|
Çevre ve Şehircilik Bakanlığından:
YAPI
KAYIT BELGESİ VERİLMESİNE İLİŞKİN USUL VE ESASLAR
Amaç ve kapsam
MADDE 1 – (1) Bu Usul ve Esasların amacı; 3/5/1985
tarihli ve 3194 sayılı İmar Kanununun geçici 16 ncı
maddesi uyarınca Yapı Kayıt Belgesi verilmesine ilişkin usul ve esasları
düzenlemektir. İşbu Usul ve Esaslar, Yapı Kayıt Belgesi müracaatına, Yapı Kayıt
Belgesi bedelinin hesaplanması ve ödenmesine, Yapı Kayıt Belgesi verilen
Hazineye ait taşınmazların satışına, Yapı Kayıt Belgesi düzenlenmeyecek
yapılar ile bu belgenin düzenlenmesi safhasında yalan beyanda bulunanlar
hakkında yapılacak işlemlere ilişkin hususları kapsar.
Dayanak
MADDE 2 – (1) Bu Usul ve Esaslar, 3194 sayılı İmar Kanununun
geçici 16 ncı maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 3 – (1) Bu Usul ve Esaslarda geçen;
a) Bakanlık: Çevre ve Şehircilik Bakanlığını,
b) Kurum ve kuruluş: Yapı Kayıt Belgesi vermek üzere Bakanlık
tarafından yetkilendirilen kurum ve kuruluşları,
c) Müdürlük: Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüklerini,
ç) Yapı Kayıt Sistemi: Bakanlıkça 3194 sayılı Kanunun geçici 16 ncı maddesi kapsamında imar mevzuatına aykırı yapıların
kaydedilmesi için oluşturulan elektronik yazılım sistemini,
ifade
eder.
Yapı kayıt belgesi müracaatı
MADDE 4 – (1) Yapı Kayıt Belgesi 31/12/2017
tarihinden önce yapılmış yapılar için verilir. Yapı Kayıt Belgesi için
müracaatın 31/10/2018 tarihine kadar yapılması ve
Yapı Kayıt Belgesi bedelinin 31/12/2018 tarihine kadar ödenmesi gerekir.
Başvuru ve ödeme süresini bir yıla kadar uzatmaya Bakanlar Kurulu
yetkilidir.
(2) Yapı Kayıt Belgesi için yapı maliklerinden herhangi birisi veya
vekili tarafından, e-Devlet üzerinden Yapı Kayıt Sistemindeki Yapı Kayıt
Belgesi formunun doldurulması suretiyle müracaatta bulunulabileceği gibi
kurum ve kuruluşlara başvurulmak suretiyle de müracaatta bulunulabilir.
(3) Müracaatın e-Devlet üzerinden yapılması durumunda, Yapı Kayıt
Belgesi formunun eksiksiz olarak doldurulmasından ve Yapı Kayıt Belgesi
bedelinin yatırılmasından sonra, Yapı Kayıt Sistemi tarafından oluşturulan
Yapı Kayıt Belgesi talepte bulunan yapı sahibince e-Devlet üzerinden
alınır.
(4) Müracaat kurum ve kuruluşlara yapılmış ise, Yapı Kayıt Belgesi
formu müracaat sahibinin beyanına göre eksiksiz olarak doldurulur, Yapı
Kayıt Belgesi bedelinin yatırılması sağlanır, Yapı Kayıt Belgesi formu
sistem üzerinden onaylanmak üzere Müdürlüğe gönderilir ve formun Müdürlükçe
onaylanmasından sonra bir örneği talepte bulunan yapı sahibine verilir.
(5) Her yapı için sadece bir Yapı Kayıt Belgesi düzenlenir.
Yapı kayıt belgesi bedeli ve ödenmesi
MADDE 5 – (1) Yapı Kayıt Belgesi bedeli, yapının bulunduğu
arsanın 29/7/1970 tarihli ve 1319 sayılı Emlak
Vergisi Kanununa göre belirlenen emlak vergi değeri ile yapının yaklaşık
maliyet bedelinin toplamı üzerinden, konutlarda yüzde üç, ticari
kullanımlarda yüzde beş oranındadır. Yapı Kayıt Belgesi bedeli
belirlenirken;
a) Yapının bulunduğu arsanın emlak vergi değeri, ilgili
belediyesinden temin edilen arsa ve arazi asgari metrekare birim değerleri
esas alınmak suretiyle hesaplanır.
b) Yapının yaklaşık maliyet bedeli belirlenirken birim maliyet
bedeli;
1) Tarımsal amaçlı basit binalar için 200 TL/ m2
2) 1-2 katlı binalar ve basit sanayi yapıları için 600 TL/m2
3) 3-7 katlı binalar ve entegre sanayi
yapıları için 1000 TL/m2
4) 8 ve daha yüksek katlı binalar için 1600 TL/m2
5) Lüks binalar, villa, alışveriş kompleksi,
hastane, otel ve benzeri yapılar 2000 TL/m2
6) Güneş Enerjisi Santralleri (GES) 100.000 TL/MW
esas
alınmak suretiyle hesap yapılır.
c) Yapı Kayıt Belgesi bedeli; yapının bulunduğu
arsanın emlak vergi değeri ile binanın toplam yapı alanı dikkate alınarak
hesaplanacak yapı yaklaşık maliyet bedelinin toplamı üzerinden, yapının
konut veya ticaret olarak tek kullanımlı veya karma kullanımlı olup
olmadığı da gözetilerek ve karma kullanımlı yapılarda konut ve ticari
olarak kullanılan alanların arsa oranları ayrı ayrı
dikkate alınarak konutlarda yüzde üç, ticari kullanımlarda yüzde beş katsayısı
ile çarpılması suretiyle belirlenir.
(2) Yapı malikleri;
a) Yapı ruhsatı veya yapı kullanma izni bulunmayan yapılardaki
aykırılıklarda, birinci fıkranın (c) bendi uyarınca yapının tamamı için
hesaplanan Yapı Kayıt Belgesi bedeline, kendi bağımsız bölümünün kullanım
durumuna göre eşit olarak katılmak zorundadır. Yapı ruhsatı veya yapı
kullanma izni bulunmayan yapılardaki aykırılıklarda, Yapı Kayıt Belgesi
bedelinin tamamı ödenmeden Yapı Kayıt Belgesi düzenlenmez. Yapı Kayıt Belgesi
bedelinin tamamını ödeyen yapı maliki genel hükümler çerçevesinde diğer
yapı maliklerinden kendi paylarına düşen miktarı talep etme hakkına
sahiptir.
b) Yapı kullanma izni bulunan yapılardaki aykırılıklarda,
aykırılıktan dolayı meydana gelen alan da dahil olmak
üzere, kendi bağımsız bölümünün alanının, bağımsız bölümü ile aynı
kullanıma sahip bölümlerin alanının toplamına oranının birinci fıkranın (c)
bendi uyarınca hesaplanan Yapı Kayıt Belgesi bedeli ile çarpılması
suretiyle hesap edilen bedeli ödemek zorundadır. Yapı kullanma izni bulunan
yapılardaki aykırılıklarda, aykırılık hangi bağımsız bölüm/bölümler ile
ilgili ise o bölüm/bağımsız bölümlerin yapı maliklerinin, kendi bağımsız
bölümleri için ödenmesi gereken bedeli ödemeleri durumunda aykırılığı olan
bağımsız bölüm belirtilerek Yapı Kayıt Belgesi düzenlenir. Bağımsız bölümünde
aykırılık olmasına rağmen kendi bağımsız bölümüne düşen bedeli ödemeyen ve
aykırılığı olan bağımsız bölümünü gösteren Yapı Kayıt Belgesi almayanlar
aynı binada başka bir bağımsız bölüm için düzenlenen Yapı Kayıt Belgesinden
faydalanmaz.
(3) Yapı Kayıt Belgesi bedeli, genel bütçenin (B) işaretli cetveline
gelir kaydedilmek üzere, Çevre ve Şehircilik Bakanlığının merkez muhasebe
birimi hesabına yatırılır.
Yapı kayıt belgesinin kullanım
yerleri
MADDE 6 – (1) Yapı Kayıt Belgesi verilen yapıların
malikleri, bu belgenin bir örneğini belediye ve mücavir alan sınırları
içinde ilgili belediyesine, bu sınırlar dışında il özel idaresine vermek
zorundadır.
(2) Yapı Kayıt Belgesi verilen yapılara, talep halinde ilgili
mevzuatta tanımlanan ait olduğu abone grubu dikkate alınarak geçici olarak
su, elektrik ve doğalgaz bağlanabilir.
(3) Yapı Kayıt Belgesi verilen yapılarla ilgili 3194 sayılı Kanun
uyarınca alınmış yıkım kararları ile tahsil edilemeyen idari para cezaları
iptal edilir.
(4) Yapı Kayıt Belgesi alındıktan sonra yapı ruhsatı alıp da yapı
kullanma izin belgesi almamış veya yapı ruhsatı bulunmayan yapılarda, yapı
kullanma izin belgesi aranmaksızın kullanım maksadı değişiklikleri de dahil olmak üzere tapuda cins değişikliği ve kat
mülkiyeti tesisi yapılabilmesi için;
a) Yapı Kayıt Belgesi,
b) Mevcut yapının veya yapıların dış cepheler ve iç
taksimatı bağımsız bölüm, eklenti, ortak yerlerinin ölçüleri ve bağımsız bölümlerin
konum ve büyüklüklerine göre hesaplanan değerleriyle oranlı arsa payları,
kat, daire, iş bürosu gibi nevi ile bunların birden başlayıp sırayla giden
numarası ve bağımsız bölümlerin yapı inşaat alanı ve yapı maliklerini de
gösteren ve mimar tarafından yapılan ve ana gayrimenkulün yapı maliki veya
bütün paydaşlarının imzaları alınarak imzalanan ve elektronik ortamda Tapu
Müdürlüğüne ibraz edilen proje,
c) İmar planlarında umumi hizmet alanlarına denk gelen alanların
terk edildiğine ilişkin ilgili belediyesinden alınan belge,
ç) Bağımsız bölümlerin kullanılış tarzına, birden çok yapının
varlığı halinde bu yapıların özelliğine göre hazırlanmış, kat mülkiyetini
kuran yapı maliki veya malikleri tarafından imzalanmış yönetim plânı,
d) Yapı Kayıt Belgesi ile zemin ve mimari proje uyumunu gösteren
özel harita mühendislik büroları veya Lisanslı Harita Kadastro Büroları
(LİHKAB) tarafından düzenlenmiş olan zemin tespit tutanağı,
ile
birlikte ilgili tapu müdürlüğüne müracaatta bulunulur ve daha evvel Yapı
Kayıt Belgesi için ödenen meblağ kadar bir bedelin genel bütçenin (B)
işaretli cetveline gelir kaydedilmek üzere Çevre ve Şehircilik Bakanlığının
merkez muhasebe birimi hesabına yatırılmasından sonra tapu müdürlüğünce
belirtilen işlemler yapılır. Bu fıkranın (b) bendinde belirtilen projeyi
hazırlayan mimar ile (d) bendinde belirtilen zemin tespit tutanağını
hazırlayan mühendisler bu belgelerin içeriklerinin doğruluğundan yapı
malikleri ile birlikte hukuken sorumludur.
(5) Kat mülkiyetine geçilmiş olması 16/5/2012
tarihli ve 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi
Hakkında Kanunun Ek 1 inci maddesinin uygulanmasına engel teşkil etmez.
(6) İnşaat halindeki yapılarda 31/12/2017
tarihi itibari ile bitmiş olan kısımlar için ilave inşaat alanı ihdas etmemek
şartı ile Yapı Kayıt Belgesi verilir ve Yapı Kayıt Belgesi verilen
kısımların eksik inşaat işleri tamamlanabilir.
(7) Yapı Kayıt Belgesi verilen yapılarda ruhsat alınmaksızın
yapılabilecek basit onarım ve tadilatlar yapılabilir.
(8) Yapı Kayıt Belgesi verilen yapılarda işyeri açma ve çalışma
ruhsatı yapı kullanma izin belgesi aranmaksızın verilir.
Hazineye ve belediyeye ait
taşınmazlar üzerindeki yapılar
MADDE 7 – (1) Yapı Kayıt Belgesi alınan yapıların Hazineye
ait taşınmazlar üzerine inşa edilmiş olması halinde, bu taşınmazlardan özel
kanunları kapsamında kalan ve bu özel kanunlara göre değerlendirilmesi gerekenler
dışında kalanlar Bakanlığa tahsis edilir. Tahsis işleminden sonra, Yapı
Kayıt Belgesi sahipleri ile bunların kanuni veya akdi haleflerinin
talepleri üzerine bu taşınmazlar Bakanlıkça rayiç bedel üzerinden doğrudan
satılır. Rayiç bedel Bakanlıkça tespit edilir veya ettirilir. Bu suretle
yapılacak satışlarda satış bedeli, en az yüzde onu peşin ödenmek üzere beş
yıla kadar taksitlendirilebilir. Taksit tutarlarına ödeme tarihine kadar
kanunî faiz oranının yarısı uygulanır.
(2) Taşınmazın yüzölçümü büyük olmakla birlikte üzerindeki yapının
küçük bir alanı kaplaması halinde yapının bulunduğu alan ifraz edilerek,
ifrazın mümkün olmaması durumunda taşınmaz hisseli olarak satışa konu
edilir.
(3) Birinci fıkra uyarınca yapılan satışlardan elde edilen gelirler
genel bütçenin (B) işaretli cetveline gelir kaydedilmek üzere, Çevre ve
Şehircilik Bakanlığının merkez muhasebe birimi hesabına yatırılır. Bu
gelirler hakkında 29/6/2001 tarihli ve 4706 sayılı
Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda
Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 5 inci maddesinin beşinci fıkrası
hükmü uygulanmaz.
(4) Belediyelerin özel mülkiyetinde olan taşınmazlar üzerine inşa
edilmiş olan yapılara Yapı Kayıt Belgesi verilebilir. Böyle bir durumda,
Yapı Kayıt Belgesi sahipleri ile bunların kanuni veya akdi haleflerinin
talepleri üzerine bedeli ilgili belediyesine ödenmek kaydıyla taşınmazlar
rayiç bedel üzerinden belediyelerce doğrudan bunlara satılır.
Yapı kayıt belgesi düzenlenemeyecek
yapılar
MADDE 8 – (1) Yapı Kayıt Belgesi;
a) 18/11/1983 tarihli ve 2960 sayılı
Boğaziçi Kanununda tanımlanan Boğaziçi sahil şeridi ve öngörünüm bölgesi
içinde, 3194 sayılı Kanunun geçici 16 ncı maddesi
uyarınca adı geçen Kanuna eklenmiş olan kroki ile listede sınır ve
koordinatları gösterilen alanda,
b) İstanbul tarihi yarımada içinde 3194 sayılı Kanunun geçici 16 ncı maddesi uyarınca adı geçen Kanuna eklenmiş olan
kroki ile listede sınır ve koordinatları gösterilen alanlarda,
c) 19/5/2014 tarihli ve 6546 sayılı
Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı Kurulması Hakkında Kanunun
2 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde
belirlenmiş Tarihi Alanda,
ç) Üçüncü kişilere ait özel mülkiyete konu taşınmazlar üzerinde,
d) Kesinleşmiş planlar neticesinde sosyal donatı alanı olarak
belirlenmiş ve Maliye Bakanlığınca aynı amaçla değerlendirilmek üzere
ilgili kurumlara tahsis edilmiş Hazineye ait taşınmazlar üzerinde,
bulunan
yapılar hakkında Yapı Kayıt Belgesi düzenlenemez.
(2) Yapı Kayıt Belgesi düzenlenemeyecek yapılar
için bu belgenin düzenlendiğinin tespit edilmesi durumunda, Yapı Kayıt
Belgesi iptal edilir, bu belgenin sağlamış olduğu haklar geri alınır, Yapı
Kayıt Belgesi bedeli olarak yatırılmış olan bedel iade edilmez ve belge
düzenlenmesi safhasında yalan ve yanlış beyanda bulunulan müracaat sahibi
hakkında 10 uncu maddenin ikinci fıkrası uyarınca suç duyurusunda
bulunulur.
Yapı kayıt belgesinin geçerlilik
süresi
MADDE 9 – (1) Yapı Kayıt Belgesi, yapının yeniden
yapılmasına veya kentsel dönüşüm uygulamasına kadar geçerlidir. Yapı Kayıt
Belgesi düzenlenen yapıların yenilenmesi durumunda yürürlükte olan imar
mevzuatı hükümleri uygulanır. Yapının depreme dayanıklılığı ve yapının fen
ve sanat norm ve standartlarına aykırılığı hususu yapı malikinin
sorumluluğundadır.
Denetim
MADDE 10 – (1) Yapı Kayıt Belgesi verilmesine ilişkin iş ve
işlemler Bakanlık tarafından denetlenebilir.
(2) Yapı Kayıt Belgesi düzenlenmesi safhasında e-Devlet sistemi
üzerinden veya kurum ve kuruluşlara yapılan müracaatta yalan ve yanlış
beyanda bulunanlar hakkında 26/9/2004 tarihli ve
5237 sayılı Türk Ceza Kanununun “Resmi belgenin düzenlenmesinde yalan
beyan” başlıklı 206 ncı maddesi uyarınca suç
duyurusunda bulunulur.
(3) Yapı Kayıt Belgesi düzenlenmesi safhasında yalan ve yanlış
beyanda bulunulan husus Yapı Kayıt Belgesi bedelinin eksik olarak
hesaplanması neticesini doğurmuş ise, eksik alınan bedel ilgilisinden
alınır. Eksik alınan meblağın ilgilisince ödenmemesi halinde verilmiş olan
Yapı Kayıt Belgesi iptal edilir ve daha önce yatırılmış olan bedel iade
edilmez.
Yürürlük
MADDE 11 – (1) Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve Maliye
Bakanlığınca müştereken hazırlanan ve Sayıştay görüşü alınan işbu Usul ve
Esaslar yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 12 – (1) Bu Usul ve Esasları Çevre ve Şehircilik Bakanı
ile Maliye Bakanı yürütür.
|