlar.
(7) İthalatçılar, gerekçeli talep üzerine, bir
motorun uygunluğunu ispatlamak için gereken tüm bilgi ve belgeleri, Türkçe
veya Bakanlığın kabul edeceği bir dilde Bakanlığa sunar.
İthalatçıların
uygun olmayan motorlara ilişkin yükümlülükleri
MADDE 13
– (1) Bir motorun bu Yönetmeliğe
uygun olmadığını ve özellikle de AB tip onayına karşılık gelmediğini
düşünen veya bu şekilde düşünmesi için sebebi olan bir ithalatçı, söz
konusu motor uygun hale getirilinceye kadar motoru piyasaya arz edemez.
İthalatçı bununla ilgili olarak imalatçı ve piyasa gözetimi ve denetimi
kuruluşunun yanı sıra AB tip onayını veren onay kuruluşunu gecikmeksizin
bilgilendirir.
(2) Piyasaya arz ettiği bir motorun bu Yönetmeliğe
uygun olmadığını düşünen veya bu şekilde düşünmesi için sebebi olan bir
ithalatçı, şüphelenilen uygunsuzluğun niteliği ve gerçekleşme olasılığı
hakkında derhal bir soruşturma yürütür. Soruşturmanın sonucuna bağlı olarak
ithalatçı, üretimdeki motorların onaylanmış motor tipine veya motor
ailesine uygun hale getirilmesini zamanında sağlamak için düzeltici
tedbirleri alır ve imalatçıyı bu tedbirler hakkında bilgilendirir.
Dağıtıcıların
genel yükümlülükleri
MADDE 14
– (1) Dağıtıcılar, bir motoru
piyasada bulundururken bu Yönetmeliğin gereklilikleri ile ilgili gereken
özeni gösterir.
(2) Dağıtıcılar, bir motoru piyasada bulundurmadan
önce;
a) İmalatçının 9 uncu maddenin beşinci fıkrasına
uymuş olduğunu,
b) Uygulanabilir ise, ithalatçının 12 nci maddenin
ikinci ve dördüncü fıkralarına uymuş olduğunu,
c) Motorun 33 üncü maddede belirtilen zorunlu
işaretlemeleri taşıdığını,
ç) 44 üncü maddede belirtilen bilgi ve
talimatların, OEM tarafından kolayca anlaşılabilecek bir dilde sunulduğunu,
doğrular.
(3) Dağıtıcılar, bir motor kendi sorumluluklarında
iken, depolama veya nakliye koşullarının, motorun bu bölüme veya üçüncü
bölüme uygunluğunu tehlikeye atmamasını sağlar.
(4) Dağıtıcılar, gerekçeli talep üzerine,
imalatçının 9 uncu maddenin sekizinci fıkrasında belirtilen belgeleri veya
ithalatçının 12 nci maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen belgeleri
Bakanlığa sunmasını sağlar.
Dağıtıcıların
uygun olmayan motorlara ilişkin yükümlülükleri
MADDE 15
– (1) Bir motorun bu Yönetmeliğe
uygun olmadığını düşünen veya bu şekilde düşünmesi için sebebi olan bir
dağıtıcı, söz konusu motor uygun hale getirilinceye kadar motoru piyasada
bulunduramaz.
(2) Piyasada bulundurduğu bir motorun bu
Yönetmeliğe uygun olmadığını düşünen veya bu şekilde düşünmesi için sebebi
olan dağıtıcı, imal edilmekte olan motorların onaylanmış motor tipine veya
motor ailesine uygun hale getirilmesi için 10 uncu veya 13 üncü madde
uyarınca gereken düzeltici tedbirlerin alınmasını sağlamak üzere imalatçı
veya imalatçı temsilcisini bilgilendirir.
OEM'lerin
motorların montajına ilişkin yükümlülükleri
MADDE 16
– (1) OEM'ler, AB tip onaylı
motorları, 44 üncü maddenin ikinci fıkrası uyarınca imalatçı tarafından
sağlanan talimatlara uygun olarak ve gaz ve partikül halindeki kirletici
emisyonları bakımından motor performansını olumsuz yönde etkilemeyecek bir
şekilde karayolu dışında kullanılan hareketli makinelere monte eder.
(2) Bir OEM'in birinci fıkrada belirtilen
talimatlara uymaması veya bir motoru, karayolu dışında kullanılan hareketli
makinelere montajı sırasında, gaz ve partikül halindeki kirletici
emisyonları bakımından motorun performansını olumsuz etkileyecek şekilde
modifiye etmesi durumunda, söz konusu OEM bu Yönetmeliğin amaçları
doğrultusunda imalatçı olarak kabul edilir ve özellikle 9 uncu ve 10 uncu
maddelerde belirtilen yükümlülüklere tabi olur.
(3) OEM'ler, AB tip onaylı motorları, sadece 5 inci
maddede öngörülen özel kullanım türleri uyarınca karayolu dışında
kullanılan hareketli makinelere monte eder.
(4) 33 üncü maddede belirtilen motorun zorunlu
işaretlemelerinin, parçalar sökülmeden görünmediği durumlarda OEM, söz konusu
maddede ve ilgili uygulama mevzuatında belirtilen şekilde, imalatçı
tarafından sağlanan işaretlemelerin bir suretini karayolu dışında
kullanılan hareketli makinelere görünür bir şekilde iliştirir.
(5) Bir imalatçının, bir motoru OEM'e 35 inci
maddenin üçüncü fıkrası uyarınca egzoz arıtma sisteminden ayrı olarak
teslim etmesi durumunda, uygulanabilir ise, OEM imalatçıya motorun ve egzoz
arıtma sisteminin montajı ile ilgili bilgileri sağlar.
İmalatçı
yükümlülüklerinin ithalatçılara ve dağıtıcılara uygulanması
MADDE 17
– (1) Bir motoru kendi adı veya
ticari markası altında piyasada bulunduran veya böyle bir motoru, ilgili
şartlara uygunluğunu etkileyebilecek şekilde modifiye eden bir ithalatçı
veya dağıtıcı, bu Yönetmeliğin amaçları bakımından imalatçı olarak kabul
edilir ve özellikle 9 uncu ve 10 uncu maddelerde belirtilen yükümlülüklere
tabi olur.
İktisadi
işletmeciler ve OEM'ler için bildirim yükümlülükleri
MADDE 18
– (1) İktisadi işletmeciler ve
OEM'ler, talep üzerine, piyasaya arz tarihinden itibaren beş yıllık süre
boyunca Bakanlığa;
a) Kendilerine motor tedarik etmiş olan her
iktisadi işletmeciyi,
b) Motor tedarik ettikleri her iktisadi işletmeciyi
veya belirlenebilir olduğu hallerde, tüm OEM'leri,
bildirir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Maddi Gereklilikler
AB tip onayına
ilişkin egzoz emisyon şartları
MADDE 19
– (1) İmalatçılar, motor
tiplerinin ve motor ailelerinin, ikinci bölüm ve bu bölüm içinde belirtilen
gerekliliklere uygun olacak şekilde tasarlanmasını, imal edilmesini ve
monte edilmesini sağlar.
(2) Ek III'te belirtilen motorların piyasaya arz
tarihinden itibaren, motor tipleri ve motor aileleri, Faz V olarak
adlandırılan ve Ek II'de belirtilen egzoz emisyon sınır değerlerini aşamaz.
İlgili uygulama mevzuatında belirtilen motor ailesini tanımlayan parametreler
uyarınca, bir motor ailesinin birden fazla güç aralığını kapsadığı
durumlarda, ana motor (AB tip onayı amacıyla) ve aynı aile içindeki tüm
motor tipleri (üretimin uygunluğu açısından), geçerli güç aralıkları ile
ilgili olarak;
a) En katı emisyon sınır değerlerini sağlar.
b) En katı emisyon sınır değerlerine karşılık gelen
test çevrimleri kullanılarak test edilir.
c) Ek III'te belirtilen, AB tip onayı ve piyasaya
arz için geçerli olan en erken tarihlere tabi olur.
(3) Motor tiplerinin ve motor ailelerinin egzoz
emisyonları, 25 inci maddede belirtilen test çevrimleri esasına göre ve 26
ncı maddeye uygun olarak ölçülür.
(4) Motor tipleri ve motor aileleri, onaysız
değişikliği mümkün olduğu ölçüde önleyecek şekilde tasarlanır ve emisyon
kontrol stratejileri ile donatılır. İptal stratejilerinin kullanılması
yasaktır.
(5) Çalışma modları da dahil olmak üzere motor
tiplerinin ve motor ailelerinin tanımlanmasında kullanılacak parametrelerin
ayrıntıları ve dördüncü fıkrada belirtilen onaysız değişikliğin önlenmesine
ilişkin teknik ayrıntılar uygulama mevzuatı aracılığıyla belirlenir.
Komisyon tarafından yayımlanan bu uygulama mevzuatı, Türkiye’de Bakanlık
tarafından yayımlanır ve yürürlüğe konur.
Kullanımdaki
motorlara ait emisyonların izlenmesi
MADDE 20
– (1) Bu Yönetmelik uyarınca tip
onayı verilmiş Faz V emisyonlu motor tiplerine veya motor ailelerine mensup
motorlardan kaynaklanan gaz halindeki kirletici emisyonları, karayolu
dışında kullanılan hareketli makinelere monte edilen ve normal görev
döngüleri boyunca çalıştırılan kullanımdaki motorlar test edilerek izlenir.
(2) Bu testler, imalatçının sorumluluğu altında ve
Bakanlığın gerekliliklerine uygun olarak, farklı motor kategorileri için
motorların seçimi, test usulleri ve sonuçların raporlanması ile ilgili
hükümlere uygun olarak doğru şekilde bakımı yapılmış motorlar üzerinde
yapılır.
(3) Bakanlık, bu tür test usulleri bulunmayan motor
kategorileri ve alt kategorileri için uygun test usullerinin geliştirilmesi
amacıyla pilot programlar yürütebilir.
(4) Bakanlık, test çevriminden ölçülen emisyonların
gerçek çalışmada ölçülen emisyonlara ne ölçüde karşılık geldiğini
belirlemek üzere her motor kategorisi için izleme programları yürütebilir.
Söz konusu programlar ve sonuçları, Bakanlıkça kamuoyuna açıklanabilir.
(5) Motorların seçimi, test usulleri ve birinci ila
dördüncü fıkralarda belirtilen sonuçların raporlanması ile ilgili
ayrıntıların belirlenmesi konusunda, Türkiye’de mevzuatı oluşturmak ve
kabul etmek üzere Bakanlık yetkilidir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
AB Tip Onayı İşlemleri
AB tip
onayı başvurusu
MADDE 21
– (1) İmalatçılar, onay
kuruluşuna, her motor tipinin veya motor ailesinin AB tip onayı için ayrı
bir başvuruda bulunur ve her başvuru ile birlikte 22 nci maddede belirtilen
tanıtım dosyasını sunar. Belirli bir motor tipi veya uygulanabilir ise,
motor ailesi ile ilgili olarak tek bir başvuru yapılır ve bu başvuru tek
bir onay kuruluşuna sunulur.
(2) İmalatçılar, motor tipine veya bir motor ailesi
söz konusu olduğunda, 22 nci maddede belirtilen tanıtım dosyasında açıklanan
ana motor özelliklerine uygun bir motoru AB tip onayı testlerini yapmaktan
sorumlu teknik servise sunar.
(3) Bir motor ailesinin AB tip onayına yönelik bir
başvuru olması durumunda, eğer onay kuruluşu, ikinci fıkrada belirtilen
seçilmiş ana motor ile ilgili olarak, sunulan başvurunun 22 nci maddede
belirtilen tanıtım dosyasında tanımlanan motor ailesini tam olarak temsil
etmediğine karar verirse, imalatçılar motor ailesini temsil etmek üzere
onay kuruluşu tarafından kabul edilen bir alternatifi ve gerekirse ilave
bir ana motoru sunar.
(4) Onaylanmış motor tipinin veya motor ailesinin
imalatının başlamasından sonraki bir ay içinde, imalatçılar kullanımdaki
motorların izlenmesine ilişkin ilk planı, söz konusu motor tipi veya
uygulanabilir ise motor ailesi için AB tip onayı veren onay kuruluşuna
sunar.
Tanıtım
dosyası
MADDE 22
– (1) Başvuru sahibi, onay
kuruluşuna aşağıdakileri içeren bir tanıtım dosyası sunar:
a) Referans yakıtların ve imalatçı tarafından talep
edilmesi halinde 26 ncı maddenin ikinci fıkrasında belirtilen diğer tüm
belirlenmiş yakıtların, yakıt karışımlarının veya yakıt emülsiyonlarının
bir listesini içeren ve 26 ncı maddenin dördüncü fıkrasında belirtilen
uygulama mevzuatı uyarınca tanımlanan bir tanıtım belgesi.
b) Motor tipiyle veya uygulanabilir ise ana motorla
ilgili tüm veriler, çizimler, fotoğraflar ve diğer bilgiler.
c) AB tip onayı başvuru işlemleri çerçevesinde onay
kuruluşu tarafından talep edilebilecek her türlü ek bilgiler.
(2) Tanıtım dosyası, basılı olarak veya teknik
servis ve onay kuruluşu tarafından kabul edilen elektronik bir formatta
sunulabilir.
(3) Tanıtım belgesi ve tanıtım dosyasına ilişkin
şablonları belirlemek üzere uygulama mevzuatı kabul edilebilir. Komisyon
tarafından yayımlanan bu uygulama mevzuatı, Türkiye’de Bakanlık tarafından
yayımlanır ve yürürlüğe konur.
BEŞİNCİ BÖLÜM
AB Tip Onay İşlemlerinin Yürütülmesi
Genel
hükümler
MADDE 23
– (1) Başvuruyu alan onay
kuruluşu, aşağıdakilerin her birine uyan tüm motor tiplerine veya motor
ailelerine AB tip onayı verir:
a) Tanıtım dosyasındaki ayrıntılar.
b) Bu Yönetmeliğin gerekliliklerine ve özellikle 27
nci maddede belirtilen üretimin uygunluğu düzenlemeleri.
(2) Bir motorun bu Yönetmelikte belirtilen
gereklilikleri yerine getirmesi durumunda, onay kuruluşu böyle bir motorun
monte edildiği karayolu dışında kullanılan hareketli makinelerin egzoz
emisyonları ile ilgili başka herhangi bir AB tip onayı şartı getirmez.
(3) Her motor alt kategorisi için Ek III'te
belirtilen motorların AB tip onayı tarihinden sonra onay kuruluşu, bu
Yönetmelikte belirtilen gereklilikleri sağlamayan bir motor tipine veya
motor ailesine AB tip onayı veremez.
(4) AB tip onay belgeleri, Komisyon tarafından
belirlenen uyumlaştırılmış bir sisteme göre numaralandırılır.
(5) Onay kuruluşu, IMI aracılığıyla;
a) İlgili AB tip onay belgesini verdikten sonraki
bir ay içinde, vermiş olduğu veya uygulanabilir ise kapsam genişletme
yapılmış AB tip onaylarının bir listesini AB üyesi ülkelerin onay
kuruluşlarına bildirir.
b) Vermeyi reddettiği veya geri çektiği AB tip
onaylarının bir listesini, kararının gerekçeleriyle birlikte gecikmeksizin
AB üyesi ülkelerin onay kuruluşlarına bildirir.
c) AB üyesi ülkelerin onay kuruluşlarından bir
talep aldıktan sonra bir ay içinde, onayladığı, onaylamayı reddettiği veya
AB tip onayını geri çektiği her motor tipi veya motor ailesi için, mevcut
olması halinde, motor tipine veya motor ailesine ait AB tip onayı
belgesinin bir suretini, altıncı fıkrada belirtilen tanıtım paketi ile
birlikte söz konusu onay kuruluşuna gönderir.
(6) Onay kuruluşu, test raporu ile birlikte teknik
servis veya onay kuruluşu tarafından görevlerini yerine getirirken tanıtım
dosyasına eklenen diğer tüm belgelerden oluşan bir tanıtım paketi hazırlar.
Tanıtım paketinde, tüm içeriğin listelendiği bir fihrist yer alır. Bu
fihrist, AB tip onay usulünde birbirini izleyen adımların kaydını,
özellikle de revizyon ve güncellemelerin tarihlerini sunmak üzere, her
belgedeki bütün sayfaları ve belgenin formatını açık bir biçimde gösterecek
şekilde uygun biçimde numaralandırılır veya işaretlenir. Onay kuruluşu,
tanıtım paketinde yer alan bilgilerin, ilgili AB tip onayının
geçerliliğinin sona ermesini izleyen en az 25 yıllık bir süre boyunca hazır
tutulmasını sağlar.
(7) Dördüncü fıkrada belirtilen uyumlaştırılmış
numaralandırma sisteminin oluşturulmasına ilişkin yöntemi ve beşinci
fıkrada belirtilen veri paylaşımına ilişkin şablonları ve veri yapısını
belirlemek üzere uygulama mevzuatı kabul edilebilir. Komisyon tarafından
yayımlanan bu uygulama mevzuatı, Türkiye’de Bakanlık tarafından yayımlanır
ve yürürlüğe konur.
AB tip
onay belgesi ile ilgili özel hükümler
MADDE 24
– (1) AB tip onay belgesi, ek
olarak aşağıdaki hususları içerir:
a) Tanıtım paketi.
b) Uygulanabilir ise, 32 nci maddede belirtilen
uygunluk beyanlarını imzalamaya yetkili kişilerin isimleri, imza örnekleri
ve şirketteki konumlarına dair bir beyan.
(2) AB tip onay belgesi için Komisyon tarafından
belirlenen şablon kullanılır.
(3) Onay kuruluşu, onaylanmış her bir motor tipi
veya motor ailesi ile ilgili olarak;
a) AB tip onay belgesinin ilgili tüm bölümlerini
doldurur ve buna test raporunu ekler.
b) Tanıtım paketinin fihristini (dizin) hazırlar.
c) Tamamlanan belgeyi ekleriyle birlikte en kısa
sürede başvuru sahibine teslim eder.
(4) Bir AB tip onayının 36 ncı madde uyarınca
geçerliliği ile ilgili kısıtlamalara tabi tutulduğu durumlarda veya motor
tipinin veya motor ailesinin bu Yönetmeliğin belirli gerekliliklerinden
muaf tutulduğu durumlarda, AB tip onayı belgesinde bu kısıtlamalar veya
muafiyetler belirtilir.
(5) İkinci fıkrada belirtilen AB tip onay belgesine
ilişkin şablonu belirlemek üzere uygulama mevzuatı kabul edilebilir.
Komisyon tarafından yayımlanan bu uygulama mevzuatı, Türkiye’de Bakanlık
tarafından yayımlanır ve yürürlüğe konur.
AB tip
onayı için gereken testler
MADDE 25
– (1) Bu Yönetmelikte belirtilen
teknik şartlara uygunluk, belirlenen teknik servisler tarafından
gerçekleştirilen uygun testler aracılığıyla kanıtlanır. Bu testlerin
gerçekleştirilmesine yönelik ölçüm ve test usulleri ile özel ekipmanlar ve
aletler 26 ncı maddede tanımlanan şekilde olur.
(2) İmalatçı, gerekli testlerin
gerçekleştirilmesine yönelik ilgili mevzuat kapsamında gereken sayıda
motoru onay kuruluşu için hazır bulundurur.
(3) Gerekli testler, onaylanacak motor tipini veya
uygulanabilir ise, motor ailesinin ana motorunu temsil eden motorlar
üzerinde yapılır. Buna rağmen imalatçı, onay kuruluşu ile mutabakat içinde,
onaylanacak motor tipini veya yerine göre motor ailesinin ana motorunu
temsil etmemesine rağmen, gereken performans seviyesi ile ilgili en olumsuz
bir dizi özelliği bir araya getiren bir motor seçebilir. Seçim sürecinde
karar vermeye yardımcı olması için sanal test yöntemleri kullanılabilir.
(4) AB tip onay testlerinin yürütülmesi amacıyla
uygulanabilir test çevrimleri Ek IV'te belirtilmiştir. AB tip onayına dahil
edilen her motor tipi için uygulanabilir test çevrimleri, tanıtım belgesi
içinde belirtilir.
(5) Motor tipini veya uygulanabilir ise, motor
ailesinin ana motorunu temsil eden bir motor veya üçüncü fıkrada belirtilen
istisna uyarınca seçilen bir motor, Ek IV'teki Tablo IV-1 ila Tablo IV-10
içinde tanımlanan, uygulanabilir durumdaki karayolu dışı kararlı durum test
çevrimi kullanılarak bir dinamometre aracılığıyla test edilir. İmalatçı, bu
testi ayrık modlu veya artırımlı model test yöntemi kullanarak yürütmeyi
seçebilir. Yedinci ve sekizinci fıkralarda belirtilen durumlar haricinde,
aynı kategorinin sabit devirli çalışmasında kullanılan belirli bir
kategorideki değişken devirli motorun, uygulanabilir durumdaki sabit
devirli kararlı durum test çevrimi kullanılarak test edilmesi gerekmez.
(6) Alternatif bir devire ayarlanabilen regülatörlü
sabit devirli bir motor söz konusu olduğunda, beşinci fıkradaki
gereklilikler, uygulanabilir durumdaki her sabit devirde yerine getirilir
ve tanıtım belgesinde her motor tipi için geçerli olan devirler belirtilir.
(7) Hem değişken devirli hem de sabit devirli
çalışma için kullanılması amaçlanan IWP kategorisinden bir motor söz konusu
olduğunda, beşinci fıkradaki gereklilikler, uygulanabilir durumdaki her
kararlı durum test çevrimi için ayrı ayrı yerine getirilir ve tanıtım
belgesinde bu şartların yerine getirildiği her kararlı durum test çevrimi
belirtilir.
(8) 5 inci maddenin ikinci fıkrası uyarınca IWA
kategorisindeki bir motor yerine kullanılmak üzere tasarlanan IWP
kategorisinde bir motor söz konusu olduğunda, Ek IV'teki Tablo IV-5 ve
Tablo IV-6 içinde belirtilen uygulanabilir durumdaki her kararlı durum test
çevrimi için beşinci fıkradaki gereklilikler yerine getirilir ve tanıtım
belgesinde bu şartların yerine getirildiği her kararlı durum test çevrimi
belirtilir.
(9) 35 inci maddenin beşinci ve altıncı fıkraları
uyarınca tip onaylı motorlar haricinde, NRE kategorisindeki 19 kW veya daha
büyük ancak en çok 560 kW net güce sahip değişken devirli motorlar, beşinci
fıkradaki gereklilikleri yerine getirmenin yanı sıra Ek IV'teki Tablo IV-11
içinde tanımlanan süreksiz test çevrimi kullanılarak bir dinamometre
aracılığıyla da test edilir.
(10) Maksimum devri 3.400 devir/dakika veya daha
düşük olan NRS-v-2b ve NRS-v-3 alt kategorilerindeki motorlar, beşinci
fıkradaki gereklilikleri yerine getirmenin yanı sıra Ek IV'teki Tablo IV-12'de
tanımlanan süreksiz test çevrimi kullanılarak bir dinamometre aracılığıyla
da test edilir.
(11) Motor yük ve devir ayarlarının belirlenmesine
yönelik yöntem de dahil olmak üzere, bu maddede belirtilen kararlı durum ve
süreksiz test çevrimlerinin ayrıntılı teknik şartlarını ve özelliklerini
belirlemek üzere, Türkiye’de mevzuatı oluşturmak ve kabul etmek üzere
Bakanlık yetkilidir.
(12) AB tip onayı için gereken test raporu
formatını belirlemek üzere uygulama mevzuatı kabul edilebilir. Komisyon
tarafından yayımlanan bu uygulama mevzuatı, Türkiye’de Bakanlık tarafından
yayımlanır ve yürürlüğe konur.
AB tipi
onayına yönelik ölçümlerin ve testlerin yürütülmesi
MADDE 26
– (1) Bu Yönetmeliğe tabi motorlar
için nihai egzoz emisyon testi sonuçları, laboratuvar test sonuçlarına
aşağıdakilerin tümü uygulanarak hesaplanır:
a) Üçüncü fıkranın gerektirdiği ve henüz
laboratuvar ölçümüne dahil edilmediği durumlarda, karter gazı emisyonları.
b) Üçüncü fıkranın gerektirdiği ve motorda
rejenerasyonlu bir egzoz arıtma sisteminin bulunduğu durumlarda, gereken
her ayarlama faktörü.
c) Tüm motorlar için, Ek V'te belirtilen emisyon
dayanıklılık dönemlerine uygun bozulma faktörleri.
(2) Bir motor tipinin veya motor ailesinin, bu
Yönetmelikte belirtilen emisyon sınırlarına uygun olup olmadığını
belirlemek için test edilmesi, aşağıdaki referans yakıtlar veya yakıt
kombinasyonları kullanılarak yapılır. Motor tipi veya motor ailesi, ayrıca,
imalatçı tarafından bir AB tip onayı başvurusunda belirtilen ve tanıtım
dosyası içinde tanımlanan diğer yakıtlar, yakıt karışımları veya yakıt
emülsiyonları ile ilgili olarak bu Yönetmelikte belirtilen egzoz emisyon
sınırlarını da sağlar.
a) Motorin.
b) Benzin.
c) İki zamanlı SI motorlar için benzin/yağ
karışımı.
ç) Doğalgaz/biyometan.
d) Sıvı petrol gazı (LPG).
e) Etanol.
(3) Ölçümlerin ve testlerin yapılması ile ilgili
olarak aşağıdaki hususlara ilişkin teknik gereklilikler sağlanır:
a) Testlerin yürütülmesine ilişkin cihazlar ve
prosedürler.
b) Emisyon ölçümü ve örneklemeye ilişkin cihazlar
ve prosedürler.
c) Veri değerlendirme ve hesaplama yöntemleri.
ç) Bozulma faktörlerinin belirlenmesine yönelik
yöntemler.
d) Ek II'de belirtilen Faz V emisyon sınırlarına
uyan NRE, NRG, IWP, IWA, RLR, NRS, NRSh, SMB ve ATS kategorilerindeki
motorlarla ilgili olarak;
1) Karter gazı emisyonlarını hesaba katma
yöntemleri.
2) Egzoz arıtma sistemlerinin sürekli veya seyrek
rejenerasyonunun belirlenmesine ve hesaba katılmasına ilişkin yöntemleri.
e) Ek II'de belirtilen Faz V emisyon sınırlarına
uyan ve hem püskürtülen yakıtın miktarını hem de zamanlamasını belirlemek
için elektronik kontrol kullanan veya NOx azaltmak için
kullanılan emisyon kontrol sistemini devreye almak, devreden çıkarmak veya
modüle etmek için elektronik kontrol kullanan NRE, NRG, IWP, IWA, RLL ve RLR
kategorilerindeki elektronik olarak kontrol edilen motorlarla ilgili
olarak;
1) Emisyon kontrol stratejilerini ve bu
stratejileri ispatlamak için gereken belgeler.
2) NOx kontrol tedbirlerini ve bu
kontrol tedbirlerini ispatlamak için kullanılan yöntem.
3) İçinde, emisyonların Ek II'de belirtilen emisyon
sınırlarını aşmasına izin verilen miktarın kontrol edildiği ilgili karayolu
dışı kararlı durum test çevrimi ile ilişkili alan.
4) Emisyon benç testi sırasında, teknik servis
tarafından, kontrol alanı içinde ilave ölçüm noktalarının seçimi.
(4) Aşağıdaki hususlar konusunda, Türkiye’de
mevzuatı oluşturmak ve kabul etmek üzere Bakanlık yetkilidir:
a) Emisyon laboratuvarı test sonuçlarının, birinci
fıkranın (c) bendinde belirtilen bozulma faktörlerini içerecek şekilde
uyarlanmasına yönelik metodoloji.
b) İkinci fıkrada belirtilen referans yakıtların
teknik özellikleri ve uygulanabilir ise, tanıtım dosyasında tarif edilen
diğer herhangi bir yakıt, yakıt karışımı veya yakıt emülsiyonu açıklamasına
ilişkin gereklilikler.
c) Üçüncü fıkrada belirtilen ölçümlerin ve
testlerin yapılmasına yönelik ayrıntılı teknik gereklilikler ve özellikler.
ç) 49 sayılı BM/AEK Regülasyonu 06 serisinde
verilen şartlar hesaba katılarak PN ölçmek için kullanılan yöntem.
d) Ek II'de belirtilen iki yakıtlı motorların veya
gaz yakıtla çalışan tek yakıtlı motorların test edilmesi açısından geçerli
olan ayrıntılı teknik gereklilikler.
Üretimin
uygunluğu düzenlemeleri
MADDE 27
– (1) AB tip onayı vermiş bir onay
kuruluşu, gerekirse AB üyesi ülkelerin onay kuruluşlarıyla işbirliği
içinde, imal edilmekte olan motorların, bu Yönetmeliğin gereklilikleri
uyarınca onaylanan tipe uygun olmalarını sağlamak amacıyla yeterli seviyede
düzenlemenin yapılmış olduğunu doğrulamak için AB tip onayı ile ilgili olarak
gereken tedbirleri alır.
(2) AB tip onayı vermiş bir onay kuruluşu, imalatçı
tarafından düzenlenen uygunluk beyanlarının 32 nci maddeye uygun olduğunu
doğrulamak için bu AB tip onayı ile ilgili gerekli tedbirleri alır.
(3) AB tip onayı vermiş bir onay kuruluşu,
gerekirse AB üyesi ülkelerin onay kuruluşlarıyla işbirliği içinde, birinci
fıkrada belirtilen düzenlemelerin, imal edilmekte olan motorların onaylanan
tipe ve uygunluk beyanlarına uygun olmaya devam etmelerini ve uygulanabilir
ise, 32 nci maddeye uymaya devam etmelerini sağlamak amacıyla yeterli
seviyede olmaya devam ettiğini doğrulamak için AB tip onayı ile ilgili
olarak gereken tedbirleri alır.
(4) AB tip onayı vermiş olan onay kuruluşu, bir
motorun onaylanmış tipe uygunluğunu doğrulamak için, imalatçının üretim
tesisleri de dahil olmak üzere imalatçı tesislerinde alınan numuneler
üzerinde AB tip onayı için gereken herhangi bir kontrolü veya testi
yapabilir.
(5) AB tip onayı vermiş bir onay kuruluşu, imalatın
devam etmesine rağmen birinci fıkrada belirtilen düzenlemelerin
uygulanmadığını, birinci fıkrada belirtilen şekilde kararlaştırılan
düzenlemelerden önemli ölçüde sapma olduğunu, uygulanmasına son verildiğini
veya artık yeterli görülmediğini tespit etmesi durumunda, üretimin uygunluğuna
ilişkin usulün doğru bir şekilde takip edilmesini sağlamak için gerekli
tedbirleri alır veya AB tip onayını geri çeker.
(6) İmal edilmekte olan motorların onaylanan tipe
uygun olmasını sağlamak için, onay kuruluşları tarafından alınacak
ayrıntılı tedbirler ve izlenecek usulleri belirlemek üzere, Türkiye’de
mevzuatı oluşturmak ve kabul etmek üzere Bakanlık yetkilidir.
ALTINCI BÖLÜM
AB Tip Onaylarında Yapılan Değişiklikler ve AB Tip
Onaylarının Geçerliliği
Genel
hükümler
MADDE 28
– (1) İmalatçı, tanıtım paketindeki
bilgilerde herhangi bir değişiklik konusunda, AB tip onayını veren onay
kuruluşunu gecikmeksizin bilgilendirir. Böyle bir değişiklik olması
halinde, söz konusu onay kuruluşu 29 uncu maddede belirtilen usullerden
hangisine uyulacağını belirler. Gerektiğinde, onay kuruluşu, imalatçıyla
istişare ettikten sonra, yeni bir AB tip onayı verilmesine karar verebilir.
(2) AB tip onayında değişiklik yapılmasına yönelik
bir başvuru, sadece orijinal AB tip onayını veren onay kuruluşuna sunulur.
(3) Onay kuruluşu, bir değişiklik yapılması için,
muayenelerin veya testlerin tekrarlanması gerektiğini tespit ederse
imalatçıyı bu hususta bilgilendirir. 29 uncu maddede belirtilen usuller
sadece, onay kuruluşunun bu muayenelere veya testlere dayanarak AB tip
onayı gerekliliklerinin karşılanmaya devam edildiği sonucuna varması
halinde uygulanır.
AB tip
onaylarının revize edilmesi ve kapsam genişletilmesi
MADDE 29
– (1) Tanıtım paketinde kayıtlı
özelliklerin muayene veya test tekrarı gerektirmeksizin değişmesi halinde,
bu tür bir değişiklik “revizyon” olarak adlandırılır. Böyle bir revizyon
yapılması durumunda, onay kuruluşu, gerekçesiz gecikme olmaksızın tanıtım
paketinin ilgili sayfalarının her birini gerektiği şekilde revize ederek
değişikliğin niteliğini açıkça gösterecek şekilde işaretler; aynı zamanda
revizyon tarihini belirtir ve tanıtım paketine revize edilmiş bir fihrist
ekler. Değişikliklere dair ayrıntılı bir açıklama ile birlikte tanıtım
paketinin konsolide edilmiş ve güncellenmiş bir versiyonu, bu fıkranın
şartlarını yerine getirmiş sayılır.
(2) Tanıtım paketindeki bilgilerin değiştirildiği
ve aşağıdakilerden herhangi birinin gerçekleştiği durumlarda, birinci
fıkrada belirtilen şekilde bir değişiklik “kapsam genişletme” olarak
adlandırılır:
a) Ek muayene veya test gerekliliği.
b) Ekleri hariç olmak üzere, AB tip onay belgesinde
bulunan herhangi bir bilgi değişikliği.
c) Bu Yönetmelikte veya bu Yönetmeliği desteklemek
amacıyla yayımlanmış uygulama mevzuatında belirtilen yeni bir şartın,
onaylanmış motor tipi veya motor ailesi için geçerli hale gelmesi durumu.
(3) Kapsam genişletme yapılması halinde, onay
kuruluşu daha önce art arda yapılmış kapsam genişletmelerin sayısına göre
arttırılan bir kapsam genişletme numarasıyla belirtilen, güncellenmiş bir
AB tip onay belgesi düzenler. Söz konusu AB tip onay belgesinde, kapsam
genişletmenin nedeni ve tarihi açıkça gösterilir.
(4) Tanıtım paketinin sayfalarında yapılan her
değişiklikte veya konsolide edilmiş, güncellenmiş her bir versiyonda, AB
tip onay belgesine ekli tanıtım paketinin fihristi, en son kapsam
genişletmenin veya revizyonun tarihini veya güncellenmiş versiyonun en son
konsolidasyon tarihini belirtecek şekilde değiştirilir.
(5) İkinci fıkranın (c) bendinde belirtilen yeni
şartlar, teknik açıdan emisyon performansı bakımından söz konusu motor
tipiyle veya motor ailesiyle ilgisiz ise motor tipinin veya motor ailesinin
AB tip onayında değişiklik yapılması gerekmez.
Değişikliklerin
uygulanması ve bildirilmesi
MADDE 30
– (1) AB tip onayının revize
edilmesi durumunda, onay kuruluşu gereksiz bir gecikme olmaksızın revize
edilen belgeleri veya yerine göre 29 uncu maddenin birinci fıkrasında
belirtilen tanıtım paketinin revize edilmiş fihristini de içeren; konsolide
edilmiş, güncellenmiş versiyonu başvuru sahibine verir.
(2) AB tip onayında kapsam genişletme yapılması
halinde, onay kuruluşu gereksiz bir gecikme olmaksızın ekleri ve tanıtım
paketinin fihristi de dahil olmak üzere 29 uncu maddenin ikinci fıkrasında
belirtilen güncellenmiş AB tip onayı belgesini başvuru sahibine verir.
(3) Onay kuruluşu, 23 üncü maddenin beşinci fıkrası
uyarınca AB tip onaylarında yapılan değişiklikler hakkında AB üyesi
ülkelerin onay kuruluşlarını IMI aracılığıyla bilgilendirir.
AB tip
onayının geçerliliği
MADDE 31
– (1) AB tip onayları sınırsız bir
süre için verilir.
(2) Bir motorun AB tip onayı aşağıdaki durumlardan
herhangi birinin ortaya çıkması halinde geçersiz hale gelir:
a) Onaylanmış motor tipi veya uygulanabilir ise,
motor ailesi için geçerli yeni gerekliliklerin, bunların piyasaya arz
edilmeleri için zorunlu hale geldiği ve bu doğrultuda AB tip onayının
uzatılmasının veya revize edilmesinin mümkün olmadığı durumlarda.
b) Onaylanmış motor tipinin veya motor ailesinin
imalatına kesin surette ve gönüllü olarak son verildiği durumlarda.
c) AB tip onayının geçerliliğinin 36 ncı maddenin
üçüncü fıkrası uyarınca bir kısıtlama nedeniyle sona erdiği durumlarda.
ç) AB tip onayının 27 nci maddenin beşinci fıkrası,
40 ıncı maddenin birinci fıkrası veya 41 inci maddenin üçüncü fıkrası
uyarınca geri çekildiği durumlarda.
(3) AB tip onayının geçerliliğine ilişkin
koşulların, motor ailesi içindeki tek bir motor tipi ile ilgili olarak
artık yerine getirilemediği durumlarda, söz konusu motor ailesinin AB tip
onayı sadece o motor tipi için geçersiz hale gelir.
(4) Bir motor tipinin veya uygulanabilir ise, bir
motor ailesinin üretimine kesin olarak son verilmesi durumunda; imalatçı,
söz konusu üretime son verildiğini ilgili AB tip onayını veren onay
kuruluşuna bildirir. AB tip onayını veren onay kuruluşu, motor tipi veya
motor ailesi için bu bildirimin alınmasını izleyen bir ay içinde diğer onay
kuruluşlarını durum hakkında bilgilendirir.
(5) Dördüncü fıkra hükümleri saklı kalmak şartıyla,
bir motor tipinin veya uygulanabilir ise, bir motor ailesinin AB tip
onayının geçersiz olacağı durumlarda, imalatçı bu durumu ilgili AB tip
onayını veren onay kuruluşuna bildirir. Bu tür durumlarda, AB tip onayını
veren onay kuruluşu, ilgili tüm bilgileri gecikmeksizin diğer onay kuruluşlarına
bildirir. Bu bildirimde özellikle, imal edilen son motorun imalat tarihi ve
motor tanıtım numarası belirtilir.
(6) Dördüncü ve beşinci fıkralarda belirtilen
bildirim gereklilikleri, ilgili bilgilerin IMI'ye yüklenmesi halinde yerine
getirilmiş sayılır.
YEDİNCİ BÖLÜM
Uygunluk Beyanı ve İşaretlemeler
Uygunluk
beyanı
MADDE 32
– (1) İmalatçı, bir motor tipi
veya motor ailesi AB tip onayının sahibi sıfatıyla, aşağıda belirtilen
maddeler çerçevesinde piyasaya arz edilen motorlar ile birlikte bir
uygunluk beyanı verir:
a) 35 inci maddenin ikinci, dördüncü, beşinci,
altıncı, yedinci veya sekizinci fıkralarında ve 36 ncı maddenin dördüncü
fıkrasında belirtilen bir muafiyet.
b) Geçici 1 inci maddenin altıncı, yedinci veya
sekizinci fıkralarında belirtilen bir geçiş hükmü.
Uygunluk beyanında motor için geçerli olacak
belirli özellikler ve kısıtlamalar belirtilir. Uygunluk beyanı, motorla
birlikte ücretsiz olarak teslim edilir ve uygulanabilir ise, motorun monte
edildiği karayolu dışında kullanılan hareketli makine ile birlikte verilir.
Uygunluk beyanının teslimi, açık bir talebe veya imalatçıya ek bilgi
sunulmasına bağlı olamaz. Uygunluk beyanı aynı zamanda bir güvenli
elektronik dosya biçiminde de sunulabilir. Motor imalat tarihini izleyen 10
yıllık bir süre için imalatçı, son kullanıcının talebi üzerine, düzenlenme
maliyetini aşmayan bir miktarın ödenmesi karşılığında uygunluk beyanının
bir suretini verir. "Suret" ifadesi, uygunluk beyanının bu tür
her kopyası üzerinde açıkça görünür olur.
(2) Uygunluk beyanı, Türkçe veya AB’nin resmi
dillerinden birinde düzenlenir. Onay kuruluşları, imalatçıdan bu belgenin
kendi resmi dillerine çevrilmesini talep edebilir.
(3) Uygunluk beyanlarını imzalamaya yetkili
kişi/kişiler, imalatçı kuruluşun çalışanı olup söz konusu kuruluşun
yönetimi tarafından, motorun tasarımı ve imalatı veya üretiminin uygunluğu
ile ilgili olarak imalatçının yasal sorumluluğunu tam olarak yerine
getirmek üzere usulünce yetkilendirilir.
(4) Uygunluk beyanının bütün maddeleri eksiksiz bir
şekilde doldurulur ve motorun kullanımı ile ilgili olarak bu Yönetmelikte
yer alan kısıtlamalar dışında herhangi bir kısıtlama içermez.
(5) Sahteciliği önlemeye ve güvenli elektronik
dosyanın doğrulanmasına imkan tanımaya yönelik özellikler de dahil olmak
üzere, uygunluk beyanı için şablonu belirlemek üzere uygulama mevzuatı
kabul edilebilir. Bu amaçla, uygulama mevzuatında, uygunluk beyanını
korumak için kullanılan güvenlik özellikleri yer alır. Komisyon tarafından
yayımlanan bu uygulama mevzuatı, Bakanlık tarafından yayımlanır ve
yürürlüğe konur.
Motorların
zorunlu işaretlemesi
MADDE 33
– (1) İmalatçı, onaylanmış tipe
uygun olarak imal edilen her motora bir işaret (zorunlu işaretleme)
iliştirir.
(2) Aşağıdaki motorlarla ilgili olarak zorunlu
işaretleme, motorun ilgili muafiyete veya geçiş hükümlerine tabi olduğunu gösteren
ek bilgileri içerir:
a) Türkiye sınırları içerisinde veya dışında imal
edilen ve daha sonra Türkiye’de karayolu dışında kullanılan hareketli
makinelere monte edilen, 35 inci maddenin birinci fıkrasında belirtilen
üçüncü ülkelere ihracata yönelik motorlar.
b) 35 inci maddenin ikinci, beşinci, altıncı veya
sekizinci fıkraları uyarınca piyasaya arz edilen motorlar.
c) 35 inci maddenin dördüncü fıkrası uyarınca
geçici olarak piyasaya arz edilen motorlar.
ç) 35 inci maddenin yedinci fıkrası, geçici 1 inci
maddenin yedinci veya sekizinci fıkrası uyarınca piyasaya arz edilen yedek
motorlar.
(3) Motor imalat hattından ayrıldığında gereken
zorunlu temel bilgiler, motor piyasaya arz edilmeden önce gereken zorunlu
temel bilgiler ve uygulanabilir ise, ikinci fıkrada belirtilen ek bilgiler
de dahil olmak üzere zorunlu işaretleme için şablonu belirlemek üzere
uygulama mevzuatı kabul edilebilir. Komisyon tarafından yayımlanan bu
uygulama mevzuatı, Bakanlık tarafından yayımlanır ve yürürlüğe konur.
Motorların
geçici işaretlemesi
MADDE 34
– (1) İmalatçı, onaylanmış tipe
uygun olarak imal edilen ve 35 inci maddenin üçüncü fıkrası çerçevesinde
piyasaya arz edilen her motora geçici bir işaret iliştirir.
(2) Henüz onaylı tipe uygun olmayan ve söz konusu
motorun imalatçısına teslim edilen bir motorda, sadece geçici bir işaret
olur.
(3) Belirtilmesi gereken zorunlu temel bilgiler de
dahil olmak üzere, birinci ve ikinci fıkralarda belirtilen geçici
işaretlemeler için şablonu belirlemek üzere uygulama mevzuatı kabul
edilebilir. Komisyon tarafından yayımlanan bu uygulama mevzuatı, Türkiye’de
Bakanlık tarafından yayımlanır ve yürürlüğe konur.
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Muafiyetler
Genel
muafiyetler
MADDE 35
– (1) 33 üncü maddenin ikinci
fıkrasının (a) bendinde belirtilen motorlar hariç olmak üzere, üçüncü
ülkelere ihracata yönelik motorlar bu Yönetmeliğe tabi değildir.
(2) 33 üncü maddenin ikinci fıkrasının (b) bendinde
belirtilen motorlar hariç olmak üzere, silahlı kuvvetler tarafından
kullanılmaya yönelik motorlar bu Yönetmeliğe tabi değildir. Bu fıkranın
amaçları doğrultusunda; itfaiye, sivil savunma hizmetleri, kamu düzeninin
korunmasından sorumlu kuvvetler ve acil sağlık hizmetleri, silahlı
kuvvetlerin bir parçası olarak kabul edilmez.
(3) 33 üncü maddedeki hükümler saklı kalmak
koşuluyla ve OEM'nin rızası ile imalatçı söz konusu OEM'ye bir motoru egzoz
arıtma sisteminden ayrı olarak teslim edebilir.
(4) 6 ncı maddenin ikinci fıkrasına bakılmaksızın,
Bakanlık bu Yönetmeliğe uygun olarak AB tip onayı almamış motorların saha
testi amacıyla geçici olarak piyasaya arz edilmesine izin verir.
(5) 19 uncu maddenin ikinci fıkrası ve 23 üncü
maddenin üçüncü fıkrasına bakılmaksızın, Bakanlık, Ek VI'da belirtilen özel
amaçlı motorlara yönelik gaz ve partikül halindeki kirletici emisyonu sınır
değerlerini sağlayan motorlar için, 30/6/2016 tarihli ve 29758 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Muhtemel Patlayıcı Ortamda Kullanılan Teçhizat ve
Koruyucu Sistemler ile İlgili Yönetmeliğin (2014/34/AB) 4 üncü maddesinin
birinci fıkrasının (l) bendinde tanımlanan muhtemel patlayıcı ortamlarda
kullanılacak karayolu dışında kullanılan hareketli makinelere monte edilmek
üzere tasarlanmış olmaları şartıyla AB tip onayı verir ve bu motorların
piyasaya arz edilmesine izin verir.
(6) 19 uncu maddenin ikinci fıkrası ve 23 üncü
maddenin üçüncü fıkrasına bakılmaksızın, Bakanlık, talep üzerine, Ek VI'da
belirtilen özel amaçlı motorlara yönelik gaz ve partikül halindeki
kirletici emisyonu sınır değerlerini sağlayan motorlar için, sadece afet ve
acil durumlara ilişkin kurum ve kuruluşlar tarafından kullanılan kurtarma
botlarının suya indirilmesi ve karaya çekilmesi için kullanılan karayolu
dışında kullanılan hareketli makinelere monte edilmek üzere tasarlanmış
olmaları şartıyla AB tip onayı verebilir ve bu motorların piyasaya arz
edilmesine izin verebilir.
(7) 6 ncı maddenin ikinci fıkrasına ve 19 uncu
maddenin ikinci fıkrasına bakılmaksızın, RLL veya RLR kategorisindeki ve
31/12/2011 tarihinde veya daha önce piyasaya arz edilmiş olan motorlar ile
ilgili olarak Bakanlık, eğer inceleme sonrasında Ek II'deki Tablo II-7 ve
Tablo II-8 içinde belirtilen geçerli emisyon sınırlarına uyan bir motorun
montajının önemli teknik zorluklar içereceğini kabul eder ve bu sonuca
varırsa, yedek motorların piyasaya arz edilmesine izin verebilir. Böyle bir
durumda, yedek motorların, 31/12/2011 tarihinde piyasaya arz edilmeleri
için sağlamaları gerekecek emisyon sınırları ile uyumlu olmaları ya da daha
katı emisyon sınırları ile uyumlu olmaları gerekir. 31/12/2011 tarihinden
sonra piyasaya arz edilen RLL ve RLR kategorilerindeki motorlar ile ilgili
olarak Bakanlık, değiştirilecek motorların piyasaya ilk arz edildikleri
sırada sağlamaları gereken emisyon sınırları ile uyumlu yedek motorların
piyasaya arz edilmesine izin verebilir.
(8) RLL veya RLR kategorilerindeki motorlar ile
ilgili olarak Bakanlık, 1/9/2020 tarihinde geçerli olan ilgili mevzuatta
tanımlanan en son geçerli emisyon sınırları ile uyumlu motorların piyasaya
arz edilmesine, Ek II'deki Tablo II-7 veya Tablo II-8 içinde belirtilen
geçerli emisyon sınırları ile uyumlu motorların kullanılması orantısız
maliyetlere yol açacaksa izin verebilir.
(9) Bu Yönetmeliği tamamlamak üzere, aşağıdakilere
ilişkin ayrıntılı teknik şartnameler ve koşullar konusunda, Türkiye’de
mevzuatı oluşturmak ve kabul etmek üzere Bakanlık yetkilidir:
a) Bir motorun bir imalatçı tarafından OEM'ye,
üçüncü fıkrada belirtildiği gibi egzoz arıtma sisteminden ayrı olarak
teslim edilmesi.
b) Dördüncü fıkrada belirtildiği gibi bu
Yönetmeliğe uygun olarak AB tip onayı almamış motorların saha testi
amacıyla geçici olarak piyasaya arz edilmesi.
c) Beşinci ve altıncı fıkralarda belirtildiği gibi,
Ek VI'da belirtilen özel amaçlı motorlara yönelik gaz ve partikül halindeki
kirletici emisyonu sınır değerlerini sağlayan motorlar için AB tip onayı
verilmesi ve bu motorların piyasaya arz edilmesine izin verilmesi.
Yeni
teknolojiler veya yeni kavramlar için muafiyetler
MADDE 36
– (1) Bir imalatçı, yeni
teknolojiler veya yeni konseptler içeren ve bu yeni teknolojilerin veya yeni
konseptlerin bir sonucu olarak, bu Yönetmeliğin bir veya daha fazla
gerekliliği ile uyumlu olmayan bir motor tipi veya motor ailesiyle ilgili
olarak AB tip onayı başvurusu yapabilir.
(2) Onay kuruluşu aşağıdaki koşulların hepsinin
karşılandığı durumlarda, birinci fıkrada atıf yapılan AB tip onayını verir:
a) Başvuruda, yeni teknolojilerin veya yeni
konseptlerin, söz konusu motor tipini veya motor ailesini bu Yönetmeliğin
gerekliliklerinden biri veya daha fazlası ile uyumsuz hale getirmesinin
nedenlerinin belirtilmesi.
b) Başvuruda, yeni teknolojilerin veya yeni
kavramların çevresel etkilerini ve en azından muafiyet istenen bu
Yönetmeliğin gereklilikleri ile sağlanan seviyeye eşdeğer bir çevre
koruması sağlamak için alınan tedbirlerin açıklanması.
c) Bu fıkranın (b) bendinde belirtilen koşulun
karşılandığını kanıtlayan test açıklamalarının ve sonuçlarının sunulması.
(3) Birinci fıkrada belirtilen AB tip onayının
verilmesi Komisyonun iznine tabidir. Uygulanabilir ise, Komisyon tarafından
verilen iznin herhangi bir kısıtlamaya tabi olup olmadığı belirtilir. Söz
konusu izin, bir uygulama mevzuatı aracılığıyla verilir.
(4) Üçüncü fıkra uyarınca izin kararı beklenirken,
herhangi bir onay kuruluşu;
a) Sadece verilen ülke sınırlarında geçerli olması,
b) Sadece istenen muafiyet kapsamındaki bir motor
tipi veya motor ailesiyle ilgili olması,
c) En az 36 ay boyunca geçerli olması,
koşulları altında geçerli olacak bir geçici AB tip
onayı verebilir. Onay kuruluşu, bir geçici AB tip onayı verildiğinde,
ikinci fıkrada belirtilen bilgileri içeren bir dosya aracılığıyla, söz
konusu onay hakkında Komisyonu ve AB üyesi ülkeleri gecikmeksizin
bilgilendirir. Bu tür bir geçici AB tip onayının geçici niteliği ve sınırlı
bölgesel geçerliliği, AB tip onayı belgesinin başlığından ve ilgili
uygunluk beyanının başlığından açıkça anlaşılır.
(5) Bir onay kuruluşu, dördüncü fıkrada belirtilen
bir geçici AB tip onayını kabul etmeye karar verdiği durumda, ilgili onay
kuruluşunu ve Komisyonu bu hususta yazılı olarak bilgilendirir.
(6) Üçüncü fıkrada belirtilen iznin verilmemesine
karar verilmesi durumunda, onay kuruluşu, geçici AB tip onayının ret
tarihinden altı ay sonra iptal edileceğini derhal dördüncü fıkrada
belirtilen geçici AB tip onayının sahibine bildirir. Üçüncü fıkrada
belirtilen iznin verilmemesi kararına rağmen, geçerliliği sona ermeden önce
geçici AB tip onayına uygun olarak üretilen motorlar, geçici AB tip onayını
kabul etmiş onay kuruluşlarının ülkelerinde piyasaya arz edilebilir.
(7) Dördüncü ve beşinci fıkralarda belirtilen
bilgilendirme gereklilikleri, ilgili bilgiler IMI'ye yüklendiğinde yerine
getirilmiş sayılır.
(8) Üçüncü fıkrada belirtilen izni ortaya koyan
uygulama mevzuatı kabul edilebilir. Komisyon tarafından yayımlanan bu
uygulama mevzuatı, Türkiye’de Bakanlık tarafından yayımlanır ve yürürlüğe
konur.
(9) Dördüncü fıkrada belirtilen AB tip onay belgesi
ve uygunluk beyanları için zorunlu temel bilgileri de içeren
uyumlaştırılmış şablonları belirlemek üzere uygulama mevzuatı kabul
edilebilir. Komisyon tarafından yayımlanan bu uygulama mevzuatı, Türkiye’de
Bakanlık tarafından yayımlanır ve yürürlüğe konur.
Diğer
mevzuatın ve uygulama mevzuatının sonradan uyarlanması
MADDE 37
– (1) Bakanlık, 36 ncı madde
uyarınca bir muafiyet tanınmasına izin verildiği durumlarda, ilgili
mevzuatın veya uygulama mevzuatının teknolojik gelişmelere göre uyarlanması
için, Komisyon tarafından yapılan işlemi müteakip gereken tedbirleri alır.
36 ncı madde uyarınca izin verilen muafiyetin BM/AEK Regülasyonu ile
düzenlenen bir hususla ilgili olması durumunda, Revize Edilmiş 1958 Cenevre
Antlaşması çerçevesinde uygulanan prosedür doğrultusunda Komisyonun ilgili
BM/AEK Regülasyonunda yapılmasını önerdiği değişiklikler BM/AEK’da
yayımlandığında, Türkiye’nin de taraf olduğu BM/AEK Regülasyonundaki bu
değişiklikler Türkiye’de de uygulanır.
(2) Birinci fıkrada belirtilen ilgili mevzuatta
değişiklik yapılır yapılmaz muafiyete izin veren sınırlamalar kaldırılır.
Uygulama mevzuatının uyumlaştırılmasının sağlanamadığı durumlarda,
Komisyon, geçici AB tip onayı veren onay kuruluşunun talebi üzerine, onay
kuruluşuna kapsam genişletme yetkisi verebilir.
DOKUZUNCU BÖLÜM
İmalatın Raporlanması ve Doğrulanması
İmalatçıların
imalatın raporlanmasına ilişkin yükümlülükleri
MADDE 38
– (1) İmalatçı, bu Yönetmeliğe
uygun olarak imal edilen ve son imalat raporunun sunulduğu tarihten beri
veya bu Yönetmelikteki gerekliliklerin ilk yürürlüğe girdiği tarihten beri
AB tip onayına uygun olan her motor tipi ve motor alt kategorisi için motor
sayılarını içeren bir listeyi AB tip onayını veren onay kuruluşuna sunar.
Bu listenin sunumunda aşağıdaki dönemlere uyulur:
a) Her takvim yılının bitimini izleyen 45 gün
içinde.
b) Ek III'te belirtilen motorların piyasaya arz
edilme tarihinden hemen sonra.
c) Onay kuruluşunun öngörebileceği başka herhangi
bir tarihte.
(2) Birinci fıkrada belirtilen listede, tanıtım
numaralarının, karşılık gelen motor tipleri ve uygulanabildiği yerde, motor
aileleri ile ve bu korelasyonların motor kodlama sistemi tarafından
tanımlanmadığı durumlarda AB tip onayı numaraları ile nasıl ilişkilendirildiği
belirtilir.
(3) Birinci fıkrada belirtilen listede, imalatçının
onaylanmış bir motor tipini veya motor ailesini imal etmeye son verdiği her
durum açıkça belirtilir.
(4) İmalatçı, birinci fıkrada belirtilen listenin
bir kopyasını, ilgili AB tip onayının geçerliliğinin sona ermesini takiben
en az 20 yıl süreyle saklar.
(5) Birinci fıkrada belirtilen listenin formatını
belirlemek üzere uygulama mevzuatı kabul edilebilir. Komisyon tarafından
yayımlanan bu uygulama mevzuatı, Bakanlık tarafından yayımlanır ve
yürürlüğe konur.
Doğrulama
tedbirleri
MADDE 39
– (1) AB tip onayı veren onay
kuruluşu, uygun olduğunda AB ülkelerinin onay kuruluşlarıyla işbirliği
yaparak tip onaylı motor piyasaya arz edilmeden veya hazır bulundurulmadan
önce, AB tip onayı ile ilgili tanıtım numaralarının imalatçılara doğru bir
şekilde tahsis edilmesini ve imalatçılar tarafından uygun şekilde kullanılmasını
sağlamak için gerekli tedbirleri alır.
(2) Tanıtım numaralarına ilişkin ek bir doğrulama,
27 nci maddede belirtilen üretimin uygunluğunun kontrolü ile bağlantılı
olarak gerçekleştirilebilir.
(3) Tanıtım numaralarının doğrulanması ile ilgili
olarak imalatçı veya imalatçı temsilcisi, talep üzerine gecikmeksizin
imalatçının satın alıcılarına ilişkin gereken bilgileri, 38 inci madde
uyarınca üretildiği bildirilen motorların tanıtım numaraları ile birlikte
sorumlu onay kuruluşuna verir. Motorların bir OEM için hazır bulundurulması
durumunda imalatçıdan ek bir bilgi istenmez.
(4) Onay kuruluşundan gelen bir talep sonrasında,
imalatçı zorunlu işaretleme gerekliliklerine uygunluğu ispat edemezse onay
kuruluşu ilgili motor tipi veya motor ailesi için verilen AB tip onayını
geri çekebilir. Onay kuruluşları, 23 üncü maddenin beşinci fıkrası
uyarınca, geri çekilen herhangi bir AB tip onayı ve bu geri çekmenin
nedenleri hakkında bir ay içinde birbirlerini bilgilendirir.
ONUNCU BÖLÜM
Koruyucu Hükümler
Onaylı
tipe uygun olmayan motorlar
MADDE 40
– (1) Zorunlu işaretleme bulunan
motorların ve uygulanabildiği yerde, bir uygunluk beyanı ile birlikte
sunulan motorların, onaylanan motor tipine veya motor ailesine uygun
olmadığı durumlarda; AB tip onayını veren onay kuruluşu, imalat sürecindeki
motorların onaylanmış motor tipine veya motor ailesine uygun hale getirilmesini
sağlamak için gereken tedbirleri alır. Bu tedbirler, imalatçı tarafından
gerçekleştirilen düzeltici faaliyetin yetersiz olması halinde AB tip
onayının geri çekilmesini içerebilir. İlgili onay kuruluşu, alınan
tedbirler hakkında diğer onay kuruluşlarını bilgilendirir.
(2) Birinci fıkranın amaçları doğrultusunda, AB tip
onayı belgesinde veya tanıtım paketinde belirtilen özelliklerden sapmalar,
bu sapmalara altıncı bölüm uyarınca izin verilmediği durumlarda, onaylanmış
motor tipine veya motor ailesine uygunsuzluk olarak kabul edilir.
(3) Onay kuruluşu, uygulanabildiği yerde, bir
uygunluk beyanı ile birlikte sunulan veya kendisi dışındaki bir ülkede
düzenlenen bir tip onayı işareti bulunan motorların onaylanmış motor tipine
veya motor ailesine uygun olmadığını tespit etmesi durumunda, AB tip
onayını veren onay kuruluşundan, imalat sürecindeki motorların onaylanan
motor tipine veya motor ailesine uygun olmaya devam ettiğini doğrulamasını
talep edebilir. Böyle bir talebin alınması üzerine, AB tip onayını veren
onay kuruluşu, birinci fıkrada belirtilen tedbiri mümkün olan en kısa
sürede ve en geç talep tarihinden itibaren üç ay içinde alır.
(4) Onay kuruluşları, 23 üncü maddenin beşinci
fıkrası uyarınca, geri çekilen herhangi bir AB tip onayı ve bu geri
çekmenin nedenleri hakkında bir ay içinde birbirlerini bilgilendirir.
(5) AB tip onayını veren onay kuruluşunun kendisine
bildirilen uygunsuzluğa itiraz etmesi durumunda, ilgili AB ülkeleri ile
anlaşmazlık çözülmeye çalışılır. Onay kuruluşu, Komisyonu bu hususta
bilgilendirir ve gerekli durumlarda, anlaşma sağlanması amacıyla uygun
müzakereler yapılır.
Motorların
geri çağrılması
MADDE 41
– (1) Bakanlık tarafından AB tip
onayı verilen bir imalatçının, motorların karayolu dışında kullanılan
hareketli makinelere monte edilmiş olup olmadığı fark etmeksizin Ürünlerin
Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmelik hükümleri uyarınca,
motorların çevrenin veya halk sağlığının korunması açısından ciddi bir risk
oluşturması gerekçesi ile piyasaya arz edilen motorları geri çağırmakla
yükümlü olduğu durumlarda, söz konusu imalatçı;
a) Derhal Bakanlığı bilgilendirir.
b) Bakanlığa söz konusu ciddi riske yönelik bir
dizi uygun çözüm yolu önerisi sunar.
(2) Bakanlık, önerilen çözüm yolları hakkında
Komisyonu ve AB üyesi ülkelerin onay kuruluşlarını gecikmeksizin
bilgilendirir. Onay kuruluşları, çözüm yollarının ilgili ülkelerde etkin
bir biçimde uygulanmasını sağlar.
(3) Bir onay kuruluşu, çözüm yollarının yetersiz
olduğunu ya da yeterince hızlı uygulanmadığını düşünürse AB tip onayını
veren Bakanlığı vakit geçirmeden bilgilendirir. İmalatçının bunun ardından
etkili düzeltici tedbirler önermediği ve uygulamadığı durumlarda, AB tip
onayını veren Bakanlık, AB tip onayının geri çekilmesi de dahil olmak üzere
gerekli tüm koruyucu tedbirleri alır. AB tip onayı geri çekilirse, onayın
geri çekilmesini izleyen bir ay içinde Bakanlık, taahhütlü posta veya dengi
bir elektronik yöntem ile imalatçıyı, AB üyesi ülkelerin onay kuruluşlarını
ve Komisyonu bilgilendirir.
Kararların
ve mevcut çözüm yollarının bildirilmesi
MADDE 42
– (1) Aşağıdaki tipteki kararlarda
veya aşağıdaki amaçla verilen kararlarda bunların dayandırıldıkları
gerekçeler belirtilir:
a) Bu Yönetmelik uyarınca alınan kararlar.
b) AB tip onayını reddeden veya geri çeken
kararlar.
c) Bir motorun piyasadan geri çağrılmasını
gerektiren kararlar.
ç) Bir motorun piyasaya arz edilmesini yasaklayan,
kısıtlayan veya engelleyen kararlar.
d) Bu Yönetmelik kapsamına giren bir motorun monte
edildiği karayolu dışında kullanılan hareketli makinelerin piyasaya arz
edilmesini yasaklayan, kısıtlayan veya engelleyen kararlar.
(2) Onay kuruluşları ilgili tarafa aşağıdakileri
bildirir:
a) Birinci fıkrada belirtilen herhangi bir kararı.
b) Yürürlükte olan mevzuat uyarınca kendisine
sunulan çözüm yollarını ve bu çözüm yolları için geçerli olan zaman
sınırlarını.
ON BİRİNCİ BÖLÜM
Uluslararası Mevzuat ve Teknik Bilgilerin
Sağlanması
Eşdeğer
motor tip onaylarının kabulü
MADDE 43
– (1) Bakanlık, AB üyesi ülkeler
dışındaki ülkelerle arasındaki çok taraflı anlaşmalar veya ikili anlaşmalar
çerçevesinde, bu Yönetmelik tarafından belirlenen, motorların AB tip
onayına ilişkin koşullar ve hükümler ile uluslararası düzenlemeler veya
üçüncü ülkelerin düzenlemeleri tarafından belirlenen usuller arasındaki
denkliği kabul edebilir.
(2) Türkiye’nin kabul ettiği veya dördüncü fıkranın
(a) bendinde belirtilen mevzuatta ortaya koyulan şekilde Türkiye’nin taraf
olduğu BM/AEK düzenlemeleri uyarınca verilen tip onaylarının ve gerekli
görülen zorunlu işaretlemenin veya bunlarda yapılan değişikliklerin, bu
Yönetmelik uyarınca verilen AB tip onaylarının ve gerekli görülen zorunlu
işaretlemenin eşdeğeri olduğu kabul edilir.
(3) Dördüncü fıkranın (b) bendinde belirtilen
mevzuatta listelenen Avrupa Birliği düzenlemeleri esas alınarak verilen AB
tip onayları, bu Yönetmelik uyarınca verilen AB tip onaylarının eşdeğeri
olarak kabul edilir.
(4) Bu Yönetmeliği tamamlamak üzere, aşağıdaki
hususlar konusunda, Türkiye’de mevzuatı oluşturmak ve kabul etmek üzere
Bakanlık yetkilidir:
a) Uygulanmaları ile ilgili olarak içlerinde belirtilen
tüm gereklilikler de dahil olmak üzere, Türkiye’nin kabul ettiği ve
karayolu dışında kullanılan hareketli makinelere monte edilecek motor
tiplerinin ve motor ailelerinin AB tip onayı için geçerli olacak BM/AEK
regülasyonlarının veya bunlarda yapılan değişikliklerin listesi.
b) Uygulanmaları ile ilgili olarak içlerinde
belirtilen tüm gereklilikler de dahil olmak üzere, AB tip onaylarının uygun
olarak verildiği mevzuatın listesi.
(5) Ek I’in Tablo I-1'inde belirtilen NRE
kategorisindeki motor aileleri veya motor tipleri için, BM/AEK Regülasyon
No 96’nın 05 sayılı değişiklikler dizisine uygun tip onayları ve
uygulanabildiğinde ilgili zorunlu işaretlemeleri, bu Yönetmeliğin tip
onayına ve zorunlu işaretlemesine eşdeğer olarak tanınır. Eşdeğer tip onayına
sahip kullanımdaki motorların emisyonları 20 nci maddeye uygun olarak
imalatçı tarafından izlenir.
OEM'ler
ve son kullanıcılar için bilgiler ve talimatlar
MADDE 44
– (1) Bir imalatçı, OEM'lere veya
son kullanıcılara, bu Yönetmelikte belirtilen ve onay kuruluşu tarafından
onaylanan bilgilerden farklı herhangi bir teknik bilgi veremez.
(2) İmalatçı, motorun montajı veya kullanımı ile
ilgili herhangi bir özel koşula veya kısıtlamaya ilişkin bir açıklama da
dahil olmak üzere motorun karayolu dışında kullanılan hareketli makinelere
doğru şekilde monte edilmesi için gereken ilgili tüm bilgileri ve
talimatları OEM'lerin kullanımına sunar.
(3) İmalatçı, bir motorun kullanımı ile bağlantılı
herhangi bir özel koşula veya kısıtlamaya ilişkin bir açıklama da dahil olmak
üzere son kullanıcılara yönelik ilgili tüm bilgileri ve gereken talimatları
OEM'lerin kullanımına sunar.
(4) İmalatçılar, AB tip onayı sürecinde belirlenen
karbondioksit (CO2) emisyonlarına ait değeri OEM'lerin kullanımına
sunar ve OEM'lere, söz konusu bilgileri, test koşulları hakkında açıklayıcı
bilgilerle birlikte, motorun monte edilmesi amaçlanan karayolu dışında
kullanılan hareketli makinenin son kullanıcısına iletmeleri talimatını
verir.
(5) İkinci, üçüncü ve dördüncü fıkralarda
belirtilen bilgilere ve talimatlara dair ayrıntıları belirlemek üzere,
Türkiye’de mevzuatı oluşturmak ve kabul etmek üzere Bakanlık yetkilidir.
IMI
vasıtasıyla veri ve bilgi paylaşımı
MADDE 45
– (1) Bakanlık diğer onay
kuruluşlarıyla veya Komisyon ile bu Yönetmelik çerçevesinde gerçekleştirdiği
AB tip onaylarına ilişkin veri ve bilgi paylaşımını, IMI aracılığıyla
elektronik formatta yapar.
ON İKİNCİ BÖLÜM
Teknik Servislerin Görevlendirilmesi ve
Bildirilmesi
Teknik
servislerle ilgili gereklilikler
MADDE 46
– (1) Bir teknik servis, bir onay
kuruluşu tarafından 48 inci madde uyarınca görevlendirilir ve bu maddenin
ikinci ila dokuzuncu fıkralarındaki gereklilikleri yerine getirir.
(2) Teknik servisler ulusal mevzuata tabi olarak
kurulur ve tüzel kişiliği haizdir.
(3) Teknik servisler, değerlendirdikleri motorun
tasarım, imalat, tedarik veya bakım sürecinden bağımsız bir üçüncü taraf
olmalıdır. Bağımsızlığını ve herhangi bir çıkar çatışması olmadığını ispat
etmesi koşuluyla, değerlendirdiği, test ettiği veya muayene ettiği motorların
tasarımı, imalatı, tedariki, birleştirilmesi, montajı, kullanımı veya bakımı
ile ilgili teşebbüsleri temsil eden bir ticaret birliğine veya meslek
federasyonuna mensup bir kuruluşun, bu fıkranın ilk cümlesindeki
gereklilikleri yerine getirdiği kabul edilir.
(4) Üst düzey yönetimi ve 48 inci maddenin birinci
fıkrası uyarınca teknik servisin görevlendirildiği faaliyet kategorilerini
yürütmekten sorumlu personeli de dahil olmak üzere teknik servis,
değerlendirdiği motorların tasarımcısı, imalatçısı, tedarikçisi,
kurulumcusu veya bakım görevlisi olamaz ve bu faaliyetlerle uğraşan
tarafları temsil edemez. Bu kısıtlama, üçüncü fıkrada belirtilen ve teknik
servisin çalışması için gerekli olan değerlendirilmiş motorların
kullanılmasını veya bu tür motorların kişisel amaçlarla kullanılmasını
engellemez. Teknik servis, kendisine bağlı şube, temsilcilik veya
yüklenicilerinin gerçekleştirdiği faaliyetlerin, görevlendirildiği faaliyet
kategorileri ile ilgili olarak kendi gizliliğini, nesnelliğini veya
tarafsızlığını etkilememesini sağlar.
(5) Teknik servis, görevlendirildiği faaliyet
kategorilerini en yüksek derecede mesleki dürüstlük ve ilgili alanda şart
olan teknik yeterlilik ile gerçekleştirir. Teknik servisin personeli,
özellikle finansal her tür baskı veya teşvikten, özellikle de bu
faaliyetlerin sonuçlarından bir menfaati olan kişilerden veya kişi
gruplarından gelen, kararı veya değerlendirme faaliyetlerinin sonuçları
üzerinde etkili olabilecek bu tür baskı veya teşviklerden bağımsız
olmalıdır.
(6) Teknik servis, aşağıdaki hususlarda yeterliliğe
sahip olduğunu garanti ederek kendisini görevlendiren onay kuruluşuna, 48
inci maddenin birinci fıkrası uyarınca görevlendirilmeyi istediği tüm
faaliyet kategorilerini yerine getirebileceğini ispat eder:
a) Görevi yerine getirmek için yeterli ve uygun
deneyimin yanı sıra uygun becerilere ve spesifik teknik bilgi ve mesleki
eğitime sahip personel.
b) Görevlendirilmek istediği faaliyet kategorileri
ile ilgili prosedürlerin şeffaflığını ve tekrarlanabilirliğini göstermesi
bakımından bu prosedürlere dair açıklamalar.
c) Görevlendirilmek istediği faaliyet
kategorilerinin yerine getirilmesine ilişkin, söz konusu motordaki teknolojinin
karmaşıklık derecesini ve bu motorun bir toplu veya seri imalat sürecine
göre imal edilip edilmediğini dikkate alan prosedürler.
ç) Görevlendirilmek istediği faaliyet kategorileri
ile ilgili görevleri uygun bir şekilde yerine getirmek için gereken araçlar
ve gerekli tüm ekipmanlara veya imkanlara erişim.
(7) Üst düzey yönetimi ve değerlendirme personeli
de dahil olmak üzere teknik servis tarafsız olmakla ve söz konusu taraflar,
teknik servisin görevlendirildiği faaliyet kategorileri ile ilgili olarak
kendi karar bağımsızlıkları veya dürüstlükleri ile çatışabilecek hiçbir
faaliyette bulunmamakla yükümlüdür.
(8) Sorumluluk ulusal mevzuat uyarınca onay
kuruluşu tarafından üstlenilmediği veya onay kuruluşunun kendisi
değerlendirmeden doğrudan sorumlu olmadığı sürece teknik servis,
faaliyetlerini kapsayan mali sorumluluk sigortasını yaptırır.
(9) Teknik servis personeli, bu Yönetmelik ve
ilgili diğer mevzuatın herhangi bir hükmü kapsamındaki görevlerini yerine
getirirken elde edilen tüm bilgiler ile ilgili olarak mesleki gizliliğe
bağlı kalır. Teknik servis personeli, söz konusu teknik servisi
görevlendiren onay kuruluşu ile arasındaki bilgi paylaşımı konusunda veya
ulusal mevzuatın bu tür bir paylaşımı gerektirmesi durumunda, bu fıkranın
birinci cümlesinde belirtilen yükümlülüğe tabi değildir. Özel mülkiyet
hakları korunur.
Teknik
servislerin şube, temsilcilik ve yüklenicileri
MADDE 47
– (1) Teknik servis, kendisini
görevlendiren onay kuruluşunun onayını almak şartıyla, 48 inci maddenin
birinci fıkrası uyarınca görevlendirildiği faaliyet kategorileri ile
bağlantılı belirli görevleri yüklenicilere verebilir veya söz konusu
faaliyetlerin şube veya temsilcilikleri tarafından gerçekleştirilmesini
sağlayabilir. Bu tür durumlarda teknik servisler, kendisine bağlı
yüklenici, şube veya temsilciliğinin 46 ncı maddede belirtilen gereklilikleri
yerine getirmesini sağlar ve kendisini görevlendiren onay kuruluşunu bu
hususta bilgilendirir.
(2) Teknik servisler, kuruldukları yerlerden
bağımsız olarak şube, temsilcilik veya yüklenicilerinin yerine getirdikleri
görevlerden tamamen sorumludur.
(3) Teknik servisler, her bir yüklenici, şube veya
temsilciliğinin nitelikleriyle ve onlar tarafından gerçekleştirilen
görevlerin değerlendirilmesi ile ilgili belgeleri, onay kuruluşunun
incelemesi için hazır bulundurur.
Teknik
servislerin görevlendirilmesi
MADDE 48
– (1) Onay kuruluşları, uzmanlık
alanlarına uygun olarak aşağıdaki faaliyet kategorilerinden biri veya daha
fazlası için teknik servisler görevlendirir:
a) A kategorisi: Bu Yönetmelikte belirtilen
testlerin söz konusu teknik servise ait tesislerde gerçekleştirilmesi.
b) B kategorisi: Bu Yönetmelikte belirtilen
testlerin bir imalatçının veya bir üçüncü tarafın tesislerinde gerçekleştirildiği
durumlarda, bu tür testlere nezaret edilmesi.
c) C kategorisi: İmalatçının üretimin uygunluğunu
sağlamaya yönelik prosedürlerinin düzenli olarak değerlendirilmesi ve
izlenmesi.
ç) D kategorisi: İmalatın uygunluğunu sağlamaya
yönelik testlere veya muayenelere nezaret edilmesi veya bu test veya
muayenelerin gerçekleştirilmesi.
(2) Bir onay kuruluşu, birinci fıkrada belirtilen
faaliyet kategorilerinden biri veya daha fazlası için teknik servis olarak
hareket edebilir.
(3) Bu madde uyarınca görevlendirilenler dışında,
AB üyesi ülkeler dışındaki ülkelerde yerleşik teknik servisler 51 inci
maddedeki bildirime tabi tutularak görevlendirilebilir, ancak teknik
servislerin bu şekilde tanınması için Türkiye ile söz konusu üçüncü ülke
arasında teknik servislerin tanınmasının öngörüldüğü bir ikili anlaşma
olmalıdır. Ancak, 46 ncı maddenin ikinci fıkrası uyarınca kurulan bir
teknik servis, kendisine bağlı şube veya temsilciliklerin doğrudan bu
teknik servis tarafından yönetilmesi ve kontrol edilmesi şartıyla, üçüncü
ülkelerde şube veya temsilcilikler kurabilir.
Teknik
servislerin performans standartlarına ve değerlendirilmesine yönelik
prosedürler
MADDE 49
– (1) Bu Yönetmeliği tamamlamak
üzere, aşağıdaki hususlar konusunda Türkiye’de mevzuatı oluşturmak ve kabul
etmek üzere Bakanlık yetkilidir:
a) Teknik servislerin uyması gereken standartlar.
b) İlgili rapor da dahil olmak üzere, 50 nci madde
uyarınca teknik servislerin değerlendirilmesine ilişkin prosedür.
Teknik
servis faaliyetlerinin değerlendirilmesi
MADDE 50
– (1) Görevlendiren onay kuruluşu,
teknik servis olmak isteyen kurum/kuruluşun bu Yönetmelikteki ve bu
Yönetmelik uyarınca kabul edilen mevzuattaki gerekliliklere uygunluk
açısından değerlendirildiğini gösteren bir değerlendirme raporu
düzenler. Değerlendirme raporu, bir
ulusal akreditasyon kuruluşu tarafından verilen, teknik servisin bu
Yönetmeliğin şartlarını yerine getirdiğini tasdik eden bir akreditasyon
belgesi içerebilir. Bu raporun dayandığı değerlendirme, 49 uncu maddede
belirtilen mevzuatta belirlenen hükümler doğrultusunda yapılır.
(2) Görevlendiren onay kuruluşu, değerlendirme
raporunu en az üç yılda bir gözden geçirir.
(3) Görevlendiren onay kuruluşu, değerlendirme
raporunu, talebi üzerine Komisyona bildirir. Değerlendirmenin bir ulusal
akreditasyon kuruluşu tarafından düzenlenen bir akreditasyon belgesine
dayanmadığı durumlarda, görevlendiren onay kuruluşu aşağıdakileri teyit
eden belgeleri Komisyona bildirir:
a) Teknik servisin yetkinliği.
b) Teknik servisin, görevlendiren onay kuruluşu
tarafından periyodik olarak izlenmesine yönelik düzenlemelerin bulunması.
c) Teknik servisin bu Yönetmelikteki ve bu
Yönetmelik uyarınca kabul edilen mevzuattaki gereklilikleri yerine
getirmesi.
(4) 48 inci maddenin ikinci fıkrası uyarınca teknik
servis olarak hareket etmek isteyen bir onay kuruluşu, değerlendirilmekte
olan faaliyetten bağımsız olarak denetçiler tarafından yürütülen bir
değerlendirme yoluyla uygunluğunu belgeler. Bu denetçiler, değerlendirilen
faaliyeti yürüten personelden ayrı olarak yönetilmeleri koşuluyla aynı
kuruluşa mensup olabilirler.
Bildirim
işlemleri
MADDE 51
– (1) Bakanlık, görevlendirilen
her teknik servis ile ilgili olarak aşağıdaki bilgileri Komisyona bildirir:
a) Teknik servisin adı.
b) Elektronik adres dahil adresi.
c) Sorumlu kişiler.
ç) Faaliyet kategorileri.
d) 48 inci maddede belirtilen görevlendirme ile
ilgili herhangi bir değişiklik.
(2) Bir teknik servis, 48 inci maddenin birinci
fıkrasında belirtilen faaliyetleri ancak birinci fıkra uyarınca Komisyona
önceden bildirilmiş olması koşuluyla Bakanlık adına yürütebilir.
(3) 48 inci maddenin birinci fıkrası uyarınca
yürüteceği faaliyet kategorisine veya kategorilerine bakılmaksızın, aynı
teknik servis birkaç onay kuruluşu tarafından görevlendirilebilir ve bu
onay kuruluşlarının ülkeleri tarafından bildirimleri yapılabilir.
(4) 48 inci maddenin birinci fıkrasında yer almayan
bir faaliyeti yürüten belirli bir kuruluşun veya yetkili kurumun, bir
uygulama mevzuatı kapsamında görevlendirilmesi gerektiğinde, Bakanlık bu
madde uyarınca Komisyona bildirimde bulunur.
Görevlendirmelerde
yapılan değişiklikler
MADDE 52
– (1) Bakanlığın kendisi
tarafından görevlendirilen bir teknik servisin bu Yönetmelikte belirtilen
gereklilikleri artık karşılamadığını ya da yükümlülüklerini yerine
getirmediğini tespit etmesi veya bu şekilde bilgilendirilmesi durumunda,
Bakanlık bu gerekliliklerin karşılanmamasının veya bu yükümlülüklerin
yerine getirilmemesinin ciddiyetine bağlı olarak duruma göre
görevlendirmeyi kısıtlar, askıya alır veya iptal eder. Bakanlık, 51 inci
maddenin birinci fıkrası uyarınca daha önce Komisyona bildirimde bulunduğu
teknik servise yönelik herhangi bir kısıtlama, askıya alma veya iptal hakkında
derhal Komisyonu bilgilendirir. Komisyon, 51 inci maddenin beşinci
fıkrasında atıf yapılan bilgileri gereken şekilde değiştirir.
(2) Birinci fıkrada belirtilen görevlendirmenin
kısıtlanması, askıya alınması veya iptali durumunda veya teknik servisin
faaliyetine son vermesi durumunda; Bakanlık, söz konusu teknik servisin
dosyalarının başka bir teknik servis tarafından işleme alınmasını ya da
talepleri üzerine, diğer onay kuruluşları veya piyasa gözetimi ve denetimi
kuruluşları için hazır bulundurulmasını sağlamak için gerekli işlemleri
yapar.
Teknik
servislerin uzmanlığının sorgulandığı durumlar
MADDE 53
– (1) Bakanlık, ilgili teknik
servisin görevlendirilmesine veya görevlendirmesinin devam etmesine ilişkin
tüm bilgileri talep etmesi halinde Komisyona sağlar.
(2) Komisyon, bir teknik servisin,
görevlendirilmesine ilişkin gereklilikleri karşılamadığını veya artık
yerine getirmediğini tespit ederse gereken düzeltici tedbirlerin Bakanlık
ile işbirliği içinde belirlenmesi amacıyla Bakanlığı bilgilendirir ve
gerekirse Bakanlıktan görevlendirmenin geri çekilmesi de dahil olmak üzere
söz konusu düzeltici tedbirlerin alınmasını talep eder.
Teknik
servislerin çalışma yükümlülükleri
MADDE 54
– (1) Teknik servisler,
görevlendirildikleri faaliyet kategorilerini, görevlendiren onay kuruluşu
adına ve bu Yönetmelikte ve uygulama mevzuatında belirtilen değerlendirme
ve test prosedürleri doğrultusunda gerçekleştirir. Teknik servisler,
alternatif usullere izin verilmediği sürece, bu Yönetmelikte veya uygulama
mevzuatından birinde belirtilen AB tip onayı veya denetimler için gereken
testleri kendisi yapar ya da bu testlerin yapılmasına nezaret eder. Teknik
servisler, görevlendirilmedikleri testleri, değerlendirmeleri veya
denetimleri yapamaz.
(2) Teknik servisler her zaman;
a) Görevlendiren onay kuruluşu tarafından uygun
görülürse, söz konusu onay kuruluşunun değerlendirmelerini gözlemlemesine
izin verir.
b) 46 ncı maddenin dokuzuncu fıkrasında ve 55 inci
maddede yer alan şartlar saklı kalmak kaydıyla, yürüttükleri ve bu Yönetmeliğin
kapsamına giren faaliyet kategorileri hakkında talep edebileceği bilgileri
görevlendiren onay kuruluşuna sağlar.
(3) Bir teknik servis, bu Yönetmelikte belirtilen
gerekliliklerin imalatçı tarafından yerine getirilmediğini tespit ederse bu
durumu görevlendiren onay kuruluşuna bildirir ve onay kuruluşu da
imalatçıdan uygun düzeltici tedbirlerin alınmasını talep eder.
Görevlendiren onay kuruluşunu tatmin edecek uygun düzeltici tedbirler
imalatçı tarafından alınana kadar AB tip onayı belgesi düzenlenmez.
(4) AB tip onayı belgesi düzenlenmesinin ardından
üretimin uygunluğunun izlenmesi sırasında, görevlendiren onay kuruluşu
adına hareket eden bir teknik servis, bir motor tipinin veya motor
ailesinin artık bu Yönetmeliğe uymadığını tespit ederse bu durumu
görevlendiren onay kuruluşuna bildirir. Onay kuruluşu, 27 nci maddede
belirtilen uygun tedbirleri alır.
Teknik
servislerin bilgilendirme yükümlülükleri
MADDE 55
– (1) Teknik servisler,
kendilerini görevlendiren onay kuruluşunu aşağıdaki hususlarda bilgilendirir:
a) AB tip onayının verilmemesini, kısıtlanmasını,
askıya alınmasını veya geri çekilmesini gerektirebilecek uygunsuzluk.
b) Görevlendirilmelerinin kapsamını veya
koşullarını etkileyen her türlü durum.
c) Faaliyetleriyle ilgili olarak piyasa gözetimi ve
denetimi kuruluşlarından aldıkları her türlü bilgi talebi.
(2) Kendilerini görevlendiren onay kuruluşunun
talebi üzerine teknik servisler, görevlendirme kapsamındaki faaliyetler
hakkında ve sınır ötesi faaliyetler ve yüklenici kullanımı da dahil olmak
üzere gerçekleştirilen tüm diğer faaliyetler konusunda bilgi verir.
Komite
işlemleri
MADDE 56
– (1) Bakanlık, Komisyon
tarafından kurulan Motorlu Araçlar-Teknik Komitesinin çalışmalarına katılım
sağlar.
ON ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
İdari
yaptırım uygulanabilecek eylemler
MADDE 57
– (1) Bu Yönetmelik ve uygulama
mevzuatı hükümlerine aykırı davrananlar hakkında 4703 sayılı Kanun
hükümleri uygulanır. Bu kapsamda verilecek cezaların etkili, orantılı ve
caydırıcı olması gerekir. Bakanlık, cezaların uygulanmasını sağlamak
amacıyla gerekli tüm tedbirleri alır.
(2) Cezaya tabi ihlaller aşağıdakileri içerir:
a) Özellikle AB tip onayı usulleri, ürünlerin geri
çağrılmasına yol açan usuller veya muafiyetler ile ilgili usuller sırasında
yanlış beyanda bulunmak.
b) AB tip onayı veya hizmet içi motorların
izlenmesi ile ilgili test sonuçlarında tahrifat yapmak.
c) Motorların toplatılmasına veya bir AB tip
onayının reddedilmesine veya iptal edilmesine yol açabilecek verileri veya
teknik özellikleri saklamak.
ç) İptal stratejileri kullanmak.
d) Bilgiye erişim sağlamayı reddetmek.
e) AB tip onayına tabi motorları AB tip onayı
olmadan piyasaya arz etmek veya bu amaçla belgelerde veya zorunlu
işaretlemede tahrifat yapmak.
f) 36 ncı maddenin üçüncü ve dördüncü fıkralarında
belirtilen kısıtlamaları ihlal etmek.
g) Artık AB tip onayı şartlarına uygun olmayacak
bir şekilde modifiye edilmiş bir motoru piyasaya arz etmek.
ğ) Bir motoru, 5 inci maddede öngörülen özel
kullanım dışında bir amaçla karayolu dışında kullanılan hareketli
makinelere monte etmek.
h) 35 inci maddenin beşinci veya altıncı fıkraları
kapsamındaki özel amaçlı bir motoru, söz konusu fıkralarda öngörülenler
dışındaki karayolu dışında kullanılan hareketli makinelerde kullanılmak
üzere piyasaya arz etmek.
ı) 35 inci maddenin yedinci veya sekizinci ve
geçici 1 inci maddenin altıncı, yedinci veya sekizinci fıkraları
kapsamındaki bir motoru, bu fıkralarda öngörülenden farklı makinelerde
kullanılmak üzere piyasaya arz etmek.
i) Bu Yönetmelik kapsamında AB tip onayına tabi
olan motorların monte edildiği karayolu dışında kullanılan hareketli
makineleri, bu onay olmadan piyasaya arz etmek.
j) 35 inci maddenin sekizinci fıkrasında belirtilen
karayolu dışında kullanılan hareketli makinelere ilişkin bir kısıtlamayı
ihlal eden karayolu dışında kullanılan hareketli makineleri piyasaya arz
etmek.
Avrupa
Birliği mevzuatına uyum
MADDE 58
– (1) Bu Yönetmelik, Karayolu
Dışında Kullanılan Hareketli Makinelere Takılan Motorlarla İlgili Tip
Onayına ilişkin 14/9/2016 tarihli ve (AB) 2016/1628 sayılı Avrupa
Parlamentosu ve Konsey Tüzüğü dikkate alınarak AB mevzuatına uyum
çerçevesinde hazırlanmıştır.
Yürürlükten
kaldırılan mevzuat
MADDE 59
– (1) 20/6/2007 tarihli ve 26558
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Karayolu Dışında Kullanılan Hareketli
Makinalara Takılan İçten Yanmalı Motorlardan Çıkan Gaz ve Parçacık
Halindeki Kirletici Emisyonlara Karşı Alınacak Tedbirlerle İlgili Tip Onayı
Yönetmeliği (97/68/AT) yürürlükten kaldırılmıştır.
(2) Yürürlükten kaldırılan Yönetmeliğe yapılan
atıflar, bu Yönetmeliğe yapılmış kabul edilir.
Uygulama
GEÇİCİ
MADDE 1 – (1) İkinci ve üçüncü
bölümlerdeki hükümler saklı kalmak şartıyla; bu Yönetmelik, Ek III'te
belirtilen piyasaya arz tarihlerinden önce, herhangi bir AB tip onayını
veya muafiyeti geçersiz kılmaz.
(2) Bakanlık, motorlara Ek III'te belirtilen
zorunlu AB tip onayı tarihine kadar, 97/68/AT Yönetmeliğinde belirtilen son
emisyon seviyelerine göre tip onayı vermeye ve Ek III'te belirtilen
piyasaya arz tarihlerine kadar söz konusu mevzuata uygun olarak muafiyetler
vermeye devam edebilir. Buna istisna olarak Bakanlık, üçüncü fıkrada
belirtilen motor kategorilerine, 97/68/AT Yönetmeliğindeki tip onayları
arasında geçiş zorunluluğuna bakılmaksızın Ek III'te belirtilen zorunlu tip
onay tarihine kadar tip onayı düzenleyebilir.
(3) 97/68/AT Yönetmeliğinde yer alan Faz IIIA, Faz
IIIB ve Faz IV emisyon seviyelerine sahip tip onaylı motorlar, Ek III’te
belirtilen zorunlu piyasaya arz tarihine kadar üretilerek piyasaya arz
edilebilir. Aşağıdaki tip onayları ve uygulanabildiğinde ilgili onay
işaretleri, 97/68/AT Yönetmeliğine göre alınan bir onaya eşdeğer olarak
tanınır:
a) H, I, J ve K (Faz IIIA) kategorisi motorlar
için, BM/AEK Regülasyon No 96'nın 02 No’lu düzenlemeler dizisinin madde
5.2.1'ine göre H, I, J ve K fazlarının BM/AEK Regülasyon No 96 onayları.
b) L, M, N ve P (Faz IIIB) kategorisi motorlar
için, BM/AEK Regülasyon No 96'nın 03 No’lu düzenlemeler dizisinin madde
5.2.1'ine göre L, M, N ve P fazlarının BM/AEK Regülasyon No 96 onayları.
c) Q ve R (Faz IV) kategorisi motorlar için, BM/AEK
Regülasyon No 96'nın 04 No’lu düzenlemeler dizisinin madde 5.2.1'ine göre Q
ve R fazlarının BM/AEK Regülasyon No 96 onayları.
(4) 1/9/2020 tarihinde 97/68/AT Yönetmeliği
kapsamına girmeyen motorların piyasaya arz edilmesine, Ek III'te belirtilen
piyasaya arz tarihlerine kadar, yürürlükteki mevzuata dayanılarak devam
edilebilir.
(5) Üçüncü fıkrada belirtilen tip onaylı motorların
takıldığı karayolu dışında kullanılan hareketli makinelerin piyasaya arzına
1/1/2023 tarihine kadar izin verilir.
(6) Bakanlık, 6 ncı maddenin ikinci fıkrasına, 19
uncu maddenin ikinci fıkrasına ve 23 üncü maddeye bakılmaksızın, en geç
17/9/2026 tarihine kadar, sadece teknik olarak izole edilmiş 1.520 mm
demiryolu ağı üzerinde çalışan lokomotiflere monte edilecek olan, Ek II'de
belirtilen emisyon sınırlarına uymayan, 2.000 kW üzerinde bir maksimum net
güce sahip RLL kategorisindeki motorların piyasaya arzına izin verebilir.
Bu süre boyunca piyasaya arz edilen motorlar, en azından 31/12/2011
tarihinde motorların piyasaya arz edilmeleri için sağlamak zorunda
oldukları emisyon sınırlarına uygun olur. Onay kuruluşları bu tür motorlara
AB tip onayı verir ve piyasaya arz edilmelerine izin verir.
(7) 6 ncı maddenin ikinci fıkrasına ve 19 uncu
maddenin ikinci fıkrasına bakılmaksızın, yedek motorun ve orijinal motorun
19/9/2020 tarihinde Türkiye’de tip onayına tabi olmayan bir motor
kategorisine veya güç aralığına mensup olduğu durumlarda Bakanlık,
motorların referans gücü en az 19 kW olan NRS muadili bir kategoriye mensup
olması veya NRG muadili bir kategoriye mensup olması şartıyla, Ek III'te
belirtilen Faz V motorların piyasaya arzı için geçerli olan tarihten
itibaren en çok 15 yıllık bir süre boyunca yedek motorların piyasaya arzına
izin verir.
(8) 6 ncı maddenin ikinci fıkrasına ve 19 uncu
maddenin ikinci fıkrasına bakılmaksızın, Bakanlık, Ek III'te belirtilen Faz
V motorların piyasaya arzı için geçerli olan tarihten itibaren en çok 20
yıllık bir süre boyunca yedek motorların piyasaya arzına aşağıdaki şartlarla
izin verir:
a) 19 kW altında ve 560 kW üzerinde olmayan bir
referans güce sahip, NRE kategorisine mensup, piyasaya arzından önce 20
yıllık bir süre içerisinde geçerli olan bir emisyon seviyesine uyan ve
değiştirilecek motorun ilk piyasaya arz edildiği zaman sağlaması gereken
emisyon sınırlarının en azı kadar bir emisyon seviyesine uyması.
b) Yedek motor ve orijinal motorun 19/9/2020
tarihinde Türkiye’de tip onayına tabi olmayan bir motor kategorisine veya
güç aralığına mensup olması durumunda, NRE muadili ve 560 kW üzerinde bir
referans güce sahip bir kategoriye mensup olması.
(9) Pamuk hasat makinaları, üçüncü fıkrada
belirtilen tip onaylı motorlarla 17/9/2026 tarihine kadar donatılarak
piyasaya arz edilebilir. Üçüncü fıkrada belirtilen kategorilerdeki motorlardan
sadece pamuk hasat makinalarına takılan veya takılması amaçlananların, Ek
III’te belirtilen piyasaya arz tarihlerine bakılmaksızın 17/9/2026 tarihine
kadar piyasaya arzına izin verilir.
(10) İmalatçılar, yedek motorların 33 üncü maddenin
ikinci fıkrasının (ç) bendinde belirtilen işaretlemeye uygun olmasını
sağlar.
(11) AB’de uygulaması kabul edilene kadar AB tip
onayı belgesi yerine Türkiye’de ulusal tip onayı belgesi verilir. AB
başlığı taşımayacak olan ulusal tip onayı belgesi ile ilgili olarak, bu
Yönetmeliğin ilgili hükümleri kapsamındaki tüm işlem, bilgi, rapor ve
benzeri hususların Komisyon, IMI ve AB üyesi ülkelere bildirimi ve
raporlama zorunluluğu yoktur.
(12) Ulusal tip onayı işlemleri için yapılan teknik
servis görevlendirmelerine ilişkin faaliyetlerde Komisyona ve AB üyesi
ülkelere bildirim ve raporlama zorunluluğu yoktur.
Yürürlük
MADDE 60
– (1) Bu Yönetmelik 20/9/2020
tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 61
– (1) Bu Yönetmelik hükümlerini
Sanayi ve Teknoloji Bakanı yürütür.
Ekleri için tıklayınız.
|