|
Tarım ve Orman Bakanlığından:
TÜRK GIDA
KODEKSİ VÜCUT AĞIRLIĞI KONTROLÜ İÇİN
DİYETİN YERİNİ ALAN GIDALAR TEBLİĞİ
(TEBLİĞ NO:
2019/15)
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin amacı, vücut ağırlığı kontrolü
için diyetin yerini alan gıdaların bileşim, etiketleme, sunum ve reklam
gerekliliklerini belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Tebliğ, vücut ağırlığı kontrolü için diyetin
yerini alan gıdaları ve bu gıdaların bileşim, etiketleme, sunum ve reklam
gerekliliklerini kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Tebliğ; 29/12/2011 tarihli ve 28157 üçüncü
mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliğine
ve 2/7/2019 tarihli ve 30819 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda
Kodeksi Bebek ve Küçük Çocuklara Yönelik Gıdalar ile Vücut Ağırlığı
Kontrolü İçin Diyetin Yerini Alan Gıdalar Yönetmeliğine dayanılarak
hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Tebliğde geçen;
a) Bakanlık: Tarım ve Orman Bakanlığını,
b) Vücut ağırlığı kontrolü için diyetin yerini alan
gıdalar: Gıda işletmecisinin talimatına göre kullanıldığında, tüm günlük
diyetin yerini alan, vücut ağırlığının azaltılması amacıyla enerjisi
kısıtlanmış diyetler için özel olarak formüle edilmiş gıdaları,
ifade eder.
Piyasaya
arz
MADDE 5 – (1) Bu Tebliğ kapsamındaki gıdalar “vücut ağırlığı
kontrolü için diyetin yerini alan gıda” adı ile satılır.
(2) Vücut ağırlığı kontrolü için diyetin yerini
alan gıdalar, sadece bu Tebliğe uygun olmaları halinde piyasaya arz
edilebilir.
Bileşim
gereklilikleri
MADDE 6 – (1) Vücut ağırlığı kontrolü için diyetin yerini
alan gıdaların bileşimi, Ek-2’deki Aminoasit Gereksinim Tablosunda yer alan
spesifikasyonlarla birlikte Ek-1’deki bileşim gerekliliklerine uygun olur.
(2) Ek-1’de yer alan bileşim gereklilikleri,
tüketime hazır olarak piyasaya sunulan ya da üreticinin talimatlarına göre
hazırlanarak tüketime hazır hale getirilen ürüne uygulanır.
(3) Vücut ağırlığı kontrolü için diyetin yerini
alan gıdalar, Ek-1’de listelenen bileşenlerin yanı sıra, genel kabul görmüş
bilimsel veriler vasıtasıyla uygunluğu kanıtlanmış olan diğer bileşenleri
de içerebilir. Bu diğer bileşenlerin uygunluğu Bakanlıkça değerlendirilir.
İhtiyaç duyulması halinde, Türk Gıda Kodeksi Bebek ve Küçük Çocuklara
Yönelik Gıdalar ile Vücut Ağırlığı Kontrolü İçin Diyetin Yerini Alan
Gıdalar Yönetmeliğinin 11 inci maddesinin ikinci fıkrası dikkate alınır.
Gıda
hakkında bilgilendirme ile ilgili özel gereklilikler
MADDE 7 – (1) Vücut ağırlığı kontrolü için diyetin yerini
alan gıdalar için, 26/1/2017 tarihli ve 29960 mükerrer sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Gıda Etiketleme ve Tüketicileri
Bilgilendirme Yönetmeliğinin 9 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan
zorunlu bilgilere ek olarak aşağıdaki bilgilere de yer verilmesi
zorunludur:
a) Ürünün yalnızca vücut ağırlığını azaltmayı
amaçlayan sağlıklı fazla kilolu veya obez yetişkinler için olduğuna dair
ifade,
b) Ürünü kullanmaya başlamadan önce, tıp veya
beslenme ve diyetetik alanlarında çalışan bir sağlık meslek mensubunun
tavsiyesinin alınmasının önerildiğine dair ifade,
c) Ürünün hamile veya emziren kadınlar ve ergenler
tarafından kullanılmaması ve sağlık problemi olan kişiler tarafından tıp
veya beslenme ve diyetetik alanlarında çalışan bir sağlık meslek mensubunun
tavsiyesi olmadan kullanılmaması gerektiğine dair ifade,
ç) Günlük yeterli miktarda sıvı alımının önemine
dair ifade,
d) Ürünün, kullanma talimatına uygun olarak
kullanıldığında, günlük temel besin öğelerini yeterli miktarlarda
sağladığına dair ifade,
e) Ürünün sağlıklı fazla kilolu veya obez
yetişkinler tarafından, tıp veya beslenme ve diyetetik alanlarında çalışan
bir sağlık meslek mensubunun tavsiyesi olmaksızın, 8 haftadan fazla bir süre
boyunca veya daha kısa sürelerle tekrarlı olarak kullanılmaması gerektiğine
dair ifade,
f) Gerektiğinde, uygun hazırlama talimatı ve bu
talimata uyulmasının önemini belirten ifade,
g) Ürün, üretici talimatlarına göre
kullanıldığında, günde 20 g'dan fazla poliol alımını sağlıyorsa etikette
gıdanın laksatif etkisinin olabileceğini belirten ifade,
ğ) Ürüne diyet lifi ilave edilmediyse, ürün ile
birlikte diyet lifi alınmasının mümkün olup olmadığı konusunda tıp veya
beslenme ve diyetetik alanlarında çalışan bir sağlık meslek mensubunun
tavsiyesine başvurulması gerektiğine ilişkin ifade.
(2) Birinci fıkra hükümlerince, etiket üzerinde
zorunlu olarak yer alacak ifadeler, Türk Gıda Kodeksi Gıda Etiketleme ve
Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliğinin 16 ncı maddesinin ikinci ve
üçüncü fıkralarında belirtilen şartlara uygun olur.
(3) Vücut ağırlığı kontrolü için diyetin yerini
alan gıdaların etiketleme, sunum ve reklamında, bunların kullanımı
sonucunda ortaya çıkan kilo/ağırlık kaybı hızı veya miktarına ilişkin bir
ifade yer alamaz.
Beslenme
bildirimi ile ilgili özel gereklilikler
MADDE 8 – (1) Türk Gıda Kodeksi Gıda Etiketleme ve
Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliğinin 35 inci maddesinin birinci
fıkrasına ilave olarak, vücut ağırlığı kontrolü için diyetin yerini alan
gıdaların zorunlu beslenme bildirimi Ek-1’de listelenen ve üründe bulunan
her bir mineral ve vitamin miktarını içerir. Ayrıca; vücut ağırlığı kontrolü
için diyetin yerini alan gıdaların zorunlu beslenme bildirimi, mevcut kolin
miktarını ve ilave edilmişse diyet lifi miktarını içerir.
(2) Türk Gıda Kodeksi Gıda Etiketleme ve
Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliğinin 35 inci maddesinin ikinci
fıkrasının (a), (b), (c), (ç) ve (d) bentleri hükümlerine ilave olarak,
vücut ağırlığı kontrolü için diyetin yerini alan gıdaların zorunlu beslenme
bildirimi aşağıdakilerle desteklenebilir:
a) Yağ ve karbonhidratların bileşenlerinin
miktarları,
b) Birinci fıkra kapsamında olmayan ancak, Türk
Gıda Kodeksi Bebek ve Küçük Çocuklara Yönelik Gıdalar ile Vücut Ağırlığı Kontrolü
İçin Diyetin Yerini Alan Gıdalar Yönetmeliğinin Ek-1’inde listelenen
maddelerin miktarları,
c) 6 ncı maddenin üçüncü fıkrasına uygun olarak
ürüne eklenen maddelerin miktarları.
(3) Türk Gıda Kodeksi Gıda Etiketleme ve
Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliğinin 35 inci maddesinin üçüncü
fıkrasına istisna olarak, vücut ağırlığı kontrolü için diyetin yerini alan
gıdaların zorunlu beslenme bildiriminin içerdiği bilgiler etiket üzerinde
tekrar edilmez.
(4) Beslenme bildirimi, ambalajı veya kabının en
geniş yüzeyinin boyutundan bağımsız olarak, tüm vücut ağırlığı kontrolü
için diyetin yerini alan gıdalarda zorunludur.
(5) Vücut ağırlığı kontrolü için diyetin yerini
alan gıdaların beslenme bildiriminin içerdiği tüm besin öğeleri Türk Gıda
Kodeksi Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliğinin 36
ncı, 37 nci, 38 inci, 41 inci, 42 nci maddelerinde yer alan şartlara uygun
olur.
(6) Türk Gıda Kodeksi Gıda Etiketleme ve
Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliğinin 36 ncı maddesinin ikinci fıkrası,
37 nci maddesinin ikinci fıkrası ve 38 inci maddesinin birinci fıkrasına
istisna olarak, vücut ağırlığı kontrolü için diyetin yerini alan gıdaların,
enerji değeri ve besin öğesi miktarları ürünün toplam günlük miktarında,
buna ilave olarak, üretici talimatına göre hazırlanmasından sonra kullanıma
hazır hale gelen gıdanın porsiyonunda ve/veya tüketim biriminde verilir.
Uygun durumlarda bu bilgi, gıdanın satışa sunulduğu halinin 100 g veya 100
mL’sinde de ilave olarak verilebilir.
(7) Türk Gıda Kodeksi Gıda Etiketleme ve
Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliğinin 37 nci maddesinin üçüncü ve
dördüncü fıkralarına istisna olarak, vücut ağırlığı kontrolü için diyetin
yerini alan gıdaların enerji değeri ve besin öğesi miktarları aynı
Yönetmeliğin Ek-9’unda yer alan referans alım değerlerinin yüzdesi olarak
verilmez.
(8) Vücut ağırlığı kontrolü için diyetin yerini
alan gıdaların beslenme bildiriminin içerdiği ancak Türk Gıda Kodeksi Gıda
Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliğinin Ek-11’inde
listelenmeyen unsurlar, aynı ekte ait oldukları veya öğesi bulundukları en
uygun satırdan sonra verilir. Aynı Yönetmeliğin Ek-11’inde listelenmeyen ve
herhangi bir satıra ait olmayan veya herhangi bir satırın öğesi olmayan
unsurlarla ilgili bilgiler, aynı ekteki beslenme bildiriminin son
satırından sonra verilir.
(9) Sodyum miktarı diğer minerallerle birlikte
verilir ve tuz içeriğinin gösteriminden sonra “tuz: X g ( Sodyum: Y mg)”
şeklinde tekrar yazılabilir.
(10) Enerji değeri 3360 kJ/gün (800 kcal/gün)’den
az olan vücut ağırlığı kontrolü için diyetin yerini alan gıdalarda “Çok
düşük kalorili diyet” veya “Çok düşük enerjili diyet” ifadesi
kullanılabilir.
(11) Enerji değeri 3360 kJ/gün (800 kcal/gün) ile
5040 kJ/gün (1200 kcal/gün) arasında olan vücut ağırlığı kontrolü için diyetin
yerini alan gıdalarda “Düşük kalorili diyet” veya “Düşük enerjili diyet”
ifadesi kullanılabilir.
Beslenme
beyanları
MADDE 9 – (1) Vücut ağırlığı kontrolü için diyetin yerini
alan gıdalarda beslenme beyanı yapılmaz.
(2) Birinci fıkraya istisna olarak, diyet lifi
içeriği 10 g’dan az olmayan vücut ağırlığı kontrolü için diyetin yerini
alan gıdalarda “lif ilave edilmiştir” veya “lif ilaveli” beslenme beyanı
kullanılabilir.
Katkı
maddeleri
MADDE 10
– (1) Bu Tebliğ kapsamında yer
alan ürünlerde kullanılan katkı maddeleri için, 30/6/2013 tarihli ve 28693
sayılı Resmî Gazete’ de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Gıda Katkı Maddeleri
Yönetmeliği hükümleri uygulanır.
Aroma
vericiler ve aroma verme özelliği taşıyan gıda bileşenleri
MADDE 11
– (1) Bu Tebliğ kapsamında yer
alan ürünlerde kullanılan aroma vericiler ve aroma verme özelliği taşıyan
gıda bileşenleri için, 29/12/2011 tarihli ve 28157 üçüncü mükerrer sayılı
Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Aroma Vericiler ve Aroma Verme
Özelliği Taşıyan Gıda Bileşenleri Yönetmeliği hükümleri uygulanır.
Bulaşanlar
MADDE 12
– (1) Bu Tebliğ kapsamında yer
alan ürünler için, 29/12/2011 tarihli ve 28157 üçüncü mükerrer sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Bulaşanlar Yönetmeliği hükümleri
uygulanır.
Pestisit
kalıntıları
MADDE 13
– (1) Bu Tebliğ kapsamında yer
alan ürünlerdeki pestisit kalıntı miktarları için, 25/11/2016 tarihli ve
29899 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi
Pestisitlerin Maksimum Kalıntı Limitleri Yönetmeliği hükümleri uygulanır.
Hijyen
MADDE 14
– (1) Bu Tebliğ kapsamında yer
alan ürünler, 17/12/2011 tarihli ve 28145 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan
Gıda Hijyeni Yönetmeliği ile 29/12/2011 tarihli ve 28157 üçüncü mükerrer
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Mikrobiyolojik
Kriterler Yönetmeliği hükümlerine uygun olarak üretilir.
Veteriner
ilaçları tolerans düzeyleri
MADDE 15
– (1) Bu Tebliğ kapsamındaki
ürünlerde bulunabilecek veteriner ilaçları kalıntı düzeyleri için, 7/3/2017
tarihli ve 30000 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi
Hayvansal Gıdalarda Bulunabilecek Farmakolojik Aktif Maddelerin
Sınıflandırılması ve Maksimum Kalıntı Limitleri Yönetmeliği hükümleri
uygulanır.
Gıda ile
temas eden madde ve malzemeler
MADDE 16
– (1) Bu Tebliğ kapsamında yer
alan ürünlerin ambalajları için, 5/4/2018 tarihli ve 30382 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Gıda ile Temas Eden Madde ve
Malzemelere Dair Yönetmelik hükümleri uygulanır.
Taşıma ve
depolama
MADDE 17
– (1) Bu Tebliğ kapsamında yer
alan ürünlerin taşınması ve depolanması hususunda, Türk Gıda Kodeksi
Yönetmeliğinin gıdaların taşınması ve depolanması ile ilgili hükümleri
uygulanır.
Numune
alma ve analiz metotları
MADDE 18
– (1) Bu Tebliğ kapsamında yer
alan ürünlerden Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliğinde belirtilen kurallara uygun
olarak numune alınır ve uluslararası kabul görmüş analiz metotları
uygulanır.
Avrupa
Birliği mevzuatına uyum
MADDE 19
– (1) Bu Tebliğ, (AB) 2017/1798
sayılı Vücut Ağırlığı Kontrolü İçin Diyetin Yerini Alan Gıdaların Özel
Bileşim ve Bilgilendirme Gereklilikleri Hakkında Komisyon Tüzüğü dikkate
alınarak Avrupa Birliği mevzuatına uyum çerçevesinde hazırlanmıştır.
İdari
yaptırım
MADDE 20
– (1) Bu Tebliğe aykırı
davrananlar hakkında 5996 sayılı Kanunun ilgili maddelerine göre idari
yaptırım uygulanır.
Yürürlükten
kaldırılan tebliğ
MADDE 21
– (1) 14/2/2014 tarihli ve 28913
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Kilo Verme Amaçlı
Enerjisi Kısıtlanmış Gıdalar Tebliği (Tebliğ No: 2014/3) yürürlükten
kaldırılmıştır.
Geçiş
hükümleri
GEÇİCİ
MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin yayımı
tarihinden önce faaliyet gösteren gıda işletmecileri 31/12/2022 tarihine
kadar bu Tebliğ hükümlerine uymak zorundadır.
(2) Bu Tebliğin yayımı tarihinden önce faaliyet
gösteren gıda işletmecileri, bu Tebliğ hükümlerine uyum sağlayana kadar
yürürlükten kaldırılan Tebliğ hükümlerine uymak zorundadır.
Yürürlük
MADDE 22
– (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde
yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 23
– (1) Bu Tebliğ hükümlerini Tarım
ve Orman Bakanı yürütür.
Ekleri için tıklayınız
|