|
Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi Başkanlığı)’ndan:
VERGİ USUL KANUNU GENEL TEBLİĞİ
(SIRA NO: 486)
Giriş
MADDE 1 – (1) Serbest meslek erbabı, işletme hesabı esasına
göre defter tutan mükellefler ile basit usule tabi olan mükelleflerin
kayıtlarının elektronik ortamda tutulması, bu mükelleflerden defter tutmak
zorunda olanların defterlerinin bu kayıtlardan hareketle elektronik ortamda
oluşturulması ve saklanması, vergi beyannamesi, bildirim ve dilekçelerin
elektronik ortamda verilebilmesi ile elektronik ortamda belge
düzenlenebilmesi amacıyla geliştirilen Defter-Beyan Sistemi bu Tebliğin
konusunu oluşturmaktadır.
(2) Kurumlar vergisi mükelleflerinden işletme
hesabı esasına göre defter tutmalarına Bakanlıkça müsaade edilenler,
bilanço esasına göre defter tutan mükellefler ile gelirleri sadece ücret,
gayrimenkul sermaye iradı, menkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve
iratlardan veya bunların birkaçından veyahut tamamından oluşan gelir
vergisi mükellefleri bu Sistemi kullanamayacaktır.
Amaç
MADDE 2 –
(1) Defter-Beyan Sistemi ile
vergisel ve ticari işlemlerin elektronik ortamda kayıt altına alınması,
kayıtlardan hareketle defter ve beyannamelerin elektronik olarak
oluşturulması ve muhafaza edilmesi, bu sayede yükümlülüklere ilişkin
bürokratik işlemlerin ve uyum maliyetlerinin azaltılması, kayıt dışı
ekonomi ile etkin bir şekilde mücadele edilmesi ve vergiye gönüllü uyum
seviyelerinin artırılması amaçlanmaktadır.
Yetki
MADDE 3 –
(1) 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı
Vergi Usul Kanununun1 175 inci maddesinin üçüncü fıkrasında
Maliye Bakanlığının, muhasebe kayıtlarını bilgisayar programları
aracılığıyla izleyen mükellefler ile bu bilgisayar programlarını üreten
gerçek ve tüzel kişilerce uyulması gereken kuralları ve bilgisayar
programlarının içermesi gereken asgarî hususlar ile standartları ve
uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkili olduğu hükmü yer
almaktadır.
(2) Söz konusu Kanunun mükerrer 242 nci maddesinin
ikinci fıkrasında;
“Elektronik defter, şekil hükümlerinden bağımsız
olarak bu Kanuna göre tutulması zorunlu olan defterlerde yer alması gereken
bilgileri kapsayan elektronik kayıtlar bütünüdür.
Elektronik belge, şekil hükümlerinden bağımsız
olarak bu Kanuna göre düzenlenmesi zorunlu olan belgelerde yer alan
bilgileri içeren elektronik kayıtlar bütünüdür.
Elektronik kayıt, elektronik ortamda tutulan ve
elektronik defter ve belgeleri oluşturan, elektronik yöntemlerle erişimi ve
işlenmesi mümkün olan en küçük bilgi ögesini ifade eder.
Bu Kanunda ve diğer vergi kanunlarında defter,
kayıt ve belgelere ilişkin olarak yer alan hükümler elektronik defter,
kayıt ve belgeler için de geçerlidir. Maliye Bakanlığı, elektronik defter,
belge ve kayıtlar için diğer defter, belge ve kayıtlara ilişkin usul ve
esaslardan farklı usul ve esaslar belirlemeye yetkilidir.
Maliye Bakanlığı; elektronik defter, belge ve
kayıtların oluşturulması, kaydedilmesi, iletilmesi, muhafaza ve ibrazı ile
defter ve belgelerin elektronik ortamda tutulması ve düzenlenmesi
uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye, elektronik ortamda
tutulmasına ve düzenlenmesine izin verilen defter ve belgelerde yer alması
gereken bilgileri internet de dahil olmak üzere her türlü elektronik bilgi
iletişim araç ve ortamında Maliye Bakanlığına veya Maliye Bakanlığının gözetim
ve denetimine tabi olup, kuruluşu, faaliyetleri, çalışma ve denetim
esasları Bakanlar Kurulunca çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenecek olan
özel hukuk tüzel kişiliğini haiz bir şirkete aktarma zorunluluğu getirmeye,
bilgi aktarımında uyulacak format ve standartlar ile uygulamaya ilişkin
usul ve esasları tespit etmeye, bu Kanun kapsamına giren işlemlerde
elektronik imza kullanım usul ve esaslarını düzenlemeye ve denetlemeye yetkilidir.”
hükümlerine yer verilmiştir.
(3) Mezkûr Kanunun 227 nci maddesinin birinci
fıkrasında, aksine hüküm olmadıkça, Vergi Usul Kanununa göre tutulan ve
üçüncü şahıslarla olan münasebet ve muamelelere ait olan kayıtların tevsikinin
mecburi olduğu, dördüncü fıkrasında ise Maliye Bakanlığının, düzenlenmesi
mecburi olan belgelerde bulunması gereken zorunlu bilgileri belirlemeye
yetkili olduğu hükümleri yer almaktadır.
(4) Diğer taraftan Maliye Bakanlığının söz konusu
Kanunun mükerrer 257 nci maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendi
ile “mükellef ve meslek grupları itibariyle muhasebe usul ve esaslarını
tespit etmeye, bu Kanuna göre tutulmakta olan defter ve belgeler ile
bunlara ilaveten tutulmasını veya düzenlenmesini uygun gördüğü defter ve
belgelerin mahiyet, şekil ve ihtiva etmesi zorunlu bilgileri belirlemeye,
bunlarda değişiklik yapmaya; bedeli karşılığında basıp dağıtmaya veya
üçüncü kişilere bastırıp dağıtmaya veya dağıttırmaya, bunların kayıtlarını
tutturmaya, bu defter ve belgelere tasdik, muhafaza ve ibraz zorunluluğu
getirmeye veya kaldırmaya, bu Kanuna göre tutulacak defter ve düzenlenecek
belgelerin tutulması ve düzenlenmesi zorunluluğunu kaldırmaya”, (3)
numaralı bendi ile “tutulması ve düzenlenmesi zorunlu defter, kayıt ve
belgelerin mikro film, mikro fiş veya elektronik bilgi ve kayıt araçlarıyla
yapılması veya bu kayıt ortamlarında saklanması hususunda izin vermeye veya
zorunluluk getirmeye, bu şekilde tutulacak defter ve kayıtların
kopyalarının Maliye Bakanlığında veya muhafaza etmekle görevlendireceği
kurumlarda saklanması zorunluluğu getirmeye, bu konuda uygulama usul ve
esaslarını belirlemeye”, (4) numaralı bendi ile ise “bu Kanunun 149 uncu
maddesine göre devamlı bilgi vermek zorunda olanlardan istenilen bilgiler
ile beyanname, bildirim, yazı, dilekçe, tutanak, rapor ve diğer belgelerin,
şifre, elektronik imza veya diğer güvenlik araçları kullanılmak suretiyle
internet de dâhil olmak üzere her türlü elektronik bilgi iletişim araç ve
ortamında verilmesine, beyanname, bildirim, yazı, dilekçe, tutanak, rapor
ve diğer belgelerin yetki verilmiş gerçek veya tüzel kişiler aracı
kılınarak gönderilmesi hususlarında izin vermeye, standart belirlemeye veya
zorunluluk getirmeye, beyanname, bildirim, yazı, dilekçe, tutanak, rapor ve
diğer belgeler ile bilgilerin aktarımında uyulacak format ve standartlar
ile uygulamaya ilişkin usul ve esasları tespit etmeye, bu zorunluluk veya
standartları beyanname, bildirim, yazı, dilekçe, tutanak, rapor ve diğer
belgeler veya bilgi ve işlem çeşitleri, mükellef grupları ve faaliyet
konuları itibarıyla ayrı ayrı uygulatmaya ya da belirlemeye, kanuni
süresinden sonra kendiliğinden veya pişmanlık talepli olarak verilen
beyannameler üzerine düzenlenen tahakkuk fişi ve/veya ihbarnameler ile
süresinden sonra verilen bildirim, yazı, dilekçe, tutanak, rapor ve diğer
belgelere istinaden düzenlenen ihbarnameleri, mükellefe, vergi sorumlusuna
veya bunların elektronik ortamda beyanname, bildirim, yazı, dilekçe,
tutanak, rapor ve diğer belgeleri gönderme yetkisi verdiği gerçek veya
tüzel kişiye elektronik ortamda tebliğ etmeye, bildirim, yazı, dilekçe,
tutanak, rapor ve diğer belgelere ilişkin yapılan işlemlerin sonuçlarını
internet de dâhil olmak üzere her türlü elektronik bilgi iletişim araç ve ortamında
ilgili kişilere göndermeye ve bunların uygulanmasına ilişkin usul ve
esasları belirlemeye,” yetkili olduğu hüküm altına alınmış ve anılan
maddenin beşinci fıkrasında, kanuni süresi geçtikten sonra kendiliğinden
veya pişmanlık talepli olarak verilen beyannamelerin elektronik ortamda
gönderilmesi üzerine elektronik ortamda düzenlenen tahakkuk fişi ve/veya
ihbarnameler ile elektronik ortamda verilme zorunluluğu getirilen bildirim,
yazı, dilekçe, tutanak, rapor ve diğer belgelerin süresinden sonra verilmesi
üzerine elektronik ortamda düzenlenen ihbarnamelerin mükellef, vergi
sorumlusu veya bunların elektronik ortamda beyanname, bildirim, yazı,
dilekçe, tutanak, rapor ve diğer belgeleri gönderme yetkisi verdiği gerçek
veya tüzel kişiye elektronik ortamda iletileceği ve bu iletinin tahakkuk
fişi ve/veya ihbarnamenin muhatabına tebliği yerine geçeceği hükmüne yer
verilmiştir.
(5) Anılan Kanunun 28 inci maddesinin ikinci
fıkrasında, beyannamenin elektronik ortamda gönderilmesi halinde, tahakkuk
fişinin elektronik ortamda düzenleneceği ve mükellef veya elektronik
ortamda beyanname gönderme yetkisi verilmiş gerçek veya tüzel kişiye
elektronik ortamda iletileceği, bu iletinin, tahakkuk fişinin mükellefe
tebliği yerine geçeceği hükme bağlanmıştır.
(6) 1 Sıra No.lu Elektronik Defter Genel Tebliğinin2
(2) numaralı ayrımında, “Elektronik Kayıt”, “elektronik ortamda tutulan ve
elektronik defter ve belgeleri oluşturan, elektronik yöntemlerle erişimi ve
işlenmesi mümkün olan en küçük bilgi ögesi”, “Elektronik Defter”, “şekil
hükümlerinden bağımsız olarak Vergi Usul Kanununa ve/veya Türk Ticaret
Kanununa göre tutulması zorunlu olan defterlerde yer alması gereken
bilgileri kapsayan elektronik kayıtlar bütünü” şeklinde tanımlanmış, (7-e)
numaralı ayrımında, “Elektronik defter tutanların faaliyet hacmi, teknolojik
kısıtlar ve benzeri nedenlerle, başta veri bütünlüğü, kaynağın ve içeriğin
garanti altına alınması olmak üzere elektronik defter oluşturulması,
kaydedilmesi, onaylanması, muhafazası ve ibrazı ile ilgili olarak mali
mühür veya elektronik imza yerine başka yöntemlerin kullanılmasına karar
verilebileceği gibi uygulamadan yararlanmaya ilişkin özel esaslar
belirlenebilir.” ve (7-f) numaralı ayrımında ise “Bu Tebliğ kapsamında, www.edefter.gov.tr
adresinde duyurulan defterler elektronik ortamda tutulabilir.”
açıklamalarına yer verilmiştir.
Tanım ve
kısaltmalar
MADDE 4 – (1) Bu Tebliğde geçen;
a) Bakanlık: Maliye Bakanlığını,
b) Basit Usule Tabi Mükellef: 31/12/1960 tarihli ve
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun3 47 ve 48 inci maddelerinde
yazılı şartları topluca haiz olup kazançları mezkûr Kanunun 46 ncı
maddesinde belirtilen usuller çerçevesinde tespit edilenleri,
c) Başkanlık: Gelir İdaresi Başkanlığını,
ç) Defter-Beyan Sistemi (Sistem): Serbest meslek
erbabı, işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler ile basit
usule tabi olan mükelleflerin kayıtlarının elektronik ortamda tutulmasına,
bu kayıtlardan serbest meslek erbabı ile işletme hesabı esasına göre defter
tutanların defterlerinin elektronik olarak oluşturulması ve saklanmasına,
vergi beyannameleri, bildirim ve dilekçelerin elektronik olarak
verilebilmesine, elektronik ortamda belge düzenlenebilmesine imkan tanıyan
ve kapsamda yer alan mükelleflerin Başkanlık veri tabanında yer alan diğer
bilgilerini mükelleflerin bilgisine sunan sistemi,
d) İşletme Hesabı Esasına Göre Defter Tutan
Mükellef: Kazançları 193 sayılı Kanunun 39 ve 55 inci maddelerine göre
tespit edilen ve 213 sayılı Kanunun 176, 178, 193, 194 ve 213 üncü
maddeleri gereğince defter tutanları,
e) Meslek Mensubu: 1/6/1989 tarihli ve 3568 sayılı
Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu4
kapsamında görev yapan serbest muhasebeci ve serbest muhasebeci mali
müşaviri,
f) Meslek Odası: 7/6/2005 tarihli ve 5362 sayılı
Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları Kanunu5 kapsamında esnaf
ve sanatkârlar tarafından kurulan odaları,
g) Serbest Meslek Erbabı: 193 sayılı Kanunun 66 ncı
maddesinde tanımlanan, kazançları mezkûr Kanunun 67 nci maddesine göre
tespit edilen ve 213 sayılı Kanunun 210 uncu maddesinde tarif edilen defteri
tutan mükellefleri,
ifade eder.
Başvuru
MADDE 5 – (1) Defter-Beyan Sistemini kullanmak zorunda olan
mükelleflerin, Sistemi kullanmaya başlayacakları takvim yılından önceki
ayın son gününe kadar (bu gün dahil) www.defterbeyan.gov.tr adresi
üzerinden veya gelir vergisi yönünden bağlı oldukları vergi dairesi
aracılığıyla başvuru yapmaları gerekmektedir.
(2) Söz konusu başvuruyu;
a) Basit usule tabi mükellefler,
- Kendileri,
- Aralarında bu Tebliğin ekinde (Ek:1) yer alan
“Defter-Beyan Sistemi Kullanımı Aracılık ve Sorumluluk Sözleşmesi (Meslek
Odaları ile Basit Usulde Vergilendirilen Üyeleri İçin)” düzenledikleri
meslek odaları veya
- 340 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği
ekinde yer alan “Elektronik Beyanname Gönderme Aracılık ve Sorumluluk
Sözleşmesi” imzaladıkları meslek mensupları aracılığıyla,
b) İşletme hesabı esasına göre defter tutan
mükellefler ile serbest meslek kazancı elde eden mükellefler ise
- Kendileri veya
- 340 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği
ekinde yer alan “Elektronik Beyanname Gönderme Aracılık ve Sorumluluk
Sözleşmesi” düzenledikleri meslek mensupları aracılığıyla
yapabileceklerdir.
(3) Defter-Beyan Sisteminin uygulanmaya
başlanmasından sonra mükellefiyet tesis ettiren ve söz konusu Sistemi
kullanmak zorunda olan mükellefler, kendileri veya yukarıda belirtildiği
şekilde aracılık ve sorumluluk yetkisi verdiği kişiler aracılığıyla işe başlama
bildiriminin verildiği günü izleyen yedinci iş günü mesai saati sonuna
kadar gelir vergisi yönünden bağlı oldukları vergi dairesine başvuru
yapacaklardır. Söz konusu başvuru işe başlama bildiriminin verildiği günü
izleyen yedinci iş gününün sonuna (saat 23.59’a) kadar www.defterbeyan.gov.tr
adresi üzerinden de yapılabilecektir.
(4) Basit usule tabi mükelleflerden;
(a) Sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı
belge düzenlediği veya kullandığı tespit edilenlerin, bu hususun
kendilerine tebliğ edildiği tarihi takip eden aybaşından önce,
(b) Mevcut işine 193 sayılı Kanunun 51 inci
maddesinde belirtilen faaliyetleri ilave edenlerin, bu faaliyetlere ilişkin
işe başlama bildiriminin verildiği günü izleyen yedinci iş günü sonuna
kadar,
(c) İşletme hesabı esasına göre defter tutacak olan
mükelleflerin defter tutmaya başlamadan önceki takvim yılının son gününe
(bu gün dâhil) kadar,
kendileri veya yukarıda belirtildiği şekilde
aracılık ve sorumluluk yetkisi verdiği kişiler aracılığıyla gelir vergisi
yönünden bağlı oldukları vergi dairesi ya da www.defterbeyan.gov.tr adresi
üzerinden başvuru yapmaları gerekmektedir.
(5) (a) 213 sayılı Kanunun 179 uncu maddesi
gereğince, ikinci sınıfa geçerek işletme hesabı esasına göre defter tutacak
olan mükelleflerin, söz konusu maddede belirtilen şartların tahakkuk ettiği
takvim yılının son gününe (bu gün dâhil) kadar,
(b) Gerçek usulde vergilendirilmekte iken 193
sayılı Kanunun 46 ncı maddesinde yer alan düzenleme gereği basit usule tabi
olmayı yazı ile talep eden mükelleflerin ise anılan maddede belirtilen
şartların gerçekleştiği takvim yılının son gününe (bu gün dâhil) kadar
kendileri veya yukarıda belirtildiği şekilde
aracılık ve sorumluluk yetkisi verdiği kişiler aracılığıyla www.defterbeyan.gov.tr
adresi üzerinden elektronik ortamda veya gelir vergisi yönünden bağlı
oldukları vergi dairesine başvuru yapmaları gerekmektedir.
(6) Tebliğ ekinde (Ek:1) yer alan sözleşmenin
değişen koşullara uygun güncel versiyonu Başkanlık tarafından www.defterbeyan.gov.tr
adresi üzerinden yayımlanacaktır.
Sisteme
giriş, kullanıcı kodu ve şifre temini
MADDE 6 –
(1) Defter-Beyan Sistemine
kullanıcı kodu veya Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Numarası (TCKN) ve şifre
bilgileri kullanılarak www.defterbeyan.gov.tr adresi üzerinden giriş
yapılacaktır.
(2) Sisteme giriş sırasında kullanılacak şifre
bilgisi, mükellef veya noterden yetkilendirdiği kişi tarafından gelir
vergisi yönünden bağlı olunan vergi dairesine yapılacak başvuru ile
alınabilecektir.
(3) Şifrenin vergi dairesine başvurularak talep
edilmesi halinde, vergi dairesi tarafından muhataba müracaat anında
sistemden üretilecek şifreyi ihtiva eden kapalı bir zarf verilecektir.
Şifre zarfının muhataba tesliminde, “... Vergi Dairesi
Başkanlığı/Müdürlüğünün ....... vergi kimlik numaralı mükellefi .......’ya
Defter-Beyan Sistemi ve İnternet Vergi Dairesi işlemlerinde kullanılmak
üzere kullanıcı kodu ve şifreyi ihtiva eden zarf, kapalı olarak teslim edilmiştir.”
şeklinde bir “Teslim Tutanağı” tanzim edilecek ve söz konusu tutanak,
mükellef veya yetkilendirdiği kişi, müdür/vergi dairesi müdürü veya müdür
yardımcısı tarafından tarih konulmak suretiyle imzalanacaktır. Tanzim
edilen teslim tutanağı ilgili vergi dairesinde muhafaza edilecektir.
(4) Şifre bilgisi bulunmayan meslek mensupları 340
Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ekinde yer alan “Elektronik
Beyanname Gönderme Aracılık Yetkisi Talep Formu”nu, meslek odaları ise 15
Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Sirküleri ekinde yer alan “Basit Usulde
Vergilendirilen Mükelleflerin Beyannamelerinin Elektronik Ortamda
Gönderilmesine Aracılık Yetkisi Talep Formu”nu doldurmak suretiyle bağlı
oldukları vergi dairesine müracaat ederek kullanıcı kodu ve şifre temin
edebileceklerdir.
(5) Sistemin kullanılması için mükellef, meslek
mensubu ya da meslek odası tarafından kullanıcı kodu ve şifre teminine
yönelik olarak yapılan başvuruların değerlendirilmesinde, 340 Sıra No.lu
Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile elektronik beyanname uygulamasına
ilişkin ilgili diğer mevzuat dikkate alınacaktır.
(6) Tebliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce vergi
dairelerinden elektronik beyanname gönderebilmek için temin edilen
kullanıcı kodu ve şifre bilgisi ile Sisteme giriş yapılabilecektir.
(7) Sistemi kullanacak mükellef, meslek mensubu
veya meslek odaları istemeleri halinde, çalışanlarını Sistemin belirli
fonksiyonlarını kullanmak üzere Sistem kullanıcısı olarak tanımlayabilecek
ve yetkilendirebileceklerdir. Bu durumda, tanımlanan kişilerin Sisteme
girişte kullanacakları şifreler, Defter-Beyan Sistemi içerisinden
elektronik ortamda üretilerek kullanıcıya gösterilecektir. Bu şekilde
Sistem kullanıcısı olarak tanımlanan kişiler, kendileri için oluşturulan
kullanıcı kodu ve şifreyi kullanarak Sisteme giriş yapabileceklerdir.
(8) Başkanlık, gelişen bilgi teknolojilerini
dikkate alarak Sisteme giriş ya da şifre oluşturma yöntemlerinde değişiklik
veya ilave yapmaya ve bunları Sistem üzerinde kullandırmaya yetkilidir.
Kayıt
zamanı
MADDE 7 – (1) İşlemlerin defterlere kaydı, ait oldukları aya
ait katma değer vergisi beyannamesinin verilmesi gereken son günden fazla
geciktirilemez.
(2) Takvim yılının son ayına ait kayıtlar, takvim
yılına ait gelir vergisi beyannamesinin verilmesi gereken son gün saat 23:59’a
kadar yapılabilir.
(3) Basit usule tabi mükelleflerin alış ve
giderleri ile satış ve hasılatlarına ilişkin üçer aylık kayıtlar, izleyen
ayın sonuna kadar Sisteme kaydedilir.
Yanlış
kayıtların düzeltilmesi
MADDE 8 – (1) Defter ve kayıtlara rakam veya yazıların
yanlış girilmesi durumunda, Tebliğde kayıt zamanına ilişkin olarak
belirlenen süreler zarfında, Sistem üzerinden yanlış kayıt
güncellenebilecek veya iptal edilerek doğru kayıt aynı yöntemle tekrar
girilebilecektir.
Sistem
üzerinden tutulabilecek defterler
MADDE 9 – (1) Defter-Beyan Sistemi üzerinden, işletme
defteri, çiftçi işletme defteri, serbest meslek kazanç defteri, amortisman
defteri, envanter defteri, damga vergisi defteri, ambar defteri ile bitim
işleri defteri elektronik ortamda tutulabilecektir.
(2) Hekimler tarafından protokol defterine, borsa
acentaları ile noterler ve noterlik görevini ifa ile mükellef olanlar
tarafından ise resmi defterlerine yapılan kayıtlardan bağımsız olarak, mükellefiyete
ilişkin olarak yapılan işlemlerin kayıt zamanına yönelik süreler içerisinde
Sisteme kaydedilmesi gerekmektedir.
(3) Mükellefler, üzerinden amortisman ayrılan
kıymetler ile bunların amortismanlarını, Sistem üzerinden tutacakları
envanter defterinde, amortisman defterinde veya amortisman listesinde
gösterebilecektir.
(4) İşletme hesap hülasası (özeti), zirai kazanç hesap
özeti, serbest meslek hesap hülasası (özeti) ile basit usul hesap özeti
yapılan kayıtlardan hareketle Sistem tarafından üretilecektir.
(5) Defter-Beyan Sistemi vasıtasıyla elektronik
ortamda tutulan defterlerin açılış onayı; ilk defa veya yeniden işe başlama
ile sınıf değiştirme hallerinde kullanmaya başlamadan önce, izleyen
faaliyet dönemlerindeki açılış onayları ise defterlerin kullanılacağı
faaliyet döneminin ilk gününde Başkanlık tarafından elektronik olarak
yapılır. Açılış onayı 213 sayılı Kanunda öngörülen tasdik hükmündedir.
(6) Defterlere ait oldukları takvim yılının son
ayını takip eden dördüncü ayın sonuna kadar Başkanlık tarafından elektronik
ortamda kapanış onayı yapılır.
(7) Defter-Beyan Sistemi üzerinden tutulan
defterler, 213 sayılı Kanun kapsamında geçerli kanuni defter olarak kabul
edilecektir.
(8) Defter-Beyan Sistemi kullanmakla yükümlü olan
mükelleflerden defter tutmak zorunda olanların kâğıt ortamında tuttukları
defterlerin hukuki geçerliliği bulunmamaktadır.
(9) Basit usule tabi mükelleflerin alış ve
giderleri ile satış ve hasılatlarına ilişkin bilgiler Sistem üzerinden kayıt
altına alınacak ve görüntülenebilecektir.
(10) Başkanlık, Sistem üzerinden tutulan defterlere
ilişkin format ve standartlarda değişiklik yapabileceği gibi kayıt oluşturma
süreçleri ile veri güvenliğine ilişkin standartlara uyma zorunluluğu
getirebilir. Bu zorunluluk mükellef grupları itibarıyla
farklılaştırılabilir.
Sistem
üzerinden tutulan defterlerin muhafaza ve ibrazı
MADDE 10
– (1) Defter-Beyan Sistemi üzerinde
tutulan defterlerin, kullanıcı denetiminin kullanıcı kodu, şifre ve diğer
güvenlik mekanizmaları ile elektronik ortamda gerçekleştirilmesi, Sistemin
kullanımına ilişkin tüm işlemlerin elektronik olarak yapılması ve her
işleme ait logların kayıt altına alınmasına bağlı olarak kaynağının inkâr
edilemezliği söz konusu olduğundan mükelleflerce ayrıca kâğıt ortamında
saklanmasına gerek bulunmamaktadır.
(2) Sistem üzerinden defterlerin görüntülenmesi,
yazdırılması veya çeşitli dosya formatları ile indirilmesi (kaydedilmesi)
mümkün olmakla birlikte, bu şekilde indirilmiş (kaydedilmiş) olan
defterlerin hukuki geçerliliği bulunmamaktadır.
(3) Sistem üzerinden tutulan defter ve kayıtların
muhafaza yükümlülüğü Başkanlığa aittir. Başkanlık mükellef, meslek mensubu
ya da meslek odası tarafından girilen kayıtları ve bu kayıtlardan hareketle
oluşan defterleri elektronik ortamda muhafaza edecek ve mükelleflerin
kullanımına hazır halde bulunduracaktır.
(4) Kendisinden mükellefiyetine ilişkin defter ve
kayıtlarının ibrazı talep edilen mükellefler, talepte bulunan birim ile
ibrazı talep edilen bilgilerin mahiyetini ibraz talep yazısının bir örneği
ile birlikte ibraz süresinin sonundan en geç 10 gün önce gelir vergisi
yönünden bağlı olduğu vergi dairesi aracılığıyla Başkanlığa bildirecektir.
Başkanlık bu bildirime ilişkin usul ve esaslar ile bildirim yöntem ve
içeriğinin belirlenmesi konusunda yetkilidir.
(5) İlgili makamlar tarafından defter ve
kayıtlarının ibrazı istenilen mükellefe ulaşılamaması ya da ibraz yazısının
mükellefe tebliğ edilememesi hallerinde, bu durumu tevsik eden belgelerle
birlikte mükellefin bağlı olduğu vergi dairesi aracılığıyla Başkanlığa
başvurulacaktır.
(6) Başkanlık, istenildiğinde defterlerin kağıt,
elektronik, manyetik veya optik araçlar vasıtasıyla eksiksiz ve okunabilir
şekilde ibraz edilmesine yönelik önlemleri almak ve ibraza yönelik farklı
usuller belirlemek konusunda yetkilidir.
Sistem
üzerinden elektronik belge düzenlenmesi
MADDE 11
– (1) 213 sayılı Kanun kapsamında
düzenlenme zorunluluğu bulunan fatura ve fatura yerine geçen vesikalar,
serbest meslek makbuzu, müstahsil makbuzu, gider pusulası, sevk irsaliyesi
ve benzer diğer vesikalar, özel mevzuatlarında yer alan düzenlemelere uygun
olarak, Defter-Beyan Sistemi üzerinden veya bu Sistem vasıtasıyla
elektronik ortamda düzenlenebilecektir.
Sistemin
kullanımına ilişkin hususlar
MADDE 12
– (1) Sistem üzerinden işlem ve
kayıt yapılması, defter oluşturulması, kaydedilmesi, muhafazası ve ibrazı,
beyanname, bildirim ve dilekçe hazırlanması ve gönderilmesi, elektronik
belge düzenlenmesi ile diğer kullanım şekillerine ilişkin standartlar,
kurallar, usuller ve bunlarda yapılacak değişiklikler ile kılavuzlar www.defterbeyan.gov.tr
adresi üzerinden duyurulur ve yayımlanır.
(2) Başkanlık, mücbir sebep halleri, bölgesel veya
yurt genelini ilgilendiren uzun süreli elektrik veya internet kesintileri,
siber saldırı gibi gerek Başkanlık gerekse mükellef, meslek mensubu ya da
meslek odaları açısından Defter-Beyan Sistemini kullanılamaz hale getiren
koşulların varlığı halinde, Sistem kapsamında yer alan belge, kayıt,
defter, beyanname, bildirim ve dilekçelerin belirlenecek süreler dâhilinde
elektronik ortam haricinde düzenlenmesi, muhafaza edilmesi ve Tebliğde
belirlenen sürelerin uzatılması ile bahse konu koşulların ortadan
kalkmasının ardından söz konusu işlemlerin Sisteme aktarılmasına ilişkin
usul ve esasları belirleme konusunda yetkilidir.
Sistemi
kullanma yetkisi
MADDE 13
– (1) Defter-Beyan Sistemi
üzerinden defter tutma, beyanname ve bildirim gönderebilme işlemleri, 3568
sayılı Kanun ve ilgili mevzuat düzenlemeleri uyarınca vergi beyannamelerini
meslek mensuplarına;
a) İmzalatmak zorunda olan mükelleflerden,
- Kendisine elektronik beyanname gönderebilmek için
kullanıcı kodu, parola ve şifre verilenlerin kendileri veya meslek
mensupları tarafından,
- Diğerleri için meslek mensupları tarafından,
b) İmzalatma yükümlülüğü olmayan mükelleflerden,
- Kendisine elektronik beyanname gönderebilmek için
kullanıcı kodu, parola ve şifre verilenlerin kendileri veya meslek
mensupları ya da basit usule tabi olan mükellefler açısından bağlı
oldukları meslek odaları tarafından,
- Diğerleri için meslek mensupları ya da basit
usule tabi olan mükellefler açısından bağlı oldukları meslek odaları
tarafından,
yapılabilecektir.
(2) Defter-Beyan Sistemini meslek mensubu veya
meslek odası aracılığıyla kullanan mükellefler de Sistemi, herhangi bir
işlem yapmadan bilgilenme amacıyla görüntüleme yapmak suretiyle
kullanabileceklerdir.
(3) Meslek mensuplarının adına işlem yapacakları
mükellefler ile 340 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ekinde yer
alan “Elektronik Beyanname Gönderme Aracılık ve Sorumluluk Sözleşmesi”ni,
üyeleri adına işlem yapacak odaların ise üyeleri ile Tebliğin ekinde (Ek:1)
yer alan “Defter-Beyan Sistemi Kullanımı Aracılık ve Sorumluluk Sözleşmesi
(Meslek Odaları ile Basit Usulde Vergilendirilen Üyeleri İçin)” yapması
gerekmektedir.
(4) Tebliğin ekinde (Ek:1) yer alan Sözleşmenin
düzenlenmesi, sona ermesi ya da iptal/fesih edilmesi durumlarında
Başkanlığa elektronik ortamda yapılacak bildirimlerde 340 Sıra No.lu Vergi
Usul Kanunu Genel Tebliğinin (V-2) numaralı bölümünde düzenlenen usul ve
esaslar geçerli olacaktır.
Sistemden
çıkış
MADDE 14
– (1) Defter-Beyan Sistemini
kullanan mükelleflerin ölümü veya gaipliği, mükellefiyetinin sonlandırılması/terkin
edilmesi hallerinde, ölüm/gaiplik kararı tarihi ile sonlandırma/terkin
tarihinden itibaren, o tarihe kadar yapılması gereken işlemler ve onların
gerektirdiği yükümlülükler haricinde, Defter-Beyan Sistemi kayıt yapma,
defter tutma ve beyanname gönderme özellikleri bakımından
kullanılamayacaktır. Bununla birlikte geçmiş dönemlere ilişkin bilgilerin
görüntülenmesi amacıyla Sistem kullanılabilecektir.
(2) İkinci sınıf tüccarlar, 213 sayılı Kanunun 180
ve 181 inci maddelerinde yer alan hükümler kapsamında birinci sınıfa
geçerek bilanço esasına göre defter tutacakları izleyen takvim yılı
başından itibaren Sistem kullanıcıları arasından çıkacaklardır. 213 sayılı
Kanunun 180 inci maddesi kapsamında sınıf değişikliği yapılmasına yönelik sorumluluk
mükelleflere aittir.
(3) Basit usulün şartlarını haiz olup Sistemi
kullanan mükelleflerden, bu usulden yararlanmayı istemediklerini ve
kazançlarını bilanço esasına göre tespit etmek istediklerini yazı ile
bildirenler, dilekçelerinde belirttikleri tarihten veya izleyen takvim yılı
başından itibaren Sistemi kullanamayacaklardır. Ancak, geçmiş dönemlere
ilişkin bilgilerin görüntülenmesi amacıyla Sistem kullanılabilecektir.
Tebliğde
düzenlenmeyen hususlar
MADDE 15
– (1) Kayıt yapılması, defter
tutulması, beyanname, bildirim ve dilekçe verilmesi, belge düzenlenmesi ile
diğer işlemlere ilişkin olarak bu Tebliğde ve www.defterbeyan.gov.tr
adresinde yayımlanan kılavuzlarda özel düzenleme bulunmayan hallerde,
konunun düzenlendiği ilgili mevzuat düzenlemeleri geçerlidir.
Sistemi
kullanma yükümlülüğünün başladığı tarih
MADDE 16
– (1) Basit usule tabi mükellefler
ile serbest meslek erbapları (noterler ile noterlik görevini ifa ile
mükellef olanlar hariç) 1/1/2018, diğer mükellefler ise 1/1/2019 (serbest
meslek kazanç defteri yanında işletme hesabı esasına göre defter tutanlar
açısından 1/1/2018) tarihinden itibaren Sistemi kullanmaya başlayacaklardır.
Sorumluluk
ve ceza uygulaması
MADDE 17
– (1) Defter-Beyan Sistemini
kullanmak mecburiyetinde olmakla birlikte Tebliğde öngörülen süreler
içerisinde başvuru yapmayan, başvuru yapmakla birlikte belirlenen süreler
dâhilinde kayıt yapma, defter tutma, beyanname, bildirim ve dilekçe
gönderme, belge düzenleme ve benzeri yükümlülüklerini yerine getirmeyen
mükelleflere 213 sayılı Kanunun ilgili ceza hükümleri tatbik olunur.
(2) Bu Tebliğ ile Defter-Beyan Sistemini kullanan
mükellefler Sistem dışında kâğıt veya elektronik ortamda kayıt yapamaz,
defter tutamaz ve Sistem harici yollarla kâğıt veya elektronik beyanname
gönderemezler. Bu mükellefler Sistem haricinde kâğıt veya elektronik
ortamda kayıt ve defter tutmaları halinde, hiç kayıt ve defter tutmamış sayılacakları
gibi Defter-Beyan Sistemi dışından gönderecekleri beyannameler hiç
verilmemiş kabul edilir. Söz konusu kayıt ve işlemlerin yapılmamış,
defterlerin tutulmamış ve beyannamelerin verilmemiş sayılması nedeniyle 213
sayılı Kanunun ilgili ceza hükümlerine göre ceza uygulanır.
(3) Bu Tebliğ kapsamında Defter-Beyan Sistemini
kullanan mükellefler, meslek mensupları ve meslek odaları, mükellefler,
meslek mensupları ya da meslek odalarının yetkilendirdiği çalışanları
kendilerine verilen kullanıcı kodu ve şifrenin güvenliğinden sorumludurlar.
Sistem kullanıcıları, kullanıcı kodu ve şifrelerini başka amaçlarla kullanamazlar,
herhangi bir üçüncü kişiye açıklayamazlar ve kullanımına izin veremezler,
üçüncü kişilere devredemezler, kiralayamazlar ve satamazlar. Sistem
kullanıcıları kullanıcı kodu ve şifrenin yetkisiz kişilerce kullanıldığını
öğrendikleri anda (kullanıcı kodu ve şifrenin kaybedilmesi, çalınması vb.
durumlar dâhil) Vergi İletişim Merkezine (444 0 189) veya ilgili vergi
dairesine derhal bilgi vermekle yükümlüdür.
(4) Defter-Beyan Sistemine yapılan kayıtlar,
oluşturulan defter, liste vb. bilgiler, elektronik ortamda gönderilen
beyanname, bildirim ve dilekçeler ile elektronik belgelerin içeriğinden ve
doğruluğundan Sistemi doğrudan kendisinin kullanması durumunda mükellefler
sorumlu olacaktır. Sistemin aracılık ve sorumluluk sözleşmesi imzalanarak
yetki verilen kişiler aracılığıyla kullanılması durumunda mükellefler,
defter, beyanname, bildirim ve dilekçelere kaydedilmesi/yansıması gereken
her türlü bilginin meslek mensubuna/odasına tam ve doğru bir şekilde
sunulmasından sorumlu iken, meslek mensubu/odası deftere kaydedilen
bilgilerin dayanağı olan ilgili belgelere uygunluğundan ve gönderilmesine
aracılık ettiği beyanname, bildirim ve dilekçelerin defter kayıtlarına ve
kayıtların dayandığı belgelere uygun olmamasından dolayı ortaya çıkacak
vergi ziyaına bağlı olarak salınacak vergi, kesilecek ceza ve hesaplanacak
faizlerin ödenmesinden mükellefle birlikte müştereken ve müteselsilen
sorumludur. Bu kapsamda Başkanlığın herhangi bir sorumluluğu
bulunmamaktadır.
(5) Beyannamelerin onaylanması sonucunda otomatik
olarak hazırlanan tahakkuk fişleri ve/veya ihbarnamelerin, yine Sistem
üzerinden mükellefe, vergi sorumlusuna veya bunların yetki verdiği gerçek
veya tüzel kişiye elektronik ortamda iletilmesi işlemi ile söz konusu
tahakkuk fişleri ve/veya ihbarnameler mükellefe tebliğ edilmiş sayılacaktır.
(6) Defter-Beyan Sistemi üzerinden yapılan
işlemlerin, girilen kayıtların, deftere kaydedilmesi işleminin ve
beyanname, belge, bildirim ile dilekçelerin verilmiş/düzenlenmiş/yapılmış
sayılması için Sistem üzerinde onaylama işleminin yapılması gerekmektedir.
Onaylanacak işlem, yapılması gereken kanuni/idari süresinin son günü saat
23:59’dan önce tamamlanmalıdır.
(7) Elektronik ortamda yapılan işlemlerin tespit ve
tevsikinde, Başkanlık/vergi dairesi kayıtları esas alınacaktır.
Diğer
hususlar
MADDE 18
– (1) Bakanlıkça veya Başkanlıkça
yapılan düzenlemeler kapsamında bu Tebliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce
elektronik ortamda beyanname gönderme aracılık yetkisi almış olan gerçek ve
tüzel kişiler (31 sıra no.lu Vergi Usul Kanunu Sirküleri kapsamında
verilenler hariç) mevcut kullanıcı kodu ve şifre bilgileri ile Defter-Beyan
Sistemini kullanabileceklerdir.
(2) Bu Tebliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce,
Defter-Beyan Sistemini kullanmakla yükümlü olan mükellefler ile aralarında
340 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ekinde yer alan “Elektronik
Beyanname Gönderme Aracılık ve Sorumluluk Sözleşmesi”ni imzalayan meslek
mensuplarının, söz konusu sözleşmelerinin geçerliliğini sürdürmesi
koşuluyla, Defter-Beyan Sisteminin kullanımı için yeni bir sözleşme
imzalamasına gerek bulunmamaktadır.
GEÇİCİ
MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin 16 ncı
maddesi kapsamında 5 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca 31/12/2017
tarihine kadar Sistemi kullanmak üzere yapılması gereken başvurular serbest
meslek erbapları tarafından 31/1/2018, basit usule tabi olan mükellefler
açısından ise 30/6/2018 tarihine kadar yapılabilecektir.
GEÇİCİ
MADDE 2 – (1) Bu Tebliğin 7 nci
maddesinin üçüncü fıkrası kapsamında, basit usule tabi mükelleflerin
30/4/2018 tarihine kadar kaydedilmesi gereken alış ve giderleri ile satış
ve hasılatlarına ilişkin üç aylık kayıtlar 31/7/2018 tarihine kadar Sisteme
kaydedilebilecektir.
Yürürlük
MADDE 19
– (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde
yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 20
– (1) Bu Tebliğ hükümlerini Maliye
Bakanı yürütür.
––––––––––––––––––––
1 10/01/1961 tarihli ve 10705 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanmıştır.
2 13/12/2011 tarihli ve 28141 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanmıştır.
3 06/01/1961 tarihli ve 10700 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanmıştır.
4 13/06/1989 tarihli ve 20194 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanmıştır.
5 21/06/2005 tarihli ve 25852 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanmıştır.
Eki için tıklayınız.
|