|
Tarım ve Orman Bakanlığından:
TÜRK GIDA KODEKSİ SALÇA VE BENZERİ ÜRÜNLER TEBLİĞİ
(TEBLİĞ NO: 2020/19)
Amaç
MADDE 1 –
(1) Bu Tebliğin amacı, domates
salçası, biber salçası, domates püresi, biber püresi ve domates/biber bazlı
yemeklik ürünlerin tekniğine uygun ve hijyenik şekilde üretilmesi,
hazırlanması, işlenmesi, etiketlenmesi, muhafazası, depolanması, taşınması
ve piyasaya arzı ile ilgili şartları ve ürün özelliklerini belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 –
(1) Bu Tebliğ, domates salçası,
domates püresi, biber salçası, biber püresi, karışık salça, domates veya
biber bazlı olan yemeklik ürünleri kapsar.
(2) Bu Tebliğ, ketçabı kapsamaz.
Dayanak
MADDE 3 –
(1) Bu Tebliğ, 19/2/2020 tarihli
ve 31044 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliğine
dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 –
(1) Bu Tebliğde geçen;
a) Biber püresi: Biber pulpunun tekniğine uygun olarak
işlenmesi ile üretilen ve suda çözünür kuru madde miktarı (briksi), ilave
tuz hariç en az %9, en çok %15 olan ürünü,
b) Biber salçası: Taze, olgun, sağlam, kırmızı
renkli, acı veya tatlı biberlerin iyice yıkanıp ezildikten sonra ısıtılarak
usulüne göre kabuk, çekirdek, lif gibi maddelerinden ayrılarak ya da
ayrılmaksızın elde edilen biber pulpunun ilave
tuz hariç briksi en az %18 oluncaya kadar koyulaştırılan ve fiziksel
yollarla dayanıklı hale getirilen ürünü,
c) Domates püresi: Domates (Lycopersicum
esculentum P.Mill) pulpunun tekniğine uygun olarak işlenmesi ile üretilen
ve ilave tuz hariç briksi en az %7, en çok %20 olan ürünü,
ç) Domates salçası: Domates bitkisinin olgun,
sağlam, kırmızı renkli ve taze meyvelerinin parçalandıktan sonra tekniğine uygun
olarak kabuk, çekirdek ve lif gibi parçalarından ayrılarak elde edilen
domates pulpunun ilave tuz hariç en az %28 brikse
kadar koyulaştırılmasıyla elde edilen ve fiziksel yollarla dayanıklı hale
getirilen ürünü,
1) İkili (duble) konsantre salça: Domates pulpunun tekniğine uygun olarak işlenmesi ile üretilen
ve ilave tuz hariç briksi en az %28 olan, fiziksel yollarla dayanıklı hale
getirilmiş ürünü,
2) Üçlü (triple)
konsantre salça: Domates pulpunun, tekniğine
uygun olarak işlenmesi ile üretilen ve ilave tuz hariç briksi en az %36
olan, fiziksel yollarla dayanıklı hale getirilmiş ürünü,
d) Domates/biber bazlı yemeklik ürünler: Ana
bileşeni domates ve/veya biber olan, domates salçası/püresi ve/veya biber
salçası/püresi ihtiva eden, tat, kıvam ve aroma geliştirmek amacıyla
bitkisel yağ, baharat ve benzeri yenilebilir bileşenler ilave edilerek veya
edilmeksizin üretilen, yemeklik karışım, sos ve benzeri isimlerle piyasaya
arz edilen ürünleri,
e) Karışık salça: Domates salçası ve biber
salçasının 30/70, 40/60, 50/50, 60/40, 70/30 oranlarında karıştırılması ve
ilave tuz hariç en az %28 brikse kadar koyulaştırılması ile elde edilen ve
fiziksel yollarla dayanıklı hale getirilen ürünü,
f) Pulp: Meyve veya
sebzenin suyu ayrılmaksızın; soyularak veya bütün olarak, yenilebilen
kısımlarının ezilmesi ile elde edilen ürünü,
g) Siyah leke: Domates salçası ve domates püresinin
işlenmesi esnasında, üretim hataları sonucu oluşan ve ürünün kendisine ait
olan yanık ürün parçaları veya uygun olmayan hammadde kullanılmasına bağlı
olarak meyvenin bünyesinde oluşmuş siyah küfler ile domates meyvesi dışında
yaprak, sap ve yeşil kısımların yanmış parça veya parçacıklarının
oluşturduğu lekelerden 0,8 mm’den büyük olanları,
ğ) Yabancı madde: Bu Tebliğ kapsamındaki ürünlerin
üretiminde kullanılmasına izin verilen maddelerin dışındaki gözle
görülebilen her türlü maddeyi,
ifade eder.
Ürün
özellikleri
MADDE 5 –
(1) Bu Tebliğ kapsamındaki
ürünlere ait özellikler aşağıda verilmiştir:
a) Bu Tebliğ kapsamındaki ürünler kendine has renk,
tat ve kokuda olur, yabancı tat ve kokuda olmaz, yabancı madde içermez.
b) Domates salçasında siyah leke miktarı en çok 7
adet/10 g, domates püresinde ise en çok 5 adet/10 g olur.
c) Domates salçasının ve domates püresinin Hunter renk değeri (a/b) 1,8’den az olamaz. Domates
salçası ve domates püresi için Hunter renk
analizi, 12 brikste gerçekleştirilir. Domates
püresinde briks değeri 12’den düşük ise; analiz
ürünün kendi briks değerinde gerçekleştirilir.
ç) Karışık salçada, siyah leke ve Hunter renk değeri kriterleri aranmaz.
d) Domates salçasının ve domates püresinin invert şeker miktarı, toplam kuru maddede kütlece %40
(m/m)’tan az olamaz. Biber salçası ve biber püresinin invert
şeker miktarı, toplam kuru maddede kütlece en az %35 (m/m), en çok %70
(m/m) olur. Karışık salçada invert şeker miktarı,
toplam kuru maddede kütlece en az %36,5 (m/m) olur.
e) Domates salçasında ve karışık salçada Howard küf sayımında pozitif alan sayısı %60’ı geçemez.
f) Domates salçası, biber salçası, domates püresi
ve biber püresinde toplam asitlik miktarı; susuz sitrik asit cinsinden,
toplam kuru maddede kütlece %10’dan (m/m) fazla olamaz.
g) Domates salçası, biber salçası, domates püresi
ve biber püresinde %10’luk HCl’de çözünmeyen kül
oranı, toplam kuru maddede %0,3’ten (m/m) fazla olamaz.
ğ) Bu Tebliğ kapsamında yer alan ürünlerde tuz
miktarı, hammaddenin doğasından gelen tuz miktarı da dâhil olmak üzere
toplam kuru maddede kütlece %5’i geçemez. Bu Tebliğ kapsamında yer alan
ürünlerde hammaddenin doğasından gelen tuz miktarı, toplam kuru maddede
kütlece %3’ü geçemez.
h) Domates salçası ve domates püresinde pH değeri en az 3,9; en çok 4,6 olur. Biber salçasının pH değeri en az 4,1; en çok 5,0 olur. Karışık
salçalarda pH değeri en az 4,0; en çok 4,7 olur.
ı) Domates salçasının likopen
miktarı en az 350 mg/kg olur. Karışık salçada likopen
miktarı, karışıma ilave edilen domates salçası ile orantılı olur. Domates
bazlı yemeklik ürünlerde likopen miktarı 250 mg/kg’ı geçemez.
i) Bu Tebliğ kapsamındaki ürünlere asitliği
düzenlemek amacıyla limon ve/veya misket limonu suyu ve/veya limon ve/veya
misket limonu suyu konsantresi ilave edilebilir.
j) Salça olmadığı halde tüketicilere salça izlenimi
verebilecek domates bazlı yemeklik ürünler 20,0 briksin üzerinde, biber
bazlı yemeklik ürünler 15,0 briksin üzerinde üretilemez ve piyasaya
sürülemez.
Katkı
maddeleri
MADDE 6 –
(1) Bu Tebliğ kapsamında yer alan
ürünlerde kullanılan katkı maddeleri için 30/6/2013 tarihli ve 28693 sayılı
Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Gıda Katkı Maddeleri Yönetmeliği
hükümleri uygulanır.
Aroma
vericiler ve aroma verme özelliği taşıyan gıda bileşenleri
MADDE 7 –
(1) Bu Tebliğ kapsamındaki
ürünlere aroma verici ve aroma verme özelliği taşıyan gıda bileşenleri
ilave edilmez.
Bulaşanlar
MADDE 8 –
(1) Bu Tebliğ kapsamında yer alan
ürünlerdeki bulaşanların miktarları için 29/12/2011 tarihli ve 28157 üçüncü
mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Bulaşanlar
Yönetmeliği hükümleri uygulanır.
Pestisit kalıntıları
MADDE 9 –
(1) Bu Tebliğ kapsamında yer alan
ürünlerdeki pestisit kalıntı miktarları için
25/11/2016 tarihli ve 29899 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk
Gıda Kodeksi Pestisitlerin Maksimum Kalıntı
Limitleri Yönetmeliği hükümleri uygulanır.
Hijyen
MADDE 10
– (1) Bu Tebliğ kapsamında yer
alan ürünler için 17/12/2011 tarihli ve 28145 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Gıda Hijyeni Yönetmeliği ve 29/12/2011 tarihli ve 28157 üçüncü
mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Mikrobiyolojik
Kriterler Yönetmeliği hükümleri uygulanır.
Enzimler
MADDE 11
– (1) Bu Tebliğ kapsamında yer
alan ürünler için gıda enzimlerinin kullanımı ile ilgili olarak 24/2/2017
tarihli ve 29989 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Gıda
Enzimleri Yönetmeliği hükümleri uygulanır.
Beslenme
beyanları
MADDE 12
– (1) Bu Tebliğ kapsamında yer
alan ürünlerin etiketlenmesinde, sunumunda veya reklamında kullanılan
beslenme beyanları için 26/1/2017 tarihli ve 29960 mükerrer sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Beslenme ve Sağlık Beyanları
Yönetmeliği hükümleri uygulanır.
Gıdalara
eklenebilecek vitamin, mineral ve belirli diğer öğeler
MADDE 13
– (1) Bu Tebliğ kapsamında yer
alan ürünlere eklenebilecek vitaminler, mineraller ve belirli diğer öğeler
için 7/3/2017 tarihli ve 30000 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda
Kodeksi Gıdalara Vitaminler, Mineraller ve Belirli Diğer Öğelerin Eklenmesi
Hakkında Yönetmelik hükümleri uygulanır.
Ambalajlama
MADDE 14
– (1) Bu Tebliğ kapsamında yer
alan ürünlerde 5/4/2018 tarihli ve 30382 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan
Türk Gıda Kodeksi Gıda ile Temas Eden Madde ve Malzemelere Dair Yönetmeliğe
uygun ambalaj malzemeleri kullanılır.
(2) Bu Tebliğ kapsamında yer alan ürünlerin
yalnızca, hazır ambalajlı olarak perakende satılmasına izin verilir.
(3) Bu Tebliğ kapsamındaki ürünler için ambalaj
doldurma oranı, %90’dan (v/v) az olamaz.
(4) Domates/biber bazlı yemeklik ürünler en fazla
500 g/ml’lik ambalajlarda son tüketiciye arz
edilir.
Etiketleme
MADDE 15
– (1) Bu Tebliğ kapsamında yer
alan ürünlerin etiketlenmesinde, 26/1/2017 tarihli ve 29960 mükerrer sayılı
Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Gıda Etiketleme ve
Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliğinde yer alan hükümler ile birlikte
aşağıdaki hükümler uygulanır:
a) Domates salçası/püresi ve biber salçası/püresi
etiketlerinde diğer ürünlere üstünlük sağlayacak şekilde özel, geleneksel,
yöresel, ev tipi, köy tipi gibi ifadeler kullanılmaz.
b) Domates salçalarında “ikili (duble) konsantre”
ve “üçlü (triple) konsantre” ifadeleri, etiket
üzerinde ürün adı ile aynı görüş alanında olacak şekilde belirtilir.
c) Bu Tebliğ kapsamında yer alan ürünlerin
etiketlerinde, ilave tuz hariç briks miktarı,
ürün adı ile aynı puntoda ve ürün adı ile aynı görüş alanında “en az % ….”
şeklinde belirtilir.
ç) Biber salçasına ait ürün etiketi üzerinde,
salçanın acı ya da tatlı olduğu ürün adı ile aynı görüş alanında olacak
şekilde belirtilir.
d) Kabuk ve çekirdek gibi maddelerinden ayrılmadan
elde edilen biber salçası etiketlerinde “kabuk ve çekirdek içerir” ifadesi
yer alır.
e) Bu Tebliğ kapsamında yer alan ürünlere
hammaddenin doğasından gelen tuz hariç olmak üzere dışarıdan tuz ilave
edilmesi halinde, ürün etiketlerinde ürün bileşenleri belirtilirken “ilave
tuz kuru maddede % ….” ifadesi yer alır.
f) Bu Tebliğ kapsamında yer alan ürünlere
hammaddenin doğasından gelen tuz hariç olmak üzere dışarıdan tuz ilave
edilmemesi halinde, ürün etiketlerinde ürün adı ile aynı görüş alanında
“ilave tuz içermez” ifadesi yer alır.
g) Karışık salçalar, karıştırma oranına göre
karışımda fazla olan salçanın adı önce yazılmak şartıyla “domates/biber
karışık salça” veya “biber/domates karışık salça” olarak; domates ve biber salçasının aynı
oranlarda kullanılması halinde ise “karışık salça”, “domates/biber karışık
salça” veya “biber/domates karışık salça” şeklinde isimlendirilir.
ğ) Karışık salçaların etiketinde domates ve biber
salçasının karışım oranı ürün adı ile birlikte belirtilir.
h) Domates/biber bazlı yemeklik ürünlerin
etiketinde domates veya biber salçası izlenimi veren markalar, salça
görseli, domates/biber görseli ve benzeri ifadeler ve görseller
kullanılmaz. Domates/biber bazlı yemeklik ürünlerin etiketinde gıdanın adı
en az 5 mm büyüklüğünde ve aynı renk, aynı punto ve aynı yazı karakterinde
olur.
Taşıma ve
depolama
MADDE 16
– (1) Bu Tebliğ kapsamında yer
alan ürünlerin depolanması ve taşınmasında, Türk Gıda Kodeksi
Yönetmeliğinin ilgili hükümleri uygulanır.
Numune
alma ve analiz yöntemleri
MADDE 17
– (1) Bu Tebliğ kapsamında yer
alan ürünlerden, 17/12/2011 tarihli ve 28145 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Gıda ve Yemin Resmi Kontrollerine Dair Yönetmelik hükümlerine
göre numune alınır. Numuneler, uluslararası kabul görmüş analiz metotlarına
göre analiz edilir.
İdari
yaptırım
MADDE 18
– (1) Bu Tebliğe aykırı
davrananlar hakkında 11/6/2010 tarihli ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri,
Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununun ilgili maddelerine göre idari yaptırım
uygulanır.
Yürürlükten
kaldırılan tebliğ
MADDE 19
– (1) 14/6/2014 tarihli ve 29030
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Salça ve Püre Tebliği
(Tebliğ No: 2014/6) yürürlükten kaldırılmıştır.
Uyum
zorunluluğu
GEÇİCİ
MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin yayımı
tarihinden önce faaliyet gösteren gıda işletmecileri tarafından bu Tebliğin
yayımı tarihinden önce üretilen, etiketinde domates veya biber salçası
izlenimi veren markalar, salça görseli, domates/biber görseli ve benzeri
ifadeler ve görseller kullanılmayan domates/biber bazlı yemeklik ürünler
31/12/2020 tarihine kadar piyasada bulunabilir. Domates/biber bazlı
yemeklik ürünler 31/12/2020 tarihinden sonra bu Tebliğ hükümlerine uygun
olarak piyasaya arz edilir.
Yürürlük
MADDE 20
– (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde
yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 21
– (1) Bu Tebliğ hükümlerini Tarım
ve Orman Bakanı yürütür.
|