|
Sermaye Piyasası Kurulundan:
SERMAYE PİYASASINDA
FAALİYETTE BULUNACAK GAYRİMENKUL
DEĞERLEME KURULUŞLARI HAKKINDA TEBLİĞ (III-62.3)
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam,
Dayanak, Tanımlar ve Kısaltmalar
Amaç ve
kapsam
MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin amacı, sermaye piyasasında faaliyette
bulunacak gayrimenkul değerleme kuruluşlarının yetkilendirilmesine,
faaliyetlerine ve yetkilerinin kaldırılmasına ilişkin esasları
düzenlemektir.
(2) Sermaye piyasasında gayrimenkul değerleme
faaliyeti; sermaye piyasası mevzuatına tabi ortaklıklar, ihraççılar ve
sermaye piyasası kurumlarının, sermaye piyasası mevzuatı kapsamındaki
işlemlerine konu olan gayrimenkullerin, gayrimenkul projelerinin veya
gayrimenkullere bağlı hak ve faydaların belli bir tarihteki muhtemel
değerinin Kurul düzenlemeleri ve Kurulca kabul edilen değerleme
standartları çerçevesinde bağımsız ve tarafsız olarak takdir edilmesini
ifade eder.
(3) Kurulca yetkilendirilen gayrimenkul değerleme
kuruluşlarının bu maddenin ikinci fıkrası kapsamına girmeyen değerleme
faaliyetleri, bu Tebliğin kapsamı dışındadır.
(4) Kurulca yetkilendirilen gayrimenkul değerleme
kuruluşlarının bu maddenin ikinci fıkrası kapsamına girmeyen değerleme
faaliyetleri ve bu faaliyetler sonucunda hazırlanan değerleme raporları
hakkındaki şikayet başvuruları, münhasıran Türkiye Değerleme Uzmanları
Birliğine yapılır. Birliğin bu konudaki kararları kesindir. İlgili diğer
kurumlara yapılacak başvurular kendi mevzuatlarına tabidir.
Dayanak
MADDE 2 – (1) Bu Tebliğ, 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı
Sermaye Piyasası Kanununun 35 inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi,
62 nci maddesinin ikinci fıkrası, 63 üncü maddesinin birinci fıkrası ve 128
inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi hükümlerine dayanılarak
hazırlanmıştır.
Tanımlar
ve kısaltmalar
MADDE 3 – (1) Bu Tebliğde geçen;
a) Birlik: Türkiye Değerleme Uzmanları Birliğini,
b) Değerleme/Gayrimenkul Değerleme: 1 inci maddenin
ikinci fıkrasında kapsamı belirlenen sermaye piyasasında gayrimenkul
değerleme faaliyetini,
c) Değerleme Kadrosu: Gayrimenkul değerleme
kuruluşunda tam zamanlı olarak istihdam edilen gayrimenkul değerleme
uzmanlarını ve sorumlu değerleme uzmanlarını,
ç) Gayrimenkul Değerleme Uzmanı: Gayrimenkul
değerleme kuruluşu tarafından değerleme kadrosunda gayrimenkul değerlemesi
yapmak üzere tam zamanlı olarak istihdam edilen veya sözleşme imzalamak
suretiyle kuruluşa dışarıdan değerleme hizmeti sağlayan, asgari 4 yıllık
üniversite mezunu, gayrimenkul değerlemesi alanında en az 3 yıllık
tecrübesi bulunan ve Kurulca verilen Gayrimenkul Değerleme Lisansına sahip
olan gerçek kişileri,
d) Gayrimenkul Değerleme Uzman Yardımcısı:
Değerleme mesleğini öğretmek, yetiştirmek ve tecrübe kazandırmak amacıyla,
gayrimenkul değerleme uzmanları refakatinde değerleme faaliyetlerinde
bulunmak üzere gayrimenkul değerleme kuruluşu tarafından istihdam edilen,
asgari 4 yıllık üniversite mezunu, Kurulca verilen Gayrimenkul Değerleme
Lisansına sahip olan ancak gayrimenkul değerleme uzmanı olmak için gereken
tecrübe şartlarını henüz taşımayan gerçek kişileri,
e) Kanun: 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye
Piyasası Kanununu,
f) Konut Değerleme Uzmanı: Gayrimenkul değerleme
kuruluşu tarafından konut değerlemesi yapmak üzere tam zamanlı olarak
istihdam edilen veya sözleşme imzalamak suretiyle kuruluşa dışarıdan konut
değerlemesi hizmeti sağlayan, gayrimenkul değerlemesi alanında en az 1
yıllık tecrübesi bulunan ve Kurulca verilen Konut Değerleme Lisansına sahip
olan gerçek kişileri,
g) Kurul: Sermaye Piyasası Kurulunu,
ğ) Kuruluş/Gayrimenkul Değerleme Kuruluşu: Bu
Tebliğ uyarınca sermaye piyasasında gayrimenkul değerleme hizmeti vermek
üzere Kurul tarafından yetkilendirilen anonim şirketi,
h) Müşteri: Gayrimenkul değerleme hizmeti almak
üzere gayrimenkul değerleme kuruluşu ile sözleşme imzalayan gerçek ve tüzel
kişileri,
ı) Sorumlu Değerleme Uzmanı: Gayrimenkul değerleme
kuruluşunun ödenmiş sermayesinde asgari %10 oranında pay sahibi olan,
gayrimenkul değerleme uzmanı sayılmak için belirtilen şartların tamamını
taşıyan, gayrimenkul değerlemesi alanında en az 5 yıl tecrübesi olan,
kuruluş adına değerleme faaliyetlerini kişisel sorumluluğu ile yürüten ve
kuruluş adına değerleme raporlarını tek başına imzalamaya yetkili olan
gayrimenkul değerleme uzmanını,
i) Türk Ticaret Kanunu: 13/1/2011 tarihli ve 6102
sayılı Türk Ticaret Kanununu,
j) UDS: Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği ve
Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği tarafından yayımlanan Uluslararası
Değerleme Standartlarını,
k) Yönetici: Değerleme kuruluşunda, yönetim kurulu
üyesi, genel müdür, genel müdür yardımcısı olarak görev yapanlar ile bu
unvanları haiz olmamakla birlikte yetki ve görevleri itibarıyla bu
pozisyonlara denk veya daha üst konumlarda görev yapan personeli,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Gayrimenkul Değerleme Kuruluşunun
Yetkilendirilmesi
ve Faaliyet Esasları
Yetkilendirilecek
gayrimenkul değerleme kuruluşunda aranacak şartlar
MADDE 4 – (1) Bu Tebliğ kapsamında sermaye piyasasında
gayrimenkul değerleme faaliyetinde bulunmak amacıyla Kurula başvuracak
kuruluşun;
a) Anonim şirket olması,
b) Ticaret unvanında "gayrimenkul
değerleme" veya "taşınmaz değerleme" ibaresinin bulunması,
c) Paylarının tamamının nama yazılı olması,
ç) Ödenmiş sermayesinin asgari 1.000.000 TL olması
ve asgari ödenmiş sermayesini temsil eden paylarının tamamının nakit
karşılığı çıkarılmış olması,
d) Ödenmiş sermayesini temsil eden payların ve oy
haklarının asgari %51’inin, en az 2 sorumlu değerleme uzmanına ait olması,
e) Değerleme kadrosunun en az 2’si sorumlu
değerleme uzmanı olmak üzere asgari 10 adet tam zamanlı olarak istihdam
edilen gayrimenkul değerleme uzmanından oluşması,
f) Faaliyetini sürdürebilmek için yeterli mekan,
organizasyon, teknik donanım, belge ve kayıt düzenine sahip olması,
zorunludur.
(2) Ödenmiş sermayesinin asgari %51’inin doğrudan
veya dolaylı olarak bankalara veya kamu kuruluşlarına ait olması durumunda
birinci fıkranın (d) bendinde yer alan şart aranmaz. Ancak sorumlu
değerleme uzmanının sorumluluklarını yerine getirmek üzere bu Tebliğ
uyarınca sorumlu değerleme uzmanının bulundurması gereken, pay sahipliği
dışındaki diğer nitelikleri haiz en az 2 gayrimenkul değerleme uzmanının,
sorumlu değerleme uzmanı unvanını taşımak ve bunlara ait yükümlülüklere
tabi olmak üzere yönetim kurulu kararıyla atanması şarttır.
(3) Birinci fıkranın (ç) bendinde belirtilen asgari
ödenmiş sermaye tutarı, her yıl Hazine ve Maliye Bakanlığınca ilan edilen
yeniden değerleme oranı dikkate alınarak Kurulca yeniden belirlenir.
Değerleme oranı uygulanmış asgari ödenmiş sermaye tutarı yetkilendirilme
başvurusu aşamasında dikkate alınır.
Yetki
başvurusu sırasında gerekli olan bilgi ve belgeler
MADDE 5 – (1) 4 üncü maddede belirtilen koşulları sağlayan
kuruluşlar, sermaye piyasasında gayrimenkul değerleme faaliyetinde bulunmak
üzere yetkilendirilmek amacıyla aşağıda yer alan bilgi ve belgeler ile Kurula
başvururlar.
a) Kuruluşa ilişkin olarak;
1) Kurulca yetkilendirilme talebine ilişkin yönetim
kurulu kararı,
2) Tüm değişiklikleri içerecek şekilde tek metin
haline getirilmiş esas sözleşmesi,
3) Kuruluşun ortaklık yapısı hakkında bilgiler,
4) Sermayenin ödendiğine ilişkin mali müşavir
raporu,
5) Varsa, son 3 yıllık faaliyet raporları,
6) Varsa, son 3 yıllık finansal tabloları,
7) Organizasyon yapısı, yöneticiler ve gayrimenkul
değerleme uzmanlarına ilişkin bilgiler,
8) Varsa, son 3 yıl içerisinde hazırlanan
gayrimenkul değerleme raporları ve müşterilerin listesi,
9) Varsa, son 3 yıl içerisinde hazırlanmış
gayrimenkul değerleme raporlarından 5 adet örnek,
10) Değerlemede kullanılan analiz yöntemleri,
uyulan rapor standartları ve standart rapor formatları ile ilgili
açıklayıcı bilgiler,
11) Değerleme raporlarının yazımı sırasında
kullanılan çalışma kağıdı örnekleri,
12) Faaliyet ilke ve esasları ile iş akış
prosedürleri,
13) Bilgisayar yazılımı ve donanımına ilişkin bilgiler,
14) Mesleki sorumluluk sigortasının,
yetkilendirmeye ilişkin Kurul Kararının tebliğ edilmesini müteakip 1 ay
içerisinde yaptırılacağına ilişkin beyan.
b) Ortaklara ilişkin olarak;
1) Tüzel kişiler için esas sözleşmeleri ile
ortaklık yapılarına ve yöneticilerine ilişkin bilgiler,
2) Öz geçmişler,
3) 7 nci maddede belirtilen belgeler,
4) Pay sahibi veya yönetim kurulu üyesi olduğu veya
yönetiminde yer aldığı başka ortaklıklar varsa, bunların son üç yıllık
finansal tabloları, ortaklık yapıları, esas sözleşmeleri ile faaliyet
raporları.
c) Yöneticilere ilişkin olarak;
1) Öz geçmişler,
2) 7 nci maddede belirtilen belgeler,
3) Pay sahibi veya yönetim kurulu üyesi olduğu veya
yönetiminde yer aldığı başka ortaklıklar varsa, bunların son üç yıllık
finansal tabloları, ortaklık yapıları, esas sözleşmeleri ile faaliyet
raporları.
ç) Sorumlu değerleme uzmanlarına ilişkin olarak;
1) Öz geçmişler,
2) Gayrimenkul Değerleme Lisanslarının birer
örneği,
3) 7 nci maddede belirtilen belgeler,
4) Yönetim kurulu kararı ile onaylanan iş akış
süreçleri ve değerleme rapor formatlarının imza karşılığı alındığına dair
beyanlar,
5) Tecrübe koşulunu sağladığına dair Birlikten
alınacak belge.
d) Gayrimenkul değerleme uzmanlarına ilişkin
olarak;
1) Öz geçmişler,
2) Gayrimenkul Değerleme Lisanslarının birer
örneği,
3) 7 nci maddede belirtilen belgeler,
4) Yönetim kurulu kararı ile onaylanan iş akış
süreçleri ve değerleme rapor formatlarının imza karşılığı alındığına dair
beyanlar,
5) Tecrübe koşulunu sağladığına dair Birlikten alınacak
belge.
e) Gayrimenkul değerleme uzman yardımcılarına
ilişkin olarak;
1) Öz geçmişler,
2) Gayrimenkul Değerleme Lisanslarının birer
örneği,
3) 7 nci maddede belirtilen belgeler.
(2) Başvuruların değerlendirilmesi sırasında,
gerekli görülmesi halinde ek bilgi ve belge istenebilir.
(3) Kurula yapılacak başvurularda standartları
Kurulca belirlenecek formların kullanılması zorunludur. Kurulca eksikliği
tespit edilen veya ek olarak istenen bilgi ve belgelerin, kuruluşa bildirim
tarihini müteakip en geç 30 gün içinde Kurula gönderilmesi zorunludur.
Belirtilen sürenin aşılması halinde ilgili kuruluşun başvurusu işlemden
kaldırılır.
Kurul
incelemesi ve yetkilendirmenin kapsamı
MADDE 6 – (1) Gayrimenkul değerleme kuruluşlarının
yetkilendirilmesi konusundaki başvurular; Kurulca, Tebliğde aranan
şartların yerine getirilip getirilmediği hususları gözönüne alınarak
incelenir. İnceleme sonucunda uygun görülen kuruluşlar Sermaye Piyasasında
Gayrimenkul Değerlemesi Yapmaya Yetkili Kuruluşlar Listesine alınır ve Kurulca
kamuya duyurulur.
(2) Kuruluşun yetkilendirilmesi, söz konusu
kuruluşun ve işlemlerinin Kurulca tekeffülü anlamına gelmez. Kuruluşun
sermaye piyasası mevzuatı kapsamı dışında yapmış olduğu değerleme
faaliyetleri Kurul nezdinde herhangi bir sorumluluk doğurmaz.
Ortakların,
yöneticilerin ve gayrimenkul değerleme uzmanlarının genel nitelikleri
MADDE 7 – (1) Kuruluşun ortakları, yöneticileri, gayrimenkul
değerleme uzmanları ile kuruluşun tüzel kişi ortaklarının yönetim kurulu
üyelerinin;
a) Müflis olmaması, konkordato ilan etmiş olmaması
ya da hakkında iflasın ertelenmesi kararı verilmiş olmaması,
b) Faaliyet izinlerinden biri Kurulca iptal edilmiş
sermaye piyasası kurumlarında, bu müeyyideyi gerektiren olayda sorumluluğu
bulunan kişilerden olmaması,
c) Kanunda yazılı suçlardan kesinleşmiş
mahkumiyetinin bulunmaması,
ç) 14/1/1982 tarihli ve 35 sayılı Ödeme Güçlüğü
İçinde Bulunan Bankerlerin İşlemleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ve
eklerine göre kendileri veya ortağı olduğu kuruluşlar hakkında tasfiye
kararı verilmemiş olması,
d) 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza
Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten
işlenen bir suçtan dolayı beş yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya
da devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin
işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık,
dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye
fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, bilişim sistemini
engelleme, bozma, verileri yok etme veya değiştirme, banka veya kredi
kartlarının kötüye kullanılması, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini
aklama, terörizmin finansmanı, kaçakçılık, vergi kaçakçılığı veya haksız
mal edinme suçlarından mahkûm olmaması,
e) Mesleğin gerektirdiği dürüstlük ve itibara sahip
bulunması,
f) Emlak komisyonculuğu alanında faaliyet gösteren
herhangi bir şirkete ortak olmaması veya herhangi bir unvanla görev
almaması,
şarttır.
(2) İlgililer bu nitelikleri taşıdıklarına dair
yazılı beyanlarını Kurula bildirirler. Kuruluş bu kapsamda Kurula sunulan
beyanlardaki değişikliklerin Kurula bildirimini izlemekle mükelleftir.
Gayrimenkul
değerleme uzmanı ve uzman yardımcısı
MADDE 8 – (1) Gayrimenkul değerleme uzmanı; gayrimenkul
değerleme kuruluşu tarafından değerleme kadrosunda gayrimenkul değerlemesi
yapmak üzere tam zamanlı olarak istihdam edilen veya sözleşme imzalamak suretiyle
kuruluşa dışarıdan değerleme hizmeti sağlayan, asgari 4 yıllık üniversite
mezunu, gayrimenkul değerlemesi alanında en az 3 yıllık tecrübesi bulunan
ve Kurulca verilen gayrimenkul değerleme lisansına sahip olan gerçek
kişidir.
(2) Kuruluşun değerleme kadrosunda yer alacak
gayrimenkul değerleme uzmanları, yönetim kurulu kararıyla görevlendirilir.
(3) Kuruluş, gayrimenkul değerleme uzmanı olmak
için gereken tecrübe şartlarını henüz taşımayan uzman adaylarını, değerleme
mesleğini öğretmek, yetiştirmek ve tecrübe kazandırmak amacıyla,
gayrimenkul değerleme uzmanları refakatinde değerleme faaliyetlerinde
bulunmak üzere, gayrimenkul değerleme uzman yardımcısı olarak istihdam
eder. Kuruluş nezdinde, Değerleme Kadrosunun en az %10’u kadar gayrimenkul
değerleme uzman yardımcısı istihdam edilmesi zorunludur.
(4) Kuruluş, talep edilmesi halinde, bünyesinde
çalışmakta olan veya geçmişte çalışmış olan Gayrimenkul Değerleme Lisansına
sahip kişinin uzmanlık tecrübe koşulunun sağlanmasına yönelik tevsik edici
belgeleri, ilgili kişiye vermekle yükümlüdür.
Sorumlu
değerleme uzmanı
MADDE 9 – (1) Sorumlu değerleme uzmanı; gayrimenkul
değerleme kuruluşunun ödenmiş sermayesinde asgari %10 oranında pay sahibi
olan, gayrimenkul değerleme uzmanı sayılmak için belirtilen şartların
tamamını taşıyan, gayrimenkul değerlemesi alanında en az 5 yıl tecrübesi
olan, kuruluş adına değerleme faaliyetlerini kişisel sorumluluğu ile
yürüten ve kuruluş adına değerleme raporlarını tek başına imzalamaya
yetkili olan gayrimenkul değerleme uzmanıdır.
(2) Kuruluş nezdinde hazırlanan raporları, kontrol
etmek ve bu kontrol sonucunda rapora imza atmakla görevli kişilerin, bu Tebliğ
uyarınca sorumlu değerleme uzmanının bulundurması gereken pay sahipliği
dışındaki diğer niteliklere haiz olması gerekir.
(3) 14/8/2014 tarihli ve 29088 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Sermaye Piyasasında Faaliyette Bulunanlar İçin
Lisanslama ve Sicil Tutmaya İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ (VII-128.7)’in
10 uncu maddesinin ikinci fıkrası uyarınca Gayrimenkul Değerleme Lisansı
alanlar, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan tecrübe koşulunu sağlamış
sayılırlar.
Pay
devirleri ve esas sözleşme değişiklikleri
MADDE 10
– (1) Kuruluş bünyesinde sorumlu
değerleme uzmanı olarak görev almak amacıyla gerçekleştirilecek sermaye
paylarının devrine ilişkin olarak Kurulun uygun görüşünün alınması
zorunludur. Bu kapsamdaki pay devirleri Kurulun uygun görüşü alınmaksızın
yapılırsa, hükümsüzdür ve pay defterine kaydolunamaz. Sorumlu değerleme
uzmanı olarak görev alacak gayrimenkul değerleme uzmanının payları
devralmasından önce, kuruluşun yönetim kurulu söz konusu pay devrine
ilişkin olarak bir uygunluk kararı verir ve ilgili kişinin sorumlu
değerleme uzmanı olmak için gerekli şartları taşıdığını tevsik edici bilgi
ve belgeler ile birlikte Kurula başvurur.
(2) Diğer pay devirlerinde; pay devrine ilişkin
yönetim kurulu kararı ve pay defteri kayıtları ile birlikte en geç 6 iş
günü içinde Kurula gönderilerek bilgi verilir. Pay devrinde, yeni bir
ortağın kuruluş sermayesine ortak olması halinde ilgili kişinin 7 nci
maddede aranan şartları taşıdığına ilişkin bilgi ve belgelerin de bildirim
kapsamında Kurula gönderilmesi gerekir.
(3) Esas sözleşme değişikliklerine ilişkin olarak
Kurulun uygun görüşünün alınması zorunludur. Esas sözleşme
değişikliklerinin tescilini müteakip gerekli bilgi ve belgeler Kurula
bildirilir.
Şube
açılması ve dışarıdan gayrimenkul değerleme hizmeti alınması
MADDE 11
– (1) Gayrimenkul değerleme
kuruluşları, faaliyetlerini sürdürebilmek için yeterli mekan, personel ve
donanıma sahip olması ve bünyesinde, bu Tebliğ uyarınca sorumlu değerleme
uzmanının bulundurması gereken pay sahipliği dışındaki diğer niteliklere
haiz olan bir kişinin tam zamanlı şube müdürü olarak istihdam edilmesi
şartıyla, şube açabilirler.
(2) Şube açılması halinde, tescili takiben en geç 6
iş günü içinde Kurula bildirim yapılması zorunludur. Kurula yapılacak
bildirimde, şubenin adresi, iletişim bilgileri, şubede istihdam edilecek
gayrimenkul değerleme uzmanları ile diğer personelin bilgilerine yer
verilir.
(3) Sermaye piyasası mevzuatı kapsamında
gerçekleştirilen değerleme faaliyetlerinde dışarıdan hizmet alınarak
gayrimenkul değerleme hizmeti sağlanamaz.
(4) Kuruluşun merkezinin veya şubesinin bulunduğu
illerde, konut değerlemesi haricinde, değerleme hizmetleri kuruluşun
değerleme kadrosundaki gayrimenkul değerleme uzmanları tarafından yerine
getirilir. Kuruluş, bu yerlerde dışarıdan hizmet alarak, konut değerlemesi
haricinde, gayrimenkul değerleme hizmeti sağlayamaz. Kurul, gayrimenkul
değerleme kuruluşunun iş hacminin önemli bir bölümünü oluşturan illerde
gayrimenkul değerleme kuruluşuna şube açma zorunluluğu getirebilir.
Yapılabilecek
faaliyetler ve yasaklar
MADDE 12
– (1) Gayrimenkul değerleme
kuruluşları; gayrimenkul değerleme faaliyetinin yanı sıra, gayrimenkullerle
ilgili piyasa araştırması, fizibilite çalışması, gayrimenkul ve buna bağlı
hakların hukuki durumunun analizi, boş arazi ve geliştirilmiş proje değeri
analizi, en verimli ve en iyi kullanım değeri analizi gibi alanlarda
danışmanlık hizmeti verebilirler. Mesleki uzmanlıklarının dışında yer alan
ve özel ihtisas ve tecrübe gerektiren gayrimenkul dışı varlıkların değerleme
faaliyetlerini üstlenemezler. Kurulun, gayrimenkul dışındaki varlıkların
sermaye piyasası mevzuatı kapsamındaki değerlemelerine ilişkin
düzenlemelerinde yer alan hükümler saklıdır.
(2) Bir gayrimenkulün 22/11/2001 tarihli ve 4721
sayılı Türk Medeni Kanununun 684 üncü maddesi uyarınca bütünleyici parçası
ile 686 ncı maddesi uyarınca eklentisi olan unsurları da münferit olarak
değerleyebilirler.
(3) Gayrimenkul değerleme kuruluşları, birinci ve
ikinci fıkralarda belirtilen faaliyetler dışında emlak komisyonculuğu dahil
başka bir faaliyette bulunamazlar. Bilgi ve yeteneklerinin yeterli olmadığı
işleri kabul edemezler.
(4) Gayrimenkul değerleme uzmanları ile konut
değerleme uzmanları ise;
a) Aynı anda birden fazla gayrimenkul değerleme
kuruluşunda istihdam edilemezler, ortak olamazlar, başka sermaye piyasası
kurumlarında ortak veya yönetici olamazlar,
b) Meslekleri ile ve meslek onurlarıyla bağdaşmayan
davranışlarda bulunamazlar,
c) Mesleki uzmanlıklarının dışında yer alan ve özel
ihtisas ve tecrübe gerektiren varlıkların değerleme faaliyetlerini
üstlenemezler,
ç) Değerleme hizmeti verdikleri, müşterisi
konumunda olan ortaklıklarda ve iştiraklerinde her ne unvanla olursa olsun
aradan 2 yıl geçmedikçe görev alamazlar,
d) Mesleki özen ve titizlik kuralları kapsamında
gerekli zamanı ayıramayacakları değerleme hizmetlerini kabul edemezler.
(5) Gayrimenkul değerleme kuruluşları tarafından
değerleme kadrosunda gayrimenkul değerlemesi yapmak üzere tam zamanlı
olarak istihdam edilen gayrimenkul değerleme uzmanları, birinci ve ikinci
fıkralarda belirtilen faaliyetler dışında emlak komisyonculuğu dahil başka
bir faaliyette bulunamazlar.
(6) Gayrimenkul değerleme kuruluşları ile sözleşme
imzalamak suretiyle kuruluşlara dışarıdan değerleme hizmeti sağlayan
gayrimenkul değerleme uzmanları ile konut değerleme uzmanlarına beşinci
fıkra hükümleri uygulanmaz. Ancak bu kişiler hiçbir koşulda emlak
komisyonculuğu faaliyetinde bulunamazlar.
(7) Gayrimenkul değerleme kuruluşları ve
gayrimenkul değerleme uzmanları, Kanunun 76 ncı maddesinin onuncu fıkrası
uyarınca, Birlik Statüsüne ve Birlik tarafından alınacak kararlara uymakla
yükümlüdürler.
Yetki ve
lisans iptali
MADDE 13
– (1) Kurulca, aşağıda yer alan
aykırılıkların tespiti halinde Kanunun 96 ncı maddesi kapsamında,
gayrimenkul değerleme kuruluşunun sermaye piyasasında değerleme
faaliyetinde bulunma yetkisi iptal edilebilir.
a) 4 üncü maddede belirtilen başvuru koşullarından
birinin kaybedilmesi ve bu durumun 6 ay süre ile devam etmesi,
b) 12 nci maddede belirtilen faaliyet yasakları ile
16 ncı ve 17 nci maddelerde belirtilen bağımsızlık ilkelerine uyulmaması,
c) Sermaye piyasası mevzuatında gayrimenkul
değerleme kuruluşları için belirlenen düzenlemelere uyulmaması,
ç) Değerleme raporunun en az bir sorumlu değerleme uzmanı
tarafından imzalanmamış olması,
d) Değerleme faaliyetlerinde, sorumlu değerleme
uzmanı dahil gayrimenkul değerleme uzmanları tarafından yeterli inceleme
yapılmaması, çalışma kağıtları, dijital dokümanlar ile rapordaki bilgilerin
raporda ulaşılan sonucu kanıtlayacak düzeyde olmaması, dürüstlük,
bağımsızlık, tarafsızlık, güvenilirlik, mesleki özen ve titizlik ilkelerine
uyulmaması,
e) Tebliğ hükümleri ve UDS’ye aykırı olarak hatalı,
eksik, yanıltıcı, taraflı ve gerçeğe aykırı rapor düzenlenmesi,
f) Tebliğ kapsamındaki bildirim yükümlülüklerinin
zamanında, tam ve doğru olarak yerine getirilmemesi,
g) Kurulca veya Kurulca görevlendirilenlerce
istenebilecek her tür bilgi veya belgenin verilmemesi, geciktirilmesi veya
yanlış bilgi verilmesi,
ğ) Kanunun 76 ncı maddesi kapsamında Birlik
tarafından alınan kararlara uyulmaması, verilen zorunlu eğitimlere
katılınmaması ve belirlenen üyelik aidatlarının ödenmemesi,
h) Kurul tarafından yayımlanan Gayrimenkul
Değerleme Asgari Ücret Tarifesi ve Uygulama Esaslarına uyulmaması,
ı) Türk Ticaret Kanunu, bankacılık mevzuatı ve
ilgili diğer mevzuata aykırılıkları nedeniyle yaptırıma tabi tutulmuş
olması ve durumun ilgili kurum tarafından Kurula bildirilmesi.
(2) Kurulca yetkisi iptal edilen kuruluş, yetki
iptaline ilişkin Kurul karar tarihinden itibaren 1 yıl süreyle sermaye
piyasasında değerleme hizmeti vermek üzere yeniden yetki talebi için Kurula
başvuramaz. Kurulca yetkisi iptal edilen kuruluşun ortakları ve yönetim
kurulu üyeleri ise yetki iptalinde sorumlulukları bulunması halinde, 1 yıl
süreyle değerleme hizmeti vermek üzere Kurulca yetkilendirilmek üzere
başvuruda bulunan başka bir gayrimenkul değerleme kuruluşunda veya Kurulca
yetkilendirilmiş başka bir gayrimenkul değerleme kuruluşunda herhangi bir
unvan altında görev alamazlar ve ortak olamazlar. 1 yıllık sürenin
bitiminde Kurula yapılacak başvuruda; Kurulca yetkisi iptal edilen
kuruluşun, yetki iptaline neden olan şartları ortadan kaldırdığını, bu
şartların bir daha oluşmaması için gerekli tedbirleri aldığını ve kuruluşun
ortakları, yöneticileri ile gayrimenkul değerleme uzman ve uzman
yardımcılarının 7 nci maddede aranan şartları sağladığını ortaya koyması
halinde kuruluşun yeniden yetkilendirilme başvurusu değerlendirmeye
alınabilir.
(3) Birinci fıkranın (d) ve (e) bentlerinde
belirtilen hususlarda bir sorumluluk tespit edilmesi halinde, sorumluluğun
içeriğine göre, Kurul, sadece ilgili sorumlu değerleme uzmanı ve/veya
gayrimenkul değerleme uzmanlarının sermaye piyasasında gayrimenkul
değerleme yapmasını 1 yıldan az olmamak kaydı ile lisanslarını geçici veya
sürekli olarak iptal etmek suretiyle yasaklayabilir. Sermaye piyasasında
gayrimenkul değerleme yapması geçici olarak yasaklanan sorumlu değerleme
uzmanı ve/veya gayrimenkul değerleme uzmanları, yasak süresi sonunda
yasağın kaldırılması için Kurula başvurabilirler, anılan başvurular, ilgili
hakkında devam etmekte olan bir inceleme olup olmadığı da dikkate alınarak
Kurulca değerlendirilerek karara bağlanır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Gayrimenkul
Değerleme Faaliyetlerinde Uyulacak İlke ve Esaslar
Tam
zamanlılık
MADDE 14
– (1) Tam zamanlılık, gayrimenkul
değerleme hizmetinin kalitesinin artırılması ve kurumsallığın sağlanması
açısından gayrimenkul değerleme faaliyeti dışında meslek olarak başka bir
işle iştigal edilmemesini ve çalışma ortamlarında süreklilik arz edecek
şekilde değerleme faaliyetinde bulunulmasını ifade eder. Bu kapsamda,
değerleme kadrosunda yer alan gayrimenkul değerleme uzmanları ve uzman
yardımcılarının kuruluşta tam zamanlı olarak görev yapmaları zorunludur.
(2) Değerleme kadrosunda yer alan gayrimenkul
değerleme uzmanının bir başka şirkette istihdam edilmesi ve görev alması
tam zamanlılık ilkesinin ihlali anlamına gelir. Ancak değerleme
faaliyetlerini engellememek kaydıyla mahkemelerde bilirkişilik yapılması veya
eğitmen olarak hizmet verilmesi tam zamanlılığa engel teşkil etmez.
Sorumluluk
MADDE 15
– (1) Gayrimenkul değerleme
kuruluşları ve değerleme raporunu imzalayan gayrimenkul değerleme uzmanları
ile sorumlu değerleme uzmanları; faaliyetleri neticesinde düzenledikleri
raporlarda yer alan yanlış, yanıltıcı ve eksik bilgiler ile raporun
belirlenen standartlara uygun olmaması, yeterli incelemenin yapılmaması,
hatalı verilerin kullanılması dolayısıyla, müşterilerine veya söz konusu
rapordan faydalanan üçüncü kişilere verdikleri zararlardan Kanunun 32 nci
ve 63 üncü maddeleri uyarınca sorumludurlar.
(2) Kuruluşun ortakları, yönetim kurulu üyeleri ve
değerleme raporunu hazırlayanların cezai sorumlulukları saklıdır.
(3) Lisansları askıya alınan gayrimenkul değerleme
uzmanları değerleme faaliyetlerinde bulunamaz. Bu konunun takibi, gerekiyor
ise ilgili gayrimenkul değerleme uzmanının yenileme eğitimlerine
katılmasının sağlanması ve lisans askıda iken değerleme faaliyetlerinde
bulunulmaması konularında sorumluluk, ilgili gayrimenkul değerleme uzmanı
ile birlikte gayrimenkul değerleme kuruluşundadır.
Bağımsızlık
MADDE 16
– (1) Gayrimenkul değerleme
kuruluşları ile gayrimenkul değerleme uzmanları, değerleme faaliyetlerinde
bağımsız ve tarafsız olmak zorundadırlar. Bağımsızlık, mesleki faaliyetin
dürüst ve tarafsız yürütülmesini sağlayacak bir anlayış ve davranışlar
bütünüdür. Gayrimenkul değerleme uzmanlarının, değerleme faaliyetleri
sırasında dürüst ve tarafsız olmalarının yanında, bağımsızlıklarını ortadan
kaldırabilecek özel durumlarının da bulunmaması gerekir.
(2) Gayrimenkul değerleme uzmanları, çalışmaları
sırasında ortaya çıkabilecek çıkar çatışmalarından uzak kalmak, dürüstlük
ve tarafsızlıklarını etkileyebilecek hiçbir müdahaleye imkan vermemek,
inceleme sonucunda ulaştıkları görüşlerini, başkalarının doğrudan veya
dolaylı çıkarlarını düşünmeksizin raporlarında açıklamak zorundadırlar.
Bağımsızlığı
ortadan kaldıran durumlar
MADDE 17
– (1) Gayrimenkul değerleme
kuruluşu veya gayrimenkul değerleme uzmanının bağımsızlığının zedelendiğine
dair makul şüphe oluşması halinde, bağımsızlığın ortadan kalktığı kabul
edilir.
(2) Aşağıdaki durumlarda, bu durumlar ile sınırlı
olmamak kaydıyla, bağımsızlık ortadan kalkmış sayılır:
a) Gayrimenkul değerleme kuruluşunun ortakları, yöneticileri,
gayrimenkul değerleme uzmanları ve bunların üçüncü derece dahil kan ve
sıhri hısımları ile eşleri veya gayrimenkul değerleme kuruluşu tarafından;
1) Değerleme sözleşmesinde öngörülenler dışında
müşteriden veya müşteri ile ilgili olanlardan, doğrudan veya dolaylı olarak
bir menfaat elde edildiğinin veya menfaat sağlanacağı vaadinin ortaya
çıkması,
2) Müşteriyle veya müşterinin ortaklarıyla veya
müşterinin yönetim, denetim veya sermaye bakımlarından doğrudan ya da
dolaylı olarak bağlı bulunduğu veya nüfuzu altında bulundurduğu gerçek veya
tüzel kişilerle değerleme hizmeti verildiği dönem dahil olmak üzere son iki
yıl içerisinde ortaklık ilişkisine girilmiş olduğunun belirlenmiş olması,
3) Müşteri ile müşterinin bağlı ortaklıkları,
müşterek yönetime tabi teşebbüsleri ve iştiraklerinde değerleme hizmeti
verildiği dönem dahil olmak üzere son iki yıl içerisinde kurucu ve/veya
yönetici olarak görev alınması veya ticari ilişki içinde bulunulması,
4) Müşteri veya müşterinin bağlı ortaklıkları,
müşterek yönetime tabi teşebbüsleri ve iştirakleri ile olağan ekonomik
ilişkiler dışında borç-alacak ilişkisine girilmiş olması.
b) Geçmiş yıllara ilişkin değerleme ücretinin,
geçerli bir nedene dayanmaksızın, müşteri tarafından ödenmemesi.
c) Değerleme ücretinin, değerleme sonuçları ile
ilgili şartlara bağlanmış olması veya piyasa rayicinden bariz farklılıklar
göstermesi, kuruluş tarafından müşteriye sunulan diğer hizmetler dikkate
alınarak belirlenmesi.
ç) Gayrimenkul değerleme kuruluşunun son beş takvim
yılı içerisinde tüm değerleme faaliyetlerinden kaynaklanan hasılatlarının
%40’ından fazlasının tek bir gerçek veya tüzel kişi ile bağlı ortaklarından
elde edilmesi.
(3) Bağımsızlığı ortadan kaldıran durumlar, ikinci
fıkranın (ç) bendi hükmü haricinde, gayrimenkul değerleme kuruluşuna
dışarıdan hizmet veren kişi ve kuruluşlar için de geçerlidir.
Mesleki
özen ve titizlik
MADDE 18
– (1) Gayrimenkul değerleme
uzmanları; değerleme faaliyetinin bütün aşamalarında gerekli mesleki özen
ve titizliği göstermek zorundadırlar. Özen ve titizlik, dikkatli ve
basiretli bir değerleme uzmanının aynı koşullar altında ayrıntılara
vereceği önemi, göstereceği dikkat ve gayreti ifade eder. Gerekli özen ve
titizliğin asgari kıstası, değerlemeye ilişkin Kurul düzenlemelerine ve
ayrıca Birlik düzenlemelerine eksiksiz uyulmasıdır. Buna göre, gayrimenkul
değerleme uzmanı değerleme faaliyetini gerektiği şekilde planlamak, program
yapmak, yeterli miktarda, uygun nitelikte ve güvenilir bilgi ve belge
toplayarak inceleme yapmak, düzenli çalışma kağıtları hazırlamak ve bütün
bunların sonucunda oluşturduğu görüşleri, özen ve titizlikle düzenleyeceği
değerleme raporunda açıklamak zorundadır.
Sır
saklama yükümlülüğü
MADDE 19
– (1) Gayrimenkul değerleme
uzmanları, kuruluşun yöneticileri ile kuruluşa dışarıdan değerleme hizmeti
veren kişiler; müşterileri ve değerlemesini yaptıkları işlerle ilgili
bilgileri açıklayamazlar; kendilerine veya üçüncü kişilere doğrudan veya
dolaylı menfaat sağlama veya başkalarını zarara uğratma amacıyla
kullanamazlar. Bu yükümlülük görevden ayrıldıktan sonra da devam eder.
(2) Ancak; müşterilerinin açık onayı veya talebinin
olması, mevzuat uyarınca yetkili kamu kuruluşlarınca veya Birlik tarafından
talep edilmesi hallerinde söz konusu bilgiler ilgililere verilebilir.
İşin
kabulü ve işin devri
MADDE 20
– (1) Gayrimenkul değerleme
kuruluşları, müşterileri ile gayrimenkul değerleme sözleşmesi yapmadan
önce, üstlenecekleri gayrimenkul değerleme işinin kendilerine
getirebileceği riski tespit etmek, gayrimenkul değerleme hizmetinin kapsam
ve planlamasını belirlemek amacıyla gerekli ön araştırmaları yapmak
zorundadırlar.
(2) Gayrimenkul değerleme kuruluşları, 12 nci madde
hükümlerine aykırılık teşkil edecek herhangi bir işi kabul edemezler.
(3) Gayrimenkul değerleme kuruluşları ve/veya gayrimenkul
değerleme uzmanları, 17 nci maddede belirtilen bağımsızlığı ortadan
kaldıran durumların meydana gelmesi halinde bu ilişkilerde taraf olan
müşteriye değerleme hizmeti sağlayamazlar. İşin kabulünden önce 17 nci
madde uyarınca bağımsızlığı ortadan kaldıran bir durumun olup olmadığı
araştırılır. Böyle bir durumun işin kabulünden sonra öğrenilmesi halinde,
kuruluş, derhal işi sona erdirerek, durumu en geç 6 iş günü içinde
gerekçeleri ile birlikte Kurula bildirmekle yükümlüdür. Bu durumda kuruluş,
çalışma notlarını ve gerekli tüm bilgileri, yerine geçecek olan kuruluşa
devreder. Bu bildirim yapılmaksızın durumun tespit edilmesi halinde, Kurul
13 üncü madde hükümleri uyarınca, gerekli tedbirleri almaya yetkilidir.
Sözleşme
zorunluluğu
MADDE 21
– (1) Gayrimenkul değerleme
hizmetinin verilebilmesi için kuruluş ile müşteri arasında tarafların hak
ve yükümlülüklerini belirleyen her bir değerleme raporu için ayrı bir
değerleme sözleşmesi imzalanması esastır. Ancak, her bir değerleme raporu
için alınacak ücretin ayrı ayrı belirlenmesi ve sözleşmede açıkça
belirtilmesi şartıyla tek bir sözleşme imzalanabilir.
(2) Kanunun 57 nci maddesinin beşinci fıkrası
kapsamında yürütülecek değerleme faaliyetlerinde; Kurul veya Birlik
tarafından yayımlanan yıllık asgari ücret tarifesi ve uygulama esaslarına
aykırı olmamak koşuluyla birden fazla değerleme raporu için tek bir
sözleşme imzalanabilir.
(3) Sözleşmenin asgari olarak;
a) Gayrimenkul değerleme kuruluşunun vereceği
değerleme hizmeti sonucunda hazırlanacak değerleme raporunun, 1 inci
maddenin ikinci fıkrası kapsamında hazırlanıp hazırlanmadığına ilişkin
açıklama,
b) Değerlemesi yapılacak gayrimenkule, gayrimenkul
projelerine veya gayrimenkule dayalı hak ve faydalara ilişkin bilgileri,
c) Sözleşmenin taraflarını tanıtıcı bilgileri,
ç) Ücreti ve tespitine ilişkin esasları,
d) Çalışma saatleri ve tahsis edilen kişilere
ilişkin esaslar ile sermaye piyasası mevzuatı uyarınca yapılan değerlemelerde
değerleme kadrosunu,
e) Sözleşmenin süresi, sözleşmeden caymanın veya
sona ermesinin şartları,
f) Kuruluş ile müşterinin hukuki ve mali
sorumluluğuna ilişkin esasları,
g) Gayrimenkul değerleme kuruluşunun vereceği
değerleme hizmeti dolayısıyla doğabilecek zararların karşılanması amacıyla yapılan
mesleki sorumluluk sigortasına ilişkin bilgileri,
içermesi zorunludur.
(4) Gayrimenkul değerleme kuruluşundan alınan
değerleme hizmeti karşılığında müşteri tarafından değerleme ücretinin
ödenmesi zorunludur. Müşteri, değerleme raporunun herhangi bir nedenle
kabul edilmemesi, raporda belirtilen nihai değerin beğenilmemesi gibi
gerekçeler ile değerleme ücretini ödemekten kaçınamaz ve buna dair hususlar
sözleşmede yer alamaz.
(5) Değerleme çalışması, gayrimenkullerin,
gayrimenkul projelerinin veya gayrimenkullere bağlı hak ve faydaların,
değerleme tarihi itibarıyla muhtemel değerinin raporlanması çalışmasıdır.
Değerleme raporu tarihinden sonra pazar koşullarına bağlı olarak piyasadaki
değerlerin değişmesi halinde, bu durumdan değerleme kuruluşları sorumlu
tutulamaz ve sözleşmeye bu kapsamda hüküm konulamaz.
Ücretin
tespiti
MADDE 22
– (1) Değerleme hizmeti
karşılığında alınacak ücret, Kanunun 76 ncı maddesinin altıncı fıkrası
uyarınca belirlenen asgari ücret tarifesinde yer alan ücretlerin
tutarlarına ve sınırlarına ilişkin esaslara uygun olmak koşuluyla kuruluş
ve müşteri arasında serbestçe belirlenir.
(2) Ancak bu ücret;
a) Önceden kararlaştırılmış bir değer tahminine
bağlanamaz,
b) Değerleme işleminin tamamlanmasından sonra
belirlenemez,
c) Ödenmesi şarta bağlı olamaz.
Değerleme
raporu
MADDE 23
– (1) Değerleme çalışmasına ve
varılan sonuçlara ilişkin olarak hazırlanan değerleme raporunun, EK-1’de
yer alan asgari unsurları içerecek şekilde, yazılı olarak hazırlanması ve
en az bir sorumlu değerleme uzmanı tarafından imzalanması zorunludur.
Değerleme raporunun hazırlanmasına katkı veren kişilerin imzaları da ayrıca
değerleme raporunda yer alabilir.
(2) Değerleme raporlarının hazırlanmasında Birlik
tarafından hazırlanan rehberler ile İyi Uygulama Kılavuzlarından
yararlanılır.
Gayrimenkul
değerleme kuruluşlarına verilecek bilgiler
MADDE 24
– (1) Değerleme çalışmalarının
sağlıklı ve tutarlı bir şekilde yerine getirilmesi için gerekli olabilecek
veya nihai değer takdirini etkileyebilecek her türlü bilgi ve belgenin,
değerlemelerde esas alınmak üzere talep edilmese dahi müşteri tarafından
gayrimenkul değerleme kuruluşuna verilmesi zorunludur.
Mesleki
sorumluluk sigortası
MADDE 25
– (1) Gayrimenkul değerleme
kuruluşunun, değerleme raporlarına ilişkin olarak; genel şartları Hazine ve
Maliye Bakanlığınca belirlenen mesleki sorumluluk sigortası yaptırması
zorunludur.
(2) Mesleki sorumluluk sigortası poliçesinin bir
örneği düzenlendiği tarihten sonra 6 iş günü içinde Kurula gönderilir.
Bildirim
yükümlülüğü ve internet sayfası
MADDE 26
– (1) Tebliğin ilgili maddelerinde
belirtilen bildirim yükümlülüklerine ilave olarak aşağıdaki bilgi ve belgelerin de belirtilen süreler
içerisinde kuruluşlar tarafından Kurula iletilmesi zorunludur.
a) Olağan ve olağanüstü genel kurul toplantılarını
izleyen 6 iş günü içinde genel kurul tutanakları ile hazirun cetveli,
b) Kuruluşun gerçek ve tüzel kişi ortakları ile
yöneticileri, sorumlu değerleme uzmanları, gayrimenkul değerleme uzmanları,
şube müdürleri ile gayrimenkul değerleme uzman yardımcılarında değişiklik
olması halinde değişikliğin gerçekleşmesini müteakip 6 iş günü içinde
kuruluşta ortak olacak ya da görev alacak kişilerin Tebliğde aranan
şartları taşıdığına ilişkin bilgi ve belgeler ile kadrodaki unvan
değişikliklerinde atamaya ilişkin yönetim kurulu karar örneği,
c) Kuruluşun merkez veya şube adresi
değişikliklerinde, değişikliğin gerçekleşmesini müteakip 6 iş günü içinde
yeni adresleri içeren bildirim.
(2) 4 üncü maddenin birinci fıkrasında belirtilen
başvuru şartlarından herhangi birinin kaybedilmesi halinde en geç 6 iş günü
içinde bu durumun Kurula bildirimi zorunludur.
(3) Ortaklığın kurumsal internet sitesinde; ticaret
sicili bilgileri, son durum itibarıyla ortaklık, yönetim ve organizasyon
yapısı, değişikliklerin yayınlandığı Türkiye Ticaret Sicili Gazetelerinin
tarih ve sayısı ile birlikte ortaklık esas sözleşmesinin son hali ve 5
yıllık finansal raporlar yer alır.
(4) Finansal raporların bildirimlerinde, 13/6/2013
tarihli ve 28676 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sermaye Piyasasında
Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği (II-14.1) hükümlerine uyulur.
(5) Tebliğin 1 inci maddesinin ikinci fıkrası
kapsamında hazırlanan değerleme raporları ve bunların dayanak sözleşmeleri
ile kuruluşun hasılat dağılımına ilişkin bildirim esaslarının ayrıntısı
Kurul tarafından belirlenir.
(6) Bu madde uyarınca yapılacak bildirimlerin ve
internet sayfasında sunulacak bilgilerin hazırlanmasından, sunulmasından ve
gerçeğe uygunluğu ile doğruluğundan Türk Ticaret Kanunu ve sermaye piyasası
mevzuatı çerçevesinde gayrimenkul değerleme kuruluşunun sorumlu değerleme
uzmanları ile yönetim kurulu müştereken sorumludur. Söz konusu
bildirimlerin kapsamı ve ne şekilde yapılacağına ilişkin esaslar Kurulca
belirlenir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son
Hükümler
Kurul
denetimi
MADDE 27
– (1) Kurul, yetkilendirmiş olduğu
gayrimenkul değerleme kuruluşlarını gerekli gördüğü takdirde denetler, bu
kuruluşlardan her türlü bilgi ve belgeyi isteyebilir.
(2) Kuruluş, değerleme faaliyetleri ile ilgili
olarak hazırlanan raporları ve bu raporların dayanağını teşkil eden çalışma
kağıtlarını Kurulca istendiğinde ibraz edilmek üzere basılı olarak ve
Kurulca kabul edilmiş standartlarda oluşturulmuş elektronik ortamda,
değerleme raporu tarihinden itibaren en az 10 yıl süreyle saklamak
zorundadır.
Bağımsız
denetim yükümlülüğü, finansal raporlar ve şirket birleşmeleri
MADDE 28
– (1) Gayrimenkul değerleme
kuruluşlarının finansal raporlarının hazırlanması ve bağımsız denetimi,
Kurulun bağımsız denetim ve finansal raporlamaya ilişkin düzenlemelerine
tabidir.
(2) Kurul tarafından yetkilendirilmiş değerleme
kuruluşları, bir başka Kurulca yetkilendirilmiş değerleme kuruluşu ile
Kurulun onayını almak koşuluyla birleşebilir. Birleşme işlemi, devralma
veya yeni kuruluş şeklinde birleşme olarak gerçekleştirilebilir.
İlan ve
reklamlar
MADDE 29
– (1) Gayrimenkul değerleme
kuruluşları; elektronik ortam dahil her tür yazılı, sesli ve görüntülü
ilan, broşür, afiş ve bunlara benzer nitelikteki reklam ve duyurularda
aşağıda belirlenen ilkelere uyar.
a) Yanıltıcı ve aldatıcı, bilgi ve tecrübe
noksanlıklarını istismar eder tarzda ifadelere yer verilemez.
b) Taraflı ve gerçeğe aykırı bilgi verilemez.
c) Diğer kuruluşlarla karşılaştırma yapılamaz,
"en büyük", "en iyi", "en güvenilir",
"en sağlam" ve buna benzer subjektif ve abartılı bir imaj
yaratmaya yönelik ifadelere yer verilemez.
ç) Değerlemenin sonucu ile ilgili vaat ve
taahhütlerde bulunulamaz.
d) 12 nci madde kapsamı dışında kalan hizmetlerin
sunulacağına dair vaat ve taahhütlerde bulunulamaz.
(2) Kurulca yetkilendirilmemiş şirketlerin, Kurul
tarafından yetkilendirilmiş algısı yaratabilecek ifadeler veya görseller
kullanması yasaktır.
(3) Değerleme kuruluşları Kurul tarafından
yetkilendirilmiş olduklarını, kanuni bir zorunluluğun gerektirdiği haller
saklı kalmak üzere, sadece sermaye piyasası mevzuatı kapsamında
yürüttükleri değerleme faaliyetleri için kullanabilirler.
Yürürlükten
kaldırılan tebliğ
MADDE 30
– (1) 12/8/2001 tarihli ve 24491
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sermaye Piyasası Mevzuatı Çerçevesinde
Gayrimenkul Değerleme Hizmeti Verecek Şirketlere ve Bu Şirketlerin Kurulca
Listeye Alınmalarına İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ (Seri:VIII, No:35)
yürürlükten kaldırılmıştır.
(2) Birinci fıkra hükmü ile yürürlükten kaldırılan
Tebliğe yapılan atıflar bu Tebliğe yapılmış sayılır.
GEÇİCİ
MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin yayımı
tarihi itibarıyla Kurulca yetkilendirilmiş veya yetkilendirilmek üzere
başvurmuş gayrimenkul değerleme kuruluşları, 4 üncü maddenin birinci
fıkrasının (ç) ve (e) bentleri, 8 inci maddenin üçüncü fıkrası ile 11 inci
maddenin birinci fıkrasında yer alan hükümlere 1/1/2021 tarihine kadar, 11
inci maddenin üçüncü ve dördüncü fıkralarında yer alan hükümlere ise
1/1/2020 tarihine kadar uyum sağlamak zorundadırlar.
(2) Bu Tebliğin yayımı tarihi itibarıyla Kurulca
yetkilendirilmiş veya yetkilendirilmek üzere Kurula başvurmuş gayrimenkul
değerleme kuruluşları, 17 nci maddenin ikinci fıkrasının (ç) bendinde
belirtilen %40’lık oranın hesaplanmasına 1/1/2020 tarihi itibarıyla
başlamak ve anılan hükme 31/12/2024 tarihi itibarıyla uyum sağlamak zorundadırlar.
(3) Kurulca yetkilendirilmiş gayrimenkul değerleme
kuruluşlarının, geçici 2 nci madde hükmü saklı kalmak üzere, birinci ve
ikinci fıkralar kapsamında belirtilen hükümlere uyum sağlayamamaları
halinde, Kurul tarafından yetkileri iptal edilir.
GEÇİCİ
MADDE 2 – (1) Bu Tebliğin yayımı
tarihi itibarıyla Kurulca yetkilendirilmiş gayrimenkul değerleme
kuruluşlarının, son takvim yılı esas alınarak, değerleme faaliyetinden
kaynaklanan hasılatlarının yüzde ellisinden fazlasını, finans
kuruluşlarından alınan kredilerin teminatına konu olan gayrimenkuller
dışındaki değerleme faaliyetlerinden elde etmeleri halinde, 4 üncü maddenin
birinci fıkrasının (ç) ve (e) bentlerinde yer alan hükümlere uyum sağlama
zorunluluğu bulunmamaktadır. Bu fıkra kapsamına girmek isteyen kuruluş,
gerekli bilgi ve belgeler ile birlikte en geç 31/12/2020 tarihine kadar
Kurula başvuruda bulunur.
(2) Bu maddenin birinci fıkrası hükmüne tabi
kuruluşun, değerleme kadrosunun en az 2’si sorumlu değerleme uzmanı olmak
üzere asgari 5 adet tam zamanlı olarak istihdam edilen gayrimenkul
değerleme uzmanından oluşması zorunludur.
Yürürlük
MADDE 31
– (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde
yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 32
– (1) Bu Tebliğ hükümlerini Sermaye
Piyasası Kurulu yürütür.
Ekleri için tıklayınız
|