|
Çevre ve Şehircilik Bakanlığından:
BİSİKLET YOLLARI YÖNETMELİĞİ
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç ve
kapsam
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, bisikletin ulaşım,
gezinti ve spor gibi amaçlarla kullanılabilmesini sağlamak üzere bisiklet
yollarının ve bisiklet park istasyonlarının planlanması, projelendirilmesi
ve yapımına ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
(2) Bu Yönetmelik, yapılacak farklı türlerdeki
bisiklet yollarının; birbirleriyle, taşıt yollarıyla, yaya kaldırımlarıyla
ve ulaşım sistemleri ile bütünleşme ilkelerini kapsar. Özel kanunları
kapsamında korunan alanlarda ilgili mevzuatı uyarınca planlama ve uygulama
yapılır, özel kanunlara dayalı yönetmeliklerde aksine bir hüküm
bulunmuyorsa bu Yönetmelik hükümleri uygulanır.
Dayanak
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, 10/7/2018 tarihli ve 30474
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı
Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 97 nci maddesi ve 3/5/1985 tarihli
ve 3194 sayılı İmar Kanununun ek 6 ncı maddesine dayanılarak
hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Ayrılmış bisiklet yolu: Taşıt yollarından
fiziksel bir engel ile ayrılmış bisiklet yolunu,
b) Bakanlık: Çevre ve Şehircilik Bakanlığını,
c) Bisiklet: Üzerinde bulunan insanın adale gücü
ile pedal veya el ile tekerleği döndürülmek suretiyle hareket eden motorsuz
taşıtı, (Azami sürekli anma gücü 0,25 kilovatı geçmeyen, hızı en fazla 25
km/saat’e ulaştıktan sonra veya pedal çevrilmeye ara verildikten hemen
sonra gücü tamamen kesilen elektrikli bisikletler de bu sınıfa dahildir.)
ç) Bisiklet köprüsü: Bisikletli sürüşüne uygun bir
şekilde bisiklet yolu güzergahında doğal veya yapay bir engeli aşmayı veya
kavşaklar dâhil bisiklet yolları arası bağlantıyı ve sürekliliği sağlayan
köprüyü,
d) Bisiklet otobanı: Bisikletin yaya geçidi, taşıt
yolu, kavşak ve hemzemin geçitlerle kesintiye uğramaksızın
kullanılabildiği, belirli yerler dışında giriş ve çıkışın yasaklandığı,
istisnai hallerde kullanacak ambulans, itfaiye, emniyet ve jandarma
vasıtaları hariç olmak üzere yaya ve motorlu araç trafiğine kapalı, iki
yönde en az ikişer şeritli özel bisiklet yolunu,
e) Bisiklet park istasyonu: Bisikletlerin ulaşım
ağı üzerinde veya civarında toplu ve güvenli olarak park amaçlı
bırakılabilecekleri yeri veya ilgili idarelerin sorumluluğunda kiralık
bisikletlerin işletilebileceği park yerini,
f) Bisiklet parkuru: Motorlu taşıt trafiğine kapalı
millet bahçesi, park ve rekreasyon alanları gibi yeşil alanlarda taşıt
trafiğinden ayrı olarak bu Yönetmelikteki emniyet mesafeleri bırakılmadan
yapılabilecek bisiklet şeridini,
g) Bisiklet patikası: Yerleşim yeri dışında kalan
imar planı bulunmayan kırsal alanlarda zemin işaretlemesi yapılmadan tesis
edilen gezinti veya spor amaçlı bisiklet yolunu,
ğ) Bisiklet şeridi: Yol seviyesinde bisiklet
kullanımı için özel olarak belirlenmiş ve yer işaretlemesi ile ayrılmış
bisiklet yolunu,
h) Bisiklet yolu: Bisiklet sürüşüne ayrılan ve
türleri bu Yönetmeliğin üçüncü bölümünde açıklanan, taşıt yolu ve yaya
alanları ile kesişim noktaları hariç motorlu araç ve yaya trafiğine kapalı
yolu,
ı) Bisiklet yolu projesi: Mimar, peyzaj mimarı,
harita mühendisi, şehir plancısı veya inşaat mühendisi tarafından
hazırlanan ve uygulanmak üzere ilgili idarece onaylanan; bisiklet
yollarının ve bisiklet park istasyonlarının bu Yönetmelikte yer verilen
kurallar ve standartlara uygun olarak tasarlandığı, bisiklet yolu türlerine
göre 1/100, 1/200 veya 1/500 ölçeğinde bisiklet yolu planına ve 1/50
ölçeğinde yeterli sayıda yol enkesitine ve yol kazı dolgu miktarını
belirlemeye esas olarak gerekli durumlarda 1/100 ölçeğinde boyuna kesitlere
ve ayrıca ihtiyaç duyulması halinde 1/20 ölçeğinde detaylara yer verilen
projeyi,
i) Boyuna eğim: Yol güzergâhında yol ekseni
boyunca, yola verilen eğimi,
j) Durma çizgisi: Işıklı veya ışıksız trafik
işareti ile durdurulan araçların, durup bekleyeceği yol kaplaması üzerine
enine çizilmiş çizgiyi,
k) Enine eğim: Yol boyu eksenine yatayda dik iki
tarafa veya tek tarafa doğru verilen eğimi,
l) Geçiş hakkı: Yayaların ve araç kullananların
diğer yaya ve araç kullananlara göre yolu kullanma sırasındaki öncelik
hakkını,
m) İlgili idare: 10/7/2004 tarihli ve 5216 sayılı
Büyükşehir Belediyesi Kanununun uygulandığı illerde yapım, bakım ve onarımı
büyükşehir belediyesinin sorumluluğunda olan yerlerde büyükşehir
belediyesini, büyükşehir ilçe belediyesinin sorumluluğunda olan yerlerde
büyükşehir ilçe belediyesini; diğer illerde belediye ve mücavir alan sınırları
içerisinde ilgili belediyesini, dışında ise il özel idaresini,
n) İşaretleme: Taşıt yolu ile bordür, ada, ayırıcı,
otokorkuluk gibi karayolu elemanları üzerindeki belirlenmiş renklerde
çizgi, şekil, sembol, yazı, yansıtıcı ve benzeri yardımıyla özel bir
talimat, bilgi veya uyarının aktarılmasını sağlayan tertibatı,
o) İşaretler: Yol kaplaması, bordür, ada, refüj,
otokorkuluk gibi karayolu elemanları üzerine çizilen çizgiler, oklar,
yazılar, sayılar ve şekilleri,
ö) Kavşak: Çeşitli yönlerden gelen iki veya daha
fazla trafik yolunun birbiri ile birleştiği, ayrıldığı veya kesiştiği
alanı,
p) Kırsal bisiklet bandı: Yerleşimler arası
uygulama imar planı bulunmayan yerlerde yapılabilecek bisiklet yolunu,
r) Paylaşımlı bisiklet yolu: Taşıt yolu seviyesinde
taşıtlar ile bisikletlilerin ortaklaşa kullanabileceği yol zemininde
yapılan işaretleme ile belirlenmiş olan bisiklet yolunu,
s) Raylı ulaşım sistemi araçları: Tramvay, hafif
raylı sistem, metro ve demiryolu araçlarını,
ş) Refüj: Taşıt yollarını veya yol bölümlerini
birbirinden ayıran, bir taraftaki taşıtların diğer tarafa geçmesini
engelleyen ve düzenleyen karayolu yapısı veya trafik tertibatını,
t) Taşıt yolu: Yolun taşıt trafiğine ayrılmış
kısmını,
u) Trafik işaret levhası: Sabit veya taşınabilir bir
mesnet üzerine yerleştirilmiş ve üzerindeki sembol, renk ve yazı ile özel
bir talimatın bildirilmesini sağlayan trafik tertibatını,
ü) TS 7249: Türk Standardları Enstitüsü tarafından
yayımlanan Şehiriçi Yollar Boyutlandırma ve Tasarım Esasları standardını,
v) TS 9826: Türk Standardları Enstitüsü tarafından
yayımlanan Şehiriçi Yollar-Bisiklet Yolları standardını,
y) TS 10839: Türk Standardları Enstitüsü tarafından
yayımlanan Şehiriçi Yollar-Kavşaklarda Bisiklet Yolu Geçişleri Tasarım
Kuralları standardını,
z) TS 11782: Türk Standardları Enstitüsü tarafından
yayımlanan Şehiriçi Yollar-Bisiklet Park Tesisleri Tasarım Kuralları
standardını,
aa) Yaya kaldırımı: Yayaların kullanımı için gerek
özel gerekse kamu mülkiyetindeki parseller ile taşıt yolu arasında kalan ve
bordür taşıyla taşıt yolundan ayrılmış olan ve taşıtlar tarafından
kullanılamayan yol platformunu,
bb) Yeşil bant: Bisikletlinin sürüşünü
etkilemeyecek şekilde tasarlanan hem bitkisel peyzaj düzenlemesi için hem
de ayırıcı olarak kullanılabilen alanları,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Bisiklet Yollarının Genel Esasları
Genel
esaslar
MADDE 4 – (1) Bisiklet yolları, ulaşım ihtiyacını güvenli
bir şekilde karşılamak amacıyla, yerleşim yerlerini, ulaşım noktalarını,
spor tesislerini ve yoğun olarak kullanılan kamu ve özel hizmet alanlarını
birbirleriyle irtibatlandıran diğer ulaşım türleriyle entegre edilen
bütünsel bir ağ şeklinde planlanır.
(2) Bisiklet yolları planlanırken topoğrafyada
bisiklet sürüşüne en uygun güzergâh tercih edilir. Bisiklet yolu ağı;
kavşaklar, imar parselleri ve peyzaj öğelerince asgari ölçüde bölünüp yolun
devamlılığı esas alınarak, bisikletlinin bir başlangıç noktasından varış
noktasına kesintiye uğramadan gidebilmesini sağlayacak şekilde planlanır.
Bisiklet yolları taşıt yolları için tesis edilen tünellerden geçecek
şekilde planlanamaz.
(3) Bisiklet yolu ağı, bisiklet sürücülerinin
motorlu araç yollarından geçişlerinde araçlar ve yayalar tarafından net bir
şekilde görünmelerini sağlayacak biçimde ve 13/10/1983 tarihli ve 2918
sayılı Karayolları Trafik Kanununda belirlenen geçiş hakkı öncelikleri göz
önünde bulundurularak planlanır.
(4) Bisiklet yolları ve bisiklet park istasyonları
14/6/2014 tarihli ve 29030 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Mekânsal
Planlar Yapım Yönetmeliğine uygun olarak yapılan uygulama imar planında ve
varsa ulaşım ana planı ve kentsel tasarım projesinde gösterilir. Bisiklet
park istasyonları, bisiklet yolu ağları ile ilişkili olacak şekilde ve
ihtiyacı karşılayacak sayıda planlanır.
(5) Plansız alanlar için yeni yapılacak imar
planlarında ayrılmış bisiklet yollarına ve bisiklet park istasyonlarına yer
verilmesi zorunludur. İmar planı bulunmayan yerlerde bu Yönetmelikte
belirtilen kırsal bisiklet bantları ve bisiklet patikaları yapılabilir.
İmar planı bulunan yerlerde; paylaşımlı bisiklet yolları, bisiklet
şeritleri ve bisiklet parkurları hariç olmak üzere uygulama imar planı
değişikliği yapılmadan bisiklet yolu tesis edilemez. Ayrılmış bisiklet
yolları, bisiklet otobanları, bisiklet köprü ve tünelleri için imar
planında yer ayrılması zorunludur. İmar planı revizyonlarında bu Yönetmelik
hükümlerine uygun olarak plan bütününde ayrılmış bisiklet yolları ve
bisiklet park istasyonlarına yer verilir.
(6) Şehir içinde öncelikli olarak ayrılmış bisiklet
yolu tesis edilmesi esas olmakla birlikte; bisiklet yolunun yapılacağı
bölgenin trafik yoğunluğu, fiziksel şartları ve benzeri özellikler dikkate
alınarak uygulanacak bisiklet yolu türüne, İdaresince karar verilir.
Uygulama imar planında bu Yönetmelikteki hangi tür bisiklet yolunun
uygulanacağı belirtilmişse buna uygun projelendirme ve uygulama yapılması zorunludur.
(7) İmar planlarında bisiklet yoluna taşıt yolu ile
yaya kaldırımı arasında yer verilmesi esastır. Bisiklet yolları, taşıt
yolunun sağ tarafında taşıt yolu ile aynı yönde veya çift yönlü olarak
planlanır. Çift yönlü bisiklet yolları için yaya kaldırımı tarafındaki
bisiklet şerit yönü taşıt yolu yönü ile aynı olacak şekilde planlama ve
projelendirme yapılır.
(8) Ayrılmış bisiklet yolları, bisiklet otobanları,
bisiklet köprü ve tünelleri için bu Yönetmelikte yer verilen asgari
bisiklet yolu genişliği ve emniyet mesafelerinin toplamından az olmamak
koşuluyla uygulama imar planlarında bisiklet yolu genişliği gösterilir.
Uygulama imar planında bisiklet yolu türü veya şerit sayısı belirtilmişse
buna göre projelendirme ve uygulama yapılır.
(9) Bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hallerde yol
emniyetini tehlikeye atmamak kaydıyla il emniyet müdürlüğünün uygun görüşü
ve büyükşehirlerde ulaşım ve koordinasyon merkezi kararı diğer yerlerde il
trafik komisyonu kararı alınarak farklı çözümler geliştirilmesi ilgili
idarenin sorumluluğundadır.
(10) Bisiklet yolu projesi ilgili idarece
hazırlanır, büyükşehir belediyelerinde ulaşım ve koordinasyon merkezi
kararı, diğer yerlerde il trafik komisyonu kararı alınmasını müteakip
uygulanır.
(11) Bisiklet şeritleri, ayrılmış bisiklet yolları,
bisiklet parkurları, kırsal bisiklet bantları, bisiklet otobanları, bisiklet
köprü ve tünelleri için proje hazırlanması zorunludur.
(12) Projelerde bisiklet yolunun yakın çevresi,
yaya kaldırımı, taşıt yolları, kavşaklar, zemin işaretlemeleri ve çizgileri
ile ayırıcılar gösterilir. Bisiklet yolu projesi plan paftalarında ayrıca
arazi eğim çizgileri ve mevcut kotlar, röper noktaları ile bisiklet yolu
kotları ve her 100 metrede bir boyuna eğim gösterilir.
(13) Bisiklet şeridi haricindeki bisiklet
yollarının projelerinde en çok 250 metrede bir olmak üzere doğal eğimi ve
zeminde yapılacak yarma ve dolguyu da gösteren bisiklet yolu enkesitlerine
yer verilir. Enkesitler 1/50 ölçeğinde çizilir. Ayrıca her 500 metrede bir,
1/20 ölçeğinde, taşıt yolu, bisiklet yolu ve kaldırım mesafelerini ve
ayırıcı ebatlarını da gösteren detaylı enkesitlere yer verilir. Proje
müellifinin veya idarenin gerekli görmesi halinde enkesit sayısı
arttırılır. Projede yol kazı dolgu miktarını belirlemeye esas olarak gerekli
durumlarda 1/100 ölçeğinde boyuna kesitlere yer verilir.
(14) Bisiklet yolunun, taşıt yolu veya yaya
kaldırımı yüzeyi ile aynı seviyede ya da ikisinin arasında bulunması
esastır. Bisiklet köprüleri ve bisiklet köprülü kavşakları hariç bisiklet
yolları yaya kaldırımından üst seviyede yapılamaz. Bisiklet alt geçitleri
ve giriş çıkış için gerekli eğim mesafeleri hariç olmak üzere bisiklet
yolları taşıt yolu seviyesinin altında yapılamaz. Bu fıkrada yer alan
hükümlere aykırı olmamak kaydıyla uygulama imar planında bisiklet yolunun
hangi seviyede yapılacağı belirtilebilir.
(15) Paylaşımlı bisiklet yolu, bisiklet şeridi ve
ayrılmış bisiklet yollarının yönleri ile taşıt yolunun hızına ve bisiklet
yol kotuna bağlı olarak taşıt yolundan asgari emniyet mesafeleri Ek-3
Tablo-1’de verildiği gibi uygulanır.
(16) Bisiklet yollarının, taşıt yolu kavşak
geçişleri ile örtüşen kesimleri uzun ömürlü ve kaydırmaz özellikte mavi
renkli boya ile boyanır ve bu kesimlerde bisiklet yolunun sağında ve
solunda 50x50 cm ebatlarında kesikli beyaz çizgi kullanılır. Bunun
haricindeki kısımlarda bisiklet yollarının boyanması zorunlu değildir.
Ancak ilgili idarenin bisiklet yolunun boyanmasını öngördüğü yerlerde mavi
renkli boya kullanılır.
(17) Bisiklet yolu ağları üzerinde kent bütünündeki
ulaşım sistemleri ile uyumlu, güvenliği sağlayacak trafik işaret ve
işaretlemeleri ile sinyalizasyon sistemleri oluşturulur.
(18) Bisiklet yolu ağları ile bisiklet park
istasyonlarının yapımı, bakımı ve onarımı ilgili idarenin sorumluluğundadır.
(19) Bisiklet yollarına kullanımı engelleyici bir
öğe konulamaz ve bisiklet yolu zemin seviyesinden en az 3 metre irtifaya
kadar herhangi bir engel bulunamaz. Aynı şekilde bisiklet yollarına taşan
ağaç dalları için ilgili idarece gerekli önlemler alınır. Bisiklet
yollarının bakım ve onarım gibi nedenlerle kapatılması halinde bu
çalışmanın yapılacağı yerin en az 20 metre önüne uyarıcı levha
yerleştirilir ve alternatif yön gösterilir. Bisiklet kullanımını
zorlaştıran rüzgarlı, karlı, yağmurlu ve benzeri iklim koşullarından
korunmak üzere bisiklet yollarında tüp geçit veya panel yapılması ilgili
idarenin sorumluluğundadır.
(20) Otopark, garaj ve site girişi gibi taşıt
yolundan bağlantı sağlanan ve kısa süreli kullanılan durumlar hariç olmak
üzere bisiklet yolları motorlu taşıtlarca kullanılamaz, ilgili idarece yol
güzergahı boyunca kaldırım bordürü üzerinde buna dair levhalara yer
verilir.
(21) Bisiklet yollarının bisikletlilerce
kullanılmasını ve motorlu taşıt sürücüleri için farkındalık oluşturulmasını
teminen ilgili idarece uygun görülen yerlerde afiş ve tanıtım panoları ile
gerekli uyarılarda bulunulur.
(22) Bisiklet patikaları hariç, diğer bisiklet
yollarının zemin üst tabakası olarak asfalt veya beton malzeme kullanılması
esas olup güvenli bir sürüş zemini teşkil etmek kaydıyla benzer özellikte
malzeme kullanılması idarenin takdirindedir.
(23) Üniversite kampüslerinde yurt ve eğitim binalarını
birbirine ve varsa kampüs dışındaki bisiklet yoluna bağlayacak şekilde
bisiklet yolları planlanabilir ve ihtiyacı karşılayacak sayıda bisiklet
park istasyonları yapılır.
(24) Bisiklet yollarında ayak üzerinde adale
gücüyle kullanılanlar da dahil azami sürekli anma gücü 0,25 kilovatı
geçmeyen elektrik motoruyla çalışan en az iki tekerlekli kızakların
(tutamaklı veya elektrikli kaykay, elektrikli scooter ve benzeri) ve akülü
engelli araçlarının kullanılmasına büyükşehirlerde ulaşım ve koordinasyon
merkezi kararı diğer yerlerde il trafik komisyonu kararı alınarak ilgili
idarece izin verilebilir. Bisiklet otobanlarının bisiklet harici
kullanımına yönelik karar alınamaz.
(25) Mülkiyeti kamu kurumlarına ait olanlar için
ilgili kurumun olumlu görüşünün alınması şartıyla imar planlarında açık ve
kapalı spor tesisleri, park veya rekreasyon alanı olarak ayrılmış yerlerde
kapalı mekan arz etmemek kaydıyla ilgili idarece bisiklet sürüş eğitimi
alanları tesis edilebilir.
(26) Karayolları Genel Müdürlüğünün sorumluluk
sahasına giren taşıt yollarına bitişik olarak bisiklet yolu projelendirilmeden
önce uygun görüş alınması kaydıyla ilgili idare tarafından uygulama
yapılabilir.
(27) Yaya kaldırımı için ayrılan yerde bisiklet
kullanılamaz. Yayalaştırılmış sokaklarda belirli saatlerde bisiklet
kullanımına imkan vermek üzere bisiklet şeritleri yapılabilir.
(28) Bisiklet yollarının yapım sürecinde
uygulanacak kamulaştırma işlemleri 4/11/1983 tarihli ve 2942 sayılı
Kamulaştırma Kanunu hükümlerine göre yapılır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Bisiklet Yolu Türleri, Projelendirme ve Yapım
Kuralları
Paylaşımlı
bisiklet yolları
MADDE 5 – (1) Belediye ve mücavir alan sınırları içinde,
otomobil için azami hız sınırı en çok 50 km/saat olan, aynı yönde birden
fazla şeride sahip taşıt yollarında; taşıt yolunun gidiş yönünde en sağ
şeridi ilgili idare tarafından paylaşımlı bisiklet yolu olarak
belirlenebilir.
(2) Paylaşımlı bisiklet yolları için proje
hazırlanmaz. Ancak uygulamaya geçilebilmesi için büyükşehir belediyelerinde
ulaşım ve koordinasyon merkezi kararı, diğer yerlerde il trafik
komisyonunca paylaşımlı bisiklet yolu yapılmasına dair karar alınması ve ayrıca
il emniyet müdürlüğünün de uygun görüşünün alınması zorunludur.
(3) Paylaşımlı bisiklet yolu zemininde her 50
metrede bir buna ilişkin renklendirme ve işaretleme yapılır, sokak
başlangıçlarında ve güzergâh boyunca yaya kaldırımında 100 metre aralıklar
ile buna dair uyarıcı levha konulur.
(4) Belediye ve mücavir alan sınırları içinde olsa
dahi Karayolları Genel Müdürlüğünün sorumluluk alanındaki il ve devlet
yollarında hız sınırına bakılmaksızın paylaşımlı bisiklet yolu yapılamaz.
Bisiklet
şeritleri
MADDE 6 – (1) Bisiklet şeritleri; belediye ve mücavir alan
sınırları içinde, otomobil için azami hız sınırı en çok 50 km/saat olan
taşıt yollarına bitişik olarak, taşıt yolu seviyesinde ve fiziksel ayrım
yapılmaksızın, taşıt yolunun sağında ve gidiş istikametinde tek yönlü
olarak uygulanır. İlgili idarece uygun görülen yayalaştırılmış sokaklarda
da bisiklet şeridi ayrılabilir.
(2) Bisiklet şeritleri Ek-1 Şekil-1’e uygun olarak
projelendirilir ve yapılır. Bisiklet şeridi projesinde 1/200 ölçekli plana
yer verilir.
(3) Belediye ve mücavir alan sınırları içinde olsa
dahi Karayolları Genel Müdürlüğünün sorumluluk alanındaki il ve devlet
yollarında hız sınırına bakılmaksızın bisiklet şeridi yapılamaz.
Ayrılmış
bisiklet yolları
MADDE 7 – (1) Ayrılmış bisiklet yolları; belediye ve mücavir
alan sınırları içinde, taşıt yolundan yeşil bant, refüj, delinatör, kademe
farkı ve benzeri fiziksel ayrım yapılarak tek veya iki yönlü uygulanır.
Ayrılmış bisiklet yolları projesinde 1/200 ölçekli plana yer verilir.
Ayrılmış bisiklet yolu zemini; taşıt yolu veya kaldırım seviyesinde veyahut
taşıt yolundan en az 10 cm yüksekte ve yaya kaldırımından en az 5 cm
aşağıda olmak kaydıyla yaya kaldırımı seviyesinin altında yapılabilir.
(2) Otomobil için azami hız sınırı 50 km/saat olan
taşıt yollarına bitişik olarak ayrılmış bisiklet yolu projelendirilmesi
durumunda;
a) Bisiklet yolu taşıt yoluyla aynı seviyede ise
taşıt yolunun en sağındaki şerit çizgisinden itibaren en az 75 cm emniyet
mesafesi bırakılarak ve bu mesafede 1 metre aralıklar ile 20 cm
genişliğinde 45° açılı çizgiler ile boyama yapılır, emniyet mesafesinin
ortasına yol boyunca 1 metre ara ile 110 cm yüksekliğinde delinatörler
yerleştirilir. Bu uygulamaya alternatif olarak taşıt yoluyla bisiklet yolu
birbirinden yol boyunca en az 60 cm eninde ve 10 cm yüksekliğinde refüj ile
ayrılır. (Ek-1 Şekil-2a ve Şekil-2b)
b) Bisiklet yolu; taşıt yoluyla yaya kaldırımı
seviyesi arasında veya yaya kaldırımı seviyesinde ise, taşıt yolu ile
bisiklet yolu arasında bisiklet yolu kotunda olmak üzere en az 60 cm mesafe
bırakılır. (Ek-1 Şekil-3a ve Şekil-3b)
c) Yol boyu parklanma yapılabilen yol kesimlerinde,
bu fıkra ile verilen mesafeler en az 100 cm olarak uygulanır.
(3) Otomobil için azami hız sınırı 70 km/saat olan
taşıt yollarına bitişik olarak ayrılmış bisiklet yolu projelendirilmesi
durumunda;
a) Bisiklet yolu taşıt yoluyla aynı seviyede ise,
taşıt yolunun en sağındaki şerit çizgisinden itibaren en az 120 cm emniyet
mesafesi bırakılarak ve bu mesafede 1 metre aralıklar ile 20 cm
genişliğinde 45° açılı çizgiler ile boyama yapılır, emniyet mesafesinin
ortasına yol boyunca 1 metre ara ile 110 cm yüksekliğinde delinatörler
yerleştirilir. Bu uygulamaya alternatif olarak taşıt yoluyla bisiklet yolu
birbirinden yol boyunca en az 100 cm eninde ve 10 cm yüksekliğinde refüj
veya aynı genişlikteki yeşil bant ile ayrılır. (Ek-1 Şekil-4a ve Şekil-4b)
b) Bisiklet yolu; taşıt yoluyla yaya kaldırımı
seviyesi arasında veya yaya kaldırımı seviyesinde ise taşıt yolu ile
bisiklet yolu arasında bisiklet yolu kotunda olmak üzere en az 100 cm
mesafe bırakılır. (Ek-1 Şekil-5)
(4) Otomobil için azami hız sınırı 70 km/saat
üzerinde olan taşıt yollarına bitişik olarak ayrılmış bisiklet yolu
projelendirilmesi durumunda;
a) Bisiklet yolu taşıt yoluyla aynı seviyede ise
taşıt yolunun en sağındaki şerit çizgisinden itibaren en az 175 cm emniyet
mesafesi bırakılarak ve bu mesafede 1 metre aralıklar ile 20 cm
genişliğinde 45° açılı çizgiler ile boyama yapılır, emniyet mesafesinin
ortasına yol boyunca 1 metre ara ile 110 cm yüksekliğinde delinatörler
yerleştirilir. Bu uygulamaya alternatif olarak taşıt yoluyla bisiklet yolu
birbirinden yol boyunca en az 150 cm eninde ve 10 cm yüksekliğinde refüj
veya aynı genişlikteki yeşil bant ile ayrılır. (Ek-1 Şekil-6a ve Şekil-6b)
b) Bisiklet yolu; taşıt yoluyla yaya kaldırımı
seviyesi arasında veya yaya kaldırımı seviyesinde ise, taşıt yolu ile
bisiklet yolu arasında bisiklet yolu kotunda olmak üzere en az 150 cm
mesafe bırakılır. (Ek-1 Şekil-7)
(5) Ayrılmış bisiklet yollarının Karayolları Genel
Müdürlüğünün sorumluluk alanındaki il ve devlet yollarına bitişik olarak
uygulanmasının öngörüldüğü hallerde uygun görüş alınması zorunludur.
(6) Otomobil için azami hız sınırı 50 km/saat’in
üzerinde olan taşıt yolu köprülerinde sadece ayrılmış bisiklet yolu
projelendirilebilir. Bu durumda taşıt yolu şerit çizgisinden itibaren
üzerinde reflektif zemin butonları bulunan en az 1 metre mesafe bırakılır.
Bu mesafeden sonra en az 50 cm yüksekliğinde sürekli ve dayanıklı beton bloklar
tesis edilir ve bu maddede yer alan emniyet mesafeleri bırakılmaksızın
bisiklet yolu projelendirilir. (Ek-1 Şekil-8)
Bisiklet
parkurları
MADDE 8 – (1) Bisiklet parkurları; taşıt trafiğinden
arındırılmış, millet bahçesi, park, rekreasyon alanı gibi yeşil alanlar ile
ilgili mevzuatına aykırı olmamak kaydıyla özel kanunları kapsamında
korunacak alanlarda uygulanır.
(2) Bisiklet parkurlarında ilgili idarece gerekli
emniyet tedbirleri alınmak kaydıyla parkur şerit genişlikleri tek yönde
asgari 90 cm olarak uygulanır. Bisiklet parkuru projesinde 1/200 ölçekli
plana yer verilir.
(3) Bisiklet parkurunun yaya yoluna bitişik
olmaması halinde bisiklet şerit kenar çizgisi boyanma mecburiyeti yoktur.
Ancak parkur zemininde bisiklet ve yön işareti gösterilmesi zorunludur.
(Ek-1 Şekil-9)
(4) Bisiklet parkurlarındaki ana hatlar dışında
kalan ve uzunluğu 50 metreyi geçmeyen tek yönlü tali bisiklet parkurlarında
şerit genişliği 70 cm’e kadar düşürülebilir.
(5) Bisiklet parkurları varsa bisiklet yollarına
bağlanacak şekilde planlanır. Bisiklet parkurundan bisiklet yoluna geçiş
için sinyalizasyon, işaretleme veya levhalardan en az biri ile
bilgilendirme yapılır.
(6) Millet bahçesi, park ve rekreasyon alanı gibi
yeşil alanlarda bisiklet parkuru ile ilişkili şekilde yeterli büyüklük ve
sayıda bisiklet park istasyonlarına yer ayrılır. Bu istasyonlarda
bisikletler için gerekli tamir ekipmanlarına yer verilir.
(7) Bisiklet parkurlarında su geçirimli zemin
malzemesi kullanılması esastır.
(8) Bisiklet parkurlarında bisiklet sürüş
teknikleri eğitimi verilebilir.
Bisiklet
patikaları
MADDE 9 – (1) Bisiklet patikaları yerleşim yeri dışında
kalan imar planı bulunmayan kırsal alanlarda uygulanır.
(2) Özel kanunlar ile korunan alanlarda mevzuat
hükümlerine uygun olması ve yükümlülüklerin yerine getirilmesi halinde
bisiklet patikası yapılabilir.
(3) Bisiklet patikaları için proje hazırlanmaz.
Ancak patika hattı, varsa 1/1000 ölçekli kadastro haritası üzerine, yoksa
aynı ölçekli halihazır harita üzerine ilgili idaresince işlenir. Bisiklet
patikası genişliği 70 cm’den az olamaz.
(4) Bisiklet patikaları sürüş güvenliğine engel
olmayacak şekilde, sıkıştırılmış toprak zemin veya stabilize yol olarak
tesis edilebilir.
(5) Bisiklet patikalarının başlangıç ve bitiş
noktalarına ilgili idaresince patika uzunluk bilgisini ve uygun ölçekli
krokisini de gösteren levha konulur. Ayrıca bisiklet patikasında en çok 1
kilometrede bir patika hattındaki konumu gösteren levhaya ve en çok beşyüz
metrede bir bisiklet yolu levhasına yer verilir.
Kırsal
bisiklet bantları
MADDE 10 – (1) Kırsal bisiklet bantları; yerleşimler arasında
imar planı bulunmayan yerlerde uygulanır.
(2) Özel kanunlar ile korunan alanlarda mevzuat
hükümlerine uygun olması ve yükümlülüklerin yerine getirilmesi halinde
kırsal bisiklet bandı yapılabilir.
(3) Kırsal bisiklet bantları her iki yöne asgari
birer şeritli olmak üzere Ek-1 Şekil-10’a uygun olarak projelendirilir ve
yapılır.
(4) Kırsal bisiklet bandı projesinde 1/1000 ölçekli
plana yer verilir. Dış kenarlarına bisiklet şeridi kenar çizgisi yapılması
mecburi olmayıp, şeritler arasında 3 metre ara ile 1 metre uzunluğunda ve
10 cm genişliğinde beyaz renk kesikli boyama yapılır. Zeminde asfalt
malzeme kullanılması esas olup, güvenli ve benzer bir sürüş zemini teşkil
etmek kaydıyla beton, parke taş ve benzeri farklı malzemeler de
kullanılabilir.
(5) Kırsal bisiklet bantları taşıt yoluna 150
cm’den fazla yaklaşamaz. Kırsal bisiklet bandının Karayolları Genel
Müdürlüğünün sorumluluk alanındaki il ve devlet yollarına 150 cm mesafe
bırakılarak bitişik olarak uygulanmasının öngörüldüğü hallerde uygun görüş
alınması zorunludur. (Ek-1 Şekil-10)
(6) Kırsal bisiklet bantlarında da bu Yönetmelikte
belirtilen levha ve işaretlemeler kullanılır.
(7) Kırsal bisiklet bantlarının diğer yollar ile
kesiştiği zorunlu hallerde sinyalizasyon yapılması zorunludur. Bu yolların
zemininde sinyalizasyona 30 metre mesafede uyarıcı işaretlemelere yer
verilir.
(8) Kırsal bisiklet bantlarının başlangıç ve bitişi
zeminde gösterilir. Kırsal bisiklet bandının başlangıcına yakın bir yerde
bant uzunluğunu ve uygun ölçekli krokisini de gösteren levha konulur.
Kırsal bisiklet bandının 5 kilometreden uzun olması halinde 1 kilometrede
bir bant hattında kalan mesafeyi ve konumu gösteren bilgilendirme
levhalarına yer verilir.
Bisiklet
otobanları
MADDE 11 – (1) Bisiklet otobanları; ulaşım, spor ve kültür
turizmi gibi bisikletin yoğun olarak kullanılma potansiyeli olan yerlerde
Bakanlıkça belirlenen güzergâha uygun olarak planlanır. Bisiklet
otobanları; yaya geçidi, taşıt yolu, kavşak ve hemzemin geçitlerle kesintiye
uğramaksızın süreklilik arz etmelidir.
(2) Bisiklet otobanı projesinde 1/200 ölçekli plana
yer verilir. Bisiklet otobanları her iki yöne asgari ikişer şeritli olmak
üzere projelendirilir. Bisiklet otobanının kenarlarına 20 cm genişlikte
sürekli bisiklet şeridi yan kenar çizgisi işaretlenir. Her iki tarafta
bisiklet şeridi kenar çizgisinden sonra 50 cm genişliğinde mesafe
bırakılarak yola erişimi engellemek üzere en az 120 cm yüksekliğinde yol
boyunca bariyer tesis edilir. Aynı yönlü şeritlerin arasında 3 metre ara
ile 1 metre boyunda ve 10 cm eninde beyaz renk kesikli çizgiler ile boyama
yapılır. Farklı yönler arasında ise 5 cm aralık bırakılarak 10’ar cm
genişliğinde sürekli çift beyaz çizgi ile boyama yapılır. (Ek-1 Şekil-11)
(3) Bisiklet otobanlarında yolun başlangıç ve bitiş
noktaları zeminde belirtilir ve buna dair bilgilendirme levhaları konulur.
Bisiklet otobanlarının bisikletli haricinde kullanılmaması esas olup;
zorunlu hallerde ambulans, itfaiye, emniyet ve jandarma taşıtları ile yol
bakım araçları bisiklet otobanını kullanabilir. Bunlar haricindeki taşıt ve
yaya trafiğine müsaade edilmez.
(4) Bisiklet otobanlarında yol seviyesinden en az 3
metre net yükseklikte olmak ve aralıkları 5 kilometreden fazla olmamak
kaydıyla yol ve hava durumunu, çevre yerleşim yerlerine olan mesafe gibi
bilgileri gösteren dijital bilgilendirme ve uyarı sistemleri yapılabilir.
(5) Bisiklet otobanları diğer yollar ile doğrudan
birleşemez, kavşak geçişleri imar planı kararı ile köprüler veya alt
geçitler vasıtasıyla sağlanır. Aksi takdirde bisiklet otobanı güzergâhı
sonlandırılır.
(6) Bisiklet otobanlarında asfalt zemin malzemesi
kullanılır.
Bisiklet
köprü ve tünelleri
MADDE 12 – (1) Bisiklet köprüleri veya köprülü kavşakları ile
bisiklet tünelleri; doğal veya yapay bir engeli aşmak veya kavşaklar dâhil
bisiklet yolları arası bağlantıyı ve sürekliliği sağlamak üzere, imar planı
kararıyla bisikletliler ile yayaların birlikte veya yalnızca
bisikletlilerin kullanımına yönelik projelendirilebilir. Bisiklet köprü ve
tünelleri projelerinde 1/100 ölçekli plana yer verilir.
(2) Bisiklet köprülerinde ve bisiklet tünellerinde,
bisiklet yolu genişliği haricinde yolun her iki tarafında en az 50’şer cm
mesafe bırakılır. Bisiklet köprülerinde ve bisiklet tünellerinde mevcut
yaya yoluna bitişik bisiklet yolları için bu mesafe aranmaz.
(3) Bisiklet köprülerinde ve rampalarında asgari
korkuluk yüksekliğinin 120 cm ve korkuluklardaki boşlukların azami 15 cm
genişliğinde olması zorunludur. (Ek-1 Şekil-12 ve Şekil-13)
(4) Tek yönlü ve yalnızca bisikletlilerce
kullanılacak bisiklet köprü ve tünelleri en az 250 cm genişliğinde, iki
yönlü bisiklet köprü ve tünelleri asgari 4 metre genişliğinde uygulanır,
şerit sayısı arttıkça 150 cm genişlik ilave edilir. (Ek-1 Şekil-12 ve
Şekil-13)
(5) Köprü yaklaşma rampalarının en çok % 5 eğimli
uygulanması esastır. Daha dik eğimlerin kullanılmasının zorunlu olduğu
hallerde Ek-3 Tablo-2’deki boyuna eğim/mesafe tablosuna göre uygulama
yapılır.
(6) Bisiklet köprü ve tünellerinin fen ve sanat
kurallarına ve mer’i mevzuata uygun olarak inşası zorunludur.
Trafik güvenliği
ve hız
MADDE 13
– (1) Bisiklet yollarında
uygulanacak boyuna eğimler Ek-3 Tablo-2’deki değerler göz önüne alınarak
projelendirme yapılır. Boyuna eğimin %5’i geçmemesi esastır. Arazi eğimi ve
topografya gibi nedenlerle bu eğim Ek-3 Tablo-2’de belirtilen şekilde
olabilir. Boyuna eğimin %5’i aştığı yerlerde buna dair levha ile
bilgilendirme yapılır.
(2) Kırsal bisiklet bantları ve bisiklet otobanları
için duruş görüş mesafesine göre projelendirme ve uygulama yapılır. Asgari
duruş görüş mesafesi (S);
S=V2/[254x(f±g)] + (V/1,4)
V=Öngörülen azami bisiklet hızı (km/saat)
f=Sürtünme katsayısı (0,25)
g=Boyuna eğim (metre/metre cinsinden yazılır ve
yokuş inişlerinde sürtünme katsayısı ile toplama, yokuş çıkışlarda çıkarma
işlemi uygulanır)
formülünden hesaplanır.
(3) Taşıt yolu seviyesinde yapılacak bisiklet
yollarında enine eğim TS 7249’da gösterilen yağmur suyu drenaj yönüne ve
taşıt yolunun eğimine uygun olmalıdır. Taşıt yolundan üst kotta yapılacak
bisiklet yolunda enine eğim TS 9826’da belirtildiği gibi taşıt yolu
tarafına doğru %2 olacak şekilde uygulanır. (Ek-1 Şekil-14)
(4) Kırsal bisiklet bantları ve bisiklet
otobanlarında güzergâhın gerektirdiği yöne doğru azami %5 enine eğime
(dever) müsaade edilir. Kırsal bisiklet bantları ve bisiklet otobanları
için asgari yatay kurb yarıçapı (R) ise;
R=V2/[127x(d/100+f)]
V=Öngörülen azami bisiklet hızı (km/saat)
d=Dever miktarı (Enine eğimin yüzdelik kesir
değeri)
f=Sürtünme katsayısı (0,25)
formülünden hesaplanır.
(5) Bisiklet otobanları hariç olmak üzere bisiklet
yolunun özelliğine ve bulunduğu yere göre ilgili idarece farklı hız
sınırlamaları belirlenebilir.
(6) Bu Yönetmelik hükümleri uyarınca taşıt yolu
seviyesi ile diğer seviyelerde yapılacak aynı veya farklı türdeki bisiklet
yolları uygun rampa ile birbirine bağlanır.
(7) İlgili idarece bisiklet yollarında yaya güvenliğini
tehlikeye sokacağına karar verilen yerlere hız kesici engeller konulur. Su
tahliyesi ve benzeri amacıyla boşluk bölümlerine bisiklet tekerleği
girmeyecek mazgallar kullanılır.
(8) Bisiklet kullanımı ve cezalara ilişkin
hususlarda 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu ve ilgili mevzuat
hükümleri uygulanır.
Bisiklet
yolu işaretlemeleri
MADDE 14
– (1) Taşıt yolu seviyesindeki
bisiklet yolu, taşıtların geçtiği bölümden, TS 10839’a uygun şekilde beyaz
renkte sürekli çizgi; kavşaklarda, garaj ve bahçe giriş-çıkışında ise
kesikli çizgi ile ayrılır. Geçişteki kesikli çizgiler arasında kalan
bisiklet yolu kısmı aşınmayacak özellikte mavi renk boya ile boyanarak
araçlar tarafından fark edilmesi sağlanır. (Ek-1 Şekil-15)
(2) Bisiklet yollarının kavşak girişlerine uyarıcı
levhalar yerleştirilir.
(3) Bisiklet yoluna diğer taşıtların girmemesi veya
park etmemesi için yaya kaldırımında “mecburi bisiklet yolu” levhası ve
gerekli yerlerde “motorlu taşıt giremez” ve “duraklamak ve park etmek
yasaktır” levhaları konulur. (Ek-3 Tablo-3)
(4) Trafik ışıkları ile ilgili gerçekleştirilen
düzenlemelerde, bisikletlilere sağlanan kolaylıklar ve tercih olanakları,
çıkmaz sokaklar, tek yönlü sokaklar, yaya bölgeleri ve benzeri özel
durumlar özel trafik işaretleri ile belirtilir.
(5) Bisikletlilere ait trafik ışık sistemleri,
uyarı ve yön levhaları, bisiklet yolları zemininde ve/veya kenarında
bisiklet yolu zemini ile levha alt kenarı arasındaki net yükseklik 220
cm’den az olmamak üzere bisikletlinin kolay görebileceği bir hizada konumlandırılır.
Bisiklet yollarında bulunması gereken levhalar bisikletliyi tehlikeye
sokmayacak sayıda gerekli yerlere yerleştirilir.
(6) Bisikletliler için belli bir hızda kesintisiz
bisiklet sürüşünü sağlamak üzere gerekli altyapı sağlandığı takdirde sinyalizasyon
düzenlemeleri yapılarak yeşil dalga sistemi oluşturulur.
(7) Bisiklet yolunun başlangıç ve bitişi, sağa ve
sola dönüşler, tehlike ve yasak yönler Ek-3 Tablo-3’te gösterilen
levhalarla ve Ek-3 Tablo-4’te gösterilen zemin işaretlemeleri ile belirtilir.
Diğer yol ve caddelerle olan kesişimlerden sonra da bisiklet yolunda bu
işaret ve levhalar tekrarlanır.
(8) Bisiklet yolu ile ulaşılabilecek en yakın
yerleşim birimleri, hastaneler, turistik yerler, kent bütününde görülmeye
değer ve bisiklet ile ulaşılabilecek tarihi noktalar, toplu taşım aktarma
noktaları, en yakın bisiklet park yeri gibi odak noktalarının mesafe
bilgisini veren işaretlemeler ile kavşak giriş ve çıkışlarını gösteren
işaret levhaları uygun yerlere yerleştirilir.
(9) Yaya kaldırımında bisiklet yollarına dair
yayaları uyarıcı levhalar gerekli yerlere yerleştirilir.
(10) Yayalaştırılmış sokaklarda ilgili idarece
bisiklet şeritleri tesis edilmesi durumunda bisikletli hızının azami 10
km/saat’i aşamayacağına dair sokak girişlerinde işaret ve levha konulur.
(Ek-3 Tablo-3)
(11) Aynı yönde iki veya daha fazla şeritli
bisiklet yollarının kurblu kesimlerinde şerit değiştirilmeyeceğini işaret
etmek üzere şeritler arasında düz beyaz çizgi yapılmalıdır.
(12) Yayanın sadece yaya geçidine ulaşmak amacıyla
bisiklet yolundan geçmesi gereken durumlarda bisiklet yolu zemininde
önceliğin yayada olduğunu belirtecek şekilde yaya geçidi işareti yapılır.
(13) Paylaşımlı bisiklet yollarında Ek-1
Şekil-16’daki renklendirme, işaretleme ve levha kullanılır.
(14) Bu madde uyarınca yapılacak işaretlemelerin
Türk Standartları Enstitüsünce yayımlanan yürürlükteki standartlarda
belirtilen ebatlarda olması zorunludur.
Bisiklet
yollarında geçişler
MADDE 15
– (1) Bisiklet yollarının otobüs
durakları ile örtüşen geçişleri Ek-1 Şekil-17, Şekil-18, Şekil-19’da
gösterildiği gibi yapılır. Durakta otobüs için ayrılan alandan 15 metre
mesafede bisiklet yolu zemininde uyarıcı işaretleme yapılır.
(2) Bisiklet yollarının kavşak geçişleri TS 10839’a
uygun olarak aşağıda belirtilen şekillerde gösterildiği gibi planlanır;
a) Bisiklet yollarının ışık kontrolsüz kavşak
geçişleri Ek-1 Şekil-20’ye,
b) Bisiklet yollarının ışık kontrollü kavşak
geçişleri Ek-1 Şekil-21’e,
c) Kavşaklardaki damla adasından bisiklet yolu
geçişleri Ek-1 Şekil-22’ye,
ç) Işık kontrollü ve kontrolsüz yollarda bisiklet
yolu geçişleri Ek-1 Şekil-23 ve Ek-1 Şekil-24’e,
d) Bisiklet yollarının tali yoldan geçişleri Ek-1
Şekil-25’e,
e) Kavşak dışında düz yollarda, karşıdan karşıya
bisiklet yolu geçişleri ışık kontrollü veya kontrolsüz geçiş olmasına göre
Ek-1 Şekil-26 ve Ek-1 Şekil-27’ye,
f) Taşıt yolu seviyesindeki bisiklet yollarının
kavşak geçişleri Ek-1 Şekil-28’e,
uygun yapılır.
(3) Bisiklet yolu güzergahının akaryakıt
istasyonlarına erişimi sağlayan geçiş yolları ile örtüşmesi durumunda geçiş
yolu başlangıcına 15 metre mesafede bisiklet yolu zemininde uyarıcı
işaretleme yapılır.
(4) Bisiklet yollarının kavşak geçişleri köprü veya
alt geçitlerle de sağlanabilir.
(5) Geçişlerde motorlu taşıtlar ve bisikletliler
için ayrı trafik ışıklarının birbiriyle uyumlu çalışması suretiyle,
sinyalizasyon sistemi yaya, bisiklet ve motorlu araçlar için ayrı ayrı
tesis edilir. Sinyalize edilmiş kavşaklarda, bisikletlilerin kırmızı ışık
süresince güvenliğinin sağlanması ve diğer yol kullanıcıları tarafından
görülebilecek bir şekilde motorlu araç kuyruğunun önüne geçebilmesi için
taşıt yolundaki bir veya daha fazla şeritte, motorlu araçların durma
çizgisi ile yaya geçit çizgileri arasındaki 3 metrelik mesafede Ek-1
Şekil-29’daki gibi bisikletli bekleme alanları yapılabilir. Sinyalize
edilmiş kavşaklarda bisikletliler için ayak dayama aparatı yapılması ilgili
idarenin takdirindedir.
(6) Devam eden ve sağa veya sola dönüşü belirten
zemindeki ok gösterimleri yol kesişimine 5 metre mesafede olmak zorundadır.
(7) Site araç kapısı, otopark veya garaj girişi
gibi bisiklet yolunun motorlu araçlar tarafından kullanılmasının zaruri
olduğu durumlarda da yol zeminine uyarıcı işaret konulur. (Ek-1 Şekil-15)
(8) Raylı ulaşım sistemi hattı ile bisiklet yolu
güzergahının dik açılarda kesişmesi sağlanır ve sinyalize olmayan
geçişlerin 50 metre öncesinde buna dair uyarı levhası yerleştirilir ve
bisiklet yolu zeminine uyarıcı işaret konulur. (Ek-1 Şekil-30 ve Şekil-31)
Aydınlatma
MADDE 16
– (1) Bisiklet yolu
aydınlatmasında yenilenebilir enerji sistemlerinin kullanılması esastır.
(2) Bu Yönetmeliğin 5 inci ve 6 ncı maddelerinde
belirtilen türdeki bisiklet yolları hariç olmak üzere uygulama imar planı
kararı ile bisiklet yolu üzerinde güneş enerjisi panelleri yapılması
durumunda panellerin alt yüzeyinin yol zemininden en az 3 metre yükseklikte
olması, taşıyıcıların ise rüzgar, kar ve benzeri yükler dikkate alınarak
statik hesap sonucu belirlenmesi gerekir.
(3) Bisiklet yolları, gece güvenliği ve sürüş
konforu için en az Ek-3 Tablo-5’teki değerlere uygun olarak ve bisikletlinin
yüzüne ışık yansımayacak şekilde projelendirilerek aydınlatılır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Bisiklet Park İstasyonları
Bisiklet
park istasyonları yapım kuralları
MADDE 17
– (1) Bisiklet sürücülerinin,
bisikletlerini güvenli olarak bırakabilecekleri, aydınlatması olan, hava
koşullarına dayanıklı, motorlu taşıt trafiğinden arındırılmış ve bisikletlerin
park edilebileceği istasyonlar ihtiyacı karşılayacak oranda yapılır ve
yapılan bisiklet park istasyonlarında TS 11782’de belirtilen şartlar
sağlanır.
(2) İlgili idare tarafından yeterli büyüklük ve
sayıda bisiklet park istasyonları tesis edilmesi kaydıyla bu istasyonlarda
bisiklet kiralama veya paylaşım hizmeti verilebilir.
(3) Bisiklet park istasyonları araç ve yaya
trafiğine engel olmayacak şekilde, bisiklet yollarına yakın bir mesafede,
erişilebilir, göz önünde ve hırsızlığa karşı emniyetli olacak şekilde
tanzim edilir.
(4) Bisiklet park istasyonları uzaktan görünebilir
şekilde bilgilendirici işaret ve levhalarla tanımlanır.
(5) Bisiklet park istasyonları; elektrikli otomobil
şarj istasyonlarına ve toplu taşıma araçları durakları, raylı sistem, deniz
taşımacılığı ve şehirlerarası taşımacılık terminalleri ile kolayca
bütünlüğün sağlanabilmesi için söz konusu toplu taşıma ağlarına en kolay
erişilebilecek noktalarda konumlandırılır.
(6) Bisiklet park istasyonları imar planındaki
yapılaşma koşullarına göre üzeri kapalı olarak düzenlenebilir.
(7) Bisiklet park istasyonları, bisikletlerin
belirli bir düzende, güvenli bir şekilde kilitlenip sabitleştirilmesini
sağlayıcı bisiklet kilit mekanizmasını içerir ve bisikletlerin park
yerlerine kolayca yerleştirilebilecek ve çıkarılabilecekleri şekilde
yapılır.
(8) Bisiklet park istasyonlarındaki ekipmanlar
darbelere ve hava koşullarına dayanıklı özellikte olmalıdır.
(9) Bisiklet park istasyonları, yer durumuna göre
yola dik veya açılı, tek sıra, iki sıra, dairesel veya yarım daire
biçiminde olmak üzere aşağıda belirtilen kurallara uygun olarak tesis
edilir:
a) Tek sıra halinde yola dik olarak oluşturulan
bisiklet park istasyonunda iki bisiklet arası en az 70 cm, bisikletin
boyuna park yeri genişliği ise en az 200 cm olmalıdır. (Ek-2 Şekil-1)
b) Tek sıra halinde yola açılı olarak oluşturulan
bisiklet park istasyonunda, bisikletler yola 45˚ açılı olarak yerleştirilir,
park bandı genişliği 135 cm ve iki bisiklet arası yatayda 85 cm olmalıdır.
(Ek-2 Şekil-2)
c) Tam veya yarım dairesel olarak oluşturulan
bisiklet park istasyonunda, bisikletler bir ağaç veya direk etrafında
dizilir. (Ek-2 Şekil-3)
ç) İki sıra halinde oluşturulan bisiklet park
yerinde, yaya geçişleri ve manevra alanı için iki sıra arasında 175 cm
açıklık bırakılır. (Ek-2 Şekil-4)
d) İki sıralı yola açılı şekilde oluşturulan
bisiklet park istasyonunda, manevra ve yürüme alanının genişliği en az 140
cm olmalıdır. (Ek-2 Şekil-5)
e) Askılı şekilde oluşturulan bisiklet park
istasyonunda, bisikletler duvara yarı dik şekilde dayalı olmalıdır. (Ek-2
Şekil-6)
(10) Bisiklet park istasyonlarında elektrikli
bisikletler için şarj noktası tesis edilmesi ilgili idarenin takdirindedir.
(11) İmar planında ayrılan bisiklet park
istasyonları haricinde ilgili idarece uygun görülen kamu kurumlarına veya
özel mülkiyete ait yerlerde ilgili kurumdan veya yapı sahiplerinden izin
alınarak yapı veya parsel bünyesinde kolaylıkla erişilebilir bisiklet park
istasyonu tesis edilebilir.
(12) Bisiklet kiralama hizmeti verilen veya yüz
bisikletten daha fazla kapasiteli bisiklet park istasyonlarında bisiklet
tamir, bakım ve onarım ekipmanlarına yer verilmesi şarttır.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Ulaşım Sistemleri ile Entegrasyon
Bisikletlilerin
ulaşım sistemine entegrasyonu
MADDE 18
– (1) Bisiklet kullanımının ulaşım
amaçlı hale getirilebilmesi amacıyla yetkili kurumlarca planlı bisiklet
yollarının toplu taşıma ağlarına (raylı ulaşım sistemi araçları, otobüs,
vapur ve benzeri) bağlanacak şekilde bütünleşmesi sağlanır.
(2) Toplu taşımada ilgili idarelerin belirleyeceği
güzergâhlarda ve sayılarda bisiklet taşıma aparatlarına sahip otobüsler
kullanılır, otobüs sürücülerine gerekli eğitim verilir ve bilgilendirme
yapılır. Bisiklet taşıma aparatına sahip otobüsler öncelikle yokuşun fazla,
trafiğin yoğun olduğu yollarda kullanılır.
(3) Raylı ulaşım sistemi araçlarına bisikletle
erişim için ilgili idarece rampa veya mekanik platform yapılır.
(4) İlgili idarece yolcu yoğunluğunun fazla olduğu
saatlerde günlük sayı sınırlaması dâhilinde, diğer saatlerde ise herhangi
bir sayı sınırlamasına tabi olmadan şehir içi raylı ulaşım sistemlerine ve
vapur, feribot gibi deniz yolu araçlarına bisikletle girişe müsaade edilir.
Raylı ulaşım sistemi araçlarında bisiklet sabitleyici aparat bulunan kompartıman
ayrılabilir. Yeni temin edilecek raylı sistem araçlarında bisiklet
kompartımanı ayrılması zorunludur. Bisiklet kompartımanlarının bulunduğu
raylı ulaşım sistemi araçlarında ve bu araçlara biniş yerlerinde, bisiklet
ile binilebildiğine dair görsel veya yazılı yönlendirme işaretleri
yerleştirilir. Durakların yakın çevresinde açık, kapalı veya katlı bisiklet
park istasyonları tesis edilir.
(5) Toplu taşıma araçlarında bisiklet sayısı ve
ağırlığı dikkate alınarak ulusal veya uluslararası sertifikaya sahip
bisiklet taşıma aparatları ilgili idarenin sorumluluğunda kullanılır.
ALTINCI BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Yürürlükten
kaldırılan yönetmelik
MADDE 19
– (1) 3/11/2015 tarihli ve 29521
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Şehir İçi Yollarda Bisiklet Yolları,
Bisiklet İstasyonları ve Bisiklet Park Yerleri Tasarımına ve Yapımına Dair
Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.
Yürürlük
MADDE 20
– (1) Bu Yönetmelik yayımı
tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 21
– (1) Bu Yönetmelik hükümlerini
Çevre ve Şehircilik Bakanı yürütür.
Ekleri için tıklayınız.
|