|
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Çevre
ve Şehircilik Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığından:
BÜYÜK ENDÜSTRİYEL KAZALARIN ÖNLENMESİ VE
ETKİLERİNİN
AZALTILMASI HAKKINDA YÖNETMELİK
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, İstisnalar, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 –
(1) Bu Yönetmeliğin amacı,
tehlikeli maddeler bulunduran kuruluşlarda büyük endüstriyel kazaların
önlenmesi ve muhtemel kazaların insanlara ve çevreye olan zararlarının en
aza indirilmesi amacıyla, yüksek seviyede, etkili ve sürekli korumayı sağlamak
için alınması gerekli önlemler ile ilgili usul ve esasları belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, Ek-1’in Bölüm 1 ve Bölüm
2’sinde belirtilen sınır değerlere eşit veya üzerindeki miktarlarda olmak
üzere; Bölüm 1 ve Bölüm 2’ye konu olan tehlikeli maddeleri bulunduran,
bulundurması muhtemel olan veya içerisindeki endüstriyel bir kimyasal
prosesin kontrol kaybı esnasında bu miktarlarda tehlikeli madde oluşması
beklenen, alt ve üst seviyeli kuruluşlara uygulanır.
İstisnalar
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik;
a) Askeri kuruluş, tesis ve depolara,
b) İyonlaştırıcı radyasyon faaliyetlerine,
c) Ek-1 Bölüm 1 ve Bölüm 2’de belirtilen miktarda
ve cinste tehlikeli madde bulundursalar dahi;
1) Tehlikeli maddelerin bu Yönetmelik kapsamındaki
kuruluşların sınırlarının dışında karayolu, demiryolu, kıta içi suyolu,
deniz veya hava yoluyla taşınmasına ve bu transfer zinciri üzerindeki
geçici ara depolama faaliyetleri ile liman, iskele ve demiryolu yükleme
boşaltma istasyonlarında yapılan tehlikeli maddenin bir taşıma aracından
başka bir taşıma aracına aktarılması sırasındaki yükleme, boşaltma ve
nakliye işlemlerine,
2) Tehlikeli maddelerin kuruluş sınırları dışında
bir boru hattıyla taşınmasına,
ç) Madenlerde, taş ocaklarında ve sondaj kuyusu
vasıtasıyla minerallerin ve hidrokarbon bazlı doğal maddelerin aranması,
çıkarılması ve işlenmesi faaliyetlerine,
d) Denizde, minerallerin ve hidrokarbon bazlı doğal
maddelerin aranması, çıkarılması, depolanması ve işlenmesi ile ilgili
faaliyetlere,
e) Deniz tabanı altında;
1) Sadece depolamaya ait sahalarda gaz
depolanmasına,
2) Hidrokarbonlar da dahil olmak üzere minerallerin
arandığı ve çıkarıldığı sahalarda gaz depolanmasına,
f) Yer altında veya yer üstünde atıkların düzenli
depolandığı sahalara,
uygulanmaz.
(2) Ancak bu Yönetmelik;
a) Birinci fıkranın (c) bendinin (2) numaralı alt
bendinde belirtilen boru hatları üzerinde depolama faaliyetinin yapıldığı
pompa istasyonlarına,
b) Birinci fıkranın (ç) bendine bakılmaksızın
tehlikeli maddelerin kullanıldığı kimyasal ve ısıl işlemlere ve bu
işlemlere ilişkin depolama faaliyetleri ile maden işleme faaliyetlerinde
tehlikeli maddelerin bulunduğu atık havuz ve barajlarına,
c) Birinci fıkranın (e) bendine bakılmaksızın,
doğal katmanlarda, akiferlerde, tuz yataklarında ve kullanılmayan madenlerde
bulunan kıyı yer altı gaz depolarına,
uygulanır.
Dayanak
MADDE 4 –
(1) Bu Yönetmelik;
a) 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve
Güvenliği Kanunu, 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanunu, 15/7/2018
tarihli ve 30479 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 4 sayılı Bakanlıklara
Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum ve Kuruluşlar ile Diğer Kurum ve Kuruluşların
Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi hükümlerine dayanılarak,
b) 4/7/2012 tarihli ve 2012/18/AB sayılı Konsey
Direktifi dikkate alınarak Avrupa Birliği mevzuatına uyum çerçevesinde,
hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 5 – (1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında;
a) Acil hizmet birimleri: Büyük endüstriyel
kazalarda, kuruluşta ve civarında zararın en aza indirilmesi amacıyla görev
yapan kolluk güçleri, itfaiye, il sağlık müdürlüğü, 112 il ambulans
servisi, sahil güvenlik ile arama-kurtarma hizmetleri dâhil sağlık ve
güvenlik hizmetlerini gerçekleştiren birimleri,
b) Alt seviyeli kuruluş: Ek-1’in Notlar bölümünün 4
üncü maddesinde tanımlanan toplama kuralı dikkate alınmak şartıyla, Ek-1
Bölüm 1 ve Bölüm 2’de verilen tehlikeli madde listelerinde, Sütun 2’deki
eşik değerlere eşit veya bunların üzerindeki, ancak Sütun 3’teki değerlerin
altındaki miktarlarda tehlikeli madde bulunduran veya bulundurması muhtemel
kuruluşu,
c) Askeri kuruluş, tesis ve depolar: 16/8/2013
tarihli ve 28737 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Askerî İşyerleri ile
Yurt Güvenliği İçin Gerekli Maddeler Üretilen İşyerlerinin Denetimi,
Teftişi ve Bu İşyerlerinde İşin Durdurulması Hakkında Yönetmeliğin 4 üncü
maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinde yer alan
işyerlerini,
ç) Büyük endüstriyel kaza: Bu Yönetmelik
kapsamındaki herhangi bir kuruluşun işletilmesi esnasında, kontrolsüz
gelişmelerden kaynaklanan ve kuruluş içinde veya dışında insan ve/veya
çevre sağlığı için anında veya daha sonra ciddi tehlikeye yol açabilen bir
veya birden fazla tehlikeli maddenin sebep olduğu büyük bir yayılım, yangın
veya patlama olayını,
d) Büyük endüstriyel kaza frekansı: Büyük kaza
senaryo dokümanında senaryo edilen her bir büyük endüstriyel kazanın
meydana gelme frekans seviyesini,
e) Büyük kaza senaryo dokümanı: Kuruluşta büyük
endüstriyel kaza tehlikelerinin belirlenmesi ve bu tehlikelerden
kaynaklanacak risklerin değerlendirilmesi amacıyla hazırlanan dokümanı,
f) Depolama: Tehlikeli maddenin, kontrol altında
tutulması veya stokta bulundurulmasını,
g) Geçici ara depolama: Nihai varış noktası belli
olan, transfer zincirindeki tehlikeli maddenin, dış ortamla temas etmeyecek
şekilde orijinal ambalajı bozulmadan, depolama şartlarına uygun koşullarda
geçici olarak depolanmasını,
ğ) İl afet müdahale planı: 26/8/2013 tarihli ve
2013/5703 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Afet ve Acil
Durum Müdahale Hizmetleri Yönetmeliği kapsamında il düzeyinde hazırlanan
planı,
h) İşletmeci: İşletme sahibi veya 6331 sayılı
Kanunda belirtilen işveren tanımı kapsamında, bir kuruluşun veya tesisin
işletilmesinden sorumlu ve/veya buradaki teknik işletme hakkında karar
verme yetkisine sahip gerçek veya tüzel kişiyi,
ı) Karışım: İki veya daha fazla maddenin kimyasal
özelliklerini kaybetmeden bir araya gelmesi ya da çözelti oluşturmasını,
i) Kuruluş: Bu Yönetmelik kapsamında alt ve üst
seviyeli olarak belirlenmiş, karayolu, demiryolu veya kıta içi suyolu ile
ayrılmış iki veya daha fazla alanın bir bütün olarak değerlendirildiği aynı
yerleşkede yer alan ve aynı işletmecinin kontrolü altında bulunan ortak
altyapı veya faaliyetler de dâhil olmak üzere, 6331 sayılı Kanunda
belirtilen işyeri tanımı kapsamında, tehlikeli maddelerin bulunduğu bir
veya daha fazla tesisin yer aldığı tüm alanı,
j) Ramak kala olay: Kuruluşta meydana gelen;
insanı, kuruluşu veya çevreyi zarara uğratma potansiyeli olduğu halde
zarara uğratmayan olayı,
k) Risk: Tehlikeden kaynaklanacak kayıp, yaralanma,
çevre kirliliği ya da başka zararlı sonuçların meydana gelme ihtimalini,
l) SEA Yönetmeliği: 11/12/2013 tarihli ve 28848
mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Maddelerin ve Karışımların
Sınıflandırılması, Etiketlenmesi ve Ambalajlanması Hakkında Yönetmeliği,
m) Tehlike: Kuruluşta var olan ya da dışarıdan
gelebilecek; insanı, kuruluşu veya çevreyi etkileyebilecek zarar veya hasar
verme potansiyelini,
n) Tehlikeli ekipman: İçerdiği tehlikeli maddenin
niteliği, miktarı ve proses koşulları ile tesisteki yerleşimi nedeniyle
büyük kazaya sebebiyet verme veya bu kazanın etkisini arttırma
potansiyeline sahip olan ekipmanı,
o) Tehlikeli madde: Ek-1 Bölüm 1 Sütun 1’de
listelenen veya Ek-1 Bölüm 2 Sütun 1’de listelenen bir kategori
içerisindeki hammadde, ürün, yan ürün, artık ve/veya ara ürün olarak mevcut
olan veya endüstriyel bir kimyasal prosesin kontrol kaybı esnasında
oluşabilecek bir maddeyi veya karışımı,
ö) Tesis: Kuruluş içerisinde, tehlikeli maddelerin
kullanıldığı, işlendiği, üretildiği veya depolandığı; teçhizat, yapılar,
boru tesisatı, iş ekipmanları ile demiryolu rampa hatlarını, tersaneleri ve
doldurma-boşaltma rıhtımları, platformları, şamandıra sistemleri, yüzen
veya sabit dalgakıranları, ambarları veya benzer yapıları da içeren teknik
üniteyi,
p) Üst seviyeli kuruluş: Ek-1’in Notlar bölümünün 4
üncü maddesinde tanımlanan toplama kuralı dikkate alınmak şartıyla Ek-1
Bölüm 1 ve Bölüm 2’de verilen tehlikeli madde listelerinde, Sütun 3’teki
eşik değerlere eşit veya üzerindeki miktarlarda tehlikeli madde bulunduran
veya bulundurması muhtemel kuruluşu,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Genel Yükümlülükler
İşletmecinin
genel yükümlülüğü
MADDE 6 –
(1) İşletmeci, büyük kazaları
önlemek ve büyük bir kazanın meydana gelmesi durumunda, bunların etkilerini
insana ve çevreye en az zarar verecek şekilde sınırlamak için güvenlik
yönetim sistemi ile ilgili asgari olarak Ek-3’te ve ilgili mevzuatta
belirtilen yükümlülüklere ilişkin gerekli tüm tedbirleri almakla
yükümlüdür.
(2) İşletmeci, büyük endüstriyel bir kaza olma
ihtimaline karşı, kuruluşta bulunan, büyük kaza senaryo dokümanındaki
senaryolara dâhil olan her bir tehlikeli madde için müdahale yöntemi ile
koruyucu donanım bilgilerini içeren Ek-7’deki formata göre bir kart
hazırlar. İşletmeci; bu kartı il afet ve acil durum müdürlüğü, il sağlık
müdürlüğü, bağlı bulunduğu belediye ve/veya büyükşehir itfaiye teşkilatına
ve kuruluşun organize sanayi bölgesi veya endüstri bölgesi içinde yer
alması durumunda bağlı bulunduğu bölge yönetimleri itfaiye teşkilatına
gönderir.
(3) İkinci fıkrada belirtilen karttaki bilgilerde
değişiklik olması halinde, değişikliğin olmasını takip eden bir ay içinde
bu kartı güncel duruma göre yeniden düzenleyerek, ilgili kurum ve
kuruluşlara gönderir.
(4) İşletmecinin kuruluş dışındaki uzman kişi veya
kurumlardan hizmet alması işletmecinin sorumluluklarını ortadan kaldırmaz.
Bildirimler
MADDE 7 –
(1) İşletmeci tarafından Ek-1’in
Notlar bölümünün 4 üncü maddesinde tanımlanan toplama kuralı uygulanarak
kuruluşun seviyesi belirlenir.
(2) Alt veya üst seviyeli kuruluşun işletmecisi
bildirimini faaliyete geçmeden önce Çevre ve Şehircilik Bakanlığının
bildirim sistemini kullanarak beyan usulü ile doğru ve eksiksiz bir şekilde
yapar.
(3) İşletmeci;
a) Beyan edilen tehlikeli maddelerin miktarında
kuruluşun seviyesini etkileyecek bir değişiklik olması,
b) Beyan edilen tehlikeli maddelerin niteliğinde
bir değişiklik olması,
c) Beyan edilen tehlikeli maddelerin fiziki
şeklinde ve/veya uygulanan proseslerde kuruluşun seviyesini etkileyecek bir
değişiklik olması,
ç) Bildirim sistemi üzerinden verilen kuruluş
bilgilerinde herhangi bir değişiklik olması,
d) Kuruluşun faaliyetine son vermesi, devredilmesi
veya bu Yönetmeliğin kapsamı dışına çıkması,
hallerinde otuz gün içerisinde bildirimini
günceller.
Büyük
kaza senaryo dokümanı
MADDE 8 –
(1) Bu Yönetmelik kapsamındaki alt
ve üst seviyeli kuruluşların işletmecisi tarafından büyük endüstriyel kaza
tehlikelerinin belirlenmesi ve bu tehlikelerden kaynaklanacak risklerin
değerlendirilmesi amacıyla büyük kaza senaryo dokümanı hazırlanır veya
hazırlatılır.
(2) Büyük kaza senaryo dokümanı, bu Yönetmeliğin 5
inci maddesinde yer alan tehlikeli madde tanımına uygun olarak tehlikeli
maddelerin belirlenmesi ve sınıflandırılması işleminden sonra, ulusal veya
uluslararası standartlar ile genel kabul görmüş bilimsel literatürde yer
alan yöntemlerden biri veya birkaçı bir arada kullanılarak, bu Yönetmelik
kapsamında çıkarılacak büyük kaza senaryo dokümanı ile ilgili tebliğde
belirtilen kriterlere uygun olarak ve aşağıdaki adımlar izlenerek
hazırlanır:
a) Tehlikeli ekipmanların belirlenmesi.
b) Belirlenen tehlikeli ekipmanlar üzerinden dahili
tehlikelerin tanımlanması.
c) Tehlikeli ekipmanlara etki edebilecek kuruluş
dışından kaynaklanabilecek harici tehlikelerin tanımlanması.
ç) Bu Yönetmeliğin 9 uncu maddesinde yer alan büyük
endüstriyel kaza frekansı değeri ile karşılaştırma yapmaya elverişli
sonuçlar üretebilen yöntemler ile tehlikeli ekipmanlar üzerinden büyük kaza
senaryolarının oluşturulması.
(3) Dâhili ve harici tehlikelerin belirlenmesi
aşamasında kuruluş içinde veya dışında geçmişte yaşanmış kazalar, ramak
kalalar ve kaza veri bankalarındaki ulaşılabilir kayıtlar da dikkate
alınır.
(4) Büyük kaza senaryosu ikinci fıkraya göre tespit
edilen tehlikelere göre belirlenen kök nedenlerden başlanarak olası
yayılım, yangın veya patlama olaylarının tamamını içerecek şekilde
oluşturulur. Ancak tek kök neden ve sonuç çifti kullanılarak oluşturulacak
senaryolarda olası yayılım, yangın ve patlama olaylarından her biri dikkate
alınır.
(5) İşletmeci, büyük kaza senaryo dokümanında
kullandığı güvenilirlik verisi ile olasılık verilerini hangi veri
bankalarından veya kaynaklardan aldığı konusunda ayrıntılı bilgi verir.
(6) İşletmeci, tehlikeli maddelerin cinsi ve/veya
miktarındaki değişiklik nedeniyle alt veya üst seviyeli bir kuruluş haline
gelmesi durumunda kapsama dâhil olduğu tarihi müteakiben bir yıl içerisinde
bu dokümanı hazırlar.
(7) İşletmeci, hazırlanan büyük kaza senaryo
dokümanını kuruluşta muhafaza eder.
(8) Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı,
büyük kaza senaryo dokümanına ilişkin usul ve esasların yer aldığı bir
tebliğ yayımlar.
Büyük
endüstriyel kaza frekansının sınır değeri
MADDE 9 –
(1) İşletmeci, büyük kazaya sebep
olabilecek tehlikeli ekipmanlar için senaryo edilen her bir büyük
endüstriyel kazanın meydana gelme frekans değerini 1x10-4/yıl
veya bundan daha küçük bir değere indirir.
Büyük
kaza önleme politika belgesi
MADDE 10
– (1) Alt seviyeli kuruluşun
işletmecisi; büyük kaza önleme politika belgesi ile ilgili tebliğde istenilen
bilgileri ve Ek-3’te belirtilen güvenlik yönetim sistemini dikkate alarak
büyük kaza önleme politika belgesini hazırlar veya hazırlatır. Büyük kaza
önleme politika belgesi büyük endüstriyel kazaları önlemek ve işyerinde
yüksek seviyede koruma önlemi almak amacıyla, Ek-3’te belirtilen güvenlik
yönetim sistemi ile ilgili bilgilerin bulunduğu bir belgedir.
(2) İşletmeci, büyük kaza önleme politika
belgesini;
a) Faaliyet halindeki kuruluşlar için bu maddenin
yürürlüğe girmesini müteakiben altı ay içerisinde,
b) Kuruluşun, bulundurduğu tehlikeli maddelerin
cinsi ve/veya miktarındaki değişiklik nedeniyle alt seviyeli bir kuruluş
haline gelmesi durumunda kapsama dâhil olduğu tarihi müteakiben bir yıl
içerisinde,
c) Diğer durumlarda faaliyete geçmeden önce,
hazırlar ve kuruluşta muhafaza eder.
(3) Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı,
büyük kaza önleme politika belgesine ilişkin usul ve esasların yer aldığı
bir tebliğ yayımlar.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Güvenlik Raporu ile İlgili Hususlar
Güvenlik
raporu
MADDE 11
– (1) Üst seviyeli bir kuruluşun
işletmecisi, asgari olarak Ek-2’de belirtilen bilgileri içermek kaydıyla
güvenlik raporu ile ilgili tebliğde belirtilen hususları dikkate alarak bir
güvenlik raporu hazırlar ya da hazırlatır ve kuruluşta muhafaza eder.
Güvenlik raporu; kuruluşun, kuruluşta yürütülen faaliyetlerin ve
proseslerin tanıtımının yapıldığı, Ek-3’te belirtilen ve kuruluşta
uygulanan güvenlik yönetim sistemi ile ilgili bilgilerin bulunduğu bir belgedir.
(2) İşletmeye yeni açılacak kuruluş faaliyete
geçmeden önce güvenlik raporunu hazırlar ve güvenlik raporunu hazırladığına
dair Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığına yazılı bildirimde
bulunur. Kuruluşta yapılacak güvenlik raporunun içerik ve yeterlilik
açısından incelenmesi sonucunda tespit edilen aykırılıklar için,
aykırılıkların niteliği ile işletmecinin talebi dikkate alınarak süre
verilir. İşletmeci verilen süre bitiminden önce tespit edilen aykırılıkları
giderdiğine dair Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığına yazılı
başvuruda bulunması durumunda yazının Bakanlığa ulaşmasını müteakiben 5 iş
günü içerisinde incelemeye devam edilir. Yapılan inceleme sonucunda aykırılıkların
giderildiğinin tespit edilmesi durumunda, bu durumun işletmeciye
bildirilmesini müteakiben kuruluşta faaliyete başlanır.
(3) Aşağıdaki durumlarda yer alan değişiklikler
nedeniyle üst seviyeli bir kuruluş haline gelen kuruluşlar işletmeye yeni
açılacak kuruluş olarak değerlendirilmez, bu durumda kuruluş güvenlik
raporunu kapsama dâhil olduğu tarihi müteakiben bir yıl içerisinde
hazırlar:
a) Kuruluşların birleşmesi ya da devredilmesi
yoluyla kurulacak üst seviyeli kuruluşlar.
b) Kuruluşun bulundurduğu tehlikeli maddelerin
cinsi ve/veya miktarındaki değişiklik nedeniyle üst seviyeli bir kuruluş
haline gelen kuruluşlar.
(4) Güvenlik raporunun içerik ve yeterlilik
açısından incelenmesi;
a) Güvenlik raporunda tebliğde istenen asgari
bilginin bulunup bulunmadığının tespiti hakkında yapılan incelemedir.
b) Güvenlik raporunun ait olduğu kuruluşun, insan
ve çevre açısından sağlığının ve güvenliğinin yeterliliği hakkında yapılan
bir inceleme değildir.
(5) Güvenlik raporunda belirtilen bilginin
kuruluştaki durumu yansıtması esastır ve bu bilginin doğruluğundan
işletmeci sorumludur.
(6) Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı,
güvenlik raporuna ilişkin usul ve esasların yer aldığı bir tebliğ yayımlar.
Güvenlik
raporunun, büyük kaza önleme politika belgesinin ve büyük kaza senaryo
dokümanının güncellenmesi
MADDE 12
– (1) İşletmeci tarafından
hazırlanan güvenlik raporu, büyük kaza önleme politika belgesi ve büyük
kaza senaryo dokümanı;
a) Tehlikeli maddelerin niteliğinde, fiziki
şeklinde veya depolama şeklinde değişiklik olması,
b) Tehlikeli maddelerin depolandığı veya
kullanıldığı proseslerde değişiklikler olması,
c) Kuruluşta büyük endüstriyel kaza veya büyük
endüstriyel kaza tanımı kapsamında ramak kala olay meydana gelmesi,
ç) Ek-3’te belirtilen güvenlik yönetim sisteminde
bir değişiklik yapılması,
d) Bildirim sistemi üzerinden verilen kuruluş
bilgilerinde herhangi bir değişiklik olması,
durumlarında gözden geçirilir ve güncellenir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Acil Durum Planları
Dâhili
acil durum planı
MADDE 13
– (1) Üst seviyeli bir kuruluşun
işletmecisi, Ek-4’te belirtilen bilgileri ve dâhili acil durum planı ile
ilgili tebliğde belirtilen hususları dikkate alarak bir dâhili acil durum
planı hazırlar veya hazırlatır ve kuruluşta muhafaza eder.
(2) İşletmeci, dâhili acil durum planını; kuruluşun
bulundurduğu tehlikeli maddelerin cinsi ve/veya miktarındaki değişiklik
nedeniyle üst seviyeli bir kuruluş haline gelmesi durumunda kapsama dâhil
olduğu tarihi müteakiben bir yıl içerisinde hazırlar.
(3) İşletmeye yeni açılacak kuruluş faaliyete
geçmeden önce dahili acil durum planını hazırlar.
(4) Kuruluşta muhtemel bir kontrol kaybı sonrası
kıyı ve/veya deniz kirliliği olasılığının öngörülmesi halinde, 21/10/2006
tarihli ve 26326 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Deniz Çevresinin Petrol
ve Diğer Zararlı Maddelerle Kirlenmesinde Acil Durumlarda Müdahale ve
Zararların Tazmini Esaslarına Dair Kanunun Uygulama Yönetmeliğinin 23 üncü
maddesinin üçüncü fıkrasına istinaden onaylanmış kıyı tesisi acil müdahale
planları sadece kıyı ve/veya deniz kirliliğine müdahale etme bakımından
geçerli sayılır. Kuruluşlar, bahse konu hususu dâhili acil durum
planlarında belirtirler.
(5) Dâhili acil durum planında belirtilen bilginin
kuruluştaki durumu yansıtması esas olup bu bilginin doğruluğundan ve
kuruluşta meydana gelmesi muhtemel kaza sonrası oluşabilecek çevre
kirliliğinden işletmeci kusur şartı aranmaksızın sorumludur.
(6) Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, dâhili acil
durum planına ilişkin usul ve esasların yer aldığı bir tebliğ yayımlar.
Dâhili
acil durum planlarının gözden geçirilmesi ve tatbik edilmesi
MADDE 14
– (1) İşletmeci, üç yılı aşmayan
aralıklarla dâhili acil durum planını gözden geçirir, gerektiğinde
günceller, tatbik eder ve acil hizmet birimlerinin yeterli düzeyde
tatbikata katılmasını sağlamak için gerekli çalışmaları yapar.
(2) Bu Yönetmeliğin 12 nci maddesinde belirtilen
belge ve dokümanlarda güncelleme yapılması durumunda ve işletmecinin
gerekli gördüğü hallerde dâhili acil durum planı derhâl güncellenir.
Dâhili
acil durum planı ile il afet müdahale planının uygulanması
MADDE 15
– (1) Bu Yönetmelik gereği dâhili
acil durum planını hazırlamış olan işletmeci, büyük bir kaza veya niteliği
itibarıyla büyük bir kazaya yol açması beklenebilecek kontrolsüz bir olay
meydana geldiği zaman, bu planı gecikmeksizin uygular ve söz konusu durumla
ilgili il afet ve acil durum müdürlüğüne bilgilendirme yapar.
(2) Dâhili acil durum planının müdahalede yetersiz
kaldığı durumlarda, işletmeci il afet ve acil durum müdürlüğüne dâhili acil
durum planının yetersiz kaldığı bilgisini verir. İl afet ve acil durum
müdürlüğü koordinasyonunda il afet müdahale planı gereğince müdahale
faaliyetleri yürütülür.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Kamunun
bilgilendirilmesi
MADDE 16
– (1) Alt ve üst seviyeli
kuruluşun işletmecisi, Ek-5 Bölüm 1’de yer alan bilgilerden az olmamak
kaydıyla kamuyu internet sitesi, internet sitesi yoksa bağlı bulunduğu
sanayi ve/veya ticaret odası internet sitesi üzerinden sürekli
bilgilendirir ve gerektiğinde bu bilgileri günceller.
(2) Üst seviyeli kuruluşun işletmecisi, ayrıca;
a) Ek-5 Bölüm 2’de belirtilen bilgileri hazırlar ve
internet sitesi üzerinden kamuya, güncel, net ve açıklayıcı bir şekilde
talebe bağlı olmaksızın sağlar.
b) Beş yılı geçmeyen aralıklarla düzenli olarak bu
bilgileri günceller.
c) Büyük endüstriyel kazalarla ilgili hazırlanacak
güvenlik raporu, büyük kaza önleme politika belgesi, büyük kaza senaryo
dokümanı ve dâhili acil durum planı ile ilgili tebliğlerde belirtilen gizli
bölümler dışında kalan diğer bilgilerin kendisinden talep edilmesi halinde,
kuruluşta meydana gelebilecek büyük kaza tehlikeleri ve bu tehlikelerin
potansiyel etkileri ve alınacak önlemler hakkında, genel bilgiyi içeren
teknik olmayan bir özeti de içerecek şekilde düzenlenmiş bilgileri talep edenlere
sağlar.
(3) Birinci ve ikinci fıkralarda verilen bilgilerin
doğruluğundan işletmeci sorumludur.
Büyük
endüstriyel kaza meydana gelmesi sonrasında işletmeci tarafından sağlanması
gereken bilgiler
MADDE 17
– (1) İşletmeci, kuruluşta büyük
endüstriyel kaza meydana geldiği takdirde, mümkün olan en kısa sürede, en
uygun araçları kullanarak aşağıdakileri yerine getirir:
a) Valilik, çevre ve şehircilik il müdürlüğü, il
afet ve acil durum müdürlüğü, bağlı bulunduğu belediye ve/veya büyükşehir
itfaiye teşkilatına ve kuruluşun organize sanayi bölgesi veya endüstri
bölgesi içinde yer alması durumunda bağlı bulunduğu bölge yönetimleri
itfaiye teşkilatına, il sağlık müdürlüğünü ve kuruluş organize sanayi bölgesinde
veya endüstri bölgesinde ise ilgili bölge yönetimlerini meydana gelen
kazadan derhal haberdar eder ve bu kaza ile ilgili aşağıdaki bilgileri
sağlar:
1) Kazanın oluşumu ve gelişim seyri.
2) İlgili tehlikeli maddeler ve miktarları.
3) Kazanın insan sağlığı, çevre ve mallar
üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesi için gerekli olan mevcut veriler.
4) Alınan acil durum önlemleri.
5) İrtibat için kuruluş içi acil durum yönetim
merkezinde tüm operasyonu yönetmekle sorumlu olan baş kontrolörün isim ve
iletişim bilgileri.
b) Kuruluş sınırları içerisinde meydana gelen büyük
bir kaza, Ek-6’da verilen büyük endüstriyel kaza bildirim kriterlerinden en
az birini sağlıyorsa işletmeci tarafından bu fıkranın (c) bendinde
belirtilen bölüm doldurulur.
c) İşletmeci, kuruluşunda meydana gelen büyük bir
kazayı müteakip altmış gün içerisinde, bildirim sisteminde yer alan kaza
raporlama bölümünü doldurur ve çıktısını alarak çevre ve şehircilik il
müdürlüğü ile il afet ve acil durum müdürlüğüne gönderir. Kazanın orta ve
uzun dönem etkilerinin hafifletilmesi ve bu tip bir kazanın
tekrarlanmasının önlenmesine ilişkin yeni bilgilerin elde edilmesi veya
ileri bir araştırma sonucu, daha önce verilen bilgileri değiştiren ek
bulguların elde edilmesi durumunda bilgiler işletmeci tarafından
güncellenir.
Denetimler
MADDE 18
– (1) Bu Yönetmelik kapsamına
giren kuruluşların denetimleri, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve/veya Aile,
Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından programlı ve program dışı
denetimler yapılmak suretiyle gerçekleştirilir.
(2) Denetim planı/programı alt ve üst seviyeli tüm
kuruluşlar göz önünde bulundurularak üst seviyeli kuruluşlar için 2 takvim
yılı içerisinde en az bir kez, alt seviyeli kuruluşlar için 4 takvim yılı
içerisinde en az bir kez olacak şekilde hazırlanır.
(3) Bu Yönetmelik kapsamındaki bir kuruluşta büyük
kaza olması durumunda ve incelemenin gerekli görüldüğü hallerde yapılan
program dışı denetimlerde;
a) Kazanın analizi yapılarak kazanın meydana geliş
sebeplerini ve gelecekte benzer kazaların meydana gelmemesi için alınması
gereken tedbirleri tespit etmeye yönelik incelemelerde bulunulur,
b) Benzer kazaların meydana gelmemesi için
işletmeciden gerekli tedbirlerin alınması istenir,
c) İşletmecinin bu Yönetmeliğin 17 nci maddesinde
belirtilen yükümlülükleri yerine getirip getirmediği kontrol edilir.
(4) Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve Aile, Çalışma
ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı kendi mevzuatı çerçevesinde denetimleri
gerçekleştirir.
İdari
tedbirler ve yaptırımlar
MADDE 19
– (1) Denetimlerde;
a) Üst seviyeli bir kuruluşun güvenlik raporunun
olmaması durumunda Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından
kuruluşun tamamında iş durdurulur.
b) Bu Yönetmelikte tanımlanan hususlara aykırılık
halinde 2872 sayılı Çevre Kanunu ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği
Kanununun ilgili hükümleri uygulanır.
Yürürlükten
kaldırılan yönetmelik
MADDE 20
– (1) 30/12/2013 tarihli ve 28867
mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Büyük Endüstriyel Kazaların
Önlenmesi ve Etkilerinin Azaltılması Hakkında Yönetmelik yürürlükten
kaldırılmıştır.
Tereddütlerin
giderilmesi
MADDE 21
– (1) Aşağıda belirtilen
maddelerle ilgili uygulamada çıkacak tereddütleri gidermeye karşılarında
belirtilen Bakanlıklar yetkilidir:
a) 8, 9, 10, 11 ve 12 nci maddeler için Aile,
Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı.
b) 7, 13 ve 14 üncü maddeler için Çevre ve
Şehircilik Bakanlığı.
c) 15 inci maddesini müştereken Çevre ve Şehircilik
Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı.
ç) 18 ve 19 uncu maddelerini müştereken Aile,
Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı.
d) Diğer maddeleri müştereken Aile, Çalışma ve
Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve İçişleri
Bakanlığı.
İşletmeye
yeni açılacak kuruluş
GEÇİCİ
MADDE 1 – (1) 1/7/2019 tarihinden
sonra işletmeye açılacak olan kuruluşlar işletmeye yeni açılacak kuruluş
olarak değerlendirilir. İşletmeye açılma tarihi, 14/7/2005 tarihli ve
2005/9207 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan İşyeri Açma
ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik gereğince işyeri açılma ruhsatının
düzenlendiği tarih esas alınarak belirlenir.
Bildirim
yükümlülüğü
GEÇİCİ
MADDE 2 – (1) Faaliyet halindeki
alt veya üst seviyeli kuruluşun işletmecisi, 7 nci madde kapsamında yerine
getirmesi zorunlu olan bildirim yükümlülüğünü 1/7/2019 tarihine kadar
tamamlar.
(2) Bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden önce
30/12/2013 tarihli ve 28867 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan
Büyük Endüstriyel Kazaların Önlenmesi ve Etkilerinin Azaltılması Hakkında
Yönetmeliğin 7 nci maddesine istinaden yapılmış olan bildirimler, bu
Yönetmeliğe göre yapılmış sayılır.
Kantitatif
risk değerlendirmesi yükümlülüğü
GEÇİCİ
MADDE 3 – (1) 30/12/2013 tarihli
ve 28867 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Büyük Endüstriyel
Kazaların Önlenmesi ve Etkilerinin Azaltılması Hakkında Yönetmeliğin 8 inci
maddesi gereğince alt ve üst seviyeli kuruluşlarca hazırlanması zorunlu
olan kantitatif risk değerlendirmesi, bu Yönetmeliğin 8 inci maddesinde
belirtilen büyük kaza senaryo dokümanı hazırlanması için belirlenen süreye
kadar geçerlidir.
Mevcut
tebliğlerin geçerliliği
GEÇİCİ
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmeliğin 10,
11 ve 13 üncü maddelerine göre çıkarılacak tebliğler yayımlanıncaya kadar
20 nci madde kapsamında yürürlükten kaldırılan Yönetmeliğe dayanılarak
yayımlanan tebliğlerin bu Yönetmeliğe aykırı olmayan hükümlerinin
uygulanmasına devam edilir.
Yürürlük
MADDE 22
– (1) Bu Yönetmeliğin;
a) 6 ncı maddesinin ikinci fıkrası, 8, 9, 13 ve 16
ncı maddeleri 1/7/2020 tarihinde,
b) Diğer maddeleri ise yayımı tarihinde,
yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 23
– (1) Bu Yönetmelik hükümlerini
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı, Çevre ve Şehircilik Bakanı ve
İçişleri Bakanı müştereken yürütür.
Ekleri için tıklayınız.
|