|
Ticaret Bakanlığından:
6102 SAYILI TÜRK TİCARET KANUNUNUN 376 NCI
MADDESİNİN
UYGULANMASINA İLİŞKİN USUL VE ESASLAR
HAKKINDA TEBLİĞ
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin amacı, 6102 sayılı Türk Ticaret
Kanununun 376 ncı maddesi kapsamında sermayenin
kaybı veya borca batık olma durumlarında uyulacak usul ve esasları
düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Tebliğ, anonim ve limited
şirketler ile sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketleri kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Tebliğ, 13/1/2011
tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 210 uncu maddesinin birinci
fıkrası ile 10/7/2018 tarihli ve 30474 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 1
sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin
446 ncı maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Tebliğde geçen;
a) Aktif: Şirketin sahip olduğu dönen ve duran
varlıkları,
b) Ara dönem finansal tablo: 3, 6 ve 9 aylık dönem
sonları itibarıyla hazırlanmış finansal tabloları,
c) Borç: Öz kaynaklar hariç şirketin aktiflerini
finanse ettiği kaynakları,
ç) Kanun: 13/1/2011
tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununu,
d) Kanuni yedek akçe: Kanunun 519 uncu maddesinde
düzenlenen yedek akçeyi,
e) Ortak: Anonim şirketlerin pay sahiplerini, limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit
şirketlerin ortaklarını,
f) Serbest yedek akçe: Kanuni yedek akçelerin
sermayenin veya çıkarılmış sermayenin yarısını aşan kısmı ile kanun ve
sözleşme gereği ayrılanlar dışında genel kurulca ayrılmasına karar verilen
yedek akçeleri,
g) Şirket: Anonim ve limited
şirketler ile sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketleri,
h) Sözleşme: Anonim şirketler ile sermayesi paylara
bölünmüş komandit şirketlerin esas sözleşmesini, limited
şirketlerin şirket sözleşmesini,
ı) Yönetim organı: Anonim şirketlerde yönetim
kurulunu, limited şirketlerde müdür veya müdürler
kurulunu, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerde yöneticiyi veya
yöneticileri,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Sermaye Kaybı
Genel
kurulun toplantıya çağrılması
MADDE 5 – (1) Son yıllık bilançodan, sermaye ile kanuni
yedek akçeler toplamının en az yarısının ya da üçte ikisinin zarar
sebebiyle karşılıksız kaldığı anlaşıldığı takdirde yönetim organı, genel
kurulu hemen toplantıya çağırır. Genel kurulun gündem maddeleri arasında,
sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının karşılıksız kaldığı belirtilir.
(2) Sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının en
az yarısının ya da üçte ikisinin zarar sebebiyle karşılıksız kaldığı
durumlarda farklı bir gündem ile toplantıya çağrılmış olsa dahi bu husus
genel kurulda görüşülür.
Sermaye
ile kanuni yedek akçeler toplamının en az yarısının karşılıksız kalması
halinde genel kurul
MADDE 6 – (1) Sermaye
ile kanuni yedek akçeler toplamının en az yarısının karşılıksız kalması
halinde yönetim organı, bu genel kurula uygun gördüğü iyileştirici
önlemleri sunar.
(2) Yönetim organı, son bilançoyu genel kurula
sunarak şirketin finansal yönden bulunduğu durumu bütün açıklığıyla ve her
ortağın anlayabileceği şekilde anlatır. Bu hususta genel kurula rapor da
sunulabilir.
(3) Yönetim organı, şirketin mali durumundaki
kötüleşmeyi ortadan kaldırmak veya en azından etkilerini hafifletmek
amacıyla, uygun gördüğü sermayenin tamamlanması, sermaye artırımı, bazı
üretim birimlerinin veya bölümlerinin kapatılması ya da küçültülmesi,
iştiraklerin satışı, pazarlama sisteminin değiştirilmesi gibi iyileştirici
önlemleri alternatifli ve karşılaştırmalı olarak aynı genel kurula sunar ve
açıklar.
(4) Genel kurul, sunulan iyileştirici önlemleri
aynen kabul edebileceği gibi değiştirerek de kabul edebilir ya da sunulan
önlemler dışında başka bir önlemin uygulanmasına karar verebilir.
Sermaye
ile kanuni yedek akçeler toplamının en az üçte ikisinin zarar sebebiyle
karşılıksız kalması halinde genel kurul
MADDE 7 – (1) Sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının en
az üçte ikisinin zarar sebebiyle karşılıksız kalması halinde, toplantıya
çağrılan genel kurul;
a) Sermayenin üçte biri ile yetinilmesine ve
Kanunun 473 ilâ 475 inci maddelerine göre sermaye azaltımı
yapılmasına,
b) Sermayenin tamamlanmasına,
c) Sermayenin artırılmasına,
karar verebilir.
Sermayenin
azaltılması
MADDE 8 – (1) Sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının en
az üçte ikisi zarar sebebiyle karşılıksız kalan şirketin genel kurulu,
sermayenin üçte biriyle yetinmeye karar verdiği takdirde sermaye azaltımı Kanunun 473 ilâ 475 inci maddelerine göre
yapılır.
(2) Bu madde kapsamında yapılacak sermaye azaltımında yönetim organı, alacaklıları çağırmaktan ve
bunların haklarının ödenmesinden veya teminat altına alınmasından
vazgeçebilir.
Sermayenin
tamamlanması
MADDE 9 – (1) Sermayenin tamamlanması, bilânço açıklarının
ortakların tamamı veya bazı ortaklar tarafından kapatılmasıdır. Kanuni
yedek akçelerin yitirilen kısımlarının tamamlanmasına gerek yoktur.
Sermayenin tamamlanmasına karar verilmesi halinde her ortak zarar sebebiyle
karşılıksız kalan tutarı kapatacak miktarda parayı vermekle yükümlüdür. Her
ortak, payı oranında tamamlamaya katılabilir ve verdiğini geri alamaz. Bu
yükümlülük, sermaye konulması veya borç verilmesi niteliğinde olmayıp
karşılıksızdır. Ayrıca yapılan ödemeler, gelecekte yapılacak sermaye
artırımına mahsuben bir avans olarak nitelendirilmez.
(2) Sermayenin tamamlanmasında, anonim ve sermayesi
paylara bölünmüş komandit şirketler bakımından Kanunun 421 inci maddesinin
ikinci fıkrasının (a) bendi, limited şirketler
bakımından ise 603 ve devamı maddeleri uygulanır. Sermayenin
tamamlanamaması, bazı ortakların kendi istekleriyle tamamlama yapmasına
engel oluşturmaz.
(3) Bilanço zararlarının kapatılması için getirilen
yükümlülükler uyarınca yapılan ödemeler öz kaynaklar içerisinde sermaye
tamamlama fonu hesabında toplanır ve takip edilir.
Sermayenin
artırılması
MADDE 10 – (1) Genel kurul tarafından;
a) Sermayenin zarar sonucu ortaya çıkan kayıp kadar
azaltılması ile birlikte eş zamanlı olarak istenilen tutarda artırımına
karar verilebilir. Sermayenin azaltılması işlemi ile birlikte eş zamanlı
sermaye artırımında artırılan sermayenin en az dörtte birinin ödenmesi
şarttır.
b) Sermayenin zarar sonucu ortaya çıkan kayıp kadar
azaltılması yoluna gidilmeden sermaye artırımına karar verilebilir. Bu
şekilde yapılacak sermaye artırımında sermayenin en az yarısını
karşılayacak tutarın tescilden önce ödenmesi zorunludur.
Genel
kurulun gerekli tedbirlerden birini almaması
MADDE 11
– (1) Sermaye ile kanuni yedek
akçeler toplamının üçte ikisinin zarar sebebiyle karşılıksız kalması
halinde genel kurulun, 7 nci maddede belirtilen
tedbirlerden birine karar vermemesi halinde şirket kendiliğinden sona erer.
Bu şekilde sona eren şirketin tasfiye işlemleri, Kanunun 536 ncı ve devamı maddelerine göre yürütülür.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Sermaye ile Kanuni Yedek Akçeler Toplamının
Tamamının Karşılıksız Kalması
Borca
batık olma durumu
MADDE 12
– (1) Borca batık olma durumu,
şirketin aktiflerinin borçlarını karşılayamaması halidir.
(2) Borca batık durumda olmanın işaretleri, yıllık
ve ara dönem finansal tablolardan, denetime tabi şirketlerde denetim
raporlarından, erken teşhis komitesinin raporlarından, yönetim organının
belirlemelerinden ortaya çıkabilir.
(3) Şirketin borca batık durumda bulunduğu
şüphesini uyandıran işaretler varsa, yönetim organı, aktiflerin hem
işletmenin devamlılığı esasına göre hem de muhtemel satış fiyatları
üzerinden bir ara bilanço çıkartır.
(4) Yönetim organı, hem işletmenin devamlılığı
esasına hem de aktiflerin muhtemel satış değerlerine göre çıkarılan ara
bilânço üzerinden aktiflerin şirket alacaklarını karşılamaya yetmediğine
karar vermesi ve 7 nci maddede belirtilen
tedbirleri almaması halinde şirketin iflası için mahkemeye başvurur.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Ortak ve Son Hükümler
Esas
alınacak finansal tablolar
MADDE 13
– (1) Şirketlerin sermaye kaybı
veya borca batık olma durumları, Kanunun 88 inci maddesine göre
hazırlanacak finansal tablolar esas alınarak belirlenir. Finansal
tabloların düzenlenmesinde ihtiyari olarak Türkiye Muhasebe Standartlarının
uygulanmasının tercih edilmesi halinde, bahsi geçen durum bu şekilde
hazırlanan finansal tablolar üzerinden değerlendirilir.
Sermayenin
kaybı veya borca batık olma durumlarında birleşmeye katılma
MADDE 14
– (1) Sermaye kaybı veya borca batık durumda
olan bir şirket, kaybolan sermayeyi karşılayabilecek tutarda serbestçe
tasarruf edilebilen özvarlığa sahip bulunan bir
şirket ile birleşebilir.
(2) Birleşmeye taraf olan bir
şirketin, sermayesiyle kanuni yedek akçeleri kaybolmuş veya borca batık
durumda olması halinde; birleşmeye taraf olan diğer şirketin kaybolan
sermayeyi veya borca batıklık durumunu karşılayacak miktarda serbestçe
tasarruf edebileceği özvarlığa sahip bulunduğu ve
buna ilişkin tutarların, hesap şekli de gösterilerek doğrulandığı veya
belirtilen durumların mevcut olmadığının doğrulandığı yeminli mali müşavir
veya serbest muhasebeci mali müşavir raporu ile ortaya konulur. Devrolunan şirketlerin denetime tabi olması halinde
bu rapor, denetime tabi şirketin denetçisi tarafından da hazırlanabilir.
GEÇİCİ
MADDE 1 – (1) 1/1/2023
tarihine kadar, Kanunun 376 ncı maddesi
kapsamında sermaye kaybı veya borca batık olma durumuna ilişkin yapılan
hesaplamalarda, henüz ifa edilmemiş yabancı para cinsi yükümlülüklerden
doğan kur farkı zararları dikkate alınmayabilir.
Yürürlük
MADDE 15
– (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde
yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 16 –
(1) Bu Tebliğ hükümlerini Ticaret Bakanı yürütür.
|