|
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığından:
TEHLİKELİ MADDELERİN KARAYOLUYLA TAŞINMASI
HAKKINDA YÖNETMELİK
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu
Yönetmeliğin amacı, kamuya açık karayoluyla yapılacak tehlikeli madde
taşımacılığı faaliyetlerinin; insan sağlığı ve diğer canlı varlıklar ile
çevreye zarar vermeden güvenli, emniyetli ve düzenli bir şekilde
yürütülmesine ve bu faaliyetlerde yer alan; gönderenlerin, alıcıların,
dolduranların, yükleyenlerin, boşaltanların, paketleyenlerin, tank-konteyner/portatif tank işletmecilerinin, taşımacıların
ve tehlikeli maddeleri taşıyan her türlü taşıt sürücülerinin sorumluluk ve
yükümlülüklerine ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik;
a) Karayolu ile yapılan tehlikeli madde
taşımacılığı faaliyetinde yer alan; gönderenleri, alıcıları, dolduranları,
paketleyenleri, yükleyenleri, tank-konteyner/portatif
tank işletmecileri, taşımacıları ve boşaltanları,
b) Tehlikeli madde taşımacılığında kullanılan;
taşıt, ambalaj ve yük taşıma birimlerinin tip onay sertifikalandırılmaları
ile söz konusu taşıma birimlerinin ilk, ara, periyodik ve istisnai test ve
muayenelerini,
c) Tehlikeli madde taşımacılığı faaliyetlerine
yönelik eğitim ve denetimleri,
ç) Ülkemiz sınırları içerisinde yabancı plakalı
taşıtlarla yapılan uluslararası tehlikeli madde taşımalarını,
d) Tüm kamu kurum ve kuruluşlarının tehlikeli madde
taşımacılık faaliyetlerini,
e) Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel
Komutanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü ve Sahil Güvenlik Komutanlığı adına;
üçüncü şahıslar tarafından yapılan tehlikeli mal taşımacılığını,
kapsar.
(2) Bu Yönetmelik;
a) Uluslararası anlaşmalar ile savaş hali ve
olağanüstü hallerde uygulanacak mevzuat hükümlerine göre yapılan taşıma
işlemlerini,
b) Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel
Komutanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü ve Sahil Güvenlik Komutanlığına ait
resmi taşıtlarla yapılan taşıma işlemlerini,
kapsamaz.
Dayanak
MADDE 3 –
(1) Bu Yönetmelik, 26/9/2011 tarihli ve 655 sayılı Ulaştırma ve Altyapı
Alanına İlişkin Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 28
inci maddesine, 10/7/2018 tarihli ve 30474 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı
Kararnamesinin 480 inci maddesi ile 497 nci
maddesi ve 5434 sayılı Kanun ile kabul edilen Tehlikeli Malların Karayolu
ile Uluslararası Taşımacılığına İlişkin Avrupa Anlaşmasına dayanılarak
hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) ADR: Tehlikeli Malların Karayolu ile
Uluslararası Taşımacılığına İlişkin Avrupa Anlaşmasını,
b) ADR Uygunluk Belgesi: Model yılına bakılmaksızın
ADR’ye taraf olan ülkelere yönelik olarak
tehlikeli madde taşımacılık faaliyetinde bulunacak taşıtlar ve/veya yurt
içinde tehlikeli madde taşımacılık faaliyetinde bulunacak 2015 ve sonrası
model yılına sahip taşıtlar için ADR Bölüm 9’da belirtilen hükümler
kapsamında, Bakanlığın düzenlediği/düzenlettirdiği belgeyi,
c) Alıcı: Taşıma evrakı, sevk irsaliyesi, taşıma
irsaliyesi veya taşıma senedinde belirtilen tehlikeli maddenin teslim
edileceği işletmeyi veya taşıma işlemi, taşıma sözleşmesi olmadan
gerçekleştiriliyorsa, varış noktasında tehlikeli malların idaresini üstüne
alacak işletmeyi,
ç) Bakanlık: Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığını,
d) Boşaltan: Tehlikeli madde yüklü konteyneri, çok elemanlı gaz konteynerini,
tank-konteynerini, portatif tankı bir araçtan
indiren; paketli tehlikeli maddeleri ve portatif tankları bir araç veya konteynerden indiren; bir tüplü gaz tankerinden, çok
elemanlı gaz konteynerinden, bir araçtan veya
dökme yük taşıyan konteynerden boşaltan
işletmeyi,
e) Çok elemanlı gaz konteyneri
(ÇEGK): Bir manifold ile birbirine bağlanan ve
bir çerçeveye monte edilmiş elemanları; silindirler, tüpler, basınçlı
variller veya silindir demeti, ayrıca ADR 2.2.2.1.1'de tanımlanan gazların
taşınmasında kullanılan 450 litreden daha fazla kapasiteli tankları,
f) Dolduran: Tehlikeli maddeleri; tankerlere,
tanklara, portatif tanklara ya da tank-konteynerlere,
tüplü gaz tankerlerine, çok elemanlı gaz konteynerine
veya konteynere dökme olarak dolum yapan
işletmeleri,
g) Genel Müdürlük: Tehlikeli Mal ve Kombine
Taşımacılık Düzenleme Genel Müdürlüğünü,
ğ) Gönderen: Kendi adına veya bir üçüncü şahıs
adına tehlikeli maddeleri gönderen işletmeyi veya taşıma işlemi bir taşıma
sözleşmesine bağlı olarak yürütülüyorsa, sözleşmede “Gönderen” olarak
belirtilen kişiyi,
h) İşletme: Kamu kurum ve kuruluşları da dahil olmak üzere kâr amacı bulunup bulunmadığına
bakılmaksızın, bu Yönetmelik kapsamındaki faaliyetlerde bulunan gerçek veya
tüzel kişileri,
ı) Kıyı tesisi: 3/3/2015
tarihli ve 29284 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tehlikeli Maddelerin
Deniz Yoluyla Taşınması Hakkında Yönetmeliğin 9 uncu maddesinin birinci
fıkrası kapsamında tehlikeli madde uygunluk belgesine sahip tesisi,
i) Konteyner: Bir taşıma
donanımı parçası olarak, yükleme biçimi korunarak veya bozulmadan birden
çok taşıma türüyle taşınmasına imkân verebilen, taşıma yolunda aktarma ve
istiflemeye, kolaylıkla doldurulup boşaltılmaya, birçok kez kullanılmaya
uygun ve dayanıklı malzemeden imal edilmiş kabı,
j) Paketleyen: Tehlikeli maddeleri, büyük paketler
ve orta boy hacimli konteynerler de dahil olmak üzere değişik cinsteki kaplara yerleştiren
ve gerektiğinde paketleri taşınmak üzere hazır hale getiren işletmeleri,
k) Patlayıcı madde: ADR Bölüm 2.2.1’de ifade edilen
maddeleri,
l) Relay tankeri:
Karayolu yol inşaatı için bitüm taşımacılığında kullanılan ve tank içindeki
bitümün ısıtılmasını sağlamak veya belirli sıcaklığın altına düşmesini
engellemek için brülörlerle donatılmış olan tankeri,
m) Resmi taşıt: Araç tescil belgesinde “resmi”
olarak tescil edilmiş taşıtı,
n) Sevk irsaliyesi: 4/1/1961
tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 230 uncu maddesinin birinci
fıkrasının (5) numaralı alt bendi uyarınca mal sevkiyatında kullanılması
zorunlu olan belgeyi,
o) Tamamlanmış araç: İlgili mevzuata uygun olarak
çok aşamalı tip onayı veya 26/10/2016 tarihli ve
29869 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Araçların İmal, Tadil ve Montajı
Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre uygunluk belgesi alınarak imal edilen
aracı,
ö) Tank-konteyner/portatif
tank işletmecisi: Tank-konteyner veya portatif
tankları, adına kayıtlı olduğu ya da bunları bir sözleşmeye dayalı olarak
işleten işletmecileri,
p) Taşıma evrakı: ADR Bölüm 5.4.1’deki bilgileri
içerecek şekilde gönderen tarafından düzenlenmiş belgeyi,
r) Taşıma irsaliyesi: Ücret karşılığında eşya
nakleden bütün gerçek ve tüzel kişilerin naklettikleri eşya için 213 sayılı
Vergi Usul Kanununun 240 ıncı maddesi uyarınca
düzenlediği belgeyi,
s) Taşımacı: Karayolu Taşıma Yönetmeliğine göre C1,
C2, C3, K1, K2, K3, L1, L2, M1, M2, N1, N2, P1, P2, R1, R2 ve TİO yetki
belgesi sahiplerini,
ş) Taşıma İşleri Organizatörü
(TİO): Yük taşımacılığı alanında ilgili mevzuat uyarınca yetki belgesi veya
faaliyet izni almış gerçek veya tüzel kişilerin imkân, kabiliyet ve
kapasitelerini kullanarak kendi nam ve hesabına yük taşıması yaptırarak
taşıma faturası/sözleşmesi düzenleyen, taşıma ile ilişkili depolama, paketleme,
etiketleme, ambalajlama, sipariş yönetimi, gümrük, sigorta, dağıtım vb.
lojistik işlemleri gerçekleştiren bir veya birden fazla taşıma türü
kullanarak taşımacılık ve lojistik hizmetlerini sunmayı meslek edinen ve
Bakanlıkça yetki belgesi verilen gerçek ve tüzel kişileri,
t) Taşınabilir basınçlı ekipman:
31/12/2012 tarihli ve 28514 4. Mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan
Taşınabilir Basınçlı Ekipmanlar Yönetmeliği (2010/35/AB)’nde tanımlanan kapları,
u) Taşıt (Araç): Karayolunda
tehlikeli madde taşımacılığı yapılması amacıyla ilgili mevzuata uygun
olarak imal edilen en az dört tekerlekli ve azami tasarım hızı 25 km/s’den fazla olan kamyon, kamyonet, tanker ve bunlar
tarafından çekilmesine izin verilen römorklar ile çekici türündeki
taşıtlarla çekilen yarı römork veya römork türündeki taşıtlar ile bu amaçla
özel donanımı bulunan diğer taşıtları,
ü) Taşıt Uygunluk Belgesi: Ülkemiz sınırları dahilinde ve/veya ADR’ye taraf
olmayan ülkelere taşımacılık faaliyetinde bulunacak ADR’nin
gerekliliklerini tam olarak sağlamayan 2014 ve öncesi model yılına sahip
taşıtlar için Bakanlığın belirlediği usul ve esaslara göre alınması zorunlu
olan belgeyi,
v) Tehlike ikaz levhası: Tehlikeli yük
taşımacılığında kullanılan taşıt, konteyner,
ÇEGK, MEMU, tank-konteyner ve portatif
tanklardaki yüklerin, sınıf, tehlike derecesi ve muhteviyatı gibi
özelliklerini ifade eden harf, rakam ve şekillerin yer aldığı levhaları,
y) Tehlike ikaz etiketi: Tehlikeli yük
taşımacılığında kullanılan ambalajlardaki yüklerin, sınıf, tehlike derecesi
ve muhteviyatı gibi özelliklerini ifade eden harf, rakam ve şekillerin yer
aldığı etiketi,
z) Tehlikeli madde (tehlikeli yük): ADR Bölüm 3.2’deki tehlikeli malların listelendiği Tablo A’da yer alan maddeleri,
aa) Tehlikeli Madde Faaliyet Belgesi (TMFB): Bu
Yönetmelik kapsamında yer alan tehlikeli madde ile iştigal eden
işletmelerin, sorumluluk ve yükümlülüklerini yerine getirip
getirmediklerinin tespitinin yapılabilmesi için ve işletmelerin kayıt
altına alınması amacıyla düzenlenen belgeyi,
bb) Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanı (TMGD): İfa
edeceği görev ve nitelikleri ADR Bölüm 1.8.3’te belirtilen ve alması
gereken eğitime istinaden Bakanlıkça yetkilendirilmiş gerçek kişiyi,
cc) Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanlığı Kuruluşu
(TMGDK): Tehlikeli madde güvenlik danışmanlığı hizmeti vermek üzere
Bakanlık tarafından yetkilendirilen kuruluşu,
çç) Tehlikeli Mal Taşımacılığı Sürücü Eğitim
Sertifikası (SRC5): ADR Bölüm 8.2 kapsamında
Bakanlıkça düzenlenen belgeyi,
dd) Turuncu renkli plaka: ADR Bölüm 5.3.2.2’de
tanımlanan özellikteki plakaları,
ee) Tüplü gaz tankeri: Birbirine manifoltlarla
bağlı ve bu araca kalıcı olarak sabitlenmiş 450 litreden fazla kapasiteli
tanklardan oluşan aracı,
ff) Ulaştırma Elektronik Takip ve Denetim Sistemi
(U-ETDS): Bu Yönetmeliğe göre faaliyet gösteren gerçek ve tüzel kişilerin,
faaliyetlerine ilişkin Bakanlıkça belirlenen verilerin tutulduğu,
gerektiğinde ilgili kamu kurum ve kuruluşlarıyla veri paylaşımına açık
olduğu/olabileceği sistemi,
gg) UN numarası: ADR Bölüm 3.2’de
Tablo A’da yer alan tehlikeli maddeleri
tanımlayan dört basamaklı Birleşmiş Milletler Numarasını,
ğğ) Yazılı talimat: ADR Bölüm 5.4.3’te belirtildiği
şekilde, taşıyıcı tarafından sürücüye verilmek üzere hazırlanan ve taşıma
esnasında oluşabilecek bir kaza durumunda alınacak tedbirler ile taşınan
maddelerle ilgili özelliklerin yazılı olduğu belgeyi,
hh) Yetkilendirilmiş kuruluş: TSE ISO/IEC 17020
standardına uygun dokümantasyona sahip olduğu Bakanlıkça tespit edilen ve
yetkilendirilmesini müteakip bir yıl içerisinde yetki kapsamında TSE
ISO/IEC 17020 standardına göre Türk Akreditasyon Kurumu (TÜRKAK) tarafından
akredite edilen kuruluşu,
ıı) Yükleyen: Paketli veya dökme tehlikeli maddelerin
içerisinde bulunduğu ambalaj, konteyner veya
portatif tankları bir aracın içine veya üzerine veya bir konteynerin içine yükleyen işletmeleri,
ifade eder.
(2) Bu Yönetmelikte yer alan ancak birinci fıkrada
tanımlanmayan ifadeler için ADR ve ulusal mevzuatta belirtilen tanımlar
esas alınır.
İKİNCİ BÖLÜM
Taşımacılık Faaliyetlerine İlişkin Genel Kurallar
Genel
kurallar
MADDE 5 –
(1) Tehlikeli maddeler kamuya açık
karayolunda, bu Yönetmelik ve ADR hükümlerine uygun olarak kontrollü,
emniyetli, insan sağlığına zarar vermeden ve çevreye olumsuz etkisi en az
olacak şekilde taşınır.
(2) ADR’de taşınması
yasaklanan tehlikeli maddeler taşınamaz.
(3) Tehlikeli maddelerin taşınmasında yer alan
taraflar, hasar ve yaralanmaları önleyebilmek ve gerekirse bunların
etkisini en aza indirebilmek için öngörülebilen risklerin yapısını ve
boyutunu göz önünde bulundurarak bu Yönetmeliğe ve ADR hükümlerine uygun
tedbirleri almak zorundadırlar.
(4) Tehlikeli maddelerin karayolu ile taşınmasında;
ADR Bölüm 6’da tanımlanan ve Bakanlıkça veya ADR’ye
taraf bir ülkenin yetkili otoritesince yetkilendirilmiş kuruluşlar
tarafından test edilip UN sertifikası verilmiş olan ambalajların
kullanılması zorunludur.
(5) Bu Yönetmelik kapsamında taşımacılık
faaliyetinde bulunacak gerçek ve tüzel kişiler, Karayolu Taşıma
Yönetmeliğine göre C1, C2, C3, K1, K2, K3, L1, L2, M1, M2, N1, N2, P1, P2,
R1, R2 veya TİO yetki belgelerinden herhangi birine sahip olmak zorundadırlar.
(6) Bu Yönetmelik ve ADR’ye
göre tehlikeli maddelerin karayoluyla taşımacılığı alanında faaliyet
gösteren; taşımacı, dolduran, paketleyen, yükleyen, gönderen, boşaltan,
alıcı ve tank-konteyner/portatif tank
işletmecileri, bu faaliyet alanlarından biri veya birden fazlası ile
iştigal etmeleri halinde Bakanlığa başvurarak faaliyet alanlarına uygun
Tehlikeli Madde Faaliyet Belgesi almaları zorunludur. Tehlikeli Madde
Faaliyet Belgesinin düzenlenmesine ilişkin hususlar Bakanlıkça belirlenir.
(7) Bu Yönetmelik kapsamındaki gönderen,
paketleyen, dolduran, yükleyen ve boşaltan olarak Tehlikeli Madde Faaliyet
Belgesine sahip işletmeler ile tehlikeli maddeleri taşıyan taşımacıların da
ADR Bölüm 1.8.3’te yer alan hükümlere göre TMGD istihdam etmesi veya TMGDK’dan TMGD hizmeti alması zorunludur. TMGD eğitimi,
sınavı, yetki, görev ve sorumlulukları ile TMGDK’ların
yetki, görev ve sorumlulukları ile ilgili hususlar Bakanlıkça belirlenir.
(8) Bu Yönetmelik ve ADR hükümlerine uygun olarak
ulusal ve uluslararası karayollarında tehlikeli yük taşımacılığı yapacak
sürücülerin, Bakanlığın yetkilendirdiği eğitim kuruluşlarından, taşınacak
tehlikeli maddenin sınıfı ve/veya taşıma şekline uygun eğitim almaları ve
Bakanlığın yapacağı sınavda başarılı olmaları gerekmektedir. Sınavda başarılı
olan sürücülere, Bakanlık tarafından Tehlikeli Mal Taşımacılığı Sürücü
Eğitim Sertifikası düzenlenir. Tehlikeli maddelerin karayoluyla taşınması
için gerekli olan sürücü eğitimleri, sınavları, belgelendirilmeleri
Bakanlıkça belirlenen mevzuat kapsamında gerçekleştirilir.
(9) Bu maddenin yedinci fıkrası kapsamında kalan
işletmelerin istihdam ettiği veya hizmet aldığı TMGD’ler,
işletmelerin tehlikeli madde ile iştigal eden personeline, ADR Bölüm 1.3 kapsamında eğitim vermek zorundadır.
(10) Tehlikeli maddelerin; yüklenmesi,
doldurulması, taşınması veya boşaltılması sırasında ADR 1.8.5.3’te belirtilen
şekilde ciddi bir kaza veya olay olması durumunda kazanın gerçekleştiği
yerdeki sorumlu tarafça bu olayın, Bakanlığın belirlediği formda eksiksiz
bir şekilde 7 iş günü içerisinde www.türkiye.gov.tr
üzerinden Bakanlığa bildirilmesi gerekir.
(11) Tehlikeli madde yüklü veya tehlikeli maddeyi
boşalttığı halde temizlenmemiş taşıtların, doldurma ve boşaltma süresi
dışında, yerleşim yerlerinde bulunan; okul, kamu binaları, alışveriş
merkezi, ibadethane gibi yerlerden en az 300 metre uzağına park edilmesi
zorunludur.
ADR/Taşıt
Uygunluk Belgesi
MADDE 6 –
(1) Tehlikeli maddelerin 1 m3
üzerindeki sabit veya sökülebilir tankla veya 3 m3 üzerindeki tank-konteyner, portatif tank, ÇEGK, vakumla çalışan atık
tankı, tank takas gövdesi vb. taşıma birimleri ile taşınması halinde
araçlara ADR/Taşıt Uygunluk Belgesi alınması zorunludur.
(2) Tehlikeli maddelerin ambalajlı ve dökme olarak
taşınması halinde araçlara ADR/Taşıt Uygunluk Belgesi alınması zorunlu
değildir. Ancak patlayıcı madde ve nesneleri (Sınıf 1) ambalajlı olarak
taşıyan araçlara ADR/Taşıt Uygunluk Belgesi alınması zorunludur.
(3) ADR’ye
taraf olan ülkelere tehlikeli madde taşımacılık faaliyetinde kullanılacak
taşıtlar (EX/II, EX/III, FL, AT ve MEMU) ile yurt içinde tehlikeli madde
taşımacılık faaliyetinde kullanılacak 2015 ve sonrası model yılına sahip
taşıtlara Bakanlık veya yetkilendirdiği kurum/kuruluşlar tarafından ADR
Bölüm 9’da belirtilen hükümlere göre yıllık olarak ADR Uygunluk Belgesi
alınması zorunludur.
(4) Ülke sınırlarımız dahilinde
ve/veya ADR’ye taraf olmayan ülkelere taşımacılık
faaliyetinde bulunacak ADR’nin gerekliliklerini
tam olarak sağlamayan 2014 ve öncesi model yılına sahip taşıtlar (eski
araçlar) için Bakanlığın belirlediği usul ve esaslara göre Bakanlık veya
yetkilendirdiği kurum/kuruluşlar tarafından yıllık olarak başvuruda
bulunularak Taşıt Uygunluk Belgesi alınması zorunludur.
(5) ADR gerekliliklerini karşılamayan 2014 ve
öncesi model yılına sahip ve Taşıt Durum Tespit Belgesi veya Taşıt Uygunluk
Belgesi almış tamamlanmış araçların üst yapıları, Bakanlıkça yayımlanan
usul ve esaslarda belirtilen teknik kriterleri
karşılamaları şartıyla, ADR’ye uygun üretilmiş
2015 ve sonrası model yılına sahip araçlara aktarılabilir. Bu durumda
ilgili araçlara model yıllarına bakılmaksızın Taşıt Uygunluk Belgesi
düzenlenir. Aynı şekilde eski araçların tank kısmının yenilenmesi talebi
halinde araca ADR’ye uygun olarak üretilmiş bir
tank kullanılmalıdır.
(6) Karayolu yol inşaatları için bitüm
taşımacılığında kullanılan ve yükün belirli sıcaklığın altına düşmesini
engellemek için brülörle donatılmış, Bakanlıkça belirlenen teknik kriterleri karşılayan 2014 model ve önceki yıllarda
üretilmiş relay tankerler ile 2015 model ve
sonraki yıllarda üretilmiş relay tankerlerine ADR’de belirtilen yanmalı ısıtıcılar dışında kalan
diğer şartları sağlamaları şartıyla Taşıt Uygunluk Belgesi düzenlenir.
(7) Tehlikeli madde taşıyan araçların üst yapıları
ve tehlikeli madde taşımacılığında kullanılan; tank, tank-konteyner, portatif tank, ÇEGK, yığın konteyner gibi taşıma birimleri ile IBC ve taşınabilir
basınçlı ekipmanların ilk, ara ve periyodik test
ve muayenelerinin Bakanlık veya yetkilendirilen kurum ve kuruluşlara
yaptırılması gerekir.
Tehlikeli
madde taşıyan araçlarda bulundurulması gerekli olan belgeler
MADDE 7 – (1) Tehlikeli madde taşıyan araçlarda aşağıdaki
belgelerin bulundurulması zorunludur:
a) Taşıtlar için geçerli ADR/Taşıt Uygunluk
Belgesi,
b) ADR Bölüm 5.4.1’de belirtildiği şekilde
düzenlenen taşıma evrakı,
c) ADR Bölüm 5.4.3’te belirtildiği şekilde,
taşımacı tarafından sürücüye verilmek üzere hazırlanan yazılı talimat,
ç) Araçta görevli her personel için resimli kimlik
belgesi (nüfus cüzdanı, sürücü belgesi veya pasaport),
d) ADR Bölüm 8.2.2.8’de belirtildiği şekilde
Tehlikeli Madde Taşımacılığı Sürücü Eğitim Sertifikası (SRC5).
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Taşımacılık Faaliyetinde Yer Alan Tarafların
Sorumluluk ve Yükümlülükleri
Gönderenin
yükümlülükleri
MADDE 8 –
(1) Gönderen, taşınmak üzere sevk
edilen malı ADR hükümlerine uygun bir biçimde teslim etmek zorundadır.
Gönderenin diğer yükümlülükleri şunlardır:
a) Tehlikeli maddelerin taşınmasının, araçlarına
Bakanlıktan uygun yetki belgesi almış olanlarca yapılmasını sağlamak,
b) ADR Bölüm 5.4.1’te belirtilen mahiyette taşıma
evrakını eksiksiz hazırlamak ve taşımacıya vermek (ayrıca, taşıma işlemi
başlamadan önce taşıma evrakını Bakanlık tarafından oluşturulacak U-ETDS
sistemine işlemek/iletmek zorundadır.),
c) Tehlikeli madde taşımacılığını, taşınan madde ve
nesnenin özelliğine uygun geçerli belgeye sahip bir araçla yapmak,
ç) Tehlikeli madde taşımacılığını, taşınan madde ve
nesnenin özelliğine uygun sertifikalı ambalaj ve yük taşıma birimlerini
kullanmak,
d) Tehlikeli madde taşımacılığında kullanılan; IBC,
tank, tanker, tüplü gaz tankeri, ÇEGK’ler,
portatif tanklar ve tank-konteynerlerin ara ve
periyodik muayeneleri yapılmış olanları kullanmak,
e) Tehlikeli madde taşımacılığı yapılan araçlar ile
ambalaj ve yük taşıma birimlerinde, ADR’deki
tehlike ikaz etiket/levha ve işaretleri ile turuncu renkli plakaların
doğru, uygun özellikte ve ebatta olanlarını kullanmak,
f) Tehlikeli madde taşımacılığında; birlikte
ambalajlama, yükleme, karışık yükleme ve yükleme sınırlamaları kurallarına
uygun hareket etmek,
g) ADR Bölüm 1.4.2.1’de yer alan diğer
yükümlülükleri yerine getirmek.
(2) Kıyı tesisi işleticileri
tesis giriş ve çıkışında; ADR Bölüm 5.4.1’de belirtilen taşıma evrakının
araçta bulunup bulunmadığı, yük taşıma biriminin ara ve periyodik
muayenelerinin yapılıp yapılmadığı ile söz konusu araçlar ve yük taşıma
birimlerinde, ADR’deki tehlike ikaz etiket/levha
ve işaretleri ile turuncu renkli plakaların doğru, uygun özellikte ve
ebatta olanlarını kullanıp kullanılmadığını kontrol etmek zorundadır.
(3) Tehlikeli madde taşımacılığı, bir sözleşmeye
bağlı olarak TİO tarafından yapılması halinde, bu madde kapsamındaki tüm
yükümlülükler TİO’ya aittir.
(4) Tehlikeli madde taşımacılığı, bir sözleşmeye
bağlı olarak yapılmadığı durumlarda; karayolu, demiryolu ve denizyolu ile
tehlikeli madde ithalatında taşıma evrakı bulunmaması halinde, tehlikeli
maddeleri ithal eden gerçek veya tüzel kişiler, bu maddede belirtilen
yükümlüklerini yerine getirmek zorundadır.
Paketleyenin
yükümlülükleri
MADDE 9 – (1) Paketleyenin yükümlülükleri şunlardır:
a) Tehlikeli madde ve nesnenin özelliğine uygun
sertifikalı ambalaj kullanmak ve ADR 4.1’deki
paketleme talimatlarına uymak,
b) Kombine ambalajlamalarda ADR hükümlerine uymak,
c) Ambalaj ve kombine ambalajların, işaretleme ve
etiketlemelerini ADR’ye göre doğru, uygun
özellikte ve ebatta olanlarını kullanmak,
ç) Karayolundan denizyoluna geçiş yapacak konteynerler için Konteyner/Araç
Paketleme Sertifikası hazırlanmasını sağlamak,
d) ADR bölüm 1.4.3.2’de yer alan diğer kurallara
uymak.
Yükleyenin
yükümlülükleri
MADDE 10
– (1) Yükleyenin yükümlülükleri
şunlardır:
a) Hasarlı veya sızdırma riski taşıyan ambalaj ve
yük taşıma birimleri ile boş temizlenmemiş ambalaj ve yük taşıma
birimlerini hasar giderilene kadar yüklememek,
b) Tehlikeli maddelerin yükleme, elleçleme, birlikte yükleme yasaklarına, besin ve gıda
maddelerinin ya da hayvan yemlerinin ayrı tutulması kuralları ile ilgili
mevzuata ve özel kurallara uymak,
c) Ambalajlar, kombine ambalaj, IBC, konteyner, portatif tank, tank, tank-konteyner, ÇEGK vb. yük taşıma birimlerinin üzerine ADR’deki tehlike ikaz etiket/levha ve işaretleri ile
turuncu renkli plakaların doğru, uygun özellikte ve ebatta olanlarını
kullanmak,
ç) Taşıtlara yükleme yaptığı sırada taşıtların
yakın çevresinde ateş yakılmasına, açık ışıklandırma yapılmasına ve sigara
içilmesine izin vermemek, kıvılcım çıkma özelliğine sahip cisimler
bulundurmamak ve bu özelliğe sahip giysilerle çalışmaya müsaade etmemek,
d) Araçlara yüklenecek tehlikeli maddelerin ADR
Bölüm 7.5.7’de belirtilen yükleme emniyet kurallarına göre yapılmasını
sağlamak,
e) ADR Bölüm 1.4.3.1’de yer alan hükümleri yerine
getirmek.
Dolduranın
yükümlülükleri
MADDE 11
– (1) Dolduranın yükümlülükleri şunlardır:
a) Tehlikeli maddeleri, taşınan madde ve nesnenin
özelliğine uygun ADR/Taşıt Uygunluk Belgesine sahip tankere doldurmak,
b) Hacmi 1 m3’ten fazla sabit tank veya sökülebilir
tank ile hacmi 3 m3’ten fazla olan portatif tank, tank-konteyner,
ÇEGK vb. taşıma birimleri kullanılarak yapılan taşımalarda, taşıyacak
araçların ADR/Taşıt Uygunluk Belgesine sahip olanları doldurmak,
c) Tehlikeli madde taşımacılığında kullanılan;
tank, tüplü gaz tankeri, ÇEGK’ler, portatif
tanklar ve tank-konteyner vb. yük taşıma
birimlerinin, ara ve periyodik muayenelerinin yapıldığının tank plakasından
kontrolünü yaparak uygun olanlarına dolum yapmak,
ç) Taşınabilir basınçlı ekipmanlara
dolum yapmadan önce periyodik test ve muayenelerinin yapıldığını kontrol
etmek,
d) Tehlikeli madde taşımacılığı yapılan araçlar ile
yük taşıma birimlerinin ADR’deki tehlike ikaz
etiket/levha ve işaretleri ile turuncu renkli plakaların doğru, uygun
özellikte ve ebatta olanlarını kullanmak,
e) Dolduran tankı doldururken bitişik bölmelerdeki
tehlikeli maddeleri ilgilendiren zorunluklara
uygun hareket etmek,
f) Doldurulan madde için izin verilen azami
doldurma derecesini veya izin verilen azami litre başına içeriklerinin
kütlesini göz önünde bulundurmak,
g) Dolumu yaptıktan sonra tank kapaklarının ve/veya
doldurma valflerinin sızdırmazlığını kontrol
etmek,
ğ) Doldurulan tehlikeli maddelerin tankın dış
yüzeyine bulaşmadığını kontrol etmek,
h) Taşıtlara dolum yaptığı sırada, taşıtların yakın
çevresinde ateş yakılmasına, açık ışıklandırma yapılmasına ve sigara
içilmesine izin vermemek, kıvılcım çıkma özelliğine sahip cisimler
bulundurmamak ve bu özelliğe sahip giysiler ile çalışmaya müsaade etmemek,
ı) Araçlara ve konteynerlere
tehlikeli maddeleri dökme halinde doldururken, ADR Bölüm 7.3’deki
ilgili hükümlere uyulduğunu kontrol etmek,
i) ADR Bölüm 1.4.3.3’te yer alan diğer hükümleri
yerine getirmek.
Taşımacının
yükümlülükleri
MADDE 12
– (1) Taşımacının yükümlülükleri
şunlardır:
a) Tehlikeli madde taşımacılığını, taşınan madde ve
nesnenin özelliğine uygun ADR/Taşıt Uygunluk Belgesine sahip araçlarla
yapmak,
b) Hacmi 1 m3’ten fazla sabit tank veya sökülebilir
tank ile hacmi 3 m3’ten fazla olan portatif tank, tank-konteyner,
ÇEGK vb. taşıma birimleri kullanılarak yapılan taşımalarda, taşıyacak
araçların ADR/Taşıt Uygunluk Belgesine sahip olanlarını kullanmak,
c) Tehlikeli madde taşımacılığında kullanılan;
tank, tüplü gaz tankeri, ÇEGK’ler, portatif
tanklar ve tank-konteyner vb. yük taşıma
birimlerinin, ara ve periyodik muayenelerinin yapıldığının tank plakasından
kontrolünün yapılarak uygun olanlarını taşımak,
ç) Tehlikeli madde taşımacılığı yapılan araçlar ile
ambalaj ve yük taşıma birimlerinde, ADR’deki
tehlike ikaz etiket/levha ve işaretleri ile turuncu renkli plakaların
doğru, uygun özellikte ve ebatta olanlarını kullanmak,
d) Taşıtlarda, tanklarda ve yüklerde görsel olarak
belirgin sızıntı, çatlak ya da hasar olmadığını kontrol etmek,
e) Araçlarda, ADR’de yer
alan muafiyetler kapsamındaki taşımalar hariç olmak üzere, ADR 8.1.5’te
belirtildiği şekilde genel ve kişisel koruyucu teçhizatın bulundurulmasını
sağlamak,
f) Tehlikeli madde taşımacılığında kullanılan
araçlarda, ADR’de yeralan
muafiyetler kapsamındaki taşımalar hariç olmak üzere, ADR 8.1.4’te
belirtilen asgari sayı ve kapasitede yangınla mücadele teçhizatının
bulundurulmasını ve ilgili mevzuatına göre bu teçhizatın bakım ve
testlerini yaptırmak,
g) Sürücüye yazılı talimatları vererek okumasını,
anlamasını ve gerektiği şekilde uygulayabilmesini sağlamak,
ğ) Tehlikeli madde taşımacılığında; birlikte
ambalajlama, yükleme, karışık yükleme ve yükleme sınırlamaları kurallarına
uygun hareket etmek,
h) Aracı, taşınan tehlikeli maddenin sınıfı ve/veya
taşıma şekline uygun SRC5 Eğitim Sertifikasına sahip sürücülere
kullandırmak,
ı) Bu Yönetmelikte belirtilen şartlardan herhangi
birinin ihlal edilmiş olduğunu tespit ederse, söz konusu ihlal
giderilinceye kadar taşımayı başlatmamak,
i) Taşıma sırasında, taşımanın güvenliğini
tehlikeye sokacak bir ihlal oluşursa, trafik güvenliği, gönderilen maddenin
güvenliği ve kamu güvenliği bakımından, taşımayı söz konusu ihlal ortadan kaldırılıncaya
kadar, derhal durdurmakla, taşımayı ancak gerekli şartlar yerine
getirildiği takdirde devam ettirmek,
j) Taşıtlara yükleme ve boşaltma yapıldığı sırada
taşıtların yakın çevresinde ateş yakılmasına, açık ışıklandırma yapılmasına
ve sigara içilmesine izin vermemek, kıvılcım çıkma özelliğine sahip
cisimler bulundurmamak ve bu özelliğe sahip giysiler ile çalışmaya müsaade
etmemek,
k) Boş temizlenmemiş; tanker, tank-konteyner, portatif tank, ÇEGK vb. taşıma birimlerine
ADR Bölüm 5.4.1.1.6’e göre taşıma evrakı düzenlemek,
l) Araçlara yüklenecek tehlikeli maddelerin ADR
Bölüm 7.5.7’de belirtilen yükleme emniyet kurallarına göre yapılmasını
sağlamak,
m) ADR Bölüm 1.4.2.2’de yer alan hükümleri yerine
getirmek.
Taşıt
sürücüsünün ve araçta bulunan diğer görevlilerin yükümlülükleri
MADDE 13
– (1) Taşıt sürücüsü ve araçta
bulunan diğer görevlilerin yükümlülükleri şunlardır:
a) Taşıdığı tehlikeli maddenin sınıfı ve/veya
taşıma şekline uygun SRC 5 Eğitim Sertifikasına sahip olmak,
b) Tehlikeli madde içeren ambalajları açmamak,
tanker ve patlayıcı madde taşımacılığı yaparken sürücü, taşınabilir yanıcı
aydınlatma aletleriyle ve yüzeyi metal alaşımlı olan aletlerle taşıta
binmemek,
c) Taşıtlara yükleme, doldurma ve boşaltma
yapıldığı sırada taşıtların yakın çevresinde ateş yakılmasına, açık
ışıklandırma yapılmasına ve sigara içilmesine izin vermemek, kıvılcım çıkma
özelliğine sahip cisimler bulundurmamak ve bu özelliğe sahip giysilerle
çalışmamak,
ç) Yükleme, doldurma ve boşaltma sırasında zorunlu
hallerin dışında taşıtın motorunu kapalı tutmak,
d) Tehlikeli madde yüklü taşıtı park halinde iken
el frenini çekili vaziyette bulundurmak,
e) Tehlikeli madde yüklü taşıt ve tanklar üzerinde
bulundurulması zorunlu levha ve turuncu plakaların takılmasını ve usulüne
uygun boşaltılarak temizlenmiş olan araçların üzerinden bu levha ve turuncu
plakaların çıkarılmasını sağlamak,
f) Hasar görmüş ambalaj ve yük taşıma birimlerini
taşımamak,
g) Tehlikeli madde sızıntısı olması veya böyle bir
ihtimalin bulunması durumunda taşıma yapmamak,
ğ) Tehlikeli maddelere yönelik karayolunun
kullanımıyla ilgili yasak ve sınırlamalara uymak,
h) Özel sınıf veya maddelere ilişkin ek
gereklilikler ile ilgili ADR hükümlerine uymak,
ı) Araçta yazılı talimatın bulunduğunu kontrol
etmekle ve tehlike anında yazılı talimata göre hareket etmek,
i) Taşıma sırasında araçta bulunması zorunlu olan
evrakı, denetim sırasında yetkili personele ibraz etmek,
j) Boşaltım alanında güvenlik önlemlerinin tam
olarak alınmış olduğunu ve boşaltma işleminde kullanılan donanımın düzgün
olarak çalışıyor olduğunu kontrol etmek,
k) ADR 8.1.5’te belirtilmiş olan genel ve kişisel
koruyucu teçhizatın araçta bulunmasını sağlamak ve denetim sırasında
yetkili personele göstermek,
l) ADR 8.1.4’te belirtilen asgari sayı ve
kapasitede uygun yangın mücadele teçhizatının araçta bulunup bulunmadığını
kontrol etmek.
Alıcının
yükümlülükleri
MADDE 14
– (1) Alıcının yükümlülükleri
şunlardır:
a) Yükün teslim alınmasına engel bir durum
olmadıkça yükün kabulünü ertelememek,
b) Tehlikeli maddelerin konteyner
ile taşındığı durumlarda, ADR hükümlerinin ihlal edildiğinin tespit
edilmesi halinde, taşımacıya konteyneri sadece
ihlal giderildikten sonra teslim etmek,
c) Taşıtlardan boşaltma yapıldığı sırada taşıtların
yakın çevresinde ateş yakılmasına, açık ışıklandırma yapılmasına ve sigara
içilmesine izin vermemek, kıvılcım çıkma özelliğine sahip cisimler
bulundurmamak ve bu özelliklere sahip giysiler ile çalışmaya müsaade
etmemek,
ç) ADR Bölüm 1.4.2.3’te yer alan diğer hükümleri
yerine getirmek.
Boşaltanın
yükümlülükleri
MADDE 15
– (1) Boşaltanın yükümlülükleri
şunlardır:
a) Boşaltma öncesinde ambalaj, konteyner,
tank, tanker, ÇEGK, MEMU, tüplü gaz tanker vb. yük taşıma biriminde bulunan
yüklerle ilgili bilgiler ile sevkiyat belgelerinde yer alan ilgili
bilgileri karşılaştırarak doğru yükün boşaltılacağını tespit etmek,
b) Boşaltma öncesinde ve sırasında pakette, tankta,
araçta veya konteynerde boşaltma işlemini
tehlikeye sokacak ölçüde bir tahribatın olup olmadığını kontrol etmek ve
olumsuz bir durumun tespiti halinde, gerekli önlemler alınıncaya kadar
boşaltma işlemine ara vermek,
c) Aracın, tankın ve konteynerin
boşaltılmasının hemen sonrasında; tankın, taşıtın veya konteynerin
dışına bulaşan tehlikeli maddelerden arındırılmasını, vana ve
kontrol/doldurma kapaklarının güvenli bir şekilde kapatılmasını sağlamak,
ç) Ambalajlı ve dökme olarak tehlikeli madde
taşımacılığında kullanılan araç veya konteynerin
temizliği ve dezenfekte edilmesi işlemlerinin
yapılmasını sağlamak,
d) Tehlikeli maddelerin taşınmasını takiben konteynerin tamamen boşaltılmış ve temizlenmiş olması
durumunda, ADR Bölüm 5.3 kapsamındaki tehlike ikaz
levhalarını konteynerin üzerinden kaldırmak,
e) Boşaltma işlemi devam ederken taşıtların yakın
çevresinde ateş yakılmasına, açık ışıklandırma yapılmasına ve sigara
içilmesine izin vermemek, kıvılcım çıkma özelliğine sahip cisimler
bulundurmamak ve bu özelliğe sahip giysiler ile çalışmaya müsaade etmemek,
f) ADR Bölüm 1.4.3.7’de yer alan hükümleri yerine
getirmek.
(2) Boşaltma işlemi; taşımacının personeli veya
üçüncü kişiler tarafından bir sözleşme çerçevesinde hizmet alınarak
yapılması durumunda, taşımacı veya söz konusu üçüncü kişiler, boşaltan
olarak TMFB almakla ve bu maddedeki görevleri yerine getirmekle yükümlüdür.
Tank-konteyner/portatif tank işletmecisinin yükümlülükleri
MADDE 16
– (1) Tank-konteyner/portatif
tank işletmecisinin yükümlülükleri şunlardır:
a) Tehlikeli madde taşımacılığında kullanılan tank-konteyner ve portatif tankların, ADR ve bu Yönetmeliğe
göre üretilmiş ve ara, periyodik test ve muayenelerini süresi içerisinde
yapılmış olanları kiralamak,
b) Boşaltılmış tank ya da tank-konteynerlerinin
kullanıma tekrar sunulmadan, temizlenmesini ve varsa hasarlı olmamasını
sağlamak,
c) ADR Bölüm 1.4.3.4’te yer alan diğer hükümleri
yerine getirmek.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Tehlikeli Maddelerin Taşınmasında Muafiyet ve
Özel İzin Verilecek Haller ile Özel Kurallar
Muafiyet
ve özel izin verilecek haller
MADDE 17
– (1) Bakanlık, tehlikeli
maddelerin karayoluyla taşımacılığına ilişkin olarak aşağıda belirtilen
esaslar dahilinde; ADR ve bu Yönetmelik hükümleri
ile ilgili muafiyet ve/veya özel izin verebilir:
a) Teknik gelişmeler nedeniyle taşınmasının ADR ve
bu Yönetmelik kapsamı dışına çıkarılması gerektiğinin belgelenmesine bağlı
olarak, bir tehlikeli maddenin taşınmasının talep edilmesi,
b) Gelişmiş teknolojilerle üretilen ve tehlikeli
madde özelliği ihtiva eden yeni ürünlerin, UN numarası alma ve ADR’nin ilgili bölümüne dâhil edilme sürecinde,
güvenlik tedbirleri alınmak suretiyle taşınmasının talep edilmesi.
(2) Muafiyet veya özel izin verilebilmesi için
başvuru sahibi, TMGDK tarafından hazırlanmış tehlikeli madde taşınması
sırasında alınması gereken güvenlik tedbirlerini içeren bir raporu ibraz
etmek zorundadır. Birinci fıkranın (a) ve (b) bentlerinde belirtilen
durumlarda, TMGDK tarafından hazırlanan raporda aynı zamanda oluşabilecek
riskler de belirtilir ve muafiyet veya özel iznin neden gerekli olduğu gerekçelerle
açıklanır. Bakanlık başvuru sahibinden daha kapsamlı rapor sunmasını
isteyebilir.
(3) Bakanlık tarafından birinci fıkranın (a) ve (b)
bentlerinde belirtilen bir ürün için tanınan muafiyet, en fazla beş yıl
süre ile geçerlidir. Bu beş yıllık süre içinde muafiyet tanınan ürünlerin ADR’nin ilgili bölümlerine eklenmesi veya ilgili
bölümlerinden çıkarılması gerekir. Ancak, Bakanlık bu sürenin uzatılmasını
talep edenlerden, söz konusu muafiyetin ADR’ye
eklenmesinin veya ADR’den çıkarılmasının bu süre
içerisinde sağlanamamasının haklı ve makul gerekçelerini gösteren
belgelerin sunulmasına bağlı olarak bu beş yıllık süreye ilave olarak en
çok bir yıllık ek süre verebilir.
(4) Bakanlık, kamu menfaati veya kamu güvenliğinin
söz konusu olduğu durumlarda, ilgili ve yetkili mercilerin talebi üzerine,
ADR ve bu Yönetmelik hükümleri ile ilgili olarak muafiyet veya özel izin
tanıyabilir.
Özel
kurallar
MADDE 18
– (1) Tehlikeli madde
taşımalarında ADR’nin yanı sıra aşağıdaki
hükümlere de uyulması zorunludur:
a) Tehlikeli maddeleri taşıyan taşıtların Türk
boğazları bölgesindeki köprüleri ve tüp geçitleri kullanımıyla ilgili usul
ve esaslar, Bakanlığın ve ilgili valiliklerin görüşü alınmak kaydı ile
Karayolları Genel Müdürlüğünce belirlenir. Bu usul ve esaslara uyulması
zorunludur.
b) Karayolları üzerindeki tünellere ilişkin tünel
kategorilerinin, ADR’ye uygun olarak belirlenmesi
ve işaretlenmesi Karayolları Genel Müdürlüğünce yapılır. Karayolları
üzerindeki tünellerden tehlikeli madde taşıyan araçların geçişlerine
ilişkin hususlar Bakanlık tarafından belirlenir.
c) Karayolu üzerindeki tünel geçişlerinde, bir
taşıtta birden fazla farklı sınıfta tehlikeli madde taşınıyor ise, bu
tehlikeli maddelerden en yüksek tünel sınırlama koduna sahip tehlikeli
madde sınıfının tünel kodu dikkate alınır.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Denetim
Denetim
yetkisi ve kullanımı
MADDE 19
– (1) Bu Yönetmelik kapsamında yer
alan faaliyetler Bakanlık denetimine tabi olup, Bakanlık denetim
faaliyetlerini 655 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 28 inci maddesine
göre yetkilendirilen kurum veya kuruluş personeli aracılığı ile de yapar
veya yaptırır.
(2) Yetkili kılınan kurum ve kuruluşlar, bu
maddenin ikinci fıkrasında zikredilen KHK kapsamında bu Yönetmeliğin
kendilerine yüklediği görev ve yetkileri yerine getirir ve kullanırlar.
(3) Tehlikeli madde ile iştigal eden işletmelerin
denetimleri, Bakanlık tarafından yapılır.
(4) Denetimle ilgili diğer mevzuat hükümleri
saklıdır.
Denetimle
görevli ve yetkili kurum ve kuruluşlar
MADDE 20
– (1) Bakanlık, Emniyet Genel
Müdürlüğü ve Jandarma Genel Komutanlığının ilgili personeli, bu Yönetmelik
kapsamında yol kenarı denetiminde görevli ve yetkilidirler.
(2) Denetim yapmakla görevlendirilenler; 655 sayılı
Kanun Hükmünde Kararnamenin 28 inci maddesi kapsamında, bu Yönetmelik
esaslarına göre yaptıkları denetimler sırasında tespit ettikleri ihlaller
için tutanak düzenlemekle yükümlüdürler.
(3) Bakanlık, uyarılmasına rağmen denetim görevini
aksatanları ilgili ve yetkili mercilere bildirir.
(4) Bakanlık, tehlikeli madde denetimlerini; Genel
Müdürlük personeli ile Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Bölge Müdürlüklerinde
Tehlikeli Madde ve Kombine Taşımacılık Şube Müdürlüğünde/Biriminde
görevlendirilecek tehlikeli madde denetçisi unvanına sahip personele
yaptırır.
(5) Denetimle görevlendirilecek personelin, en az
lise veya dengi okul mezunu olmakla birlikte; ADR ve ilgili mevzuat
kapsamında 45 saat teorik, 20 saat uygulamalı eğitim aldıktan sonra
yapılacak sınavda başarılı olmaları gerekmektedir. Söz konusu personel
ayrıca, her iki yılda bir ADR ve mevzuat güncellemeleri hakkında eğitim
alır.
(6) Emniyet Genel Müdürlüğü ve Jandarma Genel
Komutanlığı tehlikeli madde yol kenarı denetimi yapacak personeline beşinci
fıkra kapsamında eğitim vermekle yükümlüdürler.
(7) Dördüncü fıkrada bahsedilen Ulaştırma Bölge
Müdürlüklerinde kurulacak Şube Müdürlüğünde/Biriminde görevlendirilecek
personele “tehlikeli madde denetçisi” unvanlı kadrolar alınıncaya kadar
tehlikeli madde denetimleri beşinci fıkrada özellikleri belirtilen personel
tarafından yapılır.
(8) Bakanlık denetimlerde uygulanacak usul ve
esasları ayrıca düzenleyebilir.
Yol
kenarı ve işletme denetimi
MADDE 21
– (1) Bakanlık, görev ve yetkileri
kapsamında, sabit veya mobil denetim istasyonlarında tehlikeli madde
taşıyan araçların denetimini yapar. Tehlikeli madde taşıyan araçların
denetimleri ayrıca; 20 nci maddede belirtilen
kurumlardan karayolunda denetim yapma yetkisi bulunan kamu kurum ve
kuruluşlarına mensup personel tarafından da yapılır.
(2) Bakanlık, görev ve yetkileri kapsamında, bu
Yönetmeliğe göre faaliyet gösteren işletmelerin yerinde denetimini yapar.
İşletmelerin yerinde denetimine ilişkin usul ve esaslar, Bakanlık
tarafından belirlenir.
(3) Tehlikeli madde taşımacılığı yol kenarı
denetimlerinde gerekmesi halinde; taşıma evrakında yer alan gönderen ve
alıcı bilgilerinin doğruluğu ile araç üzerinde taşıma evrakının bulunmaması
halinde gönderenin tespiti, sevk irsaliyesi/e-irsaliye/taşıma irsaliyesi
vb. belgeler üzerinde yer alan bilgiler üzerinden yapılır.
(4) Tehlikeli madde taşımacılığı yol kenarı
denetimlerinde taşınan maddenin içeriği hakkında şüpheye düşülmesi halinde,
gönderen/taşımacı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş
kişilerce hazırlanan Güvenlik Bilgi Formunu (MSDS form) denetim personeline
ibraz etmek zorundadır.
(5) TMFB alma zorunluluğu ve TMGD istihdam veya TMGDK’dan hizmet alma zorunluluğu ile paketleyen, yükleyen,
boşaltan, alıcı ve tank-konteyner/portatif tank
işletmecisine yönelik hususlarla ilgili denetimler işletme denetimi
kapsamında yapılır.
(6) Tehlikeli madde taşımacılığı yol kenarı
denetimlerinde, denetim personeli tarafından tehlikeli maddeyi gönderen/dolduran
işletmenin bu Yönetmelik kapsamındaki görev ve yükümlülüklerinden en az üç
bendin ihlal edildiğinin tespiti halinde, söz konusu işletmelere işletme
denetimi yapılır.
ALTINCI BÖLÜM
Cezaların Uygulanmasına İlişkin Kurallar
Tutanakları
düzenlemeye görevli ve yetkili kılınanlar
MADDE 22
– (1) İdari para cezası karar
tutanağı düzenlemeye yetkili ve görevli personel aşağıda belirtilmiştir:
a) Yetkilendirilmiş Bakanlık personeli,
b) Trafik polisi,
c) Trafik polisinin görev alanı dışında kalan
yerlerde rütbeli jandarma personeli.
Tutanakların
düzenlenmesi
MADDE 23
– (1) 655 sayılı Kanun Hükmünde
Kararnamenin 28 inci maddesi gereğince bu Yönetmelikte yapılan
düzenlemelere uymayanlar hakkında, 22 nci maddede
belirtilen personel tarafından “655 sayılı KHK İdari Para Cezası Karar
Tutanağı” düzenlenir.
(2) İdari para cezaları için “655 sayılı KHK İdari
Para Cezası Karar Tutanağı” düzenlenir.
Tutanak
düzenleyenler ile bağlı oldukları kurum ve kuruluşların yükümlülükleri
MADDE 24
– (1) Tutanak düzenleyenler,
tutanaklarla ilgili olarak aşağıdaki hususları yerine getirmekle yükümlüdürler:
a) Tutanaklara, bağlı olduğu kurumun veya birimin
adı bulunan kaşe veya damgayı basmak veya bu kurumun veya birimin adını yazmak,
b) Tutanaklara, kendi adını, soyadını, görev
unvanını ve sicil numarasını yazarak veya bu bilgiler bulunan kaşe veya
damgayı her nüshasına basarak imza etmek,
c) Tutanakları, tebliğ yerine geçmek üzere,
hakkında işlem yapılana veya temsilcisine imza ettirmek ve bir nüshasını
vermek,
ç) Tutanakları imza etmekten kaçınanlar için
"imzalamadı" kaydı koymak,
d) Zorunlu hallerde resmi ve özel kurum veya
kuruluşların sorumluları için "gıyabında" yazarak kayıt koymak,
e) Tutanakları bağlı bulunduğu kurum ve kuruluşa
düzenlendiği andan itibaren kırk sekiz saat içerisinde teslim etmek.
(2) Tutanak düzenleyenlerin bağlı
olduğu kurum ve kuruluşlar; idari para cezası karar tutanaklarını, kararın
kesinleşmesini takip eden yedi iş günü içinde takip ve tahsil edilmek üzere
borçlu gerçek kişi ise ikametgâhının, tüzel kişi ise kanuni veya iş
merkezinin bulunduğu yerdeki vergi dairesine, birden fazla vergi dairesi
bulunması halinde süreksiz vergileri tahsil ile görevli vergi dairelerine
göndermekle yükümlüdürler.
YEDİNCİ BÖLÜM
Yaptırımlar
İdari
para cezası
MADDE 25
– (1) Tehlikeli madde faaliyetinde
bulunanlara yönelik yapılacak yol kenarı ve işletme denetimlerinde, aşağıda
yer alan ihlallere 655 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 28 inci maddesine
göre;
a) 5 inci maddenin altıncı fıkrasına aykırı hareket
eden taraflara, ikibin Türk Lirası,
b) 5 inci maddenin yedinci fıkrasına aykırı hareket
eden taraflara, üçbin Türk Lirası,
c) 5 inci maddenin onuncu fıkrasına aykırı hareket
eden tarafa bin Türk Lirası,
ç) 5 inci maddenin onbirinci
fıkrasına aykırı hareket eden taşımacıya beşyüz
Türk Lirası,
d) 8 inci maddenin birinci fıkrasına aykırı hareket
eden gönderene; (b) bendi için beşyüz Türk
Lirası, (c), (ç), (d), (e), (f) ve (g) bentlerine ise her bir bent için bin
Türk Lirası,
e) 8 inci maddenin ikinci fıkrasına aykırı hareket
eden kıyı tesisi işleticisine bin Türk Lirası,
f) 8 inci maddenin üçüncü fıkrasında zikredilen TİO’ya; 8 inci maddenin birinci fıkrasının (b) bendine
aykırı hareket edilmesine beşyüz Türk Lirası,
(c), (ç), (d), (e), (f) ve (g) bentlerine aykırı hareket edilmesi halinde
her bir bent için bin Türk Lirası,
g) 8 inci maddenin dördüncü fıkrasında zikredilen
ithalatçıya; 8 inci maddenin birinci fıkrasının (b) bendine aykırı hareket
edilmesine beşyüz Türk Lirası, (c), (ç), (d),
(e), (f) ve (g) bentlerine aykırı hareket edilmesi halinde her bir bent
için bin Türk Lirası,
ğ) 9 uncu maddenin birinci fıkrasına aykırı hareket
eden paketleyene; (a) bendi için bin Türk Lirası, (b), (c), (ç) ve (d)
bentlerine ise her bir bent için beşyüz Türk
Lirası,
h) 10 uncu maddenin birinci fıkrasına aykırı
hareket eden yükleyene; (a), (b) ve (d) bentleri için her bir bende bin
Türk Lirası, (c), (ç) ve (e) bentlerine ise her bir bent için beşyüz Türk Lirası,
ı) 11 inci maddenin birinci fıkrasına aykırı
hareket eden doldurana; (a), (b) ve (c) bentleri için her bir bende bin
Türk Lirası, (d), (e), (f), (g), (ğ), (h), (ı) ve (i) bentlerine ise her
bir bent için beşyüz Türk Lirası,
i) 11 inci maddenin birinci fıkrasının (ç) bendine
aykırı hareket eden taşınabilir basınçlı ekipmanlara
dolum yapan tesise beşbin Türk Lirası,
j) 12 nci
maddenin birinci fıkrasına aykırı hareket eden taşımacıya; (a), (b), (c),
(i) ve (l) bentleri için her bir bende bin Türk Lirası, (ç), (d), (g), (ğ),
(h), (j), (k) ve (m) bentlerine her bir bent için beşyüz
Türk Lirası, (e) bendi için her bir teçhizata elli Türk Lirası, (f) bendi
için ise ikiyüz Türk Lirası,
k) 13 üncü maddenin birinci fıkrasına aykırı
hareket eden sürücüye; (a) bendi için ikiyüz Türk
Lirası, (b), (c), (ç), (d), (e), (f), (g), (ğ), (h), (ı), (i), (j), (k) ve
(l) bentlerine ise her bir bent için elli Türk Lirası,
l) 14 üncü maddenin birinci fıkrasına aykırı
hareket eden alıcıya; (a), (b), (c) ve (ç) bentleri için her bir bende beşyüz Türk Lirası,
m) 15 inci maddenin birinci fıkrasına aykırı
hareket eden boşaltana; (b), (c), (ç), (d), (e) ve (f) bentlerine her bir
bent için beşyüz Türk Lirası,
n) 15 inci maddenin ikinci fıkrasına aykırı hareket
eden taşımacı veya üçüncü kişilere; 15 inci maddenin birinci fıkrasının
(b), (c), (ç), (d), (e) ve (f) bentlerine her bir bent için beşyüz Türk Lirası,
o) 16 ncı maddenin
birinci fıkrasına aykırı hareket eden tank-konteyner
işletmecisine; (a), (b) ve (c) bentlerine her bir bent için bin Türk
Lirası,
idari para cezası uygulanır.
(2) 5 inci maddesinin altıncı ve yedinci
fıkralarına göre idari para cezası karar tutanağı düzenlenen işletmeye,
ihlali düzeltmesi için 30 (otuz) gün süre verilir. Bu sürenin sonunda
uzaktan yapılacak denetimlerde, ihlal giderilinceye kadar aynı işletmeye,
her bir fıkra için her ay tekrar idari para cezası uygulanır.
(3) Yönetmelik kapsamında yapılacak denetimlerde;
tespit edilen ihlallere ilişkin taraflar müteselsilen
sorumludur.
(4) Tehlikeli madde taşımacılığı faaliyetinde;
a) İşletme, birden fazla faaliyet konusuna sahipse
bir denetimde bu işletmeye kesilecek idari para cezası onikibin
Türk Lirasını geçemez.
b) Sadece taşımacılık faaliyetinde bulunan
taşımacıya, bir denetimde kesilecek idari para cezası altıbin
Türk Lirasını geçemez.
c) Sürücüye, bir denetimde kesilecek idari para
cezası beşyüz Türk Lirasını geçemez.
(5) Bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen idari
para cezaları ile dördüncü fıkrasında belirtilen idari para ceza limitleri,
her takvim yılı başından geçerli olmak üzere o yıl için 4/1/1961
tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi
hükümleri uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında
artırılarak uygulanır. Bu surette idari para cezasının hesabında bir Türk
Lirasının küsuru dikkate alınmaz.
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Yetkilendirme
MADDE 26 – (1) Bakanlık,
gerektiğinde teknik ve idari kapasite, teşkilat imkânları, hizmetin hızlı/etkin/yaygın
olarak üretilmesi ilkelerini gözeterek, Bakanlığın bu Yönetmelik kapsamında
yerine getirmekle yükümlü olduğu iş ve işlemlerin bir kısmını aşağıda
belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde yürütmek üzere; kamu kurum/kuruluşları
ile TÜRKAK tarafından TSE ISO/IEC 17020 standardına göre akredite edilen
muayene kuruluşlarını yetkilendirebilir.
a) Yetkilendirme, düzenlenecek bir
protokol/sözleşme ile yapılır. Bu protokol/sözleşmede yetkilendirmenin
konusu, süresi ve mutabakata varılan hususlar açıkça belirtilir.
b) Yetkilendirme, yetkilendirmenin konusu ve
niteliği gözetilmek suretiyle en az bir yıl en fazla beş yıl süreyle
yapılabilir. Yetkilendirme, süresinin sonunda yenilenebilir.
c) Bakanlık, yetkilendirmenin konusuna, niteliğine
ve özelliğine göre aynı konuda birden fazla kamu kurum/kuruluşu, üniversite
veya muayene kuruluşunu yetkilendirebilir.
ç) Yetkilendirme kapsamında üretilecek hizmetler
için alınacak/ödenecek ücretler Bakanlık tarafından onaylanır.
d) Yetkilendirilmiş olanlar ilgili mevzuata ve
Bakanlıkça yayımlanan idari düzenlemelere uymakla yükümlüdürler. Bakanlık,
yetkilendirmenin kullanımı ile ilgili olarak gerektiğinde her türlü
denetimi yapar.
e) Yetkilendirilmiş olanların ilgili mevzuata ve
Bakanlıkça yayımlanan idari düzenlemelere uymaması halinde yapılmış olan
yetkilendirme, Bakanlık tarafından iptal edilir.
f) Yetkilendirme, Bakanlığın bu konudaki görev,
sorumluluk ve yetkisini ortadan kaldırmaz.
Uygulamadan
sorumlu kurumlar ve sorumlu oldukları alanlar
MADDE 27 – (1) Tehlikeli
maddelerin taşınması ile ilgili ADR Anlaşması hükümlerini yürütmekten
Bakanlık sorumlu olduğundan, ADR Anlaşmasına taraf olmadan önce diğer
kurumlar tarafından tehlikeli madde taşımacılığı konularını ilgilendiren
ancak, ADR ve bu Yönetmelik ile uyumsuz olan mevzuat hükümleri, Bakanlığın
görüşü alınarak ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından ADR Anlaşmasına ve bu
Yönetmelik hükümlerine uygun hale getirilir.
Güncelleme
MADDE 28
– (1) Bu Yönetmelik, başta ADR’nin son ekleri olmak üzere ilgili uluslararası
anlaşmalar ve standartlardaki değişmeler dikkate alınarak güncel tutulur.
İstatistik
MADDE 29
– (1) Bakanlık, tehlikeli madde
taşımacılık faaliyetlerinin genel seyrinin tespiti ve politika oluşturulması
bakımından bu faaliyetlere ilişkin istatistikler oluşturur.
(2) Bakanlık, taşımacılık yetki belgesi/tehlikeli
madde faaliyet belgesi sahibi işletmecilerden, faaliyet konularına ilişkin
yıllık faaliyet raporu isteyebilir.
Uygulanacak
diğer hükümler
MADDE 30
– (1) Tehlikeli madde taşıyan bir
karayolu taşıtının, taşıma zinciri içinde kalkış ve varış noktaları
arasında denizyolu, iç suyolu veya demir yolunu kullanması halinde;
taşımacı kısmen kullandığı bu diğer taşıma türlerinin kullanımı esnasında o
türe ait tehlikeli madde taşımacılığı mevzuatına uymak zorundadır.
Alt
düzenleyici işlemler
MADDE 31
– (1) Bu Yönetmelik hükümlerinin
uygulanması amacıyla, Bakanlıkça alt düzenleyici işlemler yapılabilir.
Yürürlükten
kaldırılan yönetmelik
MADDE 32
– (1) 24/10/2013
tarihli ve 28801 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla
Taşınması Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.
Uygunluk
Belgesi olmadan faaliyette bulunan taşıtlar
GEÇİCİ
MADDE 1 – (1) 2014 ve öncesi model
yılına sahip olup, ülke sınırları içinde veya ADR’ye
taraf olmayan ülkelere yapılan tehlikeli madde taşınmacılığında kullanılan
ve bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte trafik siciline tescilli,
Bakanlığın yetkilendirdiği kuruluştan araçlarına Taşıt Durum Tespit Belgesi
almış ancak, ADR/Taşıt Uygunluk Belgesi bulunmayan araçların; muayene, test
ve belgelendirilmeleri, Bakanlık tarafından yayımlanan mevzuata göre
Bakanlıktan veya Bakanlığın yetkilendirdiği kurum/kuruluştan, 31/12/2019 tarihine kadar ADR/Taşıt Uygunluk Belgesini
almaları zorunludur.
(2) Bakanlığın yetkilendirdiği kurum/kuruluşa
başvuruda bulunarak Taşıt Durum Tespit Belgesi almayan taşımacıya, 25 inci
maddenin birinci fıkrasının (ğ) bendine göre idari para cezası uygulanır. Araçlara
düzenlenen Taşıt Durum Tespit Belgesi, ADR/Taşıt Uygunluk Belgesi yerine
geçmez.
Mevcut
taşınabilir basınçlı ekipmanlar
GEÇİCİ
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmeliğin
yürürlüğe girdiği tarihten önce ilgili mevzuata göre imal edilmiş olan ve
ADR 6.2 kapsamındaki taşınabilir basınçlı
ekipmanların, periyodik test ve muayene işlemlerinin ADR’de
belirtildiği şekilde yapılması gerekmektedir. Bu test ve muayenelerden
geçen taşınabilir basınçlı ekipmanların kullanımlarına
müsaade edilir.
Tünel
kategorilerinin belirlenmesi ve işaretlenmesi
GEÇİCİ
MADDE 3 – (1) Karayolları Genel
Müdürlüğünce, karayolları üzerindeki tünellere ilişkin tünel kategorilerinin
ADR’ye uygun olarak belirlenmesi ve işaretlenmesi
31/12/2019 tarihine kadar tamamlanır.
Yürürlük
MADDE 33
– (1) Bu Yönetmeliğin; 20 nci maddesinin dördüncü fıkrası 31/12/2019
tarihinde, diğer maddeleri yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 34
– (1) Bu Yönetmelik hükümlerini
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı yürütür.
|