|
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından:
TÜRK GIDA KODEKSİ GIDA İLE TEMAS EDEN MADDE
VE MALZEMELERE DAİR YÖNETMELİK
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 –
(1) Bu Yönetmeliğin amacı, gıda
ile doğrudan ya da dolaylı olarak temas eden veya temas etmesi beklenen
madde ve malzemelerin; insan sağlığının yüksek seviyede korunmasının
sağlanması ve tüketici çıkarının korunması da dikkate alınarak, üretim,
işleme ve dağıtımın tüm aşamalarındaki özelliklerini belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 –
(1) Bu Yönetmelik, aktif ve akıllı
madde ve malzemeler de dâhil olmak üzere son hali ile;
a) Gıda ile temas etmesi amaçlanan,
b) Gıda ile temas etmekte olan ve bu amaç için
üretilmiş,
c) Gıda ile temas etmesi muhtemel olan ya da normal
veya öngörülen kullanım koşullarında bileşenlerinin gıdaya geçmesi
beklenen,
madde ve malzemeleri kapsar.
(2) Bu Yönetmelik hükümleri, bireysel tüketime
sunulan suların temas ettiği madde ve malzemelere de uygulanır.
(3) Bu Yönetmelik, peynirleri, hazırlanmış et
ürünlerini veya meyveleri muhafaza eden malzemeler gibi kaplama veya
muhafaza olarak kullanılan, gıdanın bir bölümünü oluşturan ve gıda ile
birlikte tüketilebilen madde ve malzemeleri, topluma veya bireye su tedarik
etmek için projelendirilmiş sabit su sağlama ünitelerini ve antika olarak
tedarik edilen madde ve malzemeleri kapsamaz.
Dayanak
MADDE 3 –
(1) Bu Yönetmelik, 11/6/2010
tarihli ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem
Kanununun 23 üncü, 24 üncü ve 26 ncı maddelerine dayanılarak
hazırlanmıştır.
Tanımlar
ve kısaltmalar
MADDE 4 –
(1) 5996 sayılı Kanunun 3 üncü
maddesinde yer alan tanımlar, izlenebilirlik ve piyasaya arz tanımları
hariç olmak üzere, bu Yönetmelik için de geçerlidir.
(2) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Akıllı madde ve malzeme: Gıda ile temas eden
akıllı madde ve malzemeyi,
b) Aktif madde ve malzeme: Gıda ile temas eden
aktif madde ve malzemeyi,
c) Bakanlık: Gıda, Tarım ve Hayvancılık
Bakanlığını,
ç) Başvuru sahibi: 9 uncu veya 12 nci maddeye göre
hazırlanan bir başvuruyu, değerlendirilmek üzere Genel Müdürlüğe sunan
işletmeciyi veya diğer ilgili tarafları,
d) Bilimsel görüş: Bu Yönetmelik kapsamındaki
maddelerin güvenilirlik değerlendirmesi ile ilgili olarak Bilimsel Komisyon
tarafından hazırlanan ayrıntılı bilimsel dokümanı,
e) Bilimsel Komisyon: Bu Yönetmelik kapsamına giren
konularda bilimsel değerlendirmeyi yapacak olan ve 24/12/2011 tarihli ve
28152 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Risk Değerlendirme Komite ve
Komisyonlarının Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik çerçevesinde
Bakanlık tarafından oluşturulan bilimsel komisyonu,
f) Genel Müdürlük: Gıda ve Kontrol Genel
Müdürlüğünü,
g) Gıda ile temas eden akıllı madde ve malzemeler:
Ambalajlı gıdanın veya gıdanın içinde bulunduğu ortamın durumunu gösteren
madde ve malzemeleri,
ğ) Gıda ile temas eden aktif madde ve malzeme:
Bileşenlerini gıdaya ya da gıdanın bulunduğu ortama salacak ya da ambalajlı
gıdadan veya gıdanın bulunduğu ortamdan maddeleri absorbe edecek şekilde
tasarlanan, ambalajlı gıdanın raf ömrünü uzatması veya mevcut durumunu
koruması ya da iyileştirmesi beklenen madde ve malzemeyi,
h) İşletme: Kâr amaçlı olsun ya da olmasın, gıda
ile temas eden madde ve malzemelerin üretimi, işlenmesi ve dağıtımının
herhangi bir aşamasında; gerçek veya tüzel kişi tarafından yürütülen her
türlü faaliyeti,
ı) İşletmeci: Kontrolü altındaki işletmede, bu
Yönetmelikte yer alan gerekliliklerin yerine getirilmesini sağlamaktan
sorumlu olan gerçek ya da tüzel kişiyi,
i) İzlenebilirlik: Üretim, işleme ve dağıtımın tüm
basamaklarında madde veya malzemeyi izleyebilme ve takip edebilmeyi,
j) Piyasaya arz: Bedelli veya bedelsiz olarak gıda
ile temas eden madde ve malzemelerin satışa sunma veya her türlü
nakliyesini de kapsayacak şekilde; satış amacıyla bulundurulmasını,
satışını, dağıtımını ve her türlü nakliyesini,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Genel Kurallar, Aktif ve Akıllı Madde ve Malzemeler
İçin Özel Kurallar ve
Madde ve Malzeme Grupları İçin Özel Kurallar
Genel
kurallar
MADDE 5 –
(1) Bu Yönetmelik kapsamında yer
alan madde ve malzemeler, iyi üretim uygulamalarına uygun olarak üretilir
ve normal veya öngörülen kullanım koşullarında madde ve malzemeyi oluşturan
bileşenlerden gıdaya;
a) İnsan sağlığını tehlikeye sokacak veya,
b) Gıdanın bileşiminde istenmeyen değişimlere neden
olacak veya,
c) Duyusal özelliklerinde bozulmaya neden olacak,
miktarda geçiş olamaz.
(2) Bu Yönetmelik kapsamında yer alan ürünlerin
etiketi, reklamı ya da tanıtımı tüketiciyi yanıltıcı olamaz.
Aktif ve
akıllı madde ve malzemeler için özel kurallar
MADDE 6 –
(1) 5 inci maddenin birinci fıkrasının
(b) ve (c) bentlerinde yer alan hükümlerin uygulanmasında, aktif madde ve
malzemeler, gıdanın bileşiminde ya da duyusal özelliklerinde değişime neden
olabilir. Ancak bu değişimler 30/6/2013 tarihli ve 28693 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Gıda Katkı Maddeleri Yönetmeliği ve
ilgili diğer gıda mevzuatı hükümlerine uygun olur.
(2) Aktif ve akıllı madde ve malzemeler ile ilgili
olarak özel kurallar belirleninceye kadar, gıdaya ya da gıdanın bulunduğu
ortama geçecek olan ve aktif ve akıllı malzemelere bilinçli olarak eklenmiş
maddelerin kullanımına, gıda mevzuatı çerçevesinde izin verilir. Bu
maddeler 26/1/2017 tarihli ve 29960 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme
Yönetmeliğinde yer alan bileşen tanımı kapsamında değerlendirilir.
(3) Aktif madde ve malzemeler, gıdanın bileşiminde
veya duyusal özelliklerinde, bozulmuş gıdayı maskelemek gibi tüketiciyi
yanıltabilecek değişimlere neden olamaz.
(4) Akıllı madde ve malzemeler, gıdanın durumuna
ilişkin olarak tüketiciyi yanıltabilecek bilgi veremez.
(5) Gıda ile temas etmekte olan aktif ve akıllı
madde ve malzemelerin tüketilmemesi gereken kısımları, tüketicilerin bu
kısımları ayırt edebilmesine imkân verecek şekilde etiketlenir.
(6) Aktif ve akıllı madde ve malzemeler, aktif
ve/veya akıllı olduklarını belirtecek şekilde etiketlenir.
Madde ve
malzeme grupları için özel kurallar
MADDE 7 –
(1) Bu Yönetmeliğin Ek-1’inde yer
alan malzeme grupları ile uygun olduğu hallerde bunların kombinasyonları
veya bunların üretiminde kullanılacak geri dönüştürülmüş madde ve
malzemeler için ayrıca düzenlenecek mevzuat vasıtasıyla aşağıdaki unsurları
kapsayan özel kurallar belirlenebilir:
a) Madde ve malzemelerin üretiminde kullanımına
izin verilen maddelerin listesi.
b) Aktif veya akıllı madde ve malzemelere
eklenmesine izin verilen maddelerin listesini ya da aktif veya akıllı madde
ve malzemelerin listesini ve gerekli olması halinde, eklenen bu maddelerin
ve/veya bu maddelerin eklendiği madde ve malzemelerin kullanımına ilişkin
özel kullanım koşulları.
c) (a) bendinde bahsedilen maddelere ait saflık
kriterleri.
ç) (a) bendinde bahsedilen maddelerin ve/veya
bunların kullanıldığı madde veya malzemenin özel kullanım koşulları.
d) Belirli bileşen veya bileşen gruplarına maruz
kalınmasına neden olabilecek diğer muhtemel kaynaklar da dikkate alınarak,
bu bileşen veya bileşen gruplarının gıdanın içindeki veya yüzeyindeki
spesifik migrasyon limitleri.
e) Bileşenlerin gıdanın içindeki veya yüzeyindeki
toplam migrasyon limitleri.
f) Madde ve malzemenin ağızla temasından
kaynaklanacak tehlikelere karşı insan sağlığını korumaya yönelik hükümleri.
g) Madde ve malzemenin 5 inci ve 6 ncı maddelere
uyumlu olmasını sağlayacak diğer kurallar.
ğ) (a), (b), (c), (ç), (d), (e), (f) ve (g)
bentleriyle uyumunun kontrolüne ilişkin temel kurallar.
h) (a), (b), (c), (ç), (d), (e), (f) ve (g)
bentleriyle uyumunun kontrolü için numune alma ve analiz metotlarına
ilişkin kurallar.
ı) Kayıtların muhafaza süresiyle ilgili hükümleri
de içerecek şekilde, madde ve malzemelerin izlenebilirliğinin sağlanmasına
yönelik özel hükümleri veya gerektiğinde 15 inci maddede yer alan
gerekliliklere istisna getiren hükümler.
i) Aktif ve akıllı madde ve malzemelerin
etiketlenmesi için ilave hükümler.
j) İzin verilen maddelerin/bileşenlerin,
proseslerin veya gıda ile temas eden madde ve malzemelerin kamuoyuna
duyurulması amacıyla oluşturulacak duyuru listelerinin oluşturulmasına
ilişkin hükümler.
k) Gerektiğinde, 8 inci, 9 uncu, 10 uncu, 11 inci
ve 12 nci maddelerde bahsedilen prosedürü uyarlayan veya bu prosedürü
belirli madde ve malzeme türlerine ve/veya bunların üretiminde kullanılan
proseslere izin verilmesi için gerektiğinde bir madde, proses veya madde
veya malzeme için başvuru sahibine özel olarak izin verilmesine yönelik bir
prosedür dahil olmak üzere, uygun hale getiren usule ilişkin özel kurallar.
(2) Kâğıt, metal ve cam esaslı madde ve malzemeler
ile plastik madde ve malzemelerde kullanılacak boyar maddeler ile ilgili
olarak, birinci fıkrada belirtildiği şekilde ayrı bir mevzuat kapsamında
düzenleme yapılana kadar;
a) Kâğıt esaslı madde ve malzemeler Ek-3’te,
b) Metal esaslı madde ve malzemeler Ek-4’te,
c) Cam esaslı madde ve malzemeler Ek-5’te,
ç) Plastik madde ve malzemelerde kullanılacak boyar
maddeler Ek-6’da,
yer alan kurallara uygun şekilde olur.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Maddelere İzin Verilmesi İçin Genel Kurallar, Yeni
Madde İçin İzin Başvurusu,
Bilimsel Görüş, Başvurunun Sonuçlandırılması, İznin
Değiştirilmesi,
Askıya Alınması, İptali ve Etiketleme
Maddelere
izin verilmesi için genel kurallar
MADDE 8 –
(1) Üçüncü fıkra saklı kalmak
kaydıyla, Ek-1’de yer alan madde ve malzeme grupları için 7 nci maddenin
birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde belirtildiği şekilde bir maddeler
listesi ayrı bir mevzuat kapsamında oluşturulmuşsa, bu listede bulunmayan
bir madde için izin almak isteyen başvuru sahibi, 9 uncu maddeye uygun olarak
Genel Müdürlüğe başvuruda bulunur.
(2) Birinci fıkrada bahsedilen izin başvurusu ve bu
başvurunun değerlendirilmesi ile ilgili olarak, 9 uncu, 10 uncu, 11 inci ve
12 nci maddelerde yer alan prosedür uygulanır.
(3) Avrupa Birliğinin ilgili mevzuatındaki
değişikliklere ilişkin mevzuat güncellemeleri için birinci fıkra uygulanmaz.
Bu güncellemeler, 9 uncu, 10 uncu, 11 inci ve 12 nci maddeler uygulanmadan
ve Bilimsel Komisyonun görüşüne başvurulmadan yapılabilir.
(4) Nihai madde veya malzemenin, 7 nci madde
gereğince belirlenen özel kurallara göre kullanıldığında, 5 inci ve
ilgiliyse 6 ncı maddede yer alan kurallara uyduğu uygun ve yeterli bir
şekilde kanıtlanmadığı sürece kullanımına izin verilmez.
Yeni bir
madde için izin başvurusu
MADDE 9 –
(1) 8 inci maddenin birinci
fıkrasına göre yeni bir madde için izin almak üzere aşağıdakileri içerecek
şekilde hazırlanan başvuru dosyası Genel Müdürlüğe sunulur:
a) Başvuru sahibinin adı ve adresi.
b) Bu Yönetmelik kapsamına giren maddelerin
güvenilirlik değerlendirmesine ilişkin olarak Genel Müdürlüğün internet
sayfasında yayımlanmış olan ilgili kılavuzlarda belirtilen bilgileri içeren
teknik dosya.
c) Teknik dosyanın özeti.
(2) Başvuru sahibi, başvurunun Genel Müdürlüğe
ulaştığı tarihten itibaren on dört iş günü içerisinde, başvurunun alındığı
ve inceleneceği konusunda resmi yazı ile bilgilendirilir. Bilgilendirme
yazısında başvurunun teslim alındığı tarih de belirtilir.
(3) İzin başvurusunun hazırlanması ve sunulması ile
ilgili detaylı kuralları içeren kılavuzlar Genel Müdürlüğün internet
sayfasında yayımlanır. Başvuru sahipleri, başvuru dosyasını hazırlarken,
yayımlanan tüm ilgili kılavuzları dikkate alır.
Bilimsel
görüş
MADDE 10
– (1) Genel Müdürlük, başvuru
dosyasının, 9 uncu maddenin birinci fıkrası ve Genel Müdürlük internet
sayfasında yayımlanan ilgili kılavuzlar açısından geçerli olup olmadığını,
dosyayı teslim aldığı tarihten itibaren kırk beş gün içinde kontrol eder.
Başvuru dosyasının geçerli olarak kabul edilmemesi durumunda, dosya Genel
Müdürlük tarafından iade gerekçeleri de belirtilerek resmi yazı ile başvuru
sahibine iade edilir.
(2) Genel Müdürlük, yapılan kontrolün ardından
geçerli olarak kabul edilen başvuruyu değerlendirilmek üzere Bilimsel
Komisyona sunar. Bilimsel Komisyon, başvuruya ilişkin bilimsel görüşünü,
geçerli bir dosyayı teslim aldığı tarihten itibaren altı ay içinde verir.
Bilimsel görüş, başvuruya konu olan maddenin, içinde kullanılacağı madde
veya malzeme için planlanan kullanım koşulları altında, 5 inci ve ilgiliyse
6 ncı maddede yer alan güvenilirlik kriterlerini sağlayıp sağlamadığına
ilişkin değerlendirmeyi içerir.
(3) Bilimsel Komisyonun talebi üzerine, ikinci
fıkrada belirtilen altı aylık süre en fazla altı ay daha uzatılabilir.
Genel Müdürlük bu durumda, gecikmenin gerekçesi hakkında başvuru sahibini
resmi yazı ile bilgilendirir.
(4) Bilimsel Komisyon, başvuru sahibinden,
belirlenen bir süre içinde sunulmak üzere ilave bilgi talep edebilir.
Bilimsel Komisyonun ilave bilgi talep etmesi durumunda, birinci ve ikinci
fıkrada belirtilen süreler, istenen bilgi sunulana kadar askıya alınır.
Benzer şekilde, aynı süreler, başvuru sahibine sözlü veya yazılı açıklama
hazırlaması için verilen süre boyunca da askıya alınır. Genel Müdürlük,
talep edilen ilave bilgiyi ve bu bilginin sağlanması için belirlenen süreyi
başvuru sahibine resmi yazı ile bildirir. Eğer istenen ilave bilgi, başvuru
sahibine verilen süre içerisinde gönderilmezse, Bilimsel Komisyon görüşünü
daha önce sunulan bilgilere dayanarak sonuçlandırır.
(5) Değerlendirilen maddeye izin verilmesi yönünde
bir görüş belirtilmesi halinde, bilimsel görüş aşağıdakileri içerir:
a) Spesifikasyonları da dâhil olmak üzere maddenin
tanımı.
b) Gerektiğinde, değerlendirilen madde ve/veya
içinde bu maddenin kullanılacağı madde veya malzeme için kullanım koşulları
veya kısıtlamalara yönelik öneriler.
c) Önerilen analiz metodunun, planlanan kontrol
amacına yönelik olarak uygun olup olmadığı konusunda bir değerlendirme.
(6) Bilimsel
Komisyon tarafından oluşturulan bilimsel görüş, 18 inci maddede yer alan
esaslar uyarınca gizli kabul edilen bilgilerin çıkarılmasının ardından Genel
Müdürlük tarafından kamuoyunun görüşüne açılır. İlgili taraflar, Bilimsel
Komisyonun bilimsel görüşüne ilişkin görüşlerini otuz gün içinde bildirir.
Bilimsel Komisyon, gelen görüşleri değerlendirir. Bilimsel Komisyon
tarafından son şekli verilen bilimsel görüş Genel Müdürlüğe ve Genel
Müdürlük tarafından da başvuru sahibine iletilir.
Başvurunun
sonuçlandırılması
MADDE 11
– (1) Genel Müdürlük, Bilimsel
Komisyonun bilimsel görüşünü aldıktan sonra, tavsiye niteliğindeki bu
görüşü ve değerlendirilen konu ile ilgili diğer hususları dikkate alarak,
başvurunun karara bağlanmasını sağlar.
(2) 8 inci maddeye göre yapılan başvuru
kapsamındaki izin talebinin uygun olduğuna karar verilmesi halinde, söz
konusu başvuru, 7 nci maddeye göre düzenlenmiş olan ilgili mevzuatta
gerekli değişikliğin yapılması ile sonuçlandırılır. Bu kapsamda, bir
maddeye izin verilebilir, maddenin kullanım koşulları belirlenebilir veya
değiştirilebilir.
(3) Eğer 8 inci maddeye göre yapılan başvuru
kapsamındaki izin talebinin uygun olmadığına karar verilirse, başvurunun
değerlendirilmesi işlemi herhangi bir aşamada sonlandırılabilir. Bunun için
gerekli durumlarda Bilimsel Komisyonun görüşü ve değerlendirilen konu ile
ilgili diğer hususlar dikkate alınır. Böyle bir durumda, değerlendirmenin neden
uygun bulunmadığı, Genel Müdürlük tarafından resmi yazı ile başvuru
sahibine bildirilir.
(4) 8 inci maddeye göre yapılan başvuruya ilişkin
olarak alınan nihai kararın bilimsel görüşle uyumlu olmaması halinde; Genel
Müdürlük, farklılıkların gerekçeleri için bir açıklama hazırlar ve olumlu
bilimsel görüşe rağmen bir kural belirlememeye karar verirse, bu durumu
gecikmeksizin başvuru sahibine bildirir.
(5) Bir maddeye izin verilmesinden sonra izin
verilen maddeyi ya da izin verilen maddenin kullanıldığı madde ve malzemeyi
kullanan işletmeci, bu izinde yer alan tüm koşul ve kısıtlamalara da uyar.
(6) Başvuru sahibi ya da izin verilen maddeyi ya da
izin verilen maddenin kullanıldığı madde ve malzemeyi kullanan işletmeci,
izin verilen maddenin insan sağlığı açısından güvenilirlik
değerlendirmesini etkileyecek yeni bir bilimsel ya da teknik bilgiye
ulaştığında en kısa sürede Genel Müdürlüğü bilgilendirir. İhtiyaç duyulması
halinde, Genel Müdürlük, ilgili bilimsel görüşün Bilimsel Komisyon
tarafından yeniden gözden geçirilmesini talep edebilir.
(7) Maddeye izin verilmiş olması, madde veya
maddenin kullanıldığı madde ve malzeme ve bu tür madde veya malzemenin
temas halinde olduğu gıda ile ilgili olarak işletmecinin idari ya da suç
teşkil eden yükümlülüklerini ortadan kaldırmaz.
İznin
değiştirilmesi, askıya alınması, iptali
MADDE 12
– (1) Başvuru sahibi veya izinli
maddeyi ya da izinli maddenin kullanıldığı madde ve malzemeyi kullanan
herhangi bir işletmeci, daha önce izin verilmiş olan bir maddenin kullanımı
ile ilgili değişiklik yapılması için, 9 uncu maddenin birinci fıkrasında
yer alan prosedüre göre başvuruda bulunabilir.
(2) Birinci fıkrada bahsedilen başvuru
aşağıdakileri içerir:
a) Orijinal başvuruya ilişkin atıf.
b) 9 uncu maddenin üçüncü fıkrasında bahsedilen
kılavuzlara uygun olarak hazırlanan ve yeni bilgileri içeren teknik dosya.
c) Teknik dosyanın, standart hale getirilmiş
şekilde, yeni tam özeti.
(3) Bilimsel Komisyon kendi inisiyatifi ile veya
Genel Müdürlükten gelen bir talep üzerine, bilimsel görüşün ya da iznin bu
Yönetmelikle hala uyumlu olup olmadığını, uygulanabilir olduğunda 10 uncu
maddede yer alan hükümlere göre değerlendirebilir. Bilimsel Komisyon,
gerekli durumlarda, başvuru sahibi ile görüş alışverişinde bulunabilir.
(4) Genel Müdürlük, üçüncü fıkra gereğince Bilimsel
Komisyon tarafından oluşturulan bilimsel görüşü en kısa sürede inceler ve
karara bağlanmasını sağlar.
(5) Daha önce izin verilmiş olan bir maddenin
kullanımı ile ilgili değişiklik yapılması için hazırlanan mevzuat
kapsamında, kullanım koşullarındaki ve eğer varsa, söz konusu izin ile
ilgili kısıtlamalardaki gerekli değişiklikler belirlenir.
Etiketleme
MADDE 13
– (1) Bu Yönetmelik kapsamında yer
alan madde ve malzemelerin etiketlenmesinde uyulması gereken kurallar
aşağıda belirtilmiştir:
a) 7 nci maddeye göre belirlenecek özel kuralların
yer aldığı ilgili mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla, hâlihazırda gıda
ile temas etmemiş madde ve malzemeler piyasaya arz edildiğinde;
1) “Gıda ile temasa uygundur” ifadesi veya “çorba
kaşığı”, “şarap şişesi” ya da “kahve
makinesi için” gibi madde ve/veya malzemenin kullanımına özgü ifadeler veya
Ek-2’de yer alan sembol,
2) Gerektiğinde, güvenilir ve uygun kullanım için
özel talimatlar,
3) Üreticinin, ithalatçının, işleyenin veya
piyasaya arzdan sorumlu olan satıcının “adı veya ticaret unvanı” ve
“adresi”,
4) Madde veya malzemenin izlenebilirliğinin, 15
inci maddede belirtilen şekilde sağlanabilmesi için uygun etiketleme veya
tanımlama,
5) Aktif madde ve malzemeler söz konusu olduğunda,
bu madde ve malzemeleri kullanan gıda işletmecisinin, bunları ilgili tüm
mevzuata uyumlu olarak kullanabilmesini sağlayacak şekilde, madde ve
malzemelerin izin verilen kullanımlarının ve aktif bileşen tarafından açığa
çıkarılacak maddelerin ismi ve miktarı gibi diğer gerekli bilgiler,
6) 3/8/2012
tarihli ve 28373 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Gıda ile Temas Eden
Madde ve Malzeme Üreten İşletmelerin Kayıt İşlemleri ile İyi Üretim
Uygulamalarına Dair Yönetmeliğe göre alınan işletme kayıt numarası,
beraberlerinde bulundurulur.
b) Gıda ile temas etmek üzere kullanılacağı açık
olan madde ve malzemeler için (a) bendinin (1) numaralı alt bendinde yer
alan bilgilerin belirtilmesi zorunlu değildir.
c) (a) bendinde yer alan bilgiler; belirgin, silinmez
ve açıkça okunabilecek şekilde olur.
ç) (a) bendinin (1), (2) ve (5) numaralı alt
bentlerinde yer alan bilgilerin, Türkçe olmaması durumunda madde ve
malzemelerin perakende ticareti yasaklanır.
d) Madde veya malzemelerin üzerindeki bilgiler (ç)
bendi saklı kalmak kaydıyla Türkçenin yanı sıra diğer dillerde de
verilebilir.
e) Perakende aşamasında (a) bendinde yer alan
bilgiler;
1) Madde veya malzemelerin üzerinde veya ambalajı
üzerinde veya,
2) Madde ve malzemeye ya da bunların ambalajına
yapıştırılmış etiket olarak veya,
3) Teknik sebeplerden dolayı üretim ya da pazarlama
aşamalarında etiketleme ya da baskı yapılamadığı durumlarda (a) bendinin
(3) numaralı alt bendinde yer alan bilgiler, alıcının kolayca görebileceği
şekilde madde veya malzemenin satışa sunulduğu yerde bir not olarak,
bulunur.
f) Perakende dışındaki pazarlama aşamalarında (a)
bendinde yer alan bilgiler;
1) Madde veya malzemenin beraberindeki dokümanlarla
veya,
2) Etiketi ya da ambalajı üzerinde veya,
3) Madde ve malzemelerin üzerinde,
bulunur.
g) (a) bendinin (1), (2) ve (5) numaralı alt
bentleri gereği belirtilmesi gereken bilgiler sadece;
1) 5 inci maddede ve uygulanabilir olduğunda 6 ncı
maddede yer alan kurallara,
2) 7 nci maddeye göre belirlenen özel kuralları
içeren mevzuata veya eğer varsa, söz konusu madde ve malzemelere
uygulanabilecek diğer mevzuata,
uygun madde ve malzemeler için kullanılır.
ğ) Bu
maddenin birinci fıkrasının (a) bendinin (6) numaralı alt bendine göre
belirtilmesi gereken işletme kayıt numarası;
1) “işletme kayıt no: …” ifadesi kullanılarak
belirtilir.
2) Kayıt işlemine tabi olan işletmenin birden fazla
işletmesi var ise; üretimin veya ambalajlamanın yapıldığı işletmenin kayıt
numarası açık bir şekilde işaretlenmek şartıyla diğer işletmelere ait kayıt
numaraları da etikette yer alabilir.
3) İşaretlemenin yapılamadığı durumlarda, gıda ile
temas eden madde ve malzemenin üretildiği işletmenin işletme kayıt
numarasıyla birlikte uygun bir kodlama sistemi kullanılabilir.
4) İşletme kayıt numarası için etiket üzerinde
başka bir yere “İşletme Kayıt No (İKN)...” şeklinde atıfta bulunuluyorsa
atıf yapılan yerde “İKN:…” kısaltması kullanılarak işletme kayıt numarası
bildirilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Uygunluk Beyanı, İzlenebilirlik, Koruma Tedbirleri,
Numune Alma ve Analiz Metotları
Uygunluk
beyanı
MADDE 14
– (1) Bu Yönetmelik kapsamında yer
alan ve 7 nci maddeye göre belirlenen özel kurallara göre üretilmiş olan
madde ve malzemelerle birlikte, madde ve malzemelerin bu kurallara uygun olarak
üretildiklerini bildiren yazılı beyan hazırlanması zorunludur. Talep
edilmesi halinde, bu uyumu gösteren uygun tüm dokümanlar Bakanlığa beyan
edilir.
İzlenebilirlik
MADDE 15
– (1) Kontrolün kolaylaştırılması,
kusurlu ürünlerin geri çağrılması, tüketicinin bilgilendirilmesi ve
sorumluluğun belirlenmesi için madde ve malzemelerin üretim, işleme ve
dağıtımının tüm aşamalarında izlenebilirlik sağlanır.
(2) Teknolojik olarak uygulanabilirliği de göz
önünde bulundurularak işletmeciler, yürüttükleri faaliyetlerin hangi madde
veya malzemeden hangisine doğru olduğunu tanımlamaya imkân veren ve uygun
olduğu durumlarda, üretimde kullanmak üzere tedarik ettikleri ve bu
Yönetmelik kapsamında yer alan madde veya ürünlere ilişkin yerinde sistem
ve prosedür bulundurur ve Bakanlığın talep etmesi halinde bu bilgileri
beyan eder.
(3) Piyasaya arz edilmiş olan madde ve malzemeler,
etiketleme veya ilgili dokümantasyon veya bilgi aracılığıyla
izlenebilirliklerini sağlayacak uygun bir sistemle tanımlanabilir şekilde
olur.
Koruma
tedbirleri
MADDE 16
– (1) 7 nci maddeye göre
belirlenecek özel kuralların yer aldığı özel mevzuat hükümlerine uygun
olarak üretilmiş olsa bile yeni bir bilginin ortaya çıkması halinde veya
mevcut bilginin yeniden değerlendirilmesi sonucunda, madde veya malzemenin
kullanımının insan sağlığını tehlikeye sokacağına dair ciddi dayanaklara
ulaşılması halinde 5996 sayılı Kanunun 26 ncı maddesinde yer alan ihtiyati
tedbirler uygulanır.
Kamu
erişimi
MADDE 17
– (1) İzin başvuruları, ilave
dokümanlar ve bilimsel görüşler, gizli bilgiler hariç olmak üzere, kamu
erişimine sunulur.
Gizlilik
MADDE 18
– (1) Başvuru sahipleri, 9 uncu
maddenin birinci fıkrası, 10 uncu maddenin dördüncü fıkrası ve 12 nci
maddenin ikinci fıkrası kapsamında sunulan bilgiler arasında, rekabet
koşullarını önemli ölçüde zedeleyebilecek bilgiler varsa, bu bilgilerin
gizli olarak işleme alınmasını talep edebilir. Böyle durumlarda,
doğrulanabilir gerekçeler sunulur.
(2) Aşağıdaki bilgiler hiçbir durumda gizli olarak
kabul edilmez:
a) Başvuru sahibinin adı ve adresi, maddenin
kimyasal ismi.
b) Maddenin güvenilirlik değerlendirmesi ile
doğrudan ilgili bilgiler.
c) Analiz metotları.
(3) Genel Müdürlük, başvuru sahipleri ile
istişarede bulunduktan sonra, hangi bilgilerin gizli olarak kalacağına
karar verir ve bunu başvuru sahiplerine bildirir.
(4) Genel Müdürlük, güvenilirlik değerlendirmesi
sürecinde gizlilik işlemi istenen ve gerekçelendirilen bilgilerin
gizliliğini korumak için gerekli önlemleri alır. Ancak halk sağlığını
tehdit eden veya tehdit etmesi muhtemel olan durumlarda, kamu ile
paylaşılması gereken bilgiler gizlilik kapsamının dışındadır.
(5) Başvuru sahibinin başvurusunu geri çekmesi
durumunda, Genel Müdürlük, gizlilik konusunda başvuru sahibi ile üzerinde
anlaşma sağlanamayan konulara ilişkin bilgilerin yanı sıra, araştırma ve
geliştirme ile ilgili bilgiler dâhil olmak üzere sunulan ticari ve
endüstriyel bilgilerin gizliliğini korur.
Mevcut
verilerin kullanımı
MADDE 19
– (1) Bir başvuru sahibi
tarafından 9 uncu maddenin birinci fıkrası, 10 uncu maddenin dördüncü
fıkrası ve 12 nci maddenin ikinci fıkrası kapsamında sunulan bilgiler;
a) Bilimsel Komisyonun, sonraki bir başvurudaki
maddenin, saflık derecesi ve safsızlıkları da dâhil olmak üzere, orijinal
başvurudaki madde ile aynı olduğuna karar vermesi ve,
b) Sonraki başvuru sahibinin, önceki başvuru sahibi
ile bu bilgilerin kullanılabileceği konusunda anlaşmaya varması,
koşuluyla sonraki başvuru sahibinin yararına
kullanılabilir.
Numune
alma ve analiz metotları
MADDE 20
– (1) Bu Yönetmelik kapsamında yer
alan madde ve malzemelerden numune alınmasında ve bunların analizlerinde
varsa özel mevzuatında yer alan hükümler, hüküm bulunmaması halinde ise
uluslararası kabul görmüş metotlar uygulanır.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Özel Hükümler
Özel
hükümler
MADDE 21
– (1) Geri dönüştürülmüş plastikler gıda ile
temas eden madde ve malzeme üretiminde kullanılamaz. Ancak;
a) Üretim çapakları ve kenar fireleri işletme
dışına çıkarılmadan, üretimin bir parçası olarak, iyi üretim uygulamaları
çerçevesinde ve bu Yönetmelik ile ilgili diğer mevzuatta yer alan hükümlere
uygun olarak üretilmesi koşuluyla kullanılabilir.
b) Gıda ile temas etmek üzere üretilmiş polietilen
terefitalat/PET madde ve malzemelerden, iyi üretim uygulamaları
çerçevesinde, kimyasal depolimerizasyon yöntemi ile elde edilen monomerler
ve/veya oligomerler ve başlangıç maddeleri bu Yönetmelik ve ilgili diğer
mevzuatta yer alan hükümlere uygun olarak gıda ile temas eden polietilen
terefitalat/PET madde ve malzeme üretiminde kullanılabilir.
(2) Gıdaya doğrudan temas etmekte olan ve piyasaya
arzında gıdayı dış etkenlerden koruyan plastik madde ve malzemeler bir kez
kullanılır. Ancak plastik esaslı su damacanaları, yapısı ve şeklinin
değiştirilmemesi ve hijyen gerekliliklerinin sağlanması koşuluyla tekrar
kullanılabilir.
(3) Gıda ile temas eden madde ve malzeme üretiminde
domuz kaynaklı ürünler kullanılamaz.
ALTINCI BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Avrupa
Birliği mevzuatına uyum
MADDE 22
– (1) Bu Yönetmelik, 27/10/2004
tarihli ve (AT) 1935/2004 sayılı
Gıda ile Temas Eden Madde ve Malzemeler Hakkında Avrupa Parlamentosu ve
Konseyi Tüzüğü dikkate alınarak Avrupa Birliği mevzuatına uyum çerçevesinde
hazırlanmıştır.
İdari
yaptırım
MADDE 23
– (1) Bu Yönetmeliğe aykırı
davrananlar hakkında 5996 sayılı Kanunun ilgili maddelerine göre idari
yaptırım uygulanır.
Yürürlükten
kaldırılan yönetmelik
MADDE 24
– (1) 29/12/2011 tarihli ve
28157 üçüncü mükerrer sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Gıda ile Temas Eden Madde ve
Malzemeler Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.
Uyum
zorunluluğu
GEÇİCİ
MADDE 1 – (1) İşletmeciler, bu
Yönetmeliğin eki Ek-3’ün birinci fıkrasının (c) bendinin Tablo-1’inde yer
alan kurallara ve Ek-4’ün birinci fıkrasının (ğ) bendi hükümlerine
31/12/2019 tarihine, diğer hükümlerine 31/12/2018 tarihine kadar uyum
sağlamak zorundadır.
(2)
İşletmeciler, bu Yönetmelik hükümlerine uyum sağlayıncaya kadar yürürlükten
kaldırılan 29/12/2011 tarihli ve 28157
üçüncü mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi
Gıda ile Temas Eden Madde ve Malzemeler Yönetmeliği hükümlerine uyar.
Yürürlük
MADDE 25
– (1) Bu Yönetmeliğin;
a) 8 inci maddesinin birinci, ikinci ve dördüncü
fıkraları ile 9 uncu, 10 uncu, 11 inci ve 12 nci maddeleri 31/12/2019
tarihinde,
b) Diğer maddeleri yayımı tarihinde,
yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 26
– (1) Bu Yönetmelik hükümlerini
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı yürütür.
Ekleri için tıklayınız.
|