|
Hazine ve Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi
Başkanlığı)’ndan:
VERGİ USUL KANUNU GENEL TEBLİĞİ
(Sıra No: 507)
Giriş
MADDE 1 – (1) Günümüzde bilgi-iletişim ve finansal teknoloji
alanındaki hızlı gelişmeler ile elektronik belge uygulamalarında kat edilen
önemli mesafeler, mükelleflerimizin iş süreçlerini, ödeme ve tahsilat süreçlerini, müşterilerine düzenlemekte
oldukları belgelerin oluşturulması, iletilmesi ve muhafazasında sağlamakta
olduğu verimlilik, maliyet avantajı, işlem kolaylığı ve etkin analiz ve
denetim kolaylığı nedeniyle, yeni uygulamaların mükelleflerimizin
kullanımına sunulmasının önemini artırmaktadır.
Bu kapsamda, bankalar, elektronik para kuruluşları,
ödeme kuruluşlarınca sunulan yeni teknolojik gelişmelere uygun, kullanımı
kolay ve mobilitesi yüksek ve fiziksel/klasik tahsilat araçları (fiziki POS cihazları) gerektirmeyen
daha düşük maliyetli çözümler uygulamada ortaya çıkmaya başlamaktadır. Bu
gelişime uygun olarak vergi mevzuatı çerçevesinde mal ve hizmetlerin
satışına yönelik işlemlerle buna yönelik tahsilatların
güvenliğinin ve belge düzeninin sağlanması hususu da son derece önem arz
etmektedir.
Bu Tebliğ ile yukarıda belirtilen yeni teknolojik
gelişmelere uygun ve “Güvenli Mobil Ödeme ve Elektronik Belge Yönetim
Sistemi” olarak tanımlanan sistem çerçevesinde, mal ve hizmet satışlarına
ait bedellerin tahsilatı ile mali belgelerin
elektronik ortamda oluşturulmasına ilişkin satış, tahsilat ve elektronik
belge uygulamalarının Hazine ve Maliye Bakanlığınca yetkilendirilen kurum
ve kuruluşlar tarafından mükelleflerin kullanımına sunumu ve mükellefler
tarafından kullanımı sırasında uyulması gereken usul ve esaslara yer
verilmiştir.
Dayanak
MADDE 2 – (1) 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 242 nci maddesinin ikinci fıkrasında Hazine ve Maliye
Bakanlığının, “…elektronik defter, belge ve kayıtların oluşturulması,
kaydedilmesi, iletilmesi, muhafaza ve ibrazı ile defter ve belgelerin
elektronik ortamda tutulması ve düzenlenmesi uygulamasına ilişkin usul ve
esasları belirlemeye, elektronik ortamda tutulmasına ve düzenlenmesine izin
verilen defter ve belgelerde yer alması gereken bilgileri internet de dahil olmak üzere her türlü elektronik bilgi iletişim
araç ve ortamında Maliye Bakanlığına veya Maliye Bakanlığının gözetim ve
denetimine tabi olup, kuruluşu, faaliyetleri, çalışma ve denetim esasları
Bakanlar Kurulunca çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenecek olan özel
hukuk tüzel kişiliğini haiz bir şirkete aktarma zorunluluğu getirmeye,
bilgi aktarımında uyulacak format ve standartlar ile uygulamaya ilişkin
usul ve esasları tespit etmeye, bu Kanun kapsamına giren işlemlerde
elektronik imza kullanım usul ve esaslarını düzenlemeye ve denetlemeye…”
yetkili olduğu hüküm altına alınmıştır.
(2) 213 sayılı Kanunun mükerrer
257 nci maddesinin birinci fıkrasının (1)
numaralı bendinde “Mükellef ve
meslek grupları itibariyle muhasebe usul ve esaslarını tespit etmeye, bu
Kanuna göre tutulmakta olan defter ve belgeler ile bunlara ilaveten
tutulmasını veya düzenlenmesini uygun gördüğü defter ve belgelerin mahiyet,
şekil ve ihtiva etmesi zorunlu bilgileri belirlemeye, bunlarda değişiklik
yapmaya; bedeli karşılığında basıp dağıtmaya veya üçüncü kişilere bastırıp
dağıtmaya veya dağıttırmaya, bunların kayıtlarını tutturmaya, bu defter ve
belgelere tasdik, muhafaza ve ibraz zorunluluğu getirmeye veya kaldırmaya,
bu Kanuna göre tutulacak defter ve düzenlenecek belgelerin tutulması ve
düzenlenmesi zorunluluğunu kaldırmaya,”
(3) numaralı bendinde; “Tutulması
ve düzenlenmesi zorunlu defter, kayıt ve belgelerin mikro film, mikro fiş
veya elektronik bilgi ve kayıt araçlarıyla yapılması veya bu kayıt
ortamlarında saklanması hususunda izin vermeye veya zorunluluk getirmeye,
bu şekilde tutulacak defter ve kayıtların kopyalarının Maliye Bakanlığında
veya muhafaza etmekle görevlendireceği kurumlarda saklanması zorunluluğu
getirmeye, bu konuda uygulama usul ve esaslarını belirlemeye,”
(4) numaralı bendinde; “Bu Kanunun 149 uncu
maddesine göre devamlı bilgi vermek zorunda olanlardan istenilen bilgiler
ile vergi beyannameleri ve bildirimlerin, şifre, elektronik imza veya diğer
güvenlik araçları konulmak suretiyle internet de dahil
olmak üzere her türlü elektronik bilgi iletişim araç ve ortamında
verilmesi, beyanname ve bildirimlerin yetki verilmiş gerçek veya tüzel
kişiler aracı kılınarak gönderilmesi hususlarında izin vermeye veya
zorunluluk getirmeye, beyanname, bildirim ve bilgilerin aktarımında
uyulacak format ve standartlar ile uygulamaya ilişkin usul ve esasları
tespit etmeye, bu zorunluluğu beyanname, bildirim veya bilgi çeşitleri,
mükellef grupları ve faaliyet konuları itibarıyla ayrı ayrı
uygulatmaya, kanuni süresinden sonra kendiliğinden veya pişmanlık talepli
olarak verilen beyannameler üzerine düzenlenen tahakkuk fişi ve/veya
ihbarnameleri mükellefe, vergi sorumlusuna veya bunların elektronik ortamda
beyanname gönderme yetkisi verdiği gerçek veya tüzel kişiye elektronik
ortamda tebliğ etmeye ve buna ilişkin usûl ve
esasları belirlemeye,”
(6) numaralı bendinde; “Vergi güvenliğini sağlamak
amacıyla niteliklerini belirleyip onayladığı elektrikli, elektronik,
manyetik ve benzeri cihazlar ve sistemleri kullandırmaya,”
Hazine ve Maliye Bakanlığının yetkili olduğuna
ilişkin hükümlere yer verilmiştir.
(3) Ayrıca 3100 sayılı Katma
Değer Vergisi Mükelleflerinin Ödeme Kaydedici Cihazları Kullanmaları Mecburiyeti
Hakkında Kanunun “Yetki” başlıklı 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a)
bendine göre ödeme kaydedici cihazların kullanılmalarıyla ilgili olarak, bu
Kanunla belli edilen hususlar dışında uyulması gereken usul ve esasları
belirlemeye ve bunlarda değişiklik yapmaya Bakanlığımız yetkili
kılınmıştır.
Tanımlar
ve kısaltmalar
MADDE 3 – (1) Bu Tebliğde geçen;
a) Bakanlık: Hazine ve Maliye Bakanlığını,
b) Başkanlık: Gelir İdaresi Başkanlığını,
c) Elektronik belge (e-Belge): Usul ve esasları
Vergi Usul Kanunu genel tebliğleri ile belirlenen elektronik belgeleri,
ç) Finans kuruluşu: 19/10/2005
tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanununa göre faaliyet gösteren Bankalar
ile 20/6/2013 tarihli ve 6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat
Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanuna
göre faaliyet gösteren elektronik para kuruluşları ve ödeme kuruluşlarından
Hazine ve Maliye Bakanlığınca yetkilendirilen ve bu Tebliğde belirtilen
sistemin işletilmesi nedeniyle Bakanlık, Başkanlık ve sistem kapsamındaki
hizmetlerden yararlananlara karşı asli sorumlu olan kuruluşları,
d) Güvenli Mobil Ödeme ve Elektronik Belge Yönetim
Sistemi (Sistem): Finans kuruluşları ya da ödeme kaydedici cihaz
üreticileri ile birlikte özel entegratör
kuruluşlar tarafından bu Tebliğde belirtilen usul ve esaslara uygun
gerçekleştirilen satış, ödeme/tahsilat işlemleri
ile bu işlemlere ilişkin mali belgelerin elektronik belge olarak oluşturulması,
iletilmesi, muhafaza ve ibraz edilmesi süreçlerine ilişkin olarak
Bakanlıkça izin verilen sistemi,
e) Ödeme aracı: Bankalar, elektronik para
kuruluşları ve ödeme kuruluşlarınca ödeme işlemlerinin yapılmasına olanak
sağlayan fiziki/sanal kartları ya da bu kuruluşların hesaplarından ödemeyi
gerçekleştirebilecek bilgileri barındıran ve fiziki niteliği bulunmayan
yazılımsal uygulamaları (QR, NFC vb.),
f) Ödeme kabul eden araç: Ödeme aracını kabul
ederek ödemeyi gerçekleştirebilen fiziki donanım veya yazılımsal
uygulamaları,
g) Ödeme kaydedici cihaz: 3100 sayılı Kanunun 2 nci maddesinde ve 213 sayılı Kanunun mükerrer 257 nci maddesi hükümleri uyarınca yayımlanan 426 Sıra
No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde belirtilen teknik dokümanlardaki
nitelikleri haiz cihazları,
ğ) Ödeme kaydedici cihaz üreticisi: 426 Sıra No.lu
Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde belirtilen yeni nesil ödeme kaydedici
cihazların üretim ve ithalatına ilişkin Bakanlıktan onay alan ve bu
Tebliğde belirtilen sistemin işletilmesi nedeniyle Bakanlık, Başkanlık ve
sistem kapsamındaki hizmetlerden yararlananlara karşı asli sorumlu olan
kuruluşları,
h) Özel entegratör:
Elektronik belgelerin (e-Fatura, e-Arşiv Fatura, e-Serbest Meslek Makbuzu
vb. diğer elektronik belgeler) düzenlenmesi, iletilmesi, alınması ve
saklama hizmetleri ile ilgili mükelleflere hizmet verme konusunda
Başkanlıktan alınmış özel entegratörlük izni
bulunan kuruluşları,
ifade eder.
Güvenli
Mobil Ödeme ve Elektronik Belge Yönetim Sistemi yoluyla elektronik belge
düzenlenebilmesine ilişkin usul ve esaslar
MADDE 4 – (1) Ödeme kabul eden araçlar, finans kuruluşu ya
da ödeme kaydedici cihaz üreticisi tarafından güvenliği sağlanmış ve bu
Tebliğ kapsamındaki satış-tahsilat-belge oluşturma
süreçlerine ilişkin işlemlerin doğru bir şekilde yapılmasına ait
sorumluluğu bunlar tarafından kabul edilmiş nitelikte olmalıdır. Ödeme
kabul eden araçların bu Tebliğde belirtilen elektronik belgelerin
oluşturulması sürecinde belgelerde yer alması gereken zorunlu bilgileri
temin edecek özellikte olması zorunludur.
(2) Ödeme kabul eden araçlar sadece bu Tebliğde
tanımlanan finans kuruluşları ya da ödeme kaydedici cihaz üreticileri
tarafından bu Tebliğde belirtilen sistemden yararlanmak isteyen
mükelleflere verilebilir.
(3) Ödeme kabul eden araçların kullanılması
suretiyle gerçekleştirilen mal ve hizmet satışlarına ait ödeme işlemlerinin, özel entegratör
kuruluşları aracılığıyla, belge
düzenleyecek mükellefin mükellefiyet türüne uygun şekilde, anlık olarak,
mevzuatta öngörülen elektronik belgelere dönüştürülmesi ve düzenlenen bu
belgenin elektronik (e-posta, sms, bankacılık
uygulamaları vb.) ve/veya kağıt ortamda muhatabına iletilmesi zorunludur.
(4) Uygulama kapsamında
mükelleflere hizmet vermek isteyen finans kuruluşlarının e-belge
düzenlenmesi konusunda işbirliği yapacağı özel entegratör
ile birlikte, ödeme kaydedici cihaz üreticilerinin ise işbirliği yapacağı
banka, elektronik para kuruluşu ya da ödeme kuruluşu ve özel entegratör ile birlikte gerekli teknik, yazılım ve
altyapı hazırlıklarını yaparak Başkanlığa yazılı olarak başvurması
gerekmektedir. Başkanlık,
yapılan başvuruların değerlendirilmesi sürecinde sistemin unsurlarına
ilişkin her türlü bilgi, belge veya ilgili diğer kamu kurum veya
kuruluşların uygunluğunu finans kuruluşları, ödeme kaydedici cihaz
üreticileri ile özel entegratör kuruluşlardan
talep edebilir. Başkanlık tarafından yapılan değerlendirme süreçlerini
başarılı şekilde tamamlayan ve Bakanlık tarafından da izin verilen finans
kuruluşları ile ödeme kaydedici cihaz üreticileri kendilerine izin
yazısında bildirilen tarihten geçerli olmak üzere Tebliğle belirtilen
sistem kapsamında ödeme/tahsilat ve elektronik
belgelerin düzenlemesi hususunda işbirliği yapacakları özel entgeratörlerle birlikte mükelleflere hizmet
verebilirler. İzin verilen finans kuruluşları ile ödeme kaydedici cihaz
üreticilerine ve özel entegratörlere ilişkin
bilgiler www.efatura.gov.tr internet
adresinde yayınlanır.
(5) Bakanlık veya Başkanlık, ödeme kabul eden araçlar, bu araçları
sunan kurum ve kuruluşlar ile sisteme ilişkin başvuru, test değerlendirme,
izin, onay, güvenlik, denetim ve sorumluluğa ilişkin usul ve esaslar ile ilgili
olarak uyulması gerekli kural ve standartları belirlemeye ve bunları Teknik
Kılavuzlarla www.efatura.gov.tr internet
adresinde yayınlamaya veya yazılı olarak finans kuruluşları ya da ödeme
kaydedici cihaz üreticileri ile özel entegratörlere
bildirmeye, izin verilen sistem unsurlarını denetlemeye ya da
denetlettirmeye, sistem kapsamında sunulacak hizmetler nedeniyle
mükelleflerden ya da özel entegratörlerin finans
kuruluşları ile ödeme kaydedici cihaz üreticilerinden talep edebileceği
komisyon, ücret vb. bedellerin azami tutarını belirlemeye ve bu hususta
finans kuruluşları, ödeme kaydedici cihaz üreticileri ile özel entegratörlerden yazılı taahhütname almaya yetkilidir.
Sistemden
yararlanabilecekler ve belge düzeni
MADDE 5 – (1) Bu Tebliğde belirtilen finans kuruluşları ya
da ödeme kaydedici cihaz üreticileri tarafından sunulan Sistemden aşağıdaki
belirtilen mükellef grupları ihtiyari olarak yararlanabilirler:
a) Ticari kazancı basit usulde tespit edilen
mükellefler,
b) İşletme hesabı esasına göre defter tutan
mükellefler,
c) Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler,
ç) Serbest meslek kazancı elde eden
mükellefler,
d) Gerçek usulde vergilendirilen zirai kazancı elde
eden mükellefler,
e) Vergiden muaf esnaf.
(2) Bu maddenin birinci fıkrasında yer alan
mükelleflerden bu Tebliğle getirilen Sisteme dahil
olanlar, Sistem kapsamında gerçekleştirdikleri mal satışı ve hizmet ifasına
ilişkin 213 sayılı Kanun gereğince kendilerine düzenleme zorunluluğu
getirilen mali belgeleri elektronik belge olarak düzenlemek ve
müşterilerine belgenin türü ve niteliğine bağlı olarak elektronik ve/veya
kağıt ortamda iletmek zorundadırlar. Vergiden muaf esnaflar, belge
düzenleme zorunlulukları bulunmadığından, format ve standardı Başkanlık
tarafından belirlenen ve www.efatura.gov.tr
internet adresinde yayınlanan Teknik Kılavuzda belirlenen mali değeri
bulunmayan, bilgi amaçlı “Bilgi Fişi” düzenleyeceklerdir.
(3) Sisteme dahil olan
mükelleflerin, faaliyetlerinde ödeme kaydedici cihaz kullanma
mecburiyetleri bulunmamaktadır. Ancak sisteme dahil
olan mükelleflerden hali hazırda ödeme kaydedici cihaz kullanmakta olanlar,
söz konusu cihazlarını perakende satış fişi ile belgelendirilebilecek
satışlarında kullanmaları mümkündür. Bununla birlikte söz konusu ödeme
kaydedici cihazların Sistem kapsamında gerçekleştirilen ve e-Belge
düzenlenen hallerde kullanılması durumunda, elektronik belgelere ilişkin
olarak “Bilgi Fişi” (usul ve esasları Başkanlıkça www.ynokc.gib.gov.tr internet
adresinde yayımlanan Bilgi Fişleri Teknik Kılavuzunda belirtilen)
düzenlemeleri gerekmektedir.
(4) Sisteme dahil olan
mükellefler, sistem kapsamında verilmeyen banka vb. kuruluşlara ait EFT-POS
cihazlarını, ödeme kaydedici
cihazlarla 483 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde ve bu Tebliğe
dayanılarak Başkanlık tarafından yayımlanan Teknik Kılavuzlar, Protokol
dokümanları ve Başkanlık tarafından www.ynokc.gib.gov.tr internet adresinde yapılan duyurularla
belirlenen kurallara uygun kullanılması şartıyla kullanmaya devam
edebilirler.
(5) Sistem kapsamında düzenlenen e-Belgelerin kağıt ortamda verilmesi gereken nüshalarının
verilmesinde, ÖKC’lerin, EFT-POS cihazlarının ve
Başkanlıkça izin verilen diğer cihazların kullanılması mümkündür.
Sorumluluk
ve ceza uygulaması
MADDE 6 – (1) Bu Tebliğde usul ve esasları belirlenen
Sistemi mükelleflere sunan finans kuruluşları, ödeme kaydedici cihaz
üreticileri ile bu sistem kapsamında elektronik belgelerin oluşturulmasına
yönelik hizmet sunan özel entegratörler, hizmet
verdikleri mükelleflere ait tahsilat ve elektronik
belge bilgilerini, tahsilatın yapılması ile elektronik belgelerin
oluşturulması, imzalanması, gönderilmesi ve alınması amacı dışında (ilgili
diğer mevzuatlarında izin verilen haller hariç) kullanamazlar ve işleme
taraf olanların yazılı izni olmaksızın üçüncü kişilerle paylaşamazlar. Bu
kuruluşlar bu faaliyetler kapsamında elde ettiği ticari sır niteliğindeki
bilgilerin güvenliğinden ve gizliliğinden sorumludurlar.
(2) Bu maddenin birinci fıkrasına
aykırı olarak işleme taraf olmayan üçüncü kişilerle gizli kalması gereken
bilgileri paylaştığı ya da bu Tebliğ ve bu Tebliğde belirtilen Teknik
Kılavuzlarda açıklanan usul ve esaslara uymadığı tespit olunan, finans
kuruluşları, ödeme kaydedici cihaz üreticileri ile özel entegratörlerin
diğer Kanunların öngördüğü cezai sorumlulukları dışında ayrıca Bakanlık ve
Başkanlık tarafından bu Tebliğ kapsamında verilen faaliyet izinleri iptal
edilebilir.
(3) Sistemi mükelleflere sunan finans kuruluşları tahsilata ilişkin bilgileri, özel entegratörler
ise bu sistem kapsamında oluşturulan elektronik belgeleri 10 yıl süre ile
gizliliği ve güvenliği sağlanacak şekilde muhafaza etmek zorundadırlar. Bu zorunluluk, hizmetten yararlanan
mükelleflerin 213 sayılı Kanunla getirilen muhafaza ve ibraz yükümlülüğünü
ortadan kaldırmaz.
(4) Sistemi mükelleflere sunan finans kuruluşları
tahsilata ilişkin bilgileri, özel entegratörlerin
ise bu sistem kapsamında oluşturulan elektronik belgeleri Başkanlığa, Başkanlıkça belirlenen süreler dahilinde elektronik ortamda sunma, iletme veya uzaktan
erişime açma sorumluluğu bulunmaktadır. Elektronik ortamda sunum, iletim
veya uzaktan erişime ilişkin usul ve esaslar www.efatura.gov.tr
internet adresinde Başkanlık tarafından yayınlanan Teknik Kılavuzda
açıklanacaktır.
(5) Sistem kapsamında elektronik belge hizmeti
sunan özel entegratörler, düzenlenen elektronik
belgelerin bir örneğini sistemi kullanan mükelleflerin erişimine kağıt ve/veya elektronik ortamda sunmak zorundadırlar.
(6) Sisteme dahil olan
mükellefler mücbir sebepler ve 494 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel
Tebliğinde belirtilen haller dışında, Sistem kapsamında elektronik ortamda
düzenlenmesi gereken belgeleri kağıt ortamında düzenleyemezler. Bu nedenle
mücbir sebep veya zorunlu durumlarda kullanılmak üzere yeterli miktarda
matbu belge bulundurulması zorunludur.
Sistemin
uygulamaya başlama zamanı
MADDE 7 – (1) Bu Tebliğle belirlenen Sistem, 1/9/2019 tarihinden itibaren uygulamaya girer.
Yürürlük
MADDE 8 – (1) Bu
Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 9 – (1) Bu Tebliğ hükümlerini Hazine ve Maliye Bakanı
yürütür.
|