|
Çevre ve Şehircilik Bakanlığından:
BÜYÜK ENDÜSTRİYEL KAZALARDA UYGULANACAK DÂHİLİ
ACİL DURUM PLANLARI HAKKINDA TEBLİĞ
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin amacı, 2/3/2019 tarihli ve 30702
mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Büyük Endüstriyel Kazaların
Önlenmesi ve Etkilerinin Azaltılması Hakkında Yönetmelikte belirtilen üst
seviyeli kuruluş işletmecilerinin, aynı Yönetmeliğin 13 üncü maddesi gereği
hazırlamaları veya hazırlatmaları gereken dâhili acil durum planına ilişkin
usul ve esasları belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Tebliğ, Büyük Endüstriyel Kazaların
Önlenmesi ve Etkilerinin Azaltılması Hakkında Yönetmeliğin 5 inci
maddesinde tanımlanan üst seviyeli kuruluşlara uygulanır.
Dayanak
MADDE 3 –
(1) Bu Tebliğ, Yönetmeliğin 13
üncü, 14 üncü ve 15 inci maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Tebliğde geçen;
a) Acil durum: Kuruluşta meydana gelebilecek bir
veya birden fazla tehlikeli maddenin dâhil olduğu yangın, patlama ve
yayılım gibi acil müdahale gerektirecek olayları ve bu olayların
oluşturduğu kriz halini,
b) Acil durum organizasyonu: Kuruluşta ortaya çıkan
acil duruma ilişkin müdahaleyi yapan, koruyucu ve önleyici tedbirleri alan
organizasyonu,
c) Acil durum yöneticisi: Kuruluşta; acil duruma
zamanında, hızlı ve etkili olarak müdahale etmek ve kendi sorumluluk alanı
içinde gerekli planlamaları ve hazırlıkları yapmak, yaptırmak, imkân ve
kaynakları geliştirmek ve acil durum organizasyonunun sorumlusu olarak müdahale
faaliyetlerini koordine etmek ve yürütmekle görevli kişiyi,
ç) Acil hizmet birimleri: Büyük endüstriyel
kazalarda, kuruluşta ve civarında zararın en aza indirilmesi amacıyla görev
yapan kolluk güçleri, itfaiye, il sağlık müdürlüğü, il afet ve acil durum
müdürlüğü, 112 acil çağrı merkezi müdürlüğü, sahil güvenlik ile
arama-kurtarma hizmetleri dâhil sağlık ve güvenlik hizmetlerini
gerçekleştiren birimleri,
d) Bakanlık: Çevre ve Şehircilik Bakanlığını,
e) Dâhili acil durum planı: Büyük endüstriyel kaza öncesi,
kaza sırası ve sonrasını kapsayacak şekilde, uygun dış kaynaklar da dâhil
olmak üzere kuruluşun kendi imkânları ile gerçekleştirilen, tüm acil
müdahale düzenlemelerini içeren (ihtiyaç duyulacak acil gereksinimler, kısa
ve uzun vadeli iyileştirmeler) ve Yönetmeliğin Ek-4’ünde belirtilen asgari
bilgileri kapsayacak şekilde ve bu Tebliğin ekleri dikkate alınarak üst
seviyeli kuruluş tarafından hazırlanan veya hazırlatılan planı,
f) Gizli bilgi: Bu Tebliğde gizli olduğu belirtilen
ve açıklanması yasaklanan bölüm veya bilgileri,
g) Hizmet grubu: Kuruluş içi acil durumlara
müdahalede rol alacak personelin yer aldığı grupları,
ğ) Kilit paydaş: Kuruluşta çalışanlar, komşu
kuruluşlar, yakın çevrede yaşayanlar, ilgili kamu kuruluşları ve yerel
teşkilatları ile kuruluşun yeri ve özelliklerine göre dâhili acil durum
planının hazırlanması ve etkin uygulanmasına katkı sağlayabileceği
değerlendirilen diğer kişi ve kuruluşları,
h) Kritik olay: Büyük endüstriyel kazaya sebebiyet
verme potansiyeli olan bütünlük kaybını,
ı) Kuruluş içi acil durum yönetim merkezi: Acil
müdahale faaliyetlerinin yönetildiği ve koordine edildiği yeri,
i) Olay yeri koordinatörü: Acil durum yöneticisi
tarafından olay yerindeki müdahale ekiplerini koordine etmek ve yönetmek
üzere görevlendirilen kişiyi,
j) Prosedür: Bir faaliyette uyulması veya takip
edilmesi gereken süreç veya yöntemin ve uygulamaya yönelik yetki, görev ve
sorumlulukların belirtildiği uygulama talimatı veya dokümanı,
k) Ramak kala olay: Büyük kazaya sebep olma
potansiyeli olduğu halde zarar vermeyen olayı,
l) Toplanma noktası: Acil durumların olumsuz
sonuçlarından çalışanların etkilenmeyeceği mesafede veya korunakta
belirlenmiş yeri,
m) Yönetmelik: 2/3/2019 tarihli ve 30702 sayılı
Resmî Gazete’de yayımlanan Büyük Endüstriyel Kazaların Önlenmesi ve
Etkilerinin Azaltılması Hakkında Yönetmeliği,
ifade eder.
(2) Yönetmelikteki tanımlar bu Tebliğ için de
geçerlidir.
İKİNCİ BÖLÜM
Genel Yükümlülükler
İşletmecinin
dâhili acil durum planı ile ilgili yükümlülükleri
MADDE 5 – (1) İşletmeci; kuruluşunda meydana gelmesi
muhtemel kazaların çevreye olan etkilerini önlemek ve azaltmak için gerekli
her türlü tedbiri almakla yükümlüdür. Yönetmelikte, bu Tebliğde ve diğer
ilgili mevzuatta belirtilen usul ve esasları dikkate alarak bir dâhili acil
durum planı hazırlar veya hazırlatır, nihai planı bir ay içinde Bakanlığın
bildirim sistemine yükler ve kuruluşta bulundurur.
(2) Yeni açılacak kuruluşlar, faaliyete geçmeden
önce dâhili acil durum planını hazırlar veya hazırlatır, nihai planı
Bakanlığın bildirim sistemine yükler ve kuruluşta bulundurur.
(3) Dâhili acil durum planı, büyük kaza senaryo
dokümanında belirtilen her bir kaza türünü (yangın, patlama, toksik yayılım)
içerecek şekilde tüm büyük kaza senaryolarına uygulanabilecek nitelikte ve
endüstriyel kazayı tetikleyebilecek deprem, sel, taşkın gibi doğal afetler
de dikkate alınarak hazırlanır.
(4) İşletmeci bu Tebliğde belirtilen tüm
prosedürleri hazırlar ve uygular. Prosedürlerle belirlenen hususlar dâhili
acil durum planının ilgili başlığı altında özetlenir ve bu başlık altında
prosedüre ve ilgili bölüme atıf yapılır.
(5) İşletmeci dâhili acil durum planını, acil
durumlarda gecikmeye mahal vermeden derhal uygular.
(6) İşletmeci, kuruluşta çalışan personel sayısını
dikkate alarak, dâhili acil durum planında yer alan her bir acil müdahale
senaryosu için Ek-1’de belirtilen hizmet gruplarından gerekli olanları
kurar ve hizmet gruplarına bu Tebliğin 15 inci maddesi kapsamında
belirlediği eğitimlerin verilmesini sağlar.
(7) İşletmeci, acil durum müdahalelerinde
kullanılacak kaynakların ve diğer ekipmanların bakımı, muayenesi,
incelenmesi ve test edilmesi için uygun düzenlemelerin yapılmış olduğunu
göstermekle yükümlüdür. Yangınla mücadele ekipmanları gibi doğrudan
hafifletme işlevine sahip ekipmanlar, personelin kazadan haberdar
edilmesinde kullanılan alarmlar gibi anahtar işlevlere sahip diğer
ekipmanlar bu düzenlemeler kapsamında ele alınır.
(8) İşletmeci, güvenlik yönetim sisteminin “acil
durumlar için planlama” başlıklı beşinci unsuru başta olmak üzere, diğer
unsurların ilgili kısımları kapsamında kuruluşunda dâhili acil durum planı
ile ilgili olarak Yönetmelikte ve bu Tebliğde belirtilen esas ve usullere
göre aşağıdaki yükümlülükleri yerine getirir:
a) Dâhili acil durum planının hazırlanmasında,
güvenlik raporu ve büyük kaza senaryo dokümanını dikkate alarak Ek-2’deki
formata ve içeriğine uyar.
b) Dâhili acil durum planının hazırlanması
sürecinde kilit paydaşlarla gerekli istişareyi yapar.
c) Kuruluşun faaliyet ve özelliklerine ilişkin bu
Tebliğ ve eklerinde belirtilmeyen ilave bir açıklama gerekmesi halinde
dâhili acil durum planına gerekli ilavelerin yapılması işletmecinin
sorumluluğundadır.
ç) Büyük kaza senaryo dokümanında öngörülen
senaryolar dâhilinde her türlü acil durumu karşılayacak kuruluş içi acil
durumlar, yangınla mücadele ve yangından korunma için yeterli sayıda, uygun
kaynak ve ekipmanı planlar, sağlar veya bu ihtiyacı karşılayacak şekilde
hizmet alır veya işbirliği yapar.
(9) İşletmeci; acil durumun sona erdiği ilan edilir
edilmez ve kuruluş güvenli hale getirilir getirilmez ilgili tüm verilerin
toplanmasının ardından, acil durum ya da ramak kala olaylarından etkilenen
alanın temizlenmesini sağlar.
(10) İşletmeci, büyük bir kaza meydana geldiği
takdirde, Yönetmeliğin 17 nci maddesi gereği ilgili kurumları bu kazadan
derhâl haberdar eder ve kaza ile ilgili bilgi sağlar.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Dâhili Acil Durum Planının Amacı ve Hedefi
Dâhili
acil durum planının amacı
MADDE 6 – (1) Dâhili acil durum planı, olası kazaların
etkilerini en aza indirmek ve insan, çevre ve mala gelebilecek zararları
sınırlamak için gerekli tedbirleri alarak acil durumları organize etmeyi
amaçlar.
Dâhili
acil durum planının hedefi
MADDE 7 – (1) Dâhili acil durum planının ana hedefleri:
a) İnsan, çevre ve mala verilecek zararın önlenmesi
ve önlenemediği durumda zararın en aza indirgenmesi,
b) Kazadan etkilenmesi muhtemel insanların, kaza
sırasında yapılması gereken doğru eylemler ve alınması gereken güvenlik
tedbirleri hakkında bilgilendirilmesi,
c) Acil durum esnasında personelin iş yerinden
güvenli ve düzenli bir şekilde tahliye edilmesinin ve kazadan etkilenen
kişilere ilk yardım yapılmasının sağlanması,
ç) Acil durum müdahalesinde yer alan kurumlar ile
iş birliğinin sağlanması,
d) Gerekirse harici kurumların (itfaiye, diğer
makamlar ve/veya bölgenin güvenliği ile ilgili şirketler) desteğini
beklerken tehlikeli durumlarla baş etmek için personelin koordinasyonu,
tesis ve kaynakların kullanımı için kriterleri tanımlayarak acil durumların
kontrol altına alınması,
e) Büyük bir kazanın ardından çevrenin ve kuruluşun
temizlenmesi ve iyileştirilmesinin sağlanması,
şeklindedir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Dâhili Acil Durum Planı Hazırlığı
Dâhili
acil durum planı kapsamı
MADDE 8 – (1) Dâhili acil durum planı hazırlanırken;
a) Kuruluşun kapasitesi, karmaşıklığı ve büyüklüğü,
işletimdeki proseslerin doğası ve kullanılan maddeler ile ekipmanlar,
işletmede çalışan personel sayısı, kaynakların uygunluğu, acil durum
müdahale kaynaklarının yeterliliği ve kuruluşun yeri dikkate alınır.
b) Dâhili acil durum planında yer alan her bir
müdahale senaryosu için Ek-1’de belirtilen asgari eğitimlerle birlikte
eğitim ihtiyaç analizine göre belirlenecek eğitimlerin verildiği hizmet
grupları oluşturulur.
c) Ek-2’de yer alan formattaki başlıklar
doldurulur.
ç) Acil durumlara müdahale aşamasında görev alacak
hizmet gruplarında görevli personele ait iletişim bilgileri Ek-3’te verilen
tablo esas alınarak doldurulur.
d) Ek-4’te verilen form, büyük kaza senaryo
dokümanında yer alan tüm kaza senaryolarının her biri için ayrı ayrı
doldurulur.
(2) Acil durumlara yönelik düzenlemeler günün 24
saatini kapsar. Düzenlemelerde tatil, hastalık, vardiya değişikliği, bakım,
tesisin devre dışı bırakılması ve devreye alınması gibi olaylar ve OHAL,
sıkıyönetim, salgın vb. gibi sokağa çıkma yasağı olan mücbir durumlar da
dikkate alınır.
(3) Yaşanan bir kaza sonrasında gerekli hallerde
basına ve kamuya verilecek demeçlerin kim tarafından yapılacağı planda
belirtilir.
Dâhili
acil durum planının gözden geçirilmesi ve güncellenmesi
MADDE 9 – (1) Dâhili acil durum planı aşağıdaki durumların
gerçekleşmesi halinde gözden geçirilir, mümkün olan en kısa sürede plan
güncellenir ve güncellenmiş nihai plan bir ay içerisinde Bakanlığın
bildirim sistemine yüklenir:
a) Kuruluşun faaliyetlerinden kaynaklanan dâhili
acil durum planını etkileyecek tüm değişiklikler,
b) Planın icrası ile ilgili olarak acil hizmet
birimlerindeki veya hizmet gruplarındaki herhangi bir değişiklik,
c) Yeni ve daha etkin etki azaltıcı yöntemler gibi
gelişmeler,
ç) Çalışanlar ve alt işveren çalışanları ile ilgili
planı etkileyebilecek önemli değişiklikler,
d) Kuruluş içerisinde veya başka bir kuruluşta
meydana gelmiş büyük endüstriyel kazalar ve/veya ramak kala olaylardan
çıkarılan derslerin gerektirdiği değişiklikler,
e) Tatbikatlardan çıkarılan dersler,
f) Güvenlik yönetim sistemindeki değişiklik veya
gelişmelerden doğan gereklilikler,
g) İç tetkik sonuçları,
ğ) Büyük endüstriyel kaza senaryolarında ilave veya
değişiklik yaratacak şekilde büyük kaza senaryo dokümanının güncellenmesi,
h) Yönetmeliğin 14 üncü maddesinde belirtilen
gözden geçirme ve güncelleme gereklilikleri.
(2) Dâhili acil durum planı güvenlik yönetim
sisteminin “değişimin yönetimi” başlıklı dördüncü unsuru kapsamında
aşağıdaki durumların gerçekleşmesi halinde gözden geçirilir:
a) Organizasyon ve personel değişiklikleri,
b) Proses değişiklikleri,
c) Tehlikeli madde depolama kapasitesinde ve
şekillerinde yapılacak değişiklikler,
ç) Ekipman değişiklikleri,
d) Güvenlik bilgi formları, ekipmanların güvenlikle
ilgili sertifikasyonları gibi güvenlik ile ilgili belgelerdeki
değişiklikler,
e) Çevresel koşullara bağlı değişiklikler.
(3) Gözden geçirme ve güncellemenin etkin olarak
gerçekleşmesi için işletmeci kilit paydaşlarla planı istişare eder.
(4) İşletmeci, güvenlik yönetim sisteminin “acil
durumlar için planlama” başlıklı beşinci unsuru kapsamında dâhili acil
durum planının gözden geçirilmesi ve güncellenmesi ile ilgili prosedürleri
belirler ve uygular.
Büyük
endüstriyel kazaya müdahale senaryoları
MADDE 10 – (1) İşletmeci, büyük endüstriyel kazaya müdahale
senaryolarının tanımlanması amacıyla güvenlik yönetim sisteminin “acil
durumlar için planlama” başlıklı beşinci unsuru kapsamında acil durum
müdahale senaryolarının belirlenmesi ile ilgili prosedürü hazırlar ve
uygular.
(2) İşletmeci, büyük kaza senaryo dokümanında
belirtilen her bir büyük kaza senaryosunu karşılayacak şekilde Ek-2’nin B
Bölümünde yer alan “acil durum
yönetim sistemi” başlıklı 5 inci maddesinde belirtilen hususlar dikkate
alınarak büyük endüstriyel kazaya müdahale senaryosu tanımlar ve Ek-4’te
yer alan format dâhilinde özet haline getirir.
Büyük
endüstriyel kazaya müdahale için kaynaklar ve organizasyon
MADDE 11
– (1) İşletmeci, büyük endüstriyel
kazaya müdahale için hazırlıklı olmak amacıyla güvenlik yönetim sisteminin
“acil durumlar için planlama” başlıklı beşinci unsuru kapsamında hazırlanan
acil durum organizasyonu ve kaynak tahsisi ile ilgili prosedürde aşağıdaki
hususları tanımlar ve uygular:
a) Büyük endüstriyel kazaya müdahale senaryolarını
uygulamak üzere acil müdahale sistemi, acil müdahale organizasyonu ve
organizasyon şeması,
b) Büyük endüstriyel kazaya müdahale edecek hizmet
gruplarının ve personelinin görevleri,
c) Büyük endüstriyel kazaya müdahale
faaliyetlerinde kullanılacak iç kaynakların listelenmesi,
ç) Büyük endüstriyel kazaya müdahale
faaliyetlerinde kullanılacak kamuya ait dış kaynakların listelenmesi,
d) Karşılıklı yardım anlaşmaları yapılan komşu
kuruluşlarda bulunan kaynaklar ve işletmeci tarafından herhangi bir yerden
getirilebilen kaynakların listelenmesi,
e) Büyük endüstriyel kazaya müdahale
organizasyonunda aşağıdaki birim ve personelden oluşan komuta zincirinin
oluşturulması ve komuta zincirinde görev alacak personelin görevleri,
1) Kuruluş içi acil durum yönetim merkezi ve
yedeği,
2) Acil durum yöneticisi,
3) Olay yeri koordinatörü,
f) Müdahale organizasyonunun mesai saatleri dışında
da etkin müdahale edebilmesi için ilave tedbirler,
g) Dış kaynaklı acil hizmet birimlerinin müdahale
faaliyetlerine katılımları durumunda uygulanacak koordinasyon tedbirleri,
ğ) Alt işveren çalışanları da dâhil kuruluşta
bulunan tüm çalışanlar için, acil durum organizasyonu ve görevler
konularında farkındalık yaratmak amacıyla görsel ve işitsel duyuru
tedbirleri,
h) İç ve dış kaynaklarla iletişim usulleri,
ı) Acil müdahale amacıyla kullanılacak malzeme ve ekipmanın
belirlenmesi, kullanıma hazır halde bulundurulması, bakımı, denetimi,
kontrolü ve test edilmesi için usul ve esaslar,
i) Acil durumlara müdahale için icra edilmesi
gereken faaliyetler ve uygulamaları,
j) Acil müdahale organizasyonunun acil durumlarda
işleyişi ile müdahale ekipleri ve diğer kaynakların görev ve
sorumlulukları,
k) Kuruluş dışı kaynakların kuruluş içi müdahaleye
katılımı usul ve esasları.
(2) İşletmeci, bölgesindeki acil hizmet birimleri,
il afet ve acil durum müdürlükleri ile kuruluşun organize sanayi bölgesi
veya endüstri bölgesi içinde yer alması durumunda bu bölge yönetimleri ile
işbirliği ve gerekli bilgi alışverişinin sağlanabilmesi için uygun bir
sistem kurar.
Alarm ve
ikaz sistem ve kanalları
MADDE 12 – (1) İşletmeci; büyük endüstriyel kaza veya doğası
nedeniyle büyük bir kazaya yol açması beklenen kontrol dışı olayların erken
algılanması ve ilgili personelin ikaz edilmesi için gerekli sistemleri
kurar ve işletilmesini sağlar. Ayrıca; bu tür acil durumların kuruluş
personeline anons ve diğer yöntemlerle en hızlı şekilde duyurulması için
aşağıdaki tedbirleri alır:
a) Alarm ve ikaz sistemleri tanımlanması ve
kurulması,
b) Komşu kuruluşa alarm ve ikazların iletilmesine
yönelik ilave tedbirlerin belirlenmesi,
c) Kuruluş dışına yapılacak ikazlar ve sosyal
medyanın kullanılması.
Tehlikeli
maddeye müdahale kartı ve itfaiye raporu
MADDE 13
– (1) İşletmeci, Yönetmeliğin 6
ncı maddesi gereği hazırlanan tehlikeli maddeye müdahale kartını kazalara
müdahale amacıyla kullanılmak üzere hazırlar ve nihai halini kuruluşta
bulundurur.
(2) İşletmeci bu kartı nihai hale getirmeden önce
aşağıdaki kuruluşlarla görüş alışverişinde bulunur:
a) İl afet ve acil durum müdürlüğü,
b) İl sağlık müdürlüğü,
c) Bağlı bulunduğu belediye ve/veya büyükşehir
itfaiye teşkilatı,
ç) Kuruluşun organize sanayi bölgesi veya endüstri
bölgesi içinde yer alması durumunda bağlı bulunduğu bölge yönetimleri
itfaiye teşkilatı.
(3) İşletmeci, tehlikeli maddeye müdahale kartı ile
ilgili uygun görüş aldıktan sonra kartın nihai halini ikinci fıkrada
belirtilen kurumlara 5 gün içinde gönderir ve nihai dâhili acil durum planı
ile eş zamanlı bildirim sistemine yükler. İşletmeci, kuruluştaki tehlikeli
maddelerde değişiklik olduğu takdirde, tehlikeli maddeye müdahale
kartındaki gerekli değişikliği yapmak, uygun görüş alarak nihai halini
ikinci fıkrada belirtilen kurumlara 5 gün içinde göndermek ve bildirim
sistemine yüklemekle mükelleftir.
(4) İşletmeci, büyük endüstriyel kazalara etkin
müdahale amacıyla ikinci fıkranın (c) ve (ç) bentlerinde belirtilen
kurumlardan mevcut durumu yansıtan, güncel itfaiye raporunu dâhili acil
durum planı nihai hale gelmeden önce alır ve kuruluşunda muhafaza eder.
Tahliye
yolları ve toplanma noktaları
MADDE 14
– (1) İşletmeci, büyük endüstriyel
kazaların meydana gelmesi durumunda hızlı ve etkin tahliyenin sağlanması ve
can kurtarma için aşağıdaki tedbirleri alır:
a) Tahliye yollarının belirlenmesi, bunların gece
aydınlatılmasının sağlanması ve vaziyet planına işlenmesi,
b) Toplanma noktalarının belirlenmesi, bunların
gece aydınlatılmasının sağlanması ve vaziyet planına işlenmesi,
c) Sığınakların veya korunaklı alanların
belirlenmesi ve vaziyet planına işlenmesi,
ç) Acil kaçış yollarının, varsa yangın pompa ve
jeneratörlerin yerlerinin, çevre hidrantlarının, yangın dolaplarının, su
deposunun yerinin, itfaiye su alma ve verme ağızlarının vaziyet planına
işlenmesi,
d) Tahliye edilemeyen kişilerin kurtarılması için
arama ve kurtarma ekibi oluşturulması,
e) Yukarıdaki tedbirlerin etkin uygulanması için
prosedürler ile görev ve sorumlulukların belirlenmesi.
(2) Birinci fıkranın (a), (b), (c) ve (ç)
bentlerinde belirtilen vaziyet planları ziyaretçiler ve alt işveren
çalışanları da dâhil tüm çalışanların görebileceği panolara asılır.
Eğitimler
MADDE 15
– (1) İşletmeci, güvenlik yönetim
sisteminin “organizasyon ve personel” başlıklı birinci unsuru kapsamında
hazırlanan eğitim ile ilgili prosedürlerde, dâhili acil durum planının
uygulanması, hazırlıklı olma ve büyük endüstriyel kazaya müdahaleye yönelik
olarak çalışanların alması gereken eğitimler için eğitim ihtiyaç analizi,
eğitim planlama ve programlama usul ve esasları ile eğitimlerin icrası ve
ölçme değerlendirmeye yönelik usul ve esasları belirler.
(2) İşletmeci, Ek-1’de belirtilen asgari eğitimlere
ilave olarak güvenlik yönetim sisteminin “organizasyon ve personel”
başlıklı birinci unsuru kapsamında yapacağı eğitim ihtiyaç analizine göre
belirlediği eğitimlerin ilgili personele verilmesini sağlar. Eğitimler,
ihtiyaç analizinde elde edilecek sonuçlara ve gelişmelere göre periyodik
olarak tekrarlanır.
(3) Kuruluş personelinin yanı sıra büyük
endüstriyel kaza durumunda görev alacak alt işveren çalışanları ile
karşılıklı yardım anlaşması kapsamındaki komşu kuruluş personeli ve
ziyaretçiler, eğitimlerin kapsamına alınır.
Dâhili
acil durum planının tatbikatı
MADDE 16
– (1) İşletmeci, güvenlik yönetim
sisteminin “acil durumlar için planlama” başlıklı beşinci unsuru kapsamında
dâhili acil durum planının doğruluğu, yeterliliği ve uygulanabilirliğinin
tespit edilmesi amacıyla; yılda en az bir canlı tatbikat olmak üzere acil
müdahale senaryolarını 3 yılı aşmayan aralıklarla tatbik eder. Canlı tatbik
edilmeyen müdahale senaryolarının tatbikatı masa başında gözden geçirme
yöntemiyle gerçekleştirilebilir.
(2) Tatbikatlar dâhili acil durum planında
belirtilen müdahale senaryolarına dayandırılır. Müdahale senaryolarının
benzer olanları değerlendirilerek birleştirilmiş tatbikat senaryosu
oluşturulup tatbik edilebilir.
(3) Tatbikatlarda, müdahale faaliyetlerinin senaryo
edilen büyük endüstriyel kazanın etkilerini azaltması durumu denenir ve
izlenir.
(4) Tatbikatlarda asgari aşağıdaki uygulama ve
faaliyetler denenir:
a) Acil durum planının uygulanmaya başlatılması,
acil durumlarda takip edilmesi gereken süreçlerle ilgili prosedürlerin
uygulanması,
b) Alarm ve ikaz sistemleri veya diğer iletişim
sistemleri ile büyük endüstriyel kazanın çalışanlara ve komşu kuruluşlara
duyurulması,
c) Acil hizmet birimlerinin ve hizmet gruplarının
müdahale faaliyetlerini icra etmeleri,
ç) Kuruluş içi acil durum yönetim merkezinin aktif
hale getirilmesi, acil durum yönetim sistemi ile ilgili prosedürlerin
uygulanması,
d) Müdahale ekipman ve yöntemlerinin büyük
endüstriyel kazanın etkilerini azaltmadaki etkinliğinin belirlenmesi,
e) Kuruluş içi acil durum yönetim merkezi üzerinden
taraflara bilgi akışının ve sürekli iletişimin sağlanması, iletişim sistemi
ile ilgili prosedürün uygulanması,
f) İl afet ve acil durum müdürlüğüne dâhili acil
durum planının yetersiz kaldığı bilgisinin verilmesi ve il afet müdahale
planının uygulanması kapsamında koordinasyon ve iletişim usul ve
esaslarının denenmesi.
(5) Tatbikattan en az 15 gün öncesinde, işletmeci
tarafından aşağıda belirtilen kurumlar bilgilendirilerek tatbikata davet
edilir. Kurumlar katılıma gerek görmesi durumunda bunu işletmeciye
bildirir:
a) İtfaiye teşkilatı,
b) İl emniyet müdürlüğü ve il jandarma komutanlığı,
c) 112 acil çağrı merkezi müdürlüğü,
ç) İl sağlık müdürlüğü,
d) Sahil güvenlik birimleri (eğer gerekli ise),
e) Çevre ve şehircilik il müdürlükleri,
f) İl afet ve acil durum müdürlükleri.
(6) İşletmeci tarafından, yapılan her tatbikat
sonucunda iyileştirilmesi gereken hususları da içeren tatbikat raporu
oluşturulur.
(7) Dâhili acil durum planı uygulanması ile ilgili
faaliyetler sonucunda aksayan durumlar tespit edilmesi halinde
uygunsuzluğun tekrarını önlemek için çalışmalar yapılır, kayıtlar alınır,
gerekli faaliyetler icra edilir ve planda değişiklik gerekirse plan
güncellenir.
(8) Dâhili acil durum planı ile ilgili
gerçekleştirilecek tatbikatlar hakkında kuruluş çevresinde bulunan komşu
kuruluş ve halk önceden haberdar edilerek yersiz endişe oluşması
engellenir.
Performansın
izlenmesi
MADDE 17 – (1) İşletmeci; güvenlik yönetim sisteminin
“performansın izlenmesi” başlıklı altıncı unsuru kapsamında çalışanların;
Yönetmelik, bu Tebliğ ve dâhili acil durum planındaki görev ve
sorumluluklarını yerine getirme performansı ile ilgili izleme prosedürlerini
asgari aşağıdaki hususlar çerçevesinde belirler ve uygular:
a) Acil durum planında belirtilen iç kaynakların
her zaman müdahaleye veya kullanıma hazır olması,
b) Dış kaynakların müdahale operasyonları için
kuruluş içi erişiminin sağlanması,
c) Kullanım süreleri dolmuş kaynakların yenilenmesi
ve tüketilen kaynakların tamamlanması.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Müdahale
Büyük
endüstriyel kazaya müdahale
MADDE 18
– (1) İşletmeci; kuruluşta büyük
bir kaza veya niteliği itibari ile büyük bir kazaya yol açması beklenebilecek
kontrolsüz bir olay meydana geldiği zaman, bu planı gecikmeksizin
uygular.
(2) Acil müdahale imkân ve kabiliyetlerinin
yetersiz kaldığı veya kalacağı değerlendirilip il afet müdahale planı
uygulanıncaya kadar dâhili acil durum planı uygulanmaya devam edilir. İl
afet müdahale planı kapsamında bir müdahale organizasyonuna geçildiğinde,
dahili acil durum planı müdahale organizasyonu birimleri, il afet müdahale
planı organizasyonuna göre faaliyetlerine devam eder.
Deniz
kirliliğine müdahale
MADDE 19 – (1) Kuruluşta kıyı ve/veya deniz kirliliği meydana
gelmesi veya olasılığının öngörülmesi durumunda, sadece kıyı ve/veya deniz
kirliliği olaylarına müdahale faaliyetleri Yönetmeliğin 13 üncü maddesinde
belirtilen 3/3/2005 tarihli ve 5312
sayılı Deniz Çevresinin Petrol ve Diğer Zararlı Maddelerle Kirlenmesinde
Acil Durumlarda Müdahale ve Zararların Tazmini Esaslarına Dair Kanun
kapsamında hazırlanan Kıyı Tesisi Risk Değerlendirmesi ve Acil Müdahale
Planına göre icra edilir.
ALTINCI BÖLÜM
Büyük Endüstriyel Kaza Öncesi ve Sonrası
Faaliyetler
Tedbir,
izleme ve örnekleme
MADDE 20
– (1) İşletmeci;
a) Kuruluşunda meydana gelmesi muhtemel kazaların
çevreye olan etkilerini önlemek ve azaltmak için gerekli her türlü tedbiri
alır.
b) Kaza sonuçları ve çevreye olabilecek etkilerinin
izlenmesi için tehlikeli maddenin türü, miktarı, yayılması gibi faktörleri
göz önünde bulundurarak ölçme, izleme ve örnekleme faaliyetlerinin icrasına
yönelik usul ve esasları güvenlik yönetim sisteminin “acil durumlar için
planlama” başlıklı beşinci unsuru kapsamında belirler ve uygular.
c) Dâhili acil durum planında; kaza sonuçları ve
çevreye olabilecek etkilerin izlenmesi amacıyla yapılan ölçüm, izleme
ve/veya örnekleme için kaynak ve tedbirlerin sağlandığını gösterir.
Büyük
endüstriyel kaza sonrası inceleme
MADDE 21
– (1) Acil durumun sona ermesinin
ilan edilmesinden sonra; olay yeri koordinatörü ve kuruluş içi acil durum
yönetim merkezi iş birliği halinde büyük endüstriyel kazaya ilişkin tüm
verileri toplar, değerlendirir, rapor hazırlar ve kayıt altında tutar.
(2) Bu raporda yapılan inceleme sonucunda müdahale
faaliyetlerindeki eksiklikler belirtilir.
Büyük
endüstriyel kaza sonrası iyileştirme ve temizleme
MADDE 22
– (1) Dâhili acil durum planında,
büyük endüstriyel kaza sonrası çevrenin ve kuruluşun temizlenmesi ve
iyileştirilmesi ile ilgili hususlara yer verilir.
(2) İyileştirme çalışmaları, büyük endüstriyel
kazadan kaynaklanan zararın miktarı ile insanlara veya çevreye olan kalıcı
zararın seviyesi ile orantılı olarak yapılır.
(3) İşletmeci; acil durumun sona erdiğinin ilan
edilmesini müteakip kuruluşun güvenliği sağlandığında, ilgili tüm verilerin
toplanmasının ardından, büyük endüstriyel kaza sonrası etkilenen alanın
temizlenmesini ve iyileştirilmesini sağlar.
YEDİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Dokümantasyon
ve kayıtlar
MADDE 23
– (1) İşletmeci, güvenlik yönetim
sisteminin “acil durumlar için planlama” başlıklı beşinci unsuru kapsamında
hazırlanan prosedürlerle ilgili dokümantasyon gerekliliklerini belirler,
yerine getirir ve hazırlanan tüm dokümanlar kuruluşta muhafaza edilir. Dokümantasyon gereklilikleri asgari
aşağıdaki konuları içerir:
a) Acil durum eğitim kayıtları,
b) Kaza, olay, ramak kala olay kayıtları,
c) Tatbikat raporları,
ç) Kilit paydaşlarla istişare kayıtları,
d) Kamu kurumları tarafından gerçekleştirilen
denetim ve iç denetim sonuçları,
e) Performansın izlenmesine yönelik kontrol
sonuçları.
Diğer
kaynaklardan bilgi ve belge kullanımı
MADDE 24 – (1) İşletmeci, ihtiyaç duyulması halinde
Yönetmelik ve ilgili diğer tebliğler kapsamında hazırlanan veya
hazırlatılan dokümanlarda yer alan bilgi ve belgeleri, kaynak dokümanına
atıf yapmaksızın sadece bu bilgi ve belgelerin yer aldığı dokümana atıf
yaparak dâhili acil durum planında kullanır.
Gizli
bilgiler
MADDE 25
– (1) Yönetmeliğin 16 ncı maddesi
gereğince ilgili diğer tebliğlerde belirtilen gizli bölümler bu Tebliğde de
gizli olarak kabul edilir ve bu bölümler üçüncü kişilere açıklanmaz.
Yürürlükten
kaldırılan tebliğ
MADDE 26
– (1) 31/3/2016 tarihli ve 29670
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Büyük Endüstriyel Kaza Risklerinin
Azaltılmasına Yönelik Dâhili Acil Durum Planı Tebliği yürürlükten
kaldırılmıştır.
Faaliyet
halindeki kuruluş için dâhili acil durum planını hazırlama süresi
GEÇİCİ
MADDE 1 – (1) Dâhili acil durum
planı, bu Tebliğin yayımlandığı tarihte faaliyet halinde bulunan kuruluşun
işletmecisi tarafından bu Tebliğin yürürlüğe girmesini müteakiben bir yıl
içerisinde hazırlanır veya hazırlatılır.
Yürürlük
MADDE 27
– (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde
yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 28
– (1) Bu Tebliğ hükümlerini Çevre
ve Şehircilik Bakanı yürütür.
Ekleri için tıklayınız.
|