|
Nükleer Düzenleme Kurumundan:
NÜKLEER İHRACAT
KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, nükleer silahların yayılmasının
önlenmesi amacıyla, nükleer alanda kullanılmak üzere özel olarak
tasarımlanmış veya hazırlanmış madde, malzeme, ekipman, sistem, bileşen ve
ilgili teknoloji ile nükleer çift kullanımlı madde, malzeme, ekipman,
sistem, bileşen ve ilgili teknolojinin ihracatına izin verilmesine ilişkin
usul ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, Nükleer Transfer Uyarı Listesi
ile Nükleer Çift Kullanım Listesinde yer alan, nükleer ihracat kontrolüne
tabi eşyayı kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 2/7/2018 tarihli ve 702 sayılı
Nükleer Düzenleme Kurumunun Teşkilat ve Görevleri ile Bazı Kanunlarda
Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 4 üncü maddesinin
yedinci fıkrası ile 15/7/2018 tarihli ve 30479 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan 4 sayılı Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum ve
Kuruluşlar ile Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı Hakkında
Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 785 inci maddesinin ikinci fıkrasına
dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Eşya: Barışçıl amaçlı ihracatı yapılan madde,
malzeme, ekipman, sistem, bileşen ve ilgili teknolojiyi,
b) Güvence Belgesi: Nükleer Transfer Uyarı
Listesinde yer alan eşyanın ihracatında, bu Yönetmeliğin ilgili hükümleri
uyarınca alıcı ülkenin ilgili resmi makamlarından alınan onaylı belgeyi,
c) Güvence Denetimi Anlaşması: 20/8/1981 tarihli ve
8/3527 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla onaylanan Türkiye Cumhuriyeti
Hükümeti ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı Arasında Nükleer Silahların
Yayılmasının Önlenmesi Andlaşmasına İlişkin Olarak Güvenlik Denetimi
Uygulamasına Dair Anlaşmayı,
ç) Kurum: Nükleer Düzenleme Kurumunu,
d) Nükleer Çift Kullanım Listesi: İhracat
kontrolüne tabi nükleer çift kullanımlı madde, malzeme, ekipman, sistem,
bileşen ve ilgili teknolojiden oluşan eşya listesini,
e) Nükleer çift kullanımlı eşya: Nükleer alanda
kullanımının yanı sıra nükleer alan dışında da kullanılabilme özelliğine
sahip eşyayı,
f) Nükleer ihracat izni: Bu Yönetmelikte belirlenen
usul ve esaslara uygun olarak, Nükleer Transfer Uyarı Listesi ve Nükleer
Çift Kullanım Listesinde yer alan eşyanın ihracatı için Kurum tarafından
verilen izni,
g) Nükleer ihracat kontrolü: Nükleer silahların
yayılmasının önlenmesi amacıyla Nükleer Transfer Uyarı Listesi ve Nükleer
Çift Kullanım Listesinde yer alan eşyanın ihracat kontrolünü,
ğ) Nükleer Maddelerin ve Nükleer Tesislerin
Fiziksel Korunması Sözleşmesi: 24/6/1986 tarihli ve 86/10753 sayılı
Bakanlar Kurulu kararıyla onaylanan Nükleer Maddelerin Fiziksel Korunması
Sözleşmesi ile 8/4/2015 tarihli ve 2015/7533 sayılı Bakanlar Kurulu
kararıyla onaylanan Nükleer Maddelerin Fiziksel Korunması Sözleşmesinde Değişikliği,
h) Nükleer Transfer Uyarı Listesi: İhracat
kontrolüne tabi, nükleer alanda kullanılmak üzere özel olarak tasarımlanmış
veya hazırlanmış madde, malzeme, ekipman, sistem, bileşen ve ilgili
teknolojiden oluşan eşya listesini,
ı) Nükleer yakıt çevrimi: Nükleer maddenin
dönüştürülmesi, zenginleştirilmesi, nükleer yakıt imalatı, nükleer
yakıtların yeniden işlenmesi, plütonyum veya yüksek zenginliğe sahip
uranyum ya da uranyum-233 içeren atıkların işlenmesi ile reaktörler ve
nükleer fisyon açısından kritik olabilen tesisler ile ilgili faaliyetleri,
i) Son Kullanım Sertifikası: Bu Yönetmelik
kapsamına giren ticarete konu eşyanın son kullanım yeri ve son kullanım
amacını belirten, ithalatçı ve son kullanıcı tarafından onaylanan belgeyi,
j) UAEA: Uluslararası Atom Enerjisi Ajansını,
k) Yeniden transfer: Nükleer Transfer Uyarı Listesi
veya Nükleer Çift Kullanım Listesi kapsamında ihraç edilen eşyanın, alıcı
ülke içerisinde başka bir son kullanıcıya transfer edilmesini,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Nükleer İhracat
Kontrolü, Nükleer İhracat İznine İlişkin Esaslar
Nükleer
ihracat kontrolü
MADDE 5 – (1) Kurum, Nükleer Transfer Uyarı Listesi ile
Nükleer Çift Kullanım Listesini Kurumun resmî internet sitesinde yayımlar,
gerektiğinde günceller.
(2) Nükleer Transfer Uyarı Listesi ile Nükleer Çift
Kullanım Listesinde yer alan eşyanın herhangi bir alıcı ülkeye yapılacak
barışçıl amaçlı ihracatında Kurumdan nükleer ihracat izni alınması
zorunludur.
(3) Nükleer silahların yayılmasının önlenmesi
amacıyla, nükleer ihracata konu eşyaya ilişkin olarak diğer bakanlık, kurum
veya kuruluşlardan gelen talep kapsamında Kurum tarafından ihracata konu
eşya ile ilgili teknik değerlendirme yapılır ve ilgili bakanlık, kurum veya
kuruluş bilgilendirilir.
Nükleer
ihracat izni
MADDE 6 – (1) Kurum, nükleer ihracat iznini verirken Milli
Savunma Bakanlığı ve Dışişleri Bakanlığının yazılı görüşünü alır.
(2) Nükleer ihracat kontrolüne tabi eşyanın
ihracatı başka bakanlık, kurum ve kuruluşlardan da izin alınmasını
gerektiriyorsa bu izinlerin verilmesi, Kurum tarafından nükleer ihracat
izni verilmesi ön koşuluna bağlıdır.
Başvurunun
yapılması, incelenmesi ve iznin verilmesi
MADDE 7 – (1) Nükleer ihracat izni almak isteyen ihracatçı;
a) Nükleer İhracat İzni Başvuru Formu (Ek-1),
b) Son Kullanım Sertifikası (Ek-2),
c) Bağlı bulunduğu Ticaret ve Sanayi Odasına kayıt ve
tescilli olduğunu gösterir onaylı üye belgesi,
ç) Kurum tarafından belirlenen ücretin Kurum
hesabına yatırıldığını gösterir banka dekontu,
d) İhraç edilmek istenen eşyanın teknik
özelliklerini gösteren belge
ile birlikte Kuruma başvurur. Kurum gerekli gördüğü
durumlarda ek bilgi ve belgeler de isteyebilir.
(2) Başvuru sırasında sunulan bilgi ve belgeler
Kurum tarafından incelenir, eksiklik varsa başvurana bildirilerek
tamamlanması istenir. Bilgi ve belgeler yeterli görülürse, Milli Savunma
Bakanlığı ve Dışişleri Bakanlığının yazılı görüşlerinin alınmasını
müteakip, nükleer ihracat izni verilir.
İznin
süresi, süre uzatımı ve diğer hususlar
MADDE 8 – (1) Nükleer ihracat izni, veriliş tarihinden
itibaren altı ay için geçerlidir. İhracatçı, ihracat gerçekleştikten sonra
bir ay içinde ihracatın gerçekleştiğini gösteren gümrük beyannamesi ile
ihracata konu eşyanın son kullanıcı tarafından teslim alındığını gösterir
belgeyi Kuruma sunmakla; ihracatın gerçekleşmemesi durumunda, izin
süresinin bitiminden sonra en geç bir ay içinde Kuruma bildirimde
bulunmakla yükümlüdür.
(2) İhracatçı, nükleer ihracat izninin geçerlilik
süresinin bitiminden en az bir ay önce Kuruma başvurması kaydıyla süre
uzatım talebinde bulunabilir. İhracatçının talebinde yer alan gerekçeler Kurum
tarafından değerlendirildikten sonra verilen iznin süresi uzatılabilir.
(3) Verilen iznin iptal edilmesi durumunda, izne
ilişkin bilgiler Kurum tarafından Ticaret Bakanlığına bildirilir.
(4) Nükleer ihracat izni, kapsamı ve süresini
aşacak şekilde kullanılamaz, başka kişi veya kuruluşlara devredilemez.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Nükleer Transfer Uyarı Listesi ve Nükleer Çift
Kullanım Listesi Kapsamındaki
Eşyanın İhracat
Koşulları
Nükleer
silah ve patlayıcıların yasaklanması
MADDE 9 – (1) Nükleer Transfer Uyarı Listesi ve Nükleer Çift
Kullanım Listesinde yer alan eşyanın ihracatında; ihraç edilen eşyanın veya
ihraç edilen eşya kullanılarak üretilen madde, malzeme, ekipman, sistem,
bileşen veya teknolojinin nükleer silah veya patlayıcı yapımı ile ilgili
bir faaliyette ya da UAEA’nın güvence denetimi olmayan bir nükleer yakıt
çevrimi faaliyetinde kullanılmayacağına dair ithalatçı ve son kullanıcının
taahhüdünü içeren Son Kullanım Sertifikası nükleer ihracat izni başvurusu
sırasında ihracatçı tarafından Kuruma sunulur.
(2) Nükleer Transfer Uyarı Listesinde yer alan
eşyanın ihracatında; nükleer ihracat izni, ihraç edilen eşyanın veya ihraç
edilen eşya kullanılarak üretilen madde, malzeme, ekipman, sistem, bileşen
veya teknolojinin nükleer silah veya patlayıcıların yapımında
kullanılmayacağına dair alıcı ülkenin ilgili resmi makamlarınca düzenlenen
Güvence Belgesi Kuruma sunulduktan sonra verilir.
Güvence
denetimi
MADDE 10
– (1) Nükleer Transfer Uyarı
Listesinde yer alan eşyanın ihracatında; alıcı ülke ile UAEA arasında imzalanmış
bir Güvence Denetimi Anlaşmasının yürürlükte olması veya eşyanın UAEA
güvence denetiminin uygulandığı tesislere ihraç edilecek olması şartı
aranır.
(2) Nükleer Çift Kullanım Listesinde yer alan
eşyanın ihracatında; eşyanın, UAEA güvence denetimine tabi olmayan nükleer
yakıt çevrimi faaliyetinde kullanılmayacak olması şartı aranır.
Zenginleştirme
tesisi, ekipmanı ve teknolojisinin ihracatı
MADDE 11
– (1) Bir zenginleştirme
tesisinin, ekipmanının veya teknolojisinin ihracatında; nükleer ihracat izni,
ihraç edilen tesisin veya ekipmanın veya ihraç edilen teknolojiye dayanan
herhangi bir tesisin %20’nin üzerinde zenginleştirilmiş uranyum üretmek
üzere tasarımlanmayacağına veya işletilmeyeceğine dair alıcı ülkenin ilgili
resmi makamlarınca düzenlenen Güvence Belgesi Kuruma sunulduktan sonra
verilir.
Fiziksel
koruma
MADDE 12
– (1) Nükleer Transfer Uyarı
Listesinde yer alan eşyanın ihracatı ve bu kapsamdaki sevkiyatında alınacak
fiziksel koruma önlemlerine ilişkin olarak ihracatçı, ithalatçı ve taşıyıcı
firmalar, aralarında tarafların sorumluluklarının belirleneceği bir
sözleşme yapar.
(2) Nükleer maddenin ihracatı ve bu kapsamdaki
sevkiyatında alınacak fiziksel koruma önlemleri, nükleer maddenin sınıfına
göre, Nükleer Maddelerin ve Nükleer Tesislerin Fiziksel Korunması
Sözleşmesinde belirtilen önlemler asgari olmak kaydıyla, ilgili ulusal
mevzuat ve alıcı ülkenin mevzuatına uygun olarak gerçekleştirilir.
Yeniden
transfer
MADDE 13
– (1) Nükleer Transfer Uyarı
Listesi ve Nükleer Çift Kullanım Listesi kapsamında ihraç edilen bir
eşyanın yeniden transferi söz konusu olduğunda; ithalatçı ve son kullanıcı,
yeniden transfer edilen eşyanın nükleer silah veya patlayıcı yapımı ile
ilgili bir faaliyette ya da UAEA’nın güvence denetimi olmayan bir nükleer
yakıt çevrimi faaliyetinde kullanılmayacağını Son Kullanım Sertifikası ile
taahhüt eder.
Yaptırımlar
MADDE 14
– (1) Nükleer ihracat kontrolü ile
ilgili mevzuat veya yetki koşullarına, Kurum kararlarına ve talimatlarına
aykırı hareket edildiğinin saptanması ile Nükleer Transfer Uyarı Listesi ve
Nükleer Çift Kullanım Listesinde yer alan eşyanın Kurumdan izin alınmadan
ihraç edilmesi hallerinde 702 sayılı Kanun Hükmünde Kararname uyarınca
yaptırım uygulanır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son
Hükümler
Yürürlükten
kaldırılan mevzuat
MADDE 15
– (1) 13/9/2007 tarihli ve 26642
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Nükleer ve Nükleer Çift Kullanımlı
Eşyaların İhracatında İzne Esas Olacak Belgenin Verilmesine İlişkin Yönetmelik
yürürlükten kaldırılmıştır.
(2) 4/4/2012 tarihli ve 28254 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Nükleer ve Nükleer Çift Kullanımlı Eşyaların
İhracatında İzne Esas Olacak Belgenin Verilmesine İlişkin Yönetmelik
Kapsamına Giren Eşya Kalemlerini Belirten “Nükleer Transfer Uyarı Listesi”
ve “Nükleer Çift Kullanımlı Eşya Listesi”ne İlişkin Tebliğ (TAEK/NGD:
2012/1) yürürlükten kaldırılmıştır.
(3) Bu maddenin birinci ve ikinci fıkrası ile
yürürlükten kaldırılan mevzuata yapılan atıflar bu Yönetmeliğe yapılmış sayılır.
Geçici
hükümler
GEÇİCİ
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin
yürürlüğe girdiği tarihten önce karara bağlanmamış mevcut başvurular,
başvuru tarihinde yürürlükte olan mevzuat hükümlerine göre sonuçlandırılır.
Yürürlük
MADDE 16
– (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde
yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 17
– (1) Bu Yönetmelik hükümlerini
Nükleer Düzenleme Kurumu Başkanı yürütür.
Ekleri için tıklayınız
|