Enerji Piyasası Düzenleme Kurumundan:
ELEKTRİK PİYASASI DENGELEME VE UZLAŞTIRMA
YÖNETMELİĞİNDE
DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK
MADDE 1 – 14/4/2009 tarihli ve
27200 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma
Yönetmeliğinin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (cc),
(çç), (ee), (ğğ), (hh), (ıı), (ii), (ppp), (vvv) bentleri
yürürlükten kaldırılmış, (d), (t), (jj), (kk), (şş), (yy), (zz), (aaa), (ççç), (ddd), (ııı), (iii), (mmm), (nnn), (rrr), (sss), (yyy), (zzz), (dddd), (nnnn), (ççççç), (ğğğğğ), (ööööö) bentleri
aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, aynı fıkraya aşağıdaki bentler
eklenmiştir.
“d) Avans ödeme: Gün öncesi piyasası ve gün içi
piyasası kapsamında ticareti yapılan elektrik enerjisine ilişkin fatura
kesilmeksizin yayınlanan avans ödeme bildirimlerine istinaden
gerçekleştirilen ödemeyi,”
“t) Dengeleme mekanizması: Vadeli elektrik piyasası
ile ikili anlaşmaları tamamlayıcı nitelikteki, gün öncesi piyasası, gün içi
piyasası ve gerçek zamanlı dengelemeden oluşan faaliyetleri,”
“jj) Gün öncesi satış
teklifleri: Gün öncesi piyasası kapsamında sunulan saatlik, blok ve esnek
satış tekliflerini,”
“kk) Gün öncesi alış
teklifleri: Gün öncesi piyasası kapsamında sunulan saatlik, blok ve esnek
alış tekliflerini,”
“şş) Kesinleşmiş gün
öncesi üretim/tüketim programı (KGÜP): Bir uzlaştırmaya esas veriş-çekiş
biriminin bağlı olduğu dengeden sorumlu tarafın yükümlülüklerine ve gün
öncesi piyasası sonucuna bağlı olarak bir sonraki güne ilişkin
gerçekleştirmeyi öngördüğü ve Sistem İşletmecisine dengeleme güç
piyasasının başlangıcında bildirdiği üretim ya da tüketim değerlerini,”
“yy) Merkezi uzlaştırma kuruluşu: Piyasa katılımcıları
arasındaki bu Yönetmelikle belirlenecek olan mali işlemleri yürütmek üzere
kullanılan, 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı
Sermaye Piyasası Kanununa göre merkezi takas kuruluşu olarak kurulan
merkezi uzlaştırma kuruluşunu,”
“zz) Merkezi uzlaştırma
kuruluşu anlaşması: Piyasa İşletmecisi ile merkezi uzlaştırma kuruluşu
arasında imzalanacak ve tarafların teminat yönetimi ve ödemelere ilişkin
görev ve sorumluluklarını içeren anlaşmayı,”
“aaa) Merkezi uzlaştırma
kuruluşu-katılımcı anlaşması: Piyasa İşletmecisi tarafından hazırlanarak,
piyasa katılımcıları ile merkezi uzlaştırma kuruluşu arasında teminat
yönetimi ve nakit takas hizmetlerine ilişkin olarak imzalanacak olan
anlaşmayı,”
“ççç) Nihai piyasa takas
fiyatı (NPTF): Belli bir saat ve belli bir teklif bölgesi için, teklif
bölgeleri arasındaki iletim kısıtları dikkate alınarak gün öncesi
piyasasında belirlenen saatlik elektrik enerjisi alış-satış fiyatını,”
“ddd)
Organize toptan elektrik piyasaları: Elektrik enerjisi, kapasitesi veya
perakende alış satışının gerçekleştirildiği ve piyasa işletim lisansına
sahip merkezî bir aracı tüzel kişilik tarafından organize edilip işletilen
gün öncesi piyasası, gün içi piyasası ve ileri tarihli fiziksel teslimat
gerektiren diğer elektrik piyasaları ile sermaye piyasası aracı
niteliğindeki standardize edilmiş elektrik sözleşmelerinin ve dayanağı
elektrik enerjisi ve/veya kapasitesi olan türev ürünlerin işlem gördüğü ve
Borsa İstanbul Anonim Şirketi tarafından işletilen piyasaları ve Türkiye
Elektrik İletim Anonim Şirketi tarafından organize edilip işletilen
dengeleme güç piyasası ve yan hizmetler piyasası gibi elektrik
piyasalarını,”
“ııı) Piyasa katılım
anlaşması: Vadeli elektrik piyasası, gün öncesi piyasası ve gün içi
piyasası hariç olmak üzere, piyasa katılımcısının dengeleme mekanizmasına
katılımı ile Piyasa İşletmecisi ve Sistem İşletmecisinin dengeleme mekanizmasının
işletimine ilişkin koşul ve hükümlerin yer aldığı standart anlaşmayı,”
“iii) Piyasa katılımcısı:
Bu Yönetmelikte tanımlanan lisans sahibi tüzel kişiler ve bu tüzel kişiler
için oluşturulabilecek farklı kategorileri,”
“mmm) Saatlik alış
teklifleri: Gün öncesi piyasası faaliyetlerine katılan piyasa
katılımcılarının, bir sonraki günün her saati için, saatlik aktif elektrik
enerjisi alışına ilişkin sunmuş oldukları fiyat ve miktarları,”
“nnn) Saatlik satış
teklifleri: Gün öncesi piyasası faaliyetlerine katılan piyasa
katılımcılarının, bir sonraki günün her saati için, saatlik aktif elektrik
enerjisi satışına ilişkin sunmuş oldukları fiyat ve miktarları,”
“rrr) Sistem alış teklif
fiyatı: Gün öncesi piyasası faaliyetlerine katılan piyasa katılımcılarının
sistemden alış için talep ettikleri birim fiyatları,”
“sss) Sistem alış teklif
miktarı: Gün öncesi piyasası faaliyetlerine katılan piyasa katılımcılarının
ilgili dengeleme biriminde yapmayı teklif ettikleri üretim azalması ya da
tüketim artış miktarlarını,”
“yyy) Sistem satış teklif
fiyatı: Gün öncesi piyasası faaliyetlerine katılan piyasa katılımcılarının
sisteme satış için talep ettikleri birim fiyatları,”
“zzz) Sistem satış teklif
miktarı: Gün öncesi piyasası faaliyetlerine katılan piyasa katılımcılarının
ilgili dengeleme biriminde yapmayı teklif ettiği üretim artışı ya da
tüketim azalma miktarlarını,”
“dddd)
Talimat etiketi: Sistem İşletmecisi tarafından dengeleme güç piyasasında
piyasa katılımcılarına yük alma ya da yük atma talimatlarının hangi amaçla
verildiğinin belirlenmesi için kullanılan değişkeni,”
“nnnn)
Toptan elektrik piyasası: Elektrik enerjisi, kapasitesi ya da bunların
türev ürünlerinin toptan alış-satışının gerçekleştirildiği; ikili
anlaşmalar piyasası ya da piyasa ve/veya Sistem İşletmecisi tarafından
organize edilen vadeli elektrik piyasası, gün öncesi piyasası, gün içi
piyasası, dengeleme güç piyasası, yan hizmetler gibi elektrik
piyasalarını,”
“ççççç)
Yük alma talimatı: Dengeleme güç piyasasına katılan piyasa katılımcılarının
yük almaları için ilgili piyasa katılımcılarına Sistem İşletmecisi
tarafından yapılan bildirimleri,”
“ğğğğğ)
Yük atma talimatı: Dengeleme güç piyasasına katılan piyasa katılımcılarının
yük atmaları için ilgili piyasa katılımcılarına Sistem İşletmecisi
tarafından yapılan bildirimleri,”
“ööööö)
Teklif defteri: Vadeli elektrik piyasası ve/veya gün içi piyasasında işlem
gören kontratlara sunulan tekliflerin listelendiği PYS ekranlarını,”
“ttttt)
Açık pozisyon: Vadeli elektrik piyasasında gerçekleştirilen işlemler
neticesinde veya ilgili mevzuatta belirtilen yöntemlerle oluşan ve ters
işlemle, fiziki teslimatla veya diğer yöntemlerle kapatılmamış olan
pozisyonları,
uuuuu) Açılış fiyatı: Her bir kontratın, ilk işleme
açıldığı gün veya bir kontratın işlem görmesinin geçici olarak durdurulması
halinde yeniden işleme açılması sırasında belirlenen baz
fiyatını, ilk işlem gününden sonraki işlem günlerinde ise ilan edilen son
günlük gösterge fiyatını,
üüüüü) Baz fiyat: Günlük fiyat değişim limitlerinin
hesaplanmasında kullanılan ve kontratın işleme açıldığı gün Piyasa
İşletmecisi tarafından belirlenen fiyatı, diğer işlem günleri için ise bir
önceki günün günlük gösterge fiyatını,
vvvvv) Günlük gösterge fiyatı: VEP Usul ve Esaslarında
belirlenen esaslar çerçevesinde hesaplanan günlük gösterge fiyatını/fiyatlarını,
yyyyy) Vadeli elektrik piyasası (VEP): Piyasa
katılımcılarına fiziksel teslimat yükümlülüğü doğuran ileri tarihli
elektrik piyasasını,
zzzzz) Vadeli Elektrik Piyasası Katılım Anlaşması: Piyasa
katılımcısının vadeli elektrik piyasasına katılmak için imzaladığı standart
anlaşmayı,
aaaaaa) Vadeli elektrik piyasası yıllık katılım bedeli:
Vadeli elektrik piyasasına katılan piyasa katılımcılarının her bir yıl için
ödemek zorunda oldukları VEP Usul ve Esaslarında belirlenen katılım
bedelini
bbbbbb) VEP Usul ve Esasları: Bu Yönetmelik ve ilgili
mevzuat doğrultusunda vadeli elektrik piyasasının işletilmesine ilişkin
usul ve esasları,
cccccc) Kısa pozisyon: Sahibine; vadeli elektrik
piyasasında yapılan işlemlerde, kontratın teslimat dönemi geldiğinde elektrik
enerjisini belirli bir fiyattan ve belirli bir miktarda teslim etme
yükümlülüğü veren pozisyonu,
çççççç) Kontrat: Vadeli elektrik piyasasında ve gün içi
piyasasında uzlaştırma dönemi bazında fiziksel teslimat yükümlülüğü doğuran
sözleşmeyi,
dddddd) Piyasa İşletmecisi temerrüt yönetimi katkısı:
Piyasa İşletmecisinin işlettiği veya yan hizmetler piyasası hariç olmak
üzere mali uzlaştırma işlemlerini yürüttüğü ve merkezi karşı taraf olarak
hizmet sunduğu piyasalarda katılımcıların temerrüde düşmeleri halinde kendi
kaynaklarından ödemeyi taahhüt ettikleri tutarı,
eeeeee) Piyasa yapıcı: Vadeli elektrik piyasasında likit ve sürekli bir piyasanın oluşmasını teşvik etmek
amacıyla belirlenen piyasa katılımcılarını,
ffffff) Seans: Vadeli elektrik piyasasında kontratların
alım satım için işleme açık olduğu zaman dilimini,
gggggg) Temerrüt garanti hesabı: Piyasa katılımcılarının
mali yükümlülüklerini yerine getirmemeleri durumunda kullanılmak amacıyla
merkezi uzlaştırma kuruluşu ve Piyasa İşletmecisi nezdinde tutulan,
teminatlar dışında kalan ve piyasa katılımcılarının katkı paylarıyla
oluşturulan hesabı,
ğğğğğğ) Ters işlem: Vadeli elektrik piyasasında aynı
kontratta, uzun pozisyon karşısında kısa pozisyon, kısa pozisyon karşısında
uzun pozisyon alınarak pozisyonun tasfiyesini,
hhhhhh) Uzun pozisyon: Sahibine; vadeli elektrik
piyasasında yapılan işlemlerde, kontratın teslimat dönemi geldiğinde
elektrik enerjisini belirli bir fiyattan ve belirli bir miktarda teslim
alma yükümlülüğü veren pozisyonu,
ıııııı) Yöntem: Piyasa İşletmecisi tarafından işletilen
veya mali uzlaştırma ile diğer mali işlemleri yürütülen organize toptan
elektrik piyasalarına ilişkin olarak hazırlanan ve ilgili taraflar ile
piyasa katılımcıları açısından bağlayıcı nitelikte olan düzenlemeleri,”
MADDE 2 – Aynı Yönetmeliğin 5 inci maddesinin birinci,
ikinci ve üçüncü fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(1) Dengeleme mekanizması, vadeli elektrik
piyasası ile ikili anlaşmaları tamamlayıcı nitelikteki gün öncesi piyasası,
gün içi piyasası ve gerçek zamanlı dengelemeden oluşan faaliyetleri kapsar.
(2) Gün öncesi piyasası; sistemdeki arz ve talebin
dengelenmesi ve piyasa katılımcılarının sözleşme taahhütleri ile üretim
ve/veya tüketim planlarını gün öncesinden dengelemeleri amacıyla
gerçekleştirilen faaliyetlerden oluşur.
(3) Gün içi piyasası, piyasa katılımcılarının
sözleşme taahhütleri ile üretim ve/veya tüketim planlarını gün içinde
dengelemeleri amacıyla gerçekleştirilen faaliyetlerden oluşur.”
MADDE 3 – Aynı Yönetmeliğin 6 ncı
maddesinin dördüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(4) Dengeden sorumlu tarafların teslimat zamanına
kadar, mevcut olan tüm imkânları kullanarak denge sağlamaları esastır.
Gerçek zamanda sistemin dengelenmesi Sistem İşletmecisinin
sorumluluğundadır.”
MADDE 4 –
Aynı Yönetmeliğe 6 ncı maddeden sonra gelmek üzere aşağıdaki 6/A maddesi
eklenmiştir.
“Vadeli
elektrik piyasasına ilişkin genel esaslar
MADDE 6/A
– (1) Vadeli elektrik piyasası
aşağıdaki genel esaslar çerçevesinde Piyasa İşletmecisi tarafından işletilir:
a) Katılımcılar tarafından sunulan teklifler,
piyasa katılımcıları arasında ayrım gözetilmeksizin değerlendirilir.
b) Piyasada yürütülen faaliyetler, şeffaflık ve
sorumluluk ilkelerine uygun şekilde yürütülür.
(2) Vadeli elektrik piyasası;
a) Piyasa katılımcılarına, sözleşme taahhütlerine
ve üretim ve/veya tüketim planlarına ilişkin ileri tarihli dengeleme
olanağının sağlanması,
b) Piyasa katılımcılarının fiyat değişim
risklerinden kaçınmak amacıyla işlem yapması,
c) İleriye dönük fiyat sinyali oluşturarak
öngörülebilirliğin artırılması,
ç) Piyasa katılımcılarına ticaret imkanı sağlanması,
amaçlarına uygun olarak işletilir.”
MADDE 5 – Aynı Yönetmeliğin 7 nci
maddesinin başlığı “Gün öncesi piyasasına ilişkin genel esaslar” olarak,
birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş; aynı maddenin ikinci ve
dördüncü fıkraları ise yürürlükten kaldırılmıştır.
“(1) Gün öncesi piyasası, gerçek zamandan bir gün
öncesinden öngörülen uzlaştırma dönemi bazında üretim ve tüketim dengesini
sağlamak üzere aşağıdaki genel esaslar çerçevesinde yürütülür:
a) Gün öncesi piyasası kapsamında sunulan teklifler
gün öncesi piyasasına katılan piyasa katılımcıları arasında ayrım
gözetilmeksizin değerlendirilir.
b) Gün öncesi piyasasının uzlaştırmasında uygulanan
fiyatlar, gün öncesi piyasası kapsamında sunulan teklifler dikkate alınarak
uzlaştırma dönemi bazında, nihai piyasa takas fiyatı belirleme prensibine
dayalı olarak belirlenir.
c) Gün öncesi piyasasına ilişkin faaliyetler
şeffaflık ve sorumluluk ilkelerine uygun şekilde yürütülür.”
MADDE 6 – Aynı Yönetmeliğin 9 uncu maddesinin birinci
fıkrasında yer alan “gün öncesi planlama, gün öncesi piyasası dengeleme”
ibaresi “vadeli elektrik piyasası, gün öncesi piyasası” olarak
değiştirilmiş ve aynı fıkranın (b) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“b) Gün öncesi piyasası ve dengeleme güç piyasası
kapsamında gerçekleştirilen elektrik enerjisi alış-satışlarının
uzlaştırılmasında uzlaştırma dönemi bazındaki fiyatlar esas alınır. Bu
fiyatlar dengeleme mekanizması kapsamında dengeleme amaçlı gerçekleştirilen
elektrik enerjisi alış-satışlarına ilişkin teklif fiyatları ve marjinal fiyatlandırma prensibi dikkate alınarak
belirlenir. Vadeli elektrik piyasası ve gün içi piyasasında
gerçekleştirilen elektrik enerjisi alış satışlarının uzlaştırılmasında ise
eşleşme bazındaki fiyatlar esas alınır. Dengeleme mekanizması kapsamında
gerçekleştirilen elektrik enerjisi alış-satışları taraflar arasında
bağlayıcı nitelik taşır.”
MADDE 7 – Aynı Yönetmeliğin 11 inci maddesinin birinci,
ikinci ve altıncı fıkralarında yer alan “gün öncesi planlama/gün öncesi
piyasasının” ibareleri “vadeli elektrik piyasasının, gün öncesi
piyasasının” olarak değiştirilmiş, dördüncü fıkrasının (d) ve (e) bentlerinde
yer alan “Prosedürünün” ibareleri “Yönteminin” olarak değiştirilmiş ve aynı
maddeye aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.
“(7) Piyasa İşletmecisi tarafından işletilen veya
mali uzlaştırma ile diğer mali işlemleri yürütülen piyasalar için temerrüt
garanti hesabı kurulması ve yönetilmesi faaliyetlerini yürütür.
(8) Piyasa İşletmecisi, işlettiği organize toptan
elektrik piyasalarında merkezi karşı taraf sıfatıyla alıcıya karşı satıcı,
satıcıya karşı da alıcı rolünü üstlenmek suretiyle takasın tamamlanmasını taahhüt
ederek merkezi karşı taraf hizmetini yürütür.”
MADDE 8 – Aynı Yönetmeliğin 12 nci
maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“b) Sistemde anlık dengenin, yeterli arz kalitesini
sağlayacak şekilde sağlanması, gerçek zamanlı dengeleme faaliyetleri
yoluyla gerekli yedeklerin tutulması,”
MADDE 9 – Aynı Yönetmeliğe 18/A maddesinden sonra gelmek
üzere aşağıdaki 18/B maddesi eklenmiştir.
“Piyasa
katılımcılarının vadeli elektrik piyasasına kayıtları
MADDE
18/B – (1) Piyasa katılımcısı olan
üretim, iletim ve tedarik lisansı sahibi tüzel kişiler ile yalnızca satış
teklifi sunarak işlem yapmak üzere dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiler
vadeli elektrik piyasasına katılabilirler. Bir piyasa katılımcısının vadeli
elektrik piyasasına kaydının yapılabilmesi için;
a) Tüzel kişilik kaydını tamamlamış olması,
b) Üretim lisansı sahibi tüzel kişilerin, portföyünde yer alan üretim tesislerinin en az birinin
veya bir ünitesinin Bakanlık geçici kabulünün yapılmış olması ve başvuru
yaptığı an itibarıyla kendisi ile ilişkili uzlaştırmaya esas veriş-çekiş
birimlerine ilişkin kayıtlarını tamamlamış olması,
c) VEP Usul ve Esasları kapsamındaki giriş teminatı
ve temerrüt garanti hesabı katkı payı tutarının tamamlanmış olması,
ç) VEP Usul ve Esaslarında sayılan şartları
taşıması ve belirtilen yükümlülükleri yerine getirmesi,
esastır.”
MADDE 10 – Aynı Yönetmeliğin 19 uncu maddesi başlığıyla
birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Piyasa
katılımcılarının dengeleme güç piyasasına kayıtları
MADDE 19
– (1) Kendi adına kayıtlı,
dengeleme birimi olma koşullarını sağlayan en az bir uzlaştırmaya esas veriş-çekiş
birimi olan piyasa katılımcılarının dengeleme güç piyasasına katılımları
zorunludur. Dengeleme güç piyasasına katılmak zorunda olan piyasa
katılımcılarının Piyasa İşletmecisine başvuruda bulunarak dengeleme
birimlerine ilişkin kayıt işlemlerini tamamlamaları esastır. Piyasa
katılımcılarının, dengeleme birimlerine ilişkin kayıtlarını tamamlamaları
durumunda dengeleme güç piyasasına katılımları ile ilgili süreç tamamlanmış
olur.”
MADDE 11 – Aynı Yönetmeliğin 22 nci
maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(1) Gerçek zamanlı dengeleme faaliyetlerine
katılacak piyasa katılımcıları, dengeleme birimlerini tanımlamak ve kendi
adlarına kayıt ettirmekle yükümlüdür.”
MADDE 12 – Aynı Yönetmeliğin 24 üncü maddesinin birinci
fıkrasının (f) bendinde yer alan “merkezi uzlaştırma bankasına” ibaresi
“merkezi uzlaştırma kuruluşuna” olarak değiştirilmiştir.
MADDE 13 – Aynı Yönetmeliğin 25 inci maddesi başlığıyla
birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Piyasa
Katılım Anlaşması, Vadeli Elektrik Piyasası Katılım Anlaşması, Gün Öncesi
Piyasası Katılım Anlaşması ve Gün İçi Piyasası Katılım Anlaşması
MADDE 25 – (1) Katılımcının
kayıt dosyasında yer alan tüm bilgi ve belgelerin doğruluğunu teyit
ettiğini, bu Yönetmelik kapsamındaki
yükümlülüklerini kabul ve taahhüt ettiğini bildiren ve denge sorumluluğuna
ilişkin piyasa katılımcılarının yükümlülüklerini içeren maddelerden oluşan
Piyasa Katılım Anlaşması ve vadeli elektrik piyasasına katılıma ilişkin
yükümlülükleri içeren Vadeli Elektrik Piyasası Katılım Anlaşması, gün
öncesi piyasasına katılıma ilişkin yükümlülüklerini içeren Gün Öncesi
Piyasası Katılım Anlaşması ve gün içi piyasasına katılıma ilişkin yükümlülüklerini
içeren Gün İçi Piyasası Katılım Anlaşması, Piyasa İşletmecisi tarafından
hazırlanarak Başkan onayına sunulur.
(2) Tüm piyasa katılımcıları, Piyasa Katılım
Anlaşmasını, vadeli elektrik piyasasına katılan piyasa katılımcıları ayrıca
Vadeli Elektrik Piyasası Katılım Anlaşmasını, gün öncesi piyasasına katılan
piyasa katılımcıları ayrıca Gün Öncesi Piyasası Katılım Anlaşmasını ve gün
içi piyasası katılımcıları ayrıca Gün İçi Piyasası Katılım Anlaşmasını
imzalayarak Piyasa İşletmecisine sunar.”
MADDE 14 – Aynı Yönetmeliğe 32/A maddesinden sonra gelmek
üzere aşağıdaki 32/B maddesi eklenmiştir.
“Piyasa
katılımcılarının vadeli elektrik piyasasına katılımlarına ilişkin işlemler
MADDE
32/B – (1) 18/B maddesinde
belirtilen kayıt süreçlerini tamamlamış olan piyasa katılımcıları vadeli
elektrik piyasasına kayıt işlemlerini gerçekleştirmek üzere Piyasa
İşletmecisine başvuruda bulunabilirler.
(2) Vadeli elektrik piyasasına katılıma ilişkin
başvuru öncelikle PYS üzerinden gerçekleştirilir. Gerekli görülmesi halinde
Piyasa İşletmecisi tarafından ilan edilecek bilgi ve belgeler bildirilen
formatta Piyasa İşletmecisine sunulur.
(3) Vadeli elektrik piyasasına katılacak olan
piyasa katılımcılarının, vadeli elektrik piyasasına ilişkin piyasa katılımcılarının
yükümlülüklerini de içeren Vadeli Elektrik Piyasası Katılım Anlaşmasını
imzalamaları esastır. Vadeli Elektrik Piyasası Katılım Anlaşmasının ilgili
piyasa katılımcısı tarafından imzalanması ile,
ilgili piyasa katılımcısının vadeli elektrik piyasasına katılımına ilişkin
kayıt işlemleri tamamlanmış olur.”
MADDE 15 – Aynı
Yönetmeliğin Dördüncü Kısmının başlığı “Vadeli Elektrik Piyasası, Gün
Öncesi Piyasası ve Gün İçi Piyasasına İlişkin Hükümler” şeklinde, aynı
Kısımda yer alan Birinci Bölüm başlığı “Vadeli Elektrik Piyasası” şeklinde
ve 35 ila 46 ncı maddeleri başlıklarıyla birlikte
aşağıdaki şekilde değiştirilmiş; 47 nci ve 48
inci maddeleri yürürlükten kaldırılmıştır.
“Vadeli
elektrik piyasasına ilişkin genel esaslar
MADDE 35 – (1) Vadeli elektrik piyasasına ilişkin işlemler
aşağıdaki genel esaslar çerçevesinde yürütülür:
a) İşlemler teklif bölgesi, teslimat dönemi ve yük
tipi bazında gerçekleştirilir.
b) Kontratlar, seans süresince sürekli ticaret
metoduna göre işlem görür. Piyasa İşletmecisi tarafından VEP Usul ve
Esaslarında öngörülen durumlarda işleme açılan kontratlar için geçici
süreyle sürekli ticaret metodu yerine ihale yöntemi kullanılmasına karar
verilebilir.
c) İşlem görecek kontratlar, VEP Usul ve Esasları
kapsamında Piyasa İşletmecisi tarafından belirlenir.
ç) Eşleşen teklifler piyasa katılımcısı için
teslimat dönemi içinde yük tipi ile belirlenen zaman dilimi boyunca
elektrik enerjisinin teslim edilmesi ya da teslim alınması yükümlülüğü
doğurur.
d) İlgili kontrat işleme kapanmadan önce açık
pozisyon kapatıldığında, piyasa katılımcısının fiziki teslimat zorunluluğu
ortadan kalkar.
e) Vadeli elektrik piyasasında gerçekleşen her bir
eşleşmede Piyasa İşletmecisi ilgili piyasa katılımcısına karşı taraftır.
(2) Vadeli elektrik piyasasında günlük iş akışı
içerisinde; seans öncesi, seans, seans sonrası, günlük gösterge fiyatının
ilanı ve gün sonu işlemleri yer alır.
Vadeli
elektrik piyasası kontratları
MADDE 36 – (1) Vadeli elektrik piyasasında, Piyasa
İşletmecisi tarafından teklif bölgesi, teslimat dönemi ve yük tipi
belirlenerek oluşturulan kontratlar işlemlere açılır.
(2) Teslimat dönemi, ilgili kontrata taraf olan
piyasa katılımcılarının fiziki teslimat yükümlülüklerini kapsayan günleri
ifade eder.
(3) Yük tipi, ilgili kontrata taraf olan piyasa
katılımcılarının fiziksel teslimat yükümlülüklerini kapsayan teslimat
döneminin her bir gününde fiziksel teslimata konu olan uzlaştırma
dönemlerini ifade eder.
(4) Piyasanın ihtiyaçları doğrultusunda Piyasa
İşletmecisi tarafından farklı teslimat dönemleri ve yük tipleri tanımlanabilir.
Piyasa İşletmecisi tanımlanan yeni kontratları, piyasa katılımcılarına ve
Kuruma bildirerek işleme açabilir.
(5) Piyasa İşletmecisi tarafından kontratların
işlem gördüğü seansların başlangıç ve bitiş saatleri belirlenerek piyasa
katılımcılarına duyurulur.
(6) Piyasa İşletmecisi tarafından işleme açılacak
olan kontratların basamaklandırılması ile seans içinde veya seans öncesinde
kontratların bir kısmının veya tamamının işlemlerinin, fiyat hareketlerine
ve işlem miktarlarına bağlı olarak geçici olarak durdurulması veya
sonlandırılmasına ilişkin hususlar VEP Usul ve Esaslarında düzenlenir.
Vadeli
elektrik piyasası teklifleri
MADDE 37 – (1) Piyasa katılımcıları, Piyasa İşletmecisi
tarafından işlemlere açılan kontratlara VEP Usul ve Esaslarında belirtilen
teklif tiplerine göre teklif sunabilir.
(2) Piyasa İşletmecisi, vadeli elektrik piyasası
için yeni teklif tipleri tanımlayabilir.
(3) Teklifler, VEP Usul ve Esaslarında belirtilen
çerçevede teslimat dönemi içinde yük tipi ile belirlenen zaman dilimi
boyunca her bir uzlaştırma dönemi için aynı miktar ve fiyat bilgilerinden
meydana gelir.
(4) Teklifler, fiyatlar için virgülden sonra iki haneli
TL/MWh, miktarlar için lot
cinsinden 1 lot ve katları olacak şekilde bildirilir.
(5) Kontratlar için sunulan tekliflere ilişkin
olarak tekliflerde bulunması zorunlu hususlar VEP Usul ve Esaslarında
düzenlenir.
Vadeli
elektrik piyasasında fiyatlar, fiyatların belirlenmesi ve ilanı
MADDE 38 – (1) Vadeli elektrik piyasasında, ilgili kontratlar
için detayları VEP Usul ve Esaslarında belirlenen;
a) Günlük gösterge fiyatı,
b) Baz fiyat,
c) Açılış fiyatı,
Piyasa İşletmecisi tarafından tespit ve ilan
edilir.
Vadeli
elektrik piyasasında tekliflerin eşleşmesi ve ticari işlem onayı
MADDE 39 – (1) Piyasa katılımcılarının vadeli elektrik
piyasasına sundukları tekliflerin aktif olarak kaydedilmesini takiben
tekliflerin eşleştirilmesine ilişkin işlemler aşağıda belirtildiği şekilde
yürütülür:
a) Teklifler, her bir kontrat türü için kendi
içlerinde ayrı ayrı değerlendirilir.
b) Teklif bölgesi, teslimat dönemi ve yük tipi aynı
olan ve aynı yönde verilen tekliflerden fiyatı iyi olan teklif önceliklidir.
c) Teklif bölgesi, teslimat dönemi ve yük tipi aynı
olan ve aynı yönde verilen eşit fiyatlı tekliflerden ilk önce kaydedilen
teklif önceliklidir.
ç) Alış teklifi için fiyatı en yüksek olan, satış
teklifi için fiyatı en düşük olan teklifler teklif defterinde en iyi teklif
olarak gösterilirler.
d) Eşleşme fiyatı, eşleşen tekliflerden ilk
kaydedilen teklifin fiyatıdır.
e) Tekliflerin eşleşmesi durumunda taraflar için
ilgili teklifler pozisyona dönüşür.
(2) Eşleşen teklifler en iyi fiyatlı teklif
sırasından çıkarılır ve Piyasa İşletmecisi, ilgili piyasa katılımcılarına ticari
işlem onaylarını PYS üzerinden bildirir. Kısmen eşleşme olması durumunda,
eşleşmemiş kalan miktar, teklif geçerli olduğu sürece teklif defterinde yer
alır.
(3) Vadeli elektrik piyasasında tekliflerin
eşleşmesi, ticari işlem onayı ve eşleşmelere ilişkin itirazlara dair hususlar
VEP Usul ve Esaslarında düzenlenir.
Vadeli
elektrik piyasasında günlük fiyat değişim, işlem ve pozisyon limitleri
MADDE 40 – (1) Günlük fiyat değişim limitleri Piyasa
İşletmecisi tarafından belirlenir ve ilan edilir.
(2) Piyasa İşletmecisi tarafından piyasa bazında
ve/veya piyasa katılımcısı bazında işlem ve pozisyon limitleri belirlenir.
(3) Günlük fiyat değişim limitleri ile işlem ve
pozisyon limitlerine ilişkin hususlar VEP Usul ve Esaslarında düzenlenir.
Vadeli
elektrik piyasasında tekliflerin ve işlemlerin iptali
MADDE 41 – (1) İşleme taraf olan en az bir piyasa
katılımcısının başvurusu üzerine veya resen, Piyasa İşletmecisi tarafından;
a) Piyasa işletmecisinden kaynaklı bilgisayar,
yazılım veya diğer teknolojik altyapılardan kaynaklanan hataların ortaya
çıkması durumunda,
b) Piyasa katılımcılarının ve/veya kontratların
işlemlerini durduracak diğer maddi unsurların varlığı halinde,
c) Piyasa bozucu veya haksız menfaat elde etmeye
yönelik olan teklif ve işlemlerin tespit edilmesi durumunda,
ç) Piyasa İşletmecisine karşı mali yükümlülüklerin
yerine getirilmemesi neticesinde net pozisyon artırıcı teklifler bulunması
durumunda,
d) Teklif fiyatlarının günlük fiyat değişim
limitleri dışında kalması halinde,
e) Seans sonrasında ve/veya işlem görmenin geçici
olarak durdurulması hallerinde askıya alınan tekliflerin, teklif defterine
önceliğini kaybetmeden iletilebilmesi için VEP Usul ve Esasları uyarınca
belirtilen teklif bildirimi koşullarını sağlamaması durumunda,
bekleyen tekliflerin ve/veya gerçekleşen işlemlerin tamamı
veya bir kısmı Piyasa İşletmecisi tarafından iptal edilir.
(2) İptal işlemine ilişkin bilgilendirme PYS
aracılığıyla piyasa katılımcılarına duyurulur.
Vadeli
elektrik piyasasına erişimin askıya alınması
MADDE 42 – (1) Piyasa İşletmecisi aşağıdaki hallerde ilgili
piyasa katılımcısının PYS’ye erişimini ve/veya bu
kapsamda hak ve borç doğuracak işlemler yapmasını katılım anlaşması
uyarınca askıya alabilir:
a) VEP Usul ve Esaslarına aykırı işlemlerin
düzeltilmemesi,
b) Piyasa katılım koşullarının herhangi birinin
ortadan kalkması,
c) Vadeli elektrik piyasasının işleyişine etki
edebilecek herhangi bir yasal şart, yargı kararı, Kurul kararı, yetkili
makam ve mercilerin kararı ile alınan önlem veya kısıtlamanın bulunması.
(2) Piyasa İşletmecisi, olağan dışı durumların veya
piyasasının işleyişine etki edebilecek herhangi bir yasal şart, yargı
kararı, Kurul kararı, yetkili makam ve mercilerin kararlarının varlığı
halinde tüm piyasa katılımcılarının PYS’ye
erişimini VEP Usul ve Esaslarında belirtilen şartlar çerçevesinde tamamen
ya da kısmen askıya alabilir.
(3) Birinci ve/veya ikinci fıkralar kapsamında PYS’ye erişimin VEP Usul ve Esasları ya da ilgili
sözleşme şartları çerçevesinde askıya alınmasından sonra, askıya alınmaya neden
olan koşulların ortadan kalkması durumunda takip edilecek süreç VEP Usul ve
Esaslarında belirlenir.
Vadeli
elektrik piyasası arıza ve bakım süreçleri
MADDE 43 – (1) Piyasa İşletmecisinin piyasa faaliyetlerinin
yürütülmesinde kullandığı bilgisayar, yazılım veya diğer teknolojik
altyapılarda işlemlerin sağlıklı bir şekilde sürdürülmesini engelleyecek
nitelikte problemler oluşması, PYS’de bakım
yapılması veya Piyasa İşletmecisinin kullandığı iletişim hatlarının
kesilmesi durumunda PYS arıza ve bakım süreçleri uygulanır.
(2) Piyasa İşletmecisi; PYS’nin
arızalanması, PYS’de bakım yapılması veya bu
Yönetmelik hükümleri doğrultusunda tamamlaması gereken süreçleri belirlenmiş
olan sürede tamamlayamayacağının ortaya çıkması durumunda süreçlerin
tamamlanabilmesi için yeni süreler belirler veya ilgili kontratları askıya
alır. PYS arıza süreçlerinin sona erme zamanı Piyasa İşletmecisi tarafından
piyasa katılımcılarına duyurulur. PYS bakım zamanlarının başlama ve sona
erme zamanı Piyasa İşletmecisi tarafından piyasa katılımcılarına duyurulur.
(3) Her bir piyasa katılımcısı, PYS arıza veya
bakım süreçlerinin geçerli olduğu durumlarda derhal ulaşılabilecek en az
bir kişi belirler ve bu kişinin iletişim bilgilerini Piyasa İşletmecisine
bildirir.
(4) Piyasa İşletmecisi, PYS’nin
arızalanmaması için gerekli önlemleri almakla yükümlüdür. PYS arıza ve bakımları
sebebiyle ortaya çıkan ilave maliyetlerden ve zararlardan Piyasa
İşletmecisi sorumlu tutulamaz.
Vadeli
elektrik piyasasında temerrüt yönetimi esasları
MADDE 44 –
(1) Vadeli elektrik piyasasında;
teminata, temerrüt garanti hesabı katkı payına ve fatura ödemeye ilişkin
yükümlülüklerini zamanında yerine getirmeyen piyasa katılımcıları temerrüde
düşmüş sayılır.
(2) Temerrüde düşen piyasa katılımcılarının sahip
oldukları pozisyonlar, Piyasa İşletmecisi tarafından VEP Usul ve
Esaslarında belirtilen yöntemler kullanılarak kapatılır.
(3) Piyasa İşletmecisi, VEP Usul ve Esaslarında
düzenlenen hususlar çerçevesinde, temerrüde düşen piyasa katılımcısına ait
pozisyonların kapatılmasına, pozisyonların devri amacıyla ihale
düzenlenmesine, pozisyonların temerrüde düşmemiş piyasa katılımcılarına
zorunlu olarak dağıtımına veya pozisyonların resen sonlandırılmasına
yetkilidir.
(4) Piyasa İşletmecisi, temerrüt yönetimi
kapsamında temerrüde düşen piyasa katılımcıları adına merkezi karşı taraf
sıfatıyla; vadeli elektrik piyasasında, gün öncesi piyasasında ve gün içi
piyasasında işlem yapmaya yetkilidir.
(5) Piyasa İşletmecisi tarafından işletilen
organize toptan elektrik piyasalarına ilişkin olarak ilgili mevzuat uyarınca
hesaplanan teminatları sunmayan ve/veya temerrüt durumuna düşen piyasa
katılımcılarının söz konusu piyasalarda piyasa faaliyetlerinde bulunması bu
Yönetmelik ile VEP Usul ve Esaslarında düzenlenen çerçevede kısmen veya tamamen
engellenebilir.
Vadeli
elektrik piyasasında piyasa yapıcılığı
MADDE 45 – (1) Piyasa İşletmecisi tarafından VEP Usul ve
Esaslarında belirlenen kurallar çerçevesinde faaliyette bulunmak, piyasanın
işlem hacmini ve etkinliğini artırmak üzere piyasa yapıcılar
görevlendirilebilir.
Vadeli
elektrik piyasasında özel işlem bildirimi
MADDE 46 – (1) Vadeli elektrik piyasasında, piyasa
katılımcıları VEP Usul ve Esaslarında belirtilen kriterleri
sağlayan tekliflerini, teklif defterine kaydetmeden işleme dönüştürmek
amacıyla Piyasa İşletmecisine bildirebilirler.
(2) Özel işlem bildirimine ilişkin onay koşulları,
teminat ve pozisyon limiti kontrolleri ile diğer kurallara ilişkin hususlar
VEP Usul ve Esaslarında düzenlenir.”
MADDE 16 – Aynı Yönetmeliğin 50 nci
maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde yer alan “gün öncesi piyasası
fiyatını” ibaresi “nihai piyasa takas fiyatını” olarak
değiştirilmiştir.
MADDE 17 – Aynı Yönetmeliğin 51 inci maddesine aşağıdaki
fıkra eklenmiştir.
“(3) Teklif bölgelerine dair uygulamanın yürürlüğe
konulması ile birlikte söz konusu uygulama sonucundan etkilenecek vadeli
elektrik piyasası kontratları ve bu kontratlardaki pozisyonlara ilişkin
hususlar piyasa katılımcılarına duyurulur.”
MADDE 18 – Aynı Yönetmeliğin 53/A maddesinin ikinci fıkrası
aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(2) Fark Tutarı Yöntemi, Piyasa İşletmecisi
tarafından hazırlanır ve internet sitesinde yayımlanır. Piyasa İşletmecisi,
Kurum tarafından Yöntemde gerek görülen geliştirme ve değişiklikleri
kendine tanınan süre içerisinde tamamlar.”
MADDE 19 – Aynı Yönetmeliğe 67 nci
maddeden sonra gelmek üzere aşağıdaki 67/A maddesi eklenmiştir.
“Sistem
İşletmecisi tarafından talep tahmininin bildirilmesi
MADDE
67/A – (1) Sistem İşletmecisi
tarafından, her gün saat 11:30’a kadar, bir
sonraki güne ait talep tahmini, PYS aracılığıyla yayımlanır.
(2) Sistem İşletmecisi tarafından duyurulan talep
tahmini; duyurunun yapıldığı günü takip eden gün saat 00:00’dan
başlayarak, saat 24:00’a kadar olan dönemdeki her bir uzlaştırma dönemi
içerisinde, sistemdeki tüm üretim tesisleri tarafından karşılanacak toplam
talep (MWh) bilgisini içerir.
(3) Sistem İşletmecisi tarafından duyurulan talep
tahmininin, var olan imkanlar dahilinde en güncel
verilere dayanılarak hazırlanmış olması esastır.”
MADDE 20 – Aynı Yönetmeliğin 68 inci maddesinin birinci
fıkrasında yer alan “gün öncesi dengelemenin” ibaresi “gün öncesi
piyasasının” olarak değiştirilmiştir.
MADDE 21 – Aynı Yönetmeliğin 69 uncu maddesinin birinci
fıkrasında yer alan “gün öncesi dengeleme” ibaresi “gün öncesi piyasası”
olarak değiştirilmiştir.
MADDE 22 – Aynı Yönetmeliğin 70 inci maddesinin dördüncü
fıkrasının (b) ve (c) bentlerinde yer alan “gün öncesi fiyatından”
ibareleri “nihai piyasa takas fiyatından” olarak, (e) ve (f) bentlerinde
yer alan “gün öncesi fiyatı” ibareleri “nihai piyasa takas fiyatı” olarak
değiştirilmiştir.
MADDE 23 – Aynı Yönetmeliğin Dördüncü Kısmında yer alan
Altıncı Bölüm başlığı “Gün Öncesi Piyasası Faaliyetlerinin Uzlaştırılması”
şeklinde, 92 nci maddesinin başlığı “Gün öncesi
piyasası faaliyetlerinin uzlaştırılması için veri gereksinimleri” ve aynı
maddenin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(1) Gün öncesi piyasası faaliyetlerinin
uzlaştırılmasında;
a) Gün öncesi piyasasına katılan her bir piyasa
katılımcısının, gün öncesi piyasası faaliyetleri kapsamında, her bir teklif
bölgesi için, bir fatura dönemi içerisindeki her bir saate ait ilgili
piyasa katılımcılarının sisteme enerji satışı ya da sistemden enerji
alışlarına ilişkin teklifleri,
b) Gün öncesi piyasasına katılan her bir piyasa
katılımcısının, gün öncesi piyasası faaliyetleri kapsamında, her bir teklif
bölgesi için, bir fatura dönemi içerisindeki her bir saate ait
gerçekleştirmiş oldukları enerji satış ya da enerji alış miktarları,
c) PYS’nin ilgili modülü aracılığıyla, bir fatura dönemi içerisindeki her
bir saate ilişkin, gün öncesi piyasası kapsamında piyasa katılımcılarının
sisteme enerji satışı ya da sistemden enerji alışlarına ilişkin teklifleri
dikkate alınarak her bir teklif bölgesi için hesaplanan nihai piyasa takas
fiyatları,
dikkate alınır.”
MADDE 24 – Aynı Yönetmeliğin 93 üncü maddesinin başlığı ile
birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarında yer alan “Gün öncesi dengeleme”
ibareleri “Gün öncesi piyasası” olarak değiştirilmiştir.
MADDE 25 – Aynı Yönetmeliğin 94 üncü maddesinin üçüncü
fıkrasında yer alan “gün öncesi dengelemeye” ibaresi “gün öncesi
piyasasına”, “gün öncesi dengeleme” ibaresi “gün öncesi piyasası” olarak,
aynı maddenin birinci ve ikinci fıkraları ise aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(1) Bir fatura dönemi için, uzlaştırma dönemi
bazında, gün öncesi piyasasına katılan her bir piyasa katılımcısının, bir
teklif bölgesi için gün öncesi piyasası kapsamında sunmuş olduğu saatlik
tekliflere ilişkin gerçekleşen sistem satışlarında uygulanacak sistem satış
fiyatları aşağıdaki formüle göre belirlenir:
SSFt,p,u,r = NPTFt,u (5a)
(2) Birinci fıkradaki formüllerde geçen;
NPTFt,u “t”
teklif bölgesi ve “u” uzlaştırma dönemine ait nihai piyasa takas fiyatını
(TL/MWh),
SSFt,p,u,r “t” teklif bölgesi için, “p”
piyasa katılımcısının, “u” uzlaştırma dönemine ait geçerli “r” saatlik teklifi
için uygulanacak Sistem Satış Fiyatını (TL/MWh),
ifade eder.”
MADDE 26 – Aynı Yönetmeliğin 95 inci maddesinin başlığı ile
birinci ve üçüncü fıkralarında yer alan “Gün öncesi dengeleme” ibareleri
“Gün öncesi piyasası” olarak, ikinci fıkrası ise aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
“(2) Birinci fıkradaki formülde geçen;
SATt,p,s “t” teklif bölgesi için, “p”
piyasa katılımcısının, “s” avans döneminde gerçekleşen sistem alışlarından
dolayı ilgili piyasa katılımcısına tahakkuk ettirilecek borç tutarını (TL),
SAFt,p,s,u,r 96 ncı
madde uyarınca hesaplanan, “t” teklif bölgesi için, “p” piyasa
katılımcısının, “s” avans dönemindeki “u” uzlaştırma dönemine ait geçerli
“r” teklifi için uygulanacak sistem alış fiyatını (TL/MWh),
SAMt,p,s,u,r Gün öncesi piyasası sonucunda
belirlenen “t” teklif bölgesi için, “p” piyasa katılımcısının, “s” avans
dönemindeki, “u” uzlaştırma dönemine ait geçerli “r” teklifinden dolayı
gerçekleştirmiş olduğu sistem alış miktarını (MWh),
n “t” teklif bölgesi
için, “p” piyasa katılımcısının, “s” avans dönemindeki, “u” uzlaştırma dönemine
ait sistemden enerji alışı gerçekleştirmiş olduğu teklif sayısını,
a İlgili avans dönemine
ilişkin uzlaştırma dönemlerinin sayısını,
ifade eder.”
MADDE 27 – Aynı Yönetmeliğin 96 ncı
maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan “gün öncesi dengelemeye” ibaresi “gün
öncesi piyasasına”, “gün öncesi dengeleme” ibaresi “gün öncesi piyasası”
olarak, birinci ve ikinci fıkraları ise aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(1) Bir fatura dönemi için, uzlaştırma dönemi
bazında, gün öncesi piyasasına katılan her bir piyasa katılımcısının, bir
teklif bölgesi için gün öncesi piyasası kapsamında sunmuş olduğu saatlik
tekliflere ilişkin gerçekleşen sistem alışlarında uygulanacak sistem alış
fiyatları aşağıdaki formüle göre belirlenir:
SAFt,p,u,r = NPTFt,u (7a)
(2) Birinci fıkradaki formülde geçen;
NPTFt,u “t”
teklif bölgesi ve “u” uzlaştırma dönemine ait nihai piyasa takas fiyatını
(TL/MWh),
SAFt,p,u,r “t” teklif bölgesi için, “p”
piyasa katılımcısının, “u” uzlaştırma dönemine ait geçerli “r” saatlik teklifi
için uygulanacak Sistem Alış Fiyatını (TL/MWh),
ifade eder.”
MADDE 28 – Aynı Yönetmeliğin 97 nci
maddesi başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Vadeli
elektrik piyasası kapsamında sahip olunan pozisyonlara ilişkin tutarların
hesaplanması
MADDE 97 – (1) Vadeli elektrik piyasasında sahip olunan
pozisyonlara ilişkin olarak, bir fatura dönemi için ilgili piyasa
katılımcısına tahakkuk ettirilecek alacak ve/veya borç tutarı aşağıdaki
formüllere göre hesaplanır:

(2) Birinci fıkrada yer alan formüllerde geçen;
VEPSTp,f “p”
piyasa katılımcısının “f” fatura dönemindeki kısa pozisyon sahibi olduğu
kontratlara ilişkin hesaplanan satış tutarını,
VEPATp,f “p”
piyasa katılımcısının “f” fatura dönemindeki uzun pozisyon sahibi olduğu
kontratlara ilişkin hesaplanan alış tutarını,
EFt,p,i,j,u “t” teklif bölgesi için, “p”
piyasa katılımcısının “i” kontratındaki “j” pozisyonunun “u” uzlaştırma
dönemi için eşleşme fiyatını (TL/MWh),
VEPSMt,p,i,j,u “t” teklif bölgesi için, “p” piyasa
katılımcısının kısa pozisyon sahibi olduğu “i” kontratındaki “j”
pozisyonunun “u” uzlaştırma dönemi
için eşleşme miktarını (MWh),
VEPAMt,p,i,j,u “t” teklif bölgesi için, “p” piyasa
katılımcısının uzun pozisyon sahibi olduğu “i” kontratındaki “j”
pozisyonunun “u” uzlaştırma dönemi için eşleşme miktarını (MWh),
m “f” fatura döneminde,
“p” piyasa katılımcısı için uzlaştırma hesaplamasına dahil edilen kontrat sayısını,
n “f” fatura döneminde,
“p” piyasa katılımcısı için uzlaştırma hesaplamasına dahil edilen kontratlardaki
sahip olunan pozisyon sayısını,
z İlgili fatura dönemi
için belirlenmiş olan teklif bölgesi sayısını,
y “i” kontratının
teslimat dönemi içerisinde yer alan “f” fatura dönemindeki uzlaştırma
dönemi sayısını,
ifade eder.”
MADDE 29 – Aynı Yönetmeliğin 98 inci maddesi başlığıyla
birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Gün içi
piyasası kapsamında gerçekleşen eşleşmelere ilişkin tutarın hesaplanması
MADDE 98 – (1) Gün içi piyasasının uzlaştırılmasında gün içi
piyasası kapsamında enerji satışı ya da enerji alışlarına ilişkin ticari
işlem onayları dikkate alınır.
(2) Gün içi piyasası kapsamında piyasa
katılımcılarının sistemden alışlarına ilişkin olarak teklif bölgesi bazında,
bir avans dönemi için ilgili piyasa katılımcısına tahakkuk ettirilecek borç
tutarı aşağıdaki formüle göre hesaplanır:

(3) İkinci fıkradaki formülde geçen;
GİPATt,p,s “t” teklif bölgesi için, “p” piyasa
katılımcısının, “s” avans döneminde gerçekleşen gün içi piyasası
alışlarından dolayı ilgili piyasa katılımcısına tahakkuk ettirilecek borç
tutarını (TL),
EFt,p,s,u,r 66/F maddesi uyarınca
belirlenen, “t” teklif bölgesi için, “p” piyasa katılımcısının, “s” avans dönemindeki
“u” uzlaştırma dönemine ait geçerli “r” eşleşmesi için uygulanacak alış
yönündeki eşleşme fiyatını (TL/MWh),
GİPAMt,p,s,u,r 66/F maddesi uyarınca belirlenen “t”
teklif bölgesi için, “p” piyasa katılımcısının, “s” avans dönemindeki, “u”
uzlaştırma dönemine ait geçerli “r” eşleşmesinden dolayı gerçekleştirmiş olduğu
alış miktarını (MWh),
n “t” teklif bölgesi
için, “p” piyasa katılımcısının, “s” avans dönemindeki, “u” uzlaştırma dönemine
ait sistemden enerji alışı gerçekleştirmiş olduğu eşleşme sayısını,
a İlgili avans dönemine
ilişkin uzlaştırma dönemlerinin sayısını,
ifade eder.
(4) Gün içi piyasası kapsamında piyasa
katılımcılarının sistemden alışlarına ilişkin olarak teklif bölgesi bazında,
bir fatura dönemi için ilgili piyasa katılımcısına tahakkuk ettirilecek
borç tutarı aşağıdaki formüle göre hesaplanır:

(5) Dördüncü fıkradaki formülde geçen;
GİPATt,p “t”
teklif bölgesi için, “p” piyasa katılımcısının, ilgili fatura
döneminde gerçekleşen gün içi piyasası
alışlarından dolayı ilgili piyasa katılımcısına tahakkuk ettirilecek borç
tutarını (TL),
GİPATt,p,s “t” teklif bölgesi için, “p” piyasa
katılımcısının, “s” avans döneminde gerçekleşen gün içi piyasası
alışlarından dolayı ilgili piyasa katılımcısına tahakkuk ettirilecek borç
tutarını (TL),
b İlgili fatura
dönemine ilişkin avans dönemi sayısını,
ifade eder.
(6) Gün içi piyasası kapsamında piyasa
katılımcılarının sisteme satışlarına ilişkin olarak teklif bölgesi bazında,
bir avans dönemi için ilgili piyasa katılımcısına tahakkuk ettirilecek
alacak tutarı aşağıdaki formüle göre hesaplanır:

(7) Altıncı fıkradaki formülde geçen;
GİPSTt,p,s “t” teklif bölgesi için, “p” piyasa
katılımcısının, “s” avans döneminde gerçekleşen gün içi piyasası
satışlarından dolayı ilgili piyasa katılımcısına tahakkuk ettirilecek
alacak tutarını (TL),
EFt,p,s,u,r 66/F maddesi uyarınca
belirlenen, “t” teklif bölgesi için, “p” piyasa katılımcısının, “s” avans dönemindeki
“u” uzlaştırma dönemine ait geçerli “r” eşleşmesi için uygulanacak satış
yönündeki eşleşme fiyatını (TL/MWh),
GİPSMt,p,s,u,r 66/F maddesi uyarınca belirlenen “t”
teklif bölgesi için, “p” piyasa katılımcısının, “s” avans dönemindeki, “u”
uzlaştırma dönemine ait geçerli “r” eşleşmesinden dolayı gerçekleştirmiş olduğu
satış miktarını (MWh),
n “t” teklif bölgesi
için, “p” piyasa katılımcısının, “s” avans dönemindeki, “u” uzlaştırma dönemine
ait sistemde enerji satışı gerçekleştirmiş olduğu eşleşme sayısını,
a İlgili avans dönemine
ilişkin uzlaştırma dönemlerinin sayısını,
ifade eder.
(8) Gün içi piyasası kapsamında piyasa
katılımcılarının sisteme satışlarına ilişkin olarak teklif bölgesi bazında,
bir fatura dönemi için ilgili piyasa katılımcısına tahakkuk ettirilecek
alacak tutarı aşağıdaki formüle göre hesaplanır:

(9) Sekizinci fıkradaki formülde geçen;
GİPSTt,p “t”
teklif bölgesi için, “p” piyasa katılımcısının, ilgili fatura
döneminde gerçekleşen gün içi piyasası
satışlarından dolayı ilgili piyasa katılımcısına tahakkuk ettirilecek
alacak tutarını (TL),
GİPSTt,p,s “t” teklif bölgesi için, “p” piyasa
katılımcısının, “s” avans döneminde gerçekleşen gün içi piyasası
satışlarından dolayı ilgili piyasa katılımcısına tahakkuk ettirilecek
alacak tutarını (TL),
b İlgili fatura
dönemine ilişkin avans dönemi sayısını,
ifade eder.”
MADDE 30 – Aynı Yönetmeliğin 108 inci maddesinin birinci
fıkrasının (e) ve (f) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, aynı
fıkraya aşağıdaki bent eklenmiş; ikinci fıkrasının (e) bendi ise aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
“e) Gün öncesi piyasası sonucunda her bir piyasa
katılımcısının sisteme satış ya da sistemden alış miktarları,
f) Nihai piyasa takas fiyatları,”
“ğ) Vadeli elektrik piyasası kapsamında her bir
piyasa katılımcısının satış ya da alış miktarları,”
“e) (e), (f), (g) ve (ğ) bentlerinde yer alan veriler
Piyasa İşletmecisi tarafından,”
MADDE 31 – Aynı Yönetmeliğin 109 uncu maddesinin birinci
fıkrasının (c) bendinde yer alan “Gün Öncesi Fiyatına” ibaresi “nihai
piyasa takas fiyatına” olarak değiştirilmiştir.
MADDE 32 – Aynı Yönetmeliğin 110 uncu maddesi aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE
110 – (1) Bir dengeden sorumlu
tarafın her bir uzlaştırma dönemindeki enerji dengesizliğine ilişkin olarak
bir fatura dönemi için tahakkuk ettirilecek borç veya alacak tutarı aşağıdaki
formüle göre hesaplanır:

(2) Birinci fıkradaki formülde geçen;
EDTf Bir
fatura dönemi için “f” dengeden sorumlu tarafın enerji dengesizliği
tutarını (TL),
EDMf,t,u(-) 111 inci madde uyarınca hesaplanan,
“f” dengeden sorumlu tarafın, “t” teklif bölgesindeki, “u” uzlaştırma
dönemine ilişkin enerji dengesizliğinin giderilmesine yönelik sistemden
aldığı enerji miktarını (MWh),
EDMf,t,u(+) 111 inci madde uyarınca hesaplanan,
“f” dengeden sorumlu tarafın, “t” teklif bölgesindeki, “u” uzlaştırma
dönemine ilişkin enerji dengesizliğinin giderilmesine yönelik sisteme
sattığı enerji miktarını (MWh),
NPTFt,u “t”
teklif bölgesi ve “u” uzlaştırma dönemine ait nihai piyasa takas fiyatını
(TL/MWh),
SMFt,u “t”
teklif bölgesi için 109 uncu madde uyarınca, “u” uzlaştırma dönemi için
hesaplanan Sistem Marjinal Fiyatını (TL/MWh),
m İlgili fatura dönemi
için belirlenmiş olan teklif bölgesi sayısını,
n Bir fatura döneminde
yer alan uzlaştırma dönemi sayısını,
k Kurul tarafından
değeri “0” ile “1” arasında belirlenerek en az üç ay öncesinden duyurulmak
kaydı ile katılımcıların negatif enerji dengesizliği halinde kullanılacak
olan katsayıyı,
l Kurul tarafından
değeri “0” ile “1” arasında belirlenerek en az üç ay öncesinden duyurulmak
kaydı ile katılımcıların pozitif enerji dengesizliği halinde kullanılacak
olan katsayıyı,
ifade eder.
(3) Bir piyasa katılımcısının adına kayıtlı ve KGÜP
bildirmekle yükümlü olan bir uzlaştırmaya esas veriş-çekiş biriminin bir
uzlaştırma dönemine ait kesinleşmiş günlük üretim/tüketim programından
sapma tutarı aşağıdaki formüle göre hesaplanır:

(4) Üçüncü fıkradaki formülde geçen;
KÜPSTp “p”
piyasa katılımcısının, beklenen uzlaştırma dönemi üretim/tüketim
miktarından sapması nedeniyle ödemekle yükümlü olduğu tutarı (TL),
KÜPSMp,t,b,u “p” piyasa katılımcısının, adına kayıtlı
ve “t” teklif bölgesinde yer alan “b” uzlaştırmaya esas veriş-çekiş
biriminin “u” uzlaştırma dönemine ait, Kurul kararıyla belirlenen hesaplama
yöntemi kullanılarak bulunan beklenen uzlaştırma dönemi üretim/tüketim
miktarından sapma miktarını (MWh),
NPTFt,u “t”
teklif bölgesi ve “u” uzlaştırma dönemine ait nihai piyasa takas fiyatını
(TL/MWh),
SMFt,u “t”
teklif bölgesi için 109 uncu madde uyarınca, “u” uzlaştırma dönemi için
hesaplanan Sistem Marjinal Fiyatını (TL/MWh),
n Kurul kararıyla
belirlenen ve üretim planından sapmaya ilişkin tutarın hesaplanmasında kullanılacak
fiyatın belirlenmesine dair katsayıyı,
a Bir fatura döneminde
yer alan uzlaştırma dönemi sayısını,
z “p” piyasa
katılımcısı adına kayıtlı uzlaştırmaya esas veriş çekiş birimi sayısı,
j İlgili fatura dönemi
için belirlenmiş olan teklif bölgesi sayısını,
ifade eder.”
MADDE 33 – Aynı Yönetmeliğin 111 inci maddesi aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE
111 – (1) Bir fatura dönemi için,
her bir dengeden sorumlu tarafın, her bir uzlaştırma dönemindeki enerji
dengesizlik miktarı aşağıdaki formüle göre hesaplanır:

(2) Birinci fıkradaki formülde geçen;
EDMf,t,u “f” dengeden sorumlu tarafın,
“t” teklif bölgesinde, “u” uzlaştırma dönemi için enerji dengesizlik
miktarını (MWh),
UEVMf,t,b,u 84 üncü madde uyarınca hesaplanan,
“f” dengeden sorumlu tarafın denge sorumluluğu kapsamında yer alan ve “t”
teklif bölgesinde yer alan “b” uzlaştırmaya esas veriş-çekiş biriminin, “u”
uzlaştırma dönemi için Uzlaştırmaya Esas Veriş Miktarını (MWh),
UEÇMf,t,b,u 84 üncü madde uyarınca hesaplanan,
“f” dengeden sorumlu tarafın denge sorumluluğu kapsamında yer alan ve “t”
teklif bölgesinde yer alan “b” uzlaştırmaya esas veriş-çekiş biriminin, “u”
uzlaştırma dönemi için Uzlaştırmaya Esas Çekiş Miktarını (MWh),
UEİAMf,t,u 112 nci
madde uyarınca hesaplanan, “f” dengeden sorumlu tarafın, “t” teklif
bölgesine ilişkin, “u” uzlaştırma dönemi için Uzlaştırmaya Esas İkili
Anlaşma Miktarını (MWh),
GİPMf,t,u 112/A maddesi uyarınca hesaplanan,
“f” dengeden sorumlu tarafın, “t” teklif bölgesine ilişkin, “u” uzlaştırma
dönemi için Gün İçi Piyasası Miktarını (MWh),
VEPMf,t,u 112/B maddesi uyarınca hesaplanan,
“f” dengeden sorumlu tarafın, “t” teklif bölgesine ilişkin, “u” uzlaştırma
dönemi için toplam Vadeli Elektrik Piyasası Miktarını (MWh),
SSMt,p,u,r Gün öncesi piyasası sonucunda
belirlenen, “t” teklif bölgesi için, “p” piyasa katılımcısının, gün öncesi
piyasası kapsamında, “u” uzlaştırma dönemi için geçerli “r” teklifinden
dolayı gerçekleştirmiş olduğu Sistem Satış Miktarını (MWh),
SAMt,p,u,r “t” teklif bölgesi için, “p”
piyasa katılımcısının, gün öncesi piyasası kapsamında, “u” uzlaştırma
dönemi için geçerli “r” teklifinden dolayı gerçekleştirmiş olduğu Sistem
Alış Miktarını (MWh),
k “u” uzlaştırma dönemi
için geçerli “t” teklif bölgesi için “f” dengeden sorumlu tarafın denge sorumluluğu
kapsamında yer alan uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi sayısını,
l “f” dengeden sorumlu
taraf adına kayıtlı piyasa katılımcısı sayısını,
n “t” teklif bölgesi
için, “p” piyasa katılımcısının, “u” uzlaştırma dönemi için sisteme satış
gerçekleştirmiş olduğu teklif sayısını,
m “t” teklif bölgesi
için, “p” piyasa katılımcısının, “u” uzlaştırma dönemi için sistemden alış
gerçekleştirmiş olduğu teklif sayısını,
KEYALMf,d,u,r “f” dengeden sorumlu tarafın denge
sorumluluğu kapsamında yer alan, dengeleme güç piyasası kapsamındaki “d”
dengeleme biriminin “u” uzlaştırma dönemi için geçerli “r” teklifinin Kabul
Edilen ve Yerine Getirilmiş Yük Alma Teklifi Miktarını (MWh),
h “u” uzlaştırma dönemi
için geçerli “t” teklif bölgesi için “f” dengeden sorumlu tarafın denge sorumluluğu
kapsamında yer alan dengeleme birimi sayısını,
t1 Dengeleme güç
piyasası kapsamındaki “d” dengeleme birimine ilişkin “u” uzlaştırma dönemi
için kabul edilmiş olan yük alma tekliflerinin sayısını,
KEYATMf,d,u,r “f” dengeden sorumlu tarafın denge
sorumluluğu kapsamında yer alan, dengeleme güç piyasası kapsamındaki “d”
dengeleme biriminin “u” uzlaştırma dönemi için geçerli “r” teklifinin Kabul
Edilen ve Yerine Getirilmiş Yük Atma Teklifi Miktarını (MWh),
t2 Dengeleme güç
piyasası kapsamındaki “d” dengeleme birimine ilişkin “u” uzlaştırma dönemi
için kabul edilmiş olan yük atma tekliflerinin sayısını,
ifade eder.”
MADDE 34 – Aynı Yönetmeliğe 112/A maddesinden sonra gelmek
üzere aşağıdaki 112/B maddesi eklenmiştir.
“Uzlaştırmaya
esas vadeli elektrik piyasası miktarının hesaplanması
MADDE
112/B – (1) Bir dengeden sorumlu
tarafın, “u” uzlaştırma dönemi için vadeli elektrik piyasası miktarı
aşağıdaki formüle göre hesaplanır:

(2) Birinci fıkradaki formüllerde geçen;
VEPMf,u,t “f” dengeden sorumlu tarafın, “u”
uzlaştırma dönemi için “t” teklif bölgesine ilişkin Toplam Vadeli Elektrik
Piyasası Miktarını (MWh),
VEPMp,u,t “f” dengeden sorumlu tarafın denge
sorumluluğunu üstlenmiş olduğu “p” piyasa katılımcısının, “u” uzlaştırma
dönemi için “t” teklif bölgesine ilişkin Toplam Vadeli Elektrik Piyasası
Miktarını (MWh),
VEPAMp,u,t,z2 “f” dengeden sorumlu tarafın denge
sorumluluğunu üstlenmiş olduğu “p” piyasa katılımcısının, “u” uzlaştırma
dönemi için “t” teklif bölgesine ilişkin “z2” piyasa katılımcısından Toplam
Vadeli Elektrik Piyasası Alış Miktarını (MWh),
VEPSMp,u,t,z1 “f” dengeden sorumlu tarafın denge
sorumluluğunu üstlenmiş olduğu “p” piyasa katılımcısının, “u” uzlaştırma
dönemi için “t” teklif bölgesine ilişkin “z1” piyasa katılımcısına Toplam
Vadeli Elektrik Piyasası Satış Miktarını (MWh),
k “f” dengeden sorumlu
tarafın denge sorumluluğunu üstlenmiş olduğu piyasa katılımcısı sayısını,
n “p” piyasa
katılımcısının, “u” uzlaştırma dönemi için “t” teklif bölgesine ilişkin
elektrik enerjisi satışı yaptığı piyasa katılımcısı sayısını,
m “p” piyasa
katılımcısının, “u” uzlaştırma dönemi için “t” teklif bölgesine ilişkin
elektrik enerjisi alışı yaptığı piyasa katılımcısı sayısını,
ifade eder.”
MADDE 35 – Aynı Yönetmeliğin 113 üncü maddesinin ikinci ve
üçüncü fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(2) Bu doğrultuda,
a) Dengeleme güç piyasası kapsamındaki yük alma
talimatlarına ve enerji fazlasına ilişkin olarak piyasa katılımcılarına ve
dengeden sorumlu taraflara tahakkuk ettirilen toplam alacak tutarının,
dengeleme güç piyasası kapsamındaki yük atma talimatlarına ve enerji
açığına ilişkin olarak tahakkuk ettirilen toplam borç tutarından fazla
olması halinde, TEİAŞ’ın borcu olarak tahakkuk
ettirilecek,
b) Dengeleme güç piyasası kapsamındaki yük atma
talimatlarına ve enerji açığına ilişkin olarak piyasa katılımcılarına ve
dengeden sorumlu taraflara tahakkuk ettirilen toplam borç tutarının,
dengeleme güç piyasası kapsamındaki yük alma talimatlarına ve enerji
fazlasına ilişkin olarak tahakkuk ettirilen toplam alacak tutarından fazla
olması halinde, TEİAŞ’ın alacağı olarak tahakkuk
ettirilecek,
sıfır bakiye düzeltme tutarı aşağıdaki formüle göre
hesaplanır:

(3) İkinci fıkradaki formülde geçen;
SBDT Bir fatura dönemine ait Sıfır
Bakiye Düzeltme Tutarını (TL),
KEYALTd 102
nci maddede belirtilen formül uyarınca sadece 0
ve 1 kodlu yük alma teklifleri dikkate alınarak hesaplanan, dengeleme güç
piyasası kapsamındaki “d” dengeleme biriminin, ilgili fatura döneminin tüm
uzlaştırma dönemlerinde kabul edilen 0 ya da 1 kodlu yük alma tekliflerine
ilişkin olarak ilgili piyasa katılımcısına tahakkuk ettirilecek alacak
tutarını (TL),
KEYATTd 105
inci maddede belirtilen formül uyarınca sadece 0 ve 1 kodlu yük atma
teklifleri dikkate alınarak hesaplanan, dengeleme güç piyasası kapsamındaki
“d” dengeleme biriminin, ilgili fatura döneminin tüm uzlaştırma
dönemlerinde kabul edilen 0 ya da 1 kodlu yük atma tekliflerine ilişkin
olarak ilgili piyasa katılımcısına tahakkuk ettirilecek borç tutarını (TL),
EDTf 110
uncu madde uyarınca hesaplanan, bir fatura dönemi için “f” dengeden sorumlu
tarafın enerji dengesizliği tutarını (TL),
KÜPSTp 110
uncu madde uyarınca hesaplanan, bir fatura dönemi için “p” piyasa
katılımcısının beklenen üretim/tüketim miktarından sapmasına ilişkin olarak
uygulanacak tutarı (TL),
m Bir fatura dönemine
ilişkin dengeleme güç piyasası kapsamındaki toplam dengeleme birimi sayısını,
n Bir fatura dönemine
ilişkin toplam dengeden sorumlu taraf sayısını,
l İlgili fatura
döneminde bulunan piyasa katılımcısı sayısını,
ifade eder.”
MADDE 36 – Aynı Yönetmeliğin 116 ncı
maddesinin üçüncü ve beşinci fıkralarında yer alan “gün öncesi dengeleme”
ibareleri “gün öncesi piyasası” olarak, beşinci fıkrasında yer alan “Gün
Öncesi Dengeleme Piyasa” ibaresi “Gün Öncesi Piyasası” olarak, aynı fıkrada
yer alan “Gün Öncesi Dengeleme” ibaresi “Gün Öncesi Piyasası” olarak
değiştirilmiştir.
MADDE 37 – Aynı Yönetmeliğe 116 ncı
maddeden sonra gelmek üzere aşağıdaki 116/A maddesi eklenmiştir.
“Vadeli
elektrik piyasası faaliyetlerine ilişkin piyasa katılımcılarına tahakkuk ettirilecek
piyasa işletim ücreti ve yıllık katılım bedeli
MADDE
116/A – (1) Piyasa işletim ücreti;
vadeli elektrik piyasasında yapılan işlemler için kontrat taraflarından MWh başına alınacak olup piyasa işletim ücretinin
belirlenmesine ve piyasa katılımcılarından tahsil edilmesine ilişkin
hususlar Kurul kararı ile düzenlenir.
(2) Piyasa işletim ücretine dahil
edilecek vadeli elektrik piyasası yıllık katılım bedelinin tutarı ve bu
tutarın piyasa katılımcılarından tahsil edilmesine ilişkin hususlar Kurul
kararı ile düzenlenir.”
MADDE 38 – Aynı
Yönetmeliğin 117 nci maddesinin başlığı ile
ikinci fıkrasında yer alan “Gün öncesi dengeleme” ibareleri “Gün öncesi
piyasası” olarak, aynı maddenin birinci ve ikinci fıkralarında yer alan
“gün öncesi dengeleme” ibareleri “gün öncesi piyasası” olarak, “Gün öncesi
dengelemeye” ibareleri “Gün öncesi piyasasına” olarak, “gün öncesi
dengeleme piyasa” ibareleri ise “gün öncesi piyasası” olarak
değiştirilmiştir.
MADDE 39 – Aynı
Yönetmeliğin 120 nci maddesinde yer alan “Merkezi
uzlaştırma bankasının” ibareleri “Merkezi uzlaştırma kuruluşunun” olarak,
“merkezi uzlaştırma bankasının” ibareleri “merkezi uzlaştırma kuruluşunun”
olarak, “merkezi uzlaştırma bankası” ibareleri “merkezi uzlaştırma
kuruluşu” olarak, “Merkezi uzlaştırma bankası” ibaresi “Merkezi uzlaştırma
kuruluşu” olarak, “merkezi uzlaştırma bankasında” ibaresi “merkezi
uzlaştırma kuruluşunda” olarak ve birinci fıkrasının (k) bendi aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
“k) Piyasa İşletmecisinin sorumluluğunda olan tüm
Yöntemlerin hazırlanmasından ve piyasa katılımcılarına duyurulmasından,”
MADDE 40 – Aynı Yönetmeliğin 121 inci maddesinde yer alan
“merkezi uzlaştırma bankasında” ibareleri “merkezi uzlaştırma kuruluşunda”
olarak, “Merkezi uzlaştırma bankası” ibareleri “Merkezi uzlaştırma
kuruluşu” olarak, “merkezi uzlaştırma bankası” ibaresi “merkezi uzlaştırma
kuruluşu” olarak, “merkezi uzlaştırma bankasına” ibaresi ise “merkezi
uzlaştırma kuruluşuna” olarak değiştirilmiş ve aynı maddeye aşağıdaki fıkra
eklenmiştir.
“(2) Piyasa katılımcıları, VEP Usul ve Esasları
kapsamında Piyasa İşletmecisi tarafından piyasa işletimine ilişkin olarak
belirlenen kurallara uymakla, rekabeti veya piyasanın yapısını bozucu
faaliyetlerde bulunmamakla yükümlüdür.”
MADDE 41 – Aynı
Yönetmeliğin 122 nci maddesinin başlığı “Merkezi
uzlaştırma kuruluşunun sorumlulukları” olarak, birinci ve ikinci
fıkralarında yer alan “Merkezi uzlaştırma bankası” ibaresi “Merkezi
uzlaştırma kuruluşu” olarak, “merkezi uzlaştırma bankası” ibareleri
“merkezi uzlaştırma kuruluşu” olarak, “merkezi uzlaştırma bankasının”
ibaresi “merkezi uzlaştırma kuruluşunun” olarak değiştirilmiş ve aynı
maddenin birinci fıkrasına aşağıdaki bent eklenmiştir.
“l) Piyasa İşletmecisi tarafından işletilen veya
mali uzlaştırma ile diğer mali işlemleri yürütülen piyasalar için oluşturulan
temerrüt garanti hesaplarına ilişkin işlemlerin zamanında ve doğru bir
şekilde gerçekleştirilmesinden ve TL cinsinden sunulan nakit katkı
paylarının nemalandırılmasından,”
MADDE 42 – Aynı Yönetmeliğin 123 üncü maddesinde yer alan
“Merkezi uzlaştırma bankası” ibaresi “Merkezi uzlaştırma kuruluşu” olarak,
“merkezi uzlaştırma bankasına” ibaresi “merkezi uzlaştırma kuruluşuna”
olarak, “merkezi uzlaştırma bankası” ibareleri “merkezi uzlaştırma
kuruluşu” olarak değiştirilmiştir.
MADDE 43 – Aynı
Yönetmeliğin Yedinci Kısmının İkinci Bölümünün başlığı “Teminatlar ve
Temerrüt Garanti Hesabı” olarak, 124 üncü maddesinin ikinci fıkrasında yer
alan “gün öncesi dengeleme” ibaresi “gün öncesi piyasası” olarak, dördüncü
fıkrasında yer alan “Teminat Hesaplama Prosedürü” ibaresi “Teminat
Hesaplama Yöntemi” olarak, beşinci fıkrasında yer alan “merkezi uzlaştırma
bankasını” ibaresi “merkezi uzlaştırma kuruluşunu” olarak, “merkezi
uzlaştırma bankası” ibareleri “merkezi uzlaştırma kuruluşu” olarak, “merkezi
uzlaştırma bankasının” ibaresi “merkezi uzlaştırma kuruluşunun” olarak,
“merkezi uzlaştırma bankasıyla” ibaresi “merkezi uzlaştırma kuruluşuyla”
olarak, “merkezi uzlaştırma bankasında” ibaresi “merkezi uzlaştırma
kuruluşunda” olarak, “merkezi uzlaştırma bankasına” ibaresi “merkezi
uzlaştırma kuruluşuna” olarak, “Merkezi uzlaştırma bankası” ibaresi
“Merkezi uzlaştırma kuruluşu” olarak; altıncı fıkrasında yer alan “Merkezi
uzlaştırma bankası” ibaresi “Merkezi uzlaştırma kuruluşu” olarak, “merkezi
uzlaştırma bankası” ibareleri “merkezi uzlaştırma kuruluşu” olarak ve
üçüncü fıkrası ile beşinci fıkrasının (ğ) bendi ise aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
“(3) Piyasa katılımcılarından gün öncesi piyasası,
gün içi piyasası ve uzlaştırmaya ilişkin yükümlülüklerini karşılamama
risklerine bağlı olarak alınacak olan teminat tutarlarının hesaplanmasına
ilişkin Teminat Hesaplama Yöntemi, Piyasa İşletmecisi tarafından hazırlanır
ve internet sitesinde yayımlanır. Piyasa İşletmecisi, Kurum tarafından
Yöntemde gerek görülen geliştirme ve değişiklikleri kendine tanınan süre
içerisinde tamamlar.”
“ğ) Piyasa katılımcıları Teminat Usul ve
Esaslarında belirtilen teminat olarak kabul edilebilecek kıymetlerden oluşan
teminat mektubu dışındaki tüm teminatlarını merkezi uzlaştırma kuruluşuna,
teminat mektuplarını Piyasa İşletmecisine sunar. Piyasa katılımcısı
tarafından sunulan teminat mektubu dışındaki tüm teminatlar, merkezi
uzlaştırma kuruluşu, teminat mektupları ise Piyasa İşletmecisi tarafından
muhafaza edilir.”
MADDE 44 – Aynı Yönetmeliğe 124 üncü maddeden sonra gelmek
üzere aşağıdaki maddeler eklenmiştir.
“Vadeli
elektrik piyasası teminatlarına ilişkin esaslar
MADDE 124/A – (1) Piyasa
katılımcılarının vadeli elektrik piyasasına ilişkin yükümlülüklerini yerine
getirememeleri veya faaliyetlerini gerçekleştirememeleri durumunda Piyasa
İşletmecisinin, merkezi karşı taraf olarak üstlendiği risklerin
yönetilmesi, alacaklı durumunda olan diğer piyasa katılımcılarının güvence
altına alınması ve temerrüt yönetimi kapsamında Piyasa İşletmecisi
tarafından açık pozisyonların kapatılmasında kullanılması amaçlarıyla
piyasa katılımcılarından teminat alınır.
(2) Teminat yükümlülüğü, teminat türleri, teminat
olarak kabul edilecek değerler, teminat süreçleri ve teminat tutarlarının
hesaplanmasına ve dengeleme ve uzlaştırma işlemlerini düzenleyen ilgili
mevzuat uyarınca sunulması gerekli teminatları aşan tutarların
kullanılmasına ilişkin hususlar VEP Usul ve Esaslarında düzenlenir.
(3) Piyasa İşletmecisi tarafından işletilen
organize toptan elektrik piyasalarına ilişkin olarak ilgili mevzuat uyarınca
hesaplanan teminatları sağlayamayan piyasa katılımcılarının söz konusu
piyasalarda piyasa faaliyetlerinde bulunması, bu Yönetmelik ile VEP Usul ve
Esaslarında yer alan düzenlemeler uyarınca kısmen veya tamamen engellenebilir.
(4) Teminat ve ödeme işlemlerinin yürütülmesi
amacıyla Piyasa İşletmecisi, merkezi uzlaştırma kuruluşunu kullanır. Piyasa
İşletmecisi ve merkezi uzlaştırma kuruluşu arasında yapılan merkezi
uzlaştırma kuruluşu anlaşmasıyla, merkezi uzlaştırma kuruluşunun görev ve
sorumlulukları belirlenir.
(5) Merkezi uzlaştırma kuruluşu, Piyasa İşletmecisi
adına katılımcı bazında piyasa faaliyetlerine ilişkin kendisine sunulan
teminat tutarına, Piyasa İşletmecisi lehine rehin koyar.
Temerrüt
garanti hesabı
MADDE
124/B – (1) Piyasa İşletmecisi
işlettiği veya mali uzlaştırma işlemlerini yürüttüğü piyasalarda, piyasa
katılımcılarının bir veya birkaçının temerrüde düşmesi halinde oluşabilecek
zararların ilgili piyasa katılımcılarının teminatlarını aşan kısmı için
kullanılmak üzere temerrüt garanti hesabı oluşturur.
(2) Piyasa İşletmecisi tarafından işletilen veya
mali uzlaştırma ile diğer mali işlemleri yürütülen piyasalar için ortak bir
temerrüt garanti hesabı kurulabileceği gibi her bir piyasa için ayrı
temerrüt garanti hesabı da kurulabilir.
(3) Temerrüt garanti hesabı Piyasa İşletmecisi
tarafından temsil ve idare olunur. Temerrüt garanti hesabındaki varlıklar,
amacı dışında kullanılamaz, haczedilemez, rehnedilemez,
idari mercilerin tasfiye kararlarından etkilenmez, iflas masasına dâhil
edilemez ve üzerlerine ihtiyati tedbir konulamaz.
(4) Temerrüt garanti hesabı ilgili piyasa
katılımcılarının katkıları ile oluşturulur. Piyasa İşletmecisi, temerrüt halinde
ödemek üzere, temerrüt yönetimi kaynaklarına katkı sağlamayı taahhüt eder.
Piyasa İşletmecisinin temerrüt yönetimi katkısının miktarı ve kullanılma
şekli ilgili usul ve esaslarda düzenlenir.
(5) Temerrüde düşen piyasa katılımcılarının
teminatları, temerrüt garanti hesabı katkı payları ve Piyasa İşletmecisinin
temerrüt yönetimi katkısı tutarının yeterli olması durumunda diğer piyasa
katılımcılarının temerrüt garanti hesabı katkı paylarına başvurulmaz.
(6) Temerrüt garanti hesabı
büyüklüğünün ve katkı paylarının belirlenmesi, katkı payı olarak kabul
edilebilecek varlıkların türlerinin belirlenmesi, piyasa katılımcılarından
alınması, ilave katkı payı alınacak durumlar, temerrüt garanti hesabındaki
TL cinsinden sunulan nakit katkı paylarının nemalandırılması, bu
varlıkların temerrüt durumunda kullanılması ve piyasa katılımcılarına iade
edilmesine ilişkin hususlar ilgili usul ve esaslarda düzenlenir.”
MADDE 45 – Aynı Yönetmeliğin 132 nci
maddesinde yer alan “gün öncesi dengeleme” ibareleri “gün öncesi piyasası”
olarak, “Gün öncesi dengeleme” ibareleri “Gün öncesi piyasası” olarak,
“merkezi uzlaştırma bankası” ibaresi “merkezi uzlaştırma kuruluşu” olarak,
“merkezi uzlaştırma bankasına” ibaresi “merkezi uzlaştırma kuruluşuna”
olarak değiştirilmiştir.
MADDE 46 – Aynı Yönetmeliğin 132/A maddesinin ikinci ve
dördüncü fıkralarında yer alan “gün öncesi dengeleme” ibareleri “gün öncesi
piyasası” olarak, dördüncü fıkrasında yer alan “Gün öncesi dengeleme”
ibaresi “Gün öncesi piyasası” olarak, altıncı fıkrasında yer alan “nihai
uzlaştırma bildiriminde” ibaresi “nihai uzlaştırma bildirimlerinde” olarak
değiştirilmiştir.
MADDE 47 – Aynı Yönetmeliğin 132/C maddesinin ikinci
fıkrasında yer alan “Gün öncesi dengeleme faaliyetleri” ibaresi “Gün öncesi
piyasası” olarak, üçüncü fıkrasında yer alan “merkezi uzlaştırma bankasına”
ibaresi “merkezi uzlaştırma kuruluşuna” olarak, aynı maddenin birinci
fıkrasının ikinci cümlesi ise aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Nihai uzlaştırma bildiriminin
yayımlanma tarihi, piyasa katılımcıları için fatura tebliğ tarihi olarak
kabul edilir.”
MADDE 48 – Aynı
Yönetmeliğin 132/Ç maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “piyasa
katılımcılarına ödenecek olan bedeller,” ibaresinden sonra gelmek üzere
“Piyasa İşletmecisi tarafından işletilen piyasalara ilişkin olarak piyasa
katılımcısının süresinde ödenmemiş borçları düşülerek” ibaresi eklenmiş,
aynı maddede yer alan “Gün öncesi dengeleme” ibareleri “Gün öncesi
piyasası” olarak, “merkezi uzlaştırma bankasındaki” ibareleri “merkezi
uzlaştırma kuruluşundaki” olarak, “merkezi uzlaştırma bankasından” ibaresi
“merkezi uzlaştırma kuruluşundan” olarak, “gün öncesi dengeleme” ibaresi
“gün öncesi piyasası” olarak, “Merkezi uzlaştırma bankası” ibareleri
“Merkezi uzlaştırma kuruluşu” olarak, “merkezi uzlaştırma bankasını”
ibaresi “merkezi uzlaştırma kuruluşunu” olarak, “merkezi uzlaştırma
bankasına” ibaresi “merkezi uzlaştırma kuruluşuna” olarak, dokuzuncu ve on
birinci fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve aynı maddeye aşağıdaki
fıkra eklenmiştir.
“(9) Piyasa katılımcıları
tarafından Piyasa İşletmecisine iletilen faturaların bedelleri, gün öncesi
piyasası ve gün içi piyasası faaliyetlerine ilişkin avans ödemeleri ve aynı
piyasa katılımcısının fatura borçlusu olması durumunda borç tutarı toplamı
fatura bedelinden düşülmek kaydı ile Piyasa İşletmecisi tarafından alacaklı
piyasa katılımcılarına en geç fatura tebliğ tarihini takip eden yedinci
işgünü içerisinde, fatura tebliğ tarih ve sırasına göre, Piyasa İşletmecisi
tarafından işletilen piyasalara ilişkin olarak piyasa katılımcısının
süresinde ödenmemiş borçları düşülerek Piyasa İşletmecisinin merkezi
uzlaştırma kuruluşundaki hesabından, aracı bankalar kullanılarak ödenir.”
“(11) Piyasa katılımcıları, merkezi uzlaştırma
kuruluşu tarafından kendilerine yapılacak avans ve fatura ödemelerine
ilişkin olarak tek bir aracı banka ile çalışırlar; ancak, merkezi
uzlaştırma kuruluşuna yapacakları ödemelere ilişkin olarak birden fazla
banka ile çalışabilirler. Piyasa katılımcıları, merkezi uzlaştırma kuruluşu
tarafından kendilerine yapılacak avans ve fatura ödemelerine ilişkin
birlikte çalışacakları aracı bankayı merkezi uzlaştırma kuruluşuna yazılı
olarak bildirirler ve söz konusu bankayı değiştirmeleri durumunda, merkezi
uzlaştırma kuruluşuna en kısa sürede bildirimde bulunurlar.”
“(16) Vadeli elektrik piyasasında temerrüde düşen
piyasa katılımcılarının sahip oldukları teslimat dönemi başlamış olan uzun
pozisyonlarının Piyasa İşletmecisi tarafından gün öncesi piyasası ve/veya
gün içi piyasasında piyasa katılımcısı adına kapatılması sonucu oluşan
avans alacağının bloke edilmesine ve diğer işlemlere ilişkin hususlar VEP
Usul ve Esaslarında düzenlenir.”
MADDE 49 – Aynı
Yönetmeliğin 132/D maddesinin birinci, üçüncü ve altıncı fıkralarında yer
alan “söz konusu” ibareleri “gün öncesi piyasası ve gün içi piyasası
faaliyetlerine ilişkin” olarak, birinci ve üçüncü fıkralarında yer alan
“gün öncesi dengeleme faaliyetinin gerçekleştiği” ibareleri “bildirimin
yapıldığı” olarak, dokuzuncu fıkrasında yer alan “merkezi uzlaştırma
bankası” ve “merkezi uzlaştırma bankasıyla” ibareleri sırasıyla “merkezi
uzlaştırma kuruluşu” ve “merkezi uzlaştırma kuruluşuyla” olarak değiştirilmiş
ve beşinci fıkrasında yer alan “ödeme yapacağı” ibaresinden sonra gelmek
üzere “gün öncesi piyasası ve gün içi piyasası faaliyetlerine ilişkin”
ibaresi, aynı fıkrada yer alan “Karşılığı Olmayan Piyasa” ibaresinden önce
gelmek üzere “VEP Usul ve Esasları ile” ibaresi eklenmiştir.
MADDE 50 – Aynı
Yönetmeliğin 132/E maddesinin birinci fıkrasında yer alan “Merkezi
uzlaştırma bankası” ibaresi “Merkezi uzlaştırma kuruluşu” olarak, altıncı
fıkrasında yer alan “merkezi uzlaştırma bankası” ve “merkezi uzlaştırma
bankasıyla” ibareleri sırasıyla “merkezi uzlaştırma kuruluşu” ve “merkezi
uzlaştırma kuruluşuyla” olarak değiştirilmiş, ikinci ve beşinci
fıkralarında yer alan “sunması gereken” ibarelerinden önce gelmek üzere
“Teminat Usul ve Esasları uyarınca” ibaresi eklenmiş, dördüncü fıkrasının
(c) bendinde yer alan “Kendisine” ibaresinden sonra gelmek üzere “Teminat
Usul ve Esasları uyarınca” ibaresi eklenmiş, beşinci fıkrasının (f)
bendinde yer alan “Teminat tutarının” ibaresi “Teminat Usul ve Esasları
kapsamındaki teminat tutarının” olarak, beşinci fıkrasının (g) bendinde yer
alan “Teminat tutarı” ibaresi “Teminat Usul ve Esasları kapsamındaki
teminat tutarı” olarak değiştirilmiş, beşinci fıkrasının (ğ) bendinde yer
alan “piyasa katılımcılarına yansıtılan” ibaresinden sonra gelmek üzere
“ödenmeyen” ibaresi eklenmiş, aynı maddenin dördüncü fıkrasının (a) ve (b)
bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, beşinci fıkrasına ise aşağıdaki
bent eklenmiştir.
“a) Piyasa katılımcısının Teminat Usul ve Esasları
uyarınca yatırmış olduğu teminat, temerrüde düşülen borç tutarı kadar
merkezi uzlaştırma kuruluşu veya Piyasa İşletmecisi tarafından kullanılarak
borçlarına mahsup edilir. Borç tutarının tamamının Teminat Usul ve Esasları
uyarınca sunulan teminatlardan karşılanamaması halinde, ilgili piyasa
katılımcısının VEP Usul ve Esasları uyarınca sunduğu teminattan karşılanır.
b) Piyasa katılımcısının fatura ödemesinin bir
kısmının veya tamamının Teminat Usul ve Esasları uyarınca sunduğu toplam
teminat tutarından karşılanması durumunda ilgili piyasa katılımcısının
bulundurması gereken toplam teminat tutarını aynı gün saat 11:00’a kadar tamamlaması istenir.”
“k) Vadeli elektrik piyasası kapsamında
faaliyetlerine devam etmesine izin verilmez ve VEP Usul ve Esasları
uyarınca temerrüt yönetimi hükümleri uygulanır.”
MADDE 51 – Aynı Yönetmeliğin 132/F maddesinin başlığında yer
alan “Merkezi uzlaştırma bankasına” ibaresi “Merkezi uzlaştırma kuruluşuna”
olarak, birinci fıkrasında yer alan “merkezi uzlaştırma bankası” ibareleri
“merkezi uzlaştırma kuruluşu” olarak değiştirilmiştir.
MADDE 52 – Aynı Yönetmeliğin 132/F maddesinden sonra gelmek
üzere aşağıdaki 132/G maddesi eklenmiştir.
“Lisansın
iptali veya sona ermesinde uygulanacak hükümler
MADDE
132/G – (1) Piyasa katılımcısının
lisansının iptali veya sona ermesi durumunda;
a) Organize toptan elektrik piyasalarına erişimi
durdurulur. Ticari işlem onayı gerçekleşmemiş teklifleri iptal edilir.
Alıcı veya satıcı olduğu tüm uzlaştırmaya esas ikili anlaşma bildirimleri
iptal edilerek karşı taraflara bilgi verilir. Vadeli elektrik piyasasındaki
açık pozisyonları ilgili mevzuat çerçevesinde kapatılır.
b) Portföyünde yer alan tüketiciler hariç olmak
üzere, portföyünde bulunan tüm uzlaştırmaya esas
veriş-çekiş birimlerine ilişkin olarak; sisteme dağıtımdan bağlı olması
durumunda ilgili dağıtım şirketine, dağıtım lisansına sahip ilgili OSB’ye
ve iletimden bağlı olması durumunda TEİAŞ’a,
ilgili katılımcının sistem bağlantısının kesilmesi için Piyasa İşletmecisi
tarafından bildirim yapılır.
c) Piyasa katılımcısının adına PYS’de kayıtlı tüm serbest tüketicilerin kayıtları,
ilgili fatura döneminin başından itibaren geçerli olacak şekilde silinir ve
bu işlem ile ilgili olarak Piyasa İşletmecisi tarafından TEİAŞ’a, ilgili dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiye ve
ilgili görevli tedarik şirketine; ilgili görevli tedarik şirketi veya OSB
tarafından da iki işgünü içerisinde ilgili serbest tüketicilere bilgi
verilir. Katılımcının, varsa
sonraki fatura dönemine ilişkin serbest tüketici talepleri silinir.
ç) Görevli tedarik şirketinin portföyüne düşen veya
dağıtım lisansı sahibi ilgili OSB bünyesinde enerji tedarik edecek olan
serbest tüketicilerin yapmış olduğu çekişler sebebiyle, ilgili tedarik
şirketinin dengesizlik olarak almış olduğu enerji miktarı, ilgili ayın
başlangıcından Piyasa İşletmecisi tarafından ilgili dağıtım şirketine
yapılan bildirimi takip eden ikinci işgünü dahil
olmak üzere; lisansı iptal edilen veya sona eren piyasa katılımcısının ise
portföyünden çıkarılan serbest tüketicilerin çekişleri nedeniyle oluşan
enerji dengesizliklerinin ilgili fatura döneminin başından kayıtların
silindiği tarihe kadar belirlenen uzlaştırma dönemleri için piyasa takas
fiyatı üzerinden değerlendirilir.
d) Lisansın sona erdiği veya iptal kararının
bildirildiği tarihten sonraki dönemler için, söz konusu piyasa katılımcısının
portföyünde bulunan üretim tesislerinin iletim
veya dağıtım sistemine verdiği elektrik enerjisi uzlaştırma hesaplamalarında
dikkate alınmaz. İletim veya dağıtım sistemine verilen elektrik enerjisi
miktarına ilişkin olarak Piyasa İşletmecisi tarafından herhangi bir
tahakkuk ve ödeme yapılmaz. Bu üretim tesisinin iletim veya dağıtım sisteminden
çektiği elektrik enerjisi miktarı, usulsüz elektrik enerjisi tüketimine
ilişkin ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde değerlendirilir.
e) Söz konusu piyasa katılımcısının bir dengeden
sorumlu grubun dengeden sorumlu tarafı olması durumunda; dengeden sorumlu
grup, ilgili fatura döneminin başından itibaren geçerli olacak şekilde
dağıtılır. Dengeden sorumlu grubun tarafı ve grupta yer alan diğer
katılımcılar için teminat hesabı, Teminat Usul ve Esaslarda dengeden
sorumlu grubun dağıtılması sonrasında teminatın yeniden hesaplanmasına
ilişkin olarak yer alan hükümlere göre yapılır.
(2) Lisansı sona eren veya iptal edilen piyasa
katılımcıları hakkında bu Yönetmelik ve ilgili mevzuatın uzlaştırma
işlemleri, teminatlar, avans ve fatura ödemelerine ilişkin hükümleri
uygulanmaya devam edilir.
(3) Lisansın sona erdiği veya iptal kararının
tebliğ edildiği tarihten sonra organize toptan elektrik piyasalarında işlem
yaptığı, uzlaştırmaya esas ikili anlaşma bildiriminde veya serbest tüketici
talebinde bulunduğu tespit edilen piyasa katılımcıları hakkında Kanunun 16 ncı maddesi uyarınca yaptırım uygulanır.”
MADDE 53 – Aynı Yönetmeliğe Yedinci Kısmın Üçüncü Bölümünden
sonra gelmek üzere aşağıdaki bölüm eklenmiş, diğer bölüm buna göre teselsül
ettirilmiştir.
“DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Vadeli Elektrik Piyasası Uzlaştırma Bildirimleri,
Faturalama İşlemleri,
Ödemeler ve Ödemelerin Yapılmaması Durumu
Vadeli
elektrik piyasası uzlaştırma bildirimleri
MADDE 132/Ğ – (1)
Uzlaştırma hesaplamaları sonucunda piyasa katılımcılarının her fatura
dönemi için Piyasa İşletmecisine ödeyecekleri ya da Piyasa İşletmecisi
tarafından piyasa katılımcılarına ödenecek tutarları içeren ön uzlaştırma
bildirimleri, en geç fatura dönemini takip eden ayın on birinci günü, nihai
uzlaştırma bildirimleri ise, fatura dönemini takip eden ayın on beşinci
günü, ayın on beşinci gününün hafta sonu veya resmi tatile denk gelmesi durumunda
hafta sonu veya resmi tatilin bitimini takip eden işgünü PYS aracılığı ile
ilgili piyasa katılımcılarına duyurulur.
(2) Piyasa İşletmecisi tarafından piyasa
katılımcılarına duyurulan vadeli elektrik piyasasına ilişkin ön uzlaştırma
bildiriminde asgari olarak aşağıda belirtilen kalemler yer alır:
a) Katılımcının vadeli elektrik piyasası kapsamında
satışlarına ilişkin enerji miktarı ve alacak dökümü,
b) Katılımcının vadeli elektrik piyasası kapsamında
alışlarına ilişkin enerji miktarı ve borç dökümü,
c) Fatura ödemelerine ilişkin gecikme zammı
kalemleri,
ç) Katılımcıya tahakkuk ettirilecek piyasa işletim
ücreti.
(3) Piyasa İşletmecisi tarafından piyasa
katılımcılarına duyurulan vadeli elektrik piyasasına ilişkin nihai uzlaştırma
bildiriminde asgari olarak aşağıda belirtilen kalemler yer alır:
a) Katılımcının vadeli elektrik piyasası kapsamında
satışlarına ilişkin enerji miktarı ve alacak dökümü,
b) Katılımcının vadeli elektrik piyasası kapsamında
alışlarına ilişkin enerji miktarı ve borç dökümü,
c) Fatura ödemelerine ilişkin gecikme zammı
kalemleri,
ç) Katılımcılara tahakkuk ettirilecek piyasa
işletim ücreti,
d) Temerrüt garanti hesabı katkı payı,
e) Temerrüt garanti hesabı gecikme zammı tutarı,
f) Düzeltme kalemi.
Vadeli
elektrik piyasası faturalama işlemleri
MADDE
132/H – (1) Piyasa İşletmecisi,
nihai uzlaştırma bildiriminin PYS aracılığı ile ilgili piyasa katılımcılarına
duyurulduğu günden itibaren yedi gün içinde, geçerli nihai uzlaştırma
bildiriminde yer alan tutarlara göre faturaları düzenler. PYS’de nihai uzlaştırma yayımlanma tarihi, fatura
tebliğ tarihi olarak kabul edilir.
(2) Vadeli elektrik piyasası uzlaştırılmasına
ilişkin tek bir fatura düzenlenir ve ilgili piyasa faaliyetiyle iştigal
eden piyasa katılımcılarına faturaları Piyasa İşletmecisi tarafından
gönderilir.
(3) Piyasa İşletmecisi, nihai uzlaştırma
bildiriminin PYS aracılığı ile ilgili piyasa katılımcılarına duyurulduğu
günden itibaren katılımcının ilgili piyasa faaliyetlerine ilişkin
düzenlenmiş olan faturalara istinaden borç/alacak bilgilerini merkezi uzlaştırma
kuruluşuna bildirir.
(4) Ödeme yapılacak piyasa katılımcıları, nihai
uzlaştırma bildiriminin PYS aracılığı ile ilgili piyasa katılımcılarına
duyurulduğu günden itibaren yedi gün içinde, geçerli nihai uzlaştırma
bildiriminde yer alan tutarlara göre vadeli elektrik piyasası
uzlaştırılmasına ilişkin düzenlenen faturayı Piyasa İşletmecisine gönderir.
(5) Nihai uzlaştırma sonuçlarına göre oluşan
tutarlar, 213 sayılı Vergi Usul Kanununa istinaden Hazine ve Maliye
Bakanlığının her yıl yayımladığı tahakkuktan vazgeçme sınırının altındaysa
bu sınıra ulaşıncaya kadar oluşan tutarlara nihai uzlaştırma bildiriminde
yer verilmeyebilir. Yıl içinde söz
konusu uzlaştırma tutarları toplamı, tahakkuktan vazgeçme sınırına ulaştığı
ay, toplam tutara nihai uzlaştırma bildiriminde yer verilir ve buna göre
fatura düzenlenir. Yıl içinde bu sınıra ulaşılmadığı takdirde yılsonunda
toplam tutara nihai uzlaştırma bildiriminde yer verilir ve buna göre fatura
düzenlenir. Tahakkuktan vazgeçme sınırı her yıl Piyasa İşletmecisi tarafından
duyurulur.
Vadeli
elektrik piyasasına ilişkin ödemeler ve tahsilat
MADDE
132/I – (1) Piyasa katılımcılarına
uzlaştırmaya ilişkin iletilen faturaların bedelleri, aynı piyasa katılımcısının
fatura alacaklısı olması durumunda alacak tutarı toplamı fatura bedelinden
düşülmek kaydı ile borçlu piyasa katılımcıları tarafından aracı bankalar
aracılığıyla Piyasa İşletmecisinin merkezi uzlaştırma kuruluşundaki
hesabına en geç fatura tebliğ tarihini takip eden altıncı işgünü ödenir.
(2) Piyasa katılımcıları
tarafından Piyasa İşletmecisine iletilen faturaların bedelleri, aynı piyasa
katılımcısının fatura borçlusu olması durumunda borç tutarı toplamı fatura
bedelinden düşülmek kaydı ile Piyasa İşletmecisi tarafından alacaklı piyasa
katılımcılarına en geç fatura tebliğ tarihini takip eden yedi işgünü
içerisinde, fatura tebliğ tarih ve sırasına göre, Piyasa İşletmecisi
tarafından işletilen piyasalara ilişkin olarak piyasa katılımcısının
süresinde ödenmemiş borçları düşülerek Piyasa İşletmecisinin merkezi
uzlaştırma kuruluşundaki hesabından, aracı bankalar kullanılarak ödenir.
(3) Merkezi uzlaştırma kuruluşu, sunmuş olduğu
teminat yönetimi ve nakit takas hizmetine ilişkin olarak katılımcıların
ödemesi gereken hizmet bedellerini, aylık bazda
piyasa katılımcılarına bildirir. Merkezi uzlaştırma kuruluşu tarafından
piyasa katılımcılarına iletilen hizmet bedelleri, bu bedelin tebliğ
tarihini takip eden altı işgünü içerisinde merkezi uzlaştırma kuruluşuna
ödenir.
(4) Piyasa katılımcıları, merkezi uzlaştırma
kuruluşu tarafından kendilerine yapılacak fatura ödemelerine ilişkin olarak
tek bir aracı banka ile çalışırlar, merkezi uzlaştırma kuruluşuna
yapacakları ödemelere ilişkin olarak ise birden fazla banka ile
çalışabilirler. Piyasa katılımcıları, merkezi uzlaştırma kuruluşu
tarafından kendilerine yapılacak fatura ödemelerine ilişkin birlikte
çalışacakları aracı bankayı merkezi uzlaştırma kuruluşuna yazılı olarak
bildirir ve söz konusu bankayı değiştirmeleri durumunda, merkezi uzlaştırma
kuruluşuna en kısa sürede bildirimde bulunur.
(5) Merkezi uzlaştırma kuruluşu
ve aracı bankalar tarafından teminatlar ve fatura ödemelerine ilişkin
olarak kullanılan bilgisayar, yazılım ya da teknolojik altyapının
beklenmedik bir şekilde arızalanması ve bu Yönetmelik hükümleri
doğrultusunda tamamlanması gereken süreçlerin belirlenmiş olan süre
zarfında tamamlanmayacağının ortaya çıkması durumunda, aracı banka; merkezi
uzlaştırma kuruluşunu, merkezi uzlaştırma kuruluşu da Piyasa İşletmecisini
ivedilikle bilgilendirir. Bu
durumda, Piyasa İşletmecisi, süreçlerin tamamlanabilmesi için yeni süreler
belirler ve bu değişikliklerle ilgili piyasa katılımcılarını bilgilendirir.
(6) Beşinci fıkrada belirtilen sebeplerden ötürü
merkezi uzlaştırma kuruluşu, aracı bankalar ve Piyasa İşletmecisinin
teminat ve ödeme işlemlerine ilişkin olarak yükümlülüklerini yerine
getirmemeleri durumunda taraflara uygulanacak yaptırımlar, ilgili taraflar
arasında yapılan anlaşmalarda yer alır.
(7) İlgili uzlaştırma dönemine ilişkin olarak hem
alacaklı, hem de borçlu olan piyasa katılımcıları için faturaya esas
uzlaştırma bildiriminin yayımlanmasını ve alacak faturasının Piyasa
İşletmecisine tebliğ edilmesini müteakiben alacak ve borçlar arasında
mahsuplaşma işlemi otomatik olarak yapılır.
Vadeli
elektrik piyasasına ilişkin fatura ödemelerinin yapılmaması
MADDE
132/İ – (1) Piyasa katılımcısının,
söz konusu faturadan kaynaklanan net borcunu, fatura tebliğ tarihini takip
eden altı işgünü içerisinde ödememesi halinde, ödenmesi gereken tutara
temerrüt faizi uygulanır. Temerrüt faizi oranı, Amme Alacaklarının Tahsil
Usulü Hakkında Kanunun 51 inci maddesine göre belirlenen faiz oranıdır.
Merkezi uzlaştırma kuruluşu tarafından günlük olarak hesaplanan temerrüt
faizi tutarlarının aylık toplamları faturaya esas değer olarak kabul
edilir. Temerrüt faizine ilişkin bedeller ilgili ayın uzlaştırma
bildiriminde gecikme zammı kalemi olarak belirtilir ve her ay sonu
itibarıyla ilgili piyasa katılımcısının faturasına yansıtılır.
(2) Piyasa katılımcısının,
serbest cari hesabında bulunan tutarın, VEP Usul ve Esasları uyarınca
sunması gereken toplam teminat tutarının üzerinde olan TL cinsinden nakit
teminat fazlasının ve/veya temerrüt garanti hesabı katkı payı fazlasının
ilgili fatura bildirimine ilişkin piyasa katılımcısının borcunu
karşılayacak seviyede olması durumunda; piyasa katılımcısının borcu,
serbest cari hesabında bulunan tutardan ve/veya VEP Usul ve Esasları
uyarınca sunması gereken toplam teminat tutarının üzerindeki nakit
teminattan ve/veya temerrüt garanti hesabı katkı payı fazlasından otomatik
olarak karşılanır ve piyasa katılımcısı fatura temerrüdüne düşmez.
(3) Piyasa İşletmecisinin piyasa katılımcılarına
ödeme yapacağı fatura bedelini, fatura tebliğ tarihini takip eden yedi
işgünü içerisinde ödememesi halinde, ödenmesi gereken tutara temerrüt faizi
uygulanır. Temerrüt faizi oranı, Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında
Kanunun 51 inci maddesine göre belirlenen faiz oranıdır. Temerrüt faizine
ilişkin bedeller ilgili ayın uzlaştırma bildiriminde gecikme zammı kalemi
olarak belirtilir ve her ay sonu itibarıyla Piyasa İşletmecisine düzenlenen
faturaya yansıtılır.
(4) Piyasa katılımcısının, söz konusu fatura
bedelini, fatura tebliğ tarihini takip eden altı işgünü içerisinde ödememesi
durumunda, piyasa katılımcısının ayrıca bir ihtara gerek olmaksızın
temerrüde düştüğü kabul edilir. Temerrüde düşen piyasa katılımcısına
ilişkin olarak, yasal yollar saklı kalmak üzere fatura borcunun tahsil
edilmesi amacıyla sırasıyla;
a) Cari hesabında bulunan tutara, VEP Usul ve
Esasları kapsamında sunması gereken toplam teminat tutarının üzerinde olan
tutara ve sunması gereken temerrüt garanti hesabı katkı payı tutarının
üzerinde olan tutara,
b) VEP Usul ve Esasları uyarınca sunmuş olduğu
toplam teminat tutarına,
c) Teminat Usul ve Esasları kapsamında sunması
gereken toplam teminat tutarının üzerinde olan nakit teminat tutarına,
ç) Temerrüde düşen piyasa katılımcısının temerrüt
garanti hesabı katkı payı tutarına,
d) Piyasa İşletmecisinin temerrüt yönetimi katkısı
tutarına,
e) Diğer piyasa katılımcılarının temerrüt garanti
hesabı katkı payları tutarına,
f) Teminat Usul ve Esasları kapsamında sunmuş
olduğu teminat tutarına,
g) Temerrüt garanti hesabı tamamlama çağrısı ile
tekrar toplanan katkı payları tutarına,
başvurulur.
(5) Piyasa katılımcısının fatura ödemesinin bir
kısmının veya tamamının VEP Usul ve Esasları uyarınca sunduğu toplam
teminat tutarından karşılanması durumunda ilgili piyasa katılımcısının
bulundurması gereken toplam teminat tutarını aynı gün saat 12:00’a kadar tamamlaması istenir. Piyasa katılımcısının
VEP Usul ve Esasları uyarınca bulundurması gereken toplam teminat tutarını
tamamlamaması durumunda vadeli elektrik piyasası kapsamında faaliyetlerine
devam etmesine izin verilmez. Vadeli elektrik piyasası kapsamında sahip
olduğu açık pozisyonları VEP Usul ve Esasları uyarınca kapatılır.
(6) Temerrüt yönetimi çerçevesinde temerrüt garanti
hesabı katkı payı tutarları kullanılmış olan piyasa katılımcıları için VEP
Usul ve Esaslarında belirtilen temerrüt garanti hesabı katkı payı temerrüt
durumu kontrolü uygulanır. Temerrüt garanti hesabı katkı payı yükümlülüğünü
VEP Usul ve Esaslarında belirtilen sürelerde yerine getirmemesi nedeniyle
temerrüde düştüğü tespit edilen piyasa katılımcılarının açık pozisyonları
VEP Usul ve Esaslarının ilgili hükümleri çerçevesinde kapatılır; vadeli
elektrik piyasası kapsamında faaliyetlerine devam etmelerine izin verilmez.
(7) Vadeli elektrik piyasası fatura temerrüdüne
düşmesi nedeniyle, Piyasa İşletmecisinin temerrüt yönetimi katkısı tutarı
ve/veya diğer piyasa katılımcılarının temerrüt garanti hesabı katkı payının
kullanılmasına neden olan piyasa katılımcısının, söz konusu tutarları,
fatura son ödeme tarihini takip eden üçüncü işgünü saat 12:00’a
kadar tamamlamaması halinde;
a) Temerrüt halindeki piyasa katılımcısının gün
öncesi piyasası, gün içi piyasası ve vadeli elektrik piyasası kapsamında
faaliyetlerine devam etmesine izin verilmez.
b) Satıcı olduğu uzlaştırmaya esas ikili anlaşma
bildirimi girmesine izin verilmez, ileriye dönük yapılmış olan satış
yönündeki ikili anlaşma bildirimleri iptal edilir ve ilgili taraflara PYS
aracılığıyla bilgi verilir.
c) 132/E maddesinin beşinci fıkrasının (a), (b),
(ç), (d), (i) ve (k) bentleri hükümleri uygulanır.
ç) Serbest tüketici kayıtlarının silindiği ilk
fatura dönemini takip eden ve serbest tüketici listeleri kesinleşmemiş tüm
fatura dönemlerine ilişkin piyasa katılımcısı tarafından yapılmış olan
serbest tüketici talepleri iptal edilir. Piyasa İşletmecisine karşı tüm
mali yükümlülüklerini yerine getirmediği süre boyunca, serbest tüketici
talebinde bulunmasına izin verilmez.
(8) Dördüncü fıkranın (d), (e) ve (g) bentleri
kapsamında temerrüt garanti hesabından kullanılan tutarların temerrüde
düşen ilgili piyasa katılımcısından tahsil edilmesi halinde bu tutarlar
sırasıyla;
a) Temerrüt garanti hesabı katkı paylarına
başvurulan diğer piyasa katılımcılarının ilgili hesabına,
b) Piyasa İşletmecisi temerrüt yönetimi katkısı
tutarına,
kullanılan tutar kadar aktarılır.
(9) Ödemeler ve teminatlara
ilişkin yükümlülüklerin 132/I maddesinde belirtilen süreler içinde Piyasa
İşletmecisi ve merkezi uzlaştırma kuruluşu tarafından kullanılan
bilgisayar, yazılım ya da teknolojik altyapının beklenmedik bir şekilde
arızalanması ve merkezi uzlaştırma kuruluşuyla ilgili olan arızaların
Piyasa İşletmecisine geçerli sebeplerle raporlanması halinde, Piyasa
İşletmecisi ve piyasa katılımcısına temerrüt faizi uygulanmaz.
(10) Piyasa katılımcısına uygulanacak asgari
temerrüt matrahı ve temerrüt faizi Piyasa İşletmecisi tarafından PYS
aracılığıyla duyurulur. Asgari temerrüt matrahının altındaki tutarlara
temerrüt cezası uygulanmaz.”
MADDE 54 – Aynı Yönetmeliğin 137 nci
maddesinin birinci fıkrasında yer alan “merkezi uzlaştırma bankasına”
ibaresi “merkezi uzlaştırma kuruluşuna” olarak değiştirilmiştir.
MADDE 55 – Aynı Yönetmeliğin 138 inci maddesinin birinci
fıkrasında yer alan “devir ve temlikler” ibaresi “devir, temlik ve taşınır
rehinleri” olarak değiştirilmiş, aynı fıkrada yer alan “onay almak
kaydıyla” ibaresinden sonra gelmek üzere “ rehin ve” ibaresi eklenmiştir.
MADDE 56 – Aynı Yönetmeliğin 139 uncu maddesinin birinci
fıkrasında yer alan “Piyasa Katılım Anlaşmasında,” ibaresinden sonra gelmek
üzere “Vadeli Elektrik Piyasası Katılım Anlaşmasında” ibaresi eklenmiştir.
MADDE 57 – Aynı Yönetmeliğin geçici 5 inci ve geçici 20 nci maddeleri yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 58 – Aynı Yönetmeliğin geçici 19 uncu maddesinin
başlığında yer alan “Merkezi uzlaştırma bankası” ibaresi “Merkezi
uzlaştırma kuruluşu” olarak, aynı maddenin birinci fıkrasında yer alan
“merkezi uzlaştırma bankasına” ibaresi “merkezi uzlaştırma kuruluşuna” olarak,
“merkezi uzlaştırma bankası” ibareleri “merkezi uzlaştırma kuruluşu” olarak
değiştirilmiştir.
MADDE 59 – Aynı Yönetmeliğe aşağıdaki geçici madde
eklenmiştir.
“Temerrüt
garanti hesabının oluşturulması
GEÇİCİ
MADDE 37 – (1) Vadeli elektrik
piyasası dışında Piyasa İşletmecisi tarafından işletilen veya yan hizmetler
piyasası hariç olmak üzere mali uzlaştırma ile diğer mali işlemleri
yürütülen piyasalar için Temerrüt Garanti Hesabına İlişkin Usul ve Esaslar 1/1/2022 tarihine kadar yayımlanır.”
MADDE 60 – Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 61 – Bu Yönetmelik hükümlerini Enerji Piyasası
Düzenleme Kurumu Başkanı yürütür.
Yönetmeliğin Yayımlandığı Resmî Gazete'nin
|
Tarihi
|
Sayısı
|
14/4/2009
|
27200
|
Yönetmelikte Değişiklik Yapan Yönetmeliklerin
Yayımlandığı Resmî Gazete'nin
|
Tarihi
|
Sayısı
|
1-
|
1/10/2009
|
27363
|
2-
|
26/11/2009
|
27418 (Mükerrer)
|
3-
|
17/4/2010
|
27555
|
4-
|
6/11/2010
|
27751
|
5-
|
20/2/2011
|
27852
|
6-
|
3/11/2011
|
28104
|
7-
|
3/3/2012
|
28222
|
8-
|
18/9/2012
|
28415
|
9-
|
30/12/2012
|
28513 (2. Mükerrer)
|
10-
|
5/1/2013
|
28519
|
11-
|
28/3/2015
|
29309
|
12-
|
15/7/2015
|
29417
|
13-
|
29/4/2016
|
29698
|
14-
|
28/5/2016
|
29725
|
15-
|
30/10/2016
|
29873
|
16-
|
14/1/2017
|
29948
|
17-
|
16/5/2017
|
30068
|
18-
|
18/1/2018
|
30305
|
19-
|
17/11/2018
|
30598
|
20-
|
9/8/2019
|
30857
|
|