|
Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları
Kurumundan:
TÜRKİYE FİNANSAL RAPORLAMA STANDARTLARININ İLK
UYGULAMASINA İLİŞKİN TÜRKİYE FİNANSAL RAPORLAMA
STANDARDI (TFRS 1) HAKKINDA TEBLİĞ SIRA NO: 146’DA
DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR TEBLİĞ
(SIRA NO: 121)
MADDE 1 – 3/5/2009 tarih ve 27217
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türkiye Finansal Raporlama Standartlarının
İlk Uygulamasına İlişkin Türkiye Finansal Raporlama Standardı (TFRS 1)
Hakkında Tebliğ Sıra No:146’nın Ek 1’inde yer alan “Türkiye Finansal
Raporlama Standardı 1 (TFRS 1) Türkiye Finansal Raporlama Standartlarının
İlk Uygulaması” Standardının;
a) 29 ve 29A paragrafları aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
“29. D19A paragrafı uyarınca, daha önce finansal
tablolara alınmış olan bir finansal varlığın, gerçeğe uygun değer değişimi
kâr veya zarara yansıtılarak ölçülen finansal varlık olarak tanımlanmasına
izin verilir. Bu şekilde tanımlanan finansal varlıkların, tanımlanma
tarihindeki gerçeğe uygun değerleri ile önceki finansal tablolardaki
sınıflandırmaları ve defter değerleri dipnotlarda açıklanır.
29A. D19 paragrafı uyarınca, daha önce finansal
tablolara alınmış olan bir finansal yükümlülüğün, gerçeğe uygun değer
değişimi kâr veya zarara yansıtılarak ölçülen finansal yükümlülük olarak
tanımlanmasına izin verilir. Bu şekilde tanımlanan finansal
yükümlülüklerin, tanımlanma tarihindeki gerçeğe uygun değerleri ile önceki
finansal tablolardaki sınıflandırmaları ve defter değerleri dipnotlarda açıklanır.”
b) 39B paragrafı aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
“39B. [Silinmiştir]”
c) 39F paragrafından sonra gelmek üzere aşağıdaki
39G paragrafı eklenmiştir.
“39G. [Silinmiştir]”
ç) 39U paragrafı aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
“39U. [Silinmiştir]”
d) 39Y paragrafı aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
“39Y. TFRS 9 Finansal Araçlar (2017 Sürümü), 29,
B1–B6, D1, D14, D15, D19 ve D20 paragraflarını değiştirmiş, 39B, 39G ve 39U
paragraflarını silmiş ve 29A, B8–B8G, B9, D19A–D19C, D33, E1 ve E2 paragraflarını
eklemiştir. TFRS 9 uygulandığında söz konusu değişiklikler de uygulanır.”
e) B1, B2, B3, B4, B5 ve B6 paragrafları ile B2 ve
B4 paragraflarından önceki başlıklar aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“B1. İşletme aşağıdaki istisnaları uygular:
(a) Finansal varlık ve yükümlülüklerin finansal
tablo dışı bırakılması (B2 ve B3 paragrafları),
(b) Korunma muhasebesi (B4 - B6 paragrafları),
(c) Kontrol gücü olmayan paylar (B7 paragrafı),
(d) Finansal varlıkların sınıflandırılması ve
ölçümü (B8 - B8C paragrafları),
(e) Finansal varlıkların değer düşüklüğü (B8D - B8G
paragrafları),
(f) Saklı türev ürünler (B9 paragrafı) ve
(g) Devlet kredileri (B10-B12 paragrafları).
Finansal
varlıkların ve finansal yükümlülüklerin finansal tablo dışı bırakılması
B2. B3 paragrafında izin verilen durum hariç olmak
üzere, TFRS’leri ilk kez uygulayan bir işletme, TFRS’lere geçiş tarihinde
veya sonrasında gerçekleşen işlemlere, TFRS 9’da yer alan finansal tablo
dışı bırakma hükümlerini ileriye yönelik olarak uygular. Örneğin, TFRS’lere
geçmeden önceki muhasebe ilkeleri çerçevesinde, TFRS’lere geçiş tarihinden
önce gerçekleşen bir işlem sonucunda finansal tablo dışı bırakılmış olan
türev olmayan finansal varlık veya yükümlülükler, TFRS’ler çerçevesinde
yeniden finansal tablolara alınmaz (daha sonraki bir işlem veya olay sonucunda
finansal tablolara alınmasının gerektiği durumlar hariç).
B3. Geçmişteki işlemler sonucunda finansal tablo
dışı bırakılan finansal varlık veya yükümlülüklere TFRS 9’un uygulanması
için gerekli olan bilginin, bu işlemlerin ilk kez muhasebeleştirildiği
tarihte elde edilmiş olması şartıyla, B2 paragrafında yer alan hükme bağlı
kalınmaksızın, işletme seçtiği bir tarihten itibaren TFRS 9’u geriye dönük
olarak uygulayabilir.
Korunma
muhasebesi
B4. TFRS 9’da öngörüldüğü şekilde, TFRS’lere geçiş
tarihinde işletme:
(a) Tüm türev araçları gerçeğe uygun değerleri
üzerinden ölçer ve
(b) TFRS’lere geçmeden önceki muhasebe ilkelerine
göre varlık veya yükümlülükmüş gibi raporlanan türev araçlardan kaynaklanan
ertelenmiş tüm kazanç ve kayıpları iptal eder.
B5. İşletme, TFRS 9 uyarınca korunma muhasebesinin
şartlarını taşımayan korunma ilişkilerini (korunma aracının tek başına
satılan bir opsiyon veya bir net satılan opsiyon
olduğu veya döviz kuru riski dışındaki bir riske yönelik gerçekleştirilen
nakit akış değişkenliğinden korunma işlemi kapsamında korunan kalemin bir
net pozisyon olduğu çoğu korunma ilişkisini), TFRS açılış finansal durum
tablosuna yansıtmaz. Ancak, TFRS’lere geçmeden önceki muhasebe ilkelerine
göre net pozisyonun korunan kalem olarak tanımlanmış olduğu durumlarda,
TFRS’lere geçiş tarihinden sonra olmamak üzere, TFRS’ler uyarınca net
pozisyondaki münferit bir kalemin veya TFRS 9’un 6.6.1 paragrafında yer
alan hükümlerin karşılanması halinde bir net pozisyonun, korunan kalem
olarak tanımlanabilmesi mümkündür.
B6. TFRS’lere geçiş tarihinden önceki bir tarihte
bir işlemin, TFRS 9’da yer alan korunma muhasebesine ilişkin şartları
taşımayan bir korunma işlemi kapsamında tanımlanması durumunda, korunma
muhasebesine son verilmesi amacıyla TFRS 9’un 6.5.6 ve 6.5.7 paragrafları
uygulanır. TFRS’lere geçiş tarihinden önce gerçekleştirilen işlemler,
geriye dönük olarak korunma işlemi kapsamında tanımlanamazlar.”
f) B8 paragrafı ile bu paragraftan önce gelen
başlık aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve B8 paragrafından sonra gelmek
üzere B8A, B8B, B8C, B8D, B8E, B8F ve B8G paragrafları ile B8D
paragrafından önce gelmek üzere ilgili başlık eklenmiştir.
“Finansal
araçların sınıflandırılması ve ölçümü
B8. Bir finansal varlığın TFRS 9’un 4.1.2 ya da 4.1.2A paragraflarındaki şartları sağlayıp sağlamadığı,
TFRS’lere geçiş tarihinde geçerli olan durum ve şartlar dikkate alınarak
değerlendirilir.
B8A. TFRS’lere geçiş tarihinde
mevcut olan durum ve şartlar dikkate alınarak, TFRS 9’un B4.1.9B - B4.1.9D
paragraflarına göre paranın değiştirilmiş zaman değeri unsurunun
değerlendirilmesinin işletme için uygulanabilir olmaması durumunda, işletme
söz konusu finansal varlığın sözleşmeye bağlı nakit akış özelliklerini,
TFRS 9’un B4.1.9B - B4.1.9D paragraflarında yer alan paranın zaman değeri
unsurunun değiştirilmesine ilişkin hükümleri göz önünde bulundurmadan,
TFRS’lere geçiş tarihinde mevcut olan durum ve şartları dikkate alarak
değerlendirir. (Bu durumda işletme, TFRS 7’nin 42R paragrafını da uygular
ancak TFRS 9’un 7.2.4 paragrafına yapılan atıflar TFRS 7’nin 42R
paragrafını ve finansal varlığın ilk defa finansal tablolara alınmasına
yapılan atıflar TFRS’lere geçiş tarihini ifade eder).
B8B. TFRS’lere geçiş tarihinde
mevcut olan durum ve şartlar dikkate alınarak, erken ödeme özelliğinin gerçeğe
uygun değerinin TFRS 9’un B4.1.12(c) paragrafına göre önemsiz olup
olmadığının değerlendirilmesinin işletme için uygulanabilir olmaması
durumunda, işletme söz konusu finansal varlığın sözleşmeye bağlı nakit akış
özelliklerini, erken ödeme özelliğine ilişkin TFRS 9’un B4.1.12
paragrafında yer alan erken ödeme özelliğine ilişkin istisnayı göz önünde
bulundurmadan TFRS’lere geçiş tarihinde mevcut olan durum ve şartları
dikkate alarak değerlendirir. (Bu durumda işletme TFRS 7’nin 42S
paragrafını da uygular ancak TFRS 9’un 7.2.5 paragrafına yapılan atıflar,
TFRS 7’nin 42S paragrafını ve finansal varlığın ilk defa finansal tablolara
alınmasına yapılan atıflar TFRS’lere geçiş tarihini ifade eder).
B8C. TFRS 9’da yer alan etkin faiz yönteminin
geriye dönük olarak uygulanabilir olmaması durumunda (TMS 8’de tanımlandığı
şekilde), finansal varlığın veya yükümlülüğün TFRS'lere geçiş tarihindeki
gerçeğe uygun değeri, finansal varlığın TFRS'lere geçiş tarihindeki yeni brüt
defter değeri veya finansal yükümlülüğün TFRS'lere geçiş tarihindeki yeni
itfa edilmiş maliyetidir.
Finansal
varlıklarda değer düşüklüğü
B8D. TFRS 9’un 5.5
Bölümünde yer alan değer düşüklüğüne ilişkin hükümler, B8E–B8G ve E1–E2
paragrafları uyarınca geriye dönük olarak uygulanır.
B8E. TFRS’lere geçiş tarihinde, finansal aracın ilk
defa finansal tablolara alındığı tarihteki (veya kredi taahhütleri ve
finansal teminat sözleşmeleri için TFRS 9’un 5.5.6 paragrafına göre geri
dönülemez bir taahhüde taraf olunan tarihteki) kredi riskinin
belirlenmesinde aşırı maliyet veya çabaya katlanılmadan elde edilebilen,
makul ve desteklenebilir bilgiler kullanılır ve bu kredi riski, TFRS’lere
geçiş tarihindeki kredi riski ile karşılaştırılır (ayrıca bakınız: TFRS
9’un B7.2.2–B7.2.3 paragrafları).
B8F. İlk defa finansal tablolara alma tarihinden
itibaren kredi riskinde önemli bir artış olup olmadığı belirlenirken
aşağıdakiler uygulanabilir:
(a) TFRS 9’un 5.5.10 ve B5.5.22 - B5.5.24
paragraflarında yer alan hükümler ve
(b) Finansal aracın vadesinin
geçtiğine ilişkin bilgi esas alınarak, ilk defa finansal tablolara
alınmasından bu yana kredi riskinde meydana gelen önemli artışlar
tanımlanmak suretiyle değer düşüklüğü hükümlerinin uygulanacak olması
durumunda, sözleşmeye bağlı ödemelerin vadesi 30 günden fazla geçmiş olan
finansal araçlar için TFRS 9’un 5.5.11 paragrafındaki aksi ispat edilebilir
ön kabul.
B8G. TFRS’lere geçiş tarihinde,
finansal aracın ilk defa finansal tablolara alınmasından bu yana kredi
riskinde önemli bir artış olup olmadığının belirlenmesinin aşırı maliyet
veya çaba gerektirmesi durumunda, finansal araç finansal tablo dışı
bırakılıncaya kadar, her raporlama tarihinde ömür boyu beklenen kredi
zararlarına eşit tutarda bir zarar karşılığı finansal tablolara alınır
(finansal araç raporlama tarihinde düşük kredi riskine sahip olmadığı
sürece ki bu durumda B8F(a) paragrafı uygulanır).”
g) B8 paragrafından sonra gelmek üzere aşağıdaki B9
paragrafı eklenmiştir.
“B9. TFRS’leri ilk kez uygulayan bir işletme, bir
saklı türev ürünün esas üründen ayrıştırılmasının ve ayrı bir türev ürün
olarak muhasebeleştirilmesinin gerekip gerekmediğini, sözleşmeye taraf
olunduğu tarih ve TFRS 9’un B4.3.11 paragrafı uyarınca yeniden
değerlendirmenin öngörüldüğü tarihten daha geç olanında mevcut olan
şartları dikkate alarak değerlendirir.”
ğ) B12 paragrafı aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
“B12. B10 ve B11 paragraflarında yer alan hükümler
ve sağlanan rehberlik, önceden gerçeğe uygun değer değişimi kâr veya zarara
yansıtılan olarak finansal tablolara alınan finansal araçların
sınıflandırılmasıyla ilgili D19-D19C paragraflarında tanımlanan
istisnaların kullanılmasını engellemez.”
h) D1 paragrafının (j), (k), (l), (m), (n), (o),
(p), (q), (r), (s) ve (t) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(j) Önceden finansal tablolara alınmış finansal
araçların tanımlaması (D19-D19C paragrafları),
(k) Finansal varlık veya yükümlülüklerin ilk defa
finansal tablolara alınması sırasında gerçeğe uygun değerlerinin ölçümü
(D20 paragrafı),
(l) Maddi duran varlıklar içerisinde yer alan
hizmetten çekmeye (yedeğe çekme) ilişkin hükümler (D21 ve D21A
paragrafları),
(m) TFRS Yorum 12’ye göre muhasebeleştirilen
finansal varlıklar veya maddi olmayan duran varlıklar (D22 paragrafı),
(n) Borçlanma maliyetleri (D23 paragrafı),
(o) Müşterilerden varlık transferleri (D24
paragrafı),
(p) Finansal yükümlülüklerin özkaynak araçlarıyla
ödenmesi (D25 paragrafı),
(q) Aşırı oranda yüksek enflasyon (D26-D30
paragrafları),
(r) Müşterek anlaşmalar (D31 paragrafı),
(s) Yüzey madeninin üretim aşamasındaki dekapaj
maliyetleri (D32 paragrafı),
(t) Finansal olmayan bir kalemin alımına veya
satımına ilişkin sözleşmelerin tanımlanması (D33 paragrafı),”
ı) D14 ve D15 paragrafları aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
“D14. İşletmenin bireysel finansal tablo
hazırlaması durumunda TMS 27, bağlı ortaklıklardaki, iş ortaklıklarındaki
ve iştiraklerdeki yatırımların aşağıdaki şekilde muhasebeleştirilmesini
gerektirir:
(a) Maliyet bedeli üzerinden veya
(b) TFRS 9 çerçevesinde.
D15. TFRS’leri ilk kez uygulayan bir işletmenin bu
tür bir yatırımı TMS 27 çerçevesinde maliyet bedeli üzerinden ölçmesi
durumunda, söz konusu yatırım, TFRS bireysel açılış finansal durum
tablosunda:
(a) TMS 27 uyarınca belirlenen maliyet bedeli ya da
(b) Tahmini maliyeti üzerinden ölçülür. Bu
yatırımın tahmini maliyeti:
(i) Yatırımın, işletmenin TFRS’leri uygulamaya
başladığı tarihteki bireysel finansal tablolarında yer alan gerçeğe uygun
değeri ya da
(ii) Söz konusu tarih itibarıyla, yatırımın
TFRS’lere geçmeden önceki muhasebe ilkelerine göre belirlenmiş defter
değeridir.
Bağlı ortaklık, iş ortaklığı ve iştirakteki
yatırımını, tahmini maliyet değeri kullanarak ölçmeyi tercih eden TFRS’leri
ilk kez uygulayan bir işletme, bu yatırımlarını ölçerken yukarıdaki (i) ya
da (ii) alt bentlerinden herhangi birini seçebilir.”
i) D19 paragrafından önce gelen başlık ile D19,
D19A, D19B ve D19C paragrafları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Önceden
finansal tablolara alınmış finansal araçların tanımlanması
D19. TFRS 9, bir finansal yükümlülüğün (belirli
kıstasları karşılaması durumunda) gerçeğe uygun değer değişimi kâr veya
zarara yansıtılan finansal yükümlülük olarak tanımlanmasına izin verir. Bu
hükme bağlı kalınmaksızın, finansal yükümlülüğün TFRS’lere geçiş tarihinde
TFRS 9’un 4.2.2 paragrafında belirtilen kıstasları sağlaması şartıyla,
işletmenin bu tarihte yükümlülüğü gerçeğe uygun değer değişimi kâr veya
zarara yansıtılan olarak tanımlamasına izin verilir.
D19A. Bir finansal varlık, TFRS’lere geçiş
tarihinde mevcut olan durum ve şartlar esas alınarak, TFRS 9’un 4.1.5
paragrafı uyarınca gerçeğe uygun değer değişimi kâr veya zarara
yansıtılarak ölçülen finansal varlık olarak tanımlanabilir.
D19B. Özkaynak aracına yapılan bir yatırım,
TFRS’lere geçiş tarihinde mevcut olan durum ve şartlar esas alınarak, TFRS
9’un 5.7.5 paragrafı uyarınca gerçeğe uygun değer değişimi diğer kapsamlı
gelire yansıtılan olarak tanımlanabilir.
D19C. Gerçeğe uygun değer değişimi kâr veya zarara
yansıtılan olarak tanımlanan bir finansal yükümlülük için, TFRS’lere geçiş
tarihindeki mevcut olan durum ve şartlar esas alınarak, TFRS 9’un 5.7.7
paragrafındaki uygulamanın, kâr ya da zararda bir muhasebe uyumsuzluğuna
neden olup olmayacağı belirlenir.”
j) D20 paragrafı ile bu paragraftan önce gelen
başlık aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“İlk defa
finansal tablolara alınırken finansal varlık veya yükümlülüklerin gerçeğe
uygun değerlerinin ölçümü
D20. İşletme, 7 ve 9 uncu paragraflarda yer alan
hükümlere bağlı kalmaksızın, TFRS 9’un B5.1.2A(b) paragrafında belirtilen
hükümleri ileriye yönelik olarak, TFRS’lere geçiş tarihinde veya sonrasında
gerçekleşen işlemlere uygulayabilir.”
k) D33 paragrafından önce gelmek üzere aşağıdaki
başlık eklenmiş ve D33 paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Finansal
olmayan bir kalemin alımına veya satımına ilişkin sözleşmelerin
tanımlanması
D33. TFRS 9, finansal olmayan bir kalemin alımına
veya satımına ilişkin sözleşmelerin bazılarının başlangıçta, gerçeğe uygun
değer değişimi kâr veya zarara yansıtılan olarak tanımlanmasına izin verir
(bakınız: TFRS 9’un 2.5 paragrafı). Bu hükme bağlı
kalmaksızın, işletmenin, TFRS’lere geçiş tarihi itibarıyla mevcut olan
sözleşmelerin gerçeğe uygun değer değişimi kâr veya zarara yansıtılan
olarak tanımlamasına ancak bu sözleşmelerin bu tarihte TFRS 9’un 2.5 paragrafındaki hükümleri karşılaması ve işletmenin
bütün benzer sözleşmeleri bu şekilde tanımlaması durumunda izin verilir.”
l) E1 ve E2 paragrafları ile E1 paragrafından önce
gelen başlık aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Karşılaştırmalı
bilgilerin TFRS 9 açısından yeniden düzenlenmesine ilişkin hükme yönelik
istisna
E1. İşletmenin TFRS’leri ilk kez
uyguladığı raporlama döneminin 1 Ocak 2019’dan önce başlaması ve işletmenin
TFRS 9’u (2017 Sürümü) uygulaması durumunda, TFRS 7 Finansal Araçlar:
Açıklamalar’ın zorunlu kıldığı açıklamalar TFRS 9 kapsamındaki kalemlerle
ilgili olduğu ölçüde, TFRS’lerin ilk kez uygulandığı finansal tablolardaki
karşılaştırmalı bilgilerin, TFRS 7 veya TFRS 9 (2017 Sürümü) ile uyumlu
olması gerekli değildir. Bu tür işletmeler için, TFRS’lere geçiş
tarihine yapılan atıflar, sadece TFRS 7 ve TFRS 9’un (2017 Sürümü)
uygulanması açısından, TFRS’lerin ilk kez uygulandığı raporlama döneminin
başlangıcını ifade eder.
E2. TFRS’lere geçişin ilk yılında TFRS 7 ve TFRS 9
(2017 Sürümü) ile uyumlu olmayan karşılaştırmalı bilgi sunmayı tercih eden
bir işletme:
(a) TFRS 9 kapsamındaki kalemler hakkındaki
karşılaştırmalı bilgilere ilişkin TFRS 9’da yer alan hükümler yerine
TFRS’lere geçmeden önceki muhasebe ilkelerinde yer alan hükümleri uygular.
(b) Bu bilgiyi hazırlamak için kullandığı esas ile
birlikte bu durumu açıklar.
(c) Karşılaştırmalı döneme
ilişkin raporlama tarihindeki finansal durum tablosu (diğer bir ifadeyle,
TFRS’lere geçmeden önceki muhasebe ilkelerine göre karşılaştırmalı bilgi
içeren finansal durum tablosu) ile TFRS’lerin ilk kez uygulandığı raporlama
döneminin (başka bir ifadeyle, TFRS 9 (2017 Sürümü) ve TFRS 7 ile uyumlu
bilgi içeren ilk dönemin) başladığı tarihteki finansal durum tablosu
arasındaki düzeltmeleri, muhasebe politikasındaki değişikliklerden
kaynaklanan düzeltmeler gibi ele alır ve TMS 8’in 28(a)-(e) ve (f)(i)
paragraflarında öngörülen açıklamaları yapar. 28(f)(i) paragrafı sadece karşılaştırmalı döneme
ilişkin raporlama tarihindeki finansal durum tablosunda sunulan tutara
uygulanır.
(d) TFRS’lerde yer alan belirli hükümlere uyumun,
finansal tablo kullanıcılarının belirli işlem, olay ve şartların işletmenin
finansal durumu ve finansal performansı üzerindeki etkilerini anlamalarında
yetersiz kalması durumunda, ek açıklamaların yapılması amacıyla TMS 1’in
17(c) paragrafını uygular.”
MADDE 2 –
Bu Tebliğ yayımlandığı tarihte
yürürlüğe girer.
MADDE 3 –
Bu Tebliğ hükümlerini Kamu
Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu Başkanı yürütür.
|