|
Ticaret Bakanlığından:
YENİLENMİŞ ÜRÜNLERİN SATIŞI
HAKKINDA YÖNETMELİK
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 –
(1) Bu Yönetmeliğin amacı, Ek-1’de
yer alan kullanılmış malların yenilenerek tekrar satışa sunulmasına ilişkin
uygulama usul ve esaslarını düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 –
(1) Bu Yönetmelik, Ek-1’de yer
alan kullanılmış malların yenilenmesi, sertifikalandırılması ve tekrar
satışa sunulmasına ilişkin faaliyetleri kapsar.
Dayanak
MADDE 3 –
(1) Bu Yönetmelik, 7/11/2013
tarihli ve 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 12 nci, 57
nci ve 84 üncü maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 –
(1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Bakanlık: Ticaret Bakanlığını,
b) Genel Müdürlük: Tüketicinin Korunması ve Piyasa
Gözetimi Genel Müdürlüğünü,
c) İş günü: Ulusal, resmî ve dinî bayram günleri
ile yılbaşı, 1 Mayıs, 15 Temmuz ve Pazar günleri dışındaki çalışma
günlerini,
ç) İthalatçı: Kamu tüzel kişileri de dâhil olmak
üzere mal veya hizmetleri ya da bu malların hammaddelerini yahut ara
mallarını ticari veya mesleki amaçlarla ithal ederek satım, kira, finansal
kiralama veya benzeri bir yolla piyasaya süren gerçek veya tüzel kişiyi,
d) Kalıcı veri saklayıcısı: Tüketicinin gönderdiği
veya kendisine gönderilen bilgiyi, bu bilginin amacına uygun olarak makul
bir süre incelemesine elverecek şekilde kaydedilmesini ve değiştirilmeden
kopyalanmasını sağlayan ve bu bilgiye aynen ulaşılmasına imkân veren kısa
mesaj, elektronik posta, internet, disk, CD, DVD, hafıza kartı ve benzeri
her türlü araç veya ortamı,
e) Kanun: Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunu,
f) Kullanılmış mal: Alışverişe konu olan taşınır
eşyalardan Ek-1’de yer alan ikinci el malları,
g) Tüketici: Ticari veya mesleki olmayan amaçlarla
hareket eden gerçek veya tüzel kişiyi,
ğ) Üretici: Kamu tüzel kişileri de dâhil olmak
üzere tüketiciye sunulmuş olan mal ya da bu malların hammaddelerini yahut
ara mallarını üretenler ile mal üzerine markasını, unvanını veya herhangi
bir ayırt edici işaretini koyarak kendisini üretici olarak gösteren gerçek
veya tüzel kişiyi,
h) Yenileme merkezi: Kullanılmış malın yenilenmesi,
sertifikalandırılması ve bu Yönetmelikte belirtilen diğer işlemleri
yürütmek üzere kurulan, Bakanlık veya Türk Standardları Enstitüsünün
belirlediği standartları taşıyan ve Bakanlıktan aldığı yenileme yetki
belgesine dayanarak faaliyet gösteren tüzel kişiyi,
ı) Yenileme yetki belgesi: Yenileme merkezi
faaliyetiyle iştigal edilebilmesi için ticari işletmeler adına Bakanlık
tarafından düzenlenen belgeyi,
i) Yenilenmiş ürün: Yenileme merkezi tarafından
yapılan yenileme ve sertifikalandırma işleminden sonra satışa sunulan
kullanılmış malı,
j) Yetkili alıcı: Kullanılmış malı yenilenmesi
amacıyla kendi veya yenileme merkezi adına alan ve yenileme merkezi
tarafından yetkilendirilmiş gerçek veya tüzel kişiyi,
k) Yetkili satıcı: Kamu tüzel kişileri de dâhil
olmak üzere ticari veya mesleki amaçlarla tüketiciye yenilenmiş ürün sunan
ya da yenilenmiş ürün sunanın adına veya hesabına hareket eden ve yenileme
merkezi tarafından yetkilendirilmiş gerçek veya tüzel kişiyi,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Yenileme Faaliyetlerine İlişkin Usul ve Esaslar
Genel
esaslar
MADDE 5 –
(1) Kullanılmış mallar, yenileme
merkezleri tarafından, Bakanlıkça belirlenen düzenleme veya Türk
Standardları Enstitüsünün belirlediği standartlara uygun şekilde
yenilenebilir. Yenilenen kullanılmış mallar, sertifikalandırıldıktan ve
ambalajlandıktan sonra yenilenmiş ürün olarak tekrar satışa sunulabilir.
(2) Kullanılmış mal yetkili alıcı tarafından
tüketiciden alınarak yenileme merkezine iletilmek suretiyle veya yenileme
merkezi tarafından tüketiciden doğrudan alınarak yenilenebilir.
(3) Ek-1’de yer alan cep telefonlarının
yenilenebilmesi için en az bir yıl süreyle kullanılmış olması ve veri trafiğinin
bulunması zorunludur.
(4) Yenilenmiş ürünün ambalajında, etiketinde,
reklam ve ilanlarında tüketicinin kolaylıkla algılayabileceği bir şekilde,
“yenilenmiş ürün” ibaresine ve yenileme merkezinin bilgisine yer verilerek
satışa sunulması zorunludur. Yenileme işlemi yapılırken yenilenen tüm
parçaların üretici ya da üreticinin yetki verdiği ithalatçı onaylı parçalar
olması halinde, “üretici onaylı parçalar kullanılarak yenilenmiş ürün”
ibaresine de yer verilir.
(5) Yenilenmiş ürünün 14 üncü maddede düzenlenen
yenilenmiş ürün garantisi ile satışa sunulması zorunludur. Yenilenmiş ürün
garantisi taahhüdünün hazırlanması sorumluluğu yenileme merkezine, tüketiciye
verilmesi ve teslim edildiğinin ispat yükü ise yetkili satıcıya aittir.
Yenilenmiş ürün garantisi yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısıyla
verilebilir. Yenilenmiş ürün garantisinden ve garanti süresince verilecek
bakım, onarım ve montaj gibi satış sonrası hizmetlerden yetkili satıcı ve
yenileme merkezi müteselsilen sorumludur.
(6) Kullanılmış malın üreticisi veya ithalatçısı
tarafından veya yenileme merkezi tarafından üreticisinin veya
ithalatçısının yenileme işlemine ilişkin muvafakati alınarak yenilenmesi
hallerinde üreticinin veya ithalatçının sağladığı garantiler geçerliliğini
korur.
(7) Yenilenmiş ürünün Türkçe tanıtma ve kullanma
kılavuzuyla satışa sunulması zorunludur. Türkçe tanıtma ve kullanma
kılavuzunun hazırlanması sorumluluğu yenileme merkezine, tüketiciye
verilmesi ve teslim edildiğinin ispat yükü ise yetkili satıcıya aittir.
Türkçe tanıtma ve kullanma kılavuzu yazılı olarak veya kalıcı veri
saklayıcısıyla verilebilir.
(8) Yetkili alıcı ve yetkili satıcı, ayrı ayrı
yetki almak şartıyla, birden fazla yenileme merkezine hizmet verebilir.
Yetkili alıcı ve yetkili satıcının bu Yönetmelik kapsamındaki iş ve
işlemleri yenileme merkezinin kendilerine verdiği yetki ile sınırlıdır.
Yenileme
merkezlerinin kuruluşu
MADDE 6 –
(1) Kullanılmış malların bu
Yönetmelikte belirlenen esaslara göre yenilenmesi, sertifikalandırılması ve
tekrar satışa sunulması amacıyla, Bakanlıkça belirlenen düzenleme veya Türk
Standardları Enstitüsünün belirlediği standartlara uygun şekilde faaliyet
göstermek üzere yenileme merkezleri kurulur.
Başvuru
ve izin
MADDE 7 –
(1) Yenileme merkezlerinin
Bakanlıkça onaylı yenileme yetki belgesi alması zorunludur.
(2) Yenileme yetki belgesi verilmesine ilişkin
hususlar Bakanlığın internet sayfasında ilan edilir.
(3) Bakanlığa yapılan başvurular üzerine, Genel
Müdürlük tarafından bu Yönetmeliğe uygunluk açısından gerekli incelemeler
yapılarak yeterli görülenlere yenileme yetki belgesi verilir.
(4) Yenileme yetki belgesi her bir yenileme merkezi
için ayrı ayrı düzenlenir ve bu yetki belgesi başkasına devredilemez.
(5) Genel Müdürlük, başvuruları değerlendirirken
gerek duyması halinde tüketicilerin sağlık ve güvenliği ile ekonomik
çıkarlarını korumak amacıyla, başvuruda bulunan yenileme merkezi ile ilgili
olarak diğer kurum ve kuruluşlardan görüş alabilir ve inceleme
yaptırabilir.
Yenileme
yetki belgesi verilmesinde aranan şartlar
MADDE 8 –
(1) Yenileme yetki belgesinin
alınabilmesi için;
a) Bakanlıkça veya Türk Standardları Enstitüsü
tarafından belirlenen düzenleme veya standardlarda yer alan özelliklere
uygun olarak alınmış hizmet yeri yeterlilik belgesine sahip olunması,
b) Ticaret odasına kayıtlı olunması,
c) Kurumlar vergisi mükellefi olunması,
ç) Ticaret şirketlerinin temsile yetkili
kişilerinin;
1) On sekiz yaşını doldurmuş olması,
2) İflas etmemiş veya iflas etmiş olsa bile
itibarının yerine gelmiş olması,
3) Kasten işlenen bir suçtan dolayı beş yıldan
fazla hapis cezasına mahkûm edilmemiş veya devletin güvenliğine, anayasal
düzene ve bu düzenin işleyişine, milli savunmaya ve devlet sırlarına karşı
suçlar; casusluk, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık,
sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma,
edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini
aklama, terörizmin finansmanı, kaçakçılık, vergi kaçakçılığı veya haksız
mal edinme, işkence, cinsel saldırı ve çocukların cinsel istismarı, cinsel
taciz, kişiyi hürriyetinden yoksun kılma, fuhuş, kumar oynanması için yer
ve imkân sağlama, bilişim suçları ile özel hayata veya hayatın gizli
alanına karşı işlenmiş suçlardan hüküm giymemiş veya ticaret ve sanat
icrasından hükmen yasaklanmamış olması,
d) On milyon Türk Lirasından az olmamak üzere
ödenmiş sermayeye sahip olunması,
e) Bakanlık tarafından ilan edilecek diğer
hususların sağlanması,
gereklidir.
Yenileme
yetki belgesinin geçerlilik süresi ve diğer işlemler
MADDE 9 –
(1) Yenileme yetki belgesinin
geçerlilik süresi beş yıldır. Belgenin geçerlilik süresi dolmadan
yenilenmesi zorunludur.
(2) Yenileme merkezinin unvan, adres ve diğer
iletişim bilgileri ile ortaklık yapısında değişiklik olması durumunda bu
değişiklikler otuz gün içinde Bakanlığa bildirilir.
Yenileme
yetki belgesinin iptali
MADDE 10
– (1) Bu Yönetmeliğe aykırı
uygulamaların tespiti ve bununla ilgili olarak Genel Müdürlüğün yazılı
uyarısına rağmen verilen süre içinde aykırılığın düzeltilmemesi, belge
verilmesinde aranan şartların kaybedilmesi veya yenileme merkezinin
başvurusu üzerine yenileme yetki belgesi iptal edilir. Belgesi iptal edilen
yenileme merkezine bir yıl süreyle belge verilmez.
(2) Geçerlilik süresi sona ermesine rağmen
belgesini yenilemeyen veya belgesi iptal edilen yenileme merkezi
faaliyetlerine devam edemez.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Sorumluluğa İlişkin Usul ve Esaslar
Yetkili
alıcının sorumlulukları
MADDE 11
– (1) Yetkili alıcı, elektronik
kimlik bilgisi bulunan kullanılmış mallar için Dijital Türkiye Portalı
(e-Devlet) üzerinden malın “Beyaz Liste”de olup olmadığını kontrol eder.
Garanti belgesi, fatura veya fatura yerine geçen perakende satış fişi,
ödeme kaydedici cihaz fişi, gider pusulası ve benzeri belgelerin kontrolünü
yapar ve bu kontrole ilişkin işlem kayıtlarını saklar.
(2) Yetkili alıcı, elektronik kimlik bilgisi
bulunan kullanılmış malların en az bir yıl veri trafiği bulunduğunu kontrol
eder.
(3) Kullanılmış malın kişisel veri bulundurma
özelliğinin bulunması halinde; yetkili alıcı tüketiciden, malın içinde
bulunan verilerin yenileme merkezi tarafından herhangi bir veri işleme
yapılmadan yok edileceğine ve bir daha bu verilere ulaşılamayacağına dair
onayını ve malın yetkili alıcıya teslim tarihinden önceki her türlü hukuki,
idari ve cezai sorumluluğun tüketicinin kendisine ait olduğuna dair
beyanını alır. Bu beyanın bir örneği tüketiciye yazılı olarak veya kalıcı veri
saklayıcısı ile verilir. Beyanın bir örneğinin tüketiciye verildiğinin
ispat yükü yetkili alıcıya aittir.
(4) Yetkili alıcının kullanılmış malın değerine
ilişkin değerleme işlemi yapması durumunda bu işlem en geç beş iş günü
içinde sonuçlandırılır.
(5) Yetkili alıcı, kullanılmış malın değerlemesinin
yapılmasını takiben tüketicinin bu değerlemeyi kabul ettiğine ilişkin
onayını alır ve onayın alındığı tarihten itibaren en geç beş iş günü içinde
tüketiciye ödemeyi yapar. Bu ödeme miktarı, tüketicinin yeni bir mal satın
aldığı durumda, yeni mala ilişkin taahhüdünden indirim olarak yansıtılır ya
da indirim yapılması sağlanır.
Yenileme
merkezinin sorumlulukları
MADDE 12
– (1) Yenileme merkezi, kendisine
ulaşan kullanılmış malı, Bakanlığın veya Türk Standardları Enstitüsünün
belirlediği düzenleme veya standartlara uygun şekilde yenileyerek satışa
hazır hale getirir.
(2) Yenileme merkezi, kullanılmış malı yenileme
işlemini yaparken;
a) Onarım veya parça değişikliği gerekiyorsa bu
onarım ve değişikliğin yapılmasını,
b) Önceki kullanıcıya ait kişisel veriler dâhil tüm
bilgilerin yok edilmesini,
c) Fabrika ayarlarına getirilmesini,
ç) Performansının ve tüm fonksiyonlarının gerektiği
gibi çalıştığının test edilmesini,
sağlar.
(3) Yenileme merkezi, 11 inci maddenin birinci ve
ikinci fıkralarında düzenlenen hükümlerde yer alan yükümlülüklerin yerine
getirilip getirilmediğinin kontrolünü sağlar ve 11 inci maddenin birinci
fıkrasında belirtilen şartları taşımayan kullanılmış mallara yenileme
işlemi yapamaz.
(4) Yenileme merkezi, elektronik kimlik bilgisi
bulunan kullanılmış malların en az bir yıl veri trafiği bulunduğunu Bilgi
Teknolojileri ve İletişim Kurumu kayıtlarından kontrol eder. Bu şartları
sağlamayan kullanılmış mallara yenileme işlemi yapamaz.
(5) Yenileme merkezi yenileme işlemini yaparken
kullanılmış malın elektronik kimlik bilgisini değiştiremez.
(6) Yenileme merkezi yenilediği kullanılmış malın
sertifikalandırma işlemini, hologram ve ticari unvanı, iletişim bilgileri,
yenileme yetki belgesi ve yenileme işlemine ilişkin bilgileri içeren
karekod ile güvenliğini sağlayacak şekilde yapar ve bu sertifikanın
yenilenmiş ürünle birlikte verilmesini sağlar.
(7) Yenileme merkezinin kullanılmış malı
tüketiciden doğrudan alarak yetkili alıcı sıfatı taşıması halinde 11 inci
madde hükümlerine uyması zorunludur.
(8) Yenileme merkezinin yenilenmiş ürünü tüketiciye
doğrudan satarak yetkili satıcı sıfatını taşıması halinde 13 üncü madde
hükümlerine uyması zorunludur.
(9) Yenileme merkezi, yapılan yenileme işlemi
nedeniyle yenilenmiş ürünün bir kişiye veya bir mala zarar vermesi halinde
zararın tazmininden sorumludur.
(10) Yenileme merkezinin herhangi bir şekilde
ticari faaliyetinin sona ermesi, yetki belgesinin yenilenmemesi veya iptal
edilmesi halinde, yenilenmiş ürün garantisi süresince bakım ve onarım
hizmetlerinin sunulmasından yetkili satıcı ve yenileme merkezi müteselsilen
sorumludur.
Yetkili
satıcının sorumlulukları
MADDE 13
– (1) Tüketici ödeme yükümlülüğü
altına girmeden önce, yenilenmiş ürüne ilişkin yapılan işlemler,
değiştirilen parçalar ve garantiyle ilgili hususlar hakkında
bilgilendirilir. Bu bilgilendirmenin yapıldığına ilişkin ispat yükü
satıcıya aittir.
(2) Yetkili satıcı, yenilenmiş ürüne ilişkin reklam
ve ilanlarında yer alan ifadelerle bağlıdır.
(3) Yetkili satıcı, satışa sunulan yenilenmiş
ürünün Türkçe tanıtma ve kullanma kılavuzuyla tüketiciye verilmesini
sağlamak zorundadır. Tanıtma ve kullanma kılavuzu yazılı olarak veya kalıcı
veri saklayıcısıyla verilebilir.
(4) Yetkili satıcı, satışa sunulan yenilenmiş ürün
için 14 üncü maddede belirtilen yenilenmiş ürün garantisini sağlamak
zorundadır. Yenilenmiş ürün garantisi yazılı olarak veya kalıcı veri
saklayıcısıyla verilebilir.
(5) Yetkili satıcı ve ilgili yenileme merkezi, ayrı
tüzel kişiliklere sahip olsalar dahi, yenilenmiş ürüne ilişkin tüketicinin
yasal haklarından müteselsilen sorumludur.
(6) Yetkili satıcının herhangi bir şekilde ticari
faaliyetinin sona ermesi halinde, yenilenmiş ürün garantisi süresince bakım
ve onarım hizmetlerinin sunulmasından yetkili satıcı ve yenileme merkezi
müteselsilen sorumludur.
Yenilenmiş
ürün garantisi ve satış sonrası hizmetler
MADDE 14
– (1) Yenileme merkezi tüketicinin
yasal hakları saklı kalmak kaydıyla yenilenmiş ürünle ilgili değişim,
onarım, bakım, bedel iadesi, bedel indirimi ve benzeri hususlarda
taahhütlerini içeren yenilenmiş ürün garantisi vermek zorundadır. Taahhüt
veren yenilenmiş ürüne ilişkin reklam ve ilanlarında yer alan ifadelerle de
bağlıdır.
(2) Yenilenmiş ürün garantisi, yenilenmiş ürünün
tüketiciye teslim tarihinden itibaren başlar ve asgari bir yıldır.
(3) Yenilenmiş ürün garantisi taahhüdünde;
tüketicinin yasal haklarının saklı olduğu bilgisi ile garantiden faydalanma
koşulları, garanti süresi, garanti verenin unvanı ve iletişim bilgileri yer
almak zorundadır. Bu taahhüdün tüketiciye yazılı olarak veya kalıcı veri
saklayıcısı ile verilmesi sorumluluğu yetkili satıcıya aittir.
(4) Yenilenmiş ürün garantisi süresince, taahhüt
edilen hakların kullanılması nedeniyle; nakliye, posta, kargo veya servis
elemanlarının ulaşım gideri dahil olmak üzere tüketiciden herhangi bir
masraf talep edilemez.
(5) Yenilenmiş ürün garantisi süresi içinde
ücretsiz onarım veya ayıpsız yenilenmiş misli ile değişim haklarından
birinin seçilmesi durumunda, bu talebin yenileme merkezine veya yetkili
satıcıya yöneltilmesinden itibaren azami yirmi iş günü içinde yerine
getirilmesi zorunludur. Bu süre, ürünün yetkili satıcıya ya da yenileme
merkezine teslim edilmesiyle başlar.
(6) Tüketicinin bedel iadesi veya bedel indirimi
hakkını seçtiği durumlarda, ödemiş olduğu bedelin tümü veya yapılan indirim
tutarı derhâl tüketiciye iade edilir.
(7) Yenilenmiş ürünün tamirinin tamamlandığı tarih
tüketiciye telefon, faks, e-posta, iadeli taahhütlü mektup ve benzeri bir
yolla bildirilir. Uyuşmazlık halinde bildirime ilişkin ispat yükü yetkili
satıcıya ve yenileme merkezine aittir.
(8) Yenilenmiş ürünün, yenileme merkezi tarafından
hazırlanan tanıtma ve kullanma kılavuzunda yer alan hususlara aykırı
kullanılması nedeniyle ortaya çıkan arızalarda, tüketici yenilenmiş ürün
garantisi taahhüdünden faydalanamaz.
(9) Yetkili satıcı ya da yenileme merkezi
tarafından, kargo ile gönderilen arızalı yenilenmiş ürünler hariç olmak
üzere, kendilerine teslim edilen veya kendileri tarafından teslim alınan
arızalı yenilenmiş ürünler ile ilgili olarak ürünün teslim alındığına dair
aşağıdaki bilgileri içeren teslim fişinin düzenlenmesi ve tüketiciye
verilmesi zorunludur:
a) Teslim edenin adı, soyadı ve imzası.
b) Teslim alanın adı, soyadı ve imzası.
c) Tüketicinin yenilenmiş ürüne ilişkin şikâyet ve
talepleri.
ç) Yenilenmiş ürünün cinsi, markası ve modeli.
d) Teslim tarihi.
(10) Yetkili satıcı ya da yenileme merkezi
tarafından, onarım hakkını kullanan tüketicilere teslim edilen yenilenmiş
ürünlerle ilgili olarak aşağıdaki bilgileri içeren servis fişinin tekemmül
ettirilmesi ve tüketicilere verilmesi zorunludur:
a) Yenileme merkezinin unvanı, adresi ve iletişim
bilgileri.
b) Tüketiciye teslim tarihi.
c) Arızasına ve yapılan işlemlere ilişkin bilgi.
ç) Yenilenmiş ürün garantisi kapsamı dışında ise
ücreti.
d) Yenileme merkezi yetkilisinin imzası.
e) Kargo ile teslim alınanlar haricinde,
tüketicinin adı, soyadı, adresi ve telefonu ile imzası.
(11) Teslim fişi ve servis fişi kalıcı veri
saklayıcısıyla da tüketiciye verilebilir. Bu durumda, bu belgelerin tüketiciye
verildiğine ilişkin onayının alınması zorunludur. Tüketicinin onayının
alındığının ispat yükü yetkili satıcı ve yenileme merkezine aittir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Bilgi ve
belgelerin saklanması
MADDE 15
– (1) Bu Yönetmelikte düzenlenmesi
öngörülen her bir işleme ilişkin bilgi ve belgelerin beş yıl boyunca
saklanması zorunludur.
Kişisel
verilerin korunması
MADDE 16
– (1) Bu Yönetmelik kapsamında yürütülen
kişisel veri işleme faaliyetlerinde 24/3/2016 tarihli ve 6698 sayılı
Kişisel Verilerin Korunması Kanunu ile bu Kanuna dayanılarak çıkarılan
ikincil mevzuatta yer alan usul ve esaslara uyulması zorunludur.
Yürürlük
MADDE 17
– (1) Bu Yönetmelik yayımı
tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 18
– (1) Bu Yönetmelik hükümlerini
Ticaret Bakanı yürütür.
Eki için tıklayınız.
|