|
Hazine ve Maliye Bakanlığından:
KÜÇÜK VE ORTA
ÖLÇEKLİ İŞLETMELERE YÖNELİK TİCARİ ALACAK
SİGORTASI SUNULMASINI İÇEREN DEVLET DESTEKLİ
SİSTEMİN
ÇALIŞMA USUL VE
ESASLARINA DAİR TEBLİĞ
Amaç ve
kapsam
MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin amacı, Küçük ve Orta Ölçekli
İşletmelere Yönelik Ticari Alacak Sigortası Sunulmasını İçeren Devlet
Destekli Sistemin ve bu Sistemin işletilmesi için görevlendirilen
Olağandışı Riskler Yönetim Merkezinin çalışma usul ve esaslarını belirlemektir.
Dayanak
MADDE 2 – (1) Bu Tebliğ, 4/6/2018
tarihli ve 2018/11892 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan
Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelere Yönelik Ticari Alacak Sigortası Sunulmasını
İçeren Devlet Destekli Sistemin İşleyişine Dair Karara dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 3 – (1) Bu Tebliğde geçen;
a) Alacak sigortası: Sistem kapsamında sunulan
ticari alacak sigortası ürününü,
b) Alıcı: Mesleki faaliyeti çerçevesinde hareket
eden ve sigorta sözleşmesi kapsamında sigortalı tarafından gönderilen mal
ve/veya verilen hizmetlerin bedellerinin ödenmesinden sorumlu olan kişiyi,
c) Aracı: Sigorta acentesini ve brokerini,
ç) Bakanlık: Hazine ve Maliye Bakanlığını,
d) Dain-i mürtehin: Riskin gerçekleşmesi durumunda ödenecek
tazminat tutarından birinci derecede alacaklı olan kişiyi,
e) Kanun: 14/6/2007
tarihli ve 5684 sayılı Sigortacılık Kanununu,
f) KOBİ: 19/10/2005
tarihli ve 2005/9617 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan
Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Tanımı, Nitelikleri ve
Sınıflandırılması Hakkında Yönetmelikte belirlenen tanıma uyan kişileri,
g) Kredi limiti: Sigortacının herhangi bir alıcı
ile ilgili olarak üstlendiği azami sorumluluk tutarını,
ğ) Kredi kuruluşu: Türkiye’de faaliyet gösteren ve
ticari kredi sağlayan banka, finansman şirketi ve benzeri diğer kuruluşları,
h) Merkez: 5684 sayılı Kanunun 33/A maddesi
çerçevesinde görevlendirilen Olağandışı Riskler Yönetim Merkezini,
ı) SBM: Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezini,
i) SEGEM: Sigortacılık Eğitim Merkezini,
j) Sigorta şirketi: 5684 sayılı Kanuna göre Türkiye’de
kurulmuş sigorta şirketi ile yurt dışında kurulmuş sigorta şirketinin
Türkiye’deki teşkilatını,
k) Sistem: Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelere
Yönelik Ticari Alacak Sigortası Sunulmasını İçeren Devlet Destekli Sistemi,
l) Teknik personel: Aracılarda pazarlama,
bilgilendirme ve satış işlemlerini yapan personeli,
ifade eder.
Sistemin
kapsamı
MADDE 4 –
(1) Kredi - I sigortası branşında ruhsatı bulunan sigorta şirketlerinden Sistem
kapsamında faaliyet göstermek isteyenler, Merkez ile protokol yapmak
suretiyle Sisteme dâhil edilir. Sisteme katılan sigorta şirketlerinin ve
aracıların uyması gereken esaslar söz konusu protokol ile belirlenir.
(2) Alacak sigortası sunulacak olan KOBİ’lere
ilişkin kriterler tarife ve talimatla belirlenir.
Sigorta kapsamında teminat sağlanacak alıcıların tespitine yönelik risk
değerlendirmesi Merkez tarafından yapılır.
(3) Sistem kapsamında yalnızca yurt içi satışlardan
doğan ticari alacaklara teminat sağlanır.
Merkezin
görev ve sorumlulukları
MADDE 5 – (1) Sistemin yönetimine ve işleyişine ilişkin
bütün iş ve işlemler Merkez tarafından yürütülür. Merkez, Sistemin etkin
bir biçimde çalışmasını teminen, gerekli tedbirleri
almakla ve Sisteme ilişkin yazışma ve belgeleri uygun bir şekilde muhafaza
etmekle yükümlüdür.
(2) Sistem kapsamında, ilgili sigorta şirketlerince
Merkeze devredilen primler ile bunların yatırım gelirleri ve Sistemin
yönetilmesi kapsamında yapılan giderler Merkez tarafından özel ve ayrı
kayıtlarda takip edilir ve muhasebeleştirilir. Merkez, Sistem kapsamında,
ilgili sigorta şirketlerince devredilen primler sonucu oluşacak fonu
yönetmek üzere, Bakanlığın uygun görüşü alınarak belirlenen bir kuruluşu
görevlendirebilir. Fonun aktarımına ve yönetimine ilişkin usul ve esaslar
Merkez ile görevlendirilen kuruluş arasında yapılacak protokol ile
belirlenir.
(3) Merkez, Sistem kapsamında yürüttüğü
faaliyetleri mali yılı takip eden Nisan ayı sonuna kadar faaliyet raporu
şeklinde Bakanlığa bildirir, ayrıca her üç ayda bir Bakanlığa, Sisteme
ilişkin ayrıntılı harcama ve gelişim raporu sunar. Bakanlık tarafından
talep edilmesi halinde, Sistem kapsamındaki poliçelere ilişkin hasar
dosyaları ve bunlara ilişkin süreçler Merkez tarafından incelenir ve
inceleme sonuçlarını içeren rapor Bakanlığa iletilir.
Veri
tabanı ve raporlama
MADDE 6 – (1) SBM nezdinde Merkezin kullanımına tahsis
edilmek üzere, Sistem kapsamında yürütülecek olan; poliçe başvurusu,
otomatik ve manuel değerlendirme, teklif
oluşturulması, poliçe düzenlenmesi, hasar ihbarı ve raporlama gibi
işlemlerin yönetileceği sistemsel altyapı oluşturulur. Sistemsel altyapının
oluşturulmasında ve işletilmesinde dışarıdan hizmet satın alma yoluna veya
diğer kurumlarla işbirliklerine gidilebilir.
(2) Veri tabanındaki bilgilere erişim hakkı
bulunanlar ve teknik personel, genel nitelikli bilgiler ile kamuoyuna
açıklanmasında sakınca görülmeyenler haricindeki bilgileri başkalarına
veremez ve açıklayamaz.
Sigorta
sözleşmesine ilişkin hükümler
MADDE 7 – (1) Alacak sigortası 28/10/2007
tarihli ve 26684 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sigorta Sözleşmelerinde
Bilgilendirmeye İlişkin Yönetmelik kapsamında değerlendirilmez. Sigorta
sözleşmesine ilişkin olarak yapılacak bilgilendirmenin şekli ve içeriği
Merkez tarafından belirlenir.
(2) Sigorta şirketi, sigorta ettirene, içeriği ve
formatı Merkez tarafından belirlenen sigorta poliçesini vermek zorundadır.
(3) Alacak sigortası satışı konusunda
yetkilendirilecek teknik personelin, alacak sigortası ile sistemin
işleyişine yönelik olarak SEGEM tarafından yapılacak eğitimlere katılması zorunludur.
Risk
değerlendirme ve sigortaya kabul
MADDE 8 – (1) Alacak sigortası poliçelerine ilişkin risk
değerlendirme kriterleri Merkez tarafından
belirlenir. Risk değerlendirmesine ilişkin hususlar tarife ve talimatla
belirlenir.
(2) Alacak sigortasına ilişkin talep Sisteme
katılan sigorta şirketlerine veya aracılara iletilir. Risk değerlendirme
sürecinde ortaya çıkacak sorgulama ücreti poliçe talebinde bulunan KOBİ
tarafından karşılanır. Aynı KOBİ adına farklı sigorta şirketleri üzerinden
yapılan her bir sorgulama, aynı kredi limiti ve alıcılara ilişkin olsa
bile, ayrı ayrı ücretlendirilir. Sorgulama
ücretinin tutarı tarife ve talimatla, sorgulama ücretinin tahsiline ve
aktarımına ilişkin hususlar ise Merkez ile sigorta şirketi arasında
yapılacak protokol ile belirlenir.
(3) Alacak sigortası talep girişi sigorta şirketi
veya aracıların yetkilendirdiği kullanıcılar tarafından, içeriği Merkezce
belirlenen ve 24/3/2016 tarihli ve 6698 sayılı
Kişisel Verilerin Korunması Kanunu gereklilikleri saklı kalmak kaydıyla
alınmış bilgileri içeren başvuru formu ile yapılır.
(4) Üçüncü fıkra kapsamında girilen bilgiler
çerçevesinde, altıncı maddede belirtilen sistemsel altyapı üzerinden
yapılan otomatik değerlendirme sonucunda poliçe teklifi oluşturulur.
Girilen bilgilerin otomatik olarak poliçe teklifi oluşturulmasında yeterli
olmaması durumunda manuel değerlendirme için
gerekli bilgiler talep edilir ve güncellenen ek bilgilerle nihai
değerlendirme Merkez tarafından yapılır.
(5) Alacak sigortası poliçeleri sigorta şirketi
veya aracıların yetkilendirdiği kullanıcılar tarafından SBM’nin
sunduğu sistem üzerinden düzenlenir.
Primlerin
Merkeze devredilmesi ve yatırıma yönlendirilmesi
MADDE 9 –
(1) Sisteme katılan sigorta
şirketleri, bu Tebliğ kapsamında düzenlenen poliçelerin tanzimini takip
eden ayın 5’ine kadar o ay içinde düzenledikleri poliçe ve zeyillere ait
fesih ve iptaller düşüldükten sonra kalan prim tutarını Merkeze bildirir.
Bildirilen primden, vergi ve diğer yasal yükümlülükler ile komisyon
düşüldükten sonra kalan tutar söz konusu ayın 15’ine kadar ilgili sigorta
şirketince Merkeze devredilir. Sigorta şirketlerinin Merkeze bildirdikleri
primler ile Sistem kayıtları arasında fark olması durumunda Sistem
kayıtları esas alınır.
(2) Birinci fıkrada belirtilen komisyon oranı
tarife ve talimatla belirlenir.
(3) Merkeze devredilen primlerin Merkez veya
görevlendireceği kuruluş tarafından yatırıma yönlendirilmesinde 8/12/2016 tarihli ve 29912 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Kamu Haznedarlığı Genel Tebliği esasları uygulanır.
Hasar
yönetimi
MADDE 10 – (1) Muhtemel zarar ile ilgili müdahale talebi özel
şartlarda belirtilen süre içinde ve yine özel şartlarda belirtilen bilgi ve
belgelerle birlikte Merkeze iletilir. Merkez, hasar yönetimi konusunda
dışarıdan hizmet satın alabilir.
(2) Tazminat ödemesi, özel şartlarda belirtilen
hususlar çerçevesinde Merkez tarafından gerçekleştirilir.
(3) Hasar dosyası, tahsilatın
mümkün olmadığının tespit edilmesi veya yasal giderlerin alacak tutarından
fazla olması durumlarında Merkez tarafından kapatılabilir.
(4) Hukuki masrafların tespitinde Türkiye Barolar
Birliği Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi dikkate alınır.
(5) Merkezin ve sigortalıların yasal giderlere
katılımına ilişkin hususlar özel şartlarda belirtilir.
Reasürans
ve Devlet desteği
MADDE 11
– (1) Sistem kapsamında üstlenilen
risklerin, ulusal ve uluslararası sigortacılık piyasası, sermaye piyasası
ve benzeri piyasalardan koruma temin edilemeyen kısmı, uygun bir bedel
karşılığında Devlet tarafından taahhüt edilir. İlgili yılda sağlanacak
Devlet reasürans desteğine ilişkin usul ve esaslar
Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile belirlenir.
Sene sonu
işlemleri
MADDE 12
– (1) Sistemin işletilmesi
amacıyla kurulan sistemsel altyapının yatırım ve bakım maliyeti, Sisteme
ilişkin risk değerlendirmesi ve reasürans
giderleri, Sistemin yönetilmesi çerçevesinde Merkez tarafından yapılan
harcamalar ve diğer giderler Merkeze devredilen primler ile bunların
yatırım gelirlerinden tarife ve talimatla belirlenen usul ve esaslar
çerçevesinde karşılanır. Gerek duyulması halinde, söz konusu giderlerin,
karşılanacağı diğer kaynaklar Bakanlığın uygun görüşü ile belirlenir.
(2) Sene sonu mahsuplaşmasına ilişkin hesaplamalar
sigortalama yılı esasına göre her muhasebe yılı sonunda yapılır.
(3) Merkezin operasyonel
faaliyetleri neticesinde oluşan bakiye Sisteme katılan sigorta şirketleri
arasında Sistem kapsamında ürettikleri primlerden aldıkları paylar dikkate
alınarak paylaştırılır.
Bilgi
güvenliği
MADDE 13
– (1) Merkez ve SBM, Sistem
dolayısıyla haiz oldukları bilgi ve belgeleri Sistem kapsamındaki görev ve
sorumlulukları dışında kullanamaz, Bakanlığın izni olmaksızın üçüncü
şahıslarla paylaşamaz ve yayımlayamaz. Bu çerçevede, Merkez ve SBM
tarafından Sistem işlerinde çalıştırılacak personelle gizlilik sözleşmesi
imzalanır.
(2) Birinci fıkradaki hükümler, Merkeze;
danışmanlık, bilişim, donanım, ağ hizmetleri ve çağrı merkezi gibi
hizmetleri sağlayan kuruluşları da kapsar. Bu hizmetleri sağlayan
kuruluşlarla da gizlilik sözleşmesi imzalanır.
Alacak
sigortasının teminat olarak kullanılması
MADDE 14
– (1) Dain-i
mürtehin şerhi bulunan poliçelerde; sigorta
sözleşmesinin herhangi bir nedenle feshedilmesi, iptali, teminat
içeriklerinin veya kredi limitlerinin değiştirilmesi gibi durumların dain-i mürtehin sıfatını haiz
kredi kuruluşu tarafından elektronik ortamda izlenmesine yönelik gerekli
altyapı SBM nezdinde kurulur.
Denetim
MADDE 15
– (1) Sisteme ilişkin tüm iş ve
işlemler Bakanlığın denetimine tabidir.
Geçiş
hükümleri
GEÇİCİ
MADDE 1 – (1) SEGEM tarafından
teknik personele verilecek eğitimler bu Tebliğin yayımı tarihinden itibaren
en geç üç ay içinde başlatılır.
(2) 12 nci maddede
belirtilen sene sonu mahsuplaşması, ilk olarak 31/12/2021
tarihinde yapılır.
Yürürlük
MADDE 16
– (1) Bu Tebliğin 14 üncü maddesi 1/3/2019 tarihinde, diğer maddeleri 1/1/2019 tarihinde
yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 17
– (1) Bu Tebliğ hükümlerini Hazine
ve Maliye Bakanı yürütür.
|