|
Türkiye Elektromekanik Sanayi Anonim Şirketi Genel
Müdürlüğünden:
TÜRKİYE
ELEKTROMEKANİK SANAYİ ANONİM ŞİRKETİ
ANA STATÜSÜ
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Ana Statünün amacı; Türkiye Elektromekanik Sanayi
Anonim Şirketi’nin (TEMSAN) faaliyet alanı ve görevleri, organları,
teşkilat yapısı, müessese, bağlı ortaklık, işletme ve iştirakleri ile
bunlar arasındaki ilişkileri ve ilgili diğer hususları düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Ana Statü; TEMSAN’ın, faaliyet alanı ve
görevleri, organları ve teşkilat yapısı, müessese, bağlı ortaklık, işletme
ve iştirakleri, tasfiye, denetim, idarî, malî ve personele ilişkin
hususları kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Ana Statü, 8/6/1984 tarihli ve 233 sayılı
Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ve 399 sayılı
Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Ana Statüde geçen;
a) Bakan: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanını,
b) Bakanlık: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığını,
c) Bağlı ortaklık: Sermayesinin yüzde ellisinden
fazlası iktisadi devlet teşekkülüne veya kamu iktisadi kuruluşuna ait olan
işletme veya işletmeler topluluğundan oluşan anonim şirketleri,
ç) İktisadi devlet teşekkülü "Teşekkül":
Sermayesinin tamamı devlete ait, iktisadi alanda ticari esaslara göre
faaliyet göstermek üzere kurulan, kamu iktisadi teşebbüsünü,
d) İşletme: Müesseselerin ve bağlı ortaklıkların
mal ve hizmet üreten fabrika ve diğer birimlerini,
e) İştirak: İktisadi devlet teşekküllerinin veya
kamu iktisadi kuruluşlarının veya bağlı ortaklıklarının, sermayelerinin en
az yüzde onbeşine, en çok yüzde ellisine sahip bulundukları anonim
şirketleri,
f) Kamu iktisadi kuruluşu "Kuruluş":
Sermayesinin tamamı Devlete ait olup tekel niteliğindeki mal ve hizmetleri
kamu yararı gözeterek üretmek ve pazarlamak üzere kurulan ve gördüğü bu
kamu hizmeti dolayısıyla ürettiği mal ve hizmetler imtiyaz sayılan kamu
iktisadi teşebbüsünü,
g) Kamu iktisadi teşebbüsü "Teşebbüs":
İktisadi devlet teşekkülü ile kamu iktisadi kuruluşunun ortak adını,
ğ) Kümelenme: Kendi aralarında bazı benzerlikler,
bağlar veya çeşitli ticari ve üretimsel ilişkiler bulunan işletme ve
şirketlerin aynı coğrafi alanda faaliyetlerini gerçekleştirmesi yoluyla
kurdukları işbirliği gruplarını,
h) KHK: 8/6/1984 tarihli ve 233 sayılı Kamu
İktisadi Teşebbüsleri Hakkındaki Kanun Hükmünde Kararnameyi,
ı) Müessese: Sermayesinin tamamı bir iktisadi
devlet teşekkülüne veya kamu iktisadi kuruluşuna ait olup, ona bağlı
işletme veya işletmeler topluluğunu,
i) Sanayi İşbirliği Programı (SİP): Yenilik,
yerlileşme ve/veya teknoloji transferinin sağlanması amacıyla ilgili
mevzuatında belirtilen SİP kategorileri altında gerçekleştirilen işlem ve
faaliyetleri,
j) TEMSAN: Türkiye Elektromekanik Sanayi Anonim
Şirketi’nin kısa adını,
k) Teşekkül: Türkiye Elektromekanik Sanayi Anonim
Şirketi’ni,
l) AR-GE: 4691 sayılı Kanunda tanımlandığı haliyle
araştırma ve geliştirme, kültür, insan ve toplumun bilgisinden oluşan bilgi
dağarcığının artırılması ve bunun yazılım dahil yeni süreç, sistem ve
uygulamalar tasarlamak üzere kullanılması için sistematik bir temelde
yürütülen yaratıcı çalışmaları,
m) ÜR-GE: Ürün geliştirme, mevcut bir ürünü veya o
ürünün kullanılışını daha iyi hale getirmek için yürütülen tüm çalışmaları,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Teşekkülün
Yapısı, Faaliyet Alanı ve Görevleri
Teşekkülün
yapısı
MADDE 5 – (1) TEMSAN; tüzel kişiliğe sahip, faaliyetlerinde
özerk ve sorumluluğu sermayesi ile sınırlı bir iktisadi devlet
teşekkülüdür. Teşekkülün teşkilat yapısı bu Ana Statü’nün ekinde yer alan
(1) sayılı cetvelde gösterilmiştir.
(2) Teşekkül; 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname
ile bu Ana Statü hükümleri saklı kalmak üzere özel hukuk hükümlerine
tabidir.
(3) Teşekkül; 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı
Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile Devlet İhale Kanunu hükümlerine
tabi değildir.
(4) Teşekkülün merkezi Ankara’dadır. Merkezin yeri
Yüksek Planlama Kurulu kararı ile değiştirilebilir.
(5) Teşekkülün sermayesi 275.000.000 TL (ikiyüzyetmişbeşmilyon
Türk Lirası) olup, sermayesinin tamamı Devlete aittir. Sermayesi, ilgili
Bakanlığın teklifi üzerine Yüksek Planlama Kurulu kararı ile değiştirilir.
(6) Teşekkülün ilgili olduğu Bakanlık, Enerji ve
Tabii Kaynaklar Bakanlığıdır.
(7) Teşekkül, Başbakanın teklifi ve
Cumhurbaşkanının onayı ile Başbakanlık veya diğer bakanlıklarla ilgilendirilebilir.
Teşekkülün
faaliyet alanı ve görevleri
MADDE 6 – (1) Devletin genel enerji politikası içinde ülke
ekonomisine azami katkıyı sağlamak, çalışmalarını verimlilik ve kârlılık
ilkelerine göre yürütmek amacıyla teşkil edilen Teşekkülün faaliyet
alanları aşağıda gösterilmiştir.
a) Her çeşit türbin, generatör ve transformatörleri
yapmak,
b) Her çeşit basınçlı kazan ve tanklar ile buhar
kazanları yapmak,
c) İnşaat işlerine ait projeleri hazırlamak, inşaat
işlerini yapmak,
ç) Çelik konstrüksiyon işleri ve makine imalatları
yapmak,
d) Elektrik nakil hattı ve emsali teçhizatlarının
projelendirme, imal ve montajını yapmak,
e) Her türlü otomasyon sistemlerinin projelendirilmesi
ve kurulması işlerini anahtar teslimi esasına göre yapmak,
f) Şalt merkezleri ve şalt cihazlarını, şalt
sahaların projelendirilmesi, imali ve montaj işlerini anahtar teslimi
esasına göre yapmak,
g) Elektrik motorları ve pompalarını yapmak,
ğ) Enerji üretim, iletim ve dağıtımı ile ilgili her
çeşit teçhizatı üretmek, ticaretini yapmak,
h) Enerji santrallerinin fizibilitesini çıkarmak,
projelendirmek, ihtiyaç duyulan ekipmanın imali ve tedarikini sağlamak
başta olmak üzere enerji santrallerinin ihtiyaçlarına ilişkin her türlü
ticari faaliyeti yapmak, bu santralleri tesis etmek, müşavirlik ve
gözetmenlik hizmeti vermek, testlerini yapmak, devreye almak, her türlü
bakım, onarım ve rehabilitasyon işlerini yapmak,
ı) Enerji sektöründe üretim, iletim, depolama ve
dağıtım tesisleri ile endüstriyel tesisler için her türlü mal, hizmet
danışmanlık ve yapım işlerini üstlenmek, bu tesislerde kullanılan
ekipmanlara ve sistemlere ait test, AR-GE ve ÜR-GE faaliyetlerini
gerçekleştirmek,
i) Bakanlık tarafından belirlenen güç ve türüne
göre lisanslı ve/veya lisanssız elektrik üretim tesislerine ilişkin proje
onay ve kabul işlemlerini Bakanlık adına yürütmek,
j) Enerji sektöründe ihtiyaç duyulan akredite test
laboratuvarı kurmak ve laboratuvar hizmeti vermek,
k) Test ve imal edilmiş ürünlere rapor ve uygunluk
belgesi düzenlemek ve bu konuda kamu kurum ve kuruluşları ile özel sektöre
müşavirlik, danışmanlık, gözetmenlik, raporlama, test ve benzeri hususlarda
hizmet vermek,
l) Faaliyet alanına giren kanun, tüzük, yönetmelik
ve diğer düzenleyici işlemlerle verilen görevler ve bu görevlerle ilgili
olarak Yönetim Kurulunca uygun görülen faaliyetleri yapmak.
(2) Teşekkül, yukarıdaki faaliyetlerini
gerçekleştirebilmek için;
a) Teşekkülün amacı doğrultusunda gerekli plan ve
programları hazırlar ve takip eder, uygulama stratejilerini tespit eder ve
gerçekleştirilmesini sağlar, bu hizmetlerin yerine getirilmesi ve
geliştirilmesi için malî kaynakları temin eder ve bunları arttırır,
b) Müessese ve işletmelerin ihtiyaç duyacağı her türlü
mal ve hizmetin yurt içi ve yurt dışından alınması ile ilgili usul ve
esasları belirler, müessese, bağlı ortaklık, işletme ve iştiraklerde
üretilen her türlü mal ve hizmetin yurt içi ve yurt dışında pazarlanması ve
satılması faaliyetini yürütür, yürüttürür, koordine eder.
c) Gayrimenkulleri tasarruf eder, kiralar, kiraya
verir, kendisine ait veya üçüncü kişilerin maliki oldukları taşınmazlar
üzerinde ipotek, intifa ve irtifak hakları, gayrimenkul mükellefiyeti ve
sair hakları tesis eder. Diğer her türlü ayni, sınaî ve fikrî hakları
üzerinde tasarruf yetkisine sahiptir. Bu haklar ile ilgili olarak malî,
ticarî ve iktisadî taahhütlere girer.
ç) Müessese, bağlı ortaklık, işletme ve iştirakler
arasında koordinasyonu sağlar, çalışmaların verimli ve kârlı olarak yerine
getirilmesinin şartlarını oluşturur ve bunların kanun, tüzük, kararname,
yönetmelik, yönerge, kalkınma planları ve yıllık programlar çerçevesinde
gelişmelerini sağlayacak tedbirler alır ve verilen diğer işleri yapar,
d) Müessese, bağlı ortaklık ve işletmelerce
üretilecek ve satışa sunulacak ürünlerle ilgili fiyat ve tarifeleri tespit
eder,
e) Müessese, bağlı ortaklık ve işletmelerin,
işletme bütçesi tekliflerini faaliyet alanına giren konularda aldıkları
iştirak kararlarını inceleyerek onaylar, yatırımların genel ekonomi ve
enerji politikalarına uyumunu sağlar,
f) Döküm, dövme, işleme, imal, fabrika, imalathane,
atölye ve servis istasyonları kurar veya işletir,
g) Gerekli yedek parça, takım, makine ve teçhizatı
ithal ve ihraç eder veya ettirir, satın alır, kiralar, atıl olanları satar
veya kiraya verir,
ğ) Kara nakliyatı için gerekli vasıtalar satın
alır, ithal veya imal ettirir, kiralar veya kiraya verir,
h) İlgili mevzuat kapsamında, yurt içinde ve yurt
dışında kurulmuş ve kurulacak olan ortaklıklara, şirketlere iştirak eder ve
kurulmuş şirketleri ve teşebbüsleri tamamen veya kısmen hibe veya devir
alır,
ı) Faaliyet alanları ile ilgili olarak AR-GE ve
ÜR-GE çalışmaları yapar, bu amaçla yurt içine ve yurt dışına personelini
gönderebilir,
i) Faaliyet alanları ve Bakanlık tarafından verilen
görevler ile ilgili olarak gerçek ve tüzel kişilerle her türlü işbirliği ve
teknoloji transferi sözleşmeleri imzalayabilir.
j) Taşınmaz malları ile kaynak ve irtifak haklarını
ilgili kanun hükümleri uyarınca kamulaştırma yetkisine sahiptir.
k) Kümelenme çalışmaları yapabilir, bu çalışmalara
katılabilir, küme içerisinde işbirliği ve ticaret yapabilir, SİP’e dahil
olabilir.
(3) Teşekkül, amaç ve faaliyetlerini doğrudan
doğruya veya müessese, bağlı ortaklık, işletme ve iştirak ve diğer
birimleri eliyle de yerine getirir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Teşekkülün
Organları
Teşekkülün
organları
MADDE 7 – (1) Teşekkülün organları, yönetim kurulu ve genel
müdürlüktür.
(2) Yönetim kurulu, Teşekkülün en yüksek seviyede
yetkili ve sorumlu karar organıdır.
(3) Genel müdürlük, Teşekkülün yetkili ve sorumlu
yürütme organıdır.
Teşekkül
yönetim kurulunun oluşumu
MADDE 8 – (1) Yönetim kurulu bir başkan ve beş üyeden
oluşur.
(2) Genel müdür, yönetim kurulu başkanıdır. İlgili
Bakanın teklifi üzerine ortak karar ile atanır.
(3) Yönetim kurulu üyelerinden; ikisi ilgili
Bakanın, biri Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakanın, ikisi teşebbüs
genel müdür yardımcıları arasından ilgili Bakanın teklifi üzerine ortak
karar ile atanır.
(4) Genel müdürün bulunmadığı hallerde, genel
müdürün yönetim kurulu üyeleri arasından görevlendireceği vekil yönetim
kuruluna başkanlık yapar.
Yönetim
kurulu üyelerinin nitelikleri, görev süreleri ve yönetim kurulunun
toplanması
MADDE 9 – (1) Teşekkül yönetim kurulu üyeliklerine atanacakların,
Devlet memurluğuna atanabilme genel şartlarına sahip, yükseköğrenim yapmış
ve teşekkülün faaliyet alanı ile ilgili idari ve mesleki ihtisasa sahip
olmaları şarttır. Ancak, ilgili Bakanın teklifi üzerine atanan üyelerden
birinde idari veya mesleki ihtisasa sahip olma şartı aranmaz.
(2) Teşekkül yönetim kurulu başkan ve üyeleri; bir
başka teşebbüste yönetim kurulu üyesi olamaz ve rakip kuruluşlar ile
menfaat ilişkisi içinde bulunamaz.
(3) Yönetim Kurulu üyelerinin görev süresi üç
yıldır. Görev süresi sona erenler tekrar atanabilirler. Atandıkları usule
göre görevlerinden alınabilirler. Süre dolmadan üyeliğin boşalması veya
üyelik için aranan niteliklerin ve şartların kaybedilmesi halinde, kalan
süreyi tamamlamak üzere atama yapılır.
(4) Yönetim kurulunun toplantı yeri Teşekkülün
merkezidir. Yönetim kurulu, önceden karar almak kaydıyla bir başka yerde de
toplanabilir.
(5) Yönetim Kurulu, genel müdürün daveti üzerine
ayda iki defadan az olmamak üzere üye tamsayısının salt çoğunluğu ile
toplanır ve kararlarını üye tam sayısının salt çoğunluğu ile alır. Oylarda
eşitlik halinde başkanın bulunduğu taraf çoğunluğu sağlamış sayılır.
Toplantı günü ile saatini de gösteren gündem yönetim kurulu başkanı
tarafından tespit edilerek toplantıdan en az yirmi dört saat önce üyelere
dağıtılır. Yönetim Kurulu kararıyla gündemde değişiklik yapılabilir.
(6) Yönetim Kurulu üyeleri de kurul kararı
alınmasına gerek görülen konuların görüşülmesi ve karara bağlanmasıyla
ilgili olarak önerge verebilirler ve önerge en geç ilk yönetim kurulu
toplantısının gündemine alınır.
(7) Olağanüstü hallerde yönetim kurulu, beşinci ve
altıncı fıkralarda belirtilen gündeme göre genel müdürün daveti üzerine
toplanabilir.
(8) Yönetim kurulunda oylar, kabul ve ret şeklinde
kullanılarak imza altına alınır. Çekimser oy kullanılamaz. Ret oyu kullanan
üye, kararın altına ret gerekçesini yazarak imzalar.
(9) Yönetim Kurulu başkan ve üyelerinin bütün
toplantılara katılmaları esastır. Yönetim kurulu üyelerinden mazereti
olanların toplantıdan evvel, mazeretlerini yönetim kurulu başkanlığına
bildirmesi gerekir. Arka arkaya dört toplantıya veya bir yıl içinde toplam
on toplantıya mazeretsiz olarak katılmayan üyeler istifa etmiş sayılır.
Yerlerine kalan süreyi tamamlamak üzere 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname
hükümlerine göre atama yapılır.
(10) Toplantıya katılmayan üyeler yazılı olarak
veya vekil tayin etmek suretiyle oy kullanamazlar.
(11) Yönetim Kurulu kararları, noter tarafından
onaylı karar defterine tarih ve sıra numarası altında yazılır. Karar defterinin
her sayfası toplantıya katılan üyeler tarafından imzalanır.
(12) Yönetim Kurulu kararlarının en geç bir ay
içinde karar defterine yazılıp imza işleminin tamamlanması gerekir.
Teşekkül
yönetim kurulunun görevleri ve yetkileri
MADDE 10
– (1) Yönetim kurulunun görevleri
ve yetkileri aşağıda belirtilmiştir.
a) Kanun, KHK, tüzük, yönetmelik, kalkınma planı ve
yıllık programlar ile bu Ana Statü ve diğer düzenlemeler çerçevesinde
Teşekkül, müessese, bağlı ortaklık ve işletmelerinin faaliyetlerini verimli
ve kârlı olarak yerine getirmeleri için gerekli şartları oluşturacak
esasları ve işletme politikalarını, Teşekkülün vizyonunu, misyonunu, hedef
ve stratejilerini belirlemek, belirlenen amaç ve hedeflerinin
gerçekleştirilmesini sağlamak,
b) Teşekkülün idarî, malî ve teknik yönden düzenli,
verimli ve etkin faaliyette bulunabilmesi için gerekli tedbirleri almak,
c) Teşekkül, müessese, bağlı ortaklık ve işletmeler
arasında koordinasyonu sağlayacak kararları almak,
ç) Teşekkül, müessese, bağlı ortaklık ve işletmelerine
ait yıllık program, bilânço ve netice hesapları ile yıllık ve uzun vadeli
çalışma programlarına uygun olarak hazırlanan faaliyet raporlarını
onaylayarak ilgili mercilere sunmak,
d) Teşekkülün, bağlı ortaklığın ve işletmelerinin
yıllık çalışma programı ve performans hedeflerini görüşüp karara bağlamak,
çalışmaları izlemek, değerlendirmek ve yılsonu faaliyet raporunu onaylamak,
performans hedeflerine ulaşma yeterliliğini değerlendirmek,
e) Teşekkül faaliyetlerinin etkin bir şekilde
yürütülebilmesi için Teşekkülün teşkilat yapısını belirlemek ve gerekli
organizasyonu ve çalışma usullerini belirleyerek ilgili yönetmelik ve
yönergelerin yürürlüğe girmesini sağlamak,
f) Genel müdürün teklifi üzerine, Teşekkül ana
organizasyon şemasında, genel müdür yardımcılarından sonraki birinci ve
ikinci kademede yer alan görevlere kadar genel müdürlük üst birimlerinin
kurulmasına veya kaldırılmasına karar vermek,
g) Genel müdürün teklifi üzerine, bağlı ortaklığın
genel müdür yardımcıları, hukuk müşaviri, daire başkanlıkları, müessese ve
işletme müdürleri ile yönetim kademesindeki diğer personelin atamalarını
yapmak,
ğ) Personele ilişkin hükümler başlıklı 32 nci
maddedeki esaslar çerçevesinde, Teşekkül ve bağlı ortaklık çalışanlarının
ücretlerini tespit etmek,
h) Teşekkül, müessese, bağlı ortaklık ve işletme
bünyesinde üretilen mal ve hizmet fiyatlarını tespit etmek,
ı) Teşekkülün ihtiyaç duyduğu mal ve hizmet alımı
ile yapım işlerinin satın alma yetki limitlerini belirlemek,
i) Teşekkülün ihtiyaçları için taşınmaz alınması,
satılması, takas edilmesi, kamulaştırılması, kendisine veya başkasına ait
taşınmazlar üzerinde ipotek tesis edilmesi veya kaldırılması, kiralanması
veya kiraya verilmesi, aynî ve fikrî hakların alınması ve satılmasına karar
vermek,
j) Genel Müdürlük çalışmalarını izlemek.
(2) Yönetim Kurulu gerekli gördüğü takdirde
yetkilerinin bir bölümünü sınırlarını açıkça belirterek Genel Müdüre
devredebilir. Ancak yetki devri Yönetim Kurulunun sorumluluğunu kaldırmaz.
Genel
Müdürlük
MADDE 11
– (1) Genel Müdürlük;
a) Genel Müdür,
b) Genel müdür yardımcıları,
c) Ana hizmet birimleri, danışma ve denetim
birimleri ile yardımcı birimlerden,
oluşur.
Genel
müdürün görevleri ve yetkileri
MADDE 12
– (1) Genel müdürün görevleri ve
yetkileri aşağıda belirtilmiştir.
a) Teşekkülü; kanun, tüzük, yönetmelik ve bu Ana
Statü hükümleri ile yönetim kurulu kararları doğrultusunda yönetmek,
b) Teşekkülü, idare ve yargı mercilerinde ve üçüncü
kişilere karşı temsil etmek ve temsil yetkisini gerektiğinde devretmek,
c) Bağlı ortaklığın genel müdür yardımcıları, hukuk
müşaviri, grup müdürleri, müessese ve işletme müdürleri ile yönetim
kademesindeki diğer personelin atanmalarını yönetim kuruluna teklif etmek,
ç) Teşekkülün kaynaklarının Teşekkülün amaç ve
hedefleri doğrultusunda verimlilik ve kârlılık esaslarına uygun olarak
kullanılmasını sağlamak,
d) Teşekkül ana organizasyon şemasında, genel müdür
yardımcılarından sonraki birinci ve ikinci kademede yer alan görevlere
kadar Genel müdürlük üst birimlerinin kurulması veya kaldırılmasını yönetim
kuruluna teklif etmek; üçüncü ve daha alt kademede yer alan görevlere kadar
birimler ile müessese ve işletmelerdeki birimlerin kurulması,
değiştirilmesi veya kaldırılmasını onaylamak,
e) Genel müdür yardımcılarının iş bölümünü
belirlemek,
f) Yönetim Kurulu toplantılarının gündemini ve
zamanını belirlemek, toplantıları idare etmek,
g) Yönetim Kurulu kararlarının zamanında ve
etkinlikle yerine getirilmesini sağlamak ve genel müdürlük faaliyetleri
hakkında yönetim kurulunu bilgilendirmek,
h) Teşekkülün ihtiyaçları yazılım ve diğer
ürünlerin satın alınması ve kiralanması ile hizmet alımına karar vermek.
(2) Genel müdür, yönetim kurulunun alt mercilere
devredilemeyeceğini belirterek verdiği yetkiler hariç, sınırlarını açıkça
belirlemek şartıyla yetkilerinden bir kısmını astlarına devredebilir.
Ancak, yetki devri genel müdürün sorumluluğunu kaldırmaz.
(3) Kanun ve diğer mevzuat hükümlerine göre
belirtilen mercilerden izin alınmasını gerektiren konularla ilgili yetki
devri bu iznin alınmasından sonra yapılır.
Genel
müdür yardımcılarının atanması
MADDE 13
– (1) Teşekkülün faaliyet konusuna
uygun yeterli sayıda genel müdür yardımcısı bulunur.
(2) Genel müdür yardımcısı sayısı Yüksek Planlama
Kurulu kararı ile değiştirilebilir.
(3) Teşekkül genel müdür yardımcılarının atanması,
nitelikleri, görev yetki ve sorumlulukları hakkında personel ile ilgili
kanun, KHK ve diğer mevzuat hükümleri uygulanır.
(4) Genel müdür yardımcıları; ilgili Bakanın
teklifi üzerine ortak karar ile atanır.
Genel
müdür yardımcılarının görevleri ve yetkileri
MADDE 14
– (1) Genel müdür yardımcıları,
a) Teşekkül faaliyetlerini genel müdür adına ve
genel müdürün emir ve talimatlarına göre yerine getirmek,
b) Koordinasyonuna verilen görevlerin zamanında ve
etkin olarak yerine getirilmesini sağlamak, gerekli talimatları vermek ve
uygulanmasını sağlamakla,
görevli ve yetkilidirler.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Müesseseler
Müesseselerin
kurulması ve nitelikleri
MADDE 15
– (1) Sermayesinin tamamı
Teşekküle ait işletmeler müessese halinde teşkilatlandırabilir.
(2) Müesseselerin kurulması, kaldırılması, diğer
müesseselerle birleştirilmesi, çalışma konularının genişletilmesi veya
daraltılması, sermayelerinin arttırılması veya azaltılması, işletme
müdürlüğüne dönüştürülmesi; Teşekkül genel müdürünün teklifi ve yönetim
kurulunun kararıyla olur.
(3) Müesseseler, Teşekkül yönetim kurulunun görüşü
alınarak ilgili Bakanlığın teklifi üzerine Yüksek Planlama Kurulu kararı
ile bağlı ortaklık veya iştirak haline getirilebilir.
(4) Müesseseler, statülerinin ticaret sicillerine
kayıt ve ilanı ile tüzel kişilik kazanır.
(5) Müesseselerin statüsünde, müessesenin ticaret
unvanı, çalışma alanı, idare merkezi, tahsis edilmiş sermayesi ve
sorumluluğunun sermayesi ile sınırlı olduğu hususlar yer alır.
(6) İşletmelerin müessese; müesseselerin bağlı
ortaklık haline getirilmesine ve benzeri her türlü yapı değiştirmeye ait
işlemler her türlü vergi, resim ve harçlardan muaftır.
(7) Müesseseler, 233 sayılı Kanun Hükmünde
Kararnamede saklı tutulan hususlar dışında özel hukuk hükümlerine tabidir.
(8) Müesseseler, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve
Kontrol Kanunu ile 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine tabi
değildir.
Müesseselerin
organları
MADDE 16
– (1) Müesseselerin organları;
yönetim komitesi ve müessese müdürlüğüdür.
(2) Yönetim komitesi, müessesenin en yüksek
seviyede karar organıdır.
(3) Müessese müdürlüğü, müessesenin yetkili ve
sorumlu yürütme organıdır.
Müessese
yönetim komitesi
MADDE 17
– (1) Yönetim komitesi bir başkan
ve dört üyeden oluşur.
(2) Yönetim komitesinin başkanı müessese müdürüdür.
(3) Yönetim komitesinin üyeleri müessesenin üst
seviyedeki yöneticileri arasından, teşebbüs genel müdürünün teklifi üzerine
yönetim kurulunca atanır.
(4) Müessese yönetim komitesi üyeliklerine
atanacakların, teşebbüs yönetim kurulu üyelerinin nitelik ve şartlarına
sahip olmaları gerekir.
Yönetim
komitesinin görev ve yetkileri ile toplanması
MADDE 18
– (1) Yönetim komitesi; Teşekkülce
tespit edilen esaslara, işletme bütçesi ve programlara uygun olarak,
verimlilik ve kârlılık ilkeleri doğrultusunda müessesenin yönetimini
sağlayacak kararları almakla görevli ve yetkilidir.
(2) Toplantı yeri müessese merkezidir. Teşekkül
genel müdürünün izni ve müessese ile ilgili başka bir yerde de
toplanabilir.
(3) Yönetim komitesi, başkanın daveti üzerine ayda
iki defadan az olmamak üzere üye tamsayısının salt çoğunluğu ile toplanır.
Toplantı günü ile saatini de gösteren gündem başkan tarafından tespit
edilerek toplantıdan en az yirmi dört saat önce üyelere dağıtılır. Yönetim
komitesi kararıyla gündemde değişiklik yapılabilir.
(4) Yönetim komitesi üyelerinden en az ikisinin,
görüşme konularını gösteren yazılı önergesi üzerine belli günler dışında da
toplantı yapılabilir.
(5) Yönetim komitesi, üye tamsayısının salt çoğunluğu
ile toplanır ve kararlarını çoğunlukla alır. Oylarda eşitlik halinde
başkanın bulunduğu taraf çoğunluğu sağlamış olur.
(6) Yönetim komitesinden karar alınmasını
gerektiren konulara ait teklifler müessese müdürü tarafından komiteye
getirilir ve gündeme alınır.
(7) Yönetim komitesi başkan ve üyelerinin bütün
toplantılara katılmaları esastır. Mazereti olanların durumları toplantıya
ait tutanakta belirtilir.
(8) Olağanüstü hallerde üçüncü fıkrada belirtilen
gündeme göre başkanın daveti üzerine toplanabilir.
(9) Müessese müdürü herhangi bir yönetim komitesi
kararının uygulanmasında ciddi sakıncalar gördüğü ve bu kararda komitece
ısrar edildiği takdirde, konunun önce Teşekkül genel müdürü tarafından
incelenmesini isteyebilir. Genel müdür gerekli görürse konunun Teşekkül
yönetim kurulunca incelenerek kesin çözüme kavuşturulmasını ister. Bu
hususta Teşekkül genel müdürünün talimatı alınıncaya veya Teşekkül yönetim
kurulu karar verinceye kadar yönetim komitesi kararı uygulanmaz. Teşekkül
genel müdürünün talimatına veya Teşekkül yönetim kurulu kararına uyulması
zorunludur.
Müessese
müdürü
MADDE 19
– (1) Müessese müdürü, Teşekkül
genel müdürünün teklifi üzerine yönetim kurulunca atanır.
(2) Müessese müdürü olarak atanabilmek için en az
dört yıl kamu kurum ve kuruluşlarında olmak üzere toplam asgari sekiz yıl
başarı ile çalışmış olmak ve genel müdürde aranan diğer niteliklere sahip
bulunmak gerekir.
Müessese
müdürünün görev ve yetkileri
MADDE 20
– (1) Müessese müdürü; müesseseyi,
kanun, tüzük, yönetmelik hükümleri ile Yönetim kurulu ve yönetim komitesi
kararları doğrultusunda yönetir.
(2) Müessese müdürü, idare ve yargı mercilerinde ve
üçüncü kişilere karşı müesseseyi temsil eder. Temsil yetkisini gerektiğinde
devredebilir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
İşletmeler,
Bağlı Ortaklıklar ve İştirakler
İşletmelerin
kuruluşu
MADDE 21
– (1) İşletmeler, Teşekkül genel
müdürünün teklifi ve yönetim kurulunun kararı ile kurulur.
Bağlı
ortaklıkların kuruluşu
MADDE 22
– (1) Bağlı ortaklıklar;
a) Bir müessesenin bağlı ortaklık haline
getirilmesi,
b) Teşekkülün, iştiraklerdeki hissesinin yüzde
ellinin (% 50) üstüne çıkması,
c) Teşekkülün, sermayesinde yüzde elliden (% 50)
fazla hisseye sahip olduğu yeni bir şirket kurulması,
şeklinde oluşur.
(2) Mevcut müesseselerin veya işletmelerin bağlı
ortaklık haline getirilmesi Yüksek Planlama Kurulu, yeni bağlı ortakların
kurulması ise Bakanlar Kurulu Kararı ile olur.
Bağlı
ortaklıklara uygulanacak hükümler
MADDE 23
– (1) Sermayelerinin en az yüzde
doksanbiri (% 91) Teşekküle ait olan bağlı ortaklıkların genel kurulu ve
denetçileri bulunmaz.
(2) Özel kesim; bağlı ortaklıktaki hisse oranı
yüzde yirmi (% 20) ile yüzde kırk (% 40) arasında ise yönetim kurulunda bir
üye, yüzde kırk (% 40) ve daha fazla ise iki üye bulundurma hakkına sahip
olur.
(3) Bağlı ortaklık genel müdürü hariç, Teşekkülün
payını temsil etmek üzere atanmış olan bütün yönetim kurulu üyeleri ile
denetçiler başka bir bağlı ortaklık veya iştirakte yönetim, denetim ve
tasfiye kurulu üyesi olamazlar.
(4) Teşekkülü temsilen, bağlı ortaklık yönetim kurulu
üyesi olarak görev alacakların hisse senedi verme yükümlülüğü, Teşekkül
tarafından yerine getirilir.
(5) Yönetim kurulunun toplanması ve diğer
hususlarda Ana sözleşme ve yürürlükteki Türk Ticaret Kanunu hükümleri
uygulanır.
(6) Bağlı ortaklık genel müdürü, Teşekkül ve bağlı
ortaklık yönetim kurulunca alınan kararların uygulanması ve bağlı
ortaklığın yönetiminde gereken gayret ve basireti göstermekle yükümlü ve
aksine davranışlardan sorumludur.
(7) Bağlı Ortaklıkların kadrolarına, bağlı ortaklık
yönetim kurulunun kararı ve Teşekkülün izni ile atama yapılır. Teşekkül ile
bağlı ortaklıklar veya bağlı ortaklıkların kendi aralarındaki personel
nakli, karşılıklı olarak muvafakat alınmak kaydıyla Teşekkülün izni ile
yapılır.
(8) Teşekkül, bağlı ortaklık ve iştiraklere işletme
organizasyonları ile bütçeleri, faaliyet raporları, plan ve programları ve
işletme ile ilgili malî, idari, ticarî, hukukî ve teknik konularda yardımcı
olur.
(9) Teşekkül, bağlı ortaklıklar için her türlü
krediyi alabilir, kefalet ve garanti verebilir, finansal yardımda bulunabilir,
bunun için gerekli tedbir ve kararlar alabilir. Bunların satışlarından
doğan her çeşit alacakları devir alabilir, devir ve ciro edebilir.
(10) Bağlı ortaklıkların yıllık periyodik
teftişleri Teşekkül tarafından yerine getirilir. Teşekkül gerektiğinde
bağlı ortaklıklarda inceleme ve soruşturma yapabilir.
(11) Bağlı ortaklık, Teşekkül yönetim kurulu
tarafından tespit edilen yatırım, plânlama ve pazarlama ana hedeflerine
göre hareket eder.
Bağlı
ortaklıkların yönetim kurulu, genel müdürü ve atamalar
MADDE 24
– (1) Bağlı ortaklıkların yönetim
kurulu, genel müdür dahil beş üyeden oluşur.
(2) Bağlı ortaklıkların genel müdürleri ile kamu
kesimini temsil eden yönetim kurulu üyelerinde, Teşekkül genel müdürü ve
yönetim kurulu üyeleri için öngörülen nitelik ve şartlar aranır.
(3) Genel müdür, ilgili bakanın teklifi üzerine
ortak kararla atanır. Bağlı ortaklık genel müdürü aynı zamanda yönetim
kurulunun başkanıdır.
(4) Yönetim kurulunun en çok iki üyesi, özel kesimi
oluşturan ortaklıkların hisselerinin her yüzde yirmisi (% 20) için yönetim
kurulunda bir temsilci bulundurma hakkına sahip oldukları dikkate alınarak
genel kurulca seçilir.
(5) Yönetim kurulunun, genel müdür ile özel kesim
temsilcilerinin dışında kalan ve Teşekkülü temsil edecek üyelerinden biri
Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu bakan, diğerleri Teşekkülün ilgili
olduğu bakan tarafından atanır.
(6) Bağlı ortaklık genel müdür yardımcıları
Teşekkül yönetim kurulu tarafından atanır.
Bağlı
ortaklık denetçilerinin seçimi
MADDE 25
– (1) Bağlı ortaklıkların denetim
kurulu üç üyeden oluşur.
(2) Özel kesimi oluşturan hisselerin toplam olarak
yüzde yirmiyi (% 20) geçmesi halinde; özel kesimi temsil eden üyeler, kendi
aralarında oya katılanların çoğunluğu ile bu kesimi temsilen bir üye
seçerler.
(3) Denetim kurulunun geri kalan iki üyesinden biri
ilgili bakanlık, diğeri Hazine Müsteşarlığının Bağlı Olduğu Bakan ve
gerektiğinde üçüncü üye Teşekkül tarafından kendi mensupları arasından ya
da dışarıdan atanır.
(4) Denetçilerde, yönetim kurulu üyesi için gerekli
nitelik ve şartlar aranır. Ancak, denetçilerden birinde mesleki ihtisas
şartı aranmayabilir.
Bağlı
ortaklık yönetim kurulunun ibrası
MADDE 26
– (1) Bağlı ortaklıkların, bilânço
ve kâr-zarar cetvellerini hazırlamaları ve en geç Mart ayı sonuna kadar
Sayıştay’a göndermeleri zorunludur.
(2) Sayıştay’ın bağlı ortaklığa ilişkin raporunu
hazırlaması ve en geç Mayıs ayı sonuna kadar Teşekküle ve bağlı ortaklığa
göndermesi gerekir.
(3) Bağlı ortaklık genel kurulu en geç haziran ayının
sonuna kadar toplanır ve Sayıştay’ın raporunu da dikkate alarak,
kararlarını verir.
(4) Genel kurul kararlarına ilişkin tutanak üç iş
günü içinde Sayıştay’a gönderilir. Sayıştay bağlı ortaklık genel kurulunca
alınan kararı, Teşekkül hakkında düzenleyeceği raporda değerlendirir.
İştiraklerin
teşkili ve nitelikleri
MADDE 27
– (1) Teşekkül veya bağlı
ortaklığın bir anonim şirkete iştiraki, Teşekkülün önerisi üzerine Yüksek
Planlama Kurulu kararı ile yapılır.
(2) Bir anonim şirkete iştirak için Teşekkül veya
bağlı ortaklığın şirket sermayesine katılma payının en az yüzde on beş (%
15) olması gerekir. Bu oran ortaklığın sermaye artırması halinde de yüzde
on beş (% l5)'den aşağı düşürülemez.
(3) Aynı iştirake birden fazla bağlı ortaklık
katılamaz.
(4) Teşekkül iştiraklerine ait hisse senetlerinin
mülkiyeti Teşekküle, bağlı ortaklık iştiraklerine ait hisse senetlerinin
mülkiyeti ise bağlı ortaklığa aittir.
İştiraklerin
yönetimi
MADDE 28
– (1) Teşekkül ve bağlı
ortaklıklara ait iştiraklerin yönetim kurullarında, Teşekkül ve bağlı ortaklığı
temsilen her yüzde onbeş (% 15) hisse için en az bir üye bulundurulur.
KHK’nın geçici 2 nci maddesi hükümleri saklıdır.
(2) Teşekkül ve bağlı ortaklık temsilcileri,
Teşekkülün veya bağlı ortaklığın kendi mensupları arasından ve imkân
dâhilinde iştirakin bulunduğu yere en yakın Teşekkül veya bağlı ortaklık
birimi içinde veya dışarıdan Teşekkül veya bağlı ortaklığın yönetim
kurulunun göstereceği adaylar arasından seçilirler.
(3) Teşekkül veya bağlı ortaklık, 30 uncu maddenin
üçüncü fıkrasında belirtilen Türk Ticaret Kanunu gereğince ortakların haiz
oldukları bütün haklara sahiptir.
(4) Teşekkül ve bağlı ortaklığa ait iştiraklerin
bilânço ve netice hesapları, Teşekkül ve bağlı ortaklıkların yıllık
faaliyet raporlarına eklenir.
(5) Teşekkül ve bağlı ortaklığın herhangi bir
iştirakindeki hisse oranı % 20 ve daha az ise en az bir, % 20’den fazla ise
en az iki denetçi bulunur.
ALTINCI BÖLÜM
Mali Hükümler,
Tasfiye ve Denetim
Plan, program, bütçe, gelir ve giderler, bilânço,
netice hesapları ve faaliyet raporları
MADDE 29
– (1) Teşekkül, yatırım ve işletme
faaliyetlerini plan, program ve bütçelere dayalı olarak yürütmek ve bağlı
ortaklıklarının da aynı esaslara uymasını sağlamakla yükümlüdür.
(2) Teşekkülün bağlı ortaklıklarını da kapsayan
yıllık genel yatırım ve finansman programı takvim yılı başından en az
yetmiş beş gün önce Bakanlar Kurulunca karara bağlanır.
(3) Teşekkül ve bağlı ortaklıkların işletme
bütçeleri, her hesap dönemi için, yıllık genel yatırım ve finansman programındaki
hedefler esas alınarak hazırlanır ve yönetim kurulunca onaylanır. İlgili
Bakanlığın veya Teşekkülün gerekli görmesi durumunda daha uzun devreler
için işletme bütçesi hazırlanabilir.
(4) Yıllık yatırım ve finansman programlarında
değişiklik yapılması halinde, bu değişikliğe uygun olarak işletme
bütçelerinde de gerekli düzeltmeler yapılır.
(5) Teşekkül ve bağlı ortaklıkların, kesinleşen
yıllık genel yatırım ve finansman programlarının birer örneği; Hazine
Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakanlığa, Kalkınma Bakanlığına, Sayıştay’a ve
ilgili bakanlıklara, işletme bütçeleri ise Genel Müdürlükçe ilgili
Bakanlığa ve Sayıştay’a gönderilir.
(6) Teşekkül, kalkınma planına göre yapılması
gereken yatırımlara ait malî, ekonomik ve teknik çalışmaları zamanında
yaparak projelerini hazırlar ve bağlı ortaklıklarının aynı esaslar
çerçevesinde hazırladıkları projeleri ekleyerek takvim yılı başından yedi
ay önce ilgili Bakanlığa ve Kalkınma Bakanlığına gönderir.
(7) Teşekkül; Bağlı ortaklıklar arasında teknik
projelerde ihtiyaçlar doğrultusunda standardizasyonun sağlanması amacı ile
teknik yardım yapar ve koordinasyonu sağlar.
(8) İlgili Bakanlık Teşekkül ve bağlı
ortaklıklarının projeleri üzerinde gerekli incelemeleri yaparak, bunları yıllık
genel yatırım ve finansman programına dâhil edilmek üzere aynı yılın
haziran ayı sonuna kadar Kalkınma Bakanlığına ve Hazine Müsteşarlığının
bağlı olduğu Bakanlığa gönderir.
(9) Projesi hazır olmayan yatırıma başlanamaz.
(10) Bilânçolar ve netice hesapları, İktisadi
Devlet Teşekkülleri Tekdüzen Muhasebe Sistemine göre belirlenen tiplere
uygun olarak, ait oldukları yılı izleyen üçüncü ayın sonuna kadar
hazırlanır ve faaliyet raporlarıyla birlikte Sayıştay’a gönderilir.
Tasfiye
MADDE 30
– (1) 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname
kapsamındaki müessese, bağlı ortaklık, işletme ve işletme birimlerinin ve
iştiraklerin tasfiyesi, devir, satış ve işletme haklarının verilmesi kararı
Yüksek Planlama Kurulu tarafından verilir, bu karar 2983 sayılı
Tasarrufların Teşviki ve Kamu Yatırımlarının Hızlandırılması Hakkındaki
Kanunun öngördüğü esaslara göre yine Yüksek Planlama Kurulu tarafından
yürütülür.
(2) Tasfiye, devir, satış ve işletme haklarından
elde edilerek Hazineye aktarılan hâsılaya karşılık, tasfiye, devir, satış
veya işletme hakkının verilmesi işlemine tabi değerlerin Teşekkül
hesaplarında kayıtlı değeri, Teşekkülün veya bağlı ortaklığın sermayesinden
tenzil edilir.
(3) Gerçek ve tüzel kişilerin Türk Ticaret
Kanunundan doğan hakları saklıdır.
Denetleme
MADDE 31
– (1) Teşebbüsler, müesseseler ve
bağlı ortaklıklar, Sayıştay’ın malî, idarî ve teknik yönden sürekli
denetimine tabidir.
YEDİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son
Hükümler
Personele
ilişkin hükümler
MADDE 32
– (1) Teşekkül, müessese ve bağlı
ortaklık personeli hakkında 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ve Kamu
İktisadi Teşebbüsleri Personel Rejimi esaslarını düzenleyen 399 sayılı
Kanun Hükmünde Kararname hükümleri uygulanır.
Diğer
haklar ve görevler
MADDE 33
– (1) Teşekkülün amaç ve faaliyet
alanı, Hazineye intikal eden hisse senetleri, diğer haklar, tahvil çıkarma
ve diğer konularda 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükümleri uygulanır.
Kaldırılan
Hükümler
MADDE 34
– (1) 07/08/2015 tarihli 8879
sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde yayımlanan Türkiye Elektromekanik
Sanayi Anonim Şirketi Esas Sözleşmesi yürürlükten kaldırılmıştır.
Ana
statüye aykırı olmayan hükümler
GEÇİCİ
MADDE 1 – (1) Bu Ana Statüye
aykırı olmamak üzere Türkiye Elektromekanik Sanayi Anonim Şirketi’nin
mevcut yönetmelik, yönerge ve sirküleri yenileri yürürlüğe girinceye kadar
devam eder.
(2) Teşekkülün, bu Ana Statünün yayımlanmasından
önce iştirak ettiği şirketlerdeki hukuki durumu ve Türk Ticaret Kanunu
çerçevesindeki hakları geçerliliğini korumaya devam eder.
Yürürlük
MADDE 35
– (1) Bu Ana Statü Resmî Gazete’de
yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 36
– (1) Bu Ana Statü hükümlerini
Türkiye Elektromekanik Sanayi Anonim Şirketi Yönetim Kurulu yürütür.
Eki için tıklayınız
|