Ticaret Bakanlığından:
TİCARET UZMANLIĞI YÖNETMELİĞİ
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Kısaltmalar
Amaç ve
kapsam
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmelik, ticaret uzman yardımcılarının
mesleğe alınma, yetiştirilme, tez ve yeterlik sınavları ile ticaret
uzmanlığına atanma usul ve esaslarını; ticaret uzmanı ve ticaret uzman
yardımcılarının çalışma usul ve esasları, görev, yetki ve sorumlulukları
ile diğer hususları düzenlemektedir.
Dayanak
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, 14/7/1965
tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun ek 41 inci maddesi ile 1
sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin
469 uncu maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
ve kısaltmalar
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Bakan: Ticaret Bakanını,
b) Bakanlık: Ticaret Bakanlığını,
c) Bakan Yardımcısı: Ticaret Bakanlığı Bakan
Yardımcısını,
ç) Birim: Ticaret uzmanı/ticaret uzman yardımcısının
görev yaptığı Ticaret Bakanlığı merkez teşkilatı hizmet birimlerini,
d) Birim amiri: Ticaret Bakanlığı merkez teşkilatı
birim amirlerini,
e) Genel Müdür: Ticaret Bakanlığı Personel Genel
Müdürünü,
f) Genel Müdürlük: Ticaret Bakanlığı Personel Genel
Müdürlüğünü,
g) Genel Müdür Yardımcısı: Ticaret Bakanlığı
Personel Genel Müdür Yardımcısını,
ğ) Giriş sınavı: Ticaret uzman yardımcılığı giriş
sınavını,
h) Giriş sınavı komisyonu: Ticaret uzman
yardımcılığı giriş sınavı komisyonunu,
ı) KPSS: Kamu Personel Seçme Sınavını,
i) ÖSYM: Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezini,
j) Taşra teşkilatı: Ticaret Bakanlığı gümrük ve dış
ticaret bölge müdürlükleri, ticaret il müdürlükleri ile serbest bölge
müdürlüklerini,
k) Tez jürisi: Ticaret uzman yardımcısı tarafından
hazırlanan tezi değerlendiren jüriyi,
l) Uzman: Ticaret uzmanını,
m) Uzman yardımcısı: Ticaret uzman yardımcısını,
n) YDS/e-YDS: Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit
Sınavını/Elektronik Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavını,
o) Yeterlik sınavı: Ticaret uzmanlığı yeterlik
sınavını,
ö) Yeterlik sınavı komisyonu: Ticaret uzmanlığı
yeterlik sınavı komisyonunu,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Giriş Sınavı ve Uzman Yardımcılığına Atanma
Giriş
sınavı
MADDE 4 – (1) Uzman yardımcıları, mesleğe özel yarışma sınavı
ile alınır. Giriş sınavı, KPSS sonuçlarına göre belirlenen adaylar için
Bakanlık tarafından yapılan yazılı ve sözlü sınavdan oluşur.
(2) Yazılı sınav Bakanlık tarafından yapılabileceği
gibi, sınavın tamamı veya bir bölümü ÖSYM Başkanlığına veya Bakanlık
tarafından belirlenen bir yükseköğretim kurumuna yaptırılabilir. Yazılı
sınavın ÖSYM Başkanlığına veya bir yükseköğretim kurumuna yaptırılması
halinde, sınava ilişkin hususlar protokol ile belirlenir. Sözlü sınav ise
Bakanlık tarafından yapılır.
Giriş
sınavı duyurusu
MADDE 5 – (1) Giriş
sınavının başvuru şartları, sınav konuları, ilk ve son başvuru tarihi,
başvuru evrakının temin edileceği yer, başvuru yeri, gerek görülmesi
hâlinde öğrenim dalları ve kontenjanları, öğrenim dalları itibarıyla atama
yapılacak kadroların sınıfı, dereceleri, sayıları, sınava çağrılacak aday
sayısı, sınavın yeri, zamanı, değerlendirme yöntemi, başvuruda istenen
belge ve beyanlar sınava son başvuru tarihinden en az otuz gün önce Resmî
Gazete’de, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile Bakanlık
internet sitesinde yayımlanmak suretiyle duyurulur.
(2) Giriş sınavı duyurusunda yer alacak öğrenim
dalları, 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (c)
bendinde sayılan fakülte ve bölümler arasından Bakanlık tarafından
belirlenir.
Giriş
sınavı başvuru şartları
MADDE 6 – (1) Giriş sınavına katılabilmek için;
a) 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci
maddesinde belirtilen genel şartları taşımak,
b) Giriş sınavının yapıldığı yılın ocak ayının
birinci günü itibarıyla otuz beş yaşını doldurmamış olmak,
c) En az dört yıllık eğitim veren
yükseköğretim kurumlarının siyasal bilgiler, hukuk, iktisadi ve idari
bilimler, iktisat, işletme, mühendislik ve ziraat fakülteleri ile diğer
fakültelerin en az dört yıllık dış ticaret, uluslararası ticaret,
uluslararası ticaret ve lojistik, lojistik yönetimi, uluslararası lojistik
ve taşımacılık, matematik ve istatistik bölümlerinden veya bunlara denkliği
Yükseköğretim Kurulu tarafından kabul edilen yurt içindeki veya yurt
dışındaki öğretim kurumlarından mezun olmak,
ç) Giriş sınavı duyurusunda belirtilen KPSS puan
türünde veya türlerindeki asgari puanı almış olmak,
d) Son başvuru tarihi itibarıyla son iki yıl içinde
Almanca, Arapça, Çince, Fransızca, İngilizce, İspanyolca, Rusça dillerinin
birinden YDS/e-YDS’den en az (C) seviyesinde
olmak üzere giriş sınavı ilanında belirtilen seviyede veya dil yeterliği
bakımından bunlara denkliği ÖSYM tarafından kabul edilen ve uluslararası
geçerliliği bulunan belgeye sahip olmak,
gerekir.
(2) Giriş sınavlarının yazılı veya sözlü
aşamalarından herhangi birinden olmak üzere toplam üç kez başarısız olan
adaylar müteakip giriş sınavlarına başvuru yapamazlar.
Başvuru
şekli ve yeri
MADDE 7 – (1) Son başvuru tarihi itibarıyla 6 ncı maddede belirtilen şartlara sahip olan adaylar
giriş sınavı başvurusunu, duyuruda belirtilen başvuru süresi içerisinde
elektronik ortamda yaparlar. Duyuruda belirtilen süre içinde elektronik
ortamda yapılmayan başvurular dikkate alınmaz.
Giriş
sınavına başvuracaklardan istenen belgeler
MADDE 8 –
(1) Giriş sınavına
başvuracaklardan Bakanlık internet sitesinde yayınlanacak Fotoğraflı İş
Talep Formu istenir.
Giriş
sınavı komisyonu
MADDE 9 – (1) Giriş sınavı komisyonu, Bakan tarafından
görevlendirilen Bakan Yardımcısı ya da Genel Müdür başkanlığında toplam beş
asıl ve beş yedek üyeden oluşur. Giriş sınavı için birden fazla giriş
sınavı komisyonu oluşturulabilir.
(2) Bakan Yardımcısının giriş
sınavı komisyonu başkanı olduğu durumlarda, Genel Müdür veya Genel Müdür
Yardımcısı giriş sınavı komisyonunun tabii üyesi olup kalan asıl ve yedek
üyeler birim amirleri ve bunların yardımcıları arasından; Genel Müdürün
giriş sınavı komisyonu başkanı olduğu durumlarda ise kalan asıl ve yedek
üyeler birim amirleri ve bunların yardımcıları arasından Bakan tarafından
belirlenir.
(3) Giriş sınavı komisyonu üye tam sayısı ile
toplanır. Giriş sınavı komisyonuna asıl üyelerin herhangi bir nedenle
katılamamaları hâlinde, yedek üyeler tespit sırasına göre katılırlar.
(4) Giriş sınavı komisyonu; 4 üncü maddenin ikinci
fıkrası saklı kalmak üzere, yazılı sınav sorularının hazırlanması ve
cevapların değerlendirilmesi, sözlü sınavın yapılması, sonuçların ilan
edilmesi, itirazların sonuçlandırılması ve sınavla ilgili diğer işlemlerin
yürütülmesiyle görevlidir.
(5) Giriş sınavı komisyonu başkanı ve üyeleri,
kendilerinin, boşanmış olsalar dahi eşlerinin, üçüncü dereceye kadar (bu
derece dahil) kan ve ikinci dereceye kadar (bu
derece dahil) kayın hısımlarının veya evlatlıklarının katıldıkları giriş
sınavlarında görev alamazlar. Bunların yerine yedek üyeler katılır.
(6) Giriş sınavı komisyonunun sekretarya görevi
Genel Müdürlükçe yürütülür.
Yazılı
sınav
MADDE 10
– (1) Yazılı sınava, öğrenim
dalları itibarıyla atama yapılacak kadro sayısının yirmi katından fazla
olmamak kaydı ile KPSS başarı sırasına göre Bakanlık tarafından belirlenen
sayıda aday çağrılır. Çağrılan son sıradaki aday ile eşit puana sahip
adayların tamamı yazılı sınava çağrılır. Çağrılan adayların isimleri
sınavdan en az on beş gün önce Bakanlık internet sitesinde ilan edilir.
(2) Yazılı sınav, ihtiyaç duyulan öğrenim dallarına
göre belirlenecek konulara ilaveten genel ekonomi bilgisi ve yabancı dil
konularında yapılır. Yazılı sınav konuları ve ağırlıkları giriş sınavı
duyurusunda belirtilir.
(3) Yazılı sınav yüz tam puan üzerinden
değerlendirilir. Yazılı sınavda başarılı sayılmak için her konu grubundan
en az altmış puan alınması ve bunların ortalamasının en az yetmiş puan
olması gerekir.
(4) Yazılı sınav sonuçları, öğrenim dalları
itibarıyla Bakanlık internet sitesinde ilan edilir. İlgililere ayrıca yazılı
tebligat yapılmaz.
Sözlü
sınav
MADDE 11
– (1) Sözlü sınava, öğrenim
dalları itibarıyla yazılı sınav puanı en yüksek olan adaydan başlamak
suretiyle giriş sınavı duyurusunda belirtilen atama yapılacak kadro
sayısının üç katı kadar aday, öğrenim dalları itibarıyla ayrı ayrı çağrılır. Ancak yazılı sınavda başarılı olan aday
sayısının, ilan edilen kadronun üç katının altında olması halinde başarılı
olan tüm adaylar sözlü sınava çağrılır. Çağrılan son sıradaki aday ile eşit
puana sahip adayların tamamı sözlü sınava çağrılır.
(2) Sözlü sınav duyurusu, Bakanlık internet sitesi
üzerinden sınav tarihinden en az on gün önce yapılır.
(3) Sözlü sınav için çağrılan adaylardan kendi el
yazılarıyla bir sayfayı geçmeyecek şekilde kompozisyon biçiminde
hazırladıkları kısa özgeçmişlerini giriş sınavı duyurusunda belirtilen
şekilde Genel Müdürlüğe teslim etmeleri istenir.
(4) Sözlü sınav, adayların;
a) Giriş sınavı duyurusunda belirtilen sınav
konularına ilişkin bilgi düzeyi,
b) Bir konuyu kavrayıp özetleme, ifade yeteneği ve
muhakeme gücü,
c) Liyakati, temsil kabiliyeti, davranış ve
tepkilerinin mesleğe uygunluğu,
ç) Özgüveni, ikna kabiliyeti ve inandırıcılığı,
d) Genel yetenek ve genel kültürü,
e) Bilimsel ve teknolojik gelişmelere açıklığı,
yönlerinden değerlendirilerek ayrı ayrı
puan verilmesi suretiyle gerçekleştirilir.
(5) Adaylar, giriş sınavı komisyonu tarafından
dördüncü fıkranın (a) bendi için elli puan, diğer bentlerde yazılı
özelliklerin her biri için onar puan üzerinden değerlendirilir ve verilen
puanlar ayrı ayrı tutanağa geçirilir. Bunun
dışında sözlü sınav ile ilgili herhangi bir kayıt sistemi kullanılmaz.
Sözlü sınavda başarılı sayılmak için, giriş sınavı komisyonu başkan ve
üyelerinin yüz tam puan üzerinden verdikleri puanların aritmetik
ortalamasının en az yetmiş olması gerekir.
Ataması
yapılacakların belirlenmesi
MADDE 12
– (1) Başarı puanı, yazılı sınav
ile sözlü sınav notlarının aritmetik ortalaması alınarak belirlenir. Başarı
puanı en yüksek olan adaydan başlamak suretiyle giriş sınavı duyurusunda
belirtilen atama yapılacak kadro sayısı kadar asıl adayın ismi, öğrenim
dalları itibarıyla ayrı ayrı belirlenir ve sınav
sonuçları Bakanlığın internet sitesinde ilan edilir. Ayrıca, sınav sonucu
başarılı olan adaylara yazılı olarak bildirilir.
(2) Giriş sınavında bir öğrenim dalına ayrılan
kontenjan sayısı kadar adayın başarılı olamaması hâlinde Bakanlık, öğrenim
dallarının kontenjanları arasında değişiklik yapabilir.
(3) Yazılı ve sözlü sınavda başarılı olmak ve
başarı puanları dikkate alınmak kaydıyla, giriş sınavı duyurusunda öğrenim
dalları itibarıyla belirtilen kadro sayısının yarısını geçmemek üzere,
giriş sınavı komisyonu tarafından belirlenen sayıda yedek aday Bakanlığın
internet sitesinde ilan edilir.
(4) Adayların başarı puanlarının aynı olması
halinde sırasıyla yazılı puanı, giriş sınavına başvurduğu KPSS puanı ve
yabancı dil puanı yüksek olana öncelik tanınır.
Ataması
yapılacaklardan istenen belgeler
MADDE 13
– (1) Giriş sınavını kazanan aday,
talep edilen belgeleri sınav sonucunun yazılı olarak bildirildiği tarihi
takip eden on beş gün içinde Genel Müdürlüğe teslim eder.
(2) Gerçeğe aykırı beyanda bulunduğu tespit
edilenlerin sınavları geçersiz sayılır ve atamaları yapılmaz. Bunların
atamaları yapılmış olsa dahi iptal edilir. Bunlar hiçbir hak talep edemez
ve haklarında 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı
Türk Ceza Kanununun ilgili hükümleri uygulanmak üzere Cumhuriyet
Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulur. Bu şekilde Bakanlığı yanıltanlar
kamu görevlisi ise durumları çalıştıkları kurumlara bildirilir.
Uzman
yardımcılığına atanma
MADDE 14
– (1) Giriş sınavını kazanarak
kendilerine yapılan bildirimi müteakip belirtilen süre içinde istenilen belgeleri
Genel Müdürlüğe teslim edenler, Bakanlık tarafından uzman yardımcısı
kadrolarına atanırlar.
(2) Sınavda başarılı olup ataması yapılmayanlar,
ataması yapılıp göreve başlamayanlar veya herhangi bir nedenle görevden
ayrılanlardan boşalan kadrolara, yeni bir sınav yapılana kadar ve her
hâlükârda bir yılı geçmemek kaydıyla 12 nci
maddenin üçüncü fıkrası uyarınca belirlenen yedek listeden en yüksek puan
alan adaydan başlamak üzere atama yapılabilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Uzman Yardımcılarının Yetiştirilmesi, Çalışma
Düzeni, Görev ve Sorumlulukları
Uzman
yardımcılarının yetiştirilmesi
MADDE 15
– (1) Uzman yardımcıları için;
Genel Müdürlükçe, birimlerin görüşleri de alınmak suretiyle bir eğitim
planı hazırlanır. Mesleki ve uygulamalı eğitimin yer ve sürelerini de belirten
bu plan Bakan tarafından onaylanır.
(2) Eğitim planında, uzman yardımcılarının
yetişmelerini sağlamak üzere eğitim yapılacak merkez, taşra ve yurt dışı
teşkilâtındaki birimler ve süreleri belirtilir.
(3) Uzman yardımcılarına uzmanlığın gerektirdiği
bilgi, beceri ve nitelikleri kazanmaları amacıyla verilen mesleki ve
uygulamalı eğitimde;
a) Bakanlığın teşkilat yapısı, görevleri, çalışma
usul ve esasları hakkında bilgi ve tecrübe kazanmaya,
b) Bakanlığın görev alanına giren konulara ilişkin
ulusal ve uluslararası mevzuata ve bu mevzuatın uygulanmasına ilişkin bilgi
ve becerileri kazanmaya,
c) Mesleki konularda yazışma, rapor yazma,
araştırma ve inceleme teknikleri konularında gerekli bilgi ve yeteneği
kazanmaya,
ç) Bilgi, yetenek ve yeterliklerine göre yetişme ve
gelişme yönünden gereken olanakların sağlanması suretiyle mesleki konularda
bilimsel ve teknik çalışma ile araştırma alışkanlığını kazanmaya,
yönelik çalışmalarda bulunulur.
(4) Uzman yardımcıları, eğitim planı doğrultusunda
Bakanlığın görev alanına giren konulara ilişkin bilgilerin kazandırılması
amacıyla mesleki eğitime tabi tutulur.
(5) Mesleki eğitimlerini tamamlayan uzman
yardımcıları, süresi altı aydan çok olmamak üzere, iş ve işlemlerde görev
almalarının yanı sıra kurs, seminer, staj ve konferans gibi eğitim
çalışmalarına katılımları yoluyla da uygulamalı eğitime tabi tutulabilir.
Uygulamalı eğitim, merkez teşkilatının yanı sıra taşra ve yurt dışı
teşkilatında da verilebilir. Taşra veya yurt dışı teşkilatındaki uygulamalı
eğitim süresince her türlü tedbirin alınmasından ilgili bölge müdürü, il
müdürü, serbest bölge müdürü veya ticaret müşaviri/ataşesi sorumludur.
(6) Uzman yardımcıları, göreve başlamalarını takip
eden ilk iş gününden başlayarak bu maddenin birinci fıkrasına istinaden hazırlanan
mesleki ve uygulamalı eğitim planının bitimine kadar Genel Müdürlükte
geçici görevlendirilir.
Uzman
yardımcılarının çalışma düzeni
MADDE 16
– (1) Mesleki ve uygulamalı eğitim
sonrasında uzman yardımcıları Bakanlığın görev alanına giren konularda
çalıştırılmak üzere, merkez teşkilâtındaki hizmet birimlerinde bir uzman
gözetiminde görevlendirilir.
(2) Uzman yardımcıları, eğitim sürelerinin
bitmesini müteakip en az bir yıl, bağlı bulunduğu daire başkanı veya daire
başkanınca belirlenen uzmanın gözetimi altında ve diğer uzmanlarla birlikte
çalışmalarını yürütür.
Uzman
yardımcılarının görev ve sorumlulukları
MADDE 17
– (1) Uzman yardımcıları;
a) Çalıştıkları birimin görevlerine ilişkin
mevzuatın uygulanması, yorumlanması ve geliştirilmesine ilişkin işlerin
yapılması,
b) Görevlendirildikleri konularda yapılacak
araştırma, inceleme ve diğer çalışmalar için gerekli dokümanların
toplanması ve ön hazırlıkların yapılması,
c) Görev alanına giren konulardaki ulusal ve
uluslararası mevzuatın izlenmesi,
ç) Bakanlığın yurt içi ve yurt dışında düzenlenen
toplantı, seminer, kurs ve konferanslarda temsil edilmesi ve Bakanlık
görüşü oluşturulmasına katkıda bulunulması,
d) Birimin görev alanı kapsamında, yerinde inceleme
de dahil olmak üzere, araştırma veya değerlendirme
yapılması ve rapor hazırlanması,
e) Amirlerince verilen benzeri nitelikteki
görevlerin yerine getirilmesi,
hususlarında görevlidir.
(2) Uzman yardımcıları bu Yönetmelikle kendilerine
verilen görevlerin mevzuata uygun olarak ve zamanında yerine getirilmesinden
bağlı bulunduğu daire başkanı ve üstü amirlerine karşı sorumludur.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Yeterlik ve Uzmanlığa Atanma
Yeterlik
süreci
MADDE 18
– (1) Uzman yardımcıları uzmanlığa
atanabilmek için yeterlik sürecine tabi tutulur. Yeterlik süreci tez savunması
ve yeterlik sınavı olmak üzere iki aşamalıdır.
Uzmanlık
tezi hazırlamaya hak kazanma
MADDE 19
– (1) Uzman yardımcısı kadrosunda
aylıksız izin, toplamı üç ayı aşan hastalık ve refakat izni hariç olmak
üzere, uzman yardımcısı olarak adaylıkta geçen süre dâhil on sekiz ay süre
ile Bakanlık birimlerinde fiilen çalışanlar, uzmanlık tezini hazırlamaya
hak kazanır.
Tez
konusunun ve tez danışmanının belirlenmesi
MADDE 20
– (1) Uzman yardımcısı, uzmanlık
tezi hazırlamaya hak kazandığı tarihi takip eden otuz gün içinde Bakanlığın
görev alanı ile ilgili konularda üç tez konusu belirleyerek Bakanlıkça
yayımlanacak Tez Hazırlama, Yazım ve İnceleme Yönergesinde belirtilen
usullere uygun şekilde birimine sunar ve ilgili birim amirinin onayı ile
tez konusu belirlenir. Sunulan tez konularının uygun görülmemesi veya
belirtilen süre içerisinde uzman yardımcısının tez konusunu birimine
sunmaması halinde, tez konusu birim amiri tarafından belirlenir. İlgili
birim amiri tarafından on gün içinde belirlenen tez konuları aynı süre
içinde Genel Müdürlüğe bildirilir.
(2) Uzman yardımcısı, kendisine rehberlik etmek
üzere seçtiği tez danışmanını da tez konuları ile birlikte birim amirinin
onayına sunar. Tez danışmanı, daire başkanları veya meslekte 10 yılını
doldurmuş uzmanlar arasından seçilir. Tez danışmanı, aynı anda birden fazla
uzman yardımcısına tez danışmanlığı yapamaz. İhtiyaç duyulması hâlinde,
öğretim üyeleri veya meslekte 10 yılını doldurmuş ve ilgili konuda uzmanlık
sahibi diğer kamu kurumları personeli de tez danışmanı olarak
belirlenebilir. İlgili birim amiri tarafından belirlenen tez danışmanları
tez konuları ile birlikte Genel Müdürlüğe bildirilir.
(3) Uzman yardımcısının talebi halinde, belirlenen
tez konusu veya tez danışmanı birim amirinin uygun görmesi ile bir defaya
mahsus olmak üzere değiştirilebilir. Tez konusunun veya tez danışmanının
değiştirilmesi uzman yardımcısına ek süre hakkı vermez.
Tez
jürisi
MADDE 21
– (1) Tez jürisi uzman
yardımcısının birim amirinin veya birim amirinin yardımcısının başkanlığında,
üyelerden biri Genel Müdürlükten olmak üzere en az daire başkanı düzeyinde
üç asıl ve üç yedek üyeden oluşur.
(2) Tez jürisi üye tam sayısı ile toplanır. Asıl
üyelerin herhangi bir nedenle komisyona katılamamaları hâlinde, yedek
üyeler tespit sırasına göre komisyona katılırlar.
(3) Tez danışmanı, danışmanı olduğu tez ile ilgili
olarak tez jürisinde bulunamaz.
(4) Tez jürisinin sekretarya görevi Genel
Müdürlükçe yürütülür.
Tezlerin
hazırlanması
MADDE 22
– (1) Uzman yardımcısı, uzmanlık
tezini bilimsel araştırma esaslarına, bilimsel çalışma etiğine ve
Bakanlıkça hazırlanacak Tez Hazırlama, Yazım ve İnceleme Yönergesine uygun
olarak hazırlar ve ele aldığı konuya ilişkin kendi görüş, değerlendirme ve
önerilerini tezinde belirtir.
(2) Tezde yer alan görüş, değerlendirme ve
önerilerin içeriği ve özgünlüğü tezi hazırlayan uzman yardımcısına aittir.
Bunlar, Bakanlığın kurumsal görüşünü yansıtmaz.
(3) Tez konusunun başka bir kurum veya kuruluşta
uzmanlık, yüksek lisans, doktora tezi veya başka bir ad altında aynı şekilde
incelenip savunulmamış olması gerekir.
Tezlerin
teslimi
MADDE 23
– (1) Uzman yardımcısı, tezin
elektronik ortamdaki kopyasını ve tez danışmanının değerlendirme raporunu,
tez konusunun kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren en geç bir yıl
içinde birimi vasıtasıyla Genel Müdürlüğe iletir.
(2) Birinci fıkrada belirtilen bir yıllık sürenin
hesabında, aylıksız izin veya toplamı üç ayı aşan hastalık ve refakat
izinleri dikkate alınmaz.
(3) Süresi içinde tezini sunmayan uzman
yardımcısına birim amiri tarafından toplam altı ayı aşmamak üzere ek süre
verilir. Bu durum, Genel Müdürlüğe ilgili birim tarafından yazılı olarak
bildirilir.
(4) Verilen ek süre içinde tezini sunmayan uzman
yardımcısı, uzman yardımcısı unvanını kaybeder ve hakkında 29 uncu maddenin
birinci fıkrası uygulanır.
Tezlerin
değerlendirilme esasları
MADDE 24
– (1) Teslim edilen tez ve tez
danışmanının değerlendirme raporu, Genel Müdürlük tarafından tez jürisi
üyelerine elektronik ortamda iletilir.
(2) Tez jürisi üyeleri, hazırlanan tezin 22 nci maddede belirtilen hususlara uygun olup olmadığını
Bakanlıkça hazırlanacak Tez Hazırlama, Yazım ve İnceleme Yönergesine göre
inceler.
(3) Tezin jüri üyelerine teslimini müteakip en geç
altmış gün içinde uzman yardımcısı tezini jüri huzurunda savunur.
(4) Jüri üyelerinin her biri, tez savunmasının
ardından teze ilişkin puanlamasını yapar. Yüz tam puan üzerinden yapılacak
değerlendirmede, verilen notların aritmetik ortalaması en az yetmiş puan
olan tez, başarılı kabul edilir.
(5) Tez jürisi, her bir üyenin vermiş olduğu puan
ile tezin başarılı veya yetersiz sayılma nedenlerini içeren ve her üç
üyenin de imzasını taşıyan bir değerlendirme raporu hazırlar ve tez
savunmasını müteakip en geç on beş gün içinde Genel Müdürlüğe yazılı olarak
iletir.
Tezin
yetersiz bulunması
MADDE 25
– (1) Tezi yetersiz bulunan uzman
yardımcısına bir hak daha tanınır. Uzman yardımcısı ikinci hakkını,
başarısız olma gerekçesinin yer aldığı tez değerlendirme raporunu dikkate
alarak tezini düzeltmek suretiyle veya yeni bir tez konusunun
belirlenmesini isteyerek kullanabilir. Uzman yardımcısı, tezinin uygun
bulunmadığı hususunun kendisine tebliğinden itibaren beş gün içinde
tercihini birimine bildirir ve bu tercih, birimi tarafından Genel Müdürlüğe
yazılı olarak bildirilir.
(2) Uzman yardımcısının tercih hakkını düzeltme
yönünde kullanması hâlinde, Genel Müdürlüğe yapılan yazılı bildirimden
başlayarak üç ay içinde tezini düzeltir ve düzeltilmiş tezin elektronik
ortamdaki kopyasını Genel Müdürlüğe iletilmek üzere birimine teslim eder.
(3) Uzman yardımcısının tercih hakkını yeni bir tez
konusunun belirlenmesi yönünde kullanması hâlinde, tez konusunun kendisine
tebliğinden başlayarak altı ay içinde tezini hazırlar ve tezin elektronik
ortamdaki kopyasını Genel Müdürlüğe iletilmek üzere birimine teslim eder.
Yeni tez konusunun belirlenmesi, 20 nci maddede
yer alan hükümlere tabidir.
(4) Tez jürisi tarafından Tez Hazırlama, Yazım ve
İnceleme Yönergesine göre intihal yaptığı tespit edilen uzman yardımcısının
tezi yetersiz sayılır ve uzman yardımcısı hakkında 657 sayılı Devlet
Memurları Kanununun disiplin hükümleri uyarınca işlem tesis edilir. Bu
durumda uzman yardımcısı, 20 nci madde
hükümlerine göre belirlenecek yeni tez konusunun kendisine tebliğinden
başlayarak altı ay içinde tezini hazırlar ve tezin elektronik ortamdaki
kopyasını Genel Müdürlüğe iletilmek üzere birimine teslim eder.
(5) İkinci, üçüncü ve dördüncü fıkralar uyarınca
Genel Müdürlüğe iletilen tez, 24 üncü madde çerçevesinde tez jürisi tarafından
yeniden değerlendirilir.
(6) İkinci hakkında da tezi yetersiz bulunan uzman
yardımcısı hakkında 29 uncu maddenin birinci fıkrası uygulanır.
Yeterlik
sınavı komisyonu
MADDE 26
– (1) Yeterlik sınavı komisyonu
Bakan tarafından görevlendirilen Bakan Yardımcısı veya Genel Müdür
başkanlığında toplam beş asıl ve beş yedek üyeden oluşur.
(2) Bakan Yardımcısının komisyon başkanı olduğu
durumlarda, Genel Müdür veya Genel Müdür Yardımcısı komisyonun tabii üyesi
olup kalan asıl ve yedek üyeler birim amirleri ve bunların yardımcıları
arasından; Genel Müdürün komisyon başkanı olduğu durumlarda ise kalan asıl
ve yedek üyeler birim amirleri ve bunların yardımcıları arasından Bakan
tarafından belirlenir.
(3) Asıl üyelerin herhangi bir nedenle komisyona
katılamamaları hâlinde, yedek üyeler tespit sırasına göre komisyona
katılırlar.
(4) Yeterlik sınavı komisyonu; yazılı sınav
sorularının hazırlanması ve cevapların değerlendirilmesi, sözlü sınavın
yapılması, sonuçların ilan edilmesi, itirazların sonuçlandırılması ve sınavla
ilgili diğer işlemlerin yürütülmesiyle görevlidir.
(5) Yeterlik sınavı komisyonu başkan ve üyeleri,
boşanmış olsalar dahi eşlerinin, üçüncü dereceye kadar (bu derece dahil) kan ve ikinci dereceye kadar (bu derece dahil)
kayın hısımlarının veya evlatlıklarının katıldıkları yeterlik sınavlarında
görev alamazlar. Bunların yerine yedek üyeler katılır.
(6) Yeterlik sınavı komisyonunun sekretarya görevi
Genel Müdürlükçe yürütülür.
Yeterlik
sınavı ve değerlendirme
MADDE 27
– (1) Uzmanlık tezi yeterli bulunan
ve uzman yardımcısı kadrosunda aylıksız izin, toplamı üç ayı aşan hastalık
ve refakat izni hariç olmak üzere, uzman yardımcısı olarak adaylıkta geçen
süre dâhil en az üç yıl Bakanlık birimlerinde fiilen çalışan uzman
yardımcısı, yeterlik sınavına girmeye hak kazanır. Yeterlik sınavının,
yeterlik sınavına girmeye hak kazananlardan tez savunma süreci en geç sona
eren uzman yardımcısının tezinin başarılı bulunduğu tarihten azami üç ay
sonrasına kadar gerçekleştirilmesi esastır.
(2) Yeterlik sınavı; ekonomi, uluslararası ekonomik
ve ticari örgütler, gümrük ve dış ticaret ile iç ticaret konularında temel
bilgiler, mesleki yabancı dil, Bakanlığın görevlerine ilişkin mevzuat,
teşkilat yapısı ile Bakanlığın görev alanına giren ve sınav ilanında
belirtilen diğer konulardan yazılı ve sözlü şeklinde yapılır. Sınav
konuları yazılı sınav tarihinden en az iki ay önce ilan edilir.
(3) Yazılı sınavın değerlendirilmesi yüz tam puan
üzerinden yapılır. Yazılı sınavda başarılı sayılıp sözlü sınava girebilmek
için en az yetmiş puan almak gerekir.
(4) Sözlü sınavda başarılı sayılmak için, yeterlik
sınavı komisyonu başkan ve üyelerinin yüz tam puan üzerinden verdikleri
puanların aritmetik ortalamasının en az yetmiş olması gerekir.
(5) Yeterlik sınavı başarısı, yazılı sınav ile sözlü
sınav notlarının aritmetik ortalaması alınarak belirlenir. Yeterlik sınavı
sonuçları, en yüksek puan alan uzman yardımcısından başlamak suretiyle
sıralanarak yeterlik sınavı komisyonu tarafından Genel Müdürlüğe
gönderilir.
(6) Yeterlik sınavında başarılı olamayan veya
sınava girmeye hak kazandığı hâlde geçerli mazereti olmaksızın sınav
hakkını kullanmayanlara, bir yıl içinde ikinci kez sınav hakkı verilir.
Sözlü sınavda başarısız olanlar, tekrar yazılı sınava alınmadan doğrudan
sözlü sınava alınır. Sınavda ikinci defa başarısız olan veya geçerli bir
mazereti olmaksızın ikinci sınav hakkını kullanmayan uzman yardımcısı
hakkında 29 uncu maddenin birinci fıkrası uygulanır.
Uzmanlığa
atanma
MADDE 28 – (1) Yeterlik
sınavında başarılı olanların uzman kadrolarına atanabilmeleri, yeterlik
sınavı tarihinde geçerli olan veya yeterlik sınavından itibaren en geç iki
yıl içinde alınmış bulunan Almanca, Arapça, Çince, Fransızca, İngilizce,
İspanyolca, Rusça dillerinin birinden YDS/e-YDS’den
en az (C) seviyesinde veya dil yeterliği bakımından bunlara denkliği ÖSYM
tarafından kabul edilen ve uluslararası geçerliliği bulunan belgeyi ibraz
etme şartına bağlıdır.
(2) Uzmanlığa aynı tarihte atananların kıdem
sıralamaları, yazılı ve sözlü sınav puanlarının aritmetik ortalamasına göre
yeterlik sınavı komisyonunca belirlenir. Söz konusu puanların eşit olması
halinde, kıdem sıralamasında yazılı sınav puanı dikkate alınır.
Uzman
yardımcısı unvanını kaybetme
MADDE 29
– (1) Verilen ilave süre içinde tezlerini
sunmayanlar, ikinci defa hazırladıkları tezleri de kabul edilmeyenler,
ikinci yeterlik sınavında da başarı gösteremeyenler, ikinci yeterlik sınavı
hakkını kullanmayanlar ile süresi içinde yabancı dil yeterliği şartını
yerine getirmeyenler uzman yardımcısı unvanını kaybederler ve durumlarına
uygun memur unvanlı kadrolara atanırlar.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Uzmanların Çalışma Düzeni ile Görev, Yetki ve
Sorumlulukları
Uzmanların çalışma düzenine ilişkin ortak hükümler
MADDE 30
– (1) Uzmanların daire başkanına bağlı
olarak çalışmaları esastır.
Uzmanların
görev, yetki ve sorumlulukları
MADDE 31
– (1) Uzmanlar, Bakanlığın görev
alanına giren konularda çalıştırılmak üzere, merkez teşkilatındaki hizmet
birimlerinde görevlendirilir.
(2) Uzmanlar memuriyette geçirdikleri süre ve kıdem
farkı olmaksızın bu unvanda bulundukları süre boyunca,
a) Mevzuat ile Bakanlığa verilmiş olan görevlerin
yürütülmesi ve Bakanlıkça yürütülen çalışmaların gerektirdiği uzmanlık
hizmetlerinin yapılması,
b) Bakanlığın görev alanı çerçevesinde araştırma ve
incelemelerde bulunulması, proje üretilmesi ve geliştirilmesi,
c) Mesleki mevzuat değişikliklerinin takip
edilmesi, mevzuatın geliştirilmesi ile ilgili çalışmalarda bulunulması ve
mevzuatın uygulamada aksayan yönlerine ilişkin görüş ve tekliflerin
bildirilmesi,
ç) Yurt içinde ve yurt dışında gerçekleştirilen
toplantılar ve çalışmaların takip edilmesi, gerekli görülen hâllerde
mevzuata ilişkin taslakların hazırlanması ve görüşülmesinde katkıda
bulunulması ile Bakanlık içi ve kurumlar arası toplantı ve çalışmalara
katılım sağlanması,
d) Mesleki konularda gelişmelerin ve yayınların
takip edilmesi, gerekli dokümanların toplanması ve bu konularda gereken
çalışmalarda ve incelemelerde bulunulması,
e) Bakanlığın yurt içi ve yurt dışında düzenlenen
toplantı, seminer, kurs ve konferanslarda temsil edilmesi ve Bakanlık
görüşü oluşturulmasına katkıda bulunulması,
f) Birimin görev alanı kapsamında, yerinde inceleme
de dahil olmak üzere, araştırma veya değerlendirme
yapılması ve rapor hazırlanması,
g) Uzman yardımcılarının bilgi ve tecrübelerinin
geliştirilmesine katkı sağlanması,
ğ) Amirlerince verilen benzeri nitelikteki
görevlerin yerine getirilmesi,
hususlarında görevlidirler.
(3) Uzmanlar, verilen görevlerin mevzuata, plan ve
programlara uygun olarak ve süresinde yerine getirilmesinden bağlı
bulunduğu daire başkanı ve üstü amirlerine karşı sorumludurlar.
ALTINCI BÖLÜM
Ortak Hükümler
Hizmet
içi eğitim
MADDE 32
– (1) Genel Müdürlük, uzman ve uzman
yardımcılarının mesleki yeterliklerinin geliştirilmesini ve sürekliliğini
sağlamak amacıyla doğrudan veya ilgili birim amirlerinin teklifi üzerine
hizmet içi eğitim gerçekleştirebilir.
(2) Uzman ve uzman yardımcıları, Bakanlıkça uygun
görülen kurum dışı kurs ve sertifika programı niteliğindeki eğitimlerden ve
Bakanlıkça hazırlanan bir program dâhilinde yabancı dil eğitiminden
faydalanabilirler.
Yurt
dışında eğitim ve görevlendirme
MADDE 33
– (1) Uzman ve uzman yardımcıları,
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 21/1/1974
tarihli ve 7/7756 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan
Yetiştirilmek Amacıyla Yurt Dışına Gönderilecek Devlet Memurları Hakkında
Yönetmelik ile söz konusu Yönetmelik çerçevesinde Bakanlıkça yürürlüğe
konulacak ilgili yönetmelik kapsamında yurt dışına eğitim amaçlı
gönderilebilir.
(2) Uzmanlar, mesleki incelemelerde bulunmak
amacıyla bir yıldan fazla olmamak üzere ilgili mevzuat ve Bakanlıkça
belirlenecek usul ve esaslar ile her yıl belirlenen kontenjan çerçevesinde
yurt dışına geçici görevle gönderilebilir. Bu kapsamda, uzmanlar tarafından
yurt dışındaki geçici görev süresinin iki katı süre için Bakanlık merkez
teşkilatında zorunlu hizmet yapma taahhüdünde bulunulması gerekir.
YEDİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Sınav
sonuçlarına itiraz
MADDE 34
– (1) Bu Yönetmelik kapsamında
yapılan sınavlara katılanlar, sınav sonuçlarının yayımlanmasından itibaren
beş iş günü içinde sınav komisyonuna iletilmek üzere Genel Müdürlüğe bir
dilekçeyle başvurarak itiraz edebilirler. Sınav komisyonuna iletilen
itirazlar, itiraz başvuru süresinin bitiminden sonraki beş iş günü içinde
karara bağlanır ve sonuç ilgiliye yazılı olarak bildirilir.
(2) Sınav komisyonunun itiraz üzerine verdiği
kararlar kesindir.
Uzmanlığa
yeniden atanma
MADDE 35
– (1) Uzman unvanını kazandıktan
sonra herhangi bir sebeple Bakanlıktaki görevinden ayrılmış olup yeniden
uzmanlığa atanmak isteyenler, boş kadro bulunmak ve uzmanlığa atanmak için
gereken şartları kaybetmemiş olmak kaydıyla, ihtiyaç ve kadro durumuna göre
uzman kadrolarına atanabilirler.
Yönetmelikte
yer almayan hususlar
MADDE 36
– (1) Bu Yönetmelikte yer almayan
hususlarda, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı
Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ve 18/3/2002
tarihli ve 2002/3975 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan
Kamu Görevlerine İlk Defa Atanacaklar İçin Yapılacak Sınavlar Hakkında
Genel Yönetmelik hükümleri uygulanır.
Yürürlükten
kaldırılan yönetmelikler
MADDE 37
– (1) 10/7/2012
tarihli ve 28349 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Dış Ticaret Uzmanlığı Yönetmeliği
ile 8/8/2012 tarihli ve 28378 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Gümrük ve
Ticaret Uzmanlığı Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.
Mevcut
uzman yardımcıları
GEÇİCİ
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe
girdiği tarih itibarıyla uzman yardımcısı kadrosunda bulunanların tez
savunması ve yeterlik sınavı bu Yönetmeliğin 37 nci
maddesi ile yürürlükten kaldırılan, tabi oldukları mevzuat hükümlerine göre
sonuçlandırılır.
(2) Birinci fıkra kapsamında oluşturulacak jüri ve
komisyonlar, bu Yönetmelik hükümlerine göre yerine getirilir.
Yürürlük
MADDE 38
– (1) Bu Yönetmelik yayımı
tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 39
– (1) Bu Yönetmelik hükümlerini
Ticaret Bakanı yürütür.
|