Çevre ve Şehircilik Bakanlığından:
ATIKSU ARITMA TESİSLERİNDE ÇALIŞAN
TEKNİK PERSONELE İLİŞKİN TEBLİĞ
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç ve
kapsam
MADDE 1 –
(1) Bu Tebliğin amacı, atıksu
arıtma tesislerinin etkin, verimli ve mevzuata uygun şekilde işletilmesinin
sağlanması amacıyla istihdam edilecek teknik personelin nitelikleri,
belgelendirilmeleri ile görev, yetki ve sorumluluklarına dair usul ve esasları
düzenlemektir.
Dayanak
MADDE 2 –
(1) Bu Tebliğ, 10/7/2018 tarihli
ve 30747 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı
Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 103 üncü maddesi,
11/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanununun 9 uncu maddesi, 31/12/2004
tarihli ve 25687 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Su Kirliliği Kontrolü
Yönetmeliği ve 8/1/2006 tarihli ve 26047 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan
Kentsel Atıksu Arıtımı Yönetmeliğine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 3 –
(1) Bu Tebliğin uygulanmasında;
a) A sınıfı tesis: Kentsel atıksular için tasarım
nüfusu 10.000 kişiden büyük ileri arıtma tesisleri ile tasarım nüfusu
100.000 kişiden büyük ikincil arıtma tesislerini; atıksu kapasitesi 50 m3/gün’ün
üzerinde olan organize sanayi bölgesi ve serbest bölge yönetimleri
tarafından işletilen atıksu arıtma tesisleri ile kapasitesi 1000 m3/gün’ün
üzerinde olan ve prosesin herhangi bir aşamasında biyolojik ve/veya ileri
arıtma yapan münferit sanayi atıksu arıtma tesislerini,
b) Atıksu arıtma tesisi yeterlilik eğitimi: Atıksu
arıtma tesisinde çalışacak tesis sorumlusuna atıksu arıtma tesisinin
işletilmesi için gereken yeterliliğin kazandırılması amacıyla her sınıf
için ayrı müfredat dâhilinde Bakanlıkça düzenlenen eğitimi,
c) B sınıfı tesis: Kentsel atıksular için tasarım
nüfusu 2.000 ile 10.000 kişi arasında olan ileri arıtma tesisleri ile 10.000
ile 100.000 kişi arasında olan ikincil arıtma tesislerini ve tasarım nüfusu
100.000 kişiden büyük birincil arıtma tesislerini; sanayiler için atıksu
kapasitesi 50 m3/gün’ün altında olan organize sanayi bölgesi ve serbest
bölge gibi merkezi atıksu arıtma tesisleri ile debisi 50 ile 1000 m3/gün
arasında olan prosesin herhangi bir aşamasında biyolojik ve/veya ileri
arıtma yapan sanayi tesislerini ve kapasitesi 1000 m3/gün’ün üstünde olan
kimyasal arıtma yapan münferit sanayi atıksu arıtma tesisleri ile sadece
fiziksel arıtma yapan enerji üretim tesislerini,
ç) Bakanlık: Çevre ve Şehircilik Bakanlığını,
d) Birincil arıtma: Arıtma tesisine giren atıksuyun
BOİ5’inin en az %20 ve askıda katı maddelerin en az %50 oranında
gideriminin sağlandığı fiziksel/mekanik ve/veya kimyasal işlem/işlemler ya
da diğer işlemlerle arıtılmasını,
e) C sınıfı tesis: Kentsel atıksular için tasarım
nüfusu 2.000 ile 10.000 kişi arasındaki birincil ve ikincil arıtma
tesisleri ile nüfusu 10.000 ile 100.000 kişi arasındaki birincil arıtma
tesislerini; münferit sanayi
tesisleri için atıksu kapasitesi 50 m3/gün’ün altında olan prosesin
herhangi bir aşamasında biyolojik ve/veya ileri arıtma yapan atıksu arıtma
tesisleri ile kapasitesi 1000 m3/gün’ün altında olan kimyasal arıtma yapan
münferit atıksu arıtma tesislerini,
f) D sınıfı tesis: Kentsel atıksular için doğal
arıtma sistemlerini ve tasarım nüfusu 2000 kişinin altında olan atıksu
arıtma tesislerini, münferit sanayi tesisleri için sadece fiziksel arıtma
yapan atıksu arıtma tesislerini,
g) Doğal arıtma: Doğal lagünler, havalandırmalı
lagünler ile yüzeysel veya yüzeyaltı akışlı yapay sulak alan sistemlerini,
ğ) İkincil arıtma: Atıksuların alıcı ortama deşarj
standartlarına uygun olacak şekilde biyolojik arıtma veya diğer proseslerle
arıtılmasını,
h) İleri arıtma: İkincil arıtma ile istenilen
düzeyde giderilemeyen kirleticilerin fiziksel, kimyasal ve biyolojik olarak
giderildiği atıksu arıtma sistemlerini,
ı) İşletme takip çizelgesi: Atıksu arıtma tesisinde
günlük yapılan analiz sonuçlarının, çekilen çamur miktarının, çamur kuruluk
oranının ve tesisin verimli işletilmesi ile ilgili diğer bilgilerin yer
aldığı ve tesis sorumlusu tarafından günlük, haftalık ve aylık olarak
hazırlanan çizelgeyi,
i) Kentsel atıksu arıtma tesisi (KAAT): Evsel
atıksu ya da evsel atıksuyun endüstriyel atıksu ve/veya yağmur suyu ile
karıştıktan sonra bertaraf edildiği arıtma tesislerini,
j) Teknik sorumlu: Üniversitelerin mühendislik ile
kimya ve biyoloji bölümlerinden mezun olan kişiyi,
k) Tesis sorumlusu: Sorumlu olduğu atıksu arıtma
tesisi/tesislerinin etkin, verimli ve mevzuata uygun şekilde işletilmesinin
sağlanması için atıksu ve arıtma çamuru yönetimi konusunda yeterli bilgi ve
beceri sahibi olan ve bu Tebliğde yer alan asgari nitelikleri taşıyan
kişiyi,
l) Tesis sorumlusu belgesi: Bir örneği Ek-1’de yer
alan atıksu arıtma tesislerinde tesis sorumlusu olarak çalışacak kişilerin
alması gereken, bu Tebliğde yer alan gereklilikleri yerine getirerek
verilen eğitimleri başarıyla tamamlayan kişilere verilen ve beş yıl süre
ile geçerli olan belgeyi,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler
Genel
ilkeler
MADDE 4 –
(1) Atıksu arıtma tesislerinin
işletilmesinden Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğinde tanımlanan atıksu
altyapı tesisleri yönetimleri sorumludur.
(2) Münferit sanayi tesislerinden kaynaklanan
atıksuların mevzuata uygun biçimde arıtılarak bertaraf edildiği atıksu
arıtma tesislerinin işletilmesinden ilgili sanayi tesisi tüzel kişiliği
sorumludur.
(3) Hizmet
alımı yolu ile işletilen atıksu arıtma tesisinde; tesisin işletilmesinden,
atıksu altyapı yönetimi tesisi işleten ile müteselsilen sorumludur.
(4) Atıksu
arıtma tesisinin hizmet alımı yolu ile işletilmesi durumunda atıksu arıtma
tesisinde, 5 inci maddede ve Ek-1’de yer alan Tablo 3’te belirtilen teknik
personele ek olarak ilgili altyapı yönetiminin görevlendirdiği ve tesiste
tam zamanlı olarak çalışacak bir teknik sorumlunun bulunması zorunludur.
(5) Kentsel ve sanayi atıksu arıtma tesislerinde
görev yapacak tesis sorumlularının atıksu arıtma tesisi yeterlilik eğitimi
almaları zorunludur.
(6) A ve B
sınıfı atıksu arıtma tesisi tesis sorumlusunun, sorumlu olduğu atıksu
arıtma tesisinde tam zamanlı olarak çalışması zorunludur.
(7) C sınıfı
atıksu arıtma tesisi tesis sorumlusu, bu sınıfa ait en fazla 5 atıksu
arıtma tesisinde çalışabilir.
(8) D sınıfı
atıksu arıtma tesisi tesis sorumlusu, aynı il sınırları içerisinde olmak
kaydı ile en fazla 30 atıksu arıtma tesisinde çalışabilir.
(9) D sınıfı
kentsel atıksu arıtma tesislerinde; büyükşehir belediyesi olan illerde
atıksu altyapı yönetimi bünyesinde, büyükşehir belediyesi olmayan illerde,
mücavir alan sınırları içerisinde atıksu altyapı yönetimi bünyesinde,
köylerde ise il özel idaresi bünyesinde bir tesis sorumlusunun istihdam
edilmesi zorunludur.
Asgari
teknik personel
MADDE 5 –
(1) A sınıfı atıksu arıtma
tesislerinde asgari bir (1) tesis sorumlusu, bir (1) teknik sorumlu, iki
(2) elektrik teknikeri/teknisyeni, iki (2) makine teknikeri/teknisyeni ve
bir (1) çevre teknikeri/teknisyeni çalıştırılması zorunludur.
(2) B sınıfı atıksu arıtma tesislerinde asgari bir
(1) tesis sorumlusu, bir (1) teknik sorumlu, bir (1) elektrik teknikeri/teknisyeni,
bir (1) makine teknikeri/teknisyeni çalıştırılması zorunludur.
(3) C sınıfı atıksu arıtma tesislerinde asgari bir
(1) tesis sorumlusu, bir (1) elektrik teknikeri/teknisyeni ve bir (1)
makine teknikeri/teknisyeninin çalıştırılması zorunludur. İhtiyaca göre bu
sınıfa dâhil tesislerde teknik sorumlu da çalıştırılabilir.
(4) D sınıfı atıksu arıtma tesislerinde asgari bir
(1) tesis sorumlusu çalıştırılması zorunludur.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Tesis Sorumlusunun Nitelikleri ve Belgelendirilmesi
Tesis
sorumlularının asgari nitelikleri
MADDE 6 –
(1) Ek-1’in Tablo 1 ve Tablo
2’sinde yer alan sınıflandırmaya göre atıksu arıtma tesislerinde tesis
sorumlusu olarak çalıştırılacak personel, aşağıda belirtilen asgari
özellikleri sağlar:
a) A sınıfı tesis sorumlusunun asgari özellikleri:
1) Üniversitelerin Çevre Mühendisliği bölümlerinden
mezun olmak.
2) İkincil ve/veya ileri arıtma yapan kentsel
ve/veya endüstriyel atıksu arıtma tesislerinde toplamda en az beş (5) yıl
çalışmış olmak.
3) Atıksu arıtma tesisi yeterlilik eğitimini
tamamlayıp eğitim sonunda yapılacak sınavı başarı ile tamamlamış olmak.
b) B sınıfı tesis sorumlusunun asgari özellikleri:
1) Üniversitelerin Çevre Mühendisliği bölümlerinden
mezun olmak.
2) İkincil ve/veya ileri arıtma yapan kentsel
ve/veya endüstriyel atıksu arıtma tesislerinde toplamda en az üç (3) yıl
çalışmış olmak.
3) Atıksu arıtma tesisi yeterlilik eğitimini
tamamlayıp eğitim sonunda yapılacak sınavı başarı ile tamamlamış olmak.
c) C sınıfı tesis sorumlusunun asgari özellikleri:
1) Üniversitelerin Çevre Mühendisliği bölümlerinden
mezun olmak.
2) İkincil ve/veya ileri arıtma yapan kentsel
ve/veya endüstriyel atıksu arıtma tesislerinde toplamda bir (1) yıl çalışmış olmak.
3) Atıksu arıtma tesisi yeterlilik eğitimini
tamamlayıp eğitim sonunda yapılacak sınavı başarı ile tamamlamış olmak.
ç) D sınıfı tesis sorumlusunun asgari özellikleri:
1) Üniversitelerin Çevre Mühendisliği bölümlerinden
mezun olmak.
2) Atıksu arıtma tesisi yeterlilik eğitimini
tamamlayıp eğitim sonunda yapılacak sınavı başarı ile tamamlamış olmak.
Tesis
sorumlusu belgesi
MADDE 7 –
(1) Tesis sorumlusu belgesi almak
üzere atıksu arıtma tesisi yeterlilik eğitimi almak için başvurular
Bakanlığa yapılır.
(2) Atıksu
arıtma tesisi yeterlilik eğitimi almak üzere yapılan başvurularda istenilen
bilgi ve belgeler şunlardır:
a) İletişim bilgileri (adres, telefon, faks,
elektronik posta adresi).
b) Eğitim durumunu gösteren diploma veya mezuniyet
belgesinin örneği.
c) İki (2) adet vesikalık fotoğraf.
ç) 6 ncı maddede öngörülen atıksu arıtma
tesisinde/tesislerinde çalışma deneyimini gösteren resmi belge.
d) Eğitim başvuru ücretinin yatırıldığına ilişkin
banka dekontu.
Atıksu
arıtma tesisi yeterlilik eğitimi
MADDE 8 –
(1) Atıksu arıtma tesisi
yeterlilik eğitimi Bakanlıkça yılda en az bir kez düzenlenir.
Belgenin
yenilenmesi
MADDE 9 –
(1) Atıksu arıtma tesisi
yeterlilik eğitimi sonunda yapılan sınavda başarılı olanlara 28/12/2011
tarihli ve 28156 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Çevre ve Şehircilik
Bakanlığı Döner Sermaye İşletmesi Yönetmeliği kapsamında Bakanlıkça
belirlenen ücret karşılığında tesis sorumlusu belgesi verilir.
(2) Tesis sorumlusu belgesi beş (5) yıl süre ile
geçerlidir.
(3) Tesis sorumlusu belgesinin geçerlilik süresi
dolan kişilerin, belgelerini yenilemek için son geçerlilik tarihinden en az
bir ay önce Bakanlığa başvuru yapmaları zorunludur.
(4) Tesis sorumlusu belgesi alıp belgenin
geçerlilik süresi boyunca kendi sınıfına ait bir atıksu arıtma tesisinde
tesis sorumlusu olarak çalışmayan kişilerin belge yenileme başvurusu
yapabilmeleri için atıksu arıtma tesisi yeterlilik eğitimini tekrar
almaları gerekir.
(5) Tesis sorumlusu sahip olduğu tesis sorumlusu
belgesi ile kendi sınıfı ve alt sınıflardaki atıksu arıtma tesisinde
çalışabilir.
(6) Tesis sorumlusu belgesi ile bir atıksu arıtma
tesisinde hâlihazırda çalışmakta olan ve bir üst sınıfa ait tesis sorumlusu
belgesi almak için başvuru yapan tesis sorumlularının ilgili sınıf için 6
ncı maddede belirtilen asgari özellikleri sağlamaları halinde tesis
sorumlusu belgesi Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Döner Sermaye İşletmesi
Yönetmeliği kapsamında Bakanlıkça belirlenen ücret karşılığında yenilenir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Tesis Sorumlusunun Görev ve Sorumlulukları
Tesis
sorumlusunun görevleri
MADDE 10
– (1) Tesis sorumlusunun görevleri
şunlardır:
a) Atıksu arıtma tesisinin etkin, verimli ve çevre
mevzuatına uygun bir şekilde işletilmesini sağlamak.
b) Atıksu arıtma tesisi ile ilgili; arıza,
çalıştığı halde standartları sağlayamama, kapasite artırımına gidilmesi,
faaliyetin geçici veya süreli olarak durdurulması gibi aksaklıkları
münferit sanayiler için sanayi tesisi tüzel kişiliğine, organize sanayi
bölgesi atıksu arıtma tesisleri,
kentsel atıksu arıtma tesisleri ve mevcut yerleşim alanlarından
kopuk olarak münferit yapılmış tatil köyü, tatil sitesi, turizm tesisi
atıksu arıtma tesisleri için ise ilgili atıksu altyapı yönetimine derhal
bildirmek.
c) Atıksu arıtma tesisinin işletilmesi ile ilgili
yürütülen çalışmalara ilişkin belgeleri beş (5) yıl süre ile muhafaza
etmek.
ç) 25/12/2013 tarihli ve 28862 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Çevre Ölçüm ve Analiz Laboratuvarları Yeterlik
Yönetmeliği kapsamındaki yükümlülüklerin yerine getirildiğini kontrol
etmek.
d) Atıksu arıtma tesisi ile ilgili resmi kurumlarca
yapılacak yazışmalarda, istenen her türlü bilgi ve belgeyi temin etmek.
e) Bakanlıkça yapılacak planlı veya haberli
denetimler sırasında atıksu arıtma tesisinde hazır bulunmak, istenen bilgi
ve belgeleri sağlamak.
f) Atıksu deşarjı konulu çevre izni işlemleri ile
ilgili süreçleri çevre görevlisi ile birlikte takip etmek.
g) Atıksu arıtma tesisinin modernizasyonu ve
geliştirilmesi ile ilgili çalışmaları takip etmek.
ğ) Kentsel atıksu arıtma tesisleri, organize sanayi
bölgesi atıksu arıtma tesisleri ve mevcut yerleşim alanlarından kopuk
olarak münferit yapılmış tatil köyü, tatil sitesi, turizm tesisi atıksu
arıtma tesislerinde günlük, haftalık ve aylık işletme takip çizelgelerini
hazırlamak ve ilgili raporları aylık olarak atıksu altyapı yönetimine
sunmak.
h) Münferit sanayi atıksu arıtma tesislerinde
günlük, haftalık ve aylık işletme takip çizelgelerini hazırlamak ve ilgili
raporları aylık olarak ilgili sanayi tesisi tüzel kişiliğine sunmak.
ı) Atıksu arıtma tesisinin faaliyetine ilişkin
bilgi ve belgeleri Bakanlıkça kurulacak izleme sistemine zamanında girmek.
i) 22/3/2015 tarihli ve 29303 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Sürekli Atıksu İzleme Sistemleri Tebliği kapsamındaki
yükümlülüklerin yerine getirildiğini kontrol etmek.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Denetim ve Yaptırım
Denetim
MADDE 11
– (1) Atıksu arıtma tesisinde
tesis sorumlusu olarak çalışan personelin tesis sorumlusu belgesine sahip
olup olmadığı, atıksu altyapı yönetimlerinin ve tesis sorumlularının bu
Tebliğ kapsamında görevlerini yerine getirip getirmediği ve tesis sorumlusu
belgesinin geçerliliği Bakanlık tarafından denetlenir.
Yaptırım
MADDE 12
– (1) Atıksu arıtma tesisinde, 5
inci maddede ve Ek-1’in Tablo 3 ve Tablo 4’ünde belirtilen asgari sayı ve
nitelikte personeli bulundurmayan atıksu altyapı tesisleri yönetimine Çevre
Kanununun 20 nci maddesi kapsamında yaptırım uygulanır.
(2) 10 uncu maddede tanımlanan yükümlülüklerini
yerine getirmeyen tesis sorumlusunun tesis sorumlusu belgesi bir (1) ay
süre ile askıya alınır.
(3) Tesis sorumlusu belgesinin ilk askıya alındığı
tarihten itibaren bir (1) yıl içerisinde belgesi ikinci kez askıya alınan
kişinin tesis sorumlusu belgesi iptal edilir. Bu kişiler bir (1) yıl süre
ile yeniden tesis sorumlusu belgesi başvurusunda bulunamazlar.
ALTINCI BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Geçiş
hükümleri
GEÇİCİ
MADDE 1 – (1) Atıksu altyapı
tesisi yönetimleri, mevcut atıksu arıtma tesislerinde bu Tebliğin yayımlandığı
tarihten itibaren üç (3) yıl içerisinde Ek-1’de yer alan Tablo 3 ve Tablo
4’te tanımlanan asgari sayı ve nitelikte personeli çalıştırmakla
yükümlüdür.
(2) A ve B sınıfı atıksu arıtma tesislerinde; bu
Tebliğ kapsamında, tesis sorumlusunun çevre mühendisi olması şartının
aranmadığı durumlarda teknik sorumlunun çevre mühendisi olması zorunludur.
Mevcut
personel
GEÇİCİ
MADDE 2 – (1) Bu Tebliğin
yürürlüğe girdiği tarihten önce Bakanlıkça verilen atıksu arıtma tesisi
işletmesinde karşılaşılan sorunlar ve çözüm yolları eğitimini almış
kişilere, bu Tebliğin yayımlandığı tarihten itibaren 6 ay içinde
başvurmaları halinde 6 ncı maddede yer verilen deneyim koşullarını
sağlamaları durumunda çevre mühendisi olma şartı aranmaksızın, atıksu
arıtma tesisi yeterlilik eğitimi ve sınavından muaf tutularak tesis
sorumlusu belgesi verilir.
(2) Bu Tebliğin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla
mevcutta bir atıksu arıtma tesisini işletmekte olan ve üniversitelerin
lisans programlarından mezun kişilere, 6 ncı maddede yer verilen deneyim
koşullarını sağlamaları ve 3 (üç) yıl içerisinde atıksu arıtma tesisi
yeterlilik eğitimini başarı ile tamamlamaları durumunda çevre mühendisi
olma şartı aranmaksızın, çalışmakta oldukları atıksu arıtma tesisleri için
tesis sorumlusu belgesi verilir.
(3) Bu madde kapsamında verilen tesis sorumlusu
belgeleri, 9 uncu maddede belirtilen şekilde başvuru yapılması halinde
sadece aynı sınıfa ait tesis sorumlusu belgesiyle yenilenir.
Yürürlük
MADDE 13
– (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde
yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 14
– (1) Bu Tebliğ hükümlerini Çevre ve Şehircilik
Bakanı yürütür.
Eki için tıklayınız.
|