|
Başbakanlık (Diyanet İşleri Başkanlığı)’tan:
2018 YILI KURBAN HİZMETLERİNİN UYGULANMASINA DAİR
TEBLİĞ
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin amacı, kurban kesmek isteyenlerin
kurbanlarını dini hükümlere, sağlık şartlarına ve çevre temizliğine uygun
olarak hayvana en az acı verecek şekilde kesmelerine veya vekalet yoluyla
kestirmelerine yardımcı olunması, kurban satış ve kesim yerlerinin
belirlenmesi, kesim yapacak kişilerin eğitilmesi, alınacak tedbirler ve bu
konulara ilişkin diğer hususları düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Tebliğ, 2018 Yılı Kurban Bayramı’nda ve
2019 Yılı Kurban Hizmetlerinin Uygulanmasına Dair Tebliğ yürürlüğe girene
kadar kesilecek kurbanlarla ilgili esasları, alınacak tedbirleri ve bu
konulara ilişkin diğer hususları kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Tebliğ, 22/6/1965 tarihli ve 633 sayılı
Diyanet İşleri Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunun 7 nci
maddesi, Bakanlar Kurulunun 24/10/2001 tarihli ve 2001/3214 sayılı Kurban
Hizmetlerinin Diyanet İşleri Başkanlığınca Yürütülmesine Dair Kararı ve
18/8/2002 tarihli ve 24850 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kurban
Hizmetlerinin Diyanet İşleri Başkanlığınca Yürütülmesine Dair Yönetmeliğe
dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Tebliğde geçen;
a) Başkanlık: Diyanet İşleri Başkanlığını,
b) Hayvansal atık: Kurban satış yerlerinden
kaynaklanan hayvansal dışkılar ve ölü hayvanlar ile kesilen hayvanlardan
kaynaklanan hayvansal dışkılar dahil kan, yan ürün olarak
değerlendirilemeyen deri ve postları, sakatat, kelle, her türlü kemik ve
tüyler, hastalıklı organlar ve dokuları,
c) Karar: Bakanlar Kurulunun 24/10/2001 tarihli ve
2001/3214 sayılı Kurban Hizmetlerinin Diyanet İşleri Başkanlığınca
Yürütülmesine Dair Kararı,
ç) Komisyon: İllerde vali veya görevlendireceği bir
vali yardımcısının, ilçelerde ise kaymakamın başkanlığında, Müftülük,
İl/İlçe Sağlık Müdürlüğü, Toplum Sağlığı Merkezi, İl/İlçe Gıda, Tarım ve
Hayvancılık Müdürlüğü, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, Orman ve Su İşleri
İl Şube Müdürlüğü, Belediye ve Türkiye Diyanet Vakfı temsilcisinden oluşan
Kurban Hizmetleri Komisyonunu,
d) Kurban: İbadet maksadıyla belirli bir vakitte,
belirli şartları taşıyan hayvanı usulünce kesmeyi,
e) Kurul: Diyanet İşleri Başkanlığı, İçişleri
Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Çevre ve
Şehircilik Bakanlığı, Orman ve Su İşleri Bakanlığı ve Türkiye Diyanet Vakfı
temsilcilerinden oluşan Bakanlıklararası Kurban Hizmetleri Kurulunu,
f) TÜRKVET: Sığır cinsi hayvanlar ile koyun ve keçi
türü hayvanların, işletmelerin ve yetiştiricilerin kayıt altına alındığı
veri tabanını,
g) Yönetmelik: Kurban Hizmetlerinin Diyanet İşleri
Başkanlığınca Yürütülmesine Dair Yönetmeliği,
ğ) Yönetim planı: Oluşacak kurban atığının miktarı,
toplanması, taşınması, geri kazanılması ve bertaraf edilmesine ilişkin
hususları içeren planı,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Kurban Hizmetleri Komisyonlarının Çalışmaları
Komisyonların
çalışmaları
MADDE 5 – (1) Komisyonlar tarafından aşağıdaki çalışmalar
yapılır:
a) Karar, Yönetmelik ve bu Tebliğ hükümleri
çerçevesinde 21/8/2018 tarihinde başlayacak olan Kurban Bayramı
münasebetiyle komisyon üyeleri yükümlülüklerini yerine getirme noktasında
gerekli tedbirleri alır.
b) Şehirlerde ihtiyacı karşılayacak sayıda ve
kapasitede kurban satış ve kesim yerleri ile adaklık kesim yerleri tesis
edilir.
c) Kurbanların kesim yerlerinde kesilmesi için
gerekli tedbirler alınır.
ç) Kurban satış ve kesim yerleri birbirine yakın
yerlerde planlanır, çevresel riskleri en aza indirerek varsa atık yönetimi
planlanmış alanlar seçilir.
d) Çevre kirliliğini önleyici tedbirlerin alınması
bağlamında gerek duyulduğunda pazar yerleri kurban kesim yerine
dönüştürülür.
e) Kurban satış ve kesim yerlerine ulaşımın kolay
sağlanması için yerel yönetimlerce tedbirler alınır.
f) Kurban satış ve kesim yerleri, çevre ve toplum
sağlığını olumsuz etkileyecek durumlardan arındırılır. Ayrıca kurban satış
ve kesim yerlerinde gerekli sıhhi tedbirler alınır.
g) Kurban satış yerleri etrafı branda ile çevrili,
üstü kapalı ve insanların sosyal ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde
hazırlanır.
ğ) Kesim yerleri genel sağlık şartlarına uygun,
dezenfekte edilebilir, zemininde su biriktirmeyen, ışıklandırma ve
havalandırması bulunan mekanlardan seçilir. Ayrıca insanların sosyal
ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde hazırlanır.
h) Kesim alanı ve çevresinde evcil ya da sokak
hayvanlarının girmesine engel olunacak şekilde önlemler alınır.
ı) Kesim yerlerinde kesilip parçalandıktan sonra
etlerin hemen teslim edilmesi sağlanır, bu sağlanamadığında gerekli saklama
koşulları oluşturulur.
i) Kesim yerlerinden kaynaklanacak atık suların doğrudan
alıcı ortama verilmesini engelleyici tedbirler alınır.
j) Kesim yerlerinde kesilen hayvanların deri ve
sakatatlarının zayi olmadan değerlendirilmesi hususunda gerekli tedbirler
alınır.
k) İl ve ilçelerdeki kurban satış ve kesim
yerlerinin açık adresleri, Din Hizmetleri Yönetim Sistemine (DHYS)
27/7/2018 Cuma günü mesai bitimine kadar girilir.
l) Halk Eğitim Merkezlerinde “Kesim Elemanı
Yetiştirme ve Geliştirme Kursları” düzenlenir.
m) Kesim yerlerinde komisyon üyesi kurum ve
kuruluşlardan yeterli sayıda personel görevlendirilir ve ücretleri Kurban
Komisyonu hesabından ödenir.
n) Bayram günlerinde trafikte oluşan yoğunluk
dikkate alınarak kurban satış ve kesim yeri güzergahında ulaşımı
kolaylaştıracak tedbirler alınır.
o) Kesim yerlerinde kesimlerin daha düzenli
yapılması, zaman kaybının ve karmaşanın önlenmesi için randevu sistemi
uygulanır. Kesim işlemlerini bayramın ilk gününde yoğunlaştırmamak için
gerekli tedbirler alınır.
ö) “Vekaletle Kurban Organizasyonu” konusunda
bilgilendirme yapılır.
p) Kesim yerlerinde “Kasaplık Belgesi” veya Kesim
Elemanı Yetiştirme ve Geliştirme Kurslarından alınmış “Kurs Bitirme
Belgesi” ve “Hijyen Eğitimi Belgesi” olanlar görevlendirilir.
r) Kurban satış yerleri bayramdan 15 gün önce hazır
hale getirilir ve bu tarihten önce kurbanlık hayvan girişine izin verilmez.
s) Satış ve kesim yerlerinde belediyeler gerekli
tedbirleri alır.
ş) Kesim yerine götürülürken, araca bindirilirken,
araçtan indirilirken ve kesilirken kurbanlık hayvanlara eziyet edenlere 19
uncu maddede belirtilen cezalar uygulanır.
t) İlçe Kurban Komisyonu, raporunu 1/10/2018 tarihi
mesai bitimine kadar İl Kurban Komisyonuna iletir. İl Kurban Komisyonu,
ilçelerden gelen raporlarla kendi raporunu değerlendirip birleştirerek
12/10/2018 tarihi mesai bitimine kadar Din Hizmetleri Yönetim Sistemine
(DHYS) kaydeder.
Bilgilendirme
çalışmaları
MADDE 6 – (1) Bilgilendirme kapsamında aşağıdaki çalışmalar
yapılır:
a) İl ve ilçelerde hazırlanan kurban satış ve kesim
yerleri 1/8/2018 tarihinden itibaren Kurul ve Komisyon üyesi kurum ve
kuruluşların web sayfalarında yayınlanır.
b) Kurbanın dini ve toplumsal boyutları hususunda
bilgilendirme yapılır.
c) Başta kist hidatik, şarbon, bruselloz, kırım
kongo kanamalı ateşi, tüberküloz gibi hayvanlardan insanlara geçen
hastalıklar olmak üzere toplum ve çevre sağlığı, etin usulüne uygun
işlenmesi, pişirilmesi, tüketilmesi, sakatatların çöpe atılmaması, evcil ve
yabani hayvanlara verilmemesi ve benzeri konularda vatandaşlarımız
aydınlatılır.
ç) Kurban kesen ve hayvanı yüzerek et taksimi yapan
kimselerin etle temas eden uzuvlarında yara olmaması, bu durumda olanların
kesim, yüzme ve et taksimi işini yapmaları zorunlu ise hijyenik eldiven
kullanmaları, elde yara olduğu halde eldiven kullanmadan kesim işlemi
yapılmışsa bu etlerin çok iyi pişirildikten sonra tüketilmesi hususunda
vatandaşlarımız bilinçlendirilir.
d) Kurban olarak satın alınacak hayvanların
sağlıklı, besili, veteriner sağlık raporu/hayvan pasaportu/nakil belgesi
olan, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca belirlenen koruyucu aşıları
yapılmış ve hayvan kimlik sistemine kayıtlı olanlardan seçilmesi, gebe ve
damızlık değeri yüksek dişi hayvanların kurbanlık olarak kesilmesinin önlenmesi,
kurban edilmesi uygun olan hayvanlardan öncelikle erkek olanların tercih
edilmesi gerektiği hatırlatılır.
e) Kurban olması dinen sakıncalı olan hayvanlar
kurban satış yerlerine getirilemez. Buna bağlı olarak, “Kurban kesmekle
yükümlü olan kimsenin bu ibadeti yerine getirmiş sayılması için kurbanlık
hayvanda bazı niteliklerin bulunması şart koşulmuştur. Buna göre kurban;
koyun, keçi, sığır, manda ve deveden olur. Bunların dışındaki hayvanlar
kurban olarak kesilemezler. Kurban olabilmesi için kurbanlık hayvanın deve
için 5; sığır ve manda için 2; koyun ve keçi için 1 yaşını doldurması
gerekir. Bunun yanında koyun semizlik ve gösteriş olarak bir yaşındakilerle
aynı olursa altı ayını tamamladıktan sonra da kurban edilebilir. Kesilecek
hayvanın kurban olmaya engel bir kusurunun bulunmaması gerekir. Kurban
edilecek hayvanın sağlıklı, düzgün, azaları tamam, besili olması hem
ibadetin gaye ve mahiyetine hem de sağlık kurallarına uygun düşer. Kötürüm
derecesinde hasta, zayıf ve düşkün, bazı azaları eksik mesela bir veya iki
gözü kör, kulakları ve boynuzları kökünden kesilmiş, dili kesik, dişlerinin
tamamı veya çoğu dökülmüş, kuyruğu ve memesi kesik hayvanlar kurban olmaz.
Ancak hayvanın doğuştan boynuzsuz, şaşı, topal, deli, biraz hasta, bir
kulağı delinmiş veya yırtılmış olmasında kurban açısından bir sakınca
yoktur. Koyunun daha semiz ve lezzetli olması maksadıyla doğduğunda
kuyruğunun kısmen veya tamamen kesilmesi kusur sayılmaz” bilgileri
çerçevesinde toplum aydınlatılır.
f) Kurban satış yeri görevlileri tarafından
yapılacak kontrollerde belgesiz, sağlık durumu iyi olmayan, özellikle
büyükbaş hayvanlarda 2 yaşını doldurmamış (kapak atmamış), kurban vasfı taşımayan
hayvanların kurban satış yerine alınmayacağı ve satışına izin verilmeyeceği
ve aykırı durumlarda yasal işlem başlatılacağına ilişkin, çadır ya da padokları
kiralama yetkisine sahip kurban satış yeri yetkilileri tarafından hayvan
sahibi ya da çadır sahibinden “Kurban Satış Yeri Taahhütnamesi” Ek-4
alınarak arşivlenir. Yapılan denetimlerde kurban olmaya uygun olmayan
hayvanlar olduğu tespit edilirse ilgili hayvanlar (X) işaretiyle
işaretlenir. Kurban satış yerinin muhtelif yerlerine (X) işareti olan hayvanların
kurban olmaya uygun olmadığına dair bilgilendirme afişleri asılır.
g) Ticaret Borsalarında olduğu gibi canlı hayvan
alım ve satımlarında tokluk firesi düşülmesi konusunda satıcılar ve
vatandaşlarımız mutat usullerle bilgilendirilir.
ğ) Anadolu’da hayvanlarda görülen şap hastalığının,
Trakya’ya geçişini önlemek üzere Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca
alınan tedbirler uyarınca, Kurban Bayramı münasebetiyle İstanbul’un Avrupa
yakası dahil olmak üzere Trakya’ya kurbanlık hayvan sevkinin Gıda, Tarım ve
Hayvancılık Bakanlığınca yayımlanan 2010/7, 2010/13 ve 2013/16 sayılı
Trakya’ya Yapılacak Canlı Hayvan Sevkleri Genelgelerinde belirlenen
kriterler çerçevesinde yapılacağı ve Avrupa yakası dahil İstanbul’a
6/8/2018 tarihinden itibaren kurbanlık hayvan girişine izin verileceği
konusunda vatandaşlarımız bilgilendirilir.
h) “Kurbanlık Hayvan Satın Alırken Dikkat Edilecek
Hususlar” Ek-1 ve “Kurban Olarak Kesilen Sığır Cinsi Hayvanların Kulak Küpe
ve Pasaportları” Ek-2 duyuruları cami ilan panoları ile kurban satış ve
kesim yerlerine asılmak suretiyle ilgililer bilgilendirilir.
ı) Kurbanlık hayvanların tür, ırk, cinsiyet ve
doğum tarihi bilgilerinin sorgulanabilmesi amacıyla Gıda, Tarım ve
Hayvancılık Bakanlığınca https://hayvanbilgi.tarim.gov.tr/ web sayfası ile
“HaySag” isimli küpe sorgulama mobil uygulaması hazırlanarak kullanıma
açılmış olup, söz konusu web sayfası ve mobil uygulamadan küpe numarası
girilerek hayvanların ırk, cinsiyet ve yaş bilgilerinin sorgulanabileceği
konusunda vatandaşlarımız bilgilendirilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Hayvan Hareketlerinde Uyulacak Esaslar
Salgın
hastalıklar açısından dikkat edilecek hususlar
MADDE 7 – (1) Hayvanların pazarlarda ve özellikle
satılmayanların geri dönüşlerinde herhangi bir risk taşımaması için, sevk
öncesi Yurtiçi Veteriner Sağlık Raporlarının düzenlenmesinde Gıda, Tarım ve
Hayvancılık Bakanlığının 2018/02 sayılı Hayvan Hastalıkları ile Mücadele ve
Hayvan Hareketleri Kontrolü Genelgesi ve diğer talimatlarında belirtilen
koruyucu aşılamalara ilişkin hükümlere göre hareket edilecek olup özellikle
şap hastalığı yönünden aşı ve bağışıklık sürelerine dikkat edilir. Kurban
satış yerlerine girişlerde bu belgeler mutlaka kontrol edilir.
(2) Kurbanlık hayvan yetiştiren işletmelerdeki
büyükbaş ve küçükbaş hayvanlar salgın hastalıklar yönünden kontrol edilir.
Hayvan pazarı, borsa, geçici kurban satış ve kesim yerlerinin resmi ve
belediye veteriner hekimlerince yapılan kontrol ve denetimleri
sıklaştırılır.
(3) Veteriner Sağlık Raporu düzenlenmeden önce
resmi veteriner hekimlerce kurbanlık hayvanların muayene ve kontrolleri
yapılarak sadece sağlıklı hayvanların sevklerine müsaade edilir. Satılmayan
hayvanların geri dönüşlerinde veteriner sağlık raporu alınması hususunda
yetiştiriciler bilgilendirilir. Bulaşıcı hastalığa yakalanmış veya hastalıktan
şüpheli hayvanlara 11/6/2010 tarihli ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri,
Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu ile bu Kanuna dayanılarak çıkarılan
yönetmelik ve talimatların ilgili hükümlerine göre işlem yapılır.
(4) Sevk öncesinde hayvanların klinik muayenesi
yapılır, muayenede şap hastalığı varlığı ya da şüphesi bulunmaması, sevk
oldukları ve sevk edilecekleri yerin şap hastalığı şüphesi ya da mihrakı
nedeniyle oluşturulmuş koruma ve gözetim bölgesi olmaması durumunda,
hayvanların sevkine müsaade edilir.
(5) Hayvan pazarı, borsa ve geçici kurban satış yerlerinde
hastalık bulaştırma riskinin ortadan kaldırılması için, hayvanların ilk
çıkış yerlerinde veteriner sağlık raporu düzenlenirken uygulanan koruyucu
aşılama ve bağışıklık süreleri dikkate alınır ve satış yerlerine girişlerde
de bu bilgiler kontrol edilir.
(6) Trakya’daki iller ile İstanbul ili Avrupa
yakasına, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının 2010/7, 2010/13 ve
2013/16 sayılı Trakya’ya Yapılacak Canlı Hayvan Sevkleri Genelgeleri
kapsamında uygun şartları taşıyan kurbanlık hayvanların girişlerine 06/08/2018
tarihinden itibaren izin verilecektir.
(7) İstanbul ili Anadolu yakasına kurbanlık hayvan
girişleri de 06/08/2018 tarihinde başlayacaktır.
(8) Hayvan pazarı, borsası, geçici kurban satış
merkezi, kesim yerleri ile nakil araçlarının temizlik ve dezenfeksiyonu
aksatılmadan yapılır. Görevlilerce dezenfeksiyon kayıtları tutulur ve
kontrollerde gösterilir.
(9) Hayvan nakil araçlarında kullanılmak üzere
hayvan pazarı, borsa ve hayvan satış yerlerinde temiz altlık bulundurulur.
Nakil sonrasında araçlarda bulunan altlık ve gübreler şap hastalığını bulaştırma
riskinin yok edilmesi açısından güvenli bir şekilde imha edilir. Bunların
gübre olarak arazide kullanılmasına izin verilmez.
Kurbanlık
hayvan sevkleri ile ilgili alınacak önlemler
MADDE 8 –
(1) İller arası sevk edilecek
kurbanlık hayvanlar için TÜRKVET üzerinden tanzim edilen veteriner sağlık
raporu düzenlenmeden önce usulüne uygun bastırılmayan, silintili ve
okunaksız olan pasaportlar/nakil belgeleri işleme konulmaz.
(2) İller arası sevki talep edilen fakat
küpelenerek tanımlanmamış, veri tabanına kaydedilmemiş, yanlarında
pasaportları/nakil belgeleri bulunmayan kurbanlık hayvanların sevklerine
izin verilmez.
(3) Kurbanlık hayvanlar için veteriner sağlık
raporu düzenlenmeden önce kulak küpe numaraları TÜRKVET’ten mutlaka kontrol
edilerek hayvanların veri tabanındaki bilgileriyle uyum gösterip
göstermediği kontrol edilir.
(4) Veteriner sağlık raporunun kayıt sistemi
üzerinden düzenlenememesi halinde matbu veteriner sağlık raporu kullanılır,
bu durumda kulak küpesi ve pasaportu bulunan sığır cinsi hayvanların
veteriner sağlık raporunun ilgili hanesine kulak küpe numaraları yazılır,
gerektiğinde kulak küpe numaraları mühürlü ve imzalı olarak ayrı bir kağıda
listelenerek veteriner sağlık raporuna iliştirilir ve veteriner sağlık
raporunun üzerine “Kurbanlık” ibaresi yazılır.
(5) Koyun ve keçi türü hayvanların kulak
küpelerinin yazılı olduğu nakil belgesi resmi veteriner hekim tarafından
kaşelenip imzalanarak veteriner sağlık raporuna eklenir. Sevk raporu
üzerine “Kurbanlık” ibaresi yazılır.
(6) Bu Tebliğ kapsamında komisyon tarafından
belirlenen geçici kurban satış yerleri İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık
Müdürlüğünce TÜRKVET’e kaydedilir. Kurbanlık olarak veteriner sağlık raporu
verilen sığır cinsi hayvanlar ile koyun ve keçi türü hayvanların, gideceği
il/ilçenin geçici kurban satış yerlerine veri tabanında nakilleri yapılır.
Hareketin tamamlanması için varış işletmesinin bağlı bulunduğu il/ilçe
müdürlüğü tarafından veteriner sağlık raporu/pasaport/nakil belgesi kontrol
edildikten sonra uygun olanlar için varış hareketi onaylanır.
(7) Kurbanlık hayvanlar, yurtiçi veteriner sağlık
raporu düzenlenmeden önce, kırım kongo kanamalı ateşi hastalığının
taşıyıcısı olan keneler yönünden; özellikle hastalığın görüldüğü il ve
ilçelerde dikkatli bir şekilde muayene edildikten ve gerekli tedbirler
alındıktan sonra sevk edilir.
Kurbanlık
hayvanların yüklenmesi, taşınması ve boşaltılması ile ilgili hususlar
MADDE 9 –
(1) Nakil araçları hayvanların
güvenli bir biçimde sevklerini sağlamak amacıyla, üzerleri hava şartlarına
uygun ve hayvanlara yeterli hava sağlayacak şekilde kapatılır. Ayrıca
kapaklar sağlam ve hayvanların atlama ve kaçmalarını engelleyecek şekilde
olur.
(2) Nakil araçlarına dışarıdan görülecek şekilde,
hayvan nakledildiğini belirten levhalar asılır.
(3) Araçlarda hayvanların hacimlerine ve planlanan
yolculuğa uygun yeterli alan ve yükseklik olması sağlanır. Araçların
yükleme yapılmadan önce temizlik ve dezenfeksiyonu yapılır, aracın taban
döşemeleri üzerine en az 2 cm kalınlığında yataklık, sap, saman, talaş ve
benzeri maddeler serilir.
(4) Hayvanların nakil vasıtalarına aşırı
yüklenmelerine, nakliye sırasında yaralanma veya gereksiz yere acı
çekmelerine neden olabilecek nakil vasıtaları ile sevklerine izin verilmez.
(5) Hayvanların nakliyesinin 8 saatten fazla sürmesi
durumunda, uygun aralıklarla hayvanlara yem ve su verilmesi ve
dinlendirilmesi konularında nakliyeci ve hayvan sahibine bilgi verilerek
nakil araçlarının yem ve su yönünden tedarikli olup olmadıkları, ilk yardım
çantası ile yeteri miktarda urgan, yular bulundurup bulundurmadıkları kontrol
edilir. Kurbanlık hayvan nakillerinde hayvan refahı kurallarına uyulur.
Kurbanlık
hayvanların sevkleri sırasında yapılacak kontroller
MADDE 10
– (1) Kurban bayramı öncesinde
kurbanlık hayvanların sevklerinin kontrol ve denetimi açısından İl/İlçe
Emniyet Müdürlüğü, Jandarma Komutanlığı ve Belediye Zabıtası ile sıkı
işbirliği ve koordinasyon sağlanarak, belgesiz hayvan hareketlerine karşı
düzenlenen yol kontrol ve denetimlerinin sayısı artırılır.
(2) Özellikle İstanbul (Yavuz Sultan Selim Köprüsü
(Riva) ve Çamlıca Hayvan Sevk Kontrol Noktaları), Çanakkale (Lapseki Merkez
İskelesi) ile Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı uhdesinde
bulunan Yol Kenarı Denetim İstasyonlarında güvenlik güçleriyle gerekli
koordinasyon sağlanarak kurbanlık hayvan sevklerinde daha etkin denetim ve
kontrol yapılır. İhtiyaç duyulması halinde Kurban Hizmetleri Komisyonu
Kararı ile yeni denetim noktaları belirlenir.
(3) Yol kontrol ve denetimleri sırasında nakil
vasıtalarında hayvanların acı çekmelerine neden olabilecek şekilde aşırı
yükleme ile hasta hayvanların bulunduğu tespit edilirse bu araçlar sevkten
alıkonur ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem
Kanununa göre işlem yapılır.
Kurban
satış yerlerine yönelik alınacak önlemler
MADDE 11
– (1) Hayvancılık işletmelerinden
doğrudan yapılan satışlar hariç kurbanlık hayvanlar; hayvan pazarı, canlı
hayvan borsası, hayvan park ve panayırlarının yanı sıra komisyonlarca
alınan kararlar doğrultusunda belirlenen kurban satış yerlerinde ve özel
kurban kesimi yapılacak işletmelerde alınıp satılır. Önceden belirlenen
yerler dışında, kurbanlık hayvan alım ve satımlarına müsaade edilmez. Bu
konuda yetiştiriciler ve satıcılara komisyonlarca bilgilendirme yapılır.
(2) Kurban satış yerlerine getirilen hayvanların il
içi hareketlerinde pasaport/nakil belgesi, iller arası hareketlerinde ise
veteriner sağlık raporları, pasaport/nakil belgeleri kontrol edilerek,
belgeleri tam olanların girişine izin verilir. Sığır Cinsi Hayvanların
Tanımlanması, Tescili ve İzlenmesi Yönetmeliğine ve Koyun ve Keçi Türü
Hayvanların Tanımlanması, Tescili ve İzlenmesi Yönetmeliğine göre
küpelenmemiş ve kayıt altına alınmamış hayvanların kurban satış yerlerine
girişlerine müsaade edilmez.
(3) Kurban satış yerlerine 6 ncı maddenin birinci
fıkrasının (f) bendinde belirtilen hususlara uymayan, ayrıca küpesiz ve
belgesiz hayvan girişleri önlenir.
(4) Kurban satış yerlerinde komisyonlarca
belirlenecek yeterli sayıda resmi/belediye/serbest veteriner hekim,
belediye zabıtası ile din görevlilerinden oluşan “Kurban Kontrol ve Denetim
Birimi” kurulacaktır. Bu birimde görev yapacak serbest veteriner hekimler,
Veteriner Hekim Odaları ile işbirliği yapılarak belirlenir.
(5) Kurban satış yerleri belediyelerce her gün
sabah ve akşam temizlenir, ayrıca etkin dezenfektan maddeler kullanılarak
dezenfekte edilir.
(6) Kurban satış yerlerinde değişik bölgelerden
hayvanlar bir araya gelmekte, satılamayan hayvanların geri dönüşlerinde
hastalık bulaştırma riski bulunmaktadır. Bu sebeple satış yerlerine gelen
hayvanlar giriş ve çıkışlarda bulaşıcı hastalıklar yönünden kontrol
edilerek hastalıklı hayvanların nakline izin verilmez.
(7) “Kurban Satış Yerleri Kontrol Formu” Ek-5 ve
“Kurban Kesim Yerleri Kontrol Formu” Ek-6 her kurban satış ve kesim yeri
için komisyonca belirlenen denetçilerce doldurulur. 60 üstü puanla
değerlendirilen yerler için uygunluk, 60 puan altıyla değerlendirilen
yerler için uygunsuzluk belgesi düzenlenir. Uygunsuzluk belgesi düzenlenen
kurban satış ve kesim yerlerinin girişlerine “Standartlara Uygun Değildir”
yazısı asılır ve Kurban Bayramının ilk gününe kadar şartlarını düzelterek
puanını 60’a çıkarmadığı takdirde komisyonca belirlenen ceza ile tecziye
edilir.
Kurbanlık
hayvanların kesiminde ve kesim yerlerinde dikkat edilecek hususlar
MADDE 12
– (1) Kurbanlık hayvanlar,
belediyelerden çalışma izni almış kesimhane ile Komisyonların belirlediği
kesim yerlerinde kasaplık belgesi veya Kesim Elemanı Yetiştirme ve Geliştirme
Kurslarından alınmış “Kurs Bitirme Belgesi” olanlar tarafından; köylerde ve
belirlenmiş kesim yeri bulunmayan yerlerde ise -cadde, sokak ve parka
bakmamak kaydıyla kendi bahçelerinde usulüne uygun olarak ve çevreye zarar
vermeyecek şekilde- ehil kişilerce kesilir.
(2) Cadde, sokak ve park gibi kamusal alanlarda
kurbanlık hayvan kesimleri yapılamaz.
(3) Kesim yerleri; resmi ve belediye veteriner
hekimleri, belediye zabıta ekipleri ile din görevlileri işbirliğinde etkin
olarak denetlenir ve kontrol edilir.
(4) Kesim yerlerindeki atıkların çevre kirliliğine
sebep olmaması için gerekli önlemler alınır.
(5) Kesilen hayvanlara ait hastalıklı organlar,
kesim sırasında oluşan atıklar, kist hidatik riskine karşı karaciğerler ve
akciğerler kesinlikle evcil ve yabani hayvanlara verilmez. Hayvanların
çıkaramayacağı derinlikte çukurlara gömülerek bertaraf edilir.
(6) Belediye ve/veya muhtarlıkça çevre ve toplum
sağlığı dikkate alınarak temizlik yaptırılır.
Kulak
küpesi ve pasaportların toplanması ve kayıtlarının silinmesi
MADDE 13
– (1) Kurban satış yerlerinde
sığır cinsi hayvan satışlarında, kesilen hayvanların kayıtlardan düşülmesi
maksadı ile satıcı, hayvan pasaportlarının ilgili kısımlarını bu
hayvanların kurbanlık olarak satıldığını belirterek yedi gün içinde en
yakın İl/İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğüne teslim eder.
(2) Kesimhanelerde kesilen kurbanlık sığır cinsi
hayvanların kulak küpeleri 2/12/2011 tarihli ve 28130 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Sığır Cinsi Hayvanların Tanımlanması, Tescili ve
İzlenmesi Yönetmeliğinin ilgili hükümleri çerçevesinde biriktirilerek
Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslar gereğince imha edilir, kesilen sığır
cinsi hayvanların veri tabanından düşümleri yapılır, hayvan pasaportları en
yakın İl/İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğüne kesim tarihlerinden
itibaren yedi gün içinde teslim edilir.
(3) Kesimhanelerde kesilen kurbanlık koyun ve keçi
türü hayvanların kulak küpeleri 2/12/2011 tarihli ve 28130 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Koyun ve Keçi Türü Hayvanların Tanımlanması, Tescili
ve İzlenmesi Yönetmeliğinin ilgili hükümleri çerçevesinde biriktirilerek
Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslar gereğince bulundukları yerin İl/İlçe
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğünün kontrolünde imha edilir ve koyun
keçi türü hayvanların veri tabanından düşümleri yapılır.
(4) Komisyonun belirlediği yerler dışında ve
köylerde kesilecek kurbanlık sığır cinsi hayvanların kulak küpeleri ve
pasaportlarının, koyun ve keçi türü hayvanların kulak küpelerinin
toplanarak veri tabanından düşümlerinin sağlanabilmesi yönünden İl/İlçe
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlükleri, kendi yetki ve sorumluluk
sahalarındaki mahalle ve köy muhtarları ile bir bilgilendirme toplantısı
düzenler ve bu konuda muhtarlara yazılı tebligat yapılır.
(5) İl/İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık
Müdürlüklerince kendilerine teslim edilen kulak küpeleri, pasaportları ve
kulak küpe numaralarının listesine istinaden kurbanlık olarak kesilen
hayvanların bilgisayar destekli veri tabanından düşümleri yapılır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Kurban Hizmetleri Kapsamında Alınacak Çevresel
Önlemler
Çevre
kirliliğine karşı önleyici tedbirler
MADDE 14
– (1) Büyükşehirlerde büyükşehir
belediyeleri, diğer yerlerde belediyeler tarafından ilgili karar,
yönetmelik, tebliğ, kurul kararları ve 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı
Çevre Kanununun ilgili maddelerinin uygulanmasını sağlamak maksadıyla, 15
inci maddede belirtilen hükümler çerçevesinde kurban satış ve kesim
yerlerinde çevre kirliliğini önleyici tedbirleri de içeren bir yönetim
planı hazırlanarak Komisyona sunulur ve uygulanır.
Kurban
satışı ve kesimi yapılacak yerlerin fiziksel özellikleri ve uyulması
gereken kurallar
MADDE 15
– (1) Mevcut hayvan pazarları ve
borsaların dışında Komisyonlarca şehrin nüfus yoğunluğu dikkate alınarak
şehirlerin ana girişlerinde ve uygun diğer alanlarında kurban satış yerleri
belirlenir. Hayvanların şehir merkezlerine girişlerine ve bu satış
yerlerinin dışında diğer yerlerde satışına müsaade edilmez.
(2) Su, elektrik, kanalizasyon veya foseptik çukuru
ve benzeri alt yapısı olan yerler hazırlanır.
(3) Kesim yerinin tabanı beton, beton asfalt ve
benzeri sızdırmaz malzemeden olur.
(4) Kurban satış ve kesim yerlerinde, su, tuvalet,
kapalı oturma yeri ve benzeri sosyal ihtiyaçların karşılanacağı yerler ile
hayvanların taşındıkları araçlara bindirilmesine ve araçlardan
indirilmesine uygun rampalar yapılır.
(5) Hayvanlar, zemini temiz ve kuru, etrafı ve üstü
kapalı mahallerde, büyükbaş hayvanlar uzun ipli yular ile muhafaza edilir
ve nakilleri sırasında yeteri kadar tecrübeli eleman bulundurulur.
(6) Kesim yeri için, tazyikli suyla yıkama imkanına
sahip, zeminde gerekli ızgara sistemi bulunan mekanlar seçilir, atık sular
çevreye bırakılmaz, yeterli miktarda aydınlatma ve havalandırma sağlanır.
(7) Hayvan dışkıları ve benzeri atıklar sızdırmaz,
dayanıklı, yüksek yoğunluklu polietilen siyah torbalara 2/3 oranında
konulur, gerektiğinde ikinci torba kullanılır, ağzı iyice bağlanır ve
sızdırmaz kapalı özel atık taşıma kamyonları ile belediye tarafından
düzenli olarak bertaraf edilir.
(8) Satış yerlerinin temizlenmesi ve atıkların
alınması belediyelerce her gün yapılır.
(9) Belediyeler bayram öncesi ve süresince satış
yerlerinde, bayram süresince kesim yerlerinde temizlik ve denetim
birimlerinden yeterli sayıda eleman bulundurur.
(10) Satış noktalarında hayvan atıkları dışındaki
atıklar da aynı şekilde biriktirilerek en kısa sürede belediyelerce düzenli
olarak bertaraf edilmek üzere alınır.
(11) Belediyeler kurban satış ve kesim yerlerinde
yeterli miktarda atık taşıma aracı ve konteyner bulundurur.
(12) Belediyeler atık konteynerleri dolmadan ve
toplanan atıkları sıkıştırmadan bertaraf alanına ulaştırır.
(13) Belediyeler kurban satış ve kesim yerlerinde
hayvanları tartmak için kantar bulundurur.
(14) Kullanılacak tüm makine ve ekipman ile çalışanların
temizlik ve dezenfeksiyonu yaptırılır. Yeterli miktar ve basınçta ve
içilebilir nitelikte kullanma suyu bulundurulur.
(15) Biriken gübre, çöp ve sakatat ile diğer
atıklar çevreye zarar vermeyecek şekilde üstü kapalı bir mahalde toplanır
ve daha sonra hijyenik şartlara uygun olarak izale, bertaraf ve tahliyesi
sağlanır. Kesim sonrası ortaya çıkan kan, tank veya benzeri sızdırmaz bir
yerde toplanır ve uygun bir şekilde bertaraf edilir. Gübre birikimi için
özel bir yer ayrılır. Hastalıklı organlar ile karkaslar en az iki metre
derinliğinde çukurlara gömülüp üzeri kireçle örtülür veya uygun bir yerde
yakılarak imha edilir. İmha işleminin, yakma suretiyle yapılması durumunda
ilgili mevzuat hükümlerine uyulur.
Etrafı
kapatılmış özel mülk veya bahçesinde kurban keseceklerin uyması gereken
kurallar
MADDE 16
– (1) Kesim yeri beton, beton
asfalt ve benzeri sızdırmaz malzemeden olur, çıkan kanın toprağa
dağılmasını önlemek üzere hemen toprakla kapatılır, gerektiğinde
kireçlenir.
(2) Kurbandan çıkan kullanılmayacak olan işkembe ve
diğer benzeri atıklar sızdırmaz, dayanıklı yüksek yoğunluklu polietilen
siyah torbalara 2/3 oranında konulur, gerektiğinde ikinci torba kullanılır,
ağzı iyice kapatılıp bağlanır ve bayram süresince düzenli olarak hizmet
verecek olan belediye temizlik ekiplerine teslim edilir. Bu hizmetlerin
verilmediği yerlerde bahsedilen atıklar ve var ise hastalıklı bölümler
kesim yapanlar tarafından en az iki metre derinliğinde çukura gömülür.
(3) Kesim sonunda kesim mahalli kanlı ve kirlenmiş
bir durumda bırakılmaz, kan izi kalmayacak şekilde temizlenir, gerektiğinde
kireçlenir.
(4) Kurban derilerinin taşınması esnasında kan
sızmalarına ve çevre kirliliğine neden olunmaması yönünde tedbir alınır.
Belediyelerin
yükümlülükleri
MADDE 17
– (1) Bayram öncesi ve bayram
süresince belediyeler, kurban satışı ve kurban kesimi yapılacak yerlerde 15
inci maddede belirtilen çevre kirliliğine neden olunmaması için dikkat
edilmesi gereken hususlar ile denetim esaslarına ilişkin hazırlanan 14 üncü
maddede belirtilen yönetim planı çerçevesinde yeterli sayıda temizlik ekiplerini,
araçlarıyla birlikte düzenli olarak çalışır halde tutarlar. Bayram
süresince temizlik elemanı ve atık toplama aracı sayısı arttırılır.
(2) Satış ve kesim yerlerinden kaçan büyükbaş
hayvanların yakalanması için yakalama ekipleri oluşturulur.
Denetim
işlemleri
MADDE 18
– (1) Kurban hizmetlerinin
denetlenmesi Kurul ve Komisyon üyesi kurum ve kuruluşlar ile kolluk
kuvvetlerince yapılır.
(2) Bayram öncesi ve bayram süresince zabıta
birimlerince aralıksız denetim yapılır.
(3) Kurbanlık hayvanların yüklenmesi ve sevkleri
sırasında ve hayvan kesimi/satışı yapılan yerlerde, Komisyon üyesi kurum ve
kuruluşlar ile kolluk kuvvetlerince “Kontrol Listesi” Ek-3 çerçevesinde
denetimler gerçekleştirilir, denetimlere ait kontrol listeleri dosyasında
muhafaza edilir.
Cezai
hükümler
MADDE 19
– (1) İlgili mevzuat ve
Kurul/Komisyon Kararlarına aykırı hareket edenler hakkında aşağıdaki cezai
işlemler uygulanır:
a) Kurban satış ve kurban kesim yerlerinde; Karar,
Yönetmelik, Tebliğ, Kurul, Komisyon Kararları ve 2872 sayılı Çevre Kanunu
hükümleri kapsamında çevre kirliliğinin önlenmesi için dikkat edilmesi
gereken hususlar ve denetim esaslarına ilişkin hazırlanan yönetim planı
çerçevesinde denetim yapılır. 2872 sayılı Çevre Kanununun 8 inci maddesinde
yer alan hususlara aykırı hareket edenlerden;
1) Park, bahçe, cadde, sokak, bina önleri, meydan
gibi umuma açık ve kurban satış ile kesimine uygun olmayan yerlerde bu tür
faaliyetlerde bulunanlar ile kesime uygun alanlarda gerekli önlemleri
almayanlara Çevre Kanununun 20 nci maddesinin (s) bendi gereğince, 232 TL,
2) Kurban kesim yerlerinde gerekli yasaklara
uymayan ve önlem almadan kurban atıklarını toprağa veren tesislere ise
Çevre Kanununun 20 nci maddesinin (j) bendi gereğince toplu kesimler için
58.351 TL, bu fiilin konutlarda işlenmesi halinde 1.450 TL cezai işlem aynı
Kanunun 24 üncü maddesi kapsamında uygulanır.
b) Cadde, sokak ve parkları kurban kesim yeri
olarak kullananlar ile kurban kesiminden sonra kan, atık ve iç organları
sokak, cadde ve parklarda bırakanlara, yetkili birimlerce gerekli yasal
yaptırımlar uygulanır.
c) 24/6/2004 tarihli ve 5199 sayılı Hayvanları
Koruma Kanununun 12 nci maddesinin birinci fıkrasına göre; hayvanların
kesilmesi; dini kuralların gerektirdiği özel koşullar dikkate alınarak
hayvanı korkutmadan, ürkütmeden, en az acı verecek şekilde, hijyenik
kurallara uyularak ve usulüne uygun olarak bir anda yapılır. Hayvanların
kesiminin ehliyetli kişilerce yapılması sağlanır. Bu hükümlere aykırı
hareket edenlere hayvan başına 1.255 TL idari para cezası uygulanır.
ç) 5199 sayılı Kanunun 12 nci maddesinin ikinci
fıkrasına göre “Dini amaçla kurban kesmek isteyenlerin kurbanlarını dini
hükümlere, sağlık şartlarına, çevre temizliğine uygun olarak, hayvana en az
acı verecek şekilde bir anda kesimi, kesim yerleri, ehliyetli kesim yapacak
kişiler ve ilgili diğer hususlar Bakanlık, kurum ve kuruluşların görüşü
alınarak, Diyanet İşleri Başkanlığının bağlı olduğu Bakanlıkça çıkarılacak
yönetmelikle belirlenir.” hükmüne aykırı hareket edenlere hayvan başına
3.150 TL idari para cezası uygulanır.
d) 5199 sayılı Kanunun 14 üncü maddesinin birinci
fıkrasının (a) bendine göre; hayvanlara kasıtlı olarak kötü davranmak,
acımasız ve zalimce işlem yapmak, dövmek, aç ve susuz bırakmak, aşırı
soğuğa ve sıcağa maruz bırakmak, bakımlarını ihmal etmek, fiziksel ve psikolojik
acı çektirmek yasak olup bu hükme aykırı davrananlara 625 TL idari para
cezası uygulanır.
e) 5199 sayılı Kanunun 14 üncü maddesinin birinci
fıkrasının (e) bendine göre; kesin olarak öldüğü anlaşılmadan hayvanların
vücutlarına müdahalede bulunmak yasak olup bu hükme aykırı davrananlara 625
TL para cezası uygulanır.
(2) Birinci fıkrada yer alan cezai işlemler
İçişleri Bakanlığı, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Orman ve Su
İşleri Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlıklarının ilgili birimleri ile
belediyelerce uygulanır.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Koordinasyon
sağlanacak kurum ve kuruluşlar
MADDE 20
– (1) Koordinasyon sağlanacak
kurum ve kuruluşlar aşağıda gösterilmiştir:
a) Diyanet İşleri Başkanlığı,
b) İçişleri Bakanlığı,
c) Sağlık Bakanlığı,
ç) Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı,
d) Çevre ve Şehircilik Bakanlığı,
e) Orman ve Su İşleri Bakanlığı,
f) Milli Eğitim Bakanlığı,
g) Türkiye Diyanet Vakfı,
ğ) Belediyeler,
h) TRT Genel Müdürlüğü,
ı) Özel Radyo ve Televizyon Kuruluşları,
i) Ticaret Borsaları,
j) Türk Veteriner Hekimleri Birliği,
k) Kasaplar Odası,
l) Et ve Süt Kurumu.
Diğer
hususlar
MADDE 21
– (1) Komisyonlar tarafından
düzenlenecek eğitim kurslarına komisyon üyesi kurum ve kuruluşlar
tarafından gerekli destek sağlanır.
(2) Komisyonlarca gerekli görülen il ve ilçelerde
Kurban Bayramı öncesinde ve süresince İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık
Müdürlerinin sorumluluğunda ve Hayvan Sağlığı, Yetiştiriciliği ve Su
Ürünleri Şube Müdürlerinin koordinasyonunda yeterli sayıda araç ile nöbetçi
veteriner hekim görevlendirilir. Satılamayan hayvanların geri dönüşlerinde
veteriner sağlık raporu düzenlenebilmesi amacıyla Gıda, Tarım ve
Hayvancılık İl/İlçe Müdürlüklerince yeterli sayıda veteriner hekim
görevlendirilir.
(3) Bu Tebliğin üçüncü bölümünde yer alan
hususların yerine getirilmesi ve ilgili tüm kurum ve kuruluşlarla gerekli
işbirliği ve koordinasyonun sağlanması için il ve ilçelerde Hayvan Sağlık
Zabıtası Komisyonları acilen toplanır ve Tebliğ hükümlerinin işlerliğini
artırmaya yönelik gerekli karar ve önlemler alınır.
(4) Belediyeler, İl Sağlık Müdürlükleri ve toplum
sağlığı merkezleri tarafından kurban kesim günlerinde kesim yerlerinden
gelecek çağrılara seri bir şekilde ulaşılabilmesi için gerekli tedbirler
alınır ve bu hususta bilgilendirme çalışmaları yapılır.
(5) Başkanlıkça TRT ve özel radyo ve televizyon
kuruluşları ile işbirliği yapılarak Kurban Bayramı öncesi kamuoyunun
bilgilendirilmesi sağlanır.
Yürürlükten
kaldırılan tebliğ
MADDE 22
– (1) 21/06/2017 tarihli ve 30103
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 2017 Yılı Kurban Hizmetlerinin
Uygulanmasına Dair Tebliğ yürürlükten kaldırılmıştır.
Yürürlük
MADDE 23
– (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde
yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 24
– (1) Bu Tebliğ hükümlerini
Başbakan Yardımcısı yürütür.
Ekleri için tıklayınız.
|